Sæmundar-Edda
GUÐNI JÓNSSON
bjó til prentunar
Hér hefr upp kvæði frá Helga Hundingsbana ok þeira Höðbrodds.
-
- 1.
- Ár var alda,
- þat er arar gullu,
- hnigu heilög vötn
- af Himinfjöllum;
- þá hafði Helga
- inn hugumstóra
- Borghildr borit
- í Brálundi.
- 2.
- Nótt varð í bæ,
- nornir kómu,
- þær er öðlingi
- aldr of skópu;
- þann báðu fylki
- frægstan verða
- ok buðlunga
- beztan þykkja.
- 3.
- Sneru þær af afli
- örlögþáttu,
- þá er borgir braut
- í Bráluni;
- þær of greiddu
- gullin símu
- ok und mánasal
- miðjan festu.
- 4.
- Þær austr ok vestr
- enda fálu,
- þar átti lofðungr
- land á milli;
- brá nift Nera
- á norðrvega
- einni festi,
- ey bað hon halda.
- 5.
- Eitt var at angri
- Ylfinga nið
- ok þeiri meyju,
- er munúð fæddi;
- hrafn kvað at hrafni,
- - sat á hám meiði
- andvanr átu -:
- "ek veit nökkut.
- 6.
- Stendr í brynju
- burr Sigmundar
- dægrs eins gamall,
- nú er dagr kominn;
- hvessir augu
- sem hildingar,
- sá er varga vinr,
- vit skulum teitir."
- 7.
- Drótt þótti sá
- döglingr vera,
- kváðu með gumnum
- góð ár komin;
- sjalfr gekk vísi
- ór vígþrimu
- ungum færa
- ítrlauk grami.
- 8.
- Gaf hann Helga nafn
- ok Hringstaði,
- Sólfjöll, Snæfjöll
- ok Sigarsvöllu,
- Hringstöð, Hátún
- ok Himinvanga,
- blóðorm búinn
- bræðr Sinfjötla.
- 9.
- Þá nam at vaxa
- fyr vina brjósti
- almr ítrborinn
- ynðis ljóma;
- hann galt ok gaf
- gull verðungu,
- sparði eigi hilmir
- hodd blóðrækinn.
- 10.
- Skammt lét vísi
- vígs at bíða;
- þá er fylkir var
- fimmtán vetra,
- ok hann harðan lét
- Hunding veginn
- þann er lengi réð
- löndum ok þegnum.
- 11.
- Kvöddu síðan
- Sigmundar bur
- auðs ok hringa
- Hundings synir,
- því at þeir áttu
- jöfri at gjalda
- fjárnám mikit
- ok föður dauða.
- 12.
- Lét-at buðlungr
- bótir uppi
- né niðja in heldr
- nefgjöld fáa;
- ván kvað hann mundu
- veðrs ins mikla
- grára geira
- ok gremi Óðins.
- 13.
- Fara hildingar
- hjörstefnu til,
- þeirar er lögðu
- at Logafjöllum;
- sleit Fróða frið
- fjánda á milli;
- fara Viðris grey
- valgjörn of ey.
- 14.
- Settisk vísi,
- þá er vegit hafði
- Alf ok Eyjólf,
- und arasteini,
- Hjörvarð ok Hávarð,
- Hundings sonu;
- farit hafði hann allri
- ætt geirmímis.
- 15.
- Þá brá ljóma
- af Logafjöllum,
- en af þeim ljómum
- leiftrir kómu,
- -- -- --
- hávar und hjalmum
- á Himinvanga,
- brynjur váru þeira
- blóði stokknar,
- en af geirum
- geislar stóðu.
- 16.
- Frá árliga
- ór úlfíði
- döglingr at því
- dísir suðrænar,
- ef þær vildi heim
- með hildingum
- þá nótt fara;
- þrymr var alma.
- 17.
- En af hesti
- Högna dóttir,
- - líddi randa rym, -
- ræsi sagði:
- "Hygg ek, at vér eigim
- aðrar sýslur
- en með baugbrota
- bjór at drekka.
- 18.
- Hefir minn faðir
- meyju sinni
- grimmum heitit
- Granmars syni,
- en ek hef, Helgi,
- Höðbrodd kveðinn
- konung óneisan
- sem kattar son.
- 19.
- Þó kemr fylkir
- fára nátta,
- nema þú hánum vísir
- valstefnu til
- eða mey nemir
- frá mildingi."
