Google
This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct
to make the world's books discoverablc onlinc.
It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct
to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc
publishcr to a library and fmally to you.
Usage guidelines
Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying.
Wc also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht Goo%\'S "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
About Google Book Search
Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb
at |http://books.qooqle.com/|
■ -Jt'^, • ' ^ ^ ■• .1" tV > v •■. • ' ■ • 1
>^' ^^vJÍ^"^^^' • W^Í'^^-?-- ■■•-■•.
;f ■ ' í^^- v^v '^'^ ^"-.. V "'■v,>^:í,a-:
-?
l
i
t
A
«
l
1
n
; ^
^;Z>c>
FORNALDAR SÖGUR
NORDRLANDA.
FORNALDAR SOGUR
NORDRLANDA
eptir
GÖMLUM HANDRITUM
UTGEFNAR ^^/^ ^V
AF
*:w-Y«)
C. C. R.4FN, P. D.,
.• ••
•• •
Pi^fessor, Klcldara af Ðauabrógí og Leid'arst|öniúiiniv*!^ékre(érjf**;
hina koniingliga norrœna fomfrœáTa - félags^ MeðÍk/ii ^ k^jitngl. *
ne&darinnar til íbmgriþa vard'veizluy hins skai)difa)i]HsK& /Isr i^ * ^
dómslista-félagSy hius islenxka hókmenta'^félags^ k^^kol^ nnt^a'-*
TÍsinda-félags i þrandheimi, hinnar kgl. sTSiifikuJvÚYjerbóis^';'^*';,^
sagna&œd'a- og fora&ædTa - akademiu , hins kgt. skandinaviska'
aögufi-æd'a -- fékgs i Stokkhdlmi , hins kgl. þyzka fékgs i Kon^
lingshergiy hins kgl. höhmiska visinda - félags i Frag^ hínuar
kgU nid'rlenzku visinda-stiptunnar i Amsterdam, jar^arfræð'a-
félagsins i Faris, hinnar kolitmhisku visinda-stiptunnar i Wash-
íngton, hins amerikanska heimsspekinnar^-félags i Fhiladelphiu,
hinna kgl. visinda-akademia i Ðyflíni, Rouen, Bordeaux, Tou-
lon og AÍY, asamt fornfræd'a- og bókmenta-féljiganna i Stettinj'
Berlin, liriissel, Lundimum, Faris^ Caen o« fl.
.
þRIDJA BINDI.
t
«
K A UPMANN AHÖF^Í, 1830.
1
«
• • •
PmSTADAll I «»»1 TorrSXV Hll»T81ttB«.
- ^- -/-
F o r m íi 1
1.
í
•^ÖGiTH þær^ cr bindi þctta innilicldr, cru 'aS frá-
sögninni ærið óáreiðanligarj en allar cru þsér 5 rÖa 6
bundrut^ ára gamlar, ertt og Ifka at siiklu kiti til á
gömlum og gó(3um skinnbókum, og cru því þcss vel
\eriSar, iÍ5 útgefnar verfti í frumriti, ba?8i málsijis vegnay
o£ eigi sítt til merkis um forfcðranna Lugnjyudir og
Iiugaríar í fornö'ldinni. Hiun læVði og nafjiirægi fj'ssiiski
írætima&r Depping , scm bcr er bclzt þekktr af rili
þvi^ er líaun samið he£r um vfkíngsjeaí>^' !^íofi3i2iiuinay
hefir nýliga metið ena dönsku útlegginj( Xyeg^ji í^^xix ; . .:;
binda sö'gMsaÍiis þesaa \ euu ^tóra franskií,'t/oiá:iiíi /?/?-
vué encyclopédique , Jan, 1830« og fari^ þarui'iiý'iJLip^^f.
annars, svofeldum orðum : ..5cthva6 hsSS, .'er^iúp' nilar^'dr' .
aldir hefir verié aðalskemtau einbvörrar þjofe'aí'; Vcife-*;'
skuldar jafnan allra beimspekínga at^gætni^ þó cigi
vasri aunars vcgna^ enn at kynna scr af þvlgeð þj()ðar-
innar í fornöld," Vi8rauki sá, er sögur þcssar bcin-
]jnis innibalda vi8 ena norrícnu sögufræðij cr að vísu
lítilfjöriígi, og má þó i því fikyni helzt ncfna frii&ögn-
ina úm Starkað, cr stendr i Gautieks sögu, er að ollu '
leili ber þaÖ sjálf mc8 scr, a6 í benni cr sönu hýsíng
.Norðrlanda þj(S6a báttalags i forneskjuí. Aungvu a<5
síðr gefa þó allar sðgur þcssaV mðrg og mcrkilig at- .
riíi' hverjnm djúpsærum sagnaritara i hcndr, og aiá
bauQ, ef við þær styl^st, 4>kapa sér Ijósa íinynd um
mentun,. gcð, bugmyndir oj; átriniaÖ niauj^a í þaiia
tíma; hcbr baiju þá fyr»t nuiuiö þaun lióölcik, cr
vm
innib«lcl«« Við þá meKferK liennar á lík« skínnbók-
arbrotiS Sr. 357 i 4blf. (F), er bjrjer á Hrólfi fögu,
og nanr fram í miðjan 29da kap., Tantar þó eitt b]a6 i
fyrra hluta 25u kap.; tkinnbúkarbrot þetta er me5
. iljótaikrift ritað, og er bao(K rángt og íUa •krífaC , og
þvi litilsvert, t, d. atendr i npphafi þess «^jœfn töksöm
at ráfia" fjrir: GjafW-Refa Reinssyni.
* 3, SAGAN AF HERRAUDI OK BOSA, bh.
191-234. Saga þessi er einnin útgefin af Ola/l f^ere-^
liua met sYenskri útleggínga og útskíraudi or(ai:egistri
á látinu, ásamt ððru yfir noí'ræn nöín, og uefnist:
Iierraitd$ ovh Boaa Stiga med en ny uUolkning
jámpte gamhla G^tahan. Up^áUœ 1666* 8bli. þær
Yið ^tt&^ útgáfu bagnýttn bækr eru :
1. ^Xif;^u"dvallar er ItfgS skinubókin Nr. 577
. . . • . %t3bVf..í^>\; Vf útJiti at rá«a frá 15du öTd ; er
'•::*-'*'*ý^Í8ljgt ii^^rcytiHgt í rcttrilun, t. d. leit fyrir Ut,
kyrktiy barÍ^Jagi f. bardagi, bau6u f. báÖn,
liálftb, ailtb, villth, opptb, egh, f. h;á]ft,
arit, vilt, opt, ek, fylldi f. fylgfii, mykill,
niyog f. mikil, mjök^ iio f. nú, láukreykja
f.'lokrckkja, haofi t hófi (kap. 8, bU. 210).
Eþtir skinnbók þessaii é!r pappfrshandritit Nr. 361b
i4blf* {Aa) skrifað; hefir Afni Magnússon getið }fM í
athogasemd á blafti: e» membrana quam habeo ; cr
sú afskrift'meS settietrt, og gteiuiiigu og vcl' skrifuS.
2. Skiönbókih 'Nr. S43' í 4bif. {B) innibeldr
eigi netná *2 litil brot sö^nnar, það iyrra tekr yfir
nokkuS af Ista kap., en eð sít^ara irá því í 13da kap.
og ft'ánií 'síðaia. hluta 16da kap. ; en bók þessari er á&r
)ýst i ioA-máia 2 Bitidi«.
' I
I
IX
8. Skinnbókin Nr. 510 í 4blf. (C), nr þaraSauki
inniheldr atrar aögur; Iiún mun y^ra ritufi á mifiri
15du ðld; er Leuni áfir lýst vifi Frifiþjófi sögu i 2
Bindi. Við aðguna i b<^k þessari er pappírshaudritiö ♦
Nr. 36la M mestu samhljófia.
4. Pappírshandritifi Nr. 340 í 4b]f. {D), sem er
skrífafi «ptir.J9, er þá hefir verifi hcil , er af-
akriftin var lekin. Henui cr áör lýst viö Ketils sögu
liængs og Grims sögu Lofiirjkinna i 2 Biudi,
5» yereliusar útgkÍA (F).
þess má geta, a& úr sö'gunni er hér sleppt,
eins og hja F^ereliui^ a 3 stöfium greinum, cr
heldr þóktu klámíeingnar til a6 prentast^ þó öU
handritin faafa þær. og 'ér þcss vitSgetiiS * i 'athug-
asomduuúm. Nokkuð frábrugfiin mefifcrfi sfiguiniar
enni nii útgefnu er til i pajipírshandr. Nr. 570(4),
586 og 591f í 4blf. ; er hún bæði mefi öðrum ort3uui
öll og lika stuudum annars efuis.
4. GAUNGÍJ-HROLFS SAGA, bls. 235-364.
Saga þessi hefir eigi afir útgeíiu verifi^ eu nú eru
haudrit þessi hagnýtt vifi útgáfuna.
1. Til grundvailar er lö'gfi stór skinnbók Nr.
152 i arkarf. (^A), er líka i^nuIicJdr margar afirar sögur,
og þaráuiefial Hrólfs sögu og Gautreks, sögu> sem áfir
er getifi. Bókin er eigi allvel skrifufi, og má þcss
Lér getaj er helzt þykir fábreytiligt i rcttritun sögu
þessarar, afi h0gr skrifast fyrir haugr. £ptir ^
cr pappírshandr. Nr. 33B í 4blf. skrifaö,
2. Skinnbókin Nr.* 2845 í 4blf. í því eldra
Konúngh handritasafni í Konúngsiiis sttSru bókahirzlu
CB)f •em lýst er í Ista Biiídi vifi Norna-Gests þátt.
I ?>ókinni eru 2 brot sögunnar, og b^'rjar efi fyrra
fraœan ásdgunni,,og nær i'ramí 17 kR\y.^ rn þafi aífi-
ara kemr við i 35 kap., og nær frauií fyrra hlula
37 kap.
3 Skiniibókin Nr. 689í. i Ahlí. (O wuu iltrif-
uS á ofauveit^ri I5clu öld , er líka naá rába af þvi aS
á seinasta blaðiuu atendr 1487; liúit er me^ líkii
Lendí og réttrituD aem B ai þorsteins . sögu Vjkúigs-
ionar i 2 Bindi ; 'erú og a henui £giÍ8 aaga og As-
mundar, Hálídunar Brönufóstra og Sturlaugs (itarí*
aatua aögiir.
4. Pappíribandritifi Nr. S92e í 4blf. (D) slep^ir
greinum úr sögunni; við þa6 eiga pappirsbandr.
Nr. 169c í arkárf.^ sem nokku^ vantar i, Nr. .552d
i 4b1f., er eigi inniheldr npm^ íyrsta bluta sögunnar,
og Nr. 587c^ i 4blhy aefn inuibeldr nyrra ágrip
sögunnar ; cru 611 þessi liandrit litils ve^
5. SAGAN, AF E|GI^I,EINHENDA OK AS-
MUNDI^ RERSERK JABÁN A ,' bls. 365-407- Saga
•þessi er á6r útgefin af Petri Salan, 0£ nefnist Fasi"
brödernas Eigils ock jismuncl^ Sofa af gamla Gö"
íhiskan uitolkcuL och med Anmerhningar J^rklarad aj
Petter Salan. Upsala 1693i,4blf.; en þj6ðskáldi5
Oehlensc?iláger beilr i sorgarspilinu Fosibröarene mjög
Aaldliga utnialað loforS Asmundar, aS láta grafa sig
me8 fiSstbróÖur ainum, og íyrirburSi þá er þaráept-
ir ur8u.
þessar bækr baía niTbagnýttar veriS vi8 útgáfuua:
1. Til grundvallar er lögQ skinnbókin Nr. 343
i 4blf. (y/), og er papþírsliandritiÖ Nr. 340 i 4bif.
skrifaC eptir bcnní^ en báðum þeim er lýst i ^ Bindi
við Sóga Ketils bængs. þeini eru að mcstu leiti sam-
LljóCa pappiVsbandritin Nr. 168, líka 169« meÖ bendi
Síra Jó*iH Erlendssonar^ og 169c, sem nokkuð vantar
í, og þá 203 í arkarf., og enu 582 i 4blf.
2. Skinnbokin Nr. 577 í 4blf. (/?), er innilicldr
nokkiifi brot sögunnar, og áSr er getiÖ vi8 Herrauts
og Bósa sðgu.
XI
3. SlLÍnnbókin Nr- ð89e í 4blf. (C); Lcanar
er og gctiÖ viS HcrrauSs og Búsa sögu, >cn pappiiS-
Ijaiidritiii Nr. 526 og 592b i 4blf. eru bcnni M mcstu
lciti fiamliljóðA. V
.4. ^íans útgáfa (S); þess niá« iim bana geta,
að böndin á orðunnm, scm verifi munu bafa i band*-^
rUin^n^ er hún yar prentuð eptir, bafa optaat veriS
iitu»t}e9in^ og befir þaxaf lcidt margar prentvilJiir. .
Q. SQRLA SAGA STERKA, bU. 408-452.
^"SAJU...€(r .4$r pr^tiutS iti«ð ^venakri og látinskri út-
leggíngu i JfJ(írn4rs Iforiiíska XJimpQdaten '*
Vi6 þeasa útgáfu a^unil^> eia eptirfylgjandi: biékr
bagnýtUr (^:. ^ . . .
1. Til grundvallar er lagt pappír«baiidritli.& Nr,
82b i 4b]f». J.Handri4a-Yi(^baBilir^um (^jidditamvuis)
i bá<ikólan9 bjðkasafni. ,.,,,,
% Bjimsra útgáfa (fi); \e^ \4xn nnklB.fjðlorC^ri
viða bvar. Qg a$ nokkru lciti fjqábrMgöiu , b6 er öviQa
önnur melníng i frásögninni eða vi5i*aukar viiS b^zia,
og þat^ -aem bún befir umíi:i|mj.^i cr þvi Jitilavert.
' 3. Pappír^andritiö Nr. 56Qd í .4blf.; (C; 'er. a«.
öilu sambljóða A.
4. Paj>pírsbdndriti5 Nr. 168- i arkarf. (J)) er
cigi nijö'g frábrugði6 ^, ferr það miðt i milJi A og
-&# og.cr pappirabandritiQ Nr. 171 i arkarf. þvi belzt
sanihljóSa, en aleppir þó,.greii9]am á niiiJi,. Qg cr nokk-
u(5 frábrugðit^ er þa5 uicð ilj^taskrift og Jitils metanda*
7. . &AGA AF HJALMTER OG ÖLVJÍR, bls.
453-518. *$(^£A þeasi er ÁÍt út^eiin mcð svenskri út-
lcggíiigui og .neíniat Ii//almUrs och Ölt^ers Saga^ /utnd^
iaftde om treqne Konungar i Mannaliem eller S%*erige^
Inge^ lljamter och Inge^ samt (jl^er Jarl och om the-
ras uihresor íil Grekdand och Arabien tid pass i the
f'órsta hu^ulrade áhren ejier Chrisii Fgdelsey af gamía
XII
nordiaka • Spráket á nyo p& St^eruko utfiíolkad a/ Jo^
han Frederioh Peringskjöld, Stockholm 1720; 4b]f.
þetsar bækr faala nu vi6 útgáíiina bagnýttar verið :
1« Til grundvallar er lagt pappiiábandritíS Nr.
30 (3) í 4blf. i enu konuugl handrítaaafui i Stokk-
hJlmi {A).
2. Pappfrsbandrítií Nr. 63 1 aAarf. 'í'teíSa
baudritatafni (Z^), og beiir Hra. Yfirkennari þoaoEia
GuÐMUirÐssoN gó6fúsliga samail^horíð bándrít þeui 'fyrir
útgefarann, er bann 1827 ferSaðiat' tii Stokkb6lmir;
3. Pappírebandrítíð] Nr. 109 i SblK (C)/ Ine5
háifffetlrí bendi og béria-^laattifigti
4. Veringskjölde útgáfa (P) , er "þvíuaír ' «am-
bljófia hiatun bandrítniiam.
8. SAGA AP IIALFDANI EYSTEINSSVNI,
r • • •
bls. 519-558 Sagan er á8r útgeíin méí'svenakri og
]dtiiiskri iJtleggínga i* *BJbrne^8 Nordiska ÍL&tnpada^
ter*. 'Nú eno þessi bandiít bagnytt vlðnutgáfu sög-
unuar.
4. Til grundvaHai' er IðgiS skinnbókin Nr. 813'
í 4blf. {J}; sem lýst 'er ^ í 2 Bindi viö- sö'gu Kctils
bængsy og era pappirsbandritin Nr. 342 og 59 lc í
4bif. og þá Nr. 109' i '8b]f. henui að mcstu leiti
•ainbljútSa.
2. Skinnbókarbrolíið Nr. 586 í 4b]f. (C), er
byrjar framan á sögiinni, og naix frami 7da kap. ;
þa6 er iuc(3 sðmu bendi bg á viÖ ^-brötið seiu 'um
er getið við Asmundar sögu keppabatia r2ni Ðindinu.
3. 'Pappírsbandriliö Nr. 340 í 4blf; (/>) satn-
bljúða jii, og á6r lýst þar sem frá heuni er 'sagt.
4. Björners útgRÍtí{B)^ er innibeldr frábrugÖiia
mcðfcrS söguunar, og aÖ því seni vir8ist, þeirri preut-
utTu ýngri ; er biai bæði uCruvísi orðuÖ, og segir stuiid-
uni frá ö(3rum atburÖum enn A, og er þó tnc&tr
XHI
munr þeirra í uppliafi söguiruar, en' þeiiu 2 aíSuatu
kap. i ^ sleppir \^ njcS öllu. þcSsari uiefiferft aög-
unnar cru pappírsliandritin Nr. 171b i arkarf. og
583 i *blf. samhljóöa, og þá líka Nr. 82b i 4blf.
uieðal bandritauna í ViÖbætir Hftudritasafnjiins. ^
9. HALFDANAR SAGA BRÖNUPOSTRA,
bla 559-591. Sagan er áSr prentnS með svenskri og
látíuskri útlcggíugu i B/örners Nordisha KSmpadaiér^
Nú eru þessar baekr bagnýttar Tið útgáfunii:
1. Til grnndvallar er Jdg6 Bkinnbókin Nr. 152
i arkarf. {A), sem á8r er lýst viö Gautreks og Hróífs
og Gaungu-Hrólfs aögur; eptir lienui er pappirsband*
ritið Nr. 295 i 4b]f. skrifað; en pappírsbandritiö Nr. '
297 i 4blf« þeim aamhljóða.
2. Skinnbókia Nr. 671a i 4blf. {D); er hún
allvel skrifuiS og a6 ágizkun frá 15du ^ld; benni em
a6 mesta^leiti somhlj^Ca pappírabandritin Nr. 294^
297b, 5dle og 568» 611 i 4b]f., og ern þau 611 IkiU
ijörlig og með iljótaakriftarbendi | er þaft aiSasttalda
hálífúit og þvi vart læsiligt*
3. Skinnbókin Nr. 589e t 4blf. (C)^ er inni-
beldr mikinn blnta s5guttnar; bún er fremr samUjóiSa
ji enn 2>, og er þö eigi alimikiS fi^brngfiin enni
siðari ; benni er hér að framan lýst. Sambl jófia C er
pappirsbandritið Nr. 296 i 4blfv, einnig att mikla
leiti Nr. 164h í arkarf*
4 BJörners útgáfa (^S) er lakligri enn hin
handritin, og ferr þó nærr D enn A eöa C aÖ orfia-
tiltæki; en bætSi i B og l) vantar einstakar máls-
greinir, iem A he&r, og þá lika 14 kap.
10. SAGAN AF STURLAUGI STARPSAMA,
bls. 692-647- Sagan er á8r útgeOn, og n^ífnist 8 a g-
an af Stnrlaugi hinam starfsama elierSiurlðg
ihen arbeuames HUioriay Jotdom pá gammal GOihi'-
XIV
nka nhrijven och nu pA Spensha ulíálíad aff Gudmund
Oiojz Son. Upsaia 1694, 4blf.
Ná ero þcssar bækr liagnýttar \iS útgáfuna:
1. Til grundvallar cr lagt pappirshandritiS Nr.
173 i arkarí. (^) mefi bendi Aftgeirs Jónssonar, akrif-*
ara þormóðar Torfasouar (^Torfæi) ; samhljúSa þvi eru
pappírshandritin Nr« 172 i arkarf. me5 söom Lendi,
líka Nr. 202« í arkarf. og 337 i 4blf. Sumstaðar
virt^ist orðfærið afbaka(S og úr lagi fasrt l ji, og eru
þá orS til leiðréttíngar tekin lír B,
2. Skinnbókiu Nr. 335 i 4blf. (^); biin er
bczt bandritanna, sem brúkaS hafa TcriS tí6 lítgáfu
aögunnar^ og af réttritnn og útliti a& rá5a írá byrjun
15du aldar, en er TÍiSa sto gjörmáð, afi me6 ðngTu
móti mátti lesa hana alla^ TarS bún þTÍ eigi til grund-
Tallar lögð.
3. Skinnbókin Nr. 589f i 4blf. {C), er lika
'inniheldr nokkrar af áCrtö'Idum sö'gum; i bana Tantar
iiokkií5 af aögunm , a6 ö6ra leiti er bun •ambljófia
B; pappirsbaudritið Nr. 336 i 4blf, er skriíaS epttr
benni^
4* Utgáfa Guimundar Olajhsonar (C^) ferr
meSalTcg miUum ^ og .B; þaraðauki eru meðal
aö'gabrota i Nr. 567 i 4blf. 3 opnur úr skinnbók í
12blf. af sögunni , en hTorki Tel skrifaðar né gamlar
,og þTÍ einskis TcrtSar.
11. SAGAN AP ILLUGA GRIDARFOSTRA,
bls. 648-660. Saga þessi er áðr útgefin, og nefnist
þar: Sagan af.Illuga Gryðarfóstra eller lUuge
Grydarjostres JJistoria. Fordom pá gammal Göíhi^
ska shrifpen^ och nu pá Spénsha uUálkad aj Gudmund
Olojsson. Upsala 1695. 4blf.
Við þessa útgáfu em eptirfylgjandi bækr bagnyttar.
1. Til grundTallar er l6g( skinnbókin Nr. 123
XV
'•
í,8Wf. (^, ' af litTiti hennar a« ráía slcrifu6 á ofan-
veiðri ISdn öld; Imn er meðallagi vel akrifuÖ, og
rettrít^iiii Bennar þaieptir. SamLljó8a Ixenní cr papp-
írshandrkiö Nr. 59 Ig í 4blf.
2. PappírsliandriliÖ Nr. 203 í arkarf. (j?) meS
hendi S/ra Jóns Erlendsaonar ; vi6 þaS bcr papp«
íröLandritunnm Nr. 298, 363,' 582 og 592« í 4blf.,
aem þó er æði afbakað, óllum saman, líka Nr. 193d í
arkarf*
3. GiAmundar Olafssonar dtgáía (G), cr helzt
Ber saman vi6 Bé
12. SÁGA.AP EIREKI VIDFÖRLA, Ll«.661-
674 j hún hefir aldregi á6r verifi útgcfin.
Við útgáfa þcssarar sögu cru cptirfylgjaodi handrit
lagnýtt:
1. Til grnndvallar cr ló'gí skinnbókin Nr- 657o
í 4blf. {A); er þafi allgóð skinnbók og vel ritntf , og
tranttíiga seinna cnn á ofanvcrfiri I4du Ölá; á hcuni
ér Saga GutSmundar biskups og flciri sögur; réttritnn
í henni er b'tt frábrugíin, t. d. Erckcr^ sackt,
akcr, spackligr, tock £ Erekr, sagt, akr,
spakligr, tók; drykc f. drykk; rjockj-ur f.
rekkjur; rovkscmd f. röksemd; hvogormum
f. hdggormum; snöri, sneyru f. snéri, snoru;
hjöröt f. hcru6; gyor6i f. gjörfii; ey.gjnm f.
eyjum; Girkit f. Grikkir; ^crbiði f. eríitSi;
liegat f. híngat, ek kennig, a6 ck gjörag
o. 8. fr. Hcnni et a8 me5tu sambljóða pappírsliand-
ririft Nr. 179 í arkarf. meS hendi Sira Jóna Er-
lencUéonarm
*2* Fiateyjarbók á Konúngsins stóra bókasafni
(^/ saga þcssi er. þar á 11-14 dálki, og cr nokkuS
fjölorfiarí þar enn i A* Af henni eru pappirshand->.
XVI
ríHu Nr. 193b í arkarf. og Nr. 346 í4blf., cr inni-
lieldr 3 aÍKkriftir af sö*guniii, sprottin.
3. Skinnbókiu Nr. 2845 í 4b]f. í enu eldra band-
rífasflfiii í Konúngsius stóru bókabirzla (Ílf); benni er
Átv lýst TÍ8 Norna-Gests sögu i Ista Bindi i saga þem
er þar mjðg sambljóSa me6fqr6 liennar i jÍ,
£ins og heitiÖ var i Ista Bindinu fylgir nú ap-
tan viS bindi þetta Registr yfir mannanöfn og staða,
og enn eitt yiir bluti þá^ er helzt mega gefa þeim,
er ttliks girnist, hugmynd um fornö'id og bátta bennar,
en öli eiga þau a& gjöra les^ndom brúkun sögafloklLs->
ins hægari.
KAUfMAvvARÖPir þann 28 Janúarii 1830«
S A G A
GAUTREK.S KONUNGS,
ER SUMIR KALLA
GJAFA-REFS SÖGU.
F0IIHAI.DAR SöGVIlNoilDAtA.IÍDA2 3Bf«DI.
J
Saga Gautreks konúngs^ er sumir kalla
Gjafa-^Refs sögu*#
iÍee 1ief]Um v^r eina kátliga^ frásogn af ,
einum koniSngi ^ ]>eim er Gauti hét j hann var
vitr maðr ok velstiltr, mildr ok máldjarfr.
Hann réSfyrir Vestra-Gautlandi, Jþat liggr milli
Noregs ok Sví|>j(5Sar fyrir aUstan Kjölu aila, ok
skilr Gautelfr miUi Upplanda ok Gautlands.
par eru störar merkr ok íUt yfirferðar , }>á er
felalaust er. pessi koíiángr, er fyrr nefndura
vér, fdr optliga meS haúka sína ok hunda á mörk-
ina, pví hannvar hinnmesti veiðimaðr, ok þóLii
honum |>at en mesta skemtan. í f>ann tíma
var víða hygt , |>ar sem miklir skdgar voru um«
hverfi^, |>víat margir menn ruddu mörkina, |>ar
sem fjarlæg var almannabygðy ok gjöi'ðu sér
par alhýsi, sumir |>eir sem flýð höfðu af al-
manna veg fyrir nokkur sín ránglig tiltœkij
sumir flýðu fyrir Ijóðœsku, eða nokkur œfin-
1) þaimig fjÁlJtógu^ yfirskrifti Sagfl aí HAl^ GaatTtbftyiii,
hofuil^yfirékrift fyrir bii^um *6gunum ^ A\ frá Gauta kotiiiligi enum
niílda , meS njari hendiC\ »{ Cautrekkok Hrélfi, V\ { endanum
Cinía - Refs Saga, ötl> ^) dafilligif ^ B, v, { C*
A2
4 SaGA GaDTREKS KOirUNGS. 1 K.
týri y ak pdlíust pá sfðr spottaSir eðr haeddir
verSa, ef J)eir vœrifjærri annarrá maana athlátri,
ok Uf8u svá út allan sinn aldr, at jþeir fundu
aungva aSra menn ,' enn J)á sem hjá peim voru.
peir höfSu ok ipargir leítat sér staðar lángt
frá almanna veg, ok komu pví aungvir menn iþá
heim at sækja, utan pat varð stundum, at vilt-
iist á mörkum, at menn hrötuðu^ pá til feirra
heimkinna, pdtt menn vildu par gjarna aldrei
komit haía. pessi konúngr Gauti, er fyrr nefnS-
um yér,. var farinn vi8 sinni hirí, at veifea dýr
á mörkinni með sínum enum beztum veiÖi-
hundum, Xonúngrinn gat at líia einn fagran
hjort, okpettasamadýrvildi hann gjarnaveiða,
ok slær lausum sínum veiðihundum , ok eltir
petta sama dýr meh svá miklu kappi-, meSan
dagrínn vannst til nætr. Hann var nú einn
sinna manna, ok var kominn svá lííngt á mörk-
ina, at hanu vissi, at mátti eigi komast til sirnia
manna sakir náttmyrkris ok lángrar leiiSar, er
hánn hafSi farit allan daginn; pat ok meS^ at
hann haf5i skotit petta dýr me5 spjdti sínu, ok
stóð pat fast í sárinu, en konúngr vildi pat
með aungu mdti láta, ef hann mætti ná, ok
Jólti skömm, ef hann næ&i eigi vápni sínu.
Ilcr hafM hann álagt svá mikit kapp , at hann
hafði af sér kastat öUum klæíum nema h'nklæS-
úrtí; berfœttr var hanu, ok hafði aungva'skiia,
ok bafei víSa rifit iians leggi ok iljar bæÖi grjót
*) óvi7.ku, /?5 óvináltur, f. *) hörfuíu, r.
1 K. SA6A GauTREKS K01IUN6S. 5
okskógrian. Ekki náir liann dýrinu, tekc nú
at myrkva af nótt, svá at aldrei veit hann, kvör t
hann stefnir, nemr nii stað ok hlýðir til, ef
hann heyr^i til nokkurS) ok litla stund hefir
hann stað numit^ áðr hann heyrir hundsgá, ok
^ángat gengr hann, sem heyrir hundinn geya^
pvíat hpnum pótti Jiar helzt manna von. pví-
næst sér konúngr hiSsabæ lítinn; jþat sá hann,
at maðr stóð úti, ok hélt á viðaröxi. pegar
hann sér, at konúngr stefnir til bæjar, hleypr
hannat, ok drepr hundinn, okmælti: eigiskaltu
optar vísa gestum á garð vorn, f>víatf>at sé ek
gjörla, at sj4 maðr er sv& mikiU vexti j at hanu
mun uppeta alla eignbdnda^ ef hann kemr
hér innan veggja, ^skalpaiok aldrei verða, ef ek
máráða. Konúngr heyrði orð hans, ok brosti at,
hug'sarhannl^atmeðséryathannvar líttviðbúinu
útiatliggja, en pdttu eigi vísar vi6tökur, ofhann
biðipessy er honum væri innboðit, gengr djarf-
liga at dy runum. Hinnferr fyrir dyrnai^ okviU
hann eigi inn láta. Konúngr lætr hann kenna
ailsmuaar, okgengror dyrum, pannerfyrir stóð.
Konúngr gekk til stofu; par voru fyrir íjórir
karlar ok fjdrar konur j ekki var |)ar heilsat
Gauta kondngi} "þó sezt hann niðr. Sá tdk til
orða, erhonum sýndist búandligastr, ok mæltí:
hví'léztu penna mann hér inn koma? prællínn
svaraði, sá er i dyrunum hafði staðit : þessi maðr
var svá sterkr, at ek hafða ekki afl við Fionuin.
Okhvat gjörðir J)ú, ^á er hundrinn gó^ præll-
ínn svaraM: ek drap hundinn, þvíat ek vildi
/
6 SaGA GauTMKS KONmiGS. *1K.
eigi| át hanií TÍsaM fleiram alíkum gauram at
garði) sem mér Ifzt ^essi maðr vera« Btfndi
mœlti: diggr f^rœll ertu, ok má eigi 'þhr um
kennay pó pessir öfimligleikir liafi orðit, ok er
vandlaunat fiér pín umsjá, ok vil ek á morgin
gefa þix yeri^kaup, ok skaltu pá með mér fára*
Hiis voru par vel búin, ok menn vœnir ok
hœfiliga mikllr. pat fann konúngr, at peir
óttuðust. hann. Btfndi lét setja borð, ok var
matr á borinn; ok er konúngr sér, at honum
mun ekki boðinn matr , stf gr hann undir borS
hjá bónda, tekr til matar ok snæMr d)arfliga ;
ok er bdndi sér petta, hættir hann at matast^
ok dregr hattinn fyrir augu sir. ^ Hvorugir
tala bér viðr aðra; ok er konúngr var mettr^
lyptir böndi upp hetti sfnum, ok bað bera
disk af borði , þviat nú mun eigi mat at varð-
veita, Siðan fdr fdlk at sofa. Konúngr lagð-
ist ok til svefns, ok er hann hafði litla hri5
legit, pá kom kona til hans, ok mœlti: mun
eigi ráðligty at pú f^iggir beina at mér. Kon-
úngr svarar: fietta horfir vœnligai er 'þú vilt
tala við mik, jþviat hér eru dauflig hýbýli:
Eigi j^arftu f>at at undra, pviat vör hðfum
aldrei gest átt á œfi vorri| ok pess get ek, at ^d
sérbdnda engi aufúsu' g^^^r. Konúngr mælti :
vel mætti ek launa bdnda fyrir allan pann kost-
naðy er hann hefir fyrir mér haft^ |)á er ek kem
til míns' heimilis. Húnsvaraði: til meira [get
s) 6fibu, C', aufusa, f^.
1 K; SA6A GAUTReKS KONUHGfS. 7
eLmunum^ draga, enn v2^r fáim sœmd af ^^r í
m6ti pessu tilfelli., Kouúngr mælti : ek bið, at
pú g]örir mér kunnigt, hvörsu fölk yðvart heh-
ir. Hún svaraði: faðir minn heitir Skafnör-
tlíngr>9 pvl hefir hann pat nafn, at hann er svá
glöggr um kost^ sinn^ at hann má eigi sjá, at
pverri hvorki matr né annat, þat er hann á:
mdðir mín heitir T&ti*a ; f>ví hefir hún f>at
nafn, at húnviUaldreiönnurklæðihafa, enn pat
sem átr er slitit ok at spjörum orðit , ok pikir
henni {»at mikil hagspeki. Konúngr spurði:
•
hvat heita bræ,ðr pínir? Hún svaraði : einn
heitir Fjölmdði', annar heitir ImsiguIÍ% f>riM
GiUíngr. Konúngr mœlti: hvat heitir þú eða
systr pínar. Hún svarar: ek heiti Snotra, hef
ek |)v{ pat nafn , at ek |>(5tta vísust allra vor ;
systr mlnar heita Hjotra ok Fjötra. Hér er sá
hamar við bæ vorn^ er heitir Gilllngshamar,
ok Bar 1 hjá er stapi sá, er vér köUum Ætternis*
stapaj hann er svá hár, ok þat flug [fyrir of-
an* at þat kvikindi hefir ekki llf , er far gengr
fyrir niðrj Jiví heitir pat jEtternisstapi^ at par-
meS f œkkum vér vort œttemi , pegar oss pikir
stör kynsl vi8 bera, ok deyja par allir vorir
foreldrar fyrír utan alla sdtt| ok fara pá tíl
Oðlcsv ok |>urfu vér af aungu voru foreUri
>) getu ninn, C. ^) þannig UííFrití epiir þvi' sem A hefir
JfMmvegie Skafnaurtungr ^ /i^r Skafuanliíngr ^ Skafnaurriíngr, C^
•Skapnarlnngr, V her og framvegi%\ Skjifnarliíiigr} hin. *) Fjól-
mócfr, hin alhia&ar, ^) Tmsígil], alUtaifar, f^ *} ofHU fyrir, C
8 Saga Gautreks korungs. i jl.
, 4
pýngsl at hafa n^ j^rjóskui pTÍat þe$BÍ sflBldar-'
staðr hefir öllum verit jafnfrjáls vorum- œtt-.
mönnumy ok purfum eigi at lifa við i]árt)ón
eða fæðsluleysii né engi önnur kynsl eðr býsn^
J^dtt hér beri til handaj nú skaltu |)at vitai at
föður mínum |»ikja '^etta vera hin mestu undry-
er pú hefir komit til húsa vorra, vœri pat mik-
il býsn^ pött ótiginn maðr hef{ii hér mat etit'^
en f>etta eru með öllu undr,. at konúngri kal-
inn ok klœ5alau8| hafi komit til húsa vorra^
þvíat til f^ssa xíiunu engi dæmi finnast ; . ok ^vi
œtlar faðir minn ok nuSðir á morgin at skipta
arfi með oss sjskinum, en^au vilja síðan^ ok
prœllinn með fieim, gánga fyrir Ætterxiisstapa^
ok fara svá til ValhaUarj viU faðir minn e^i
tæpiligar launaj>rælnum|iann göðviljay athann.
ætlaði reka pik or dyrumi enn nú^njdti
hann sælu með honumi |>ikist hann ok víst
vitai at Oðinn mun eigi gángaí mót ^rælnum,
neftnahannsé i hans föruneyti. Konúngrmælti :
sé ek at ^ú munt vera hér málfrömust^i ok
skaltu hafa mína hollustui ]þik}umst ek sjá at
pú munt mær vera^ ok skaltu sofa i hjá mér £
ndtt. Hún bað konúng pví ráða. Um morg^
uninn sem konúngr vaknari mælti hann ; J>ik
kveð ekat ^essu Skafnörtúngr'i ek gekk tilyðv*
ars bæjar berfættri |»ví vil ek nú skiía af bér
■^ hér byrjar D, enm^ 'ó&ru orlfaliliœki. ^)inálfimiist, <?, ^.
^ j SJLapnartitngr, C.
1 S^ SjiLGA GAUTREKS KONUHGS. 9
]^iggía« Hann' svarar aunguy ok fœr hon-
um skúa , ok dró úr |>vengina« pá kvað kon-
iSngr :
Skúatvá
er mér Skafaortdngr^ gaf '
pvengum er hann par* nam^
[ills'^ manns kveð ek
aldrei verða*
grandalausar gjafir.
SiSan bjdst konúíigr i braut , ok leiddi Snotra
hann á götu. Konúngr mœlci: bjdða vil ek
{>ér meS mér at fara, pvíat mhr er grunr á, at
nokkut gjörist at okkrum fundi, ok ef pil
^rr með sveinbamy {tá láttu Gautrek heita^
ok drag svá. af nafni minu, ok rekstri ^^eim, ^
er ek hefi haft til hýbýla yðvarra. Hún svar-
ar^ viss von |>iki mér á pvf, at |>ú getir
pessu nær, en ekki má ek með pér fara at
sinni, pviat i dag skal skipta með oss arfi
sjskinum eptir feðr vorn ok mdður, pvíat {lau
œtla at gánga fyrir jEtternisstapa. [Konúngr
bað hana vel lifa, ok baS hana koma á sinn
líindj svá sem henni j^mti tími til. Ferr
konúngr, |>ar til er hann kemr til sinna manna,
ok sezt nú um kyrt*^.
^3 Ska&artiSngr, C$ Ska&aKtibiga > Ð. <) niakr £, h v- K
^) JkÍ, C^y. ^) at iUs, Cé *) ajaldan ▼erd'a váncls manns, D,
^) Koniíugr drogr [>a gidlhríng af hendí sér , ok gefr hemii , ok
hiifr bana þann béra til jarteigna , e£ liíenni sýndiat hans at TÍtia ;
ok «plir þal ferr hiía heám aptr, D. ^
10 Saga Gautreks KONUNGS. 2 K.
I
2^ .NiS er frá pvi at segja', pá'er Snotra
kom heim, sat faðir hennar^ yfir fh sínu, ok
mælti: með oss hafa orðit býsnmikil, erkon-
iSngr s]á hefir komit til vorra hýbýla, ok etit
ilpp fyrir oss mikla eigu ^ ok pat sem oss henti
sízt at látaj má ek eigi sjá at vér megum
halda öUu voru hyski fyrir takfœðar sakir, ok
Jivíhef ek samanborit alla mina eigu, ok œtla
ek at skipta arfi meTS yðr sonum mínum , en ek
œtla mhr ok konu minni ok prœli til Valhallar;
má ek eigi prœhium betr launa sinn trúleika,
enn hann fari ' me5 mér : Gillfngr* skal hafa
uxa minnhinngdða, okpauSnotra, systirhans;
FjöImöSi skal hafa gullhellur mfnar, ok f>au
Hjötra, systir hans; Imsigull skal hafa korn
ailt okakra, ok pau Fjötra, systir hans: en pess
biðeky8r, börnmín, ateigifjölgið|>ér liðySvart,
8vá at fyrir pat megi |>ér eigi halda arfi mínum.
Ok er Skafnörtúngr hafði talat slíkt, er hann
vildi , eðr honum líkaði , fdru |>au öll saman
uppá GiUfngshamar I ok leiddu börnin foður
ainn ok mdður ofan fyrir Ætternisstapa , ok
fóru pau glöð ok kát til Oðins. Nú er pau
sýskin voru i búi, pikíst pau purfa at hag-
ræða fyrir sér; |>au taka shr spítur, ok spita
vaðmál at sér, svá at ekki peirra kemr við
annat bert, pótti peim ^i trúast um unnit^
at eigi mundi fölk f>eirra fjölgast. Snotra
fann pat með sjálfri sér, at hún fór með
>) Giilingry b. v. />. ^) Ska(jianiíngr, alUia&ar D.
21. Sasa Gautreks konungs* 11
heaná , ]^oka8i< hún pá spftunm i ya^máUnuy
8V& at ná mátti hendi tiL Hún lét sem hún
8v»fi* En er Gillingr vaknaðii e)$a raumsk-
fiSi af svefni, varp hann hendinni frá sér, ok
kom við kinn hetmar; ok er hann vaknaði,
mœlti hann: hét hefir öfimliga tiltekizt, er
flk skal hafa grand gjört 'þír^ mér sýnist sem
'pú sér núklu digrari, enn verit hefin Hún
svaraði: leynpúpessu, sem pú mátt. (Hann
svairar:) ^au endemi mun ek eigi gjðra, j^vfat
þetta má meS aungu mdti leynast, síSan er
fölk okkar fjðlgast. Litlu síðar fœddi Snotra
eitt fagurt sveinbarn, ok gaf nafh, ok kall-
aði Gautrek. Gillíngr mœlti: stór býsn berr
nú viðy ok má eigi leyna, ok skal ek fara^ at
segja bra^ðrum 'mlnum. peir mœltu: allt ráð
vort viU nú fyrirfarast fyrir býsnum pess-
um, sem við berr, ok er j^etta mikit laga-
brot. GiUíngr kvað:
[Heimsliga ek veik
hendi til'^
er ek kom vi5
kinn konu;
lltil líf [kve«a
höf 8 til* 118a 8ona%
af pví var hann^
Gautrekr gjðrr*.
*) Hendi míjini ek gtœtda heimakliga þá, D. ^) til, v. / C.
*) sonar, C. ♦) fyrír þat trá [ hgfir D: þér kwe9é lýíir
▼era, en af þTÍ var þó. ^) getinn, C.
I
12 Sa6A Gautreks kohungs; 2 jk:<
«
peir kveða haiin ekki mega um kymia) er
bann yðraðist, ok yildi aldrei at J>etta faefði
orðiL Hann kveðst gjaman vilja gánga fyrir
Ætternisstapa, ok kvað talin smærri býsn.
' peir báðu hann bíða, hvat við bæri fleira.
Fjölmóði sat at fé um daga, ok bar með sér
guUhellur sínar, hvört sem hann för, ok einn
dag sofnaði hann, ok vaknar við pat, at snígl-
ar tveir svartir höfðu skriðit á gullhellu hans.
Honum f>ótti dala eptir^ par sem döknat
hafði guUit, ok sýndist honum raikit porrit
hafa. Hann mælir: mikit er at verða fyrir-
lessu fjártjónii ok ef svá berr optar til, pá.
mun eigi gott at fara snauðr til Oðins, ok
mun ek gánga fyrir jEtternisstapa , ok verða
eigi optar fyrir fiessi fjárauðn, pvíat aldrei hef-
ir orðit Qafn kolsvart* um mitt efniy síðan
faðir minn miðlaði már fé. Hann segir bræðr-
um'sinum þessi býsny er við hafði borit, ok
bað pá skipta arfi. Hann kvað pá :
Stuttir sníglar
itu steina íyrir mér,
nú vill oss hvervetna háa';
snauðr mun ek snöpa,
hvíat sn(glar hafa
guU mitt allt grafit.
Siðan f(5r hann ok hans kona á Gillírigshaiti-
ar, ok gengusíöan fyrir iEtternisstapa. pat
t ) SV8 mikit , e. £) haU^ C.
2 K. Saga Gautreks konuvgs. 13
s .
rar einn dag y at ImsiguU gekk um akra sfna,
sá hann par fyrir sér {>ann fugl, er Spör heitír,
er á vöxt er sem titling honum leizt hann nú ;
horfa skaðvænliga^ gékk með akrinum^ ok sá
at fuglinn hafði tekit or axinu eitt koruit. pá
kvað hann:
pat var spéll
ok * spör um yann
á akri Imsigulls
axi var skátt ;
or* var korn numit^
[|)at mun œ Tötru œtt ]im trega**
Siian for hann ok hans kona, ok gengu paú
glðð fy i'ir i^tternisstapa y ok vildu eigi fá optar ^
slíkan ska5a. Gautrekr var {>á úti, er hann sá
uxann gdða; hann var T* vetra, honum varð pat
fyrir, at hann lagSi uxann með spjtfti til bana;
ok er Gillíngr sá f>etta,.{iá kvað hann:
Ungr sveinn
drap uxa fyrir m^r^
(f>etta) eru bannvœn býsn )
mun ek aldri eiga*
jafn gdðligan
grip, þó ek gamall veríi.
Hann mælti: nú er eigi viðsœmanda, fdr hann
síðan á Gillíngshamar, ok gekk faSan fynrÆtt-
1) ei\ Dy V, ^) ok, C. 3) þ. nj. ei Tötra of t., D; því
slíkt iiiun œtt vor t., F. *) 12, D. *) þannigK^ Man, 6. w#
j4 og hin*
14 Saga Gautb£ks KONUNGS. 2-3 K.
emisstaipa. Nú voru {>au tvö eptiri Snotra ok
Gautrekr, 8on hennan Hún býr sik^ ok bœði
pau, til brautferðar, fara nú f^ángat til , er|»au
finna Gauta konúngj tekr hann vel við syni
sínúmj fæðist hann par upp með hirð f5ður
sínS) ok var bráðgjörr á allan l^roska^ ok llða
ná svá fram nokkurir vetr, par til er Gautrekr
var mjök fuUkominn at proska; Jiá bar sv& til
at Gauti konúngr tdk sdtt| ok kalla&i til sín
vini sína. Konúngr mœlti : 'þhr hafið verið mér
hlýðnir ok eptirlátir í öllu, en ná J>iki m^r
mikil von^ at pessi sdtt^ er ek hefi, skili
vora vingan , vil ek rfki petta 9 er ek hefi átt,
gefa Gautreki , syni mínum y ok j^anr.eð kon«
iSngs nafn. ' peim líkaði |>etta vel| ok eptir
andlát Qauta konúngs var Gautrekr til kon-
úags tekinn yfir Gautland, ok er hans víða get> ^
it i fornum sögum. £n nú vikr |)essi sðgu
nokkra stundnorðr iNoreg, ok segir fi^á {>eim
fylkiskonúngum, er par voru í f ann tíma , ok
frá peirra afkvæmij |>á siðan vikr |>essi sögu
aptr til Gautlands til Gautreks konúngs' ok
sona hans }. svá hit sama gengr pessi saga um
Sviarikiok víða annarstaðar. ^
3* Húnpjdfr' hét konúngr, er ráí'ít hefir
fyrir Hörðalandi', hann var son Friðjjdfs ens
frœkna ok íngibjargar ennar fögru; hann áui
3 sonu} Herpjdfrhét sonr hans, ér síðan var
kondngr á Hörðalandi, annar hét Geirpjdfr
») Friðrþj6fr, C; HimdþjíJfr,, B, K *) Hörí'aríki, C.
3 K. SaGA GauTREKS KQNÐNGSf 15
UpplendíQga I^onúiigr y (riM yar Friðpjdfr pel-
amerkr konóngr. pessir voru allir ríkir .kon-
úngar ok hermenn miklir , en JxJ var Herí>jdfr
konúngr fyrir Jeim at viti ok ráðagjörð ; hanu
var laungum í hernaði, ok varð hann af 'því
frægr mjök. í penna tíma var sá konúngr
Á Ögðum, ér Haraldr hét, ok var ríkr konúngr;
hann var kallaör Haráldr enn< EgSski; Vikar
hh son hans, hann yar jþá iSngr ok efniligr.
Stórvirkr h^t maðr, iiann var son Starkaðar
AlUdrengs. Starkaðr var hundvís jötun, piann
haföi 8 hendr^. Hann tóí úr Alfheimum Alf*
hildi, dóttur Á\£s konúngs. Alfr konúngr
hét |»á á pöf , at Alfhildr skyldi aptr koma.
pá drap pdr Starkað, en fluttí Xlfhildi heim
til föSur síns, ok var húu |>á m'eS barni. Hiin
fæddi son pann, er Stdrvirkr hét, er áðr er
nefndr, hann var friðr maSr sýnum, ok ptf
svartr á hár, meiri ok sterkari enn aðrir merni;
hann var víkíngr mikill, hann kom tilhirðar
Haralds konúngs á ögðum, ok gjörSist hans
landvarnarmaðr. Haraldr konúngr gaf honum
ey, þá er pruma heitir, [á ögðum', ok par
bjó Stdrvirkr. Hann var laungum í hernaði,
en stundum var hann með Haraldi konúngi.
Stdrvirkr nam á braut Ani"^, ddttur Freka jarlsf
af Hálpgalandi , ok fdr siðan heim til bús síns
í prumu« Pau áttu son, er Starkaðr hht. Syn-
•■^^— •— — ^ii-i— — »
* ) digri ok enn, C. « i;/» C, K. ' ^) t;. i C. •) Öimu,
Ð, r. ^) konimgf, C.
16 SaGA GauTREKS K0NUN6S. 3 K.
irFreka narlsFjori ok FýriS mágar Stórverks',
komu á bæ hans um ndtt á 'dvart með her, ok
brendu bœinn ok Sttfrverk inni ok Api, systur
sína 9 ok alla menn pá er (ar vorii , ' pvíat peir
|>or8u eigi dyr upp at lúka, ok hræddust, at
Störvirkr mundi út koma3t. peir sigldu síðan
á braut um nöttina , ok norðr með landi , ok
anhan dag eptir^. er áleið| gjörSi at peim storm^
ok sigldu peir i bo5a f jrir Staði , ok . týndist
|>ar öll skipshöfn peirra. Starka$r , sonr Stdr-
vÍFks j ' var pá úngr , er faðir hans l^zt , ok fékk
Haraldr konúngr honum pá fÓstr míeð hirð
sinni. Svá segir Starkaðr frá :
pá var ek úngr ,
er inni brann
frekna' fjðld^!
meS feíJr pj(J8,
[nær végi* fyrir
Prumu innan%
her hrauðtuðr.^
Haralds ens Egðska,
ok mennbrota
mágar^ veltu
Fjöri ok Fyri ,
freka arftegar,
O Fjönri ok Fyrvi, B, V, «) frá l v. i C 3) flokknn,
B, C. .*) ferðr, C. -5y ginla^^ nerrfngi, A. ^^ menn r«,.í,
C. 7) tapná-ist, C. 8) »' 9tai5 þtM fr&[i minning fyrir Þnimn
manna hendr hersís IlaraMs Ögð'ska ok meinhrota mar^ír,. B.
3-4 K. Sa«A GACJTREkS KONtlNGS^ 17
Unnar bræír
eiáu minnar^.
4. Her|>ídfr Höriielðtids konúngr fór með
her at Haraldi konúngi úm ndtt á dvart^ ok
drap hann i trygSum, en tók í gislíng Vikar,
son hans. Herpjöfr konángr lagði undir sik
ríki pat allt| er átt hafði Háraldr konúngr, ok
t6k margra ríkra manna sonu með valdi ok i
gisli^^ en tdk skatta áf öUu riki. Grani hH
eina rik^ maðr i liði Herpjtffs konóngsj hann
vá^ kallaðr Hrosshársgrani. llann bjd i ey
peirri á Hðr8álandi| er Fenhring hét, at |>eim
Bæ'y ^t & Aski heitin Hann tdk át herfángi
^ði4ii:f8 Stdrvirksson , ok flutti hann f Fen^
hrlng. pá var Störkuír prévetr. HaiUi var
9 vetr i Fenhringmeð Hrosshársgrana. -Svft
segií StárftaSr:
pá er Herþjóír
Harald umvelti
sérdjafnan ' •
' sveikitrygíum,
Eg8a drottinn
öndu' ræiiti, .
en hans'soiium
haftbönd' snéri.
*
prévetran* mik
paían af flutti ;■/ '
— — — . :t'
^3 «rf«>f Unnar ht69iT eíð\i ntnnar, B;/rd ntier vtgí »• ^ K.
«) an^au,. /& 3) l,elstaiicl, Bi.hö£MwðL, V. "^(tféTetam,^.
FoikMALOAR SöGVR NoBMirAtrVA, 3Biirbi« .^
IB Saqa Gautrcka roiuhos. 4k.
%
HrQSshársgrani
til HörSalandsf
natn ek á Aski^
uppat vaxa, ...
[s^kat niíja*
. á níu vetrum'. .
Her|>)(^fr konúngr var b^ri|iaSr mikill} qk.var
Jaung^nv ^ hernaði, okvar 'þÁ mjök herskátt {
ríki hana. ^ann lét:hlfi$a vita á fjöllum, Dik
;6etti iiienn til at gæta ok skjdu upp vitum , ef
ófriðr k^mi. Vikar gætti vitanná á Feuhríng
við priðja ntann^ ok skyldi.^aðan vita íyrst upp
kinda^ ef: her vœri sénn, en sjiðan hyom at
i^r^iq. , Em er Vikar haiði skanwia atnnd vit-
'A^s ^tt^ gekk hann einií piorgin á [ask út\
lOjpfanu f^ar Starkað, fóstbrdSur sinn, . SförvÍFka-
son; hann var furðuliga mikiU ; hann.var hým-
aldi' ok kolbítr^ ok lá.í fleti við eld; |>á var
hann 12 vetra 'gamall. Vikar reisti hann upp
or fletinu, ok fékk honum v&pn ok klæði, ok
mælti' vöxt hans, ^Jtyíat honum j^dtti hanu
lindarliga mikit vaxit hafa, [síðan hann kom á
Ask'. Fengu peir Vikar s^r skip, ok fdru í
braut paðan. Sv^ segir Starkaðr :
Afl gat ek æ^'itj .
uxu tjálgur; ......
lángir leggir;tTrí! -* - ^
ok Ijdt höfuði
• 1) •kipi^lC 2> S*Wwki liiír, B, y. •) fumnikn, F, C, ^r.
*) v«g, C. i) linmaldi, r. 6) undMdrist, B, V. ^) v. i C.
4K. SaoA GAVTKCKd RONUIfeS. 19
en hýmaldi
af hagli^ saty
fáast'^ forvitni
í fleti niÍM*
Unz Vikar koin
frá vitajnnáii^ -
gisl UerþjétB
gekk inn í «al ; '
hann kenái múcf '•
hann kvaddi mik
upp at standa
ok andsvara. -
Hann mœlti mik
mundum ok spönnum
aíUa arma
til úlfliía,
vaxit hári
á'höku niðrif«
Hlr segir* Starkai(r frá ^vf, at hann hafSi ^á
skeggf ér bann yar 12- vetra. Sf 8an leis Stark*
aðt upp 5 ok f ékk Vikar honnm vápn ok klæðif
ok féru eíðan til skips. Eptir (etta safnatii
Vikar lili, ok urðu ])eir saman 12. peirvora
allir kappár ok hölmgaungumenn ) svft segir
StarkaCr;
pá^ safhaM
i ok Gretfi 1
QO Saq^l QAmtnf ii». iooji wðð. 4 K
[Haralds arfþegi*
Hildigrími,
Erp ok Úlfi, i . :
Ani* ok SkiSmij.% .
[Hrda o\ Utotf^^^ .
Herbrands syiM* rr.
Styr ok Steiii|^i
frá StaM' nor&pit, r
par var hijgilf . (iQlaJli
Gunndlfr þlfisii
( t
íá voru vér
{>rettán saman^/ >
fær varlig^ i ' .
fríðri^ dy^agi*. /.
Slðan fdr Vikar með lið sit^ 4 fMQ^ Her|>jdfs
konúngs. En er hann spurði ófriQ .peirra, þá
lét hann lið sitt tilbúast. Her^)d|jr konúngr
átti mikinn húsabæ, £<}k yar f>ar :gott vígi,
S|á [ at '|>at var n^ligp l^stpli eða^ bfA^^« j , {lar
•W jÖ^n^ //Q. vígra. ipa^nai -qk dtali4 «Uif-verft-
,*1^ # I>idn,nHuW¥.tt* En pegar er. YÍk-
ip^f kpjnu at, gjörðu; Jeir svá haíífkíatgawigu,
fltj^Jarr jiristu ^gri^dur ok bur^ir^ > [pk hjuggu
^ .g#etf^»%í.svA at..fi:ágengtt lokiHr oki s^ag-
brandar, er innan voru fyrir hliðun-Mt9.|,;,^ei;L
konúngsmenn hrukku frá,> ok n4ðm víkíngar
inngaungu, tdkst píp;!*^ ibacd^gí , p|ikill} svá
segir Starkaðr : . . ^
»)Harald ok Hörfþcgi, Cj Harald ok Ariþegi, ff\ .*) Awr^ f^.
^) Skiimi, B« *|; Skútu, C. ♦) ok Hróa-Hrotta, C ; Hrók ok
Hrotta, B, f^ * ^) SlöíTuui, C. ♦) gotl einTÍgi, C. ^) ^, » C.
4-fcV &MA GAV'PlfBaS' KONUHM; 21
* 4 ■ • •
» • 1 »
tíl koAúngs garða} -
biiéttitn gritíikir
hluggum gœkti;
brutum borglokur'y
brugðum sverðumi ' ''
far er sjötigi • /^
seggir stöðu*
[Kostum grfðir '
fyrir konúngi%
{)d var umáukil; ' '
öUum {irœlum^ *
' verkalýíS ok . '
Vatádrágum'. ■ • *
Hef ^rffr kónúngr vliri^ist lengi meS liði sfnu,
jjvíat ^áftnkaflSi marga frœkna menn^ en iti^
pW at Vik'ár hafSi valit li8 með sér bk agæta
kapþá^ |yá varS rírf' fyrir*^eim liÖ í)er|>jrffs
kcmángs. Vikar vár jafhanftBtnast siiltia mannaý
1^6' segir Starkaðr :
^ * Vár Vikari
vant at fy%jai
J/víat fremstlr [ö* fyrstr**
í flokkji strfðj
-' ' 'bjuggum hjálma
meft höfuð gnýpilm'
• bi'ynjur snfddum '
ok brutum hjdlina**.
») sneiddam, C. *) skjoldu, C; vK-bi V «, K.
• ^' »-» »
1.1
Starkaðr siStti hart fFam 01^8 Vikari* á hendr
Herpjöfi konúngi 9 pk jþeir veittu honúm bana.
[Allir kappar Vikars sdttu hart írami^ föUupar
œargir memiy en sumir voru Merðiri 8vá segir
Starkaðr;
Var Vikari
vegs um auðit^
en Her|>]dfi
herfur' gol(Jnar|
aærðum seggiy
en suma drápumy
stdSkað ek Qarri^
(á er féll konángr^
par fékk Vikar sigr, en Herpjdfr kondngr fW,
8V& 8em étr er sagt^ ok dO manna með houum^
en margir sárir til dlifi8 ^ en angir féllu af Vik-
ars mönnum* Eptir (at tdk Vikar skip ^u
öll, er HerÞJdfr kondngr haföi átt^ ok aUt U6
I>at er hann fékký fdr síðan austr með landi me5
ailt Uð| pat er hoúum vildi fylgja. Hann kom
á Agðir; komu til hans jþeir, er verit höföu
vinir föður lians, varð hann |>á brátt l)ölmennry
var hann þá úl konúngs tekinn yfir Agðir aUar
ok Jaðar/ok haan lagSi undir sik Hörðalandok
Harðángri ok aUt ríkipati er H^rjþjdfr konúngr
hafi^ átt. Vikar konúngr gjörðist brátt rikr,
ok hinn'meáti hermaðr« Hann var hvört sum-
ar í heraaðL Vikar kon^ngr fdr með her sinu
• '} V. ^ C. ^) at bid*, C. ') ÞaHnig ágixka&^ henOr.^ C;
ktiptir» a •♦) w'#, V. iB,r.
9
\
4.1^. $A6A.GauT1US&S KOHIUIGS* 23
Í Víkau^tr, ok gekk á ki^d auattit ^rðar, ok
herjaði upp á Gautland, ok vann þai'niikit her-
virki. £n er hann kom uppí Veni',: pá kom
f»ar £ mdt honum konungr sá, er Sisar hét;
hann var austan or Kænugarði j hann var kappi
mikiUy okhafði liðmikit, peirVikarkonúngr
ok Sisar áttu jþar bardaga harðan^ /ok g^fcjSisar
hart frami ok drap mart manna. af \\Vi Vikars
konúngs. par var Starka& ^^ ™^$ Vikari kon-
úngij hann gekk fram í mdt Si^ar^ pk áttust
fieir lengi við vápnaskipUi ok þUrfti hvorgi
öðrum at frfa stdrra höggva. . Siaai^hjií af Stark-
aði skjöld ha^ ok veitti honum tvö sár ( höfði
mikil meS sverðiy ok 1 sundr viðbeinlt , Stark-
aðr'fékk ok sár fyrir. ofan mjöðmina 4. síðunni.
[Svá segir Starkaðr :"
Vart pá eigi
með Vikari
austr f Veni
árðag snemma^
. pá er s<jttu vér
Sisar á valli,
pat var prekvirki
pdkz megnara,
Mik lét sverði hann
sárum höggvinn^^ ,
skarpeggjuðu
skjðld f gegnum^
hjálm af hofði.
en baufl skorat * -
ok kitmkjálka
klofinn í jasda;
en hit vinstra
viÖbein látit>.
Starkaiir Ukk ok holsár á annarri 8Í5uiim a^ at*
geiri l^éÍQiy er Sisar vo með* Svá segir S carkaðr :
Ok é 8íðu
8verdi beitti
inér öflugr 1
■
iyrit mjöðui ofan,
en í aðra
atgeir lagði
köldum bvoddi,
svá at á kafi y4di',
pau 8ér I>ú' merki
á mér grdin'^.
Starkaðr hjd Sisar með sverðif ok sneið svá um
pvera síðu honum, ok veitti faonum mikit sár á
fæti fyrir neðan kné, ok at lyktum hjd hann á'
«
honum annan fdtinn í ökla, ok pá féll Sisar
konúngr. Svá segir Starkaðr :
Sneidda ek honum
síðu aSra
[brutt með^ brandi
um búk pveran^
6vá ek af heiptum
hjorfi beittaky
«) fra' [ V. »' hin. ^) 8tó*, C. »} i;. í C; <} vú. i/. i B,
r. *) af, C, B, r. «J hitrvm, C.
a» alh megim
éfir kostaðik'. » * .
í baztdaga ^eim Tarð aiáaAfaU inikit/ A iékk
Vikar k.odiiingr sigr, [en ^«étiír IðgSu á fldttay
þeir er eptirlifiu^ Zpár ttgrpenna Mr Vikar.
koi^útigr beim i ríki tkt. . ..
& Vikai^ konéiigr qpyiTy at Geirf»ý5f r^ kénr .
úx%gfP hafSi liðsafnað mikÍBn á Uppl6iiduiiit.
ok œtlaði með pann her at Vikari konúngi^
ok Íiefiia Herpjdb kondngs, brdSur síns. pá
bauð Vikar konángr út almenníngi af riki sínu,
fdr me$ |iat li6 tilUpplanda ámátGeirf>jdfi kon-
úngi. peir áttu mikla orrestu, ok bðrðust 17'
daga samfastý ok pá féll Geir^jöfr koiúingr, ea
Vikar konúngr hafði sigr. pá Tanh Vikar kon-
úngr undir sik Upplönd ok pelamðrk, pviat
FriðJ^jófr pelamerkr konúngr var eigi heima [í
i-íki sínu. pess getr Starkaðr y at sú. var hin
pri^ja orrosta Vikars konúngs^ er hahn hafði
unnit á Upplöndum :
Lét ^reksamr
Jþriðja sinni
Hildar leik
háðan verða,
áðr Upplönd
unnin yxfti,
ok Geirþjdfr um
gefin helýu.
^ Síðan setti Vikar menn y fir Jþat riki , er hann
!25I &&GA Gaidtebks KoirnirM.\ 5 k.
hafiii unnit á Upplöndum', en haan fdr heim
á AgSir, ok gjörðist bœði ríkr ök fjðlmennr.
Haínnfikk aerkouay okátti vi6 heuni 2 sonu,
hkt Haráldr hinn ellri, en hinn ýngri h^t Neri.
Hánn vat manna yitrasilr^ ok varð 'þat allt at
ráði, er hann lagSi til, enavá var hann sínkr,
et faann mátti aungpn hlut svá ge& ^. at honum
vœri eigi pegar eptirqár at. [S vA segir Statkatr :
Atti sér
erfivörðu
tirsamr tvo
tiggi alna,
hét hans aon
« m
Haraldr enn ellri|
aettí. haim pann \
at pelamörku.
Var sínkgjam
sagðr af gulli|
Neri jarl,
hýtr í ráðum,
Yikars sonr
vanr í sdknuxhi
sá rcð eina * ,
Upplendí ngum * .
Neri jarl var hermaðr mikill| [en Svá sínkr, at
til hans hefir jafnat verit öllum peimy er sínk-
astir hafa verit ok s{zt hafa öðrum veitt'. En.
er Friðpjöfr frétti fall brœðrasinna^ fdr hann til
') » sta^ þesé frá [: þárvar hin þrid'ja onottáy [ei Tikar
bafíðri iiiiiiity Ain. ^)jrd { v* d^hin. ^) v, ^ C»
5 k: Solga Gautuxs kohuiigs. 2T
Ufiþláxifb, oktdK Þót Tibluiidir 8ik^ étViÍBt
hafti'fyvr'aiiiiit* pá 'sendi hann VikBri oriS| at
hann skyldi skatt gjálda áf afnu riki, eða'j^olaher
hans. ' [Svá segii^Starki^:
Réð Friðpjdfr
fyrst at seiida : ''
heiptar bo6
hoskum jöfri^ •
hvort Vikar konángr
vildi gjalda
hilmi skatty
eða her fiola^i
Ei'fKMÍ ortsendíng kom Vikari, pá slefndí hbnn
fíngy ok átti tal við Iráðuneyti aitt^ at svara
pessu vandmali. {Teir báru saman ra6 sín^ ok
ri6u lengi um. [Svá segir Starkaör:-
Réðum um lengi y
utðum viö ekki d»lir|
f»at kaus her,
at konúngr skyldi
ríkr með her
rdmu knýa^.
[Pau ráS voru send Fri5pjdfi kondngi, at Vikar
konúngr skyldi verja land sitt'. Fdr.pá Frið-
]>jdfr konángr með hersinn, ok œtlaði at herja
á Vikar kondng. Olafr hitin skygni hét kon«
úngr íSvíJ^jdS, [f>arsemheitirNœrrfki^. Hann
var ríkr ok hermaðr nnkill, ok bauð útalmenn-
•^frd [v.í hin. ^)Jrál ». VAúi. ^) v. » C ♦) |». ». B.
Mmrriki, C; liann rn^tat iSkiy B, V.
t
2Gl! Saga Gautrbks jíánjmoBs' jkx.
iag «f ifnu cfti, ok fdr til iiðveizla t» IHijar
kooútKgk piéirhöfðUiimkitJifi, ok f ara jm^. Uar^
Imitai imitírtíðÞ}<^^^^ ok stiafylktu
li&i sínu [til bardaga.: . Svll ægir StarkfiSr :. .
Réð Ólafr
au8tr hinn skygnl^
sældar gramr *
fyrir Svíaríkij .
hann bau6ih:.
almenníngiy
mikiU var hans . * . ^
hehningr talinn'.
par ttfkst harðr bardagi^ ok gengu inenn Vlk**.
ax8 kenánga. ^I fram ^ (víat par voru, margír
káppar í li6i me&. Jieim. - pár var hinn dynú
kappi Starkaðr Störvirksson, Úlfr ok. Erpr, • ok
margir áðrir gdðir drengir ok miklir kappar.
Vikar koniingr gekk hart fram. Starkaðr var
brjnjulausy ok gekk í gegnum fylkíngar, ok
h]ó tveim höndum, [semhannaegirr
Gengum fram
i glam vápna^
kohúngs mez^i ' . : .
. . kappa gnflBgðir,
. Jiar var Ulfr
ok Erpr litinn,
hjdek brynjulaus
faáfeum bðndttm^.
^) JtíÍ [ V. i hin. *) fird £ V. »' Ai>.
, I <■ I • I ) •■ < > U I *
íncso 'rriDDTaxr . . * ■
é * -
••I »
• • ■ •
jftia AíiiijQadi Fr^fifitf kondiigiy ^ faelt vi6 los
á fýlkíng faans. piiheidiði hami^ inSatf Yikaír
konúng. i [SivA b^^^tarkáðlr r
Aftð Friðþíitf r
íAiax at hýðjaii '
^víat VJkar
vœgði ékki^ ;
okStarkaðr ' .
. StdrVeksaDife
aknátt£itam
allan lagfiirMl . .
p49 mi; ^feouEi mMti kaBflagi.ek faiáii aBarpasiiy
oJt^mL VMlóXL falútiUða Ftál^íiífa konángti en
erJbanH'.beiddi frifiar> sttiivaSi Vikar koadngr
her. slmu gékk þáFxs^þyiU koniluvgr tiLssBtta við
. Vikar.konáhg; Skyldi ^ Qlafr konjú|[]g|r senaja
sáttyuél xailli ]^éirjc»ý ök T»r 6Ú>smtir^ .át J?n&-
Jþjöfr. Imningi! gaíf npp rtídísitt allt.i Upp-
Jönduqj lok pelanlerk« m faaom ftfr i oir. landi. '
$0ttÁ V^arlkQnúngr yfir Jnaasi rfidsqnu sina^ gaf
bAiin Haraldi kbnðnga'iitaín yfir pelainfirky en
•N09a' Jarls nafti .ok dkxcá lUpplðnduiii^ Hann
^iageiSist við Gauinrek Jnnuúng á.6autlandi^ ok
ýat segí)! *i sunuim^ h(5knÐii y at Nerí háldi ok .
]|Dkkitt.)ríki aff Gautireki konúngi^ fann hluta
Gautlands: er hcwttm mr nálægstr, .nk vœri
hmia'Pk.|ftrt (oteiti^akeikQni&ngs, .Qk.'i ráiSuin
Pts0 h4>nma|iÞe^í|MiaJ|yrfti vi5. Bptir ^etta
Sót Vi)sar beian i itik^^ sitti, ,ok var& fragr mjök
,*. i)\|. •sjft ..«,11. <»k . «
* j í sta9 þ€$é frá [: en hann vægði eUif Cý v* » B^ rm
30 Sasa Gaotjibics. sbiiuiroé. 6-B K.
af sigri 'jþeixn^ ok skilðti þeir ÖlaiS^ lonúÉígr
xne& yináttu , ok ' héldu þat . jaf&an. ^síBan ; * £6r
hann hfiinK austr í 'SviaxIki* :
6. Rennir^ hét mtSSntf t>k vár bdndi einti
ríkry hanxi hafði atsetr í'ey peirri^ «r síðan^ er
Rennisey' köUuð. S^ ,ey^ ^i^S^ Sýrir Noregi
norðr undan JaSri. Haim.'hafði várit vlkíngr
inikill 9 áðr hann settist í búnáð. • Konu átti
hann sép, ok eixm son banta; sá hét>Refr. pá
er hann var úngr , lagðisft haim í eldaskálai ok
beit hrís ok bðrk af trjáxn( hann vár furSuliga
xnikill vexti; ekki fœrSi hánn^saur a£ sér, ok til
makisTteti hann sinar hsndr, avá at fiKram v»ri
til gógns. FaSir hans var ^árorkumafir mikill,
ok llkalli honum illa d|irifxiaSr sonar sínsi [Refir
var& fraegr mjök at öhgum snotrleik aé frama,
•heldr at þvi ^t hann g]örði sik athlttgi annarra
sinna hraustra fi*»nda^y ok pdtti fMur haia
haim dlikligr til noklnxrs framai eem öðrum
úngum mönnum var fi titt. Rebnir bdndi
átti eixm pann grip, er hann hafSí meiri
mœtr á eiin ö6rum sfnum íjárhlutum j ^at rer
einn uxi; hann var bœði mikiU ofc skiátttligr
fyiir homa sakirý listln Toru horn á honum
.ok rent gulli í stiklana , ok svft af silfri , rar
festi^ meðalhoma (á) uxanum^ ok f>ará ^i^t gúU-
liríngar. . pessi uxi bar láogt af fiSrtthi uxum^
peim sém í lándinu Iroru^ aakír vaxtar ok alls
kostar umbúðar $ var Rexmir bdndi -avft vaHdlitr
r j lUimiay, C. ♦) v. »' hin. , . T
6-1ÍK. SaGA GaUTKBKS; tO^DJIjBlt. '31
^ I
um hannf at haim skyMi aldrfti feyinsluld||s
▼efrav . Rennir var jafoan í Vardðgum meðvytí^-
ari ki^fii^ii^ 9 ok yar |ieim vingott^ :
7. ..yikar kosiúngr gj^irðist hermaðir mikr
JU^ qk.faafiíi margaicappa ma( sér, ^á er ág^t-
iU v^U}.,en.Starkaðr var mest metinn a(i>ilum
iimmj fik ;kærastr ko«iÍÐgí| fiar hami var öud-
. ugismaiSv hms ,ok ráðgjafi ok landvarnainiHiðr.
Ha9n Þ^ znargar gjafir af konúngi i V^k^ir ion-^
. ^gr gaf Aonum guHþrfpg Jþann/er stdð Jh*?
merkr^ ea Staricaðr gaf J|;ionum eyna. pnu^r^
, fá er Ha|:aldr konúngr haföi gefit [Stdrvei^,
fðður hansf. Hann var.l2 sumur með Vikari
lcDmiiigiy [sem hannsegir:
' Mér gaf Vikav
yalamábni.
. . , hríngennrauðay
*. . er^eká hendib^r;
• mér piJmerkÍBg^
f (, <ea ek prumu honum 9
fylgða ekfylki
' finitán surour*>
Vika^lfpnaíngr sigldi af Ögðum norðr 4 HöriSa-
. Jand,. ofc baföi lið mikit, [Hann lé i hö^mum
nokkurum lengi, ok fékkandviðri mikit'*- ptir
feldu spán? til byrjar, ok féU svá ati ÓiSiin
viidi,^igg)a mann at hlutfalli at hánga o^ faer-
inu^ pá ycir aki(pt Uðiau til hluifaUa, qk kom
i) þrumo, hifi^ «) Ikimm^ C ?) frá [ v. ^ hm. •) v. /
32 '&Aga 0AtJirB£K5' KOimmd. 7 K.
«tf^'h1tít)r Vikar^koÍMÍAgl Vik ]^t urStttílIr
-Mfdfiit*, ék var aefttat mn ^tgiim eptir, atráðð-
xnenn skyldu eigai st^fttu -um petta "tándmœli.
*l!Jm ádttina nœr tniðri Ð<$tt vakti Hrosshárs-
'gMni Stði^aSv tðéVté Éinn^ ok báS^Hfanii fara
með'^^z peirtakahátéitin lítihnr^h i-^u tíl
eyjar einiirar innfrá hölminutn. -pe^t'géngu
'Upp'íil skdgar, ok fundu far ^dör'eítt-í-'ðkdg*
'intnn)' f rjðSritiu var'ijofhneniii mikit, ^ tík var
'fi&ir! þing áétt. p^xh t&VfX 11 tnenn é itdlutHy
eh Biiiif' tdlfti var auðr. peir geAgu • f ram á
'pjfngit, ói áettist Hrbsshársgrml á ^télinnhitm
^téUtá. peir heilsuðu allif Óðni. -fítotí mælti,
at ddmendr skyldi ]^á ðæma örlug StarkaSs. pá
tók pór.til orSa, ok meelti: Alfhildr, móS-
ir föður Starkaðs, kaus fðSur at '^ni sfnum
hundvísan jötun, heldr eiin'Asa^r/ okskapa^
ek pat Starkaði, at^faaiin^'skal'hVorki eiga son
• » « ' t
nj^ ddttur, ok enda ^Vítk létt sfna.' 'Óðinn svar-
aM: J)at skapa el^lionum'; at faatan skal lifa
mannsaldra |»ná. pdr^ mœlti : hahn skal vinna
níSíngsverk á hvorjum mannsaldri; Oðinn svar-
*áði! JÍ^at'skaþa'ek honuthy at hatíh skál eiga
en fcei:éu v&pn ok váðir. pdr mœhi: ^atskapa
ekhoniim, at hann skal' hvorki eiga land né
lá«. ÓRinn mfelti : ék gef honum JiíAt,. 'at haton
ðkál é?ga of lausaPjár. pdf m^íti :• {íát legg ek
á haiíh', at^hannskaí'aldrei píkjást nd^'feigá.
08inn svaraSi : ek ^ef hpnum sigr ^ ók ^w\i at
«) skapaá-i, C.
7 K. SA€A GAUTaEKS K01VUN6S. 33
hvörju vígi. pdr svaraði : |iat legg ek á lumn^ '
at hanu fái i hvörju vígi meiSslasir. Ó&ina'
mælti: ek gef honum skáldskfip, at hann skal
eigi seinna yrkja enn rnœla. pör mœlti; han&
skal ekki muna eptir, pat er hann yrkir, O&inn
mælti: {^at skapa ek honum^ athiann akal
Jdkja hæðstr' enum göfgustum mönnum ok
hihum beztum. pdr mœlti: leiðr skal hann al-
J>ýðu allri. pá dsemdu dömendr ^llt i]þetta á
hendr Starkaði^ er f>eir höfðu ummœlt, ok Aeit
svá Jiínginu. Föru þeir {Irosshársgrani ok
Starkaðr til báts síns. pá mælti Hrosshárs*
grani til Starkaðs: vel muntu núlatina^ mér^
fdstril.liðsemd^ pá erek veitta ^kfT. V^l^^segir'
Statkaðr. pá skaltu nú senda mér Vikár kon*
ling^ en ék mun ráðin til legg)a. Starkate'
jáur pessu. pá fékk Hr<^hársgrani getr i'
hönd honum, ok segir atpat mundisýnast r^iiy'.
sproti* .:pá fdru Jieir út til liðsios, pk ypir'^ái
komit at degi. Um mprgunbm eptir g^jgu
ráðgjalar konúngs á stefnu til umráðay kom
]^t ásamt með I>eim, at peir skyldu gjðra nokk*
ura minning bldtsins, ok segir Starka^ upp
ráðagjörðina. par stdð fura ein hjápeim^ ok
stofn einn hárnœr furunni} neðarliga af i^r^ -
iinnistdð einyikvistr m)dr^ ok tdk i limit^ uppi
pá b}uggu) pjónustusveinar tnat mafiina , ok vðt '
k41fr' éinn [skofiim ok krufðr K ðt^iAa«t4it taka^
.1 ,i:^.
FoRNALÐAR SöCVnNoitDRtAVf)A^'3filirDt. * ^ MrifM
34 Saga Gautreks konungs. 7 k.
larmana; sí6an steig Starkaðr upp á
stofoinni ok sveigSl ofan fiann enn mjöfa kvist*
inn^ ok knýtti f>ar um kálfspórmunum. pá
mælti Starkaðr til konúngs: nú er "þér búirni
hér gálgiy konúngr! ok mun sýnast eigi all-
mannhœttr. Ná gaktu híngat, ok mun ek
leggja snöru á háls pér. Konúngr m^lti: sé
pess umbdð ekki meir hœttlfg, enn mér sýni&t,
j^ vtenti ek, at mik skaði f>etta ekki^ en ef öðru-
vÍ8 er^ ^á mun auSna ráða, hvat atgjörist.
Síðan steighannup pá stofninn, ok lag6i Starkaðr
virgilinn< um háls honum^ ok steig síðan ofán
af stofmnum. pá stakk Starkaðr sprotanum á
kofiiingí 9 ok mœlti : nú gef ek |)ik Oðni. pá
lét Starkaðr lausan lurukvístinn. Reirsprotinn
varð at geir, ok stoð í gegnum konúnginn.
Stofninn íéll undan fötum honum, en kálfs-
f>armarnir urðu at viðu' sterkri^ en kvistrinn
rl^is upp 9 ok höf upp konúnginn við limar, ok
dó-faann f»ar. Ná heita |»ar síSan Vikarshdlm*
ar. Af þessu verki varð Starkaðr mjök dpokk-
aðt af al|>ýðu9 ok af pessu verki varð hann^
fyrst landfldtti af Höríalandi. Eptir |>at strauk
hanná braut or Noregi, ok austr. i Svíaveldi^
ok'Marpar leugi með Úppsala konúngum £i-
reki ok Alreki% sonjim Agna Skjálfarbdnda%
oh KaX' í h^jsförum með |>eim.< Ok er Alrekr
spArði SttrkAÍÍ^ hvat hann kunni tiðinda atsegja
1) Tíngulinn, r/^*> ¥{*}«, B. '^ AlMd , B, K alUta&ar.
^) Skjafaibóndt, C, r^ Sk^arbpnda, B.
7 K. Saga Gautbeks KONtrirGd. 35
frá frœndum sínum eía sjálfum sér', [pá orti
Starkaír kvœSi f>at, er heitir Vikarsbálkrj par
segir svá frá drápi Vikars konúngs* :
Fylg«a ek fyDd ,
peim er framast vissak ,
pá unda ek bezt
œfi minnij
áSr fdr verr*,
en pví flögS ollu ,
hinnsta sinni
til HörSalands.
Pess eyrindís,
at mhr pdr' um skdp
níðíngs nafn
nauð margsk6nar;
hlaut efc áhrdðigr
íllt at vínna.
Skilda ek Vikar
[í viði háf um* •
Geirbjdfsbaná
goðumum^ signaj
lagSa ek geiri*
gram til hjartaý
pat er mér harmast
handaverka.
paðan vappaði ek
viltar braqtir^^, . ' '
«) Starkað-r tegir fvií, C. *) þannig C; or, A, ») fimtnig
C; þKty A. *) ná yié höfun^ C. •) v. i C. *> g&liir, C.
C 2
36 Saí&a Gautrskb konungs. 7 k.
HjSirSiixp leitr
mebhng^L illanr
hrfnga^ vanr ;
ok hróSr kvetia
drottimilaus
dapr alls hugar.
Ndsdttaek
til Svíjíjdíar, ^: ,
Ynglínga sjdt» .
til trppsala;
hér láta mik, '
sem ek lengi mmi,
{löglan f>ul
pjóðan^ synir'.
pat má finna á Starka^ií ^ at honum j^ikir petta
[eitthvört verk sitt verst ok dskapligast"^ orðit
hafa, er hann drap Vikar konúng, [ok ekki
höf um vér frásagnir hejrÖar^ at hann hafi ílendr
orðit í Noregi síðan ' . En er Starkaðr var at Upp-
sölum, |»á voru par 19 beraexkir málamenn,
ok voru mjðk ágjarnir ók spottsamir við hann,
ok voru dðastir at {ivi brœðr tveir^ Ulfr ok
Ótryggr. Starkaðr w pögull| ea berserkir
kölluðu hann endrborinn jolun ok m'ðing, [svá
sem hir segir :
Hir settu mik
sveina milli ,
heldr hæSinn
.t)Ji,íagB,rC. í^)8jð, C. *) vimaiuir v. í B, L. ^}M^P->
lígt, c. *; y. »• c
7 K. • . Sa6A GAVTREKS K0lrf7ir6S. 37
I
ok hvítbráaift,
skelkja skatnar,
ok skdp áraga .
ofs rfiiramir
at jafur» greppi.
Sjá (ikjast beir
á 8jálf um mir
jðtun kuml ,
átta haBda,
er HWriíÍ
fyrirhamar norðan
Hergrimsbaua
höndum rændi.
Hlœja rekkar.
er mik sjá^
Ijdtanskolt^
lánga trjdnu}
hángar^ tjálgur^
hár úlfgrátt,
farjúfan háls,
húÖ jdtraða^.
£n er Eirekr konúngr ok Alrekr settust
Heima, pá fdr Starkaðr í henoiað méi skip pat,
er Airekr' koniiugrhaföi gefit honmn, ok hafði
skipat með Norðmönnum ok peim Svíunum^^
fdr hann víða um lönd, 'ok frámdi orrpstur ok
eiwrígi, ok hafði jafjlan si^, ofe er hann ekki
lengr vSíi fiessa sögu. ^Aklikr'f konijngr varð
») MÍreM fiaugar, J#. ^) /f4 [ v. v' C, C, K. '^) Eirtkr,
38 Saga GAUTftBSð KomniGs. 7-^£.
skammlífri en j^at var8 ,meh þeim atburð^ at
Eirekr konúngr^ brdSir hant, b\ó hann i hel
meS beizliy er fieir höföuriðit, at temja hesta
sfna. Eptir pat réð einn Eirekr konúngr Svi-
(jóðu lengi siðan, sem enn mun siSar sagt i
fiessi' aögu [af samtkiptum peirra^ Hrolfs kon-
úngs Gautrekssonar.
8. Nú ferr tveim f;ram sögunumj skal
nú seg)a fyrst frá pvi, er. áSr var jfrá >horfit|
at Gautrekr konúngr stýrir Gautlandi, ok
gerSist mikiU höfðingi ^ pk hinn mesti bardaga-
maðr. . pat fiótti [konúngixium vanta mjök á
sina rikisstjdm', at hann yar maðr dkvœndr,
ok vildi leita sér ráð^. Haraldr er konúngr
nefndr, hann réð fyrir Vinlandi^. Hann var
vitr maðr, ok ekki mikiU bardagamaðr; hann
átti sér drottningy ok. eina ddttur væna ok vel
siðuga^ er Álfhildr hét. Gautrekr konúngr
býr ferð sina til Vinnlands , . ok biðr ddttur
Haralds konúngs. pví máli var vel svarat,
ok svá margty sem peir töluðu hér um, varð
sá endir á, at Gautrekr konúngr skal fá meyna $
flytr hann hana heim i Gaiitland, ok drekkr
til hennar brúSlaupj ok er pau þöfðu ^igi^
lengi ásamt verit^ fœðir Alfhildr ddttur eina
friðaý peirri var nafn gefit, ok heitir hún
Helga. Hún vBr snemix^a bráðgjpr; hún vdx
upp með föðtiF slnum, ok fötti hiipQL hinn
»J V. » C. ^) V. » C. ^> lionum þ«t at, C. *) þojmig
'óUh líkliga rktara ViiinUuvdi. qí ýi^jUaiidi. ■.'} v« > €•>
e-ð K. .SaGA GAÐTmSES KONUVGS. 39 ,
bezti kostr \m i Gflutlatidj. Gautrekr kott*
lingr ^haf 8i margt maana með sír , þeirra er
mikilhsfir voru. Hrosskell hét ma&r, hann
yar tí|u: Gautreks } hana var mikiU víkíngr ;
]þá hann einn tíma heimboð með Gautreki
konúngiy ok at skilnafti gaf Gauprekr konúngr
honum sæmiligar gjafir ; hann gaf Hrosskeli
etöðhross góð| hest grán ok raeð 4 merbross;
jþáu voru. öU silkibleiky ok hin vœnustu.
Hrosskell pakkaði.konúngi gjafirnar^ ok skildu
J^eir með mikiUi vináttu. Gautrekr konúngr
stýrir ná ríki sinu um mörg ár^ ok sitr nú
um kyrty par til at drottníng kennir sdttar,
ok eigi lyktar fyrr hennar sótt , enn drottníng
er dauð útborin. Gautreki konúngí pötti petta
hinn mésti harmr; konúngr lœtr verpa haug
eptir drottningu $ honum fékk petta svá mik-
ilsy at hann gáði eigi ríkisstjömar. H^nn sat
á haugi hvöm dag, ok beitti fiaðan hauki sín-
um j ok gjörSi .[sér ^araf skemtan ok dœgra- '
stytting^.
9. Nú er frá pví at segja, at Neri )arl
hafði ríkisstjdrn á Upplöndum^ sem fyrr var
sagt, ok er hann frétti dráp Vikars konúngs,
feðr síns, hefr hann stefnu við Harald kon-
ÚTígy bi^dður sinn; ok er peir finnast, tala
peir um arfskipti sín í milli j kemr pat ásamt
með I^eim^ [með pví at Haraldr var ellri peirra
bræðra^i at hann' skal taka riki {>áu öU und*
40 SaSA GaUTUCKS KÓlTtfMS. 9 K.
é
ir sik, er Vikar konúngr báfSi fyrirtáKit^ ok
vera ^ar konúngr yfir, en Neri járl skal faafa
Upplöndy 6em áðr, ok pelamörk, [j^t ríbi
aem áSr bafSi stfrt Haraldr konúngr^ br^Sit
hans<, ok skildust |»eir brœðr með gððn "saifnK
(ykki. Neri jarl var srá vitr, at eigi fikkðt
hans maki^ varð pát allt at ráði^ er hann lagSi
til um^ hvat sem [þeir áttu at vera^. Aldm
vildi haim gjafir piggjaf |ivíat hann var svá
elnkr, at hann tímdi öngvu at launa. pess er
nú getit við, er áðr var frásagt, at Rennir
bdndi gekk einn dag um eldaskálaj hann rat^
aði um leggi Refs, sonar síns^ ok mœlti ti}
hans: mikilskömmeratslíkumsyni, er|>úvill
{>iktil eins ills haf4, núskaltu verða á brottu, ok
koma eigi optar mér fyrir augu eðr í augsýni
meSan {>á ferr péssi fólsku fram. Refr svar-^
aði: meSr pví attu rekr mik frá pér, pá mun
pai mákligra, at fari sá grípr með mér, er p&
átt be^tan, okpér ^ikir mest at láta. Rennir
mœlti: engi gripr er sá í minni eigu, at ek
Vildi eigi til fiess gefa, at ek sœi |>ik aldrei, pví-
at pú eirt athlægi œttar {)innar. Eptir pat
skildu peir tal sitt; ok eigi miklu síðar einn
veðrdag gdðan stendr Refr upp, ok býst i braut \
hann tekr ok uxann gdðai ok ieiðir til strand-
ar. Hann hryndi fram einu skipi , ok setlar á
land. Ekki hirðir haán, \6\X uxiim vökni bokk-
'ut. Síðati sézt hazm við áfar, eil bixidr uitmn
« ) er (wtr hðííðru iMx tx^ti^ C. ^) elga yár, B.
nS^sKipit, ok Mr^S til lands. H^titi varf
stuttúm feldi, ok í ðkúlbrökum, bk úr lifann
kemr á land, leiðir haan úxann eplir s4f ; fttrí
lyrBiaustr eptir Jat$ri, ok svá sem le^ liggr tíl
Upplaiida* Eigi Uttir bafm fyrr sinni ÍerS^ exlft
liaon kemr til bajar pess , er Neri jarl áttl fytit
at.ráðá. Hirðmetm jarls sðgðu Honum , atfiat
Tar kominti Refr Rennisfíft', ok leiðir eptir
aér uxann göða. Jarl bað ^ ekki gabba hann.
Ok er Reír kora at hallar dyrum peim^ 6em jarl
Yar vanr at sitja í, bað hann dyravðrðu kallá
jarl til tals við sik. peir svöruðu! eigi lœtt
"þú dvöl á fÖIskunni, ok er jarl éigi |>yi vant
at hlaupa til tals við porpárá. Refr mœlti:
komi pér orðum mínum 5 en hann ráði svörum
sfnum 1 Síðan gengu ^eir til mdts^ við jarl, ok
sögðu, at Refr hinn héimski beiddi haim út
koma. Jarl ' maelti : segi pér at ek mun hitta
Ref, eigi veit) [hvörju heillihvörgi kemr^}
gekk }arl út, ok kvaddi Refr hann vel. Jarl
mœlti :. |>vi ertu hér kominn ? Refr svaraði : fað-
ir minn hefir mik á brott rekit, en h^r er einn
uxi, er ek á, ^k bann vil ek |)ér gefa. Jarl
6varaði : hefir {>ú eigi spurt, at ek ^gg aungvar
gjafir, ^jþvíat ek vil aungum manni laund. Refr
evaraði : spurt hefi ek sínku |>ína ^ at engi f>arf
til f jár i táóli s&tla^ |)ótt fiier sé gefit, &n "þé vil
ek át þtt. pi^gir penna gi^ip, ok nxá vera at j^
gfflrir mér gftgii í 04rðuih |)ínum| hÝerr iseÁ
s) llevAÍs aob, C ^) liiérja %eiH hvérr hbfif, C.
42 SaGA GauTIBKS fiLONIJHGd. 9 K.
penínga [iBun verSav. jarl mœlti; jþiggjamun'
ek uxann við fiessi þin ummœli j ok gakk þú
inu, ok ver hér fyrst i nöttl Refr lét pá lausan
uxann, ok gekk inn. Jarl bað fá honum klœfti,
6vá at skammlaust vttri- Síðan þó Refr sér^
ok var hann hinn drengiligasti maðr. Hann
aat par um hriS. ÖU h^U jarls var búin me6
•kjöldum, svá at hverr tdk* annan, |»ar sem'
|>eir voru uppfestir, Jarl tdk eínn skjöld, sá
var aUr lag5r með guU; pann gaf hann Ref.
Ok er jarl gekk til dagdrykkju j horf6i hann f
hUðity |>ar sem skjöldiinn hafði hángit; hann
kvað pá visu :
Skein enn skrautUgi raunary
ekjiddr hékk áðr' á tjöldum 9
oss verðr opt af ^ssu
ángr mest, er ek lit pángat;
skarð erat skapUgt orðit,
skjótt mun ek snauðr af auði 9
ef braut með gjöf Gautar
. grandlaust beia randir.
Jarl Iht snúa hásœti sínu, sv& fékk honum mik^
ils, at skjöldrinn var á brautu. Ok er Refr
fann petta^ gekkhann fyrir jarL ok hafði skjöld-
inni hendí sér, ok mælti: herra! s^ir hann^
ver kátr , pviat héir er skjðldr sá , er þhr gáfuð
mér, hann vil ek nú yðr gefa, f»víat hann kemr
xHér at aungu haldi , f»ar sem e^ hef ekki fléira
vápna. Jarl mœlti : gef ðu aUra drengja heilastr,
^) þatmig hin\ Una v«r^r, A^ ^} luuii vi^i C .^) •Hr, B.
9 E. SaGA GAUf REKS K0NU9GS« 43
fvíat pat er mikil ptýið hdll miimi, at.hafa
hauQ aptr Ipami sta6, sem hann héfck áðr, en
hér or eixm gripr, er ek vil gefa |>ér, ok má
▼era at {>er Yerði at gagni , er j^ú ferr minum
ráðumfrimi. Jarl fékk honum i hendr eitt
beinbrýni ; ok mun pér f ikja pessi gjðf ekki
fémikil» Refr mœlti: eigi veit ek, at hvörju
haldjl mér kemr petta. Jarl mœlti: svá er pd
mál xneð vexti, at ek vilaungvan mann sitjanda
fæ$a, .SV& at eigi starfi nokkut; ná vil ek senda
'þik til Gautí^eks konúng^, ok sel {>ú honum í
hendr heinarbrýni f)etta. Refr me<i: ekki
em ek vanr at fara á milli tíginna manna, ok
eigi veit ékj hvat konúngi skal petta brýni. Jarl
mœlti: ekki|>yrfti at geta vitsmuna minna, ^f
ek sæi eigi lengra fram enn "þúy en engiframa
raun mun pér i fiessu vera , at hitta konúnginn^
pviat pú skalt ekki við hann mæla, mér er sagt
at konúngr sé opt á haugi drottníngar, ok beit-
ir ^aðan háuki síaum, ok optUga, er álíSr dag-
inn, |>á lezt haukrinn. pá lœtr konúngr sveifa
höndina hjá stdlnum , ef hann ,finnr nokkut at
kasta til hans. Nú ef svá ferr, at konúngr fær
ekkert at kásta til hauksinsý |)á stik |)ú brýn-
inu í hönd hoaum, en tak við, ef hann réttir
nokkut |>ér í hönd, 4>k far pá aptr til mín ! Síð-
an idr Refr at'tilvísun jarlsy ok kom par at^ er-
koBÚngr sat á hauginum , qk.föjrÞat svá, sem
Neri gatiU, at konúngr. Seigði, öllu [til. hauks-
ins jþvíy at hann fékk til* Refr settist hiá .sJbdl*.
44 Sa6a Gautrb&s tórsvnéBi qik.
intttti at raki koiidngi. . $1jSan tiir haiiit i
kamit var. Kondngr reltir höndiha á hák sér
Éfpir. Refr stíngr brýninu í hönd homuH) e»
konúngr kastar pagará bak haukinnm, pk ilýgr
hann uppsnarty erheininnkomviS-hann. Eon-
^ngi póttu vel sigrast hala> ok vildi'eig^^ at sá
misti sins, er honum hafði gjört greilta, ok rétti
á bak sér gullbaug, ok sá'eigitil hans meðan.
Refr tdk við , ok fdr til f undar við jarl. . Hann
spurSi , hvörsu farizt haiSi. Refr svarar , ok
aýndi honum bauginn. Jarl mœlti: petta er
^öðr gHpr , ok er eigi seta nýtrí, enn afla sliks.
parvar Refr um vetrinn $ en ervoraði^ ^á mmlti
jarl: hvat skaltu ná athafast? Reirmælti: nú
mtin eigi haðgt um, ek má nú selja bauginn
til lausafjár. Jarl malti: til mun ek enn hlut-
a6tmeð|>dr$ konúngr heitir Ella, hann rœðr
fyrir Englandi , honum skaltu gefa bauginn,
mun j>ér Jþat eigi færra fi verða, en kom til
mínathausti, matok ráðmun ek eigi viðpik
spara , |>dtt engi verði önnur uxalaunin. Refr
mœlti : eigi vilda ek at f>ú gœtir |>ess. Síðan
fór hann til Englands , ok gekk fyrir EIIu kon^
úng , ok kvaddi hann sœmiliga , var Refr þ& vel
bninn bæði at vopnum ok klœðum. Konúngr
spurði) hvörr ^essi maðr var. Hann svaraði:
ék heiti Refr , ok vilda ek, at þhr pœguð af m^r
gullhríng |>eniia , ok lagði á borðit fy rir kondng-
inn. Kónúngr leit á^ ok mælti : petta er mik-
il^^rsemiy 'éða hviirr gaf ^r? Refr svaraði:
QK. Saga Gahtihvs ICðNpilOð. 45
I
GautrdLT kanángr gaf mht baugiiin. Kéiuingr
^æltic itmt igafstu honum? Refr svaraði:
^itt ^tit heinarbrýQÍ^ ^ioiiÚQgr m^lti: mikit
er iiip örleik Gautreks^ fcímúngfi^, er liwn.gafr
.guU VÍ9 grjtfti. piggía vil ek brdigipi; ^ aagSi
koniin^, ok býð ek ^ér hér at vera. Refir
tnælti: hafið|iökkyherra! fjrrj^boð^rðvarty enaptr
sbúa ek méi: til Nerg jarb^ f<}atra xníns. Kfmr
úngr piælti : dyeljast ver^f pú hiv i)m .^tund,
Xenúngr lét búa eitt ekip^ ok qiinn 4ag bal^
liann Ref gánga œeS sér* Eonúngr mpelt; i hér
er eitt skip^ er ek vil geffi pév tneð öUum Þeini
farxni, er jþér má bezt henta;, ok mönnum svá
mörgum eem.'þú parft} tíI ek eigi, at J>úsért
Jengr annarra fhr^egi^rat far^ hvört er pér lík-
ar, ók er |»etta þó lítít hjáþviy sem Gautrekr
koniSngr launaði pér heinÞtbrýnit. ReCr mœlti;
|»etta er elistdrmBn&liga launat. Síðan bjd
Refr 'sik til skips með ndgum efnum, ok pakfc-
aði konúngi með mörgum fögirum orðu^i. KoHr
4higr mælti : hár er u rakkar : ti^eir, er efc vil ge&
]^r. peir TOíru faaHSlia litlir ok f^grir^ ofc
enga hafði Refr slika s^) viðjar voru áfieim'
af gulli, ok spent guUhríng um háls hvorum
]^irra , ok 7 smáhríngar á festinni miili þeirra.
£igi jMÍttust menn séð hafa slíkar gersiiMr {
fieirri tegund. S|ðan fóv Refr i braut, * ok kom
i ríki Nera jarls. Hann gekk i mdt hQaum» ofc
ba5 hann veji fcominn : ofc far til min með alla
meuQ |>ína! Refr mælti: efc héB nú nd^an
46 SaGA GAÚTRfiKS kONlTNOS. ^ 9-10 K.
kaupeyri fyrír oss af leggja. Jarl mælti:' pat
er vei ', en ekki skal pat kaupeyrir pinn skerða^
enafvoru borði ekaltu mat eta, 'þó eru eigi
mikil uxalaunin. Refrmælti: |>at éina j^iki
mér^at, er "pá getr pess'. Nú er Refr meS
jarlium vetrinn, ok'verSr allvinsœll| ok voru
með honum margir sporgaungumenn. Ok er
voraðist, mælti jarl við Ref : hvat skaltu nii at-
* hafast. Ref r mœlti : mun nú eigi hægt , pvíat -
íé skortir nú eigi, at ráðast í vikíng e^t kaup-
f erðir. Jarl mœlti : svá er pat , en til mun ek
hlutast enn með pérj nú skaltu fara suðr til
Ðanmerkr á fund Hrdlfs konúngs kraka, ok
færa honum rakkana, 'þvi peir eru ekki dtíg-*
inna manna eign,' ok mun eigi fœrra fé verða,
ef hann viU piggja. Refr mœlti : þú skalt ráða,
en eigi er mér nú féfátt.
10. Nú býst Refr, ok siglir til Danmerkr.
Hann finnr Hrolf kondng, ok gengr fyrir hann,
ok fagnar honum. Konúngr spyrr hann, hverr
hann væri. Hann kveðst Refr heitá. Konúngr
svaraði : ertu kallaðr Gjafa-Refr ? Hann svaraði :
pegit hef ek gjafir at mönnum, ok 'þó enn gefit
stundum. Refrmœlti: rakka pessa enu litlu
vil ek, herra! gefa yðr með bdnaM sínum. *
Konúngr mælti, ok lek til: slíkt eru störar ger-
aimary eða hvörr gaf ^ér. Refr ^varaði: Ella
konúngr. Rdlfr konúngr mœlti: hvat gaftu
honum? Refrsvaraði: gullbaug; e6a hvörrgaf
r *
10-11 K. Saoa Gaotisks líoifftrirGS. 47
jþir baniL? Refr sraraði : Gantrekr konilngr.
Eða hvat gaftu lionum ? Refr syarafii: heinar-
brýzii. Rölfr kondngr mœlti: mikit er mn ör^
leik Gautreks konúngs, er hann gefr guU viS
grjóti, en}>iggja mun ek rakkana, ok yer meS
oss! Refr syaraði: aptr skal ek at hausti til
Nera larls, fóstra míns. Rdlír konfúngr syaraði :
syá má vel yera. Var hann nú með konúngi
um hrið. Nú býr Refr skip sitt at hausti. pá
mælti konúngr: laun hefi ek hugat pér, skip
skaltu af "mhr f^iggja, svá sem af Englakonúngi,
skal pat yera með hinum bezta farmi ok mönn-'
um. Refr mœlti : hafið mikla pökk fyrir stör*
mannliga gjöf ! ok bjöst síðan. Rdlfr konúngr
mælti: hér eru gripir tveir, Refr! erpúskaltaf
mér |>igg}a, pat er hjálmr ok brynja. Refr tekr
við gripunum. peir yoru báðir af rauðu gulli
gjöryir^ ok skíljastpeirRdlfr konángr^með mik-
iUi blíðuy okferr Refr nú til mdtsyið Nera jarl,
ok stýrði hann |iá tyeimr skipumv Jarl tdk yiel
yið hónum , ok sagði at enn haiði heldr yaxit
féit; ok skulu 'þír allirtil mín í yetr, ok eru
þó litil launfyrir uxann, en eigi hœfir mér át
spara orð míntilgagnspér. Refr syaraði: "þínB
tilstiUis nýtek at öllu pessu; ok yarRefr par
um yetrinn i gdðu yfirlœti^ ok gjörðist frægr
maðr.
If. £nn uni yorit spurM jarl Ref : hyat
skal nú í sumar othafast? Refr syraraði: herra!
phr skuluð fyrir s}á^ en eigi er mir ná ftfétt.
48 Sas x GAirp]iBK9 KOKraGs. . uk:
larl inmHii t ek mÚB pait satt nú^ ér éiii'
sú^ er ek, vil á f>ik leggja. KonÚBgrheitdrólafr^
ek liggr i hernaiSi:, bami4i(eiir 80< skipá, hann
liggt útí retr ok varmt sumar á sjó; Hánn er
hina friðgasti herkonúngr^ honum skaltu fœra
hjálminn ok ^brynjuna ^ ok ef hann piggr, ^þá-
Tæntir mik.at hann bi&i |>ik kjösa launfýrir^ en
|)ú skalt k)t5sa at ráSa fyrir liði hans hálián
mánuðy okhalda |iángat aem^ér líkarý .enmafir
er sá meS konúngi> er Ae£aefr< heitir , harm er
bit mesta illmenniy • hann .er ráðgjafi konúngs,
en pat sé ek trautt, hvört |»ar má meira geefa
"pia eða tröUskapr hans, en par mun þó verfia
til at hiÞttat hvom veg verðr. SiSan skaltu
halda bingait.öUu liðinu, ok má pá verSá, at ek
fái launat |iix uxánn gdða. Refr mælti^ .til
Opt f>iki m^r :|>ú hans geta, Siðan skxldu ÍeÍTf
iót Reír nú at leita Ólafa konúngs^ ok fann
hanny.f>ar sem bannlá meSskipaflotasínum, ok
leggr I>egar at konúngs skipinu , gengr uppá
$kipit, ok.kvaddi konúnginn. Ólafr koniingr
apurðiy bvörr hann væri. Refr segir til sín.
Konúngr meeílti : ertukaUaðrGjafa-Refr? Hana
avaraði : gefit hafa mér stundum göfgir menn>
ok ek hef jafnan gefit nokkut i mdtj en hér
eru tveir gripir^^erek vil^cr gefa^ I>at er hjálmr
ok brynja, pvíat y8r mnnu^essir gripir fuli-
71^1 h9&. Kohiingrm^lti: hvðrr gaf |>ér ger*
tímar!I>essar, et ek hef eigi sáS sUkar, ok^t:
11 K. Saga &Airnu^8 k0nuvgs« 49
8Í8r $ig at ek hef autigva ipuni af haft , ok hef
ék pó f arit ¥iSa iim löod. RefrsvaraM.: HoSlfc
jLonúngr kraki gaf mér {tessa gripL Kónúngr
mælti:. en hvat gaftu hpnum? Refrmœlti:
rakka tro meS guUviðíum , er Ella Englakon*
iSngr |;af mér. En hvat gaftu Ella konúngi?
aegir Ólafr kenúngr* GuUbaug einn, er Gaut-
xekr kenángr gaf to^r,. ok launaði mér fyrír
eitt heinarbrýnii Qlatfr ikonúngr in«lti : jnikit
er mn ðrleik slíkra komSngai ok berr Gautrekr
honúngr ]þó yfir peirra örleik allra, eSa hvort
ekal ek Ittggia jþessa gripiy Refnefr! eSr eigi?
Hann evardði : eigi f>iki xnhr ráð at pú j^iggir^
ef '|iú héfic eigi vit til.at launa, ok í þri prifr
hann gripina, ok stéypir.fyrír borð með sér at
akut. Refr bikist illa leikinn • ef hann missir
gripanna, ok ferr eptir bonumi ok er harðr
peirra atgángry ok lýkr svá at Refr náir brynj-
imni 9 e|i Refnefr hjálminny ok leggst til botnsy
jokta^Uist.á honumá grunnum niðrí, en Refr
kemr upp mjok máttfarínn ; pá var petta [kveðit :
Ráð I>iki mér
Refaefs vera
/ nðkkvi verri
né merkendii
varpat sínu
á sœ f é
' Gautreks kondngSi er gaf
guUhrfng Refi».
*^ mikil umræ^a Á •kipíau «m vi^fskipti þeim lUfii ok
FOMALDAII SðaVKNoBDRLAirDA^ 3B»DZ. H
50 Sa&a GAn*fit«fis KOKOHOd; u k.
Oláfi^ ' koiidngr Ktttlbi t (ú ert liinn ágÍBtasti
Híath • Réfr ni€9f&i'|á : nA iilda ek at {lú |>fl^gir
li^niia '^ipy sem ðú ;er yptir^ Ólafr i^pnúngr
tnœltit «itYÍI vlðu ^íggjá, ok lciinMi ná eigi
inintii þökk annars, en áit beggja y ok var ]mt
inlasýni) er ek jþá eigi báðá í fyrstu, er |>at ná
eigiátmiðrast, ^sem ékhlýdda sitá iUá xnanas
rá6i, ok kjrfs j^ér laun fjrrirl Refr svatattr: ek
vil ráðd fyrir $kipui& ]^ínum^ i einn hálian
mánuð, ok halda þángai aem ek vil« Eoonhigr
íhælúi kynligt kjör er (etta| en Jþö^k^Iú skip
til reiCu. Siðan heldu peir til Gatitlands til
mðts vi^ Kera jarK • f>eir kvomu jþar rgl^ dags.
Reffr gj^rir Nera jarU menn á laun^ at faann viU
hitta (bann). Hann^ ferr til fundar við Ref, ok
iegir hann honum allt um sínar ferðir* Nú er
j^ar komit, fóstri ! segir jarl , at nú er >i' iráiiy
hvðrr giptumaðr j^ verðr, pvfat nú vilda ekkoma
.{>ér i mægðir við Gautrek konúng, at|ii fengir
ddttur hans. Refr bað^ hann einn forsjá at hafa«
Jarl mælti: nú skaltu, n»st ^r við finnum^
bregðast eigi ókunnigr við , hvat sem ek mæli,
ok endstefna, eptir pv{ sem ek bý i hendr
hér. Síðan reið jarl í braut, ok létti eigi
sinni ferð| fyrr enn kom á fnnd Gautreks kon-
tSngs 9 jarl kom |»ar um miðnœtti , ok segir
honum, at her óvígr er kominn í jíki hans:
■
Refnefs, B^ V'i. Iirftgérótt rád* at ^iLki 'mér Refnefr vem nokkva
Tem enn merkindi upp at sinu hbKi Qautsekr* er gaf giiUlirÍBg
Refi» ajhalat^ C. . ' ' "
ok lid^ii h. V. C.
œtla Þ^3sk, menii at taka ]^ik af Ufi, q.^^ t^^
undir sik rikit. Konúngr spyrr, hyðrr er \i^oí^
^gi fyi:if herinum? Jarl svaraM:^ s^i er os%
mundi pikj* eigi líkligíí til, at at aimjj^ i^undi
yilia hafa mín ráð| |>at er Refr, fóstri uixui.
Konúngr mœlti : ^ú munt| jar^ I en^, si^u við ^
hann ráða , eSa mun eig^ ráðligra at sa^pa her
md^. J^il mœlti : ef p^r kopið ^^^uni aa^tt-
um. á við Jþá, pá jþiki mér/mikil von, ,at í^eir
gjöri hér 'mikin hervijfki^ áðr |;i^ \^W^ liðj^ at
pér, vil ek heldr fara með hoðum ^f^nj^igum,
ok vita, ef sætt tœkist með yðr, |>vi^t m^ Jþikir
mitt ríki fyrst á forgörðum ^ er |^eir eru ^ar
nœr komnir. Konúngr svaraði: lenpi böfum
vér þ(num r^ðum hlýtt. £n |)at vil ek, c(agði
jarl, at {(ú, konúngr! heyrir uppá Tiðtal vort.
Konúngr. l^að hann J>ví ráða. Siðan fdru Jþeir
yið nokkura menn, par til er |»eir nálguðust
skipin, sá konúngr at jþeir hpfðu ^qlda her-
manpa, okjxítti torfelt i mót at standa. Jarl
mslti, ok kallaði af landi at skipamönnum : l^ivort
er föstri ipinn formaðr hers |)essa? Svá er y{s%^
segir hann« Eigi œtlaði ek, fostri! at |>ii
mimdir herja á liki mitt, eða sy&hit sama á riki
Gautreks konijngs, skal nokkut til undanlausn*
ar, at friðr mætti verða, vil ek pvi allt til vinna,
at ^in sæmd væri |>á meiri enn áðr, ok jþikj'*
ifmst ek vita, at konúngr mun svá vilja fyrír
sitt efnif vilda ek at pú j^œgir af konúi^^ sæmdir^
D2
o2 Saga Gauteeks konungs. h k,
dk Utir 'þú l náSum hans rfki j en ék veit, at
milil|)ægrmuncu atvera^ er {>at eigi undarligt,
l^víát ríkr jarl var mö^útfaðir fiinn , en fiiðir
pinn ðruggr kappi. Refr svaraM : Þiggja skal
ék góð boS, ef mér eru boiiin. Veit ek , segir
Jarl^ at eigi mun pik með litlu mega tryggja,
sh ek hVar Iiugr pinn mun áhorfa um petta
mál, 'f)ú munt vilja hafa jarlsríki, pat er ek hefí
haldit af Gautreki konúngi^ JiarmeS muntu
Vilja, at konúngr göfi þhr ddttursína. Refr
svaraði: sjándi fferr f)ii, jarl! eptir um ^ettá, ok
pessu mun ek játa, ef kóndngr vill |)etta sam*
pykkja. Jarl mðelir til konúngs: svá sýnist
mér, sem pat sé ráiiligra at taka pessa sætt, enn
vér hœttim út liii voru undir pessa heljarmehn,
ök sé eigi dlíkligt, at peir vinni fyrst ríki ftetta,
ok taki pá ddttur |){na at herftfngi, er pat ok
hit sæmiligasta at gipta döttur |)ína jarlbomum
mannl, en ek mun leggja til með Ref rá5 míny
ok sé h'ann forstjdri íyrir ríki |){nu, ok fari fram
vili yðar um |)etta mál. Gautrekr konúngr
svaraði: jafnan hefiross, jarl! vel dugat 'þln
ráð, ok vil ek pína forsjá á hafa ; Ifzt mér ok
ofrefli mikit| at eiga við her jþenna. Jarlmœlti:
'])annveg mun ek nd helzt setja ráðin, at látá
Ref styrkja r{ki pitt, ok hefja hann til ráðs«
Síðan fór jþetta fram með eiðum , ok skildi jarl
fyrir allri sætt |)eirra| ok fdr Gautrekr konúngr
heí m. Refr mœlt i pá : ná heiir ^ú, Ólaff konúngr !
veiLt^mér mikit lið^ skaltunú fara leiðar j^n*
11 K. Sa6A Gautrekb KONUNGS. 53
ar, hvorter pér likar. Olafr konúngr svaraði:
vitrir menn hafa hér hlut atátt, sempér eruð.
Stöan sigldi Ólafr koniSngr á braut Ok er flot-
inn var á brottu, |>á mælti Gautrekr konúngr:
liér hefi ek átt yið slœga menn um, en ekki
mun ek nú rjúfa eiða mína. pá mælti jarl til
Refs :' nú eru pínir menn einir eptir , ok máttu
sjá, at hvörju lifti ek hef þhr komit, ok er ráö
|>etta þhr hentiligt , má véra at pér sé launaðr
uxinn, pó hefi ek dframar launat |>ér, pvíat {>ú
gafst mér alla eigu |>{na, en ek á stdreignir.
Eptir petta létGautrekr konúngr biia til veizlu,
ok gekk nú Refr at eiga Helgu, dóttur G^-
reks konúngs; paimeð gaf Gautrekr konúngr
bonuro jarls nafn, ok pdtti hinn frægasti at öU-
um vaskleik, var ok œtt hans af tignum mönn-
um) en íaðir hans enn mesti víkingr ok kappi.
Refr stýrði |>essu jarls ríki, ok varð ekki gamall
maðr. Jarl varS bráðdauÖr, ok segir ekki í
þessari sögu frá honum lengr. Lét Gautrekr
konúngr -drekka erfí eptir hann, tók konúngr
{>á heldr at þýngjast fyrir aldrs sakir; varhann
maðr ágætr at örleik sínum ok framgöngu, en
eigí er þat sagt, at hann væri djupvitr, en pd
var hann vinsællok stdrgjöfuU ok enn,hæversk-
lígsti at sjíí, ók lýkr hér Gjafa-Refs sögu'.
•J þannig 'áU,
• .• «
» I
't I
; f • f « <
' I
I
• » I
l'. *
. >
I >
• I
\
S A G A
AP
HRÓLFI KONtíNGI GAUTREKSSYNI.
■^— ^
( t
%iga af Hrólfi komingi Gatiti*e1tsi5}'m.
Þ
'4H* hefjum vér (essa sogu^ ejr Gau.trekr
konúngr 9 soa Gauta )[onáag9y x^, tjrþc Gaut-
landi } hann var ágœtr konúngr fyrir margra
hluta sakir , vinsœll ok stdrgjöfuU ,. 8y& at haoa
mildi erxjaínan viðbrugðit, jj^ ^r fomkonúnga
er getit. Hann átti eina ddttur bamay ok gipti
bann hana Gjafa-Ref Rennissyni* með 'ráðiNer-*
a' jarls. í |iann tima hafði andazt dt ottníng
Gautreks konúngs. Hann rar pá hnig^nn á
hinn efraaldr, ok var 'þó enn hraustasti, Ko^-
úngr sat jafnan á haugi drottníngar, pvíat hon-
um pötti mikit firáfall hennar. . pjá for, ríki
hans mjökstjömarlaust^ pieðan konúng ángr-
aði. mest {ráfall drottnfngar. Eptir pat beidd-
ust vinir konúngs^ at hann mundi kvœnast,
k váðust helzt vil ja hans afkvæmi til ríkis^tjdrnar
yGx: sér, Utu {»at líkligt^ ef hann.fengLSs^mi*
ligt ráð, at pat mundi peim öllum til sæmdar
ok lánggæðlisra náða. Gautrekr konúngr tdk
*^ ^ hyrfarfiimnig i JramkaJldi^ fyrri éögwmtári Gautrdu
konimgr v«r mjðk ágœtr* ^) Rtmitynij" C. ^} ^ttis) C
58 Sag A Hrolfs^Áutreksson AR. 1 K.
pessu vel, ok kvaS ^ jafnan sýna ok sýnt hafa
mikinn gdðTÍija við sik bœði { ráðum ok hraust-
ligri fylgðj ok litlusfðar býr Gautrekr konúngr
heiman ferS sina me5 80 manna vel 'búna at
vápnum ok klœðum ok hinu fríðasta liði ; vildi
hann.^sia férSmjSk vand^i eptirj^ví; f^m vl?5-
fng hanssdmdi. pdrir^ er nefndrhersir einn
ríkr í Noregi } hann h»f6i atsetu í Sogni j hann
var virðíngamaðr mikill| ^gœtr, ok hit m^|^
íidkiltnenn!.' Hann var kvtogaðr ma^r ; liaim
átti ^iná ddtttir 'Barna, er' íngibjörg hét, húri
Var bæM vitr ok vœúf ok {idtti vei^á fa^n béeti
kostr, hðfSu iiiörgir rlkrr*menn herinar' bé^iti
ók háfSi hÚh^BUum áfvisát, j^fat hehniiþötti
éér hvðrgi ^likösta. Nú bérr svákil, áfc-pát*
kemx' G^útrékr konánjgr meí$ |íessu 'sfmi'Iiði;
var viS honUm par tekit harfclfe velj gekkpérir
f mdt'Honam/ok batxð honum'með sínnfbr-
úneýti svá lánga dvol, sém faonum vél Mkkhí',
ÖáiitrtBkr koniSngr Jiiggr ^^ar veizlu fagra meft
éniim beíttt fönguni ok ViWektum. 'Í>arr Vár
kominnkonúng^son eihn titán'órlöndums* 'sá 'hht
Olafi^í hatin'liaföiviðserfaundí'at manna^ f>éssi
konúngssdn Uaf5i be$it í]!rgib}argar Porisddtttkr,
éhhún háfðl 'pví máli vel svarat^ Var bessi
ináíJr íSné'r' bi' VðBnH^n Ok er Gauti'ek'r spyr r
f fetta, geft* hanh 'at |)Ví átingttfa gaum. pá 'er
ftann hefft 'fat litla tíríð ÖValiit, kallar hann
ptf ri á tal vi8 sik. Konúngr • mœlti : ^k vil ^ðr
ðtfMS'eigÍT, pdrir! cMttú)r vmiq ol Viir^ ^tíh^^
l^g faeitír) dkfát liðfir' ek mieS 'áiir^ stáðii
föét^ 'ék'tík 11^1 biÍQa heniiár mér til eigtfikobti^
ek^éfk^sta sv^ Við ^jrðl: Vénkl með vináttu. |i6rii»
^ftíi: •gföggVafritt hef él^ af því, at f>á ^wt
ikííKiIflfháttar höfðíngi, ók^pvi vil ek {>{titiím eyr-
iádcfm f él svara, Jiiki m^ ÍíkUgt, at 'jtíth áátút
éh' viV^fptj '^t hún ktemi f yðra foí-sjtf^ éttirá
ér ináí aOs^ 'greilni, út liér er komimi diiiii'Iaiii^*
Útígé^ók Ún^ ok tæiiligr', sá er Ólafr liétaíii)
hknn hHÉt á9r vakit hánot^ ^8 ddttttr'tfiÍ9#, kAs,
vi8 Hðfum fiar nokkurár ^téfhúr at ivtý «d anuq
ék pesfiranii vanda vfkja af mht'^ ok^ iMti^ Ucna
8)álfa K]dsa sér manti til haihdá, {%efí< húú^ís
betetmikððr^ BáSam konfingtiin'-lfttiðu vel
pessi ands vðr. 'Litíu sí^ar gengu ^éir állir sani-p
an me8 vinum sínum til-skemmu íngil^}argar|
ok er hún sá fÖSur éinn með pessum tvéimt
faðfðhigjum par komiiln, heilsaM hán 1|^diii)nðll*
lim með blfðu, okbalS f»á atsitja. fnirtp t^ki^á
til oría: úik er mál meö vexti, ddttí»^ kx hhí
erukóiknír með mér á-]^{hn'iutidf^siðr ;tvek
kont^jai',' séminátt|>á'Ií^j er -ek 'lAttrsayyjíidi
beggja j)eifra, atbáíirviljabiðjaíííil* : fíA'tnöð
pví at hér'munsaniiaist hit-foríiK^eííM/ ^ieSgi
tná'gjBffe #b mága at einni dótiiityi^ ý3 eh
hú '^áVþá Íjds5r fárhlm tíl handk, fa^omlI>eiAfa
at |>ú vilii et ga, bið Æ ^ ^ veitfríféí4fit<ilií
') w. f c.
60 Sí&ft&HaÖltFsOAIU'IVREÍíMQlfApU IIL
I
Qn€Ulr%r| ok patm órðkurS , at p^r 9J^ h^yriUgry
ok otft magi öUum vel gegxui. íngibjdfg.mr-
a6i : 8vá lízt voÁx ^ «^ pettB sé psoíra ; vanda-
aál I enn jj^t s^ mía eða atmarrar ^iriBir konu,
er eigi er meir reyqd. at yiti enn ek, ^t ^pa
|^8u máli me6 skin^Qmdt eða víst siy.^^t ek
kynni petta k)<58afyrir mínabönd^ fy&;fiem mér
hentiy pYÍatmér þiki mikil líkindi til sti^qday at
hToritv.eggi ^essi konúngr sé mikilshátt^^^ ok
mér miklu meiri enn fiilibpðinn, i bvftrs |ieirra
mn8)á er ek kemy en meS tilteknum d^emum
má ek helzt petta enda : s vá má ek helf t til-
lafiM Þossttxn kon^ngum tveim) %%xsx standi feveir
apaldar i einum gArði, ok er annar úngr ok
alUikligr, til, at fiair 4 ^a^U mörg stiSr ^Ji^.ok
sæt% Þann tíma er hann hefir fuUan aldr 8Íns
tíma 9 dk merkir sá Olaí konúng : \w i h}á
er umar apaldr^ sá ^^r 8tendr meS marg-
kvísluðum Umi^m á ser, foerandi alskoaar epU}
sjá apaldr merkir stjdrn ok ríki Gautreks kon-
úpg^y er lengi hefir stjdrnat sinn ríki meS ör-
leik ok stfma^ ok stendr hans ráð aUt i fuUum
thnay ér oes hans. hreysti ok örleikr í hvöm
8ta5 kunnari ; ok þtfat svá foeri til, at hans ríkÍ8-
st)ten.{>rjdtiiyrr.af sökum náttúru aldrs, pá
má ^ vera, at hanq geti f>á hrausta sonu , ok
er ]þá gott við pá ^X una , pött konángs missi
vlB. Ná jj^tt Ólafr sé maðrýngrí, okselíkUgr
tíl hðfSiagía , (á er íUt vísu von at kaupa , ^ ok
1-2 K. SAGAEÍRÖLI^GAUTHEKSSOirAX. 61
Tef ek eigi lengr j^etta mál at sinni, ok kýs
ek mér til yndis ok samlaga Gautrek konúng^
{xStt ek vissa pat fyrr, at hann lifði fá ár^ en
Olafr yrði gaœall sem steinabrú, l^víat fiat
er mitt hugboð, at hahnvérði aldri sKkr hofS*
íhgi, en allra helzt, ef hann lifir litla hríð.
Viðr ^essi orð meyarinnar rerðr Gautrekr kon-
úngr harðla glaðr^ ok sprettr upp|>egar svásem
éinn úngr maðr, tekr f hönd meyunni^ ok fest-
ir hana 9 Olafi konúngi hjá veranda. Af pessu
varð Olafr konúngr harðla reiðr, ok kveðst pessa
hefna skyldu á Gautreki kontingi sjálfum ok
hans liðib Gautrekr konúngr kvaii [eigi |»ann
likan til böl at bera, er eigi mœtti^ bregða%
ok skildust peir við svá búit} fdr Olafr konúngr
á braut með sínu liði , , ok var hinn reiðasti.
2« Nú er Gautrekr konúngr hefir dvalizt
pá stund, er honum vel líkaði, býst hann til
heimferðar með íngibjörgu, konarefni sitt, pvi-
at hann vildi heima i Gautlandi drekka brii8»
laup sitt. pdrír leysti dóttur sina út meðmik*
illi rausn^ létfylgjahenniút[mikit gullok silfr'.
Snýr Gautrekr konún gr heim á leiðmeð sf nu föru^
neyti, ok er peir koma fram hjá skögí nokkrum
um dag, kemr |»ar01afr konúngr í möti honum''
með sínum mönnum i tekst |>ar með peim en harS-
asta orrosta. Ok er peir hðfðu barízt ttm farí ð,
mælti Ólafr konúngr: viltu'*, Gautrekr koá*
f — ' ., ^
■ ) þann böl hera, er haniíogjan, C. ^) Hntaári, C; ctragaj P\
5) «; / vf 5 b. V. c. ^y vfiítu,- c? vit púy y.
62 SdkOAURÓhWi&Cm^KRJkSÍOSÁK: JlrK.
I
átagr I ^at ek g)öri jþér k^s^ é^ at hjálpa lífi Jþínu,
ok ]gef "^ú upp xneyna 1 initt Tald, pköU |)au
gœSi, ef benni fylgðu .heinnan, ok skaltu |)á
fara í f ri8i , hvört er pú vill , pvíát eigi hiœfir
svft gpmlum karli, at v&lka sy& væna meyi máttu
nú með þessu einu piggja |>ik frá dauða. -Sem
Gaixtrefcr konúngr hey röi' orð hai^s, msÞltihainn^:
•pótt ek hafa lið f serra • enn |iú, ^á skaltu fiAn^y
af> pessi hinn gamli er dragr , áðr kveld komi ;
var Gautrekr koaúngr {»á sv& ákafr, ^t hann
gekkoptli^ igegnum fylkíng Olafs, ok létti .
aldrei fyrr, enn Olafr var fallizmy ok allt li5
hans 9 eu Gautrekr konúngr fékk sigr , ok haf 5i
feogit lítinn mannskaða. Síðan léttir hann eigi
fyrr f^rð sinni, ehn hann kemr heim í Gaut-^
land, ok haföi mjök aukizt hansframi í f^essari
fer6 i ok er hann haföi litla hríð heima verit^ lætr
hann stbfna veizlu miklai býðr til öUu atór*
menni í Ifmdinu, ok drekkr hann epn hit sterk*
asta festaröl til íngibjargar ^ ok at |>ví afUönu
vélrhann sáBmiligar gjafir öllum ríkismönnumi
|»eim sem hann höfðu heimsötti ok óx m]'ók
í þessn hans frami; takast svft mei jþeim gdðar
ástir, ok sitja nú tim kyrt at ríki sfnu. Ok eigi
miklu síðar getr Gautrekr bam við konu sinni$
pat var sveinbam, ok var f œrðr konúngi. Hann
lætr panu svein ausa vatni ok géfa nafn, ok
skal hann KetiU heitia; hann <(x par upp með
hirðjnni. primr vetmm sii^ar fæddi íngibjöx^
annan svein, hann var mikill ok vœnligri er sá
\
_ _ _ \
2-3 K. StAfiAHflÓliMGApTRBMSlí^aMl. 65
neCn^ir. Ríílfr. • Vorv jþe^sir sveinar ti& ^rifii;
uppirj|»ddiry sem tQgi^ngssonnm^ hgfðh e\ wA
^a hátX var hvoyr j^ejrra, 1?ræ$ra<. K^tiU v^
œaona minnstr o^^nn skjdjUigafstii háfaðamaðiTy ^
framgjarfi ok hvatvísa ok fullr áræðia ok enu
áleí:tnasti } hann var kallaðr KetiU kregð , {>víat
hMtm var svá litill. Rdlfr var manna mestr ok
sterkastry fríðr sýnum} hann var fámálugri
£afltod5r ok dframgjarn, ok |^dtt i mdii honum
Tœcigíört eðr mœlti lét hann fyrsty sem hann
TÍssi eigi, en nokkru síðar, |rá er aðra varðii
aizt, hefndi hann grimmliga sinna mdtg)örða|
ok fidtt nokkrir peir lutir væri fyrir honum tal-
aSir j er honum varðaði ^ gaf hann eigi gaum at
fyrsD í stað, enstundu síðar e^a nokkrum vetr*
um, svá sem hann hafði huxat útveg á pvj
máliy pá har hann |>at upp, hvortsem honum
var jþat með etia mdt, varð |>at f>á fram at gánga^
sem hann vildi vera látaf Hann var vinsœll af
al|iýiu, unnu menn boiium ok. mikit. Liðr
nú svá fram | |>ar til at Ketill var tO yetra , en
Rdlfr 7 vetra.
3. í I»ana tíma retð sá komSngr Danmö^k|
er Hríngr hét; hann var ríkr konúngr ok vi^r
sælL Hann átti sér drottníngu væx^a ok vitra*
paitáttu einn son, eríngjaldr hétj hann var
úngr ok hinn bfniligasti. Með peim Hrípgí
kom'ingi var mikil vinátta ok Gautreki kox^úf^*
me5 veislum ok fi^gjöfum ok margri l^onúngligrí
tigui er hvorr yeitti öðrumi m^e&^n Jþej^ra
\
• »-•
^
62 S||ir6AHRÓLPsGAnTIŒKSS0nAR* .3 K.
lita^i^á strfð ; höfSu peir jafoan yerit báiSir sam-
o^í hernaði, xneðan peir Toru ýngrí^ ok skildu
'^aldrei sína vináttu, meðan peir fundust jafnliga^
en nú tdk heldr at greinast< af meðalgöngu
vondra manna , peirra er ^ rdg kveiktu i mill**
um peirra) kom pá svð, at hvárttvegg^ bjdst at
• stríða^ hvorr við annan. pat var einn tima at
Hríngr konúngr 1 Danmðrk kom at. máli við
drottníngu sína : |>at er sem |>ú veizt , at mir
er svá flutt, at Gautrekr konúngr œtli at striiia
á ríki vort , en pesa er ek eigi víss or&inn , hvat
hann gefi. ois at sök. Nú œtla ek hitt ráðligray
atverða fyrr at bragði, pvíat pat er mœlt^ at sé
hafi annan undir, er árœðr; veit ek ok eigi^
hvðrt hann er sannr peirra vélrœða ^ sem mkt
er af honum flutt. Drottnfng mœlti: övitrliga
talar |)ú : |>ar sem pú veizt á$ry at J>ið hafift
verít hinir beztu vinir^ at pú trúir svá rdgi
vondra manna, at pú vilt halda stríð við Gaut-
rek konúng, ok erpetta all dkonúngligt bragS
at vilja fyrírkoma sfnum fdstbrdður, ok pdtt
f>vi sé at skipta , láttu hann heldr níðast á péry
enn ]^ú gjörir honum nokkra meingjörð^ svft
at pá milssir fýrir pat konúngs vináttu j gjör
svá vely herra ! at eigi finnist i f>inu brjósti sú
greymenska , át f>ér vilið svá niðrf ella ok und-
ir fdtum troða svá marga gdða hltíti. sem hvorr
ykkarhefir við annan gjört; haldið, herra! vi8
Gautrak konúng með prýði ok drengskap upp-
^— — — — »
•) giynnast^ C.
3 K« 'SagaHrólfsGautrekssonar. 65
k
teknum gd5vilja me6 ást ok fullkomnum friM;
ok týn eigi, fjrir rondra manna orSróm, svft,
göðs manns vináttu , hefir hann fengit svá vitra
konu ok göðfúsa, at allan ykkarn félagskap
. munhún samandraga, ok í lag færa pat sem
áfátt er. Gautrekr konúngr á ok svá proskaliga
sonuy at|)eir munu pess skjott hefná, ef feðr
J^eirra er nokkut misboðitj herra! haf heldr
pat ráð, er ek kenni yðr, farið sjálGr á einu
skipi með hinu vitrasta yðru ráðuneyti á fund
Gautreks konúngs; bjöð heim til fdstrs meS
jþér Rdlii, syni hans, má "þbr at honum verða
œfinligr styrkr ok ^lnu ríki, ef peir vilja |)ekk-
' jast, ok öllum oss útífrá til veraldligrar sœmd-
ar. Sem drottníng lauk sinni ræðu, pdtti
konúngi hún hafa vel talat ok vitrliga, ok
kveðst eigi skyldu dnýta hennar rá^agiorð;
lætr nú búa ferð sina svá sem drottníng gaf
ráð til. Síðan ferr hann sem hann verðr bú-
inn, ok kemr við Gautland með heilum sín-
um varnaði. Ok er Gautrekr konúngr fi'^tiir
kvomu hans, kallar hann Ingibjörgu drott-
níngu á tal við sik^ ok mælti: mér er svá
flutt^ at kominn sé í riki vort með einu skipi
Ringr konúngr af Danmörk^ nú meðr pví at
|>ér vitið áðr, hvorr fjandskapr oss hefir verit
fluttr af honum til vor, |>á skal ek ná pat
allt gjalda honum, áðr .við skiljum; er hann nú
ok.svá fallinn i greipar mér^ at ek má |>etta vel
FoRVAI.DAn S50irRNoilDRI.AHDA, 3Bllíl>I. ' ^
66 SagaHr6l9sGauta£kssonar- 3 k.
gíöra fyrir utaa alla mannhaettu. Sem drott- '
niag heyrði orð hans, ma<i hún til konúngs^
ins á pessa leið: litil vizka fylgir {lessu yðru
orðaframkasti, ef þú viU gjöra Ríogi kon-
úngi nokkut til ángrs, parsem kalla má, at
hann sá kominn á yðvam fund, svá sem vœnt-
andi sér sæmdar af yðr ok góðvilja, sem ]^iS
hafið áðr saman bundit með ykkr; mátt pú á
|>at líta , at Ringr konúngr vœri eigi hér kom-
inn méð svá litlu liði 9 utan hann tryði Jþér
jafnvel sem fyrr^ ok mun hann vera logina
á ^ví, er þér er í móti} nú er {^t m(n til-
laga: sendið menn á fund hans^ ok bjöð hon*
um hér at drekka vi5 öllu sínu fftruneyti fagra
veizlu^ gjör |)ik við hann glaðan ok kátan;
ok svá sem hann er kominn í hall pína við
sinum mönnum, leita eptir með athugasam-
ligri vizku) ef pú finnr hann í nokkru sak-
aðan f>eirra hluta, sem varðar, ok ef nokkur
grein iinnst ykkar i milli^ leggið f»at alltniðr
meS enna beztu manna ráði ^ ok háldið siðan
ykkar fdstbrœðralag fyrir utan alla grdin^ me^
an {>ið lifið báðir. Sem konúngr heyrði til-
lög drottníngar, lét hann orka til prýðiligrar
veizlu^ biðr |>áagat íyrst at upphafi ftiiigi
konúngi við öllu sínu föruneyti, ok |>arme5
kallar haniíi til þessarar veizlu marga aðra rika
menn ok vitra, |>á er konúngr vildi ráð af
^iggja. Sem konúugar sátu^ ok glaðir vora
i hallinniy inatust j^ir til, hvorr spik he£ði
3-4 K, SAGAHaÓLFsGAUTRKKáSONAR. 67
I
I
peirra rizlfengi, ok sem jþeir yiðkendust, at
|>eirra 1 miUi fann^t engi ój^yktargrein með
sönnu, ok þeir báSir fundu, át petta vár rtfg
ok illr orðadráttr vondra manna^ endrnýuðu
peir af upphafi sína vináttu með pví upphafi^
at Ringr konúngr bý&r Rdlfi Gautrekssyni til
fóstrs, ok svá sem Gautrekr konúngr piggr
j^tta með blíðu, býst Bingr konúngr til heim-
ferðar, ok Rólfr með honum^ útleystr með
virðuligum gjöfum, ok jþótti ná báðum kon-
úngum veX hafa tiltekizt) skildu nú konúng-
ar með kærleik ok blíðu f ok héldu ellan tíma,
meðan ^eir lifðu. Fdr Rölfr til Ðanmerkr
með Ríngi konúngi ; veitti kouúngr honum hit
ágætasta föstr} konúngr fékk honum {»ann
meistára^ er beztr var á NorÍk*löndum ^ ok
kendi honum allar íjþrdttir', |)ær ^r vaskir
menn ok hraustir girntust at nema í þann
tima. Með ^eim Rdlfi ok íngjaldi trikst hin
mesta vinátta, ok gjörðust ]>eir fdstbrœðr;
raxa ^iir nú upp í Danmörk^ ok gjörist
RiSUr enn mesti afburðarmaðr umfram aðra '
menn, bæði á afl ok vöxt. KetiU 6x upp í ^
Gautlandi með feðr sínum^ ok var manna
minnstr ve3cti ok hinn k viklátasti ; p6 var hann
ekki mjök við lyndi Gautreks konúngs sakir
háfaða ok kappgimi.
4. Sá konúngr roð fyrir Sví^jdð ^ er Ei-
>) ok riddanakap, h. «< B| f^.
, E2
68 SacaHrólfsGautreks^onar. 4 k.
rekr hét^ hann átti sér eina drottnfngu vitra
ok yelsiðuga ; {>au höföu átt eina dóttur barna^
sú er pornbjörg hétj hún var hvðrri konu
vænni ok vitrari, {>eirra er menn vissu; hún
fœddist upp heima meS íéðr sínum ok mó^-
ur; svá hafa menn sagt af mey pessari, at hún
var hvörri konu kænni, |>eirri er nienn höfðu
spurn af, um allt pat er til kvennmanns
handa kom , parmeð vándi hún sik, burtreið^
ok skilmast með skjöld ok sverð ; hún kunni
pessa list jafnframt peim riddurum , er kunnu
vel ok kurteisliga at bera vopn sín. Eireki
konúngi líkaði eigi vel, er hún haföi ^essa
framferS sem karlar, ok bað hana hafa skemmu-
setu sem aðrar konúngadœtr. Hún svara^i:
nii meS pví, segir hdn, at J^ii hefir eigi meir
enn eins manns líf til ríkisstjórnar, ok ek er
nú þitt einberni, ok á ekallan arf eptir ^ik^ má
vera at ek purfi J)etta ríki at verja fyrir konúng-
um eða konúngssonum, ef ek missi ^ín við, er
eigi öKkligt at mér|>iki íllt at vera {>eirra nauð-
kvftn, ef sv& berr til, ok pví vil ek kunna
nokkurn hátt á riddaraskap , piki mér pá lik-
ara, at ek fái haldit ríki f)essu meS styrk ok
trausti gdSrar' fylgðar^ ok pví bi8 ek Jik, fa8-
ir ! at pú fáir mér nokkut af ríki pinu til for-
ráða, meðan pú ert á lífi, ok reyna ok svá.
stjörn ok umsjá |>eirra manna, sem f mitt vald
erufen^ir^ erpat enn i |>essu máli, ef nokkrir
menn biðja mín, sem ek vil ekki játa, |)á er
t
4-5 K. $agaHróí.fsGautr£&ssomar. 69
líkara at ríkí yðvart s^ í náðum af {leirra ofsa,
ef ek held andsvör í mdtí læim. Konúngr
hugsar nú or5 meyarinnar, finnr |>at at hún var
ráðgjörn ok stdrlat, pötti honum eigi dlíkligt,
at hann ok ríki hans fengi dnáðir af hennar ófsa
ok kappgirnd, tekr pat ráðs, at hann fær benni
til forráða priðjúng af ríki sínu; parmeð eflir
hann henni atsetu , sem á UUarakri heitir, |>ar-
með fær hann henni til fylgðar harða menn ok
hrausta, {>á sem henni voru hl'ýðnir ok eptirlátir
at gjöravilja hennar. Sem hún hafðipetta allt-
^saman pegit af feðr sínura, ferr hún á UUarakr.
Síðau stefnir húa píng fjölment, ok lætr taka
sik til konángs yfir Jiriðjúng Svíaveldis, sem
EirelLr konúngr hafði játat henni til forráða;
]>armeð lætr hún géfa ser nafn porbergs; $kyldi
ok engi maðr svá djarfr, at hana kallaði iney
eða konu, en hvörr, er pat gjörði, skyidi jiola
harða refsíng. Síðan gjörir porbergr konúngr
bæði riddara ok hirðmenn, ok gefr jjþeim œála
á einn hált ok Eirekr konúngr á^Upp^ölum,
faðir hans. Stendr nú Sviaveldi með ^essi
skipan nokkura vetr«
6. Nú er |>ar til máls at taka, atGautrekr
konúngr á Gautlandi tekr sdtt. Hanja kallur
drottníngu sína til máls við sik, ok parmeð aðira
ríkismenu, ok segir peini: svá er mál með
veztiý at ek hefi nokkura pýngð tekit^^ðijú ^ieð
f v£ at ek em hniginn mjök á^aldr, fá er Jíkligl,
at ek taka eigi fléiri sdtur, vil ek ölli\m r|[iö;in-
70 SagaHr()LF6GaI7TR£KSSONAR« 5K.
um |>akka me5 fögrum orSum fylgð ok f élagskap,
er|>i^r hafiS mér veitty enpater, sem pér vitiðy
at ek á tvo sonu til arfs eptir mik, er aímar hér
meðossy en annar er í Danmörk meSRtngi kon-
úngi; er pat hér landslög', at enn ellri kon-
úngssop taki ríki ok konúngd^ eptir feðr sinn ;
nú vil ek eigi brjrfta lög á Xatli , syni mínuiHy
meS einrœði minu eða á yðr landsmönnum, en
]þó vil ek biðja yðr allasaman, at sá taki ríki
eptir mík, sem mér f>ikir betr tilfallinn. peir k v&ð-
ust gjarna vilja athlýta hans forsjá , sögðu sér
pat hafa jafnan vel dugat, ok kváðust eigi vilja
brjdta hans ráð en síSustu^ |)ar sem |»eir hefðu
haft hvert áðri ok hafi peim stdrliga vel dugat.
Konúngr segir pá , at hann viU at Hrölfr taki
konúngddm, lézt pess yœnta at hann mundi
verSa ágœtr maðr ok gdðr forstjdrisínum mönn-
uqi. Konúngr bað, at KetiU léti sér pat vel
líka. KetiU kvaðst eigi ágjarn tilríkis, ok
{>dtti allvel komit, |)dtt Rdlfr tœki. Eptir |>at
f>ökkúSu ^eir ágaetan frið ok gdðar náðir, er
'þeiv hðfðu lengi af hans herrasamligristjdrn ok
konúngligu tilstiUi. Eptir petta skipar konúngr
pví, sem honum {>ikir varða, ferr þ& síðanhvörr
til síns héimilis, en peir sátu yfir konúngi, sem
til pess voru fenghir. Líða nii eigi lángar
stunÖir, íðr Jessi sdtt hefir konúng í helju.
Petta|)dtti drottniiígu mikiU skaði, okpár me$
allri landsbygðinni 3 ver hann mjök harmdauði
>) lög, c.
5 K. SagaHrólfsGautrckssonar. 71
allrí landsbjgSimii ^ pvíat engi konúngr hafói
verit ástsælli sakir Örleiksok umhyggju.. Ept^
ir jþat var hann heygðr eptir fornumsiS. Sem
eigi liðu l^aðai^ lángar stundir, býr drottníng
feið síua œeS vegligu foruneyti^ léltir eigi fyrr
pessari ferð^ enn bún kemr i Danmöik á fund
Ríngs kónúngSy berr upp fyrir konúng I>ann
harm ok skaða , sem hún haf ði beðit i fráfalli
Gautreks konúngs. HiSn segir honum alla pá
tilskipun, sem Gautrekr konúngr gjörði, áðr
hann fdr at deyja. Sem konúngr hafði heyrt
^essL tiðindi, fannst honuni mikit um fráfall
sins fóstbröðurs, Gautreks konúngs, biðr hana
at íngibjörg drottning dvellst með honum svá
lángan tima, sem henni vel likar. Drottníng
svaraði: til aimars höfum vér vora ferð giört|
enn'dveljast i yðru riki^ en ef {>ér vilið nokkut
gjöra vom sóma, I>á bið ek, herra! at f»^r fariS
i Gantland at voru boði með Rdlfi, fdstra {>in«
um, ok gjörist hann f»ar konúngr með j^inni
umsj^^ sv& sem Gautrekr kondngr gjörði ráð
fyrir, ok þarmeð vil ek at J>ú drekkir erfi eptir
Gatitrekkonúng eptíríorhumsiðvana.. Konúngr
lézt gjöra mundu, sem hún beiddif ok eigi
miklu siðar lyptir konúngr sinni ferð við fríðu
foruneyti, léttir eigi fyrr, enn hann kemr i
Gautláud, ok íngibjörg drottnfng með honumi
ok Rdlfr, son hennarj steodr par fyrirbúin
▼eizla virðuljg) skipu^ af mörgum rikismönnum
í landinu. Var nú drukkit erfi Gautreks kon-
72 SAGAHRÓLPsGAUTREKSðOHAR. 5-6 K. S
dngs} ok at f^essari Teizlu er stefnt píng fjiSl*
ment. A |vf píngi er Rólfr til konúngs tekinn
meS ráði Ríngs koniSngs ok samþykki allrar
alpýðu i öllu Gautlandi. At {>essu öUu fylltu
ok framkomnu', ferr Ríngr konúngr heim til
Danmerkri útley str meS sæmiligum gjöfum. En
R(51fr tekr til ríkisstjdrnar, semr lög ok lands-
rétt eptir sínum vilja, gjörðist hann pegar vin-
sæll af sfnum mðnnum ; hann var stjdrnsamr
ok stdrgjöfull svá sem faðir hans. pá var
hann 12 vetra, er hann tdk ríkisstjdrn eða höfS-
ingskap meS konúngddmi. KetiU, brdðir hans^
var meS honumy eníngjaldr, fdstbrdðir kon-
úngS) var í hemaði á sumrum, en hafði jafnan
vetrsetu í Gautlandi meS Rólfi konúngi. Lí5r
'nú svá frani, par til er Rdlfr var 15 vetra.
6. Svá er sagt , at f>at var einn tíma , at
peir bræSr talast við, spurðiRdlfr konúngr, hve
líkliga Katli |iótti á horfa um ríkisstjdrn eða
höfðíngskap. KetiU lét vel fjrir flestra hluta
sakir. Rdlfr konúngr svaraði: ok f>v{at pú
hefir grein i pessu máli, pá ertu skyldr at segja
mér, hvörs þér fikir áfátt, J)at mér er sjfllf-
rádt. Ketill svarar: vel má ek finnaþann hlut,
er mér pikir vanta yðra heill', pú ert maðr
dkvændr, ok mundir }>ú pikja miklu gildari
konúngr, ef |)ó fengir p^i kvánfáng við |>itt hæfi»
Konúngr mælti : hvar skal ek {>ess orka ? Ket-
iU svaraði: {>á mundi yðar sæmd vaxa, ef |>ér
V
7
6K. SagA HrÓlFS GAUTREKSdOVAR, 73
» *
bsðiiS jþeirrar konúiigtddttúr, er bœM er hygg-
in ok forsjáli en mér pikir vís von , hvar sem
jþú Yill atvikja, at ^ér mun eigi frávísat. Kon-
úngr svarar: ekki býr mérpat i skapi sv& búit,
erlandpetta lítit^ ok mun öagum pikja slœgr
til vors ríkis, eSa hvar horfir pú helzt á um
petta mál , frœndi ! RetiU svaraði : |>at hef ek
frétt, at Eirékr konúngr í Svl|>jd5 á sér ddttur
vœna ok vitra, "þá er þornbjörg heitir, hefi ek
8V& frétt, at eigi muni fást slíkr kostr híngat .
á Norðrlond fyrir allra hluta sakir, f>eirra er
kvennmaiin má prýða , en hán hefir suma hluti
til jafns vii hrausta riddara; pat er burtreiS ok
at skilmast við skildi ók sverði , f^at hefir hún
umfram allar konur, pær ek hefi spurn af. Ei-
rekr konúngr, fa^ir henhar, er ágœtr fyrir rík-
ddms sakir ok margra hluta annarra , peirra er
frœgan konúng má prýSa. Hrdlfr konúngr
avaraði : ekki berum vér (áræði) til slikra hluta ;
er slíkt meir talat af ákef5 enn forsjá , sem fiik
hendir stundum, frœndil er (at íllt, at œtla
sér á dul. er vonarlaust er, at hann fáirisit
meS, lízt mér svl, pótt ek fara at biðja döttur
Eireks konúngs á Sví^jóð, sem 'þú vildir, f>á
pikjumstek vita, atmér mundi synjat konunn-
ar, ok eigi ólíkligt, at ek fengi nokkur or5
hæSilig, ok 3rrði ek at |»oIa pat allt i með "þvi ek
hef5i engi fong á at hefiia sakir ríkis konúngs-
ins , ok munda ek vi6 sv& búit {>essu una ali*
74 SagaH&ólfsGautrrkssomab^ 6k.
iUa. EetiUf kvað ekki trk fara mundu : 'skfH^
0S$ ekki her af Danmörk ok Gau^andiat hhtj^.
á Eirek kouúng , ef hann synjar |»ér me^gðan
KóUr konúngr mœlti : ekkí parf sUkar gldsur
fyrir mératgjöra, f),víateki>ikjumstsjá| hvörsu
^etta mundi fara, pdtt freijtat væri^ petta fd|r
exm sem annat eptir skaplyndi Rdlfs konúngs, at
hann gaf at f>e$su aungan gaum^ ok lét líSa hjá
sér sem margt annat^ Jiat sem honum var tjáð,
ok eigi vissi atnær, hvat honum bjó í skapi ;
tdk hann |>á til ^ess jafnan síSan, er öðrum var
or minni liSit. ' Líðr svá fram nú um hríð ^ at
l^eir fdstbræðr sátu ýmist i Ðanmörk eða Gaut-
landi, en herjuðu jafnan á súmrum^ ok fengu
of f jár^ ok vorU hinir hraustustu bardagamenni
8V& at ekki stdð vi6 þeim | urðu |)eir harÖla víð-
frægir af sínum fremdarverkum ^ kunnu allir
náliga Jþeirra nafn. Svá er sagt f rá RdlG kon*
língi, at hann var allra maxmá mestr ok sterk-
astr, hann var svá púngr at aungum Jbest|
mátti hahn ri5a allan dag út , svá at eigi kafn.*
aði f e5r sprýngi undir honum j ok varS jafnan
at skipta við hann. Rdlfr konúngr var manua
vœnstr ok kurteis ok at öllu velskapaðr, hœrör
manna bezt^ breiðleitr ok mikilleitr, eygðr
manna bezt, ok fögur augun ok snör, miðmjdr
ok herðimikiU ok manna bezt á sik kominn^
ok at öllu enn hæverskasti, hvörjum manni
betr vígr ok at öUum í|Tdttum búinn umframi
hvorn anneln, |>ann er honum var samtíða á
6K. Sa6aHr6lfsGa(jtukssojííji* 75
l
Norðrlöndutnj znanna var hann vinsttlai^*
Rdlfr konúngr var vitr ma6r ok 1 öllu forsjáll,
akinugr ok glögg|>ekkinn , gíör&ist^hann brátt
við£r»gr af sinum höiBlngskap bœti tiær ok
^ærri. pat var eitt vor, er Ketill spurði, hvat
Rölfr konúngr ætlaði at athafast um sumarit;
Hann svaraði : mun eigi ráðligt at fara til Sví-
f>jdðar, ok leita mægða við Eirek konúng j sv4
8em|»ú talaðir fyrr.' KetiU mœlti: undarligt
er yívart lyndi, pér látið fyrst hjá yír ]lða, pat
er talat er, ok geiit aungan gaum at {>á i
8táð) ^ö yðr sh |>at i hug, "þá minnist fbx á f)at
siðan, pk látið pá sem nýmœlt sé, þá er margir
vetr líðaj er mér samt i hug sem |»á, ok m:
ekki atiresta. Konúngr mœlti: he£[r|iú nokk^
ut frétt af pessari mey? Ketill svarar: meS
öllu ekki annat 9 enn |>at sem ek hefi jiér áðr
afsagt. Konúngr mælti: frétt hefi ék at hún
er bæði vitr ok væn, ok svá er mér flutt, at
svá sé hún stdr ok stolt, at hún vili, at engi
•
maðr kvennkenni hana, ok hún sé tekin til
konúngs yfir priðjúng Sví|))<íðar, ok hennar
atseta sé á Ullarakri> ok faaldi f»ar hírð sexti
aðrir koniingar; heyrt hef ek f>at ok sagt, at
hennarhafi beðit nokkrir konúngar, ok hafi
suma látit drepa, suma hafi hún látit klaskja'
á einhvörn hátt, suma blinda, gelda, hand*-
höggva, eðr fóthöggva, en valit öU orð hæðilig
með svívirðuj ok vili hún sva afvenja; at ]^s»-
* ■
1) hneýkja, C;,ineikjð, F".
76 SagaHrólfsGautrekssonar. 6K.
aramála s^ leitat; ^é ek óí at 'þessi fer6
znun heffast 'mjök tveim stofnum , f>ví ef vér
fáum j^etta ráð fengit, mun oss í aukast frami
i ferS ^essari, hitt elligar, at vér munnm fá
af pessari ferð skömm ok sneipu ok œfinligt
athlœgi* KetiU mælti: litlir eruð þér margir
bríösti, J)ött |>ér séið gildir samanreknir, ok
er yðr |>at mikil aihlægi, at treystast varla at
fiytja við einn kvennmann eyrindf, vdenti ek
ok pess, ]því meira dramb sem hún hefir á
8ik diegit, at |ivi vesalligar falli hennar of-
stœki) pegar sá tími er kominn, er par verðr
endir á. Rolfr konúngr mœlti: nú með f>ví
at 'þá frír hugar um ferð pessa^ f>á vil ek
aenda .I>ik til Danmerkr eptir íngjaldi, fóst-
bröður mínum, vil ek at hann fari pessa ferð
með niér. Síðan hættu f>eir tali sinu^ býr
Ketill ferð sína til Danmerkr. íngjaldr bregðr
við skjdtt, ok ferr á fund Rdlfs konúngs. Kon-
lingr fagnar honum vel, ok segir honum sína
fyrirœtlan. íngjaldr tekr vel, lézt vœnta með
konúngs hamingíuy at gdðan enda mundi eiga
|>eirra eyrindi um J>at er lyki, pdtt nokkut
seinkaðist* Rölfr kouúngr segir Katli, brdður
ainumi at hann skal vera heima ok gæia
rikis. KetiII mælti: f>cr munuð ráða, herra!
en undra ek at f>cr kallið mik f>at dmannao,
at ek sé eigi hæir i yðru föruney ti. Konúngr
mælti: eigi skaltu svá virða, bróðir! f>víat f)á
skaltu fara Jþessa ferð, ef vér purfum við nokk-
6-.7K. SagaHrólföGautrekssonar. 77
I
urra harðræSa, en vhr munum ^essara mála
leita fyrst með högværi ok góðu þoli, ef pess
er kostr. Var Ketill eptir enn nauSugasti, /ok
kvaS ]>eim fyrir pat iUa farast mundu. Lypt*
ir Rólfr konúngr ferð sinni, riðr heiman við
60 manna; var Jietta lið mjök valit bœði at
mannvirMng ok skartsamligum búnaði klœða
ok vopna ; ríða síðan sem leið liggr, létta eigi
fyrri sinni ferð, enn ^eir kvomu til Uppsala.
7. • Nú er þar til at taka, sem Eirekr
konúngr er; hann átti aér drottníngu vitra^
ok vænaj hún hendi mikit tal af draumum;
hún hét íngig' rSr. pat var eina ndtt, er
drottníng vaknaði i sæng sinni; hún talar við
lEirek koniing, ok mœlti: ek ipun hafa iUa
látit í svefni. Svá er, segir konúngr, eða
hvat dreymdi f>ik? Hún svaraði: úti var ek
stödd, ok póttumst ek lítast um, en |>v{ brá
við, at sá um alla Svíþjdð, ok miklu víðara;
ek sá upp til Gautlands, ok svá gjörlð at ek
sá {taðan renna vargaflokk mikinn, ok hfngat
pdtti mér |>eir stefna á Svil^jdðy en fyrír vðrg**
unum fór hit darga dýr ; ^at var harðla mikit ;
|>ar fár, eptir hvítabjörn, þat' var rauðkinnrf
bæði |)c>ttu mhr dýrin sléttfjöUuð ok kyrlig,
ok láta ógrimmliga, en f>at |>dtti mér með
dlíkendum, hvörsu skjdtt híngat bar dýrin,
eða hvörsu gjörla ek pdttumst þau sjá, ok eigi
Jióiú mér fœrra saman enn 60, ek pöttumst
vita, at þðu mundu híagat œtla til Uppsala}
78 SagaHrölpsGaittekkssokaa* tk.
ek þóttist kalla á f»ik, ok segja pér til, ok í
]^ví vaknafia ek. Komlsgr mfielti : ^frú ! segír
hann) fyrir hvörju petlar |iú slíkt vera? Hún
STarafii: |)arsem sá varga, |>at eru manna
fylgi^f 9 o^ I^arsem hit darga dýr fdr fyriry
|þat er konúngs fylgja, ok mun hann vera
formaðr hinna; rann í hjá honum einn hvíta-
björny ^ar mun jþessum konúngi fylgja nokk*
ur kappi eðr konúngssony pvíat björninn er
sterkri ok merkir hann sterka fylgð^ ok piki
mér mikil Tán, at yðr sæki heim nokkur
ágætr konúngr i var I>etta dýr miklu meira
ok sterkarai enn ek hafi sþurn aF, at svá mætti
Terða. Kondngr mælti : hvaðan œtlar 'þú penna
konúng'at koma^ eSa hvörsu skaðvænliga |>iki
pér petta vera munu voru riki. Ðrottning
mœlti: skylda ek nokkut um ætlai pá vænti
ékf at pessi konúngr fari með aungri striðu
i ^etta sinni pviat pessi dýr voru hýr, en ef
ek skyldi geta til^ pá er pat min ætlan^ at
f>etta hit mikla dýr muni rera fýlgja Rdlfs
koa«Snga Gaíitrekssonar af Gautlandi, með pvi
at paðan runnu |>essi dýr at, eu hvitabjörn-
inn getek vera fylgjaíngjalds^ fdstbrdður hans.
Konúngr mælti: hvat mun kappinnRdlfrvilja
hingat á vom fund? Drottning mœlti: or
elíku öllu verðr gáui at gjöra svá búit, en
með pvi dýrin voru hýr i viðbragði^ get ek at
þeic iári með friði ok gdðum hug til vor,
jþæcti mér likast, at Rölfr konúngr mundi
7-8 K. SaG A^HrÓLFS GAnTREX^BSOlfAA. 79
haiá 'þat eyrindiy sem margir hafa tíSr halt, at
biSja pornbjargar, döttur yðvárrar, er htSn nd
frægust kvenna híngat i Norjirlönd. Koniingr
mœlti: ekki kann ek Hrölii at œtla jþessa dul
eða öðrum peim konúngi, er svá litlu riki stýr-
ir, jþarsem á^r hafa be&it hennar j^eir konúng-
ar, er haft hafa undir sik aðra skattkonúnga,
ok far ekki, frú I meðslíka draumdraj Drottn*
ing mælti : eigi tekr til |>ess aema þurfi , hvat
ek ætla um ^etta. Konúngr mælti: hvörsu
skal ek gánga í mdti Rdlfi kondngi^ ef hann
kemr hér, eða taka faans máli, ef hanti ferr
pessara eyiinda? Hiin svaraJ^i: vel skulu |>ér
taka Rölfí konángi, ef hann sækir yðr heimi
ok sýna honum ena mestu blíðu ^ pví hann er
hinn mesti afreksmaðr um margaluti, ok eigi
vist at yðar ddttir fái frægra mann , enn setíi
mér er hannsagðr. Ok eptir petta skilja pau
sitttal at sinni; líða nú nokkrir dagan
8. Nú ér sagt Eireki konúngi, at kominn
se i staðina Aólfr konúngr Gautrekssen með
60 manna. Konúngr fékk menn til at bfdSa
honum til veizlu i hoU sina. Sem Rdlfi kon»
úngi komu pessi orð, ierr hann á konúngs fund,
ok var honum tekit vel ok sœmiliga, en me{$
öngri bliðu eðr ölværð^ var hoiium skipat i
öndvegi á énn dœðra bekkj komu f>eir sið dags.
Voru þá tekin bor5 ok vist, ok drykkr inn bor*
inn; ok er |>eir höfðU drukkitum hríð, voru
margir vel kátir. Rólfr konúngr var heldr
80 Saga Hrólvs Gautrs&ssonab. sk.
hljöðr ok fátalaSr. Eirekr konúngr orti orða
á bann, ok spurði tiðinda af Gautlandi e^a ann-
arstaðar, |>ar6em hannhafði fréttir. Rdlfr kon-
úngr sagði með öilu tíMndalaust af Gautlandi.
Eirekr konúngr mœlti: en hvör eru eyrindi
yðar híngat til vor Svíanna, er jþér ríðið um há*
vetr með margmenni ? Rdlfr konúngr svaraði :
vér höfum verit sjálfráðir ferða vorra hér til,
hvörsu sem jpat berr til héðan af , hvort sem
vcr höfum farit á skipum eSr hestuijÐ $ en par
sem |)ir spyrlð at eyrindi voru, pá höfðu vér
ætlat at bera f)au fram í meira tdmi; en nd
par sem þá fréttir at, þi ætla ek at vér purfum
|ieim eigi at fresta, {ivíat satt er |>at mœlt, er
aptans bíSr óf röm sök $ er {>at eyrindi m;tt hing-
at , at ek mœli til mægða við yikj en til sam-
fara við pornbjörguy ddtturf)ína, vildu vér ná
skjdtt heyra skír andsvör voru máli. Eirekr
konúngr svaraði : kann ek glensyrðum yðrum
Gautanna, at |>ér talið margt kátligt j pá er pér
drekkiði ok má pat eigi allt marka, man ek
vera nœrgætr yðr Gautunum, ok yðru eyrindi.
Mér er sagt , at f>ar sé hallœri mikit með yðr
Gautum, berr patmjöktil, atGautland er dvítt<
ok lítit aftektum, en mannijöldi mikill; pér
fœðið jafnan mikinn her á yðrum kostnaði, ok
eruð örlátir ok gdðir af yðru, meðan til er^ nú
pikjumst ek vita, at "þer mun |>ikja mjök at-
skorpnaí ok munu pér pvi hafa heíman farit^
*) óiiytt, c.
1
8-9 K. SagaHrólfsGautrekssonar. 81
at yðr xnun pikja íllt at pola 8ult ok haiðrétti j
jfat er ok mikil vorkun, at slíkum mönnum
sem pér eruð, |>iki |>at vera mikil yancjrœði^ at
vera við |»at^ ef (ú mátt eigi halda proska pIn-»
um. V Var petta ráð^miklu vitrligra^ at leita sér.
hjálpar pángat, sem líkast J>dtti, heldr enn
velta af út í vesöld, vil ek petta vel fyrir "þhr
virða^ |»(Stt |>ú vœntir f>ér hér nokkimrar hjálpar
af ossy vil ek jþat skjdtt gjöra augljdst fyrir pér,
hvöm beina |>ér fáið í voru ríki. Vér viljum
lofa y^r mánaðar yfirför um vort ríki , ef pér
vilið með |>ökkum taka pessa dvöl, ok ef annar
konúngr veitir yðr slikar hjálpir, pá er mikil
von^ at |)ú ikomir ^essu fdlki lásoltnu beim,
sem Jtneð pér ferr, en far ekki með pann h^
gtfma, at|>érbiðið kvenna, hvorkiminnarddttur
né annarra, pvíat pat mun yðr at skjali einu
yerðay meðan |>ér eruð isvá af yðr komnir af
akort ok hallœri , en pá er pessi tími^ er útÍ9
mun enn nokkut fyrirbrenna , er pér. komið
heimi ok beri pér fyrir jþetta engan hugarekka
8vá búit.
9. Rdlfr konúngr hlýddi vel orðum kon-
úngsinsj ok er koniSngr lauk sínu máli, mælti
Rdlfr : herra I eigi er |>at satt^ at oss skorti mat
í voru landi, eða purfum annarra ölmusa y vor-
um mönnum til hjálpar, en pdat petta f>rot
sækti.oss, |>á mundum vér fyrr aðra heimsækja
eiinyðry líztpetta gjört til vor jþarfleysu kalls;
FORVAÍDAII Sö'gVII NoKDRt AVDA| SBlVDI. '^
82 SagaHrólfsGaut?»ek5sonar/ 9 k.
okfundumenn, atRólfr konúngr reiddist harclila
mjök, pc5 hann hefði fá orS uni^ ok skildu
konúngar í |)at sinn, ok fdrumenn at sofa. Vap
peim Rólfi konúngi fylgt til einnar skemmu at
sofa, Eirekr konúngr gekk ok til sœngr sinn-
ar, var drottníng J)ar fyrir, ok tdku pau tal me8
ser, Hún spurði : er Rdlfr konúngr kominn á
yðvarn fund ? Svá er at v/sg , segir konúngr.
Ilún spurði: hvörsu lízt þbr á Rdlf konúng?
Eirekr konúngr segir: skjdtt er pat at segja,
öngvan mann hef ek séð meirá ok sterkligra,
ok at öllu vœnna ok kurteisara , |>at er ek má
líta af hans viðbragði, né át öUu betr skapaðan.
Drotmíng mælti: svá hefir mér fluttverit, e^a
heGr ])ú nokkut við hann talat, eða reynt hans
vizku. Konúngr segir henni allt peirra viðrtal^
hvörsii farit hafði með |)eim: ok |>at hygg ek,
segir hann, at hann sá lángt umfram flesta
menn^ bœði.at viti ok flestum í|>rdttum ok
polinmæði, Drottníng mælti: pá hefir nú illa
tiltekizt, er {>ú skalt svá iUa leitat hafa slíks
höfðíngja, sem Rdlfr konúngr er, ok fyrir f>etta
munu þbr eiga, ok yðvart ríki , von af honum
stdrra dnáða ok lángra, þvíat pat ei* mfn^ ætlan,
pdtt yðr |>iki hann hafa lítitríki, at meiravinni
hans frami ok hreysti með konúngligu náttúru-
brag.'i, enn liðsfjöldi nokkurs konúngs hingat
á Norðrlönd; f>víat mér er svá flutt, at hann sé
lángt umfram aðra konúiiga. Konúngr mœlti :
.bœði er, at hann er mikit afbragð annarra
9K. SagaHrólfsGáútrkkssonar; 83
mahná, eqda finnst pér mikit um konúng
[þenna, eSa hvat er nú til ráSs ? Drottníng mælti :
skjdt er mín tillaga, herra ! ek vil at {>ér vægið
fyrir Rólfi konúngi { orðum , pvíat með sönnu
segi ek per þat, at þhr mun ver8a I^úngt at etja
við hani} |>rái eðr kappi , J^vídt hann hefir styrk
af Danakonúngi, pvíat hann rœðr öUu með
Rfngi konúngi) fdstra sínum. Konúngr svar-
a$i: vera má, at oss hafimissýnztum pettamál,
eSa hvörsu iskal ek nú svá tala eða gjörai at
honum liki vel ? Ðrottníng mælti : |>at legg
ek til ráSS) at á morgin^ er |)eir koma í sæti,
ok pér hafið drukkit um hríð^ |)á skaltu kasta
gleðiorSum á Rdlf konúng^ ok spyrja at hans
framaverkum, erhannhefir unnit; en ek get,
at hann muni vera fár^ ok mun eigi úr
minni liSit yðvart tdl« Síðan skaltu spyrja at
eýrindum hans, ok láta svá örvænliga, sem
hann hafi aldrei getit sinna eyrinda fyrir I>ér;
en ef hann vikr á^ eða talar |>ar til nokkrum
orðum, "þá seg pú at 'þú munir eigi^ at |>ið hafið
nokkut viðtalazt nema vel ok vingjarnliga) ea
ef |>at hefir nokkut verit^ seg at |>at viltu gjarna
ómælt hafa, ok ef hann vikr nokkut á bdnorðit,
fiávilda ek, at|>ú svaraðir vel til^ ok TÍsir eigi
frá, ef hann fengi jáyrði af henni til pessara
mála; gjarið yðr blíða ok auðvelda i pessu
máli, vænti ek at pá fari vel ykkar i milli, I>iki
mér |k5 eigi ráðit, hvörsu auðveldliga gánga
F2
84 Sa'GA HrÓLFS GAUTftEK.SSONAR. 9 K.
meyjarmálin^ p6tt|>ér leggili samj»ykki til.- Ok
eptir f>etta sofa pau af um nóttina. Ok um
morguninn, er menn komu undir drykkjuborð^
var Eirekr konúngr allkátr, ok orti m)ök á
um gleði við menn Rdlfs konúngs. Sem Rdlfr
konúngr heyrði petta, hlýddi hann til , ok var
heldr fá^laðr, ok er Eirekr konúngr fann
]>etta, mœlti hann: svá er mál með vexti, at
f»ú, Rölfr ! ert kominn i vora höU eptir minu
boði, ok |)víat mér finnst svft 9 ^ at pér haiið eigi
alvöru gleði, svá sem dýrra^ höföingja er háttr
til at yeizlum, viljum vér gjarna , at pér gjöriiS
oss kunnigt, hvat veldr yiSvarrt ógleði, svá at
vht megum fullgiðra alla yðra gleSi meS ept-
irlæti , svá at yðar konúnglig tign héldi sinni
virSíng með eptirlœti peirraluta, sem vérmeg-
um 'yðra sœmd auka $ par i mdt vildum vér
piggi'a af yðr með gleði frásögn peirra fremd-
arverka , sem dagliga segjast af ýðar snildar-
verkum ok bardögum; er oss ]þar áfir allmikit
afsagt. Rdlfr konúngr juœlti : '^at mun enn^
sem annat, pat sem til min kemr, at ytr Svium
mun f>ikja litit umVert. Eirekr konúngr
mælti: mijkit hefir oss verit sagt af vænleik
|)inum ok atgjörfi, ok virðist oss svá, at par
megi eigi ofsögum frá segja um allan {>iun
vfi^nleik,. ^urteisi ok hœversku, eða hvörsu
gattiall maðr ertu, Rdlfr ? Ek em nú 18 vetra gam-
all. Konúngr svaraði : afbragSs maðr ertu, eSa
hvört ætli^érriða, eðahvathafipii^eyrindumy
9K. SAGAHRÓLFdÓAUTREKSSOHAR. 85
er "þhr haii6 srfttá yom fund? Rdlf undraði mjöky
er konúngr 6pur8i|ies8a, ok hugði at konúngr
mundi yilja endrnýa sin atyrði ; hann mœlti :
eyrindi vort var kunnigt gjört, ok œtla ek
éiffL or minni fallit oss Gautunum, hvör and-
svör YÍT fengum af jir par í mót. Konúngr
mœlti: eigi man ek^ at þér hafið z)okkur eyr-
indi við 068 flutty byrjar jþat eigi vorri konúng-
ligri tign at mœla (nema á gdðan hátt) við jafn
virðuligan höf ðíngja sexn þú ert , ok ef vér böf-
um þat nokkut talat , at y ðr misliki ^ þá mun
þitsatty sem mœlt er, at öl er annsKr maðr}
viljum vér 'þat allt með skinsemi aptrtaka, ok
láta sem dmœlt sé, ok pegar ek geymi at min-
um orðum^ þá vil ek veLsvara yðru máli ; munu
ok pau ein efni á vera, Rdlfr konúngr sá^ at ,
nú var skipat lyndiEireks koiiúngSy ok hefir nú
bónorS í annat sinn, flytr nú bœði vel ok skör-
ugUgay ok erhann hœtti sínum flutníng, mælti
Eirekr konúngr: j^essu. máli viljum vér vel
svara, pvíat pat er mikil von, at oss bjd^ist eigi
fremri konúngr til mœgðar, enn þú ert^ en þhr
munuð spurn af hafai at ddttir vor er eigi með
0SS9 ok vér hi^um gefit henni loiðjúng rikis
vors, ok ræðr hún |>vi svá sem konúngr} hún
er rik ok stdrráð^ ok hefir hirð um sik svá sem
konúngar } margir konúngar halá/hennar beðit
Ok konúnga synir; hefir hún öllum frá visat
með hœðiligum orðum^ suma hefir hún látit
Nú með pvi al mér er hennar ^essi
86 SagaHrölfsGautrekssoitar* 9K.
framf erS ekki at skapi , pviat hún gjörlr af sér
mikit ofbeldi , fivíat engi maðr skal hana pora
^t kalla öðruTÍsi enn með konúngs nafni, utan
bann poli af henni nokkut harSrétti; nú ét
|>á viU sœkja Jyeesa konu |>ér til handa j hvort
sem f^at er heldr með ráðum eða harftfengiy þk
viljum vér til pess oirSlof gefa af vorri álf u , en
'þav l mdt viljum vir af jiv piggja rö ok náðir
vorum mönnum ok öllu voru ríki, |>(5ttu purfir
me6 bardaga |iessa at freista, viljum vér ok
henni aungan styrk veita yðr í mdti ok sitja
svá ky rrir hjá öUum ykkrum samskiptum; Rdlfr
konúngr kvaðst eigi framar beiðast af konúngs
hendi, [ok bundu petta fastmœlum^ sín i mill-
um , drukku nii glaðir ok kátir $ veitti Eirekr
konúngr hit akorugligasta. Ok at liðnum premr
dögum býst Rölfr konúngr í braut, ok skild*
nst konángar með blíðri vináttUi léttir hann
eigi fyrr sinni ferð, enn hann kemr á Ullarakr
með sitt föruneyti , þarsem pornbjörg réð fyr^
in -peir komu par snemma dags^ var |>eim
sagt, at konúngr sitr yfir borðum með allri
hirð sinni, Konúngr valdi með sér 12 afaio*
um mönnumy þá er fræknastir voru, ok baS
^á gánga inn i höllina með sér með brugðnum
sverðum: enn annat lið vort standi úti meS
búna hesta vora 1 Ok énn mælti Rölf r konúngr
við menn sína j pá er inn skyldu ganga : v^r
skulum sváathátta, at ek skal gánga fyrstr, ok
,'} hættQ nú tHli, C.
9K. SagaHrólfsGautr£K8sona£. 87
við íngjaldr, pá hvorr at öðruxDy ok ef svá berr
til^ at vor verði freistat með nokkurri áleitni,
"þá verið yðr sem bezt| ok gángi sá fyi'str út, er
fiíðast gekk inn , förum sem djarfligast ! Eptir
petta gángajþeir i hallina ; ok svá sem ^peir) voru
innkomnir, sátu allir menn undir borðum á
báða bekki, ok var hallin alskipuð. Engi maðr
heilsaði á {>á , ok allir urðu hljöðir við f^eirra
kvomu. Rtflfr komhigr gekk innar fyrir há'^
sætit, sá hann at |»ar sat harðla voldugr maðr
með konúngs skrúða ágætum ; pessi maðr var'
ikgur ok frfðf . Allir menn, peir sem inoi sátu»
uodruðust vöxt^ ok vænleik Rdlfs konúngs, en
engi maðr kastaði orðum á f>á. Rdlfr konúngr
tök hjáUninn af.höfði sér, ok hneigði konúng-
inum^ en stakk blöðreflinum f borðit, ok mœlti :
8Ítið heilir, herral ok f náðum allt yðvart ríkil
Sem konúngr heyrði orð hans , ' ansaði hann
aungu orði, ok eigi leit hann af út« Sem R<51fr
konúngr sá mikit ofstœki konúngsins, tók hann
iil orða: ek er svá kominn^ h^rra! á yðvarn
fund eptir ráði ok sampykki Eireks konúngs,
iöður|>íns'9 atleitayðr söma, en mér framgángs,
til ^ess at binda við yðr unaðsamligt eptirlæli,
f»at sem hvprr okkar má. öðrum veiia eptir
boði náttúrunnar 9 fyrir utan allt ángr eSr
dnáðir. Konúngr leit við honum, ok mœlti : f>ér
munuð vera hér til vor komnir svá sem eitt
fdly á hvörn hátt sem pér eruð kallaðir^ par
8em f>ér eruð landvanir, f^ikkjumst ek gjörla
8ö SagaHrólfsGautrekssovar. 9k*
ekilja, at (at unai$8aiDligt eptírlætiy erpérkrefli$
af 0889 er matr ok drykkr, ok ^at vilíum vér
við aungan mann spara, j^nn er pessa er purf-
andi, ok af 08s vill (t>igg)a) j megi þér vel f»es8a
yðra beiðslu fram hafa vi5 |iann, er vér hðfum
l^at starf fengit, en gefið oss náðir af slíku kallsi,
{ivíat engis manns bryti eða pjdnustumatr œtla
ek at vera, hjcfirki pinn né annarra y ok haf fiik
8k]dtt,í fMinn sta6, ok f>inir 8veiti!ingar, er pú
matt slökkvahúngr }>inn ok^orsta, en lát osa
sitja i náðum af ySar kalsii ok alla vora vildar-
menn. Rdlfr konúngr mœlti : eigi er pat satt^
at vér krefjum af yðr i petta sinn matár né
drykkjar, pviat pathöfúm véráðr í nrfgy enmeii
pvi at vér vitum, at f>ú ert heldr dóttir Svía
konúngs enn son, pá viljum vér nú ok me5
•ákveðnum orðum flytja vort eyrindi meS stöddu
8am|»ykki föður yðvars^ ok biðja ^ln mér til
kvanar, til styrktar ok stjdmar voru rikiy til *
upphalds ok eflingar öllu voru afkvœmi, jþví
sem af <^kr lifnar. Sem konúngr porbergr
heyrði pessi orð Rólfs konúngs, var hann avá
öðr ok æfr^ at hann vi88i trautt, hvat hann
skyldi athafast; hann bað alla sina menn
vopnast |>ar i hallinni , ok taka ok binda petta
föl : er oss leitar svá mikillar háðúngar , er svá
hyggst at ófrægja s}álfa oss ok skemma, pvíat
eigi munu dæmi til finnast, at jafn háðulig
orð hafi töluð verit við nokkurn konúng eða
kempu, þ& er sin vápn kann beraj skal svá
9*10 K. SAGAHRÓLPsGAUTREKSSOirAR. 89
launa ok afVeiija smákon^Snga at hœSa oss e&i
gabba, svá heldr konúnginn föður vom. péssi
konúngr haiði alvœpni y fir sér , ok allir hans
menn. Siðan grípr hann fyrstr til vopna , . ok
srk hvorr at öðrum^ er nú brak mikit ok <5p £
hallinni, er hvorr e^ar afanan. Sem Rdlfr kou^
úngr sá jþessa styrjðld, settihann hjálm á höfuS
síír, ok bað sína xnenn útgánga^ gekk sá nú
fyrstr út, sem síðast gekk inn, en hirðin öll|
svá sem viSkomsty sdtti at Rdlfi konúngi me&
ákafa. Rólir koniingr hopaM utar eptir hall«
inni, okhafði skjöldinnfyrir sir, enhannhjtf
með sverðinuy sem hann við komst, Svá er
sagty at hann drap 12 menn á höllinni ^ ok er
]^ir komu út^ sá hann at engi efni voru til
Tiðtoku sakir liSsfjðlda, var pat ráð peirra, at
ríða undan at sinni ; skorti pá eigi óp ok eggjaui
er staðarmenn gey stust eptir þeim , hvorr iram
at öðrum. Rölfr konúngr bað sína menn und-
an riða, ok skilr meS jþeim fyrst at sinni , pviat
staðarmean hðfðu eigi hesta i hjá sér til eptir-
reiðar; urSu mennRdlfs konúngs fiestir fegniri
er i braut komust j er nú ekki sagt af fkeirra
ferð, iyrr enn (eir komu heim i Gautland, ok
undu iU^a sinni f erð.
10. Svá er sagt| at eptírpessa eltfng Svia
anúa f»eir til hallai" sinnar , Íœtr konúngr rœsta
Ixöll sina ok b)sra á braut "þáj er fallit hðfðu;
sp3rrjast nú pessi tiðindi viða, ok pdtti pessi ferS
hin hœðiligasta. Sem konúngr var kominn í
90 Saga Hrölfs GaUTR£KSSONAR. 10-llK.
8œti TÍ8 hir5 sína i annat sinny spurði Svíakon-
úngFy hvört f>eir kendi nokkut penna mann , er
]þá hefði svá gabbat. peir svöruðu, ok sdgðu at
hann hét Rdlf r, ok var konúngr á Gautlandi :
er hann auðkendr, sögðn peir, sakir vaxtar ok
vænleiks. Konúngr mœlii : skjdtt kendum v&r
hann at'frásögn mannay ok er slíkt afburðar*
maðr^ ok mun vera vitr msAr ok j^linn, ok
sýndist ihaðrinn sta&fastligr, ok munda ekœtla
at væri óbráðreiðr ok þrár á |>at, sem hann færi
fram, ok svá skulu vér viSbáast, semfæssimaðr
nrani vitja optar á vorn fund Svíauna^ skulum
rhr leita at smiðum , ok láta virki gjöra um
allan stáS vorn^ harðla styrkt ok , rammgjört,
ok bda sí6an með peirri vdlfimi , at eigi megi
sœkja^ hvorki með eldi ni járni, pvlat ek^ hygg
at þessi konúngr hyggi á hendr^ oss. Sem
|>etta var allt gjört eptir kónúngs vilja ok for-
8Ögn, lætr porbergr konúngr par i biia me^
vigvélum \}æhi valslaungur okskoteld; er.petta
vigi 8V& örugt gjört, at flestum ^ótú ólíkindi
at vinna mætti, ef vaskir menn væri i virkinu^
{dkist konúngr nú hafa um örugt at sitja , bíðr
nú kátp ok glaðr vi5 sína menn ^ess er at hönd-
um kemr; má nú engi á hansfund komast utan
háns órðlóf.
11. par er nú til at taka , er Rdlfr kon-
úngr kom heim í Gautland , ok eigi eyrindum.
féginn. Ketill, brdðir hans, gengr i mdt honum.
11 K. SAGAHRÖLFðGAUTHEKSSOJiAR. 91
ok spjrrr^ hvörsu farizt haS. Rdlf» segir hon*
um öll |»eirra viðskipti. KetiU mælti : slikt er
xnikil skomm, at póla eizium kvennmannii
at vera eltr sem mer i stdði eða hundr^ á
stöðli, veit ek vist, e£ ek faefSi par verit| at
eigi mundi f^essi ferð hafa orðit jafnhæðilig^y
ok fyrri skyldu vér |>ar ' hafa fáUit allir , hyorr
um pveran annan , ^ enu at láta eltast sem
ragar geitr fyrir vargi; ok mun yðr i hug a.t
láta l^esaa eigi lengi öhefnt| ok munu pér nú
pegar safna li&i öllu , pvi er yðr pikir nokkur
fylg5 at vera. Rólfr. konúngr svarar: ekki
hirðum vdr um ákafa pinn ok álitaleysi ; mundi
vor ferð at öUu verri, ef vér hefðum farit ^
rasi^ pinu ok ákafa, en vist skaltu pát yita,
at ek œtla liði at safna^ en ekki pvi beldr
ætla ek tiISvi|>jd&ar sumárlángt. KetiU mælti:
I»etta er orðit allilla, at Sviar hafa elt or yðr
hug allan^ svá at f>ir porið eigi at hefna yðar.
KomSngr kvaðst ekki hirða um fors hans eðr
atköst, kvaSst sínum ráðiim mundu framfara.
Var kouúngr um |)etta fátalaðr sem margt
annat, hvort sem honum |>dtti vel eðr iUa.
Líðr nú vetrinn^ ok um vorit býst konúngr
or landi, ok er hann er búinny heldr hann i
hernað um sumarit^ ok hafði 5 skip, ol^ öll
stiSr ok vel skipuð; voru peir báðir með hon-
um, Ketill tík íngjaldn peir herjuðu vj[ða
um Vestrlðn d, Hjaltland, Suðreyjar ok Otjaxr
92 SAGAHEÖLFsGAUJRBKSSOtfAH. H EL
eyjar ok Skotland. peim varð par gott til
f}áTj ok er áleifi sutnarít, œtluðu {»eir heim
at fara; ok eitt kvöld lögðu jþeir undir ey
eina, ok tjölduSu par yfir skipum sínum« Ok
er {leir höfðu umbúizty gekk R^SIfr konúngr
Tið nokkra menn: um pvera eyna. peir aá
Öðrumegin undir eyjunni^ at skip lágu 9
saman: leir sá at Bat var vfkíngaskip. Koa-
úngr gekk aptr til skipa sinna. Hann ba6
Ketil, brdður sinn, skjöta báti, ok forvitnast,
hvörr formaðr væri |»eirra skipa« Hann gjörði
8váy réri til skipanna, ok spurði| hvörr for-
maðr ^irra vseri. Maðr stdð upp í lyptfngu
á einu skipi^ mikill ok vœnligr} hann tdk til
orða : . ef pú spyrr at formanni skipá pessa,
jj^a heitir hann Asmundr, ok er son Olafs
konúngs af Skotlandi^ eðr af hvðrjum eruð
'pir sendir ? KetiII svarar : mik sendi á yðvarn
fund Rólfr konúngr GautrekssoUi at segja yðr
at hann mun hér koma á morgin^ ok vill
faafa fá yðvart ok skip, ok brytja yðr vörgum,
nema ^ir gefið í hans vald allt pat, er þir
faafið meSferðar. Asnumdr svarar: vitum
vhr at Rólfr konúngr Gautreksson er ágætr
at mörgum framay ^eim sem hann hefir i
faernaði unnit, en nú , parsem ek er konúngs-
son| ok hefi ek nrfgan liðsfjölda^ fiá segið svá
Rólfi konúngi, at vér munum eigi uppgefast
at öreyndu, skulum vér'ok hafa 5 skip í möti
yðmm 5 skipum, ok viona petta með aunguqi
11 K. SAGAHRÖLPsGAnTREKSSOirAR. 93
tröUskap. Eptir pelta ferr Ikeúll aptr^ ok
9egir petta Rölfi konúngiy sein háttat var,
kvaS jþetta vera enn vœnasta mann ok enn
bezta dreng. Um morguninn bjug^uat við
hvorírtveggju^ lét Asmundr leggja hjá 4 sín ,
skip } tdku t>eir aiðan at berjast, var pessi bar-
dagi bæði harSr ok langr ok ákafr^ gekk k^
mundr fram af mikiUi hreysti^ ok eigi póttist
Rolfr hafa átt vi8 hraustari mennj féll margt
af hvorumtveggjum $ sá Rdlfr konúngr at ekki
mundi i tveim höndum mega hafai ok rœðr
\i til uppgaungu, ok hans menn, á skip As*
mundarj varS pá mannfall mikitj hét. Ás-^
mundr fast á sfna menn, ok gekk fram af
mikilU hreysti. pá kom Rölfr konúngr mdt
honum, f^U nú margt afhvorumtveggjum, ok
\A fleira af Asmundi. Nú eiga jj^eir höggum
at skipta, ok gengr hvorttveggi at me$ öllu
afii. Rólfr biðr aungan mann skakka ^eirra
i miUum. ^amundr varð sár m)ök i peirra
viðskiptumy ok er Rdlfr konúngr sér hann eigi
at síðr bei^ast með frœknu hjarta, mæltiRölfr:'
|»at vil ek at við talimst við, ok hvilumst. Ás*
mundr bað hann ráða. Rdlfr tfilaði |>á : ek hefi
verit nokkur sumur i hernaði, ok fann ek aun-
gan |iinn jafningja at hreysti; ná með {>viat
liS pitt er margt sirt ok iaUit, ]ȇ eru nu 2
kostir af minni hendi : at pú skipa i annat sinn
af ósárum möimtim skip f>in, ef pú vill lengr
berjast, reynum (á til |>rautar meS oss: hinn
94 SagaHrólfsGautrekssonar. ii k.
•er ánnarlcostr, at v^r setlm gri8 mei oss, ok
víl ek pá bjdSa pér é fástbrœSralag , pk gjörum
svá trausta vora vináttu! Asmundr svarar, ok
kveðst fat viljá , ef þér leggiS eigi ámælisorS á
bak mfer e8a liíi mínu. Rdlfr kvaðst eigi hafa
fundit hraustari menn fyrrr. Eptir |)at baS
Rdlfr konúngr pá hætta at berjast, var 'þá
brugSit upp friðskildi , leggja pá hvorirtveggju
undir eyna, ok bundu sársín, var|>á hroðin
2 skip af Asmundi, en eitt af Rólfi. Eptir pat
sver hvorr öðrúm trúnað, ok aldrei at skilja
nema með sampykki beggja {>eirra. Eptir f»at
skiplir Asmundr li8i |>ví, semeptirer, skipar
eitt skip harðla vel at mönnum ok vápnum, en
annat liS sitt sendir hann til Skotlands. Af
honum höfðu fallit 2 skipshafnir, en ein af
Rólfi} [en pat lií^, erAsmundi fdtti bezt
fylgð í , ök harífengast , hefír hann meS sér á
einu skipi , ok fylgir nú Rdlfi kondngi heim f
Gautland, virðist Asmimdr hinn vaskasti maðr
ok hinn fræknasti , ok gekk næst Rdlfi konúngi
um allar íprdttir, ok vantaði hann pd mikit.
Sitja peir allir samt pann vetr í Gautlandi í
gdðum friði ok mikilli gleði. Jafnan minnti
Ásmundr Rdlf konúng á, nœr hann mundi
vitja meyjar málanna í Sví|>]d8, ok var mjök
eggjandi |>essar ferðar. Konúngr var jafnan.
fátalaðr um ferð |)essa, en hann hafði raun af
•Katli, brdður sínum, er hann eggjaði á með
11-12K. Sag A Hrólfs Gautrekssonar. 95
»
kappi ; ok er voraíi býst Rdlfr konúngr or
landi, ok hafði 7 skip, ok öll vel búin, ok hit
ágætasta lið. pá gjörir Rólfr konúngr bert
fyrir liði sínu, at hann œtlaði pá til Sví|>j(5ðar,
baS konúngr pá Ketil frænda sinn eigi eptir
vera, ok fdru |)eir allir fdstbræðr i ferð {>essa;
balda síSan til Sví])]ó8ar með öUu pessu liði.
13. Ok pá enu sömu ndtt, er^ |>eir komu
vií Sví|)jd8 9 dreymdi f iigigerði drottníngu , ok
segir hun Eireki konúngi drauminn : ek f>dtt-
umst enn úti standa, ok var mér enn víðsýntj
ek sá til sjdfar, at hér voru komin skip eigi
allfá.við land, en af skipunum runnu margir
vargar, en fyrir vörgunum fdret darga dýr) f>ar
með fdru hvítabimir 2 harðla miklir ok vœn*
ligirj fdru fessi dýr öll jafnframt, en öðru-
xnegin fram hjá dárgadýrinu hljdp fram göltr
einn, hann var ekki svá mikiU, sem hann var
vígligr, svá atsKkan hef ek öngvan.séð, hann
rötaði hvörri hæð, ok lét sem hann mundi um-
snúa, ok fram horfði hvört hár á honum ; hann
lét sem hann mundi á allt hlaupa, ok bíta f>at
er í nánd var. , Nú pikjumst ek vita, at |>ar
sem hit darga dýr er, at |>ater fylgja Rdlfs kon-
úngs, svá sem ek sá hana fyrr y en |>d var hún
nú miklu dfrýnligri enn lyrr, ok öU dýrin
miklu grimligri , ok runnu pegar á land upp,
ok áleið til Uppsala. Eirekr konúngr mælti:
en hvat œtlar ^ú, hvörs fylgja sá enn iUiligi
96 SasaHrólfsGautrekssonar* 12 k.
gdltr mun vera, er 'þá sátt, pviat sú fylgja var
ekki nœstum í f>eirra ferð, ok eigi var |>á meir
enn eittbjarndýr. Drottníngmœlti: sagt heyri
ek at Hrdlfr konúngr eigi brdður, er KetiU
heitir, manna minnstr ok sk jötligastr , fuUr
ákefðar ok ofbeldis , ok sé hinn hvatasti til all-
rar f ramgöngu ; pat er mín œtlan^ at pessi göltr
sé hans fylgja, pviathann var ekki nœstum með
B.ólfi konúngi, brdður sínum. £n par sem 2
voru hvítabirnir^ get ek Rdlfr konúngr haC
fengit sér nokkurn ágœtan mann til fylgðar^
konúng eða konúngsson, ok gjörið nú svá vel,
herra! haldið öUu samtali við Rdlf konúng,
mun hann nd œtla at vitja meyjarmálanna^
mundi margr fyrr hafa hefnt slíkrar sneypu^
•
sem^honum vargjör, eptirpvísem vér héyrð-
um^ ]>á er hann idr á Ullarakr, ok svá mikit
sem yðr varðaði at gjöra hans vilja nœstum^ ^á
mun yðr ná varða miklu meira , pviat haim er
ná alliUa beygðr, ef hann náir eigi ^essum
ráðahagy sem hann hefir tilstofnat. Konúngr
kvaðst svá gera mundu. Nú var sagt konúxigi,
at Rdlfr konúngr var við land kominn. Eirekr
konúngr býðr honum með hundraði liðs til
veizlu virðuligrar^ ok þetta piggr Rdlfr kon-
úngr. Eirekr Sviakonúngr gengr i mdt honum
með mikilli gleði með alla hirð ^ina ; sitja {>eir
|>ar í enum mesta pris nokkurar nœtr, skorti pá
eigi at Eirekr konúngr veitti* jþeim með enum
mesta gdðvilja. Ok einn dag, er peir sátu við
12-13k.SagaHrólfsGautretcssonar. 97
drikk, spurði Eirekr konúngr, hvört Rdlfr kon-
úngr œtlaði at vitja meyarmálanna. Hann
lézt ená á |>at mundu hœtta, hvörsu sem til-
tækist. Konúngr mœlti : nú mun svá fara, sem
ek sagðapérfjrr, at við petta mál muntu purfa,
ef pú skalt nokkru áleiðis koma, bœ&i ráð ok
har&fengi , er oss sagt at konúngr hafi mikinn
viðbúnað, heGr húnlátitgjöra et sterkasta virki
xnéð enum (mesta) hagleik ok margskonar vél-
fimi, œtlum vér |>at eigi auðvelt at vinna. Nú
vil ek efnaj^at allt, sem ek hefi yðr heitit, ok
uxmayðr, Rolfr konúngr! pessa rá2s með |>ví
liki, sem vér höfum henni í vald gefit, þar til
er vérlátum af landstjdmy en síðan skulu pér
taka allt |>etta ríki eptir vomdag, ef ]^r fáið
haaa unnit. Hrdlfr konúngr pakkaði Eireki
konúngi herrasamlig ummœli, kvaðst eigi beið«
ast framar af hans hendi.
13. Litlu sí5ar búast peir i braut, ok
'Utta eigi ferð sinni, iyrr enn J>eir koma á tJII-
arakr. Fyrir allri peirra ferð hafði gengit hin
Tissasta njdsn, ok haf ði Sviakonúngr látit sterk-
liga byrgja aptr virkit, svá at par mátti með
auDgtt mdti innkomast. Ok er Hrdlfr kondngr
kom við sinu lið^^ skorti eigi pys ok vopna-
brak í bœnum 9 sá |>eir par mikinn viðbúnað.
Rrdlfr konúngr bað sina menn setja herbúðir
sínar, bað pá svá umbúast^ at peir mundu þav
lánga dvöl eiga. Hrdlfr konúngr mœlti J>á við
Fo]lVAI.DAR SðGVIi N0RDRX.AVDA, 3 ÐlWDl. ^
98 SagaHrólfsGautrekssönar, 13 k.
I
Ketil, brdSur sínn, ba'S héinn nú vinna virkit
með áhlaupum ok orðaskrumi. KeLiíl kvaðst
œtla at gánga at eigi ( tœpligar enn einhvörr
hans manna. peir'sofa af um ndttina, ok um
morguninn beiðir Hrdlfr konúngr, ok segir at
hann vill tala við konúng |)eirra Svíanna, ok
biðr hann gánga út á virkisvegginn, syk at
hvorr |>eirra megi vel heyra annarsorð. petta
er sagt konúngi ; hann gengr út á virkit me5
allri sinni hirð. Sem Hrólfrkonúngr leitkon-
úng peirra, {)á mœlti hann: ek bið yðf, hérra !
tilhlýða, ok at geyma peim orðum, sem vér
viljum við yðr talaý 'þhr megið muna næstum,
er vér komum á yðvarn fund, hvörra eyrinda
vér fdrum, eða hvörja smán ok svívirðu {>ér
gjörðuð til vor, en ef vér fáum nú eigl betri
andsvör enn fyrr, {)áskalek brenna stað penna,
en drepa hvört mannsbarn, er í honum er, eða
elligar skal ek deyja hér ^t oðrum kosti. Sem
konúngr hafði heyrtpéssihans orð, mæltihatin:
,fyrr muntu verða geitahirðir á Gautlandi, enn
pu haGr nokkut yfirboð |)essa staðar, eða nokk-
urs pessp er (oss) varðarj far heitnmeð öUu fdlki
Jínu, ok verðpví feginn, at ]>ú komist klakk-
lausl á braut, Sí an barði konúngr á skjðld
sinn, ok kveðst ekki orð vilja héyra, |>ðt sem
Hrdlfr konúngrtalaði, ok svá gjörðu allir hanft
menn. Ok er Hrdlfr konúngr sér, at aungum
flutníngi kemr á við konúnginn, biðr hann sfna
menn vopnast ok sækja at með . karlmensku.
13 K. SagaHrólfsGautrekssohaii. 99
Peir gjÖrSu, $em lconúngr bauð, ok hrukku
skjött frá, ok íengu ekki atgjört. peir fdru
"þess aungyan veg at y at eigi kœmi ráS ráði i
möti. peir báru eld at^ ok þá hljöp vatn or
peím stokkumi er settir voru í rirkisveggina.
Peir AtluSu at vinna meS vopnum qk grafa , en
hinir heltu á (á brennanda biki ok vellanda
vatnij ^ermeð voru fœrSir á |»áatörir steinar,
avá at allt lamdist, ^vfat eigi skorti mannfjölda
i virkinuy ftílu par nokkrir menn, en fjðldi
meiddist, gengu (eirfrá bælii mdSir ok sárir.
Gjörðist illr kur i peim Gautum, ok þötti þeim
illt vi5 at eiga; en Sviar gengu út á virkiti
spottuðu þáf ok hldgu at jþeim j ok f ríðu ^eim
hugar. peir báru út pell ok silki ok marga
dýrgripi, ok tjáðu fyrir peim, ok báðu þá eptir
,sœkja. Hrólfrkonúngr spurðiKetil, bröðursinn,
hvörsu honum þóui at iara. Katli kvaíst heldr
pikja eTfvitt veita: þiki mhr konúngr Svfanna
heldr hoitu miga. Kondngr kvað vera mega^
at fleiraÞyrfti viðeonorðaskrapeittsaman, sitja
|»eir par eigi skemr enn hálfan mánuð. pá talai?
Asmundr til Hrölfs: vér höfum sótt lengi'
stað jþenna^ ok höfum hvörn dag' haft mikla
mæðUy ok er eigi at nær voru eyrindí , höfum
vér látit marga menn, en sumir eru særðir.
Nú viljum vér, herra ! at pér leggið til nokkur
ráðy pau er dufii) ella vilja yðrir menn frá
hverfa^ {iviat vér höfum gabb ok athlátr fyrir
G 2
100 Sag<aHrölfsGautrekssonar, 13 K-
vorá mœðu. Hrdlfr konúngr svaraSi: eigi sjá
vér ráð til þesS| at víst sb, at pessi staSr veri^r
unnÍQn, en ^ó skulu vér freista at fara til skdg-
ar ok binda oss stórar by rðar j ok g)öra J>ar af
stóra flaka ok hafa I>ar undir stdrviðu. Síían
skulu ybv bera fiessa flaka svá hátt, at par
xnegi menn vel sténda undir, ok styðja "þá
stafi^ er undir standa, skal jþar til velja allt hit
sterkasta f(51k vort. Síðan skulu sumir hafa
graftdl^ ok grafa sv& rauf á vegginum , ok vita
ef v&r komin^st við J>at i virkit. petta sýndist
Öllum ráð ; ok er peir hðfðu pessa umbúð veitta,
báru þeir petta undir vifkit , var pelta svá
sterkt, at hvorki sakaði j^á, er undir voru, grjöt
nh hikj svá at á skamri stundu höfðu {>eir hlið á
virkisvegginum. Ok er porbergr konángr
skildi pessa vél 9 hljdp haim i niðrgáng virkia-
ins , ok allir hans menn , ok svft braut i skdg.
En Hrdlfr konúngr með allt sitt lið sœkir inn í
virkit, ok erpeir komapar, ^á erumenn allir i
brottu. petta pdtti^eim undr mikit, er peir
komu i ekki ]^at herbergi, at peir fyndi 'þat
nokkurn mann, en matr ok drykkr stdð "þar
búinn l hvörju herbergi, klœði ok dýrgripir
voru par allir til reiðu. KetiU mælti : konúngr
pessihefirverithjartaragr^ erhann hefir hlaupit
hér' f rá svá mikilli sœlu dýrra gripa , ok þar-
með búit sínum dvinum vist ok drykk^ eru vér
m|ök fallnir í fullsœhi eptir vort erfiSi, tkulu
vér hér fyrst. drsJilMi'»k* m mim f MÉ^sttaA^^fikal
13 K. SagaHrölfsGautre&ssonar. 101
6kipta yoru herfángi* Sem Hrrflfr koniSngr
heyrði orShans, mælti hann: nú geintu yfir
|iat agn, sem f>ér var œtlat , at pú skyldir meir
gaumgefa at pinni magafylli, enn at handtaka
konúnginn* Nú skal hér engi maðr at pessu
dveljast, svá at fyrir (at komist konúngrinn
undan, heldr skulu vér ransaka pennan stað, ef
vér finnum nokkut pat jarðhús, at á braut megi
komasU peir gjðra svásemkonúngrbauð, fieir
finna{»ar niðrgángí virkit; ok gengr Hrdlfr kon-
úngrjþarfyrstrinn, ok pá hvorr at öðrum^ gánga
'þav til er f>eir koma at uppgöngu, ok voru
{>eir pá komnir i skog. par fyrir var Svíakpn-
ungr með alla hirð sína , slær par í bardaga,
gengrHrdlfrkonúngr vel fram ok drengiliga, ok
allir peir fdstbrœðr. Svíakonúngr berst djarfliga,
ok allir hans menn ^ pvíat f>etta fölk var valit
at harðfengi j er honum fylgði , hafði hann ok
núklu fleira lið } en þá pegar er f>eir stöðu jafnt
at vígi, |>ágengu|ieir fostbrœðr hartfram, ok
feldu marga menn. Svíakonúngr eggjaði sfna
menn með miklum ákafa, ok kvað aldrei fylgð
at peim, ef f>eir ræki eigi smákonúnga af s&r,
barðist porbergr konúngr af svft hvössum hug,
ok feldi margan mann með sínum k&ppum, en
f>ö hallast mjök bardaginn á pá Svíana. Hrólfr
konúngr talar f>á við Ketil, brdður sinn: ]þat
vil ek^ at f>ú ráðist í mdt konúngi peirra Sví*
anna, ok takir hann^ ef f>ú mátt, en ber eigi
vftpn á hann y f>vfat f>at er hin mesta klæki, at
102 SagaHrölfsGautrekssonar. 13 k.
8æra kvennmann með Yopnum. KetiU kraSst
svá gjöra mundu, ef l^ann mœtti. Par nœst
brast fldtti f Uði peirra Svíanna. Ketill var f>á
svá nœr kominn konúngi fieirri , at hann sletti
flötU sverði um lendar konúngi, ok greip hann,
ok nœlti: frú! segir hann, sva lokkum vér af
yðr lendakláðann, ok kalla ek petta klámhögg.
Konúngr mœlii: f>etta högg skal þhr eigi til
frægSar verða, ok slær Ketil með öxi undir eyr-
at svá hart, at fötunum kastar fram yfir hofuS-
it, ok mœlti : svá slám vér j[a&ian hunda vota,
ef oss f»ikir[ákaft geigja'. ' KetiU spratt skjdtt
á fœtr, ok bjdst at hefhasín, ok i pvi kemr at
Hrdlfr konúngr, ok greip konúnginn, ok mœlti:
herra ! legg vopn þin^ f>ér eru6 nú á voru valdi|
vil ek gefa f>ér grið ok öUum ftfnum mönnum,
ef jþér vilið játa forrá>M föður j^ins. Svíakonúngr
mælti: mikil von er ná pess, Hrdlfr konúngr !
at pú }>ikist hafa vald á oss ok öllum vorum
mönnu'm, en f>at mun yðr verða til lítils metn-
aðar, fxStt þú f»raungvir oss til pess, er vér vilj-
um eigji lostugir játa. Hrölfr komingr mœlti :
við, herlpa! erum nú svá samankomnir, at ek
vil yðr i öllu sæmdar leita, ok bið ek orskurS
okkar málsí uradæmi föður |>fns, ok mun þat
mœlty ef hann skipar okkar i milli, at þir halð*
ið fullum veg yðrum með söma. Svfakonúngr
mælti: þú munt vwavitr maðr okf>olinn> þviat
sá mundimargr, ef|>eim hluta ætti, hyggja •at
») áfatt vi& þ«, C.
13 K. SagaHrólfsGautreks60nar. 103
praungva oss til peirra hluta, sem f>ú vildir at
gerigi framy fyrir pessa vora tiltekju. Ea ná
parsem vér erum komnir^ ok vorir menn, á yiv
artvaldy þá munu vér pessu játa ok leysa oss
sváfyrst atsinni or pessu fángelsi; viljum vér
nújHrdlfr konúngr! svágerasemkurteisir menn
eru vanir, ef J>eirverða sigraðir ok yfirkomnir,
at vér viljum bjóða yðr við öllu yðru liði til náða
ok veizlu vegligrar, ok launa svá yðr, er pér
geíið grið vorum mönnum. £n vér viijum n&
i stað ríða til Uppsala við 'öllum vorum vildar-
mönnumi ^eim sem eptir lifa^ okhitta konúng-
inn Eirefc, föður vorn, til heilla umráða, ^víat
pat er vor sdmi at halda hans forsjá. Bundu
konúngar petta sín í millum með sterkumtrún-
aði. Eptir p^tta snýr Hrólfr konúngr aptr (
staðinn, ok-svá semhannvar|>ar kominnj piggr
hann|»ar Þnggja nátta veizlu, en Svíakonúngr
ríðr til Uppsala með öllu sínu föruneyti, ok svá
sem hann var par kominn, gekk hann fyrir Ei-
rek konúng, föður sinn, lágði skjðldinn niðr
fyrir fætr sér, tdk hjálminn af höfði sér, hneigði
konúnginumi ok kvaddi hann, ok mœlti : minn
kœrífaðir! ek em orðin farfldtta^ rikis pess, er
pér gáfuð.i mitt vald, ok sökum ^ess at ek
varð yíirstigin af sterkum bardagamönnum,
'þ& bið ek, at |>ér gjörið pat ráð fyrir mina
hönd, sem yðr er nú mest at skapi. Konúngr
mælti: gjarna viljum vér at pú hættir styrjöld
») Wfl€t»r, c.
104 SaG A HaÖLFS GAnTR£KSS01l AB. 13-14K*
f>e8si, ok viljum véri ^attu takir upp kvenn-
ligar atferSiry ok farir í skemmu til mdSur
^innar. SíSan viljum v&r gipta pik HrcSIfi kon-
úngi Gautrekssyniy |>víat vérvitum enga hana
íafníngja bíngat á Norðrlönd. Konijngs ddttir
mœlti : eigi viljum vér bæði gjöray at vera kom-
in á yðvarn fund til umráða, enda vilja pá eigi^
hlýta yðvarri forsjá. Eptir j^t gekk hún til
skemmu, en gaf í vald Eireki konúngi vápa
|)au, er hún hafði borit; settist hún til sauma
með móður ^inuii ok Var hún hvörri mey fegri
ok fríðári ok kurteisarii svá at engi fannst jafia
fríð í Norðrhálf u heimsins ; hún var vitr ok
vinsæli málsnjöU ok spakráðug ok ríklynd.
14. Eptir petta sendir Eirekr kondngr
menn áfundRdlfs konúngS| bk lœtr bjóða^ hon-
um til veizlu með liði sínu; bregðr hann vi5
skjdtti ok ferr til Uppsala. Ok er Eirekr kon-
úngr spyrr pángatkvomu Rdlfs konúngS| gengr
hann í mdt honum með alla hirð sína, ok leiðir
hann í hásæti hjá sér í hall< 8inni| skipar f>ar
útífrá hans fdstbræðrum, drekka nú glaðir ok
kátir. Síðan inna þeir til , hvat í f>eirra einka-
mál haiði komit, ok samdi f>eim pat allt hit
bezta. Eptir petta lætr Eirekr konnngr kalla
ddttur sína inní hallina. Sem henni komu or&
föður síns, býst húnmeðenu mesta skarti, gengr
inní hallina með mdður sinni ok mörgum öðr-
t
') A«r JyfTJar élinnhókarbrotiiF Aa. ^) hjó ^ Aa^ bjó^a , B^
C^ V\ h&t^ A. 3} þannig A, Aa.
14-15 K« S AGA Hrólfs Gautreksson ak. 105
um kurteisum konum. Sem Eirekr konúngr
sá dóttur 8ína innkoma y stóð hann upp í mdt
henni | ok leiddi hana til sœtis sér til annarrar
handar með drottníngu [ok öUum peim konum,
er í (eirra flokki voru^ Nú avá $em kon-
úngar höiBu drukkit pm stund , vekr Hrólfr
konúngr bönorðit, svá at júngfrúin^ heyrði, ók
(arf (at eigi með orðum at lengja, at Rólfr
konúngr fastnar júmfrúna) var pá aukin veizl-
an, ok boðit til múg manna víða um Svíaveldi;
varð |>essi veizla ágœt, ok stdfi hálfan mánuð;
ok at lokinni veizlu gefr Eirekr konúngr öllum
ríkismönnum ágætar gjafir með glöðum gdt-
viljay ok ferr ]þá hverr til síns heimilis [me5
blíSu samj^ykki Eireks konúngs'. Hrdlfr kon-
lingr sitr eptir i Svfpjdð með húsfreyju^ síná,
ok takast meQ peim gdðar ástir. Hrölfr kon-
iJngrsendir Ketil, bidðursihn, heim til ríkis-
stjdrnar í Gautland. íngjaldr ferr tilDanmerkr
til feðr síns. Rdlfr konúngr tekr |iat ríki til
forráða, er konúngsddttir hafði fyrirráðit} sitja
nú allir saman með náðum ^ hvörr í peim stað^
sem kominn var.
15. Um vorit eptir koma sendimenn af
Danmork til Rdlfs konúngs, ok sögðu Ríngkon-
úng dauðan, ok |>at með at f ngjaldr bað 'Rdlf
konúng koma á sinn fund, ok drekka erfi eptir
Ríng konúngy fdstra sinn. Ok pegar Rdlfr
B, C; húdrá, r.
106 SagaHrólfsGautrekssonár. 15 k.
«pyrr pessi tiðindi j býst haan til fréssar ferS-
fir, ok Asmundr, fdstbrdðir han$y xneS hon-
|im. Ok er j^ir voru búnir, halda J»eir tilDan-
xn^rkr* peir höföu 2' skip vel biiin Bt mönn-
um ok vopnum. . Ketill kom til wóís við þá,
okhafði eitt skip ok velskipat, kpma við Sjö-
land síð dagSy ok leggja undir ey eina ok tjalda
•yfir skipum sínum. Hrdlfr konúngr gekk upp
á eyna við nokkrum mönnum; |>eir sjá skip
liggja undir eynni öðrumegin, 5 skip samanj
^t voru ^láng^kip 4, ok dreki hit fimta skip,
bæði mikiU ok fagur, ok eigi |}dttist konúngr
^éð hafa vœnna skip; svörtum tjöldum var
.tjaldat yfir pessuiQ skipum. Konúngr roœlti:
livörr mun stýra dreka pessum enum dýra^ ok
eigi hef ek séð pat skip , er ek vildi heldr eiga
.enn þetta. Ásmundr svaraði: víst er |>etta af-
burSar skip fyrir allra hluta sakir, ok vœri
4slíkt helzt konúngs gersemi ; en pann einn œtla
ek stýra drekanumi at {>ér munuð fult verða
.tíl at vinna, áðr þér náiðj pikja man peim sv&
^öðr sem á. Konúngr mælti: veiztu, hvörr
drekanná? Asmundrsvaraði: hann-heitir Grfm-
ar,' ok er Grimdlfsson, hann er hinn m^esti vik-
jdigry hann liggr á herskipum bæði vetr ^k
^sumar^ hann er mikiU ok UUUgr, en hann er
•{>(S verri reyndarj hann bita eigi járn ok eng-
«n jþeirral2, ^ hoaum^ylgja, peir eta alUr
hrátt, ok drekka bld5; er pat sannkaUat| at
15 K* ' SagaHrólfsGautrekssoitar. ^07
fieir fk heldr trollerin menn. Eitt sumar ixkxA-
nmst viðvið Suðreyjar ; Íiafta eklO skipyok öll tel
skipui^ en {)eir höfSu 5 skip. Vér börðumst
einn dag, ok ^kiptiskjdtt um með oss; fell |>ar
Allt lið mitty en ek hljdp á kaf ^ ok komst ek
;svá undanj hefí ek eigi farit.verri för enn pá»
Konúngr mælti : sýnist yðr nokkur efni (á) , at
berjast við f)á með |)at lið, sem vér höfum t Áfr-
mundr bað konúng fyrir sjá: munu vér treysta
á yðra hamíngju , ef duga skal. KetiU eggiaði
mjök atlögUy kvað'Jiar mundugott at reynasik,
ok afla f]ár ok frægðar. pá mælti Rdlfr koki-
iSngr: með pviat^{»eir eru iUii: okágjamir, en
hafa jþann grip , er ek vilda gjarna eiga 9 J^
munu ykt bdast um ^ ok bera grjdt á skip yor.
Nú var svá gjört, sem konúngr bauð^ . pk
bjuggust við eptir faungum. Konúngr lét
gánga uppá eyna, ok höggva kylfur stdrar.
Eptir f)at herklædduSt t^eirj isiðan rda ^eir
at ^eim hljdðliga. Svft er aagt^ at skip Grim-
ars láu öU jafnfram, ok láu lángskipin nœir^
ejTJunniy en drekinn utar, ok var hlið mikit
i miUi skipanna ok eyjarinnari ok leggja
fyrst at lángskipunum , ok vita ^ ef f»au yrði
unnin, áðr peir kœmi við drekanum; |»ætti
mér pá unnit, ef peir œtti eigi lángskipia til
annaiTar handar, [jþá er peír legði at drefc-
anumi. Konúngr bað (á vera aem ikiifast^y
meðan.^eir vsxi sizt við búnir, [ok viu^^ at
'} 1/. \ c. ^) V. i vB, c.
10$ SagaHrölfsGautrekssonar. 15 k.'
•em 8lg<5ta8t skipti um me5 peim*; baS (á
ekki œpa ok fara 8em hljóða^t. peir gjörfiu,
aem konúngr mælti } Jþá var á poka, ok myrkTÍ
TDÍkill, fimia f>eir eigi fyrr, er á lángskipuxir
tun Toru , en tjöldin voru tekin af ^eim ^ en
ajálfir peir barSir bœSi meS grjdti ok vopnum.
peir spruttu á fœtr allir, ok taka í möt með
mikilli hreysti , ]»v(at I>eir láu allir með vopn-
um afnum} en f>d fengu fteir mikinn mann-
akaSai áSr þeir gœti vel skipat liði sfnu til
vamar, ok er fæir höfðu litla stund barizt^
réðu jþeir Rdlfir konúngr til uppgöngu ; varð par
mannfall svá mikit, at á lítiUi stundu ruddu
jþeir jþat skip, aem þeir voru á komnir; féllu
aumir, en sumir hl)<^u á kaf, ok druknuðu,
ruddu þeir 8vá 3 skip, at hvört mannsbarn
var drepit» ViS f>etta vaknar Grímar, ok bað
8Ína menn at leggja, I>á sem á drekanum
▼oru. par var dp mikit, ok kall, er hvorr
eggjaði annan. pá mælti Rdlfr konúugr til
JLetils, brdSur síns: nú skaltu leggja at þvi
lángskipi, er eptir er, en við Ásmundr^ skul*
um leggja at drekanum. KetiII lézt svá gjöra
mundu. Nú leggr á sitt borð drekanum hvorr^
fírölfr konúngr ok Ásmundr. peir höfðu fengit
Iftit manntjón, ok höfSu f>ví lið fleira, fiá stdð
Grímar upp á drekanum (ok sagði): hvörir
leggja hér at 8vá vaskliga? Konúngr svaraði :
ef f>ér er á pví forvitni , pá heiti ek Rölfr, ok
^^Jrál y.iV. v^hhr tUppr ékimMlarhrotiK Aa.
15 K. S A6 A HrÖLFS GauTREKSSON AAé 109
I
em Gautreksson, annar heitir Asmundri ok
er konúngs son af Skotlandi. Grímar mœlti:
|>ann mann höfum vér séð, ok skildum v^
svá næstum, at honum mætti vera lítil eptir-
sjá' at vorum fundi, f>á er vér eltum hann
sáran á kaf, en dtápum al honum hvört
mannsbarn, eða mun hann nú ekki til pess
muna? Atmundr mælti: hitt' skaltu finna, áðr
kveld kemr, at mér er pat eigi or minni lið-*
it. pá tók Grímar til orða: pín heit* munu
vér svá litt dttast, en vitum vér at Rdlfr kon-
úngr er ágœtr at hreysti sinni, ok I>vl viljum
vér gjöra honum ^ann kost, sem öngum öðr*
um, pvíatpat er skaði, ef slíkr maðr er drep*
inn, bið ekattu, Rölfr konúngr! gángiruppá
eyna við alla pína menn, vopnaða ok vel klædda;
en penínga pá, sem |)ér hafið, vil ek taka
fyrir menn ^á , er pér hafið fyrir mér drepit,
ok er pat 'j^ allt of lítit ; hef ek þó öngvum
manni gjört jafngóðan kost, siðan ek kom i
hernað. Sem Rólfr konúngr heyrði orð hans,
mælti hann: petta mun vist vera vel boðit|
en með jþví at oss er pat. eigi sýnt, at vér séim
á fiína miskun kompir, at ^ú eigir nokkurra
kosta boð heldr við oss, enn vér við (ik, j^
viljum vér með öngvu móti missa fjár vors.
Grímar mælti : sé ek at þú ínunt eigi vera ja^n-
▼itr maðr, sem vár hugðum, er pú vill eigi vssgja
lífi I>ínu , pvíat sönnu segi ek |»ér ena síðustu
»j aptrtja, C. *>liól, C*
110 $a6aHk6lfsGautr£kssonaa# 15 k.
(íná HfSagat ef pá æiiar við mik at þrejtá,
hafSa ek hitt œtlat^ at pd akyldir lifat hafa
til lengri nytjay meS þvi at mhv ertu sagSr
hraustr ok vinsœll, hafða ek œtlat at sýna á
(ér f>ví meira drengskap enn öSrumy f>6tti
mér aukast í pví frami, at ek miskunaði yðr utan
allra verðleika: Rdlfr koniSngr mælti : aungva
|)ökk hafi þir af oss fyrir petta ^ ok búið yðr
skjdtt, þviat vit viljum á Jmt hœtta, hvorir
eiga öðrum kosti at bjóðay áðr kveld komi,
höfum vár ok nokkurt svig unliit á yðrum
mðnnum, ok er yðr pess mál at hefna. Grím-
ar mælii : nú kaus pii pann kost, er ^ú skalt
aldrei fagna síðan, ok þit mun vera makligr.
Ok eptir f)etta tekst parbardagi harðr ok ákafr;
voru peir Grímar bœði sterkirokharðfengiri ok
^vá ákaíir at konúngs menn máttu ekki annat
enn hlífa sér , {>eim var ok öhægt til atsöknar
atvega upp á drekamii pvíat hann var svá hár
sem kastaliy en menn sterkir'ok kænir til varn-
ar 9 ok áttu at höggva niðr fyrir siký en öngvan
|>eirra 12 beit járn, sem Ásmundr hafði sagt^
féllu j^á menn Rölfs konúngs bœði möðir ok
aárin Svá er sagt, at KetiU Gautreksson lagði
at lángskipinu, pví er eptir var. Sá hét Forni|
er stýrði skipinu , ok var enn hraustasti maðr^
lagði |>ar hvorr djarfliga til möts viiS ánnan , ok
varð peirra f undr harðr , sýndi Ketill J>ar harða
atsökn, ok réð til uppgöogu við sínu liði.
par var orrosta áköf j skiptust jþeir KetiU högg-
15 K. SagaHrólísGautrekssonar. 11 Í
um vi8, ok féll Forni fyrir Katli. Síðandrápu
peír hvört hiannsbarn á skipinu, fékk KetiU jþar
góðan orSstýr af sínum mönnum. Eptir f>etta
lögðu |>eir at drekanum, ok fundust peir bræSri
spurði Kelill, hvörsu gengi. Rdlfr konúngr
\ht lítt yíir, ok sagði at eigi mundi svá búit
hlýða, kvað |)etta vera f jandr mikla* vi8 at eiga.
Hann bað Ketil rda at eyjunni, ok flytja út at
peim stdrtré, f»ví þar skorti eigi störa mörk.*
Ketill gjörði svá, ok var í öUu hinn skjdtasti;
ok er peir komu aptr, Iht kontjngr fella vi?u
á borðin drekanum svá störa ok púnga at hann
hallaðist við. Siðan réðu peir Rdlfr konúngr
til uþpgaungu, féllu pá menn á drekanum
bæ5i fyrir grjdti ok vápnunii hallaðist þá
bardaginn á Grímar, ok hans förunauta. Rolfr
konúngr snéri aptr eptir skipinu, olr hafði
kylfu eina stdca, ok barði á tvær hendr. peir
Asmundr ok KetiU fylgðu honum, féll {»á
bvorr umpveran annan. Konúngr hafði mann-
Beira; féll |>á lið Grímars, svá at f>eir 12 stdðu
uppi, Grímar ok kappar. hans^ var f>á gengit
at með kappi, ok barðir með kylfum, féllu pá
margirj ok er Grímar sá at peir mundu sigr-
aðir verða, stökk hann fyrir borð ok á kaf.
Asmundr var nær staddr^ ok hljdp pegar eptir
bonum, ok leggst inn eptir honum at eyjunni,
ok er petta sér Hrdlfr koniSngr, leggst hann J)eg-
at til lands, ok vill dnga Ásmundi, svá at fieir
eigist eigi tveir við. Ok er Asmundr kemr at
SAGAHAÖLFsGAnTkEKSSONAR. 15 K.
landi, var Grímar á land kominn, ok er bann
sér Asmund, |»rífr hann upp stein, ok sendir
honum. Asmundr skýtr sér þá í kaf , ok er
hann kemr upp , œtlar Grimar at senda honum
annan, ok í pví var hann sleginn roeð kylfu^
srk at Ik^gaí- féll hann, par var kominn Rólfr
konúngri ok lét skamt höggva í millum; lét
Grímar par líf sitt. pá lögðu peir út til drek-
ans, ok haf&i Ketill unnit |>ar allt til handa þeim ;
tdku peir Jþá ok ruddu drekann, en köstuðu á
kaf |)eim sem fallit höfSu. Eptir jþat fdru J>eir
til eyjarinnar, ok bundu sár sín, voru peir
bæði mö^ir ok sárir, en f]öldi fallinn. par voru
'þeÍT nokkrar nœtr. Konúngr var lítt.sár, en
{>eir Ásmundr ok Ketill voru mjök sárir. Eptir
{>etta bjuggust J>eir á braut,. töku jþeir drek-
ann Grímarsnaut, ok gátu valla skipat fyrir
mannf æð| en létu eptir öll önnur skipin ; komu
nú við Danmork. Ok er íngjaldr fríttir kvomu
Rölft konúngs, bíðr hann jþeim til veizlu
peirrar^ er hann haföi stofhað| erfi eptir föð-
ur sinn} drukku |>eir nú allir samt með mikl-
um veg eríi Ríngs konúngs, var {>ar ekki
jafnmargt hjalat sem um dráp peirra Grím-
arS) ^viat öllum ^dtti f>at hit mesta hreysti-
verk. Ok er j^essu er lokit, lœtr Hrdlfr kon-
úngr stefna píng fjölmentj á pví |>{ngi er
tekinn íngjaldr til konúngs eptir feðr sinn
yfir Danmörk alla. Sitr hann niS, ok semr
ríki sitt á jþd lund, sem Rólfr konúngr gaf
15 K. SagaHrólfsGautrekssoííar. 113 ,
fáð til. Eptir pat býst nú í braut R<Sl£r kon-
úngr af Danmörk meS störgjöfum <6œmdr af
íngíaldi konúngiy ferr hann nú leiSar sinnar,
fiartil er faann kemr til Sví|)jó8ar með öllu
heilu ok höldnuy [en íngíaldr konúngr sitr
um kyrt at ríki s(nu í Ðanmörk, ok skildust
með hinni niestublíSu' } fdrKetiIl til Gautlands^
ók sitr |>ar um kyrt. Rólfr konúngr sitr löng-
.um at Uppsölum, ok var fiar vinátta góð
með venslum. Rólfr konúngr lagði mikinn
kost tii at búa drekann Grímarsnaut, ok lét
allan steina fyrir ofan sjá með ýmsum litum
[bæSi gulum, rauðum, grænum ok blám,
svörtum* ok samblöndnum; gulli lætr hann
búa dreka höfuð^ ennispánu* ok alla svíra ok
víða renna gulli í súðina, par sem bæta JxStti }
var hann hvörju skipi skrautligri, [þötti hann
svá bera af hvörju skipi, sem Rdlfr konúngr
af öðjrum konúngum , Jieim sem voru i Norðr-
löndum, gíörðist hann f>á harðla víðfrœgr af
sinni stíóm ok vizku , $6ttu margir ríkir menn '
á hans fund y ok gjörðust honum handgengnir,
ok veittu honum dyggiliga fylgð. Höfum vér
^t heyrt, at { pann tíma hafi eigi nokkurt
skip verit skipat frægrum köppum enn drekinn
Grimarsnautr, jþdtt vér kunnum þá eigi at
nefna eða frú at segja. Sitr Rdlfr konúngr nú
i Svíþjdð með mikilli gleði ok prís pau missiri}
') V, » C. ^) V { C. ^} en i spónu ) C; eniiíspöiig, V*
F0RKAI.DAR SöOUR NoRDRLASD-A^.SBlffDr. •■-i
1 14 SaGA IIrÓLFS GAUTRfiKSSONAB. 15-16K.
unni pombjörg drottníng KólR koQÚngi st^r-
mikit, fann konúngr at hún var hvörri konu
vitrari ok meiri skörúngr fyrir allra hluta sak-
ir. Ásmundr var með konúngi vel haldinn, ok
reyndist at öUu hraustr ok hinn vaskasti, virði
konúngr ok hann mest sinna manna. Rdlfr
konúngr hafði þriðjúng Svfj^jdðar til forráöa.
Hann haf ði jafnan á sumrum útgerð fyrir land-
inu, ok leit^ði sér frœgðar ok frama. Ok hit
nœsta sumar eptir bardaga peirra Grímars
hafði Rdlfr konúngr verit i hernaðij hann
hafði viða herjat um Vestrlönd, ok orðit gott
til f)ár ok frægðar. Um haustit heldr konúngr
til Svipjöðar, ok sitr f>ann/ vetr i kyrðum.
16. pá réð koniingr fyrir Garðaríki, er
Hálfdán hét ; hann var vitr konúngr ok vinsœll.
Hann á dóttur eina fríða, f>á er Aluf^ hét.
Hálfdán konúngr unni mikit ddtiursinni} pdtti
hún enn bezti kostr í öUu Garðaríki , ok pótt
viðara vœri um leitat. pdrir hét maðr, hann
var öndugishöldr Hálfdánar konúngs; hann
var bœði mikill ok sterkr; hann var kallaðr
járnskjöldr} hann hafði lengi verit þar land-
varnarmaðr. Með Hálfdáni konúngi voru 12
berserkir; f>eir voru iUir ok ddœUr, aungvan
péirra beit íárnj tveir eru nefndir af fteim^
hét aiinar Hrosskell', en annar H^sthöfði, ^eir
voru bræðr} svá er frá (eim sagt, at fíeir dðu
1) Oluf, B, C, r. 5) HroMþjófr, B, C, F.
16-17 k.SagaIJrólfsGautrekssonar. 115
elda^ [ok gengu •jálfráðir á vApti', pá er ber-
serksgángr kom á þá. peir drápu bœði meim
ok fhj ok allt þat er fyrir varð ^ ok eigi vildi
undan peim láta, ok eýrðu öngvu, meSan si
öhugr var á fteim; en Jiá J>eita rann af fkeim,
voru |)eir svá máttlitlir , at ]>eir höfðu eigi
allnær hálfan styrk sinn, ok var sem j^eir væri
{>á sv& veikir, sem peir menn er í sdttum heföi
legit, hélzt pat um dœgr eða því nœr. Hálfdán
konúngr hafði mikit traust á f)eirra framgöngu,
svá at öngvir konúngar treystu við^ hann at
stríða. Konúngr unni mikit dóttur sinni, ok
pótt konúngar bœði hennar^ ]^á stukku allir und-
an við gis ok gabb, er berserkir gjörðu at peim^
jþöttust állir hdlpniri er or pessu kallsi komust.
Við petta gjörðist komSngsddttir kostvönd, ok
vildi öngvum játa, JxStt hennar bæði; sitja nu
um kyrt, pví öUum leiddist hennar andsvör«
17. pat var einn tíma^ at pornbjörg drott*
nfng talar við Rtflf konúng: hvat œtli j^ér í
sumar at starfa. Konúngr svarar: i hernað
ætla ek. Hún spurði: hafi |>ér nokkut spurt
af ferðum Ketils, brdður píns; hann kveðst
|>aðan hafa öngva £r2tt^. eða kanntu oss af |>ví
at segja? Hún svaraði: þat hef ek frétt, at
KetiU fdr austr i Garðaríki, at biðj^ dóttur
Hálfdánar konúngs sér tilhanda. Svá hafa méc
fréttir gengity at hann hafi pángat haldit 2
H2
116 SagaHiuJlfsGautrrkssonar. 17 k.
skipum, ok hann hafi gengtt við tdlfta mann
inní hall konúngs. pat hef ek heyrt , at hann
bar upp eyrindi sín vel ok skörugliga, ok flutti
8itt mál með mörgum snjöUum orðum, en hann
fékk pau andsvör af kouángi ok júmfránni, at
honum ^ótú sér leitat lítils metnaðar, enber«-
scrkir hljdpu upp meS ópi ok [miklum gný%
ok ráka |>á út úr hallinni, ok eltu þá til
skipa með grenjun ok fáheyrðum látum^
j^eir voru bæði barðir ok særðir, ok |»óttusl:
fótum eiga fjör at launa, er peir komust undan;
slíkt höfum vér |>ar af spurt. Nú er oss svá
flutt at KetiU uni öngvu betr fyrir sína hönd
eða sinni ferð, enn hann undi við yðra ferð,
J>á er fóruð fyrsta sinn til vor, ok hefir hans
ferð orðit tniklu hæðiligri, mun hann brátt
koma á yðvarn fund ok biðja yðr (til) pessar ferð-
ar, at reka sin^ar svívirðíngar. Rólfr koií-
úngr svarar: ekki er hægt at koma ráðum viS
slíka menn, við ákafa hans. ok framgirni, er
nú vel at hann gjaldi einræðis sjálfs sins, par
sem hann vildi ekki með vorri forsjá fara.
Hún bað hann eigi slíkt tala, ok kvað ^etta
vera nauðsynja ferð, at veita bröður sínum
fulltíng^ ok skilja pau tal sitt at svá mœltu.
Liilu síðar kemr Ketill á fund Rölfs konúngs,
ok segir honum greiniliga frá allri peirri
ineipu, er hann hafði fengit í Garðaríki. Rdlfr
konúngr kvað sliks von vera, at svft hefði far-
■ ) tkroll^ C.
17-18 K.Sag A 1ÍRÓLF8 G AUTREKSðONAR. 1 17
it, f>yíat {)ú ætlar at vtnna allt meS ákafa
pínum. KetiU bað Rólf konúng nú til ferSar
með sér: pviat ek pikjumst hafa oflítinn siyrk
til at ré(ta |»á svivirðu, er til znin var gjör.
Var Ketill i alliUum hug. Konúngr kvað hon-
un3 eigi mundu koma fyrir allt áhlaup hans
ok orðaskrap: sýnist mér eigi Kkligt til hefnda
við slíka menn, sem vér eigum um, þvíat
hér mun bœði viðj>urfa fjölmenní ok harðræði.
Nd «kaltu fyrst fara heini i riki l^itt, ok afla
f>ér skipa ok manna, sentu ok orS íngjaldi
konúngi i Danmörk, at hann gjöri slíkt hit
sama, ok komið hcr báðir at sumri, ok sjám jþá,
hvat oss þikir tiltækiligast, ok eptir Jætta ferr
KetiII heim i ríki sitt, hafa nú allir ætlan ok
tilbúnað um pessa ferð.
18. Nú er frá ^\{ sagt, ]þá er sumraði,
ok vetrinn var liðinn, at peir KetiII ok íngj-
aldr koma , með 40 skipa vel búin at mönn-
um ok vopnum til Svípjdðar. Rólfr konúngr
hafði búa látit 30 skipa pk dreka sinn umfram;
voru pessi öll skip búin með miklum herskap
ok velbúnu liði, biðu svá byrjar. Rdlfr kon-
língr spurði drottníngu, hvörsu henni segði
hugr um {)eirra ferð, hvörsu takast mundi.
Ilún kvaðst vænta y at vel mundi takast, en
kvaðst pd svá dreymt hafa, at f»eir mundi koma
eitthvört sinn í |)essari ferð í krappan stað, svá
at jþeir mundu reyndir verða. Ok er byr kom
«, tóku {)eir þegar, ok settu upp segl sín, svá
118 SagaHrÓLFsGaUTREKSSONAR. 18 k.
hvörr sem búinn vary ok var .heldr veSrUtit í
fyrstu. Rdlfr konúngr varð sVShst bdinn, gekk
drekinn Hiit, þ\l hann |>urfti mikinn hyr;
aigldu sv'd sem leið liggr til Garðaríkis, En er
^eir höfðu sigltum stund, tók veðrit athvessa, '
gekk drekinn fiá skjdtt eptir skipunum ^ g)örði
^ ve6r mikit. Konúngr baS j)á tengia saman
•kipin, ok vita ef |ieir gœti svá haldizt. Ok
er I>eir œtluðu svá at gjöra , laust á ofviðri svá
miklu, at þegar urðu skipin sundrskila, varð
pá at hlaða seglum ok rétta. Eptir ^at kom á
ateindðr útnyrðf ngr , mátti pá eigi lengr rétta,
ok sigldu pá við eitt rif 9 gjörðist þá svá veSr
mikit, at reiði fieirra slitnaði, svá át bœði gekk
f sundr höfuðbendur ok aktaumar, ok gekk
m]ök sjdr á |)á , svá at fáir væntu sér Kfs , þeir
sem ^ar voru; ok er pessi stormr var sem ákaf-
astr, sieit frá drekann Rdlfs konúugs, ok rak
at eyju einni, en með f>ví at fiar vap höfn gdð,
en skip örugty ok liðsmenn kœniry komustpeir
með heilu ok höldnu at landi. pat var ^íð um
kvöldy ok féll pá veðr, ok gjörði harðla blftt.
Hrdlfr konúngr lézt vilja gánga á eyna, ok
vita eí hann sœi nokkut til nýlundu. As«
mundr fdr með honum, ok 10 menn BÍSrÍTj
en hann bað annat lið sitt bíða við skip, ok
bað f>á bfða til ndns [annan dag^, ef hana
gjörði peim vissu öngvk áðr. Eptir þat gengu
|>eir upp á eyna; jþat var mikit land ok skóg*
<^ aptaiis, C.
18 K. Sag A HróufsGautrekssonar. 1 19
rftt^ ok er |>eir höfSu geagit um stuncl,
fuúdu þeir skála einn á ejjunni, hann var
bæði mikill 'ok rammgjörr, ^ ok eigt póltust
jþeir séð hafa jafnhátt hús; hurð var (hniginn)
aptr^ konúngr baS ^á uppláka, þeir hljópu
á hurðina ýmsir, ok gekköngvum upp. Kon-
úngr mœlti þái sá mun hafa aii í klóm, er
(essari hurðu er vanr at lúka, ok skal ek
freista, hvört uppgengr. Konúngr gekk pA
til, ok hratt upp með annarri hendi. peir
gengu síðan inn, ok lituðust um, ok fundu
eld, ok brugðu skíði í, ok báru innan um
skálann, sá J;eir at |)ar skorti eigi allskins varn-
ing. Sæng var |)ar búin harðla vel; hún var
störliga mikil. Koriúngr lagðist niðr í sœngina }
sá hann ]»at, þó annar legðist til fdta honum
íafnlángr, J>á var sœngin |>ó sýnu lengri, f^dtt-
ust ^eir vita at par mundi eigi smámaðr fyrir-
ráða. par var ein súla fyrir framan sængina
upp undir ásinn } |>ar hékk á sverð eitt harðla
mikit, ok var hátt upp komit, svá konúngr gat
hvörgi nánd tekit tiL pá mælti Rdlfr koni&ngr :
hvört skalnokkutheiF vera í nött, ok bfða húss-
bdndans, pess er hér á fyrir at ráða, ok hætta
til, hvörsu hann er heima at hitta, eða vili |>er
fara til skips, ok hætta ekkitilfundar við hann.
peir báðu hann fyrir sjá, en kváðust dfúsir at
bfða. Konúngr mælti: á pvi em ek meir, at
bíða bdnda , en pat' má vera at honum piki vér
helzt fjölmennir, ok slyggist hanu við gesta*
120 Sag A Hrölf8 Gauteekssonar. 18-19K.
fjölda, skal nú skipta liSi^ skulu 4 mehn fara
til skips, en við Asmundr ok aðrir fjdrir skulu
eptir vera; pér.skuluð segja, hvat oss dvelr,
ok ef vér komum eigi til skips fyrir dagmál|
]þá fari jþcr ferðar yðvarrar, mun vor þi ekki
at bíða; pvíat þat er mín œtlaui at oss tjái
ekki fjölmenni viS Jienna mann , Jivíat jafnt
mun hann fyrirkoma mprgum sem fám, ef
r
hann er jafngildr sem ek œtla, er niönnum
^á nokkuru Ijdsara, ef pér komizt á braut, ok
segið pat| er f»ér sjáið, hvat orðit er af Rdlfi
Gautrekssyni ok hans félögum; piki mér vera
raega, at pessi skálabúi hafi nokkru umráðit
vora híngatkvomuy ok vili faann at vorn fund
beri saman, [skal nú ok hér bi?a náttlángt'.
Eptir pat föru peir sem konúngr ákvaddi, ok
fdrst f>eim vel til skips, ok sögSu pat, er peir
vissu til konúngs. AUir ^eir voru mjök
hræddir, hve honum mundi atfara.
19. Nú er at segja frá |)eimRdlii koniingi,
at peir eru í skála um kveldit. Konúngr
mœlti: fýst vœri mér á, at fá f>etta hit stdra
sverí, er uppi hángir. Hvat er f)ar til ráSs?
segir Asmundr. Konúngrmœlti: j>ú skalt fara
uppá berðar mér, ok vita ef pú gætir þá ofaa
tekii sverðit, ef pú stendr á öxlum roér. Asmundr
mælti! þat hygg ek, ati^etta sverðsé sváf^úngt
atek geti eigivaldit. Konúngrmælti: stySþij þik
vi& súluna annarri hendi, en létt annarri nec^au
^) v. *' C.
M
19 K. SagaHbölfsGautrekssonar. 121
undir sverðit, ofc. pegar er pii finnr, at ]^t er
laust uppi, láttu pat sjálft hlaupa niðr með súl-
unni, [mun ek |>á viStaka. * Asmundr gjörirsem
konúngrbauð, ok ferr nú á axlirhonum, ok
tekr neðan undir sverðit, en konúngr 1 möt.
Líörnú kveldit' ; heyra^eirútdunur miklar^ ok
^vinœst kom |>ar inn maðr, undruðu peirpálítt^
þdtt skálinnværi (báreðastdrkostligr^pvíatpetta
var enn hræðiligasti risi, svá at öngvan höfðu
j>eir séð fyrri svá) störan', ekki var hann svá
Ijötr, at pat væri fádæmi f)ess er hann var
(stdrskorinn í andliti^ Vel var hann búinn at
klœðumj hann hafSi einn grábjöm á baki ste
ok einn boga í hendi harðla stdran. Akaf-
líga var hann mdðr, ok pat œtluðu ^eir, at hann
mundi lángt hafa atgengit. Hann gengr at
eldinum öðrumegin, ok kastar niðr birninum.
Rólfr konúngr heilsaði honum, en hann lét
sem hann heyrði eigi. Siðan sundrar hann
bjorninn skjótt ok fimliga^ festir síððn ketil
«ka
^} ... at fikala.. . .sama, ef hann sér eigi sverd*it Rísanatxt^ b»
«. meimngarlausi A\ þvt eitthvaÍS mun þar vania\ liin hafa
eJílert iiUvarandi. f) stórskorinn, C$ stórkostligan ^ Bf K«
*} fru^^hefir A þannig á laujsum hlöíSum^ 6k hefir líkliga eigi meira
or&ilf leéi& af því i shnnhólinni ; enþað, eem er innan eirilianna^ ,
er ieli^ úr B, V^ aem þar fara um s'ómu orífum, en { HatS þ—9
frá [ hafa B, K þannig: mun ek þá STa tilsjá , at bTorugum
okkar ver^i mein at. Ok sem þeir voru (þetta) at rad'sliga um
slikt ok annat (þTÍlíkl) , lieyrðTu þeír brak nieáT fyma brettum^
svá at allt skalf , sem á Ljóli léki , þvi þat var svá til «t htynif
sem ógnarligar dunur , ok eptir þat gekk þar inn ma^r o» f • vt*
C hefir þvi n<xr s'ómu or^ sem iextinn, en slepfiir þó nokkram
122 Sa'GaHrólfsGautrekssomar 19 K.
uppv ok flýðr. Eptir þattekrhannborð, breiðir
á duki okberr fram vist ok drykk; öUu J>ótti
})eiai hann þvi vel skipa. Eptir pat tekr hann
tilniatar) etr ok drekkr heldr djarfliga. Ok
eptir f)at hann er mettr, Yarðveitir hann allt
I^ater afgekk. Sváersagt, athann býr borð
i annatsinn miklu kurteisligar, setr fram hand-
laugar með hreinu handklœðL Eptir pat tekr
hann til orða: ekki mun ek yðr pikja boðrífr
hér til , en I>at er nii ráð , Rdlfr konúngr ! at
gánga til matar viS menn þína ; em ek eigi svft
vesallátr, at mér piki fyrir at gefa nokkrum
mönnum matum nætrsakir, þótt dtignari menn
sé enn pht ; eruð ^r m jök ágætir af mörgum
•nildarverkumy er pér hafíð unnit umfram aðra
konúnga. Konáogr mœlti : petta er vel boðit
ok mikilmannliga ) sem líkligter, at þbr séið
mikiUrar náttúru, bœði um petta ok annat, en
mat ok drykk höföu vér í ndg, áðr vér gengim
fr4 ikipi 9 ok þurfu vér nú eigi pess at sinni,
eða hvört er nafnpitt? Hann svaraði : ekheiti
Grfmnir, ok em ek Grímdlfsson, ok brdðir
Grímars f^ess, er f^ú drapt. pú tdktfiar marga
gripi, þá er ek pikjumst eiga. Nú er pat satt^
at þú ert engis gdðs frá mer verðr , ok ekki gott
skaltu af mér hafa^ ok |>dtt þá værir hér me^
öUu liði pínu, skyldir |»ú aldrei burtkomast^ en
]>ví bauð ek pér til matar , at ek [ætlaði , at þú
skildir lítinn geig f^ar af fá; en })ann hinn
mikla storm, sem ]þér fenguð, hann gjörði ek
19 K« SagaHrólfsGautrekssonar. 123
atpér ok Asmundi, ok peim sem á drekanum
Yoru, unst at drekann sleit frá; jKStti mér lítilt
Tert um hin onnur skipin , ok eru peir komnir
^ngat, aem peir vildu^ fivíatek gaf peim hœg-
an byr, en þú ert nd hér kominn með liði þína
heilu ok höldnU) sem með |»ér er á drejcanum,
okskaltualdregiburtkomast, þvi hann er hit
bezta skipa ' i yðvarri íerð, skal ek ok svá greipi*
liga hefna bróður míns, {^dtt ek hafi eigi til özi
eða sverð , pvíat Jþat er yðr allt ofgott, at falla
fyrir vopnum mínum, ok skal ek gefa ykkr Ás-
mundi grið náttlángt ok hugsa ykkr ]^á pínu,
at sem mest reyni Jþrek y kkar ; en pegar er ek
vissa at skilit var með f>ér ok liði pínu, gaf ek
peim hægan byr, ok eru peir komnir Jiar sem
peir vildu, (víat ek hirti ekki at hafa doáð af
fjölmenni pínu*. Risinn hafði skotit i eldinn
járnteini, ok var klofinn annanenda, svá sem pat
•væri tveir fleinar} pát fœri var geigvænligt.
') teJLÍ& úr B, f ; { A er þeiia eHn á lamu hla&i tneÍíeytSum
þiumig : .... li^r lítil . . . nokkurs Tert iim þina mðt «... dllti
liá'i þúu heila ok höldnu .... skUdir þi& aldrti i bnut komaft;
þik skal ek ok eígi leyna, at ye&r þat' kit mikla gjðr^a ek at þér
ok at þeim , er a drekann . . » . Te^rinu , er þér ▼onié' fráskíla
meé* drekann ; lét ek ok þyi eigi bij^ia hann y at ek aetla méc
banD) er hann ok: á 'óífru lausu blatfi^ A: TÍssi al þii mundiv
ei frama til hafa at neita, C hefir þannig: TÍsti at þú mundir
eígi frania tíl hafa, ok þótt þú Tœri hér mttf öUu li^i þinu, skild-
ir þtf aldrei burtkomast; þik skal ek eigt þTÍ leyna) at Tt^r
tMt hít mikla gjord'a ek at þ^r ok þeim er i drekauum Tora , ok
l^tti þegnr Te^riim, er þér Torud't fráskila med" drekann ; lét ek
ok þvi eigi brjóta hann , at ek œtla mér hann ; ok ev haan best
skip« , 2) hér endar lausa blaifii »' A.
124 SagaHrölfsGautrekssonar* 19 k.
Ekki vÍ88á ek, sagði R<51fr konúngr, atek heftSi
'þhr s vá nœr höggvit^ ok er þat satt, sem tnælt er^
at ygrbœtr liggja til alls, ok €vá mun um þeita,
'ok muntu vilja taka bætr eptir brdður|>inn?
Risinnmælti! hrœddr ertu niS, lítill kárl! ok
er']fSkt at vonum, pvíat nú skal ek sýna þér
lítinn pannleik, er ek gjöri við smápilta^ er
hér koma. Siðan brá hana upp járnteininum,
ök rak fleinana í gegnum tvo konúngsmenny ok
kastaði peiœ dauðum innar um eldinn. Eptir
f»at rak hann l gegnum aíra tvoy ok kastaði
"þeita dauðum til hinna. Síðan skdk hann sva
teininnf at ^im sýndist 4 oddarnir á fleininum.
Hann mæltipá: eigi l^arftu, koniíngr! at vera
8vá hrœddr, allt skaltu hafa lengri pínu ok
meiriy þá er morgin kemr. Rólfr konúngr
mælti : frest eru iUs bezt, ok /þiki mér skemt*
iligt at 8já gamanleika J)ína, slíka ok aðra. pá
mælti risinn: par liggja dýraskinn í sætinu, því
megi {>ið kasta undir jkkr, |>ar sem f)ið liggið í
nátty f>viat ek em svefnstyggr , ok f>iki mér íllt
at heyra gnyð ykkarn yfir mér. Rólfr konúngr
maftlti : við munum hér umbúast við eldinn,
ok, kasta ok svá skinnunum undir okkr, f>ví«
at viS munum skjdtt sofna. Risinn mælti:
allt eru |>ið ^á óhræddari, enn mik varir, ef
pið sofið. Síðan rak hann hurðina í klofa, ok
mælti: nú veit ek víst, at pið komizt eigi á
braut or skála vorup?. Rdlfr konúngr mæUi :
ekki munu við til ^ess leita, {^ikjumst vih nú
19 K. SagaHrólfsGautrekssonar. 125
hafa fengit syk góihn hdsbdnda, at okkr tjár
ekki at giöra ððruvísa, enn hann biðr. Til
þess megi þii ætla, segir risinn, at aá mun
ykkr beztr, at gjöra mér öngvar ónáðir^ ok
liggja sem kyrrastir. peir kváðust svá gjöra
mundu. Leggjast ná hvorirtveggju til svefns.
Risinn var 'orðinn mdSr, ok sofnaSi hann skjött*
pá mælti Rdlfr konúngr: hvörsu j^ikist þá
kominn^ fdstbrdðir Asmundr? Sjaldan verri
enn svð, Jþiki mér petta tröll illt við at eiga,
ok ekki hægt til úrrií^a. Konúngr mælti:
aldrei mun sjá dvinr okkr fyrirkoma, ok mun
nokkut annat fyrirliggja. Konúngr tdk ^á
skíS eítt, ok skeldi á |>ílit hjá sér. Risinn
vaknaði vi8, ok bað þá liggja kyrra: ella BÍm
ek ykkr 1 hel meS hnefa mínum. Eptir pat
sofnaði hann. Hrólfr konúngr skeldi pá enn
skfSunni. Risinn snérist pá á aðra hUð| ok.
vaknaði ekki, ok talaði f>á ekki um, ok sofn-
aði fast. Konúngr skeldi hit firiðja sinn miklu
skjallast, ok vaknaði |)á risinn ekki við. Rdlfr
konúngr mælti J>á : nú skal fara at með ráði,
vilda ek fyrst geta náð sverðinu, ok ^ætti
mér líkligt, at ^at mundi bíta risann; ná
skulu við syá at fara sem í kvöld! peir gjðra
svSi, ok getr Rdífr konúngr ná6 sverðinu.
Hann mælti: nú |>iki mér þegar likara okkar
efni, ok skal nó með ráði atfaraj j^ii skalt
reka i eldinn járaflein risans, ok gjöra gló-
anda; ok vilda ek at |>ú færir pessa 2 fleina í
•»
126 .SagaHrolfsGautre^kssonar. 19 K.
«
augu risans, í ^vt er ek légg sverðinu á hon-
ucn; ok ef 8y& berr til, forðum okkr sem
tkíótast innar um sœngina! Rdlfr konúogr
bregðr nú sverðinu. Konúngr þrífr upp kefli
eitt, ok gengr at sœnginni djarfliga, ok flettir
af faionum klæðum, ok sýndist har51a tröUs-
ligr. Konúngr leggr sverðinu svá iast, at
J^egar gengr í gegnum hann undir höndina
vinstriy ok jafnskjdtt fœrðiAsmundrjárnteininn
i augu honum. Eptir fiat akunduðu peir
innár úm sængina. Hrdlfr konúngr kastaði
keflinu utar til djranna, ok kom í skíðahlað-
ann, ok skall hátt við. Risinn hljóp upp
dí)dtt ok hart ok utar til dyrannai ok fálmaði
'höniiunum ^ ok ætlaði at grfpa 'þA ok kreista
með öngri vægð^ en með greipiligum sárum
ok mikln umfángi fellr hann út á hurðinai
svá.^ hún brotnaði í smá mola. peir gengu
'þá at| ok börðu risan með stdrtrjámi par til
er hann var dauðr, ok var honum f>d heldr
mikit til f]örs. Eptir f»at færðu peir hann
ut or akálanum, ok urðu peir at lima hann í
sundri áðr þeir komu honum út. pá var
mjök nkorgnat, ok bjuggust f^eir á braulj ok
er ^eir voru skamt komnir, sá peir lið sitt
koma { möti sér með miklu vápnabraki, ok
urðu ^eir fegniri er peir sá konúng heilan;
höfðu j^eir ætlat til mdts við risann, ok hefna
herra sínsi ef ^ess J>yrfti við, ok f»ótti ]>eim
eigi betra at lifa eptir konúng ainn. Síðan
i9-aoK» Sag A HrólfsGautrekssonar. 127
báru peir mikinn fjárhlut or skálanum ok
xnarga ágætagripi. Konúngrhafði sverðitRisa-
naut; þat var svá mikit^ at pat var ðngum
manni vopnhcaft nema Rölfi konúngi, ok var
honum 'þó f>úngt.
20. Eptir |>etta prekvirki héldu f^eir á brott^
ok fengu byr göðan, komu við Garðariki nœr
konúngs atsetu. pat var snemma morgins. par
fyrir kendu peir sína menn, urðu ptr fagna-
fundir, voru |>eir Ketill ok nýkomnir, spurðu
peirpá at um ferðir Rölfs konúngs, en hann segir
svá, sem gengit hafði. peim ^ótti honum hafk
gœfusamliga tekizt, ok þó mikilmannliga 9 lof-
uðu nú allir hans ferS ok fram^. Ketill spurði
Rdlf konúng, bróður sinn, hvðrt |»eir skyldu
eigi fiegar fara sem hermannligast , ok veitá
konángi atgöngu, Konúngr kvaðst eigi pat
vilja, mun ek senda menn á konúngs fund|
ok segja honum mína kvomu, ok hvört vort
eyrindi er; vil ek, Asmundr! at 'þá farir pessa
ferð; seg svá Hálfdáni koni&ngi, ef hann vill
eigi unna Katli, bróður mínum, mœgða vi5 sik^
at hann mun ö'riði inœta ei^a af oss, viljum
vér bíða konúngs hálfan mánuS, ok safni hann
liðiat sér ok búist við bardaga, ætium vér ^ö
at vinna |>essa mey Katli til handa. Ferr Ás^
mundr nú við nokkra menn, kemr pann tíma
til hallarinnar, er konúngr sat yfir drykkjuborð-*
um með hirð 8Ína, var |)ar gleði mjkil. Áé^
mundr gekk í höllina at óviljuðum dyravörðum j
128 SagaHrölfsGautrekssonar. 20 K.
hauu gekk fyrír konúnginui okbar fram eyr-
indi 8ÍU vel ok sköruliga, eptir pvi sein Rölfr
konúngr œtlaði'. Hálfdáu konúngr svarar:
8purt höfum vér at Rdlfr konúngr Gautreksson
er ágœtr maðr, en me5 f»ví at ver höf um áðr synj-
at Katli pessa ráfabags^ sýnist oss eigi at játa,
pdtt pér Bhii nú komnir með meira sty rk , enn
|)á var KetiUj munu vhr f^enna kost kjdsa^ at
ráða til bardaga, með pví at Rdlír konúngr befir
par vel um talat , at vér megim safna oss liði.
pá mœlti pdrir járnskjöldr, ðndugismaðr kon*
úngs: pat er mitt ráð^herra! at {>érstríðit eigi
við Rólf konúng, pvíat ^at mun yðr verða allt
um megn ; er ddttir yðar fuUsæmiliga gipt^ 'þó
EetiU fái hennar, er hann (hinn) hraustasti
maðr okhugfullr, munupérpáfá trausta höf-
, uðbendu, par Rdlfr konúngr er, |>ví aungan
TÍtum vér frægra í Norðrlöndum á allan hvat-
leik, vit ok hreystiy ok með vísu segi ek yðr
satt, at týni |)ér virðíng yðvarri, ef pér berizt
Tið hann, ok með ^ví |»ér vilið eigi hlýða minu
ráði, f>á skulu pér aunga von eiga minnar
fylgðar,, ok mun ek eigi bera minn skjöld í
mdti RdlG konúngi. pá hljdpu upp berserkir
konúngs, 12 saman; var Hrossf)jdfr fyrir peimj
hanu mælti til pdris : petta er bæði mælt ill-
mannligá, ok ^ó ragmannliga, at veita eigi
konúngi lið eptir megni, ok |>ora eigi at berjast
i móti einum litilsháttar konúngi, ok dverðr
«3 skiptíi, c
I
20
K. dAGAHRÓLFsGAJDTBEKðSORAR. 129
ertn at hafa sæmdir af vorum herra fyrir slfk
orðy ok ^tt konóngr vor hefði eigi fleiri menn
enn oss 12 berserki , ^á skyldi hann J^essa eigi
at síðr til heljar færa með öUú liðisinu, ok aldrei
héðan mannsbarnkomast; œtla ek mér atmægj-
ast við Hálfdán konúng , en brytja Rólf kon-
úng hröfnum ok. erni ^ en pir sendimenn verðiS
skjtftt á brottu , ef pér villð ómeiddir vera ok
dbarðir. Segið svá konilingi yðrum, at fyrr
skal hann von eiga at oss snarprar orrostu, enn
Hálfdánkonúngr gipti ddttursína "pelxn manni/
er vér vitum mest vesaldar kregð, ok heimskastr
er { öllu, ef preyta skal, ok er {>át undarligt,
er hann poriii optar pessa mála at leita, (ar
sem faann var eltr ok barðr sem hundr hjá
stíu. Ásmundr svaraði : pat sé ek á |»ér, Hross*
þjdfr ! at pi? mælir feigum munni, ok pér allir
félagar, |ivíat eigi dttast Rdlfr konúngr yðri
])dtt|>ér væruð menn, en nú hálfu sfðr. er |>ér
skrektið sem ragar skdgargeitur, munu |»ér iUa
iUs bíðai ok eggið konúng yðvarn ens mesta
dráðs. Snéri Asmundr út úr hallinni| enber-
serkir œptu ok grenjuðu á jþá. Konúngr bað pá
{^egja, ok gjöra ekki sukk eða gnauð af sér, kvað
kallmannligt at flytja eyrindi konúngs sins. As-
mundr kom aptr á konúngs fund, ok segir,
hvörsu farit hafði, segir pá við bardagabúast
eiga. Hálfdán konúngr lét liðí safna , kom par
saman mikill her á fám dögum , bjuggust nú
FoBVAlDJJI SðGVnNoRDIlLAVDÁ, SBlVDI. ^
130 SagaHrólfsGautrekssonar. 20 k.
hvorirtveggju eptir ; ok ^nn sama dagy ér pejir
skyldu berjast, flutti Hálfdáa konúngr her sinu
i mót RdlG konúngi. Berserkirnir Toru fremst-
ir, ok fara nokkut fráskila öðrum mönnum,
pvíat f>eir vildu [einir kenna sik láta af ' qSrum
hermönnum sakir ofbeldis ok mikils máttar.
pá mœlti Rdlfr konúngr, ok bað pá.ingíald ok
Asmund ok Ketil fylkja i möt Hálfdáni konúngi,
en hann lézt viljafinna einnberserkina; |)eir köll-
uðu pat öráðligt; konúngr kvaðst ráSa vil}a^ ok
gengr einn á mdti peim; ok er peir fundust^
spurði konúngr, hvörir peir væri, er svá létu
stdrliga: ok gángið fram or fylkíng konúngs-
ins? Hross|)jófr sagSi til nafns síns. (Ilrólfr
mælti): veit ek gjörla ættpina; Hrosskell, fað-
ir |)inn, var mikill vin Gautreks konúngs, föS-
ur niíns, ok skiptust peir gjöfum við; en par
sem|)ú býðst at stríða í mdti mér, pá vilek
segja |>ér einá litla frásögn, ok gjöra (ér kunn*
iga ætt ])ína ý |)at var á einum tima, sem opt
bar at^ at faðir f>inn kom við Gautland; faðir
minn tdk honum vel, ok bauð bonum til veizlu^
ok pat þk hann , ok var honum veitt hit kapp-
samligasta, sat hann par mjök lengi. Faðir
minn átti þi gripif er ágœtir voru, pat voru
stdðhross, hestr mikiU ok vœnligr^ apalgrár at
lit, ok. með 4 mérhrjssi, ok at skilnaði gaf
Gautrekr konúngr föðurpínum marga dýrgripi^
er ítgætir voru, ok j^essi stdðhross gaf hann
' ) Ifíla eiuk«nna sik ixtL C,
20 K. SagaHrólfsGaotrekssonar. 131
honum. Föðurþínumfaniutinikitumgripina ok
gjafimar, ok .pö mestum hrossin, ok f^akkaði*
Jiessá gjöf Gautrekikonúngi með mörgum fögrum
orðum ; skildu {^eir^ ok fdr faðir pinn á braut
m^ hrossin ok heim^ hann varðveitti j^au virku-
liga't ok gekk til hvörn dag; ok eigi liðu láng-
ar stundir^ áðr pat fundu menn^ at föður ]þín-
um j^ttihestrinnekki jafngd5r, sem verit hafði;
(at fundu menn ok^ át honum j^ötti hrossin
slík eðr betri; ok einn dag ér hann kom til
brossanna, fannhann hestinn drepinn ok lagS-
an með spjdti í gegnum ; at f>essu gaf hann
ser ekki^ pat undra menny er honum f>ötti
eigi skaði at um slikan grip^ sem hestrinn vari
enpví optar gekk hann til meranna^ ok (eim
fylgði faann pví fastara. Eítt var hrossit bleikt
á lit, (at pdtti hoíium bezt allra hrossanna, ok
nm vorit œtluðu menn, at fyl mundi i merinni
bleiku 9 allir peir er hana sá. Svá er sagt , at
atundir li^u, þar til er merin berj varð pat
öSruvisi enn menn ætluðu , f>at var sveinbarny
en eigi fyl. Faðir |>inn lét taka , ok f æða upp
barnit y |>at var mikit ok f ritt ; hann lét penna
tvein heita Hrosspjöf, ok kallaði sinn son; ok
er eigi^ kynligt, at þú r^mbist með% par sem
pú ert merarson} haiSi okfaðirpinnsjálfrdrep-
it hestinn, ok eigi veit ek, hvört hann hefir
') varlíga, B; Torkunliga, r. *} v. i C. ^) vift B, Vi
ttikit, C.
12
. 132 SagaHrölfsGautrekssonar. 20 K.
fleiri syni átt tí5 peirri meriy en sagt heyrði
ek, at hanii œtti pann annan son, er Hest-
höfði het, ok væri ok at honum hrossakyn^ en
parsem pér eruð mjök likir#hTorr öðrum^ ok
allir iUir ok ölíkir öðrum mönnum ^ pá er fiat
likast, at I»ér séuð svá allir getnir. En við orS
konúngsins hljópu fieir upp mefi grenjun
ok ópi y alUr berserkir* peir TÍldu allir senn
i móti konúnginum. Rdlfr brá fiá STertinu
Risanítut, ok hjó ^aim fyrst, er f remstr Tar, beit
pettasTerfi STápeirra búkay sem í Tatn brygM,
fÍTÍat peir Toru allir hlifarlausir, pTÍat ekki
vápn hafði j^eim áðr grandat} lýkr ^r svá
peirra i millum, at Rdlfr konángr drepr f>á
alla, ok yarð drjúgum^ ekkisár. pá sérhann
at samansiga fylkingar |>eirra Háldánar kon-
úngs ok peirra fdstbrœðra ; haf ði Hálfdán koii-
úngr lið miklu fieirá. Rölfr konúngr snýr-
uú í bardaga í mdti Hálfdáni kondngi, var
|>essi bardagi bæði harðr ok lángr, Toru peir
fdstbrœSr enir áköfustuý en parsem Rdlfrkon-
ÚDgr gekk fram, Teik undan fýlkíiig Hálfdán*
ai' konúags, ok féll par fjöldi. Svá er sagt
írá pdri járnskildi, at hann Tildi eigi berjast
mdti Rdlfi konúngi, fyrir pat er Hálfdán virði
ekki hans tiUög. Eonúngsddttir gekk upp f
ena hær'Stu turna, ok s^ til bardagans, hún
sá drepna hrausta menn föður síns^ hún gekk
þá heim til hallarinnar, ok inn í hallina/húu
\
30 K*. SA^AHRÓLPsGAUtRBKSSONAR. 133
sá at pörtr sat einn samt f ondugi, ok puldi
{ gaupnir sir, hann hafði f((strat me^na. Ht'm
gekkfyrir hann, ok mælti: {>at er rá6, fóstril
at standa upp ok veita föður mínum , þvíat ek
«é at hann ]^rf y^vars trausts. pörir leit x&
lienniy ok svaraði öngvu, ok sat sem áðr^ en
hún gekk á brottj ok er stund leið, gekk hún
fyrir hann, ok mœlti : hví sætir {lat, fdstri ! at
(ú aitr svá fasty ok hjálpar eigi feðr mínum,
þicsem hann er svá mjök fiurfi, ok er,f»etta
mjök ófaeyriligt, mun ^er I>etta ok til mikils
4$drengakapar virt, par sein |»ú ert hans ðnd-
ugismaSr, ok jþegit af honiim margar gíafíry
okráðiteinnmeðhonumöUujþví, sem |>á vildir.
Hann leit pá reiðugliga til hennar | ok svarar
aungu, ok'satsem áðr, en mærin gekk íbraut|
ok JþdCti iöstri sinn ófrýnligr mjök. Hún gekk
(á at sjást um. pá sá hún at Hálfdán konúngr
ok hans iylktngar gengu fyrir, en hún sá Rótf
konáng hðggva til beggjá handa. Hún efast
nú {, hvört hún skal optar biðja fdstra sinn, ok
w5r enn pat fyrir, at hón snýst at honum
djarfUga , ok leggr hendr um háls honum ^ ok
mælti: minn Ijúfi fdstri! ek bið \\\ viðhjálpá
feðr míoum, ok mér at verSa 'eigi nauðig giplt,
hefir Jiú ok heitit at veita mér eina bœn, ]þá er
ek vil biðja fiiky vil ek nii at ^ú gángir í penna
bardaga , ok veitir feðr mínum eptir megni,
ok ^eit ek at pú munir vel til duga. Járnskjöldr
hratt meyunni á hallargólfit hart. Hann var
134 SagaHeölpsGautaekssomaíu 20 K.
]^á 6vá rei5ugligr 9 at hán jþorSi eigi TÍ5 hann
at mæla« Hann sprettr pá á fœtr. pat heyrði
hún , at hann blés við mjök. Háan grípr yopn
8Ín , ok klæðir 8ik skjótt ok fimliga* SiSan gekk
hann snútigt til bardagans, skorti par eigi mik*
it mannfall ok snarpa orrostu. pórir gengr
fram svá hart, at allt hrökk undan honum.
Ok er stund leiðf litaðist Rölfr konúngr um, ok
sá mikinn bug á fylkíng I»eirra íngjalds okKet-
ilSf sncri konúngr I»á þingatj ea bað Ásmuod
ber)ast undir peirra merki^ (artil er hana
kæmiaptn Ok er j^irfundustbræSr, apur6i
konúngr, hvöi»u atfæri KétiU kvað pángt
veita: hér er kominn svá mikiU dvinr^ at ekki
stendr vi5 , ok Ukari er hann trölli enn mannL
Konúngr mælti: maðr mun vera, ok ma vera
at hann sé nokkuru vaskari enn aðrir menn»
Konúngr hjd pá með Risanaut á bá^r hendr, ok
mætti öngvum sváfrœknumi sterkumnédrMdi*
látum , at eigi fengi skjdtt dauðann fyrir lífit.
KetiU fylgði fram hraustliga 1 ok drap margau
mann, okgengu ^eir í gegnum f^kingar, ok
eptir f»at hverfr pdrir paðan , en. konúngr retti
aptr • fylkínginaj ok er peir höí$u barizt um.
.stund, sá ha^n at Asmúndr lit [undanbugaf.
pá snéri konúngr pegar aptr, ok undir merki
^i^t. Rólfr konúngir lét ^á franqbera merkit^
pk fylgði f>ví með mikiUi atsökn. Hálfdánkon*-
iSngr gekk vel fram, ok var l^inn fraknasti viS
9ÍK. SA^AHiKSLFsGAUTREKSSOirAR. 135
lÍ0dág» olc faÍBíi &l^«Mta8ti framgöngumaðr, ok
feldi'margt manna. * '{HSrir var ok par kominm
ok'gekk fram har&liga ineð 6törum höggumy
ok gjörfii hann skjött um við alla 9 f>á honum
vikumótj ok ^egar hann sér Hrölf konúng, víkr
hazm skjött undan , ok f^ángat •sem |>eir KeliU
voru íyriry gengr jþar fram me$ miklu kappi
sem fyrr, ok fellir hvorn um pveran annan^
svá at ekkl stendr við. Hallast tiú skjóit bar-*
daginh á fá föstbrœðr. Sér Ketill, at eigi mun
gvá búit hlýða, ferr til mdts við Rölf konúng,
brdftursinny ok mælti: undarligt f>iki mir |>at
vera, at 'þá ra^r eigi af meinvætti pessa, er
oss gjörir svá mikinn skaðai ok mundu vér fyrir
löngu sigr hafáý ef petta tröU hefði eigi osé
í móti gengit , ver höfum eigi fundit þat fyrr
enn niiy atþú hafir eigi verit vel hugaiir/eða
eigi jaifaan {>ar framgengit, sem mest raun hefir
alvérit, utan nú i dag, brestr jþik áræ&i við
spellvirkja (enaa, ok fiýnist oss svd, sem hvorr
ykkar ior^ist annán. Nú með pví at pér viliö
etgi fyrirkoma pessum manni, ef mann skál
kalla, 'þá fá þú mér sverðit Risánaut, ok vita
hvort: mér bilar áræðt 9 ef ek.^koímumst í f æri.
Konúngrsvaraði: mikit er um^ákafa j^inn, ok
wéL mundi þér írambera, ef ^á*^ævir eptir (ví
fof^áll, sem pú ert framgjarný eða hyggstu
munu vega með frVíltfSipni, er éUfæ valla borit?
Ketill $varaði : gjörlaveit ek fat, at mér er ekki
vápn í sverðinu, en eggja verð ek pik meðnokkt*
,136 SaG A UaÖLPS GAUTAUðSOff AB. aoK.
uru. Kouúngr snýst fá iMftKatla; skorta éi^^
at par var euu ákafasti'bardagi, ok mikiLat-
6dkn. pórir járuskíöldr var (ar fyrir, ok bjiS
á báSar hendr, ok feldi maFgau mauu til jarðar;
Konúngr snýr uú mQð nokkura menu á mciti
pöri| ok yar ^á hörð s vi pan. pat sá kouúugr, at
r
eigimáttisvá búit standa, en sá at pdrir vildi p6
eigibera vápu á hann, ok fdr œ uudon. Kon- ;
úugr gekk |)á svá nœr houum, at hanu hjd j^na, ^
er fyrir honum stóð, ok annat siuu seildist hai
3rfir herSar houum með sverði, ok drap paui
at baEi honum var. pá féll maðr fyrtr fæl
kouúugi I ok rasaði hauu um ^uu nœr til falU,
ok við ]^t stakk konúugr sverðiuu vi5 pörí, er þá
barsamau írasinu, en pörir suaraðiat frá, ok
brá at sér klæSuaum', ok nokkru síðar sá kon*
úugr hauu hvörgi, ok var hanu horfiuu or bar-
daganum. Konúugr eggjaði pá lið sitt til fram-
göngu, en hauu sjálfr yíkr til mdts við Hálfdán
kouúng ^ var jþá jþegar auðsýut er ágekk í uokk-
uru stað, flýði pá hvorr at öðrum, ^^r sem
Hfit jþáu. Hálfdán kouúugr flýði til borgariun*
ar með |»v£ liði , sem undau komst| eu f)öldi
va^ fallinu ^ margt hafði ok fallit af jþeim Rölfi
konúngi. Kouiingr bað sjua meun lara til
skipa , pá er sárir voru. Rölfr kouúngr baö
Ásmund gánga með sér. peir geugu til skóg-
ar, eu aunat'Uð jj^irra til ^kipa. Asmundr
mœlti: hvat vili f>ér forvitnast í skög þenua.
Kouúngr mælti> ^í er bardaginu var sem harð*
\
2BK. S*»AHlélM-GAnTftBK880KAl. 187
afttr f ikáújSk .ek iira& stmKi xnfira ^ií&. ei^A
jBÍkla mfixiiiy cdt oss g)öi^i xnesta aansijda'^ <Qk
hann Vilda ek gjaraa fixma^ pviataLhygg at
haxm géngi á fieiiiia > skdg. Xsmmidr mslti:
hyggr ^ú eigi, at faamx hafidáit if Þetau •0ári»
en ek veit at f>ú munt vilja drepa hániL . Koti*
úngr mttlti; Jj^at er eigi^ þri vilda ék; iiiiitt
bann/ ök gjama Tilda ek greiða .haxm,. fi ek
mtttti) jþviatTbetri piki mér hans fylgS entn: 10
annarra, þdtt gildir sé. Asmundr m»ltí:. :|jM
er likast, attröU petta sé ^eiigit [iim I liami%
ok fittnist Mgi^. Konúngr mslti: . eigi mnn
ará vem^ A ftkal ek íréilta^ ef hann finnst. Ok
er ^ir hðiSu gengit nokkura stund mn .skdg<*
ixm^ komu jþeir i rjóðr eítt^ ok undiií einxd eik|
eá ]þ»r mann einn liggja} h}á homimyaárxn|&
blö5ngt j hann var hadOa mjök folr ; Topd
bans láu h}á honum. Koniingr gékk at hon*
um^ ok maölti: hvörr er 'fiessi maSr, 'er>hér
liggr? haxm sÝaraM : gjðrla kei3,ni ek ^iký íRólk
konúogr Gautrekssou! ba&ði sakir vaxtdr ok
fríðleiksy þikjumst ak ok' vita, at fivi mtlntu
hér kominny at pú munt vHja drepa mik, má
vera at þú kallir til |>éss nrfgar sakir, eilnafni
minu vil ek eigi leyna ^ik^ menn kaljte; xxiik póú
járnskjöld^ * Konúngr mœlti: hefir ]þú bar^t í
möti oss i dag, ok felt marga voia menxu
pdrir mœlti: |iat er satt, ok :vel msátta ek hafa
gíört yðr meira illt| ef ék heföi viljat, eiaií^vlat
> ) a' liamra ok drepit sii , C*
«
iik^ritti^ i9;IiáÍMáii ktmúágt mún^ iátSéigr fyn^
i^^fhf Já ?ar ek tngr £ fiemia faardaga^ j^Tsfat ek
fHSttUQist 'iritay at aimarhvorr okkar mundi fyni
Mriim hniga} fcSr ek {iri ua&ui^ sentek' máttai
pÍ9Lt mhr fótd þifc <SbætiIigr akaði; xiki ((au^
ef^r yrðiiyrirkomiti ok 'þvl gekfc ek eigi af
megni í mdti p2r, varS j^t ok ekki at j^íuum
Yiljk) |dttekfengipéttaÍBár« pá mélti.Röl&
kbnángf:']^ muut Tera ágœtr maÖr i &Eun^
gttbgii, ': eSa Tiltu {aggja grið at mér ? pdrir srarw
friíi::: |Étt mtla dk isá litlu skipta.^ IConúngr
mcBlti': ertu liqðksár. pdrir kvát iiáftbragð
et ^ri t en "pó f ékk ek |íá dceinli ái jee^i pínu^
et diér er afSan nokkúru ðtirSara émafáðr^ ok
get • ék^* át j^ö hafi litt t^it. Koniiýgr baií liann
éféiBLSÍri Hann flétti pá af eir klaiöunum 9 sá
koDÚngr/at ristinn var á.honum allr kvi5rinn|
ekr Uélt ekki nema Itfhiíiaan '• Kohi|ágr mœlti :
milit er sár jþitt, svfk at þvk nrant valla graðandi ;
en jþarsem eigi liggjá iðr |»ín úti^ pá mun ek
leita ^ér 'lækníngkr^iok Til ek bjöSast til at
græða pik', ef ^ii «viB> g|örast minn mcðr, ok
veka: m^ fylg^ ok 'f^dnuetu. (pdrír mælti) : ef
ék skal nokkrum manni I>]öna, pá kýs ek eigi
annan heldr til |>ess ená fiik, en meðj^vi vil ek
líí Ifiggja,. at pú gefir Hálfdáni konúngí grið
ok 'öUum faans mönnum j fiví ekkí afiar hann
^vi>W'staiida i mdti yðr* Konúngr l^zt pat
gjöra muwiu^ ef Íiann fengi vald á konúngi.
201;. SAftAHiöiifsGáSirruKSioMAá; fSf
SfSán fmgb: hwm sárit^ úk epltr [j^t teiocliíuiii
nál xn^S ^illdpr^ði j ok aatama^ aptr iátit) áiSaii
bar bana á smýi^sl öU fatí^ ar honnvi ^þStttt
gröSnræaligusft'^ biadr um^ok býr uáaimei^öUld^
$vk aeín hoiram . j^dtti liklig^stý ok j>d ttá |>á alh
an sTÍða ok taik or tak^ íík.wé3igá þátwt hann
feeri hTört er: hann yildi; : Siðaa fdcu.'^eir :til
akipa, ok vpru ^r umfmS^tíafl. Um wdcfpn^
izm ^gair i éír býr KiAB koiúingr liðiáitá^ •oK
ferr til horgarímlar} yarð 'þar r engi yiðtakB, Tar
Hálfdin konúngr handtekitany ok gaf Rdlfr koh«
úngr bQnumgriðfjrrirbwsa.flakir pdriaé pamil
háttt, •atiAdlfr ikmiúngc akyldi éinniölUii ráSa
|airrá C'imUiimy iátar ;þá rHálfdin kombigs
at gipta KatU ddttnr fína« Sífian ftíitr Búlk
konúngr ^ akipa, ok «lAtr hiadct. aáil::iínaft
mannai .0n hcíy^a |>á, aemíaUit bðfðu.^ en
Ifálfdán konúbgr Ut bda til Teizlu^ ok hýðr .
til mörgu ;atdrmemu f rfki;$íxm; okiatákTeðn*
um tfma kemr.ELdlfr konúngr. með öUnm sfni
um. mönnum * til pessárar jreislu { drekka- ;nll
aUir samt glaiiir ok kátir með hlfðri yiHgan ok
gdðu sampykkij stendr pessi Tieiisla7'na9trjmeS
enum raesta .^rfs^ ok at pessi Teiatlulifafo
KetUl Ólafar 4é<.tU koliul^með göau;.bentiar
sam|>ykkÍ9 ok 6Tá föður hemiar; gefr hanif
meS henni mikit.fé í guUi ok silfri.ok mörgH
um dýrgripum. At {>eiBsi Veizlu^ gefn Bdliil?.
konúngr brdður sfnum.aUt GauUandiok ]þ«h
t « •
^) gró^mlígusl) C*. ^) meéí ttíSi MfU Beiuuury C*'
140 SASAHftÖLVsGAUTRKKMOVAR. 20 K.
mðS konúiigs nafii. Ok át lokimii þesti mzlu
heldr kdnúngr RtfUr braut með öUu sínu föru-
neytii samdr af Hálfdáni konúngi mörgum
dýrum gjttfom} éinn af jþeim gripum tar horn
wk ágætt) erhann kallati Hrínghomaj patvar
me5 fieirri náttúht , at svá hátt gall f því , of áf
vardrukkity at he^rrKi um valska mflu, ef j^t
boðatti fyrir tíðin!^^ en ekki náði jþá drykk or
j^ heldr enn áfir, ef éigi rar rétt itfdrukkit;
mikill gullhringr var ístikli hornsins; petta
fitf tti Tera mikil kom&ngB gersemi. R<ilfr kon-^
úagt tildi ekki amiat) énn [kSrif færi 4neð hón*
nm^ «k'Þöttt Hálfdáni kouúngi hann mest
at. láia} skildn kondngar nú með mákilli bUðu;
^ttist Hálfdán konúngr siá, at Kölir konúngr
▼ar:mikiftr afbragð anfciarra koníúngay j^tti öll-^
om mikUs vert um styrk hans ok harðfengi, er
hann hafði einn ýfirunnit ok fyrirkotáit 12 ber-
serkjum ; f>eim er pe\jc ætluðu at ekki mundi
bella y ok jainan hðfibi áðr mikina sigr unnit.
Bptir ^etta halda ^ár brott áf 6arðar£ki meS
feagna konu ok mariga aðra g<$ðgti^i; köma
heim til Svfþjdðar , rerðr allt fdlk Jieim fegit,
ok drukku f»ár fagra veizlu með (agnaði. Ok
eptir ]^t 'fdr íngjaldr heim til Danmerkr, en *
Setill til^GautlandSi ok set|ast i r&i sín, skip-
vgðn ok stjdrnuðu með miklum ieg ok sdma ; en
&rfllr konúngr sat f Svij^óhy ok þeir Asmundr.
panh tema vetr andaðist Eirekr konúngr í Sví-
^ð ; tök ^ Rélfr konúngr riki allt undir sik.
20-21'K* Sa6 A HllÖLFS GAUTRBksSONÁR. 141
ok gjðrSist einvaldskonúngr yfir SripjóiS, ok
öllu þyí rfkiy er Eirekr "konúngr hafði stýrt.
Rólfr konúngr hafSi getit son við drottnfngu
siipiiy I>ann er Gautrekr hét ; hann var snenima
mikiU ok proskarœnligr. Ráða um stund all-
ir {æssir konúngar rikjum sfnum mefi náðam
ok göðu sampykki , ok liða srá fram nokkiir
vctr.
21. Kondngr réð fyrir írlandi , er RiSlfr
hét; hann var mikiU fyrir sér ok.ddæll, hann
▼ar hlótmaðr. Hann átti sér eina dottur barna ;
sá heitir íngibjjörg; hún var vitr kona ok
yœni ok "þótú engi betri kostr á írlandL
Hennar höf5u beðit margir ágætir konilnga*
synir , ok yildi faSir hennar eigi gipta hana ;
höfSu 'þeÍT {>es6a leitat í)œSi með ráðum ok
með orrostu ; en Rdlfr: konúngr rar svft for-
spár, at af sinni ilsku ok irondum átránalð.
▼issi hann fyrir kvomu þeirrai ok hafSi )afn*
an |>á her dvígan, er ])eir œtluSu at koma
honnm á úvart. Hann sjálfr var ok hinn
mesti berserkr til framgöngu, svá at hann
feldi marga kappa í einvígum, pdat honum
biði á hólm, ok fyrir slikra hluta sakir varti
.hann frægr, svá at öngvir konúngar fýstust
við hann at'keppa; hafði hann ok nú lángan
tfma svá setit í náðum at engi konúngr hafði
stridt á hans ríki, pv{at allir öttuðust hans
harð^engi. Einn tíma er pess viðgetit, at
Asmurfdr kemr at máli við R61^ konúngGaut^
14!l SAQAHnötrsGAU'rBSKSSöirABv 21 K.
rfksspn: 8y& ei (mál) m^ð ir^xtiy herra! at
ek yildi ataSfesta ráð mitt ok kvflenQSty g)ör-
ist faðir mimi mjök aldraðr^ ok á ek at taka
riki eptir bans dag, Rdlfr konúngr svaraði:
hrar. hor(ir þú^ f<tetBröðir! á um jþetta máL
Aamundr sraraði ; Hrdlfr heitir konúngr , er
rœðr fyrír írlandi^ Qiikilhœfr niaðr; hann á.
ddttur vœna ok vitrai heitir íngibjðrg; henn*
ar Tilda ek fá, ok hafa jþar til yðvam styrk
ok harðfengii at ná jþessu ráði mér til handa.
RöUr konúngr svaraði : eigi mun 'þhr HróHr
konúngr ökunnigr vera^ hann er fullr upp
galdra ok. gjörníngai ok ,n& honum ekki á
tfvart kottia^ er ok iUt at sttkja írland með
her útlendum, par er ijölbygt, en grunn mik-
il fyrir landinu^ 8V& at par við kemst ékki
nema með amdskipum; ok hefi ek heyrty at
aokkurijr mikilsháttar menn hafi beðit pessar
meyfirý ök engi fengit . nema 8komm ok sví-
TÍrðing af konúngi pessum. Nú veiztu, fóst-
brdðir! at oss gánga ekki svá mjðk konbœnir,
Jiarsem vér verðum at sækja með bnrdögum
ok etyrjöld ok miklum mannskaðay ok ^dtt
konángamir sjálfir viU eigi striða i mót oss^
þá taka konurnar sjálfar ok halda bardaga
0S8 i mdti með mörgum v&lræðum } nú munu
við leita oss léttara, enngánga i fáng Rdlfi
koniSngi} með sUkum hug ætla ek ok vera
Sv(a ok Gauta ok Dani^ at peim "þiTsi mál at
létta jþessu sukki: ok hemaði^ ok hafa eigi
21-2ÍÍK.SA6AHaÖLP8CÍACITR£KS80MAft. 143
svá mikinA kqstnaS - suiiur frá 8uinri# P$%
fann Asmundr, at konúngr fiSr mjiStk imdaOf
ok taldi aUar. Jatair' ^ utn ferð j^ssa^ vissi
bann pat ok^ at írakonúngr var iUr ▼iðreignary
ok hann hafðx ^ kemmiliga leikit f»á, ^ fángat
höfðu mapgða beðit; lek Asmundi ^ ekki anii-
at i skapi , otk taldi jafoan um lyrir kojaúng^
ok baö hann fá sér til atyrk , jþdtt. jhann vildi
eigi íara sjálfr^ ok leggja ráð. til með hontim^
Eonúngr kveðst œtla, at j^t mundu til lítiU
koma^ utan mannskaða fengi hann þviinfiira«
En er Áamundt sá, at konúngr var faatr fyrut
mpEL jþetta mál^ ok dtalhlí^ÍBu um Jfsútj.s^Wk
hanu beiddiy I>á bi&r AsmuQ,dr drottix(«gH
túlka sitt mál, .ok segir hesmi siun viljayi-pftí
8V& segir hann henni viðtal J^efrra konúng^^
Drottníng :kye8st gjarna vilja.gjöra haiia vijjaí
{ öUu, pví er hún orkaði| entil þemst^ljfifn
arrar beiSslu kann ek sízt at leggjai meft, j^
at ek kann eigi ^au réA til gefai at yiSar.&aou
eða sœmd mœtti aukast við, j^r sem evi^ .eQ
▼ið iUan um at eiga, sem Rdlfr írakoxriingr
er, pvíat hann er harSr kOmSagr ok iUrar
náttúru { s&r Rólfr konúngr Gautrekssou slSktf
parsem hann er vitr ok forsjáU | ok . getr
mörgu nœr.
22. Ok eitthvört sinn er pes8 viðgetit,
at I>au talast við^ Rdlfr konúngr ok drottníngi
hiún spyrr, hvört hann skyti^ undan ferfiinBl
') lehir, B. '} tkoMt, B, Ki ikenst, C*
144 SxGAHsÖLPsGAUtUKSðONÁR* 22 K.
Tið Asibtiiicti fÖ8tbn5!(ur $iiin, til frlatids. Hanii
kveStt TÍst pat hafa gjört. H4n inœlti: Pft
gjörir þá iUa 9 pvfat eigi Teit ek pann manni
attu ættir heldr aæmdar at leita enn honumi
hefir hann yðr lengi Tel fylgt, ok fij^nat kurt-
eisliga ok Terit me5 yðr í margri hreystiferði
ok fyoktmeS yðr bæði blítt.ok strítti ok reynzt
ja&an hiim Taskasti maðr. Konúngr mælti:
ekklgánga 08skvánb«mr.TA auSyeldliga, pött
eigi si við slíka hdjarmenn at eiga^ sem er
Rdlfr írakonángri munu gir létta af um kván*
bænir þessari eða hTÖrt rá& sér J^ú til| er "þá fýsir
svá nqttk f»essar ferðari f>at er Tænast sé til
framkrœmdar nm Tort mál. Hún kTeðst jþar
ébgi ráð kunna til at leggjai kTafÍ ]^at meir
takast mundu eptir auðnu ok tilstilli yðru|
hen^a ! ef (ér kömi5 fram f erðinnii er ]^at mitt
ráð| M pte hafii^ ekki mikit lið til ferSar pessari
Til flic at peir sitl eptir KetiU ok íngjaldri
ék hafiK pér ekki lið af peirra ril^jum | f»TÍat
peím mun prátt' f>ik)a pessi útboð áliggja.
I>drir jámskjöIdrTÍl ek at hér sé ^tir til land-
Tarnari meðan pá ert i bruttu. En þii Ásmundr
skídaS farai ok hafa eigi meira enn lo skip ok
hundrat liðsá hvörjui en drekann et elleftai
fiikjumst ek pat vitai ef ykkar aptrkToma seink-
ast| at peir KetiU ok íngjaldr munu pá eigi
um kyrt sitjai Jiiki mér ok líkara at yðTar TerÖi
hefat, ef þ» B parf tíS| ef slikit menn lifa ept-
22-23K. SAGAHBÖLFðGAÐTREKSSONAR. 145
ir^ sem (eir eru. Rdlfr koniSngr mœlti pá
til Asmundar: númeS^vf, fdstbrdir! at ek
fari (með) |>ér ferð pessa j slik sem hún verSry
skaUu tilvinna nokkut ; m^r er svft flutt y at
faSir pinn eigi ddttur fagra | |)á er Margrét
heitir , pessa mey skaltu játa í mina forsjá til
giptíngar. Ásmundr lézt pat gjarna viljai
kveðst pví treystast , at konúngr mundi miklu
betr fyrirsjá enn hann sjálfr« Eptir petta hafa
peir tilœtlan á um ferð sína , ok at sumarmagni
voru j^essi skip albúin, ok pat liS sem konúngi
skyldi fylgia. pórir vildi fara ferS pessa j en
konúngr vildi |>at eigi. pdrir lézt g)öra mundu
sína ferð, sem honum líkaði, I>egar konúngr
vœri á brottu j en kveðst eigi skyldu vera f kon-
úngs föruneyti , nema konúngr TÍldi^ ok hlcaM
honum iUa, er hann skyldi eigi ráða ferSum
slnum. Komingr bað hann hafa landráð ok
rfkisstjdrn. pdrír lézt pat hyggja, at Rdlfr kon-
úngr pyrfti meir aSra umsjá, áðr hann kœmi
aptr or jþessari ferS, ok skildu |»eir við nokkura
f œð. Rólfr konúngr átti enn annan úngatt son
vi6 drottníngu, pazm er Eirekr hét. Gaut-
rekri son Rdlfs, var (a 11 vetra , er faðir hans
för or landi.
23. Nú er frá Jiví at segja, pegarpeirvoru
búnir , héldu Jieir á brott af Sví|>)dð, ok vestr í
haf $ gaf |>eim. heldr lítt, fengu veðr stdr, ok
óhæga by fi y peir höfðu mikla myrkva , tdkst
FoKSAIiDAR SöGim NOHDKLAVDA, SBllTDf. K
146 SAGAHRÓLPeGAtrTRBKSSOtfAK. 23 K-
peim heldr dgreitt^ lágu löngum Yið eyjar ok
atines, mœttu |>ar íafnan TÍkíngum, förupeirra
skipti srá, atRdlfr konúngr hed^i jafnan^igr.
Svá er sagt at (á) áliðnu sumri komu 'peir við
£agland« pá réð fyrir Englandi EUa koniingr ;
hann Var ríkr konúngr ok ágætr, ok er hann
spyrr komu Rdlfa konúngsGautrekssonar, send-
ir hann menn á fund hans, ok býðr honum til
vMzlu með svá mikit lið^ sem hann sjálfr vildi.
Rdlfr konúngr bár petta boð fyrir sína meon,
ok spuriSi j hvörsu fýsiiigt jþeim |>œtti at $ækja
veizluna. peit báðu hann fyrirsjá. Konúngr
kveðst mundu tilætla, ok bjdst með hunðraða
liði. Svá er sagt, at Ella konúngr átti dýr eitt,
f>at var svá grimnkt ok dlrat , at jþat eirSi öngu
{>vi, sem pví var ávísat. pat varbæði mikit
ok sterkt, ^t var leo} J»etta dýr höfðu J^ir
svá vaniti at pát grandaði öngvu utan peim^ er
konúnginum veittu mötgáng, ok hann vildi |>vf
áví$a, en |>at var spakt ok kyrt við alla hirð
konúngsins j ok alla f>á er konúngrinn vildi at
með faonum væri í friði ok náðum. Konúngi
|>(5tti gdðr igripr i dýrinu , ^víat f>egar dfriðr
var^gjörr á ríkihaas^ l^t hana slá lausu dýrinu^
ok drap |>at niðr á HtiUi stundu f jölda manns,
svá at hundruðum skipti, var fiat svá íirugt til
landvarnl^r, at aungyir konúagar treystust á
Englaiid at strí^, síðan þeir vissu athæfi ]>essa
dýrs. Tveir menn eru nefndir með hirð £Ua
konúngSy hét annar Sigurðri en annar Bdrity
23-24K. SaG A HrÓLF8 GAUTfifiKSSON AR. 147
jþeirvoruxnikils metnir; f>drgeymdu ok varð*
Teittu |>etta dýr, var pathvörsdagliga bundit
sterkliga með járnviðjum; {)essir brœðr voru
öjafnaðarmenn miklir, ok heldr illfúsir; ok er
^ir urðu ^ess varir^ atRdlfi koniíngi var pángat
boðit með slnu foruneyti, mœlti Sigurðr: hvört
ráð skulú við f>at gjöra , at konúngr pessi tapi
sœmd sinni^ er svá mjök er lofaðr af öllum
mönnum^ |»víat mér jþikir f»at íllt atvita^ ef
hanxi fœr bér nokkturtt frama af konúngi vorum.
Bárðr svaraði : þat er helzt mitt ráð, at vér far-
im á skdg pann, er á leið {>eirra er, ok hafim
með okkr dýr konúngsins , ok slám |>ví lausu,
^á er viðsjám ferð|>eirra} mun konúngr |>essi
eigi svá mikilsmáttar^ at hann sigri dýrit,
heldr mun pat honum verða at skaða^ fœri pá
se^m skyldi ok ek vildi. peir fara nú meS dýrit
á sköginn ^ ok leynast |>eir^ f>ar til er peir sj á
ferð Rólfs konúngs. peir höfðu áðr dýrit œrt
með vini ok allskins drykk hinum sterkastaj
sldgu j^eir síðan lausu dýrinu ^ ok létu hlaupa^
eu f álu sjélfa sik.
24« Nii erat segjafrá Rdlfi kondngi, hann
gengr upp við hundrat manna^ ok œtlar á f und
konúngsins, ok er peir hafa litla hríð gengit,
heyra {>eir á skögbrak okdgrlig læti. Asmundr
tók til orða: herra! segir hann, hvaða látum
heyrum við? Konijngr biðr pá stað nemá, ok
hugsa tily hvað látum vera mun^ cn |)at kunni
K2
148 SagaHrölfsGautrekssonar. 24 K.
engi peirra at skynja, utan peím prftti mikit
ok öskurligt at beyra til pessa. Konúngr mœlti :
pat hef ek heyrt, at Englakonúngr eigi dýr,
J>at er sé harSla mikit ok grimmt ok íllt yi8 at
eiga, má vera at eigi sé allt af trúnaði við oss
gjört, nú vil ek, at fiér nemiS hér stað, en ek
víl, at við Asmundr gángim fram, ok forvitnumsfy
hvat látum petta mun vera. peir gjöra sváj
ok er peir hafa litla hríð gengit, sjá peir dýrit^
at þat leikr sér í skdginum. Leo sýnir mátt
sinn, ok kastar hala sínum í hríng um eikrnar,
ok kippir svá upp með rötum. Síðan grípr
l^ann með klönum^ ok kastar i íopt upp , sem
f)á er köitr leikr at fuglum. Asmundr mœlti:
hví mun sjá dfagnaðr sváláta? Konúngr mælti :
|>at munda ek ætla, at pví mundi dýrit leikit^
vera, at pat mundi œrt vera áðr af drykk. As«
mundr mœlti : sé ek |)at, at aldrei komumst við
fram fyrir pessum dvin. Koniingr mœlti: við
skulum taka annat ráð, hér útaf veginum stendr
einn hár stofn, |>ar er |)raungr skögr fram at
gptunni, par skaltu fara uppá stofninn, ok
stanrla |)ar, ek skal hafa |)ik at agni við dýrit,
en ek skal fela mik par í hjá, ok pá er dýrit
geisist fram at pér, f)á skaltu hlaupa út í skóg*
inti, en ek mun vita , at ek fái nokkut [fœri á
pvi; pætti mér vera mega, át þat festi sik f
skdglnum, pviat hann er mjök f^raungr^. pd
skalt hrína, sem pú mátt hæst ok likast svíni,
• ; leika, C. ») tílgeit, C,
24 K. SagaHrólfsGautr£kssonar. 149
*
(víat Jþat má hann með öngvu mdti heyra, ok
pat eitt veit ek hann dttastj sú er hans náttúra.
Xsmundr gjörði, svá sem konúngr bauð. Ná
ferr peita eptir "þvi^ sem konúngr gat til, *at
pegar er dýrit sá mannina, hleypr f)at at með
ákefð ok grimmleik, ok pegar fram í miUum
eikanna. Asmundrgjörir, semhonum varboð-
it, hrín semhann má hœst, ok er dýrit heyrir
pessi læti, nemr {>at stað, ok bregðr höfðinu
milli föta sér^ ok pröngvir með leggjunum at
eyrum sér svá fast, at hann vildi eigi svíns
hríninn heyra. Rdlfr konúngr hljdp pá upp,
ok hjd með sverðinu , ok í sundr hrygg dýrsins
fyrir framan mjaðmirnar, ok deyr dýrit |)egar
í stað. Ok er petta sá |)eir bræðr Sigurðr ok
Bárðr, hlaupa peir heim til hallarinnar, sem
Jieir mega skjötasty oksegjaEIlukonúngi|)enna
enn fáheyrða atburð, hvörsu Bdlfr konúngr
hafði dýrit unnit , |>at er peir ætluðu at ekki
mundi bella. Konúngr spurði^ hvörsu fietta
hefði atborit, en peir sögðu allt, sem farit hafði.
Konúngr verðr |>eim stdrliga reiðr fyrir sínar
tiltekjury [ok kvað eigi f>eirra færi, at preyta
hamíngju við Rdlf konúng'^ ok lét taka |>á
báða ok setja í bönd^ en Ella konúngr sjálfr
f err í mdt Rdlfi konúngi með miklu liði ^ ok
kvað likligt at Rdlfr konúngr ætlaði |>etta af
•hans vélræðum vera, er |>essir menn höfðu á
hendr tekizt. Eptir dráp dýrsins snúa J>eir As-
mundr ok. Rdlfr konángr aptr til manria sinnu^
IðO SAGAHRÓLFsGAUTEeRSðOVAR^ 24 K.
ok mælti Rdlfr konúngrt vht skulam fara,
6em vér höfum áðr œtlat, |>víat ek hygg, at
|ietta té eigi ráð Ella konúngs , ok |>at er mía
œtlani at honuín piki núkiU skaöi at dýrinu,
ok vil ek sjálfr segja honum. peir fara nú,
þar til er ^eiv koma fram or skögii ok geta at
Kta, at mikit fjölmenni ferr i möti |>eim ; pat
var vel búit at vopnum. peir fdkjast nú vita,
at ófriðr mun vera. pá mælti Rdlfr kon-
úngr : annathvort er nú , at konúngr þessi
er fullr upp flœrtar ok undirhjggju, ok hefir
|>etta hugsat |)egár i fyrstu, at svikja oss méð
níSíngskapi eða elligar er petta ekki hans ráð,
ok hafi nokkrir vondir menn petta tekizt á
hendr, ok gjört petta til dvinganar vor í
tnilli, ok pat munda ek hvðrgi siðr ætla ý gjör-
um oss nú'^ sem traustasta, ok göngum djarf*
liga i mdti jþeim, ok látum öngvan bilsbug á
oss sjá, hvort sem peir vilja oss gott eða íllt,
ok ef 'þess |>arf við, deyum beldr við sœmd,
enn lifum við skömml peir herðu pá hugioai
ok báðu þann aldrei firífast^ er eigi dygði
sem mætti, peir fdru með fylktu liði. Rölfr
konúngr fdr í miðri fylkíngu sinni| ok hafði
bert sverðit Risanaut, ok létu allvígmannlíga ;
ok er petta sérEUa konángr, lœtr hann bregða
upp friðskildi, ok riðr &jálfr i mót Rdlfi kon-
úngi, ok fagnar honum vel, ok endrnýar f>á
enn bo6it við Rólf konúng. Ok er Rdlfr koti-
') hir byrjar mMroiið af Dé
24K/ SjLOAHRÖLPsQAUTRBRSS&HÁtl. 151
i&iBgr sir bliSú bragiS á Ellu kónú'ngi, teKr hanti
ffvi vel, lara J^á allir sabfian til borgal*, er .f>^
fyrirbúinn enn bezti fagnaðtv ok harð]a fc)gur
▼ei^la^ talast konún^ar |>á við. IVölfr ko^úngr
mælti: ek vil yðr kunnigt gjöra, at vér muwm
hafa unnit yðr mikinn skaða, f þvi at ek drap
dýr eitt| pat sem mér er svá flutt, at y5r mú^i
(jþikja) svá mikill skaði at vera. Enmeðpvfatek:
^(ktumst eiga hendrmínar atverja, ftá gjöri^um
▼ér af pví Jþetta 9 en fyrir utan allan m(k{>rda
við yðr, en allt þat sem f>ér ^ikír í pessu mis-
boðit, pá vil ek svá bæta , at yiir megi vel líka.
Ella konúngr svarar: sýni J>ér i fæssu, sem
mörgu oðru, sanna vizku^ at pér bjdðið bœtr
iyrirpat^ er aðrir œtti f>ér at b»ta; en sakir
"þessy at þú eignar eigi ^etta vorri ddygð, pá vil ek
}á menn gefa undir yðvarn ddm ok refsíng,
er f»essu eru valdandi. Lét ,sfðan sækja p^
bræðr SigurS ok Bárð, voru peir báðir bundniry
leiddir fyrir hann, ok sögðu f>eir sjálfir s(na
ráðagjörS. Eptir þat bað EUa konúngr Rdlf
konúng dœtma f>eirra mál, eða hvðm dauða at
hann vildi at |>eir hefði. Rdlfr konángr svar-
aði : öll pau lögbrot, sem y ðrir menn gjöra, ^á
eigi pér 9 herra ! ddm á f>eim , en ef f>er vildið
nokkut gjöra fyrir minn bænarstað, f>á vilda ek
at f>ú gæfir f>eim líf , ok færi f>eir f brott or
pÍDu ríki, ok hefðu f>eir f>at fyrir sinn dtrú-
leika. EUa konúngr mœlti : f>at er f><5 satt at
segja, at fárra komSnga itiak] muntu veraf á
152 SAGAHaÖLPsGAUTRBKSSOHAA. 24-25 K«
mildi pína , ok skal |ietta gjðrast eptir ^(num
vilja. Lét konúngr leysa pá, ok fékk peim
skip ok fé nokkuty ok fdru Þ^i^ or landi, ok
eru ^eir or pessi sögu. Eptir |ietta taka kon^
i&ngar tal með sirj spyrr EUa konúngr eptir
um f erð Rdlfs konúngs , en hann segir honum
a}lt eptirpvfy sem œtlat yar. Konúngr kvaS
(at vera heldr dvænliga ferð^ kvað Rdlf íra
konúng vera heldr harSan ok iUan við at
eiga 9 ok bað Rölf konúng eigi œtlast til ^ess^
arar ferðar á pessu sumri , bauS honi^m við sér
at vera með hundrað manna, en peir vistaSi
annat liS hans f>ar á Englandi nær sér^ ok petta
bo8 jþiggr Bölfr konúngr. Haföi Ella konúngr
|>ar fyrirætlan ok alFa tilskipun með kostnaði.
Sitr Rdlfr konúngr nú á Englandi við öllu liði
sínu með mikilli gleSi; veitti konúngr {lat hitc
kappsamligasta. Liðr nú svá fram um hríð.
25. pess ergetít, at peir Rdlfr konúngr
ok Asmundr gengu úti um staðinn einn dag^ at
skemta sér, ok er peir œtluðu heim at gánga
til hallárinnar , kom at Jþeim kerlíng ein. Húa
gekk vi3 tvo stafi. Kerlíng setti upp nasirnar,
ok mælti: hvörir eru f>essir enir tígugligu
menn. peir sögðu til sín. Kerlíng mælti: er
|>élta enn agæti konúngr Rdlfr Gautreksson^ ok
væra ek sæl, ef ek hefða hann fundit. Konúngr
mælti: hvat vildir |>úRdlfi konúngi? Svá lízt
mér, sem sagt er, at^ú sér hvörjum konúngi
vænni ok kurteisari^ ok at öUum hlutum afbragi
25K. SAfiAHEÖLFsGAUTREKSSONAJt. 153
dnnarra konúnga , er jþat œtlan mín, at af ^hv
Ujóti ek nokkut gott ok pínum ráðum. Eonr
língr spnrði ^ hvörs hún |íy ríti við. Hún svar-
a^: ek á lítit efoi^ er ek ein í húsi, ok ddttir
mín, er unnit heGr fyrir mér, ok er hún en
vœnasta kona at 8já| en nú.er Hún mér verri
enn engin^ jþvíat maf(r venst til at glepja hana }
er mér 'þdLt mjök i mdti skapi, gáir hún engis
fyrir honum ; er hann mikiU maðr ok sæmiligr
at sjá 9 en |»d er mér ékki um hann , vilda eky
herra ! at{»ér kæmufi ok talaðir við |>enna mann j
mun hann gjöra fyrir. yðar orð ok láta af iiflíng-
um við ddttur mína. Rdlfr konúngr svaraði
pá: ekskal at vísu, kerlíng! koma nokkurn dag|
at finna |>ann. pá vísaði kerlíng peim til húsa
sinna. Síðangekk konúngrheim tilhallar, ok
líða nú nokkurir dagar. Ok einn dag mœlti
konúngr til Asmundar, at vel mundi fallit|
at vitja kerlíngar. Asmundr svaraði: |>at ætla
ek vera illa kerlíngu.ok prettvísa, ok er mér
ekki um hana. Konúngr kvað nauísjn, at sá
maðr gjörði henni ekki vandræði. Asmundr
kvaðst eígi hirða, ]>dtt hann hefði [pær báð-
ar'. Ok eptir drykkju um daginn gengu jj^eir
til húsa kerlíngarý |»ar var lítil stofa; jþar
sat kona á palli úng ok vænlig ; |>ar sat hjá
henni maðr mikill ok frekligr y hann sat með
alvepni, ok talaði vi^ konuna. Kerlíng sat í
palls horni, ok hafði yfir sér feld ok hökul
>; lieaBÍ þTÍ lofal, B, K
Sag A HaÓLPS GAUTREKðSÖM AR. & K.
ÍÍIán. Pau fögnutn Vdl konúngi j bk er kevl-
ihg varS vðr Við, at konúngr Var kominn,
8pratt htki upp , ok gréip stafi siná WÍta y. ok
för fram á gölfit, ok mœlti 2 ek biS j^k^ berra
minn ! at þú rekir minnar skammar, ok drepir
fienna enn vonda mann f er mér hefir gjöi^t
8vá mikla raun^ at hann hefir giht ok gabbat
ddttnr mína. Konúngr mælti: vertu eigi sv&
di$, fdstra! má f>á vera, at J>ú hafir ^itt mál,
f>ótt við leikum í tdmi við* pát er eigi y sagði
kerlíngi enda hafa pau svá preytt mik um petta
mál, at ekmá eigi lengr 8vá búit 'þolsíj j^gar
ek veit mér nbkkurs trausts vánir ; hefr kerling
upp hækjuna j ok œtlar at slá penna mann viö
ejrrat, sá maðrbrá uppvið högginu kerlingar
skildinum, ok Íaust hún svá fast á skjöldinny
at i ^undr gekkstafr kerlíngar. Rölfr konúngr
tdk kerlingu, ok mælti: pvi kom ek á pinn
fund^ at ek skal nú sjá fyrir |^inum hlut. Hann
setr hana niðr hjá sér. Kónúngr spurði: hvðrr
er pessi maðr, er heldr strið við kerlingu? Hann
svaraði: ek heiti Grímr. Hvat manna ertu?
segir konúngr. pdrir heitir faðir minn , haná
er bdndi hér skamt i brott í porpinu. Kon-
úngr mælti: pú ert maðr vœnligr^ eðahve opt
ertu vanr at koma til húsa kerlingar? Hann
kvaðst f>ar jafnan koma. Konúngr mælti:
kerling pessi hefir kveinat nokkut um fyrir mér,
Íienni |)ikir f>ú gjöra serit margtalat við ddttur
sina, jþikist hún afla oflitils á vinnu hennar^
25 IL SA€AH]ft^FsGiuTREKS801lAA. 155
exL kydhr Jiar Tið liggja björg peirrá beggja.
Nú TÍl ek biftja |>ik, attu láiir af at gtora kerl-
ínga fiessa skapraun} er pér i pessu lltilrœði,
en engi fratni y at gjöra henni raun .1 þesau ; et
mðr |»6kk á , at ek purfi lítils við utntalit ^ tril
ek bjötbst til at veita }»ér áðra bæn í möt!.
Grímr mælti: pathafða ek ætlat, at gjöra aungra
breitni á um fer&ir mínar, hvörir sem ^r legift
0r6 tily en eptir bœn pin^i ok vilja skal ek g^ðray
sem ^ér líkar bezt; mun ek ok eigi skjdtt be5-
inn af ágætara manni^ enn þlt eru8, vil ek ok
ekki fresta at biðja jir i mdti ; |>at er mín bæn,
at 'þir takið við mér til hirðvistar, ok fara ek
með y6r at sumri, et mér forvitni á at reyna
mik, hefi ek aldrei í styrjðld staðit hér til. Kon-
úngr mœlti: petta vil ek sannliga veita pér,
Ifztmérvel á pik ok gæfusamliga, ok kom til
möts viiS oss at sumri! Okjægar gekk Grfmr út^
ok stíldu peir með blíðu. pá stdð kerlfng upp^
ok pakkafti konúngi sinar tiUðgur. Hún mœlti
'þ&z hvðrt mun engi konúngr betri bæna enn
pú, eÍB. kunni 'þir nokkut at lyfja' elli, herra
minn! Konúngr svarar: ekki kann ek pat, ok
eigi veit ek, hvat pat er. Ásmundr mælti:
opt er pat í karls húsi, er eigi er i koniings^,
ekkann I>at, kerling! at lyfja' f»ir elli, etþú
vill af mér þiggja. Hún kvéðst pat gjarna vilja,
eða hvort gjörir |>ú j^at i hvílu^ ? Hann svar-
z) þannig A; lifja mér, /); leyfa, C. ^} rann! , 5. v. B^
C, I>^ V. *) lyfja, D. ♦) ^a annarsud'av, *. w. C.
156 SAGAHKÓLFsGAtlTAEKdSONAR. 26 K.
aSi: firSu til tnín, ek mun &ra at, sem mér
líkar. Kerlíng kastaSi frá sér bœkjunni, ok för
til Ásmundar. Hann hafSi viðaröxi eina i hendi
sér } liann baS kerlíngu lúta at sér'. Hún gjörði
svá| ok bugði at hann mundi vilja tala hljdtt
við sik } lét ^ Asmundr hlaupa öxina á 'hála
henniy svá at aftók höfuðit. Hann mœlti f»á :
nú lyQaða' ek f>ér elli. [Rólfr konúngr hafSi
ekki geymt at um viðtal peirra, ok leit bana
til, 'þÁ at afFauk böfuðit'. Rölfr konúngr var5
^essu svá reiðri at bann bélt við, at hann mundi
vaða'^ til Xsmundar, ok kvað petta svá íllt verk
orðit ok öheyriligt , at ^eir mundu aldrei þdt
bíða pessa ámœlis, ok ^eirra skömm mundu
uppi vera, at 'þeir skyldu drepit hafa gamla
kerlíngu ok fátœka í dkunnu landi. Ásmundr
kvað undarijgt at verða iUa við slíkt; varð
^eim petta mjök atsundr|>ykki; gánga eptir |>at
heim til hallarinnar. Ok er menn voru kómnir
undir drykkjuborð, fann EUa konúngr, at Rólfr
kontingr varekki roeS blíSu bragM, ok spurði
konúngr |)egar, hvattilkom, enRólfr konúngr
sagði, svásemor&it var, ok kvað petta hafa orðit
et mesta slis. EUa konúngr bað bann eigi |»at
mœla, þ\l bún var en versta kerlíng, ok hin
hreimsamasta% ok full upp flærða ok Ijdna^:
'ok er miUu betTi at bún sé afráðin. Asmundr
1) hir etular miShro1í& af D. ^) Uyf&n, C. 5) „. ,' c.
25-26 K. SaG A HrÖLFS GauTREKSSON AR. 1 67
kve^Sst aldri sé$ hafa RcSlf konúng jafnreiSan^
fyrir lítit efni.
26. pat er sagt at nokkurir mikilsháttar
xnenn i Englandi urðu til pess at rægja Rdlf
konijng Gautreksson við EUa konúng, ok sögðu
hann búa um svikræði viS hann; voru at pessu
dráSi fyrírmenn* tveir jiÁrlar ok margir aðrir
rfkir menn. peir sögðu at Rrflfr konúngr æll-
aSi at komast at rfkinu, hvat sem hann ynni
til. Ella konungr vildi pessu ekki trúa, ok
för svá fram nokkura stund, at |)eir kærðu
j^tta íhljdði fyrir konúnginum. Konúngr hMt
upp teknum hætti vi5 Rólf konúng um alla
gleði, ok kvað petta mundu vera ena mestu lýgi.
Hér kom um sl6ir, at konúnginn grunaSi, }>vi*
at (eir sönnuSu petta meS mörgum skrökvott-
um ; fundu menn |)á brátt, at skipti lyndi kon-
úngsins, ok gíðrSist hann fár við Rólf konúng,
h)á f>ví sem verit hafði. Rdlfr konúngr gaf sér
ekki at, ok li5u svá enn nokkurar stundir. pat
var einn tima, at jarlar komu at máli viS EIlu
konúng, ok kœrSu fyrir honum f>essi svikræSi.
Konángr svarar: með pvi at |>ér pikizt finna
{>enna mann at svikum viS oss^ pá gef ek yðr
otðlof til, at skapiS honum fyrir makliga hefnd,
en þar sém Rölfr konúngr sitr hér at voru boSi,
pá hef ek eigi lund til at veita honum atgöngu,
meSan hann verSr eigi ber at svikura viS oss,
ok vil ek hjá sitja öllum yðrum viðskiptum ;
i) V. i' C.
158 SAfiAHAÖLPsGAVTR£K8S0VAÍ. 26 K.
mælti konúngr af (v{ st&^ at faonum var grnnr.
áy at peir mundu Ijiiga^ Jarlar kváðust eigi
framar beiða af konúngi, Slðan ákváðu peir
stefiiu til, nœr |ieir mundu veita Rölfi konóngi
atgöngu, kváðust mundu hann s«kja bœSi með
eldl ok járnum. Konúngr baðj^á nú gjöra) sem
peim likaSi; ok 'þann sama aptan, er }arla var
at von, .veitti Ella konú^gr af mikln kappi, ok
gjörði sik enn blíðasta við R<51f konúng, urðu
flestir allir mjök drukknir. R<$lfr konúngr-
drakk 'þi jafnan minnst^ er aðrir voru mest
dfúkknin Rölfr kondngr svaf við sína mena
i einni útiskemmU'; hann var því vanr at gánga
jafnan tímánliga at sofa^ ok svá gjörði hana
pann aptan. £lla konúngr mælti : {>ú, Rdlfr
koadilgr ! heBr dvalizt i voru ríki um étuadar
^akir, höfum vér jafnan skynjat yðvart athœil
ok yðvarra manna með göðri siðferð ok hæversk-
ligum hvörs dags háttimi; nú vil «k sofa í
nótt i yðru herbergi| ok skynja athæfi yövarra
znanna eigi siðr um nætr enn um daga« Rólfr
konúngr [svarar: pat er yðr gjaman i ti^ ef
"þhr vilið hafa UtUœti til 'þess^ ok viljum pat
með jþökkum taka. Ok sem borð vom uppték*
in, gengr Ella konúngr með Hrdlfi konúngi
tilj skemmunnar^ ok lögðust til svefns^ ok sofn^
uðu skjdtti. Ok er peir höfðu skalnma stund
sofit, vaknar Rdlfr kondngr við pat, at út er
at heyra mikit háreysti, hark ok vápnQgný. pat
2ð K* SAGAHRÓLFsGAtTft£RSd(HIAiU 15^
fylgði ok, at eldr var borina at skeniLinunnL
Rólfr konúngr h^^ sfna menn vaka ok vápna
sik: ok er oss orðit petta mikit slis, er Ella kon*
úngrskal hérhjá oss 9l»ddr.í Jþessum háska^ f>ví«
at j^essir menn munu pikjast við oss sakir aiga^
ok er patmt| .at sv& góðr konúngr ok reUl^tr
skal ^aldá vor« Rólfr konúngr vildi vekja kon-
úngínni ok gat pat eigi gjort^ svaf hann svá
fast^ at hann varS eigi var við' petta hark.
Rólír konúngr mœlti: hér 'mun verða skjött
til ráða at taka ^ áSr hús f»etta l^renni yfir oss,
vér skulum rífa setstokka or húsinu, ok færa
fram á ]^ilit| svá at undan gángi. Konúngr
skipaði til |>á menn^ er sterkastir voru, ok lét
taka Ellu kdnúng upp i öllum klæ&um ok.
bera svá út| ok bað menn bera hann tii sœngr
sinnar: ok gefið at pvi beztan gaumi ev kon-
únginum varðar, pvíat par liggr við sœmd
vor. Ok er peir komu út, sá j^ir at J>ar var
komit fjölmenni mikit^ tökst par þegar en
snarpasta orrosta; ok er EUa konúngr er út-
konainny kallar hann ok biSr menaeigi berjas);
leagr. SiSan segir haan Rdlfi konúngi svá
sem &rit haf&i , ok kv#6 petta at sumu leiti
sin ráS^ verit hafa ^ ok baS Rölf konú«^ fyrir-
gefa sér [jþetta^ tiltaðki:, ea kvað |iá skyldu
drep^, er fietta rög höf6u kveikt. Rólfr kon«-
úiigr kv-að ]^á ekki fyrir petta drepa skyldu,
va<rð hann víð |»etta störUga vinsall af £ag*
1 60 S A6 A Hkólps Gautreksson AR. 26->27 K*
Iftnds mðnnum, iöku konángar nú at halda
upp teknum hœtti um síaa vináttu, veitti Ella
konúngr RólG konúngi enn betr paSan af ena
áSr, pvíat ná pdttist hann pat hafa reynti at
hann var öngvum líkr at sfnum heiUeika;
KSr nú af vetrinn, ok kom sumarit.
27. pat var einn morgin snemmai at
Rölfr konúngr gekk or sæng sinni einnsamt
ok brott frá skemmunni eigi allskamt, hann
hafði fátt klæða, en pess gekk hann hvörgi,
at hann hef5i eigi sverSit Risanaut, hvorki ndtt
né dag. Konúngr litaðist um víða, ok er hann
œtlaði til skemmunnar, þá sér hann, hvar mai^r
ríðr ákaQiga mikit, ok var vel vopnaðr, ok maðr
ekki mikiU á baki , ok pö hinn kviklátasti -, ok
er hann séri hvar konúngrstendriþá víkrhann
{>ángat, ok hafSi séð fyrr Rrflf konúngi ok
stígr af baki| ok kveðr hann sæmiliga. Kon-
úngr t<5kl»v{ vel| ok spurði, hvörr hann vœri.
Hann kveðst porðr heita, ok eiga bú á land upp.
Konúngr spurði, hvört hann œtlaði at ríða.
pórSr svaraði: ek œtla nú eigi lengra fram á
leiSv, er ek hefi yðr fundit. Konúngr spyrr,
hvört er eyríndi við mik? Hann svaraM: ek er
mjök vant um kominní fyrir þrim vetrum kom
-til mín maðr sá, er Hárekr heitiri ef mann
skalkallai J^víat eigier hann dlíkaritröUi} hann
er enn mesti berserkr ok djafnaðarmaðr; ek á
systuri er Gyða heitiri ok er enn bezti kostrj
jþessi maðr vildi taka systur mína friUutaki| en
27
K. SagaHrólfsGautrekssonar. 161
ek vilda frat eigi, (á skoraSi hann xnér á hölnii
okjátaða ek]>yí. Nú>é ek at þat er ekki.mitt
færi at berjast við petta flagð; 'ek hejfi spurt,
herra! til hreystiverka j^ðvarra margra. Nú
vil-ek biSja yJSr^ at |>er leysið mik af pessum
háska, ok ráðið af berserkinn. KoniSngr mœlti :
litt eitu við kominn 9 ok vil ek vist finaa penna
mann^ ok mun ek gánga inn ok taka.vápn xnin
ok klœði. ptfrðr mœlti: ekki má svá vera,
verðið f»ér nú ^egar at fara svá búnir^ tfttumst
ek ok^ at berserknnn sé kominn; mun hann
hyggja mik svá ragan, at. ek I>ori eigi at biða.
hansy ok taki hann á brott systur mina; nú
stigipér, herral'uppá pennahest, ok tak hér
pegar vopn ok klœðij hafði hann f>ar Þegeu: til
reiðU| ok var hinn kviklátasti. petta verðr
konúngi fyrir, at hann stigr á bak^ ok ríðr^ en
pórðr hleyprfyrir hestinum^ var pat eigi all*
skamt á land upp. Ok er peir^ komú til bæjar
pörðar, var Hárekr eigi komixm. Sá kotíúngr
at f»at var göðr bær 9 gánga peir til stof u } ok
er konúngi par búit' hásæti. . par var margt
manna, sýndist konúngi Gyða en sœmligastai,
Ok er peir höfðu setit um stund|. kpm (ar Há*
rekr, ok peir 12 saman, ok létu f^égar^hit drjúg-
ligasta, ok spurðuý hvört pórðr væri búinn til
hölmgiHigu. Hana svaraði: ék hefi fengit
mann fyrir mik, sem skilit var.okkar 1 millum.
Hárekr spurði , hvörr svá mun djarfr, at byðtst
FOKSAXOAR SilOV]lNoilDllI<AV0A, 3BlVBI. i^
162 $AGAHRÓLFsGAUTltEK$50NAR. 27 K.
i mót honum* pdrðr segir hpnum , at f>at var
/Röifr^ konúngr Gautreksson. Hárekr mælti:
heyrt hef ek getU Rdlfs konúngs^ ok eru
ið^rri konúngar nú ágœtari fyrír hreysti sak-
ir ok iþrótta ok allrar atgíörfi, er pat ok
miklu jafnligra, at yið reynum með okkr,piki
mér til lítils vera^ at gánga í mdtí p^r, ok er
pat ráð, Rdlfr konúngr! at standa upp, með
]þviat f)ú viU hættavirðíngþinniundir vopnmín.
Konúngr kveðst ætla, at honum mundi lítil
hættu raun, at gánga í mtfti honum. Eptir
|»at gángá •^•ir út| ok var kastat feldi undir
fœtr |>eimy ok sagSi berserkrinn upp höIm->
göngu lög. Konúngr hafði ekki fleira vopna
enn svérðit Risanaut. pörðr hélt skildi fyrir
kowSngi, ok í fyrata höggi hjó konúngr ber-
serkinn í herSar 4ii8r ; f j11 hann skjdtt dau8r
til jarðar. pdrðr I>akkaði konúngi penna sigr,
ok gafRólfi konúngi ágœtar gjafir, J»víat hann
var stdrauðigr maðr. Konúngr bað hann eigi
gipta systur sína , áðr hann kœmi aptr af ír-
landi 9 ef pess yrði auSit , ok pví hét pörðr«
£ptir pat fylgði hann konángi heim* pá var
brak mikit £ bœnum, hafði Asmundr vaknat
litlu síðarý enn konúngr var i Vrottu or bæn-
iim, ok hafði |>egar leitat hans um allan bæ-
inh, ok var eigi i göðu skapi. Ok er kon-
úagr kom aptr^ urðu menn honum stórliga
fegnir, spurði.Ella konúngr^ hvört hann heföi
farit. Rölfr konúngr segir honum allt, sem
27-28 K. Saga Hrölfs Gautrbksson ar. 163
gengit haiSi. EUa konúngr ma^ltiy ok kvað
hannhafa unnit mikit happ^ sigrat |>ann ber*
aerk , er >Yerstr gekk um England^ ok meátan
ójafnafi sýndi öllum mönnum i kúgan ok rán-
um, ok bað hann hafa mikla pökk fyrir. Marga
aðrá dspéll' siðaM hannpar um vetrinn, okiör
ví5a um England með Ellu konúngij skipaiii
hann, ok setti peim málum^^ er Ella komSngr
átti ddm áy {>víat hann var pá gamall m)ök$
vildu allír svá sitja ok standa^ sem Rólfr kon-
úngr vildi, fdr hans vinsæld um allt England.
28. Ná er par til máls at taka, er fyrr
var frá horfit, at pornbjörg drottnlng sitr i
Svi|)jdð. Hún fréttirekki til ferða Rdlfs.kon*
úngs, voru nú liðnir 12 mánuðir, siðan'hann
fdr or landi; er hún nú mjök hugsjúk nm
fieirra f erð. pess er viðgetit einn dag^ at pdrir
járnskíöldr sat i öndugi i höllinni eptir vanda,
ok fátt manna i h)á honum. Drottning >gekk
'þá i höllina^ ok hafði i hendi hornit pat et
gdða. Hún gekk innar fyrir pdri, ok bað hann
drekka, kvað hann raundu pyrsta mjðk. pdrir
undraðiy er hornit var innborit, pviat hann
hafði ekki séð I>at , siSan Rdlfr konúngr fdr á
braut. Siðan undraði pdrir, .er drottnihg skeinkti
honumy pvfat ]>at haföi hún aldrei fyrr gíört;
en pdrir hafði |>at mælt, pá er Hrólfr fór af
vSvif))dð, athann skyldi verða pess manns baniy
') úspekt, C. ^) þarmig C; mm) jí\ miflay B, ^.
L2 *
164 SagaHrölfsGautrekssoxar. 28 K.
er bpnum segði lát Rölfs'konúng& Gautreks*
8onar. p6rir stöð upp ( tnöti'drottníngu, ok
fágnaði henni vel^ ok tök viðhorninuy ok drakk
af 9 ok pá er hann hafði mjök svá afdrukkit, |»á
gall í horninu svá hátt| seahþA var jafnan vant^
er eptir komu mikil tíðindi , eða ella voru þau
umliðin; var petta íyrir stdrum orrostum ok líf-
láti göfugra manna. pdrir járnskjöldr kattar
horninu, ok leit rejðugliga til drottníngari ok
mœlti: segir 'þú mér líflát Rólfs konúngs Gaut-*
rekssonar? Húnsvaraði: eigi gjöri ek jþat, heldr
heyri ek pat, at homit segir |>ér nokkur tíðindiy
[hVort sem ^u erukomin fram, eða horfir til< $
hefir mik svádreymt, at Rólfr konúngr muni
{lurfa liðveizluy áðr fietta sumar sé allt á ttrottu.
Númeð|>ví^ drottníng! at pú hefir tjáð mhr
J)ína hugsan, er pér segir erfiðliga hugr um
Rdlf konúngy ok með fiví ek á honum svá mikit
gott at launa y sem pú veizt , f>á skal ek fara
brott or riki pessu, ok eigi aptr koma, fyrr enn
ek veit, hvat orðit er af Rölfi konúngi, hvbrt
Koniingr er lífs eða 4auðr ; má ek ok eigi njota
matar né drykkjar, meðan ek veit eigi, hvat um
hann ifór, ok ek hefi aungva vissu um hans
athæfi. Eptir petta fœr hann sér eitt litit skip,
ok þar til fá ménn, ferr við petta brott af Svi--
pjdðu) ok erhann kemr við England^ varRölfr
konúngr paðan { brottu^ ok farinn til írlandð.
pdrir dvelzt par ekki| ok œtlar nd at koma til
28-29K. SaGA HrÓlFS GAUTRSKSSOirAR. 165
faUtÍÐgs Ti5 Rdlf konúng, léttir eigi fyrr sinni
ferðy enn hann kemr viS írland^ ok ekki fmr
[inn aVy sem Rólfr konúngr kom. pdrir talar
¥Í5 sína menn : f»ér skuluS- min hhr bíða , en
ek einn gánga upp á land, mun ek ^kki ákveða
fyrir y9r um mína aptrkvomu. pér- skuluS
min at aungyu geta ^ |K$tt pér j^ikkizt nokkut
áræðiligt' spyrja til minna ferða^'má veraat
fara nokkru ^ví tnm^ at ^ér megið mín Iftt,
njdta frá landsmönnum. pér skuluð segjast
kaupsveinar, ok láta lítit yfir yðr, par til ek
kem aptr. Við fietta gengr pörir um ndtt frá
akipi 8Ínu svá lángt á land upp, at hann g]ör-
ir hvörgi við. sik vartj hann stefnir pá til kon*
^ngsatsetuj ok er honum f>ikir engi von, at
no^krirmenn ráði i um ferö hans , tekr hann
^t til tiisy at drepa ni5r bœSi menn ok.fé. pat
hyggja allir^ |)eir sem haun sjá^ at ^etta muni
vera it hraustasta tröll komit i landit. stökkr
undan hvörr^ er pvi kemr viS, avá at engi upp-
reist er g)Ör i mdti honum.
29. Nú er at segja frá Rdlfi kondngi,
Jregar er voraði, stefndi hann at sér li5i sinu, ok
býr ferð sina til írlands. EUa konúngr býðr
honum lið af sinu riki, svá mikit sem bann
vildí hafa. Rdlfr konúngr lét f>ar eptir dreka
sinn, ok öll enstœrriskip sín, ok tdkjþarsmœrri
skipok fleiri; höi5u ]>eir af Englandi 30 skipa,
ok öU smá. Grimr kpm til móts við konúng.
. X
) nærrJ, C,
■ t
166 SagaH&ólfsGautbekssovaii. 29 il
sem ^ir höfðu ákveiiiti sldldtt kondngar meS
blíðu, ok at búnu liSi 6iau siglir bann af Eng-
landi, gefr ^eim vel byr, ok koma við írlaxul;
jþat var síS um kveld, lágu jþeir p^r um nöttina.
Svá er sagt > at Rölf r íra konúngr hafði vitat
komu nafna síns af margkunnandi sinni ok vis-
ddmi) ok hafði hann stefnt at sér miklu liSi«
Um morguninn, er jþeir fóstbrœjir vakna, mœlti
Rölfr konúngr vi$ Asmund: mun eigi ráð at
vitja mey^r málanna, ok heyra svör » af Rdlii
konúngi. Asmundr kvaðst (ess vist fýsast.
Konúngr mæl^: vér skulum fara fríSliga ok
méS aungvu ofbeldi eSa hernaSi^ meSan oss er
engi dfriSr boSinn. pá valdi konúngr með sér
hundraS manna, en baS liSit vopnast ok vera
búit við öllum hemaSiy ef til pyrfti at taka , ok
gángauppfrá skipum, okvera i skdginær borg-
inni* Ná ferr Rólfr konúngr, f>ar til er hann
kemr nœr borginni. pá sá (eiri at lið ferr i
mdt peim , ok bdit sem til bardaga. Konúngr
bað |)á gánga. Borgarlýðrinn stefndi til möts
við pá, ok er peir fundust, var par kominn
íra koniingr með 6 hundruð manna. pá mælti
Rdlfr íra konúngr: gjörla veit ek, Rolfr Gaut-
reksson ! hvðrr pú ert, ok Asmundr, fóstbrdðir
pinn, son Otafs Skotta konúngs, ok veit ek eyr-
indi, ok purfi fiir |)at eígi upp at bera j ek skal
I>er, Rölfr konúngr! gjöra skjdta kosti, með
'jjþviat þdert hvörjumkonúngi friðari okágætari,
pá skal ek jþér leyfa heim at £ara með öllu heilu
29 K. SagaHrólfsGauta^kssonar. 167
pkholdnu liði pínU, .ok kom aldrei (essa eyr-
indis optar, pvíat fremci ok ágætari hafa |>éir
verit margiri er |»essa rá^s hafa leitat, ok fengit
eigi utan skömm ok skaða; vili pér eigi |)ekk}-
ast jþetta vort boð, I»á skulu pér fara þvi hæ6i*
ligar, 'sem ^ér jþikist meira verðir enn aðríc
menn. At lokinni rœðu Rólfs íra konúngs,
svaraði Bdlfr konúngr Gautreksson: meii pví
at þú ert svá vitr konúngr ok forspár, at f>ú
veizt dorðna hluti, hug eða œtlan hvörs manns^
{lá ætla ek at J>at mundi forsjáligra, at piggia
þettaboðý enfiarsem ek hefi rekizt heiman or
SvípjdSy ok með nokkuru liðiy ok heitit Áa-
mundi, fdstbrdður mínum, fyIgð>ok trygð til
J^essa máls'y f>á nenni ek eigi at snúa áptr
við 8V& búit ok reyna ekki framar yðvarn
styi;k ok mátt. ira konúngr kvað hann f>at
kjdsa-y er honum gegndi verr ok liði hans.
Rdlfr konúngr gjör&i f>á n)dsn liði sínu, ok
bað I>á eigi dvelja at duga sér, æilaði Rdlfr
konúugr Gautreksson , at í ra konúngr mundi
eigi hafa meira lið, enn þat sem f>eir S]á|
ok f>6ttist i hendi hafa hans ráðj en íra kon-
úngr hafði dflýanda her, ok vissu f>eir ekki
til f>ess. íra konúngr vissi ok eigi, at Rdlfr
kondngr hefði lið í skdginum. íra konúngr bað
nú veita f>eim atgöngu. Rdlfr konúngr Gaut-
reksson bað sína menn hlífa sér, ok hefjast
undan. Litlu sfðar dreif at liS íra konúngSy
bað hann sína menn víkja aptr til borgarinn-
\
168 SA€AHRÖLFsGAUTa£K880SAm« 29 K*
ar. pá félíu írar in)ök| Mr jj^eir kvomust.f
borgiúa ; 8Óttu RóUb menn eptir með mikium
ákafa, ok pegar inn í borgina. Ok er lið Ról&
konúngs yar allt inn komit f borgina ^ pá dreif
liii at peim öUu megin } fylgtu h vorirt^eggju j
er 8Tá sagt, at eigi var minni liðsmunr, enn
6land8menn Toru um einnþeirráSvíanna} skaut
J^eim mörgum heldr skelk f brfngúy ok |»rftti
^eim mikit ofrefli í möti at gánga svá miklum
miíg manna , tdkst pá bardagi bœði harðr ok
lángri sóttu írar at með miklum ákafa ok mann-
f jöldá I pvfat 'þeix sá at höfðfngi peirra var
harðla mannskœðr; skaut íra kondngr* svá , at
f>eim sýndist tvœr örvar senn á lopti , ok varS
máðr fyrir hvörri. * Rdlfr konúngr Gautreksson
barSist / með f rœknu h jarta ; menn hans fylgðu
honum allir Vel ok drengiliga, ok féllu meö
góðum drðstýr, pdtt vér kunnum eigi at
ségía frá hvörs f»eirra vðrn< ok framgönguj
sýndist p'elm pá| at {»eir höfðu margir verit
enir mestu garparj ok meðan peir voru d^
mdðiry feldu |>eir margan mann til jarðar, ok
hopuðu hvörgi á hæl^ J^dtt f»eir œttu við mik-
inn liðsmun. Grímr, er fyrr gátum vér, gjörð-
ist auðkendr í pessum bardága ^ var hann bœði
fimr, röskr ok enn djarfasti í framgöngu. Rdlfr
konúngr Gautreksson gekk fram með mikilU
grimd i pessi orrostu > ok hjd til beggja handa
méð sverðinu Risanaut, hlífði hann sér hvorki
'} þannig C; vöxt, A>
29 K* SagAHrölpsGautre&ssonar. 169
meS hjálmi nh skildi n^ biynju , ok fœrSi xnarg*
an niann til heljar , ok gekk jafnan í gégnum
fjUdngar af mikilli hugprý6i. MeS slikum
hætti gekk fram Asmundr^ ok hjö margt ok
stdrty ok gjörSi mikit afhroS í sinni vöm, pá
▼ar5 bardagi ákafr, ok tökst enn hit mesta
mannfall i hvoratveggja liði. par för, sem
jafnankaon verða, [at landsherinn verðr drjúgr^;
snéri pá mannfallinu á hendr Rd)fi konúngi
Gautrekssyni ok hans mönnum; ok pegar er
Írar funduy at mannfallinu snéri á hendr sín-
um dvinum ^ pá gengu {^ir at djarfliga j f éllu
]^ menn Rdlfs konúngsr Gautrekssonar hvorr
um pveran annan. pá var gengit at ölli;i meg«
in með öpi ok eggjan. Ok er Rólfr koniSngr
s&j at li5 hans fMl, svá.at fátt var eptir, bað
hann pá víkjast út at borgarvegginum , ok láta
hann hlífa sér. pá sögðu menn hans , at peir
munduflýja, ok vita ef-^eir nœði til skipa sinna.
Konúngr kve5st eigi flýja vilja, kveðst heldr par
skyldu falla með öUu liði sínu} varð ok öngv-
um pat fyrir hans mödnum at flýja, heldr fell
hvorr á fœtr öðrum, svá gjörsamliga at eigi
stdð meir upp enn 12 menn , ok voru pd mjök
sárir ok ákafliga mdðir. pá mœlti Rdlfr kon-
úngr til Ásmundar : pat er nú vœnna, fdstbrdð-
ir ! at hljdta at vinna nokkut til mægðanna viS
fra konúngi er pér fýstuzt at fá yðr, |»dtti ek
f) H hcimaherimi vwáTr ii jugr, By V i a^i ekki má viéT inörg-
170 SAGAHaÓLfrsGAUTRBKSSOIiAR. 29 K.
seiim ok tregr ferSar ^essar , skal ná ok ekki
afspara atreita |>ár eptir xnegnii ok heimta út
meyjar mundinn. Rólfr konúngr Gautreksson
spenti ]þá tveim höndum meðalkaðann ^ ok hjó
i báSar hendr hæii margt ok stdrt, ok yeitti ~
mörgumskidtt líflát. ^smundr ok Grimr veittu
honum góða fylgð. S vá er sagt át jþeir hlö&u
svá umhverfis sik^ at peir máttu valla vega ^
fyrir, ok f^lu f»á allir menn Rölfs konungs utau
|[>eir Ásmundr ok Grimr, peir voru ^á m)ök
sárir^ en ákafliga möðir^ svá at Jæir gátu valla
staðit uppi. pá voru bornir at peim skildir öUu
xhegin^' ok áðr peir nœði Rölfi konúngi^ drap
hann 15 menn fyrir ^im ^ fór hpnum pá, sem
'mœlter, at ekki má við margnumj voruNpeir
allir handteknir ^ ok flettir klœðum ok vftpnum^
höfðu peir barizt allan daginn ok mikit af nótt*
inni, iéll par svá gjörsamliga, at engi maðr
komst á braut , höfðu peir ok eigi annat stund-
at^ enn veita konúngi sinum sem bezta fylgð.
Lið Ira konúngs hafði svá mjök falUt, at eigi
var meir eptir enn 5 hundruð manna^ ok þó
allir sárir ok móðir. Rdlfr íra konúngr hrósar
nd sigri sinumj hann mælti pá við Rólf kon-
úng : nú hefir farit ^ sem mik varði ^ at f>ú ert
yfirkominn með öUu liði f)fnu, vœri þér nú
betra at hafa tekitpann kost með pökkum^ sem
pér var boðinn, ok haldit svá heilu liði I>ínu.
Rdlfr konúngr Gautreksson svarar: éngrar
frægðar eru J)ér af pessu verðir , hafið 'þhr meir
29-90 K. SagaHrólfs Gaut&bkssonar. 171
unnit petta mál meS vilum ok prettvlsi^ enn
með drengskap eSa hr?ysti sakir liðsfjölda l^ess^
er l^ér'hafið oss i mdti^ enda má enn vera^ at
yðr verði petta launat. íra konúngr mœlti:
lengi heldr f>ú á dul pinni, þvíat fiú veixt
tfg)ð(la, hriBLt ^ú átt fyrir höndum^ pvfat engi
8kal< íúlari istaðnumy enn sá er pú skalt i fara«
Rtflfr kondngr Gautreksaon mælti : p^r munuð
nú at sinni hafa vald á oss f élögum , ok eir 'þaZ
hraustra manna dauði^ at vera hálshöggnir.
íra* konúngr mœlti: fyrr skal fœra yðr.i gesta-
skála minn ^ ok skulu þer jj^r svelta i hel. L2t
hann leiSa |iá út í garðinn, par sá peir gjörla
eina gröf lángt í jörð niðr j purftu f>eir j^
margir át at gánga y áðr f>eir komu Rdlfi kon-
^ngi par niðr^. par var harðla djúpt, ok ef
j^ir hefðu konúnginn á höfiiinu niðr fært, hefði
hann [skjótt látit sitt lif ', en hann kom stand*
andi niðr. par var f ýlá mikil ; par voru und-
ir manna búkar. peir ^smundr ok Grimr voru
ok niðrfterðir j tök konúngr f>á á lopti^. ok setti
niðr hjásér. Siðan var færð yfir hella mikil, svá
varla gátu hrært 10 karlar. . Föru í'ra konúngs
menn f>á i burt, ok töku náðir á sik.
30. pá mœlti Rdlfr konúngr Gautreks-
8on til Ásmuudar: f>at œtla ek, fdstbróðir! at
————— t ■
«) skali skal, B, C, f^ ^)hí9an af og tógunaút eru B^ C,
y mihtf frábrug^in A, þ6 á^alefnilf «ð þaií sama, og eru þau
/jjölot&ari h^an og fram { 33 Aa/?«> cn úr þuí <r A lengri oðT
fiíU'ógn. ^} liálsbrotnat, C.
172 SagaHrölfsGautukssohíju . sok*
snafiai muin ætli (ir fjrrr pesta hTÍIuiiA eim hjá
ÍAgibjði^, ddttur sinniy eSa hTÖrsu ^iki pér
hér fyrir fjrrirbiUt? Asmuiidr kyeðst fiikja ttiJr-
liga iUt : Tilda ek heldr hafa fallit i dag f jrír
Topnum yaskra manaai enn at vera f ^essum
öfagnaði, mun oss hérœtlátat deyja ok svelta
til bana. Rdlfr konúngr mœlti : mœlumst vel
um, fdstbrdjiirl er ^t, sem mælt er^ at býsn
skal til batnaðar^ mun enn npkkut gott fyrir
okkr liggja. peir stdðu berum fdtum á manná
búkum í skirtu ok línbrdkum. Ðdttir íra kon-
úngs hafði sið á bardagann um .daginui ok sá,
hvðrsu hraustliga Rölfr konúngr barðist ok
hans menn^ ok harmaði mjök sva ágætan kon^
úng, at hann skyldi svá skjdtt tína lífinu. Hún
átti eina skemmu , ok bygSi hana með mðrg-
um meyum« Hiin var vitr ok vinsœl ok harSla
væií ok kurteis. Hiin átti eina skemmumey, er
hiin triiði betr enn ðUum ððrum; hún var
riks manns döttirá írlandi, ok hét Sigriðr. Ok
er lokit var bardagantimy kallar hún meyna, til
ainy ok mælti: f>ú skalt fara til grafarinnar, sem
Rölfr konúngr Gautreksson er meS sfnum
mðnnum, ok spyr^ hvat hann vili'hebst, J^t ir
ek má veita honum! Hún ferr, ok kallar at
gröfinní, ok spyrri hvðrt par lifi nokkur. Kon-
úngr svarar , ok sagði J^r lifa 3 menn. Mærín
msBlti : ddttir íra konúngs bað mik spyrja yðr,
Rdlfr konÚQgr Gautreksson! hvat "pér kjdsið
helzt, pat er hiin má veita yðr til hjálpar. Kon-
30 K* Saga H&ölfs Gautrbkssovab . 1 73
úngr mœlti: f>atskal8kjdtt kjoia, ek vilði helzti
at hún naoSi sverði mínu^ mun |>at auðkent ^ .*
ralunmfyrir sakir vaxtar ok mikilleiks; geymda
ek ok pat, er ek var tekinn^ at ek kastaði
pvi i liurty aem lengst gat ek, í valinn, par sem
l^ykkvast lá. Mærin rann til skemmunnar,
finnr íngibjörgu^ ok sagði henni, sem var, ok
kvað petta vera > mundu allheimskan manu)
svá iUa sem hann var staddr, át hann kaus
fiat, er honum lá ekki vi5 með öllu. Konúngs
ddttir mælti: pat höfum vér|K$heyrt, at Rdlfr
konúngr vœri hvörjum manni vitrari| skaltu
nii fara, at leita at sverðinu* iVIærín kvaftst
vist ikki jþora at kanna valinn, fara til ein um
nœtr, vaSa blóð ok gánga á manna búkum^
kvað (at ekki kvenna ferðir. Hún^bailhaua
fara^ sagði ekki mundi tilsaka, ok yið eggjun
hennar fór hún^ okfdr ddjarfliga, leitar ok
finnr ekki sverðit, kemr aptr^ ok segir at dauð*
ir menn gengu öUumegin. Konúngs ddttir
kvað hana vera hrœdda ok heimska, ef hún
dttatðist doiuða menn: skal ek< nú fara með
^ér. pær gánga nú báðar, ok leita um val-
inn j feft konúngs ddttir hit djarfligasta y ok
finnr sverðit, drdu 'þær {>at eptir sér til skemm*
unnar. Konúngs ddttir mælli ena til meyar-
innar: farðu til grafaripnary ok spyr Rdlf kon-
líng, hvat hann kýs helzt^ pat er ek má veita
honum. Mærin ferr, ok finnr gröfina^ ok
») h^ (fyrjar* Mtinatta hlaiSit af D.
174 SAGAHRÓLFsGAnTRBKSSOlfAR. QOK.
spyrr, hvörs peir purfa helzt|.ok sagSi ^œr
hefðu náS syerðinu.> Kont^ngr kvaS jþegar vœnt
horfa. Mœrin mælti: hvat vili I>ér nú helzt
kjósa, ok segmérl Konóngr svarar: helzt vild-
um vér piggja kl^M nokkurt undi^ fœtr oss;
er hér kalt ok fúlt at standa á dauðra raanna
húkum, sé ek^ at loft er einu megin undir hell*
una, .ok má par inn koma. Ferr nú mœrin^
ok segir konúngs dóttur ^eirra beiðslu. íngi*
björg svarar: sýnir Rolfr konúngr j^at enn|
at hann er hvör}um konúngi hraustari ok
ágœtari; mundu margir bráðlátari tirhjálpar-
innar, ef £á mættu^ ok veeta svástaddir, sem
nú er hann, ok er j^at iilt, at slikir hreysti*
menn skulu svá fijött endá lífiu Ná tdk hún
peim alla luti^ er peim voru nauðsynligir,
drykk ok visti göð smyrsl ok [lækníngs li^
klœði' ok Ijds, ok allt l^at er peir j^urftu at
hafa; ferr hún nú með meyunni, ok færir
f>eim pessa hluti. Höföu f»ær snœri, ok létu
fiíga niðr at ^im. Með sama hœtti fœrSu
(ær ^ángat sverS Rdlfs konúngs, Tarð hann
]þvi stdrliga feginn, ok j^akkaði pelm með
fögrum orðum* Tekr hann nú sár peirra ^s-
mundar ok Gríms, ok hafði hvorgi |)eirra
bannvœnlíg sár. Siðan bjuggust peir um,.ok
klæddust, síðan ^tu {>eir ok drukku, pikir
j>eim þegar vœnkast um sinn hag, en verða
I><5 at vera samt í vandrœði sínu.
«) lœkníng' líf, D.
ai-32K.SA6AHR(^FsGAIITKEKSSO!IAR. 175
31. Nú er at tala um J^at^ hvat fram-*
ferr i Svípíóð , Danmörk ok Gautlandi. 'pörir
)ámsk)öldr haf5i landráð í Svípjdð eptir btirt-
ferS Rdlfs konúngs, sv& ^m fyrr var getit*
Peir íngíaldr ok Ketill iindu stórilla, at þeir
hefðu eptir 'setit. £n eptir burtferð pdris af
Sv{|>jóð sendi pornbíörg drottníng' orð Katli
ok íngjaldi , at peir skyldu sahia liða ok leita
Rdlfs konúngs Gautrekssonar. peir brugðu
við skjótty ok buðu út leiðángr af Danmörk
ok Gautlandi* Drottníng dró ok her saman
af S7{þ]6ii tdk hún pá skiðld ok sverð, ok
réðst til ferðar með Gantrekiy syni sinum;
hann var pá 12 vetra gamallj hann var hinn
vænsti maðr^ mikill ok sterkr. Ok i ákveðn*
um stað fundust f»au öll saman með miklu
liðiy hafði drottníng ráð ok skipan fyrir [liði
|>eirra'9 var enn sem optar, at KetiU sýndi
meir ákaia enn forsjö ^eðr fyrirleitniy vildi
hann at allt yrði senn um hans ferð. Látum
f>au nú [fara, sem peim likar'.
32. pat varð til tiðinda einn dag á ír-
landiy eptir |>atRölfr konúngr íra hafði dregit
saman her sinn allan, ok vissi ^bx kominn
*) hér hyrjar patf elzia vg hezla •linnhólLarhrot Ah þann-~
ig : drottniiTg gerd'i þií orðT Katlí ok Ingjaldi i Ðanmörk o. #•
fr, þvi nccr ortSrett éamhljóíUi A\ tn hin tru tnn nolJíulf fjol^
orífari o^ Jráhragifin, D bctlir hir mn i' þvi sem ^omi&' var
um dryUju þórin { 28' lap. ^) feráT þeirri , Ab. ^) búaít
fyrst At túiiu, C, V\ buast tneð' friéTi , ok liTe^fujn þar isi at
siniii, D'
f I
I
f
176 SAGAHRckFsGAnTREKSSONAA. 32 K.
Rtflf konúiig Gautrekfitoii af f jölkýngi sinni, ok
heldr {>▼{ liSi eaman hálfan mánuð, i$x Rdlfr
konúngr kæmi 9 at tröU eitt mikit kom á land-
it fyrir' kondngt atsetunni^ svá illt ok grimt
at eigi^ reisti rðnd yiðy drap niSr menn ok
fénað, en brendi bygSir, ok öngvu vœtti eyrSi
^at 9 drap niðr hvört kvikindi lifandi, ok gjörði
hit mesta illvirki| en |at, sem eptir var, -flúði
á merkr ok sköga. Ok penna morgun kom
{>at til borgarinnar eptir orrostu kominganna ;
hafði tldlfr íra konúngr lengi drukkit um ndtt-
/ ina. SiSan sofnar hann ok allir hans menn.
Ok.um morguninn, er mennatluSuút at gánga,
yar tröll svá mikit komit i hallaf dyrín, at enginn
jj^ttist séð hafa jafnmikit tröll ; ]þat hafði alvæpui
' ok skjöld svá mikinn af jámiy athuldi' 611 hall-
ardy rin. petta tröU var svá grimt ok ögrligt, at
engi |>orSi til útgöngu at leita, ok svá mikil ógn
fylgði pessu kvikindi, at aftök allan vísddm^
af konúnginum meS megni ok bragSvisi, sv&
enginn varS hrœddari enn sjálfr hann viS
• {>enna atburS 9 pötti mönnum pQtta mikil *
fádæmi) ok hin mesta býsn, at peim skyldi
siík fádœmi at hendi bera. Tröllit Ut, sem pat
mundi pá ok |>á inn hlaupa i höUina at |>eim.
Konúngr baS öngvan svádjarfan vera, at.til mdts
gengi viS |)etta tröll, sagSistvænta, at|>atmundu
bulk leita af stundu. Sitja menn |>ar um dag*
«) fjarri, Ah. •) T«ttt, J. v. A\u ■) hh endar D. ♦) ok
spnkUik Hr^lfi In-, fi. t/« Aþ. ^) imdr ok, Ab,
32-33 k.SagaHrólfsGautrkkssonar. 177
inn [f fot^ vi8 |>etta tröll, ok var8 inönnum
fátt til gamans.
33. Skemmumey íhgibjargar konúngs
ddttur hafSi gengit |)enna dag til hallarinnar,
ok er hún kom nærri höllinni^ sá hún |>etta hitt
mikla trðU, hljóp hún |>á aptr til skemmunn-
ar með dpi miklu ok gani. Konúngs ddttir
spyrr, fví hún léti svá óvitrliga. Hán segir
attröU eitt* var komit í hallardyrin, svá ekk-
ert mun |>vílíkt vera. Konúngs ddttir mælti :
œtlar Jiii víst, at tröll vœri, heldr enn mikill
maðr? Hún svarar: ekkert tröll mun pvílikt
vera, ok svá lætr |)at grimmliga, sem pat muni
öngvu eyra, pvl er at pvífœri. Konúngs dóttir
mælti: eigi mun tröll vera, pd tröllsliga láti,
|)iki mér vera mega, at grimt sé i hug, dk
pikist híngat eiga at leita til hefnda. Vil ek
nú senda |>ik til hallarinnar'; pú skalt hafa me5
{>ér mat, ok bjdða tröUinu, má vera at |>at [sé
pá ekki svá grimt, ok» linist heldr við menn.
Mærin mælti: nú mælir |>ú ddæmi, at ek,
lítil meya, mundi gánga at pví tröíli, sem
enginn^ porir mdti at sjá , |>ar sem konúngr-
inn, faíir finn, porir ekki út at gánga, slíkr
kappi sem hann er, ok enginn hans manna,
ok munu heldr svelta til dauða; ok muntu
vera heilluð af dvætti pessum , er gengr um
«) 6. V. Ah ; V. í A', i þrá, B, C, K. ^) svá hrapá-ilígt, Ah.
>) V. i Ah.
FoRicALOAn SöoujiNoRDRLAiíDA, 3BiarDi. M
178 Sa6aIIr6lfsGautrek8Sonar» 33 k.
básumar ok Ijdsa daga, er 'þú vilt gefa ]þeim
mat, er drepa viU konúnginity föður pinn.
Ok {)d hún talaði slíkt, f^orSi hún ekki í móti
at gjöra hennar vilja. Hún^ hafði disk á Idfe,
en horn mikit í annarri hendi. Ok er hún
kom 6vá nær, hún hugði hann mundi heyra,
[kalláM hún: et mat l^inny tröll^ ! Hann leit
til hennar. Hún varð mjök hrædd, hlidp aptr
til skemmunnar með dpi miklu'. Hún feldi
niðr af diskinum matinn^ en sld drykkinn or
horninuy ok sagSi petta mikil^ undr, at senda
hana í trölla hendr: eðr fyrir hvörja sök viltu
bana m^r? Koniiings -ddttir mœlti, ok sagðist
ekki vilja) at hún fengi mein eðr bana af sía*-
um ráðum: ok ekkert illt muntu hér af fá;
segir mér svá hugr um ^ at {letta muni «kki
tröll vera, skaltu nú fara í anoat sinn. Mœr-
in ferr, pd hún vœri treg, ok er hún kom svá
nær, at húnsá gjðrla tröllit, mælti hún: viltu
piggja mat^ hit núkla tröll? Hann leit viðhenni,
ok igldist á hana. . Hún hljdp f burt, ok segir
konúngs ddtturi at hún hafði nú gjörla séð
tröllkallinn. Konúngs ddttir mœlti: hvörsu
leizt þir á tröllit, eðr vildi I>at nokkut tala
til pín? Hún svarar: aldrei hefi ek fyrri tröll
séð , en ekki sýndist mér pat svá illiligt , sem
{>at er mikit til , pat er magurligt ok svángt,
(} ok fór hiin, ok, M. ^) ef kiín kallar, þá niim liiin •taðT'
ar, ok mælti: Tiltu mat, trölir hún MÍ at, jéb. ^) ok sag^i^
at tröllit Tildi taka hana> b. t/« jíb. ^) tídœnii ok^ ^b.
33 K. SágaHrólfsGautrekssonar. 179
sem pat muni lengi soltif hafa , undra ek pat
etr ekki dauða mennina, er liggja um alln,
borgina. Má vera, júngfrú ! at petta sh blend-
íngr, ok sé^ekki [fullkomit tröU'^ ok ekki varð
ek nú jafnhrædd sem fyrr. Konúngs döttir
mœlti: hvörsu er tröllit biSit? Hún svarar:
loðkápu hefir |>at mikla, svá hvorkisér héndr
^ess né fætr^ skjöld hefir |>at svá mikinn* af
járni, at hylr öU hallardjrrin , spjdt hefir |>at
^^grligt, ok leggr |>vi inn með skildinum. Kon-
úngs dóttir mælti : nú mun ek leggja ráð með
'þhri 'þúf skalt fara^ ok bjdða þvi matinn^ ok
seg at lifi Rólfr konúngr Gautreksson, ok vit þi^
hvat af skipast. Hún ferr nú j ok miklu djarf-
ligar enn fyrr, ok er hún kom mjök at hon-
um, rétti hún diskinn, ok mælti : et mat |>inn,
tröU! lifir Hrdlfr Gautreksson. Hann leit þá
til hennar blíðliga, tók hendinni i mdt diskin-
um, át ok drakk. Hún sá at hann var mjök
lystugr ti>^matariiis, |><5tti þó ekki prœlsliga
atfara; ok er hann er mettr, gengr hún £
burt, liðr af ndttin, segir hún konúngs dóttur
sem var, ok |>at með er hann tdk möti disk-
inum: undir kápunni var rauð ermi ok 'þav
á digr gullhringr. Liðr nú ndttini komust
{>eir ekki úr höllinni, ok urðu allir ráðlausir
fyrir jötni ]>essum. Um morgunhm kom mœr-
»3 me& öUti ad'iilltöll, Ab. ^) hir endar Iæ»iliga Mmn mf
Jih-hrotinu ; hin er gjor^náíf og élegéilig^
M 2
180 SagaHrólfsGautrekssonar. 33 k,
in aptr me8 itiat , ok færSi honutn,- ok er hann
seildist mdti diskinum, tdk hann meo hönd
meyarinnar, setti hana á kné sér, en hún
kvað vi8 hátt. Hann baS hana eigi óttast: ok
seg mcr, hvar Rólfr konúngr Gautreksson er,
ok hvörr honum hefir líf gefit. {Iiin svarar,
ok segir honum allt, sem gengit hafSí, um
peirra ferS, ok hvar komit var pá peirra máli.
Hann mœlti J)á: seg konúngs dóttur, at ek
muni par koma í nótt, at finna hana, vil ek
at vi5 tölumst vi8 nokkutj léthann pámeyna
lausa, Hljdp hún þá aptr til skemmunnar,
segir konúngs dóttur, at tröUit hafi getat tek-
it hana, ok kva8hann margt hafa talat við sik:
ok hann ætlar at finna pik i nölt. Konúngs
döttiif sag8i pat vel vera , sagSi pann einn vera
mundu , hún mundu eigi dttast purfa. Ok um
ndttina kom hann til skemmunnar; er svá sagt
at konúngs dóttir brá sér ekki vi8, Jd hiin sæi
petta tröll, toku síðan tal me8 sér, spurði hún,
hvat hann ætla8i til bragSa at taka. Hann
kva8st ekki heldr annat œtla , enn svelta inni
koniínginn me8 allri hir8 sinni: en me8 |>ví at
Rdlfr kondngr Gautreksson lifir, ok pfer hafiS
hdlpit honum, mun ek fara fram yðrum ráSum.
Hún svarar: önnur rá8 eru mér heyriligri til at
leggja , enn pat faSir minn sé sveltr inni sem
refr l skor, eða melrakkí í greni, hefir mik
svá dreymt, at hann muni skamt dfriðar missa,
er |>at œtlun mín, at Rdlfi konúngi Gaut-
33-34 k.SagaHrólfsGautrekssonar. 181
rekssyni komi fleiri dugnaðar menn , ok mun ;
ekki lángt at biða. pórir mœlti : til pess er
mhr annast, at ijnna Rdlf konúng, fdstra minn.
Hún kveðst |>at vel mega veita honum, at tala
við þá 9 en sagSi peim ekki mega burtkoma ut-
an me5mannfjölda$ fara |»au síðan til graikr-
innar. Ok er pdrir sá helluna, erfeirvoru
læstir meS , preif hann til hennar með afli, ok
kastáSi henni marga faSma 4 völlinn; síðan lét .
hann síga inn festi, ok drd þá alla uppj varS
farfagnaðar fundrmikiU, pdttust hvorir aSra.
or helju heimt hafa j fdru nú allir til skemmr .
unnar, ok drukku |>ar glaSir ok kátir. Spyrr þá
Rdlfr konúngr, hvat |>áskyldi til ráSs taka. As-
mundrkvaðpá hægt til ráða; er pat fyrst, at
hera eld at höllinni, at brenna konúnginn inni
me6 liði sínu. Konúngs ddttirgekk |>á par at,
ok mælti: peiss vilekbiðja yðr, Rdlfr konúngr!
at þhr gefið grið f öður mínum^ þó þhr eigið vald
á honum. ^Konúngr kveðst þvi gjarna játa vilja
henni fyrir hennar hœversku ok dygð, er.hún
haf ói honum veitta, sagði hana yerðuga at |>iggja
sína bæn.
34. Nú er at segja frá fer§ kondnganna
Ketils, íngjalds ok portibjargar drottníngar;
|)au bjuggu her sinii lit , ok höfðu 60 skip, öll
stdr ok yel skipuð, tdkst peim hit greiðligasta,
komu við írland þi sömu ndtt, er Rdlfr kon-
ilngr var tekinn or dýblissu, peirri er hanu
hafði verit x settr , ok ætlaðr jþar hcefeiligr dauði
182 SA6AH^ÓLF5GAUtREKSS09AR. 34-35 K.
af Rólfi íra konúngi. En hann porSi ekki út at
gánga fy rir fiví mikla tröUi , ok enginn hans
znanna. Ok er ^eir Ketili komU) sáu |)eir
skipastól mikinn, ok kendu mörgaf|)eim, er
átt hafði Rólfr konúngi- Gautreksson ; enginn
maðr var á fieim skipumj brá ^eim mjök viS
pettdy |»dttU8t {>eir vitai hvör tiðinði |»ar mundu
orðit hafa^ fara. f>eir nú með miklum gný ok
'ákafa til hallarinnar, sáu skjdtt pau merki, er
par höfðu orðit | var |>ar margr maðr hryggr.
Spy rr pombjörg drottníng , h vat pá sky Idi til
ráðs taka. Ketill mælti: nú skal mínum ráð-
um fram fara, skal nú bera eld at hvörri skem-
mu| húsi ok porpi, ok brenna allt upp, pat
fyrir verðr. Drottníng mœlti: ekki eru petta
mín ráð| mun hérpat eitt fjölmenni eptir, at
m
vér munum hafa ndgan liðsafla til við pá at
ráða, mun Rdlfr konúngr ok hans menn svá
hafa við skilít , áðr enn hann hafi látit líf sitt ;
má ok ske at peir byggi hér eitthvört herbergi,
er vér viljum eigi mein gjöra heldr enn sjálfum
oss; sé ek ok at borgin er drúdd af.dauðum
mönnum, peim er fallit hafa i pessum bardaga*
Ketili kvaðst nú ráða skyldu ; var nú jþegar eldr
kveiktr ok borinn at allstaðar,
35« Svá er sagt af peim Rdlfi komSngi, at peir
sátu við drykkglaðir okkátir, heyra peir út gný
mikinn ok vopnabrak, ok pvinæst var borinn eldr
atskemmunnifieirriy erpeirsátu inni, tdkstsvá
til at drottningsjálf var fyrir|>viliðinU| okGaut*
35 K* SAGAHaÖLFaGAÚTRfiKSSONAR. 183
Te\Tj sonr hennar. Rdlfr konúngr mœlti pá:
|»at œtla ek, pdrirfélagi! at skjöldr |>inn hafi
litla vörn veitt konúngsmönnum ; munu peir
nú útkomnir með liði sínu j látum pá nú
kenna vopna vorra, áir enn vér erum yfir-
komnir, Síðan hlaupa peir upp y ók vopnást.
pá mælti konúngs ddttir : sjáið nú svá fyrir^
Rdlfr konúngr! í útgöngu ySvarri, at petta eru
ekki íra konúngs menn heldr |>ínir vinir ok
frœndr , ok efnið nú vel öU heit viS oss! peir
tdku stokk einni ok skutu á skemmuhurðina,
hraut hún |»egar i sundr , gengu ]|[>eir pá pegar
út. Kendi Rdlfr konúngr skjdtt Gauta ok
ávía) maðr einn stdS fyrir honum með al-
vq^pni, ok var hinn vlgligasti, hann tdk af
hjálminn, ok hnekti af aptr, kendi hann at
pat var pornbjörg drottníng. Konúngr mælti :
seint er f>d at tryggja slikar konumar, sem ^d
ert^ ok viltu nú brenna mik inni'sem melrakka
í greni. Hún svarar: virða mættir pú betr, ef
þú vildir, Rdlfr konúngr! pvi vér gjörðum
þetta ekki af iUvilja^ ok eiguœ nú öU sigri at
hrdsa ^ er J>ér eruð allir heilir j er mest er uS
verðir^ oktökum nú |>at rá8| er öUum er heyri-.
Ugastl Rólfr konúngr bað slökkva sem skjdt*
ast eldana. Fréttist |>etta nú skjdtt um herinn^
at Rdlfr konúngr var heiU ok dsakaðr, ok As-
mundr ok pdrir íámskjöldr var par ok kominn,
var5 |>á feginleiki mikiU aUra höfðingja ok Uðs-
manna. Varð lítit fyrir at slökkva eldaua, er
184 SagaHrólfsGautrerssonar. 35 k»
•
dvlða höfðu kveiktir verit. Ok er íra konijngr
xnérkti^ at ófrxSr var kominn, ok tröUit var ekki
í hallard^runum, hlupu peir út, ok vörðu höU-
ina hraustliga; var KetiU konúngr par til at-
sdknar bæði meS eldi ok járnum; varð 'þó áðr
nokkut mannfalL enn Rolfr Gautreksson kom
ok styrky ok Ut höndum taka Rdlf Ira konúng,
en drepa alla pá , er fyrir honum vildu standa.
Ok at peim verkura unnum mælti Rdlfr kon-
úqgr Gautreksson: nú er svá komit, nafni! fýrir
fáum ndttum áttu |»ér vald á lífi mínuy ok höfð-
uð ætlat mér heldr harðan dauða , ef eigi hefði
4
hetrast vort mál; en nú eru f au umskipti orð-
in, at ek á vald á yðr ok öllu pví yðr varðar,
ipunu J)ér nú verða at hlýta við vorumddmum j
vili pér nú unna Ásmundi, fdstbrdður mínum,
syni Skotta konúngs, mægða við yðr, pk vinna
Jþat yðr til lífs ok yðar mönnum til friðar ok
frelsis? Rolfr íra konúngr kveðst pví játa
mundu, Katli kpnúngi Gautrekssyni ok öðr-
um Uðsmönnum pdtti undarligt, at Rdlf fra
kouúng skyldi ekki pegar-af lífi taka, svá sem
hann bafði liði |>eirra at skaða orðit; höfðu
peir látit marga gdða drengi ok mikilsháttar
menn; en Rdlfr konúngr Gautreksson sagðist
pat mest gjöra vegna konúngs ddttur, kvað
hana vel hafa gjört sér ok sínum félögum,
sagði Rdlf íra konúng einskis gdSs frá sér
verðan, kvað hann vera iUan konún^ ok prett-^
35 K. Sag A Hrólfs Gautrerssonar. 185
é
vísan, sagði |>at mest hafa hlotizt af pdri
járnskildi, fdstbrójur sínum, at hann kora
öngvu iUu fram með fjölkýngi sinni, sem hann
var vanr, heldr fengit &kömm ok skaða, sem
makligt var. Eptir petta greiddi íra konúngr
dóttur sinni mikit fé 1 guUi ok silfri ok alls-
konar dýrgripum, pvíat |>eir vildu sem skjdt*
ast burt af írlandi, ok vildu ekki unna íra
konúngi peirrav sæmdar^ at halda brúSkaup
ddttur sinnar^ gjörðu |)eir hann um allt sem
hrakh'gastan, annat enn hann hélt lífinu, tdku
hans gdts, ok kunnu honum öngva |)ökk fyrirj
sigldu síðan burt af írlandi með öU pau skip,
erpeirmáttu með komast, ok of fjár; var nú
mikil gleði í liði |)eirra, höfðu náð konángi sín-
um ok |)eim höfðíngjum, er peir unnu stdrliga
mikit, fengit konu væna ok vitra, sem f ngibjörg
var, ok |)á menn er hún f ýstist með sér at hafa $
tðku síðan England. EUa konúngr fagnar
harðla vel Rólfi konúngi Gautrek^syni, varð ok
vel við J)at mannalíit, er hann hafði fengit«
Eptir J)at sendu |)eir heim allan herinn, ok
settu fyrir 3 höfðíngja, hét einri Aki, danskr,
annar Björn, ok var gauzkr, priði hét Brynjúlfrj
ættaðr or Svípjóð \ feir voru allir binir ríkustu
menn, skyldu peir hafa landvörn ok stjdrn fyrir
rfkjunum, til |?ess at konúngarnir kæmi beim,
Konúngatnir höfðu eptir 12 skip harðla vel
skipuð; , peir sátu lengi á Englandí. Grímr
poirkelssonfékk Gyðu, systur pdrðar, er fyrr
186 SagaHrólfsGautrbkssonaií. 35-36 k*
I •
var getit, meS ráði Rólfs konúngs; vildi hann
fára meS Rdlfi konúngi, okskiljast ekki við hann.
EUa konúngr beiddi Rdlf konúng, at pdrir
járnskjöldr væri eptir á Englandi til landvam-
ar^ ok styrkja ríki sitt, ok at viljanda pdri varS
pat; ok lét Rdlfr konúngr petta eptir EUa kon-
úngi. pdrirfékkSigríðarpeirrar sömu skemmu-
meyar, . er fylgt hafði íngibjörgu konúngs
ddttur, var hún ríks manns ddttir á írlandi, ok
pdtti vera hinn bezti kosir; gjörðist pdrir nú
hinn ríkasti maðr á Englandi, pdtti ætíð hinn
mesti kappi ok hreystimaðr; en um ferð hans
til írlands kunhum vár fátt at segja, ok um
heitstrengíng hans, hvort hann hefir haldit
hana eðr eigi; lifa menn opt lengi við marga
|)á luti, sem eigi má mat kalla með öllu, sem
eru grös mörg ok rætr. Skildu peirRdlfrJkon-
úngr Gautreksson með blíðu ok pdrir, ok er
hann or ^essi sögu.
36. Eptir petta býst Rdlfr konúngr burt
af Englandi, skyldu peir Rdlfr konúngr ok
EUa konúngr hinir mestu vinir, siglir Rdlfr
konúngr til Skotlands; ok er Ólafr konúngr
fréttir komu Rdlfs konúugs ok Ásmundar, son*
ar síns , ok |»eirra allra fdstbræðra, býr hann
ágæta veizlu í mdti f>eim, býðr Rdlfi konúngi
með öllu liði sínu; gekk konúngr sjálfr mdti
{>eim, ok fagnar peim ágæta vel með hinni
mestu bliðu. £n með ráði Rdlfs konúngs hefr
Íngjaldr konúngr uppi orð sin, ok biðr ddltur
36 K. SagaHrólfsGautrekssonar. 187
hans shv til handa, ok við fiutnfng Asmundar
var þetta mál auðsokt við konúnginn; var par
búin hin ágætasta veizla, drekka peir brúS-
kaup sín, íngjaldr til Margrétaí, döttur Olafs
Skotta konúngs, en Ásmundr til íngibjargar,
ddttur íra konúngs^ ok at lokinni veizlunni
vistar Rölfr konúngr lið sitt á Skotlandi , en
konúngarnir sátu með sæmd ok prís hjá Olafi
koniSngi, ok undu allii: sér stdrliga vel. A
|>eim vetri andaðist Olafr Skotta konúngrj var
hann mjökgamall, ok hafði verit hinn ágæt-
asti höfðíngi. Tök |>á Asraundr konúngdóm d '
Skotlandi^ ok gjörðist göðr höfðíngi ok vinsœll.
Ok at sumarmagni bjuggu konúngamir skip
s{n. Sat Asmuhdr par eptir; hann bau^
Gautreki, syni Rdlfs konúngs, at vera par éptir,
ok f>at f»ektist hann með ráði föður síns, var
hann lengi slðan með Asmundi konúngi^ ok
fékkhannhonumskip, lagðist í hernað, ok varð
hinn frægasti maðr j höfum vér |>at ok heyrt,
at hann herjaði til írlands meðstyrk ^smundar
konúngs, ok fékk parríki af Rölti íra konúngi;
Jiöttist Ásmundr pár eiga vald á, með pví íngi-
björg var einberniíra konúngs; unniAsmundr
konúngr ok Gautreki |>ess rlkis vegna vmáttu
við Rólf konúng ok|>eirra fóstbræðralags. Býst
nú Rólfr konúngr burt af Skotlandi, gaf Ás- .
mundr honum ágætar gjafir, ok skildu meS
hinni mestu bHðu , ok voru ágœtir vinir jafnan
síðan } kom Rölfr konúngr heim í Svíjþjdð, urðu
188 SaGA HrÓlFS GAUtR£KSSONAR.36-37K.
menn honum storliga fegnir , ok fögnuðu vel
sínum herra. peir Ketill ok íngjaldr voru litla
stund í Sví])j(55, fdr fngjaldr konángr heim í
Danmörk, en KetiU til Gautlands, létti Rólfr
konúngr hinum mesta hernaði^ ok sat heima
ura hrí5. Ox far upp Eirekr, son hans, ok gjörð-
ist hinn mesti afburðarmaSr, bæði á vöxt ok
vænleik ok allt atgjörilj ok er hann röskvaðist,
fékk Rólfr konúngr honum skip, tdk hann
drekann Grímarsnaut ok allan pann.herskap,
erétt hafði Rdlfr konijngr, faðir hans, lagðist
.h^nn í hernað með miklum styrk ok harðfengi,
gjörðist hann ágætr maðr ok víðfrægr.
37. Sá atburSr gjörðist í Garðaríki, at
Hálfdán kdnúngr andaðist, ok eptir pat tdku
peir ríkit, sem ekki voru tilkomnirj ok er |)eir
freitupat, Rdlfr konúngr ok Ketill, brdðirhans,
fdru {leir pángat, ráku þá burt, er sljdrnat þöfðu,
en drápusuma, friðuðuallt ok frelstu. Ketill^
gjörðist J)ar konúngr yfir, var hann meir ágaetr
at hreysti ok framgirni, oírkappi okákefð, enn^ •
vizku eðr forsjd, var hann þó vinsæll, ok haföi
hitmesta traust af Rölfi konúngi, brdður sín-
mn. Tdk þi Rdlfr konúngr Gautland undir
sína tign, ok sat |>ar laungum. Grímr porkels-
son hélt vináttu sinni við Rdlf konúng. Rólfr
konúngr sat í Svíjþjdð, fdtti hann pá fyrikon-
úngr allra konúnga sakir atgjörfis ok örlætis,
*) 09 Cf V l/Ua Gn'm hafa veriif átiian iil landuaricar r'
Gar&artki,
37K. SagaHrólfs Gautrerssonar. 189
haföi hann 'þat af föður sínum, treystust öngvir
konúngar á hans ríki at seilast, varS hann hvðrj-
um konúngi ríkari, ok vinguðust margir viS
hann, ok væntusér |)ar 1 möt friðar ok frelsís
af ríki hans, heldr enn ágángs ok dfriðar, sem
margir urðu at |)oIa$ treystust |>ví öngvir mdti
honum at striða. Varð Rólfr konúngr gamall
maðr, ok dró* sdtt hann til bana. Tdk Éirekr
konúngddm eptir hann, ok alltjþat ríki, er átt
hafði Rdlfr konúngr, faðir hans, varð hana
frægr konángr okmjök líkr föður sínum. [Svá
segja menn, atsaga pessi sé sönn; pd húnhafi
ekki í tabála skrifuS verit, hafa pd frdðir menn
hana i minnum haft, ok mörg pau hreystiverk
Rdlfs konúngs, er eigi standa hér, prýtr ok
fyrr seinan penna, enn hans snildarverk. Maa
svá umj)essasögusem um margar aðrar; ateigi
segja allir einn veg, en margrer maðrinn, ok
ferr viða, ok heyrir þat annar, sem annarheyr-
ir ekki, ok má pó hvorttveggja satt vera, ef
hvörgi hefir gjörla atkomizt. Undrist mena
eigi, "þó menn hafi verit fyrr ágætari at vexti
ok afli en nú, hefir pat satt verit, at |>eir hafa
skamt átt at telja til risanna sinnar œttar, nú
jafnast mannfölkit, er blandast ættirnar, erpat
trúligt, at margir smámenn félli fyrir höggum
stdrménnis, par sem vopn þeirra voru svá I>úng,
at hinir dstyrkvari menn fengu varla lypt af
jörðu } má |>ví marka, at smámenn mundu eigi
^J þannig UifSriity drap, A,
«
190 SagaHrólfsGautrekssonar. . 37 k.
standasty er peir hjuggu.til meS miklu afli ok
biturligum eggjumf er allt lamdist fyrir, |K5tt
ekki biti vopnit. piki mérbeztsdma, at finna
eigitily |>eir eigi umbætaj hvort sem satt er
eSr eigiy pá haC sá gaman af, er {>at má at
verða, en hinir leiti annars |>ess gamans^ er
f»eim pikir betra. Lúkum vér hér sögu Hrdlfs
konúngs Gautrekssonar'.
1 ) JtiÍ [ hafa B, C, V þannig : Svá tegfa foniir (fróé'iV, B,
Y) menny at mörg fé þau IireystÍTerk Hr<Slfs konúiigs , er eigi sé
•krífud' i þettari sögu ; kemr |»at mest þartil , at menn kafa þar
eigi sannar Inísagnir af, þríat þessi saga kemr lítt tí^ ad^rar sðgar,
^TÍat þesM aðgn segja eigi állir eins , þjí kenr þat fram , at þat
^ikist annar hejrra , er annar heyrir ekki i Irásögum ; ok lykr
hir ná HxxSlíf aögn Gautrekssonar,
*
/
S A G A
herracðs ok bósa.
•• 1
Sagan af fíerraiiði ok Bosa**
1 1
ir íngr hefir konúngr hei tit^ er réí fyrir Eyst ra*
Gautlandi^ hann var son Gauta könúngs, son^
ar Oðins, er konúngr var íSvípjóð, ok kominn
var utan úr Asíam'^ ok frægsiar konúngaættir
eru frákomnar bér í Norðrlöndum« pessi kon-'.
úngr Hríngr var bnSðir Gautreks ens milda at
ía&erni) en mdðerni átti hann göfugt. Hríngr^
'konúngr átti Sylgju, ddttur Sœfara* jarls af
Smálöndumj hún var írii kona ok vel skapi
farin. Bræðr hennar voru |>eir Dagfari ok
Náttfari ; |)eir voru hirðmenn Haralds konúngs
hilditannar, erf»áré8 fyrir Danmörk ok mestum
hluta Norðrlanda« Pau áttu einn son, sá hét
Herrauír, hann var mikiU vexti ok fríðrsýn-
um, sterkr at afli, vel at i]þr6ttum búinn^ svá
^^þatíHigD; Saga a^Bögu-Bósaj me^ nyrri henJi A ] v»ihin. A^
B, D, V btela þtésu vi^ yjitékriflina : Saga þessi heíst eígí af lokleyMi
þeirríi sem (kátir^ h. i/. />> ^O taenn lrefaX«lu-ökkYa, By D, V.^ ser
til gamans ed'r skemtunar iiied' ^fród'ligum setníngum, heldr sannar
liúo sik sjalf mcðr rétliim ættartölum ok fornum oráTskviárum , er
itienn hafa íð'ugliga af þeiin hlutum, sém i þésðU ðrfintiri^ (þessari
•ögtt) By />.) er« skriíað'ir^ en$kinnh6Un C sUppir þvi, ') Afia|
Z>. •) hér endar fyrsia hroi af B. *) Særara, V.
^ORVALOÁB SaGL'Jl NOKDRLAITÐA, 3 BikOI. ^
194 Saga IIerrauds okBosa. 1.2 K.
é
/
at fáir menu máttu við hann jafnast. Hann
var vinsæll af öllum monnum , en ekki haf&i
hanii mikit ástríki af feðr sinum, ok oUi }>at J^ví,
at konúngr ðtti son annan frilluborinn , ok
unnihannpeim'meira} sáer nefndrSjdSr} kon-
ú^gr átti hann i æsku sinni , ok var hann fuU-
tíða maSr, {)á cr [Herrauðr var barn'. Kon-
úngr fékk honum lén mikit| ok var hann ráS*
giari.konúngsins, ok tókhann saman skatta kon*
úags , leiSángr.ok landskyldur^ ok var fyrir
öllum útlátutn ok inntektum, ok J)dtti fiest*
um hann frekr i útheimtumi en.fastr l út-
lyktum* ok launum^ en hollr var hann kon**
iingi, ok vildi hans jafnau fullastan, ok húist
af þvi sá málsháttr af hans nafni, [at sá er'
kallaðr öðrum sjöðfeldr, er honum ser mesta
hagsmimif ok geymir besst eptir« Sjdðr samdi
til þess pánga^ f>á er siðan voru kallaðir fé-
sjóðar, at geyma i silfr {>at, er hann tdk i
skuldir konúngSy en f>at sem hann tok meir,
enn lilstdð, gjörði hann (at) smápúnga, ok kall«
aði hann pat slæg^ ok umve.nti hann pvi til
kostnaðar, en landaurum vai* dbrigt. Ekki
var Sjdðr þokkasæll'af mönnumi en konúngr
unni honum mikity ok lét hann einn öUu rác^a.
2. Maðr er nefndr pvari, hann bjd ekki
lángt Í burtu frá konúngsatsetunni, hann yar
kallaibr Brynpvari; hann hafði verit vikingr
•Mi— •i^'— iM^M*
g) sagan gjötárist, C, Z>. ^^lykHun^D. '^) þarmig C, Z> ; ok
[)«', A. •*) slægptíiiga, f^»
2 K. Saga Hkrrauds ok Bosa. 195
mikill enn fyrra hluta œfi sinnar, en |>á hana
var í hernaðiy mætti hann skjaldmey einni, er
Brynildr hétý hiin var dóttir Agnars kon-
úngs úr Ndagörðum^; pau börðust, ok bárust
sár á Brynildi) |)ángat til er hún var dvíg,
tdk þvari hana ^á til sín ok mikin Íjárlut
ine5 henni; hann let græSa hana at heilu, ok
' var hún síðan öUhnýtt ok baglöð^ý ok var hún
j)ví köUuð Brynildr baga. pvari gjörði brull-
hlaup til hennar^ ok ðat hún á brtiðbekk meS
hjálm ok brynju; |>6 voru ástir j^eitra góðari
Lagði pvari |>á af hernað^ ok settust |)au í
hú) {>au áttutvo sonu, ok hét Smiðl* enn ellri^
liann var ekki mikiU maðr vexti, manna fríð^
astr^ slýngr við allar íprdttir, ok svá hagr at
hann lagði á allt gjörfa hönd. Bósi hét ann-
arson peirra, hann var mikiU vexti, sterkr
at afli^ dökklitaðt ok ekki mjök fríðr, líkr
mdður sinni bæði at skaplyndi ok sköpun^
kátr ok keskimáll ok |>ráfylgixin| |>vi sem hann
tók upp, ök ekki tnjðk fyfirleitinn við hv6rn,
sem hann átti; mdðir haná tmiii honutii
mikit, ok voru |>au um marga hluti mjök
skaplík; hann var kendr við móður sína ok
kallaðr Bögu^Bdsi ^ hafði hann ok margar til-
tekjur til pess^ be^ði i Qrðum ok Verkum^ at
honum var jþat sannuefnii fitísk hét kerling,
htín hafði verit frillð pvara karls \ hún fóst-
N2
196 Sag A Uerrauds oi Bosa; 2-3 k.
raSi sonu karls, |>v{at hún kunni mart í t6fr«
um. Smiðr var heani miklu eptirlátari, ok
nam hann mart i töfrum. Hún bauð Bdsa at
kenna honum galdra^ en Bdsi kveðst ekki vilja^
at |)at vœri skrifat í sögu sinni, at hann ynni
nokkurn hlut sleitum^, |»at sem honum skyldi
með karlmensku telja. Mjök var nær um
aldr |>eirra Herrauðar konúngssonar ok karls*-
sona, ok var vinngott með þeira , ok var Bdsi
jafnan 1 konúngsgarði , lögðu peir Herrauðr
lagsitt saman. Sjóðr vandaði umpat, at Her-
rauðr gaf Bdsa klœði áf sér, j^ví hans voru jafnaa
i sundr rifin, |>dtti hann ok harðleikinn, ef
hann var at leikum^ en engi porði um at vanda
fyrir Herrauði , pví hann mælti allt eptir hon-
um. Nú beiddi Sjdðr, at hirðmenn konúngs
skyldi lemja hann úr leik^.
3. Pat var nú eitthvert sinti , at konúngr*
inn hafði leik pat, er soppleikr heitir; ok var
'þi leikit af kappi,' ok gjörðu fieir nú leik til
Bdsa, en hann tdk hart í mdti, ok gekk hönd úr
liði á einum konúngs manni; annan dag
braut hann lærlegg 1 manni, en hinn f>riðja dag
veittust at honum tveir menn, en margir
d^ægðu honum i sld hann augat úr einum með
soppinum, en annan feldi hann| brotnaði hann
á háls; hlupu peir |>á til vopna, ok vildu drepa
Bdsa, en Herrauðr stdð hjá honum með |>á
•3 nieðr gölilruiny y, *) ok ger^u þ«lr leik at Bósa, 5. v.
P. ; en peir tókn ekki guU riS ^rfóti^ á. v, Fl
3 K. SaGA HfiRRAUDS OK. BoSA. 197
ixienn, sem hann gat fengit, ok var búit yiS
sjálfty at peir mundu berjast, áðr enn konángr,
kom til; en við tiUögur Sjdðs gjörði konúngr
Bdsa útlægan, en Herrauðr kom honum und-
an, svá honum varðekkináð* Litlu síðar bei^di
Herrauðr föður sinn at fá sér herskip ok röskva
menn til fylgSar, pví hann kveðst vilja út
landi ok afla sér meiri f rægðar, ef J>es$ y rði au&iL
Konúngr bar pat mál fyrir Sjdð, enhann kveSst
ætla, at sneiðast mundu féhirðslurnary áðr enn
Herrauðr væri svá heiman gjörr, sem honum
likaði. Konúngr segir, at þeir skyldu við
t^at leita, ok varð svá at vera, sem konúngr
vildi} var nú búin ferð Herrauðs með miklum
fékostnaði, ok var hann vandr at öllu} ok kom
|>eim (bræðrum) lítt saman ý hafði hann fimm skíp
úrlandi, ok voruf>au flestöUforný vaskamenu
hafði hann með sér ok mikit fé í gulli ok silfri;
sigldi hann svá út af Gautlandi, ok suðr til
Danmerkr. Einndag, [er jþeir sigldu með landi
fram ' í miklu veðri, pá stóð maðr nokkur á bjargi,
ok beiddi fars. Herrauðr kveðst eigi gjöra sér
kröka til hans, en kvað far til reiðu, ef hann
næði skipinu. pessi raaðr stökk af björgum,
ok kom niðr á syeifinni', ok var |)at fimtán álna
lángt hlaup. par pektu þelr Bósa; Herrauðr
f agnaði honum vel , ok kvað hann skyldu vera
stainbúa á skipi sína. Siðan sigldu peir til
Saxlands, ok herjuðu, hvar sem J>eir fdru*
peim varð gott tilfjár, ok fdrupeir svá fimm vetr.
*) A. V. C, JJ, r. ^) fyrír uUn »l>nt,' h. u. C, D, K,
198 SaGA HbrRAUDS OK BOSA. 4K.
4. Ná er at taká til heima í Gautlandi,
páHerrauðr \ar í burtu, skoðaði Sjdðr féhirðsl*
ur föður sfns, voru |>á tdmar kístur^ ok svá
töskurallar, ok varðhonum opt sama á rounni :
m^n ek pat, sagði hann, at öðruvís var f |>enna
sjóð at Kta. Síðan bíóst Sjdðr heiman, at taka
sáman skatta föður sfns ok skyldr 9 ok var hann
J>á frekr í flestum útheimtum, Haun kemr til
pvara, ok kallar par leiðángr, sem annarstað-
ar; Pvari kveðst fráeldr herferðum, ok pví
aunga leiðángr gjðra. Sjdðr kvað hann .eiga
meira leiðángrat gjöra enn aðrir me,nn, kvað
hann pví ollat hafa , at Herrauðr var úr landi
(farinn), ok beiddi böta fyrir pá menn, er Bdsi
haf ði meitt ; en pvari sagði , at maðr «tti sjálfr
at ábyrgjast siky hvort er hann gengi til leiks
e?a glírau, ok kveðst eigi austroka^ fé sínu fyrir
slíkt; stöð f»á í deilu með peim, brautSjóðr upp
útibiSr pvar^ karls^ ok tcjkí burth tvær guUkist-
ur ok meira fá annat í vopnum ok klæðum , ok
skildu |)eir við sváb4it« F(}r Sjoðrheim, ok hafði
mikinn ijár afhlqt; sagði hann konúngi frá
ferðumsínum, Ko|}úngr krað Jiat illa, er hann
hafði rænt pvara karl , ok kveðst pat œtla , at
honuni mundi pat iUa gegna, Sjóðr kveðst
eigi sakast um |>at. l^ú er at segja frá Herrauði
ok Bösa' , at ^eir búast at ^igla heim úr hern-
aði} f»á höfðu |»eir frétt, at Sjdðr hafði rœnt
Pvara^karl; œtlaði Herrauðr pá at friða fyrir
') auM tít , C y D. ^) ékrifast nú opiasi i A : 'hbe , ({>« e^
BAgu-Boti ; hh" bba.
4 E. Saga Herhavds ok Bosa. 199
Bdsa, dk sætta þá, ef |»e8$ yrSi auSit ; peir fengu
veðr 8vá inikily at skip ^eirra skildust} týndust
skip |>au öU) sem Herrauðr hafði heiman haft,
enHerrauðr komst tvö skip íElfarsker, enBósa
rak til Vinnlands' einskipa; par lá fyrir Sjöðr
með tveimr skipum, nýkominn úrAustrv^, ok
haf ði hann keypt konúngi dýrgripi ; en er Bösi
vissi pat, hað hann sína menn vopnast, lagði
hann til fundar viðSjöð, ok spurði, hverju hann
vildi hætai at hann haföi rænt pvara karl^ en
S}öðr kvað 'hann flrna djarfan, er hann |>oröi
slíkt at mæla, par sem hann var áðr útlagi
konúngSy ok kvað honum vel yfir at l^ta, ef
pér mistuð eigi meira, Bósi bað hann taka
vopn sín, sld f>á i bardag;a með|>eim, ok lauk
svá I at Bdsi varð banamaðr Sjöðs , gaf hann pá
grið I^eim, sem eptir voru af hans mönnum,
en tdk at sár skipit ok allt |>at á var; en þegar
honum gaf byr, sigldi hann undir Gautland,
ok fann |>ar Herrauð, fdstbróður sinn , ok sagði
honum tiðindin, en Herrauðr sagði honum, at
pat mundi eigi bæta vinsældir við konúng : eða
I>vf fdrt þú á minn fund, svá nær mér sem þú
hafðir höggvit, Ek vissi, segir Bósi, at mér
mundi eigi tjá, at forSast pik , ef pú vildir illu
til þía snúa',. en ek póttumst par allt traust
eiga, sem J>á vart. Kalla má, segir Herrauör,
at ÍitiU mannskaíi væri at Sjóð, JxS mhr vœri
t) VínUnds, C5 Vmabmdi, Z>; Finnland*, K «) »!•, C,
• 200 Saga Herrauds ok Bosa. 4 k»
skyldr, ok mun ek fara á fund'föður mítis/bk
freista, efekgœtisætt ykkr. Bdsi iTveðst eígi
vœnta mikils létta- af konúngi , en Herrauðr
sag8i at eigi dygði ófreistat, Ferr Herr^uSr á
fund föSur síns, ok gekk fyrir hann, ok kiraddi
hanfl virðuliga. Faðir hans tdk honum fáliga,
])VÍ hann hafði frétt áðr sameign peirra Bdsa ok
Sjdðs. Herrauðr mælti til föður sfns; {>ar er
til bdta at sjá, sem 'þhv eruð, Bdsa, félagá minn,
hefir hent slis mikit, hanh hefír vegít Sjdð, sou
pinn, pdat sakir vœri nokkrar til, ok viljum vér
bjdða sættir , ok fé svá mikit, sem ^ú vilt sjálfr
kjdsa, ok J^armeð vort fylgi ok hylli, ok slíka
/ f>jdnustu