Helgi kvað:
-
- 20.
- "Uggi eigi þú
- Ísungs bana;
- fyrr mun dolga dynr,
- nema ek dauðr séak."
- 21.
- Sendi áru
- allvaldr þaðan
- of land ok um lög
- leiðar at biðja,
- iðgnógan
- Ógnar ljóma
- brögnum bjóða
- ok burum þeira.
- 22.
- "Biðið skjótliga
- til skipa ganga
- ok ór Brandeyju
- búna verða."
- Þaðan beið þengill,
- unz þingat kómu
- halir hundmargir
- ór Heðinseyju.
- 23.
- Ok þar af ströndum
- ór Stafnsnesi
- beit her út skriðu
- ok búin gulli;
- spurði Helgi
- Hjörleif at því:
- "hefir þú kannaða
- koni óneisa?"
- 24.
- En ungr konungr
- öðrum sagði,
- seint kvað at telja
- af Trönueyri
- langhöfðuð skip
- und líðöndum,
- þau er í Örvasund
- útan fóru.
- 25.
- "Tolf hundruð
- tryggra manna;
- þó er í Hátúnum
- halfu fleira
- víglið konungs;
- ván erum rómu."
- 26.
- Svá brá stýrir
- stafntjöldum af,
- at mildinga
- mengi vakði,
- ok döglingar
- dagsbrún séa
- ok siklingar
- sneru upp við tré
- vefnistingum
- á Varinsfirði.
- 27.
- Varð ára ymr
- ok járna glymr,
- brast rönd við rönd,
- reru víkingar;
- eisandi gekk
- und öðlingum
- lofðungs floti
- löndum fjarri.
- 28.
- Svá var at heyra,
- er saman kómu
- kolgu systir
- ok kilir langir,
- sem björg eða brim
- brotna myndi.
- 29.
- Draga bað Helgi
- há segl ofar,
- varð-at hrönnum
- höfn þingloga,
- þá er ógurlig
- Ægis dóttir
- stagstjórnmörum
- steypa vildi.
- 30.
- En þeim sjalfum
- Sigrún ofan
- folkdjörf of barg
- ok fari þeira;
- snerisk ramliga
- Rán ór hendi
- gjalfrdýr konungs
- at Gnipalundi.
- 31.
- Sat þar um aftan
- í Unavágum,
- flaust fagrbúin
- fljóta knáttu;
- en þeir sjalfir
- frá Svarinshaugi
- með hermðar hug
- her könnuðu.
- 32.
- Frá góðborinn
- Goðmundr at því:
- "Hverr er landreki,
- sá er liði stýrir
- ok hann feiknalið
- færir at landi?"
- 33.
- Sinfjötli kvað
- - slöng upp við rá
- rauðum skildi,
- rönd var ór gulli;
- þar var sundvörðr,
- sá er svara kunni
- ok við öðlinga
- orðum skipta --:
- 34.
- "Segðu þat í aftan,
- er svínum gefr
- ok tíkr yðrar
- teygir at solli,
- at sé Ylfingar
- austan komnir
- gunnar gjarnir
- fyr Gnipalundi.
- 35.
- Þar mun Höðbroddr
- Helga finna
- flugtrauðan gram
- í flota miðjum,
- sá er oft hefir
- örnu sadda,
- meðan þú á kvernum
- kystir þýjar."
Guðmundr kvað:
-
- 36.
- "Fátt mantu, fylkir,
- fornra spjalla,
- er þú öðlingum
- ósönnu bregðr;
- þú hefir etnar
- ulfa krásir
- ok bræðr þínum
- at bana orðit,
- oft sár sogin
- með svölum munni,
- hefr í hreysi
- hvarleiðr skriðit."
Sinfjötli kvað:
-
- 37.
- "Þú vart völva
- í Varinseyju,
- skollvís kona,
- bartu skrök saman;
- kvaztu engi mann
- eiga vilja,
- segg brynjaðan,
- nema Sinfjötla.
- 38.
- Þú vart, in skæða,
- skass, valkyrja,
- ötul, ámátlig
- at Alföður;
- mundu einherjar
- allir berjask,
- svevís kona,
- of sakar þínar.
- 39.
- Níu áttu vit
- á nesi Ságu
- ulfa alna,
- ek var einn faðir þeira."
Guðmundr kvað:
-
- 40.
- "Faðir var-at-tu
- fenrisulfa
- öllum ellri,
- svá at ek muna,
- síz þik geldu
- fyr Gnipalundi
- þursa meyjar
- á Þórsnesi.
- 41.
- Stjúpr vartu Siggeirs,
- látt und stöðum heima,
- vargljóðum vanr
- á viðum úti;
- kómu þér ógögn
- öll at hendi,
- þá er bræðr þínum
- brjóst raufaðir;
- gerðir þik frægjan
- af firinverkum."
Sinfjötli kvað:
-
- 42.
- "Þú vart brúðr Grana
- á Brávelli,
- gullbitluð vart
- gör til rásar;
- hafða ek þér móðri
- marg skeið riðit
- svangri und söðli,
- simul, forbergis."
Guðmundr kvað:
-
- 43.
- "Sveinn þóttir þú
- siðlauss vera,
- þá er þú Gullnis
- geitr molkaðir,
- en í annat sinn
- Imðar dóttir
- tötrughypja.
- Vill þú tölu lengri?"
Sinfjötli kvað:
-
- 44.
- "Fyrr vilda ek
- at Frekasteini
- hrafna seðja
- á hræum þínum
- en tíkr yðrar
- teygja at solli
- eða gefa göltum;
- deili gröm við þik."
Helgi kvað:
-
- 45.
- "Væri ykkr, Sinfjötli,
- Sæmra miklu
- gunni at heyja
- ok glaða örnu,
- en sé ónýtum
- orðum at bregðask,
- þótt hringbrotar
- heiftir deili.
- 46.
- Þykkja-t mér góðir
- Granmars synir,
- þó dugir siklingum
- satt at mæla;
- þeir hafa markat
- á Móinsheimum,
- at hug hafa
- hjörum at bregða."
- 47.
- Þeir af ríki
- renna létu
- Svipuð ok Sveggjuð
- Sólheima til
- dala döggótta,
- dökkvar hlíðir;
- skalf Mistar marr
- hvar er megir fóru.
- 48.
- Mættu þeir tyggja
- í túnhliði,
- sögðu stríðliga
- stilli kómu;
- úti stóð Höðbroddr
- hjalmi faldinn,
- hugði hann jóreið
- ættar sinnar:
- "Hví er hermðar litr
- á Hniflungum?"
Guðmundr kvað:
-
- 49.
- "Snúask hér at sandi
- snævgir kjólar,
- rakka-hirtir
- ok ráar langar,
- skildir margir,
- skafnar árar,
- göfugt lið gylfa,
- glaðir Ylfingar.
- 50.
- Ganga fimmtán
- folk upp á land,
- þó er í Sogn út
- sjau þúsundir;
- liggja hér í grindum
- fyr Gnipalundi
- brimdýr blásvört
- ok búin gulli;
- þar er miklu mest
- mengi þeira;
- mun-a nú Helgi
- hjörþing dvala."
Höðbroddr kvað:
-
- 51.
- "Renni rökn bitluð
- til Reginþinga,
- en Sporvitnir
- at Sparinsheiði,
- Mélnir ok Mýlnir
- til Myrkviðar;
- látið engi mann
- eftir sitja,
- þeira er benlogum
- bregða kunni.
- 52.
- Bjóðið ér Högna
- ok Hrings sonum,
- Atla ok Yngva,
- Alf inum gamla,
- þeir ró gjarnir
- gunni at heyja;
- látum Völsunga
- viðrnám fáa."
- 53.
- Svipr einn var þat,
- er saman kómu
- fölvir oddar
- at Frekasteini;
- ey var Helgi
- Hundings bani
- fyrstr í fólki,
- þar er firar börðusk,
- æstr á ímu,
- alltrauðr flugar;
- sá hafði hilmir
- hart móðakarn.
- 54.
- Kómu þar ór himni
- hjalmvítr ofan,
- - óx geira gnýr, -
- þær er grami hlífðu;
- þá kvað þat Sigrún,
- sárvitr fluga
- - át hálu skær
- af hugins barri -:
- 55.
- "Heill skaltu, vísi,
- virða njóta,
- áttstafr Yngva,
- ok una lífi,
- er þú fellt hefir
- inn flugartrauða
- jöfur, þann er olli
- ægis dauða.
- 56.
- Ok þér, buðlungr,
- samir bæði vel
- rauðir baugar
- ok in ríkja mær;
- heill skaltu, buðlungr,
- bæði njóta
- Högna dóttur
- ok Hringstaða,
- sigrs ok landa.
- Þá er sókn lokit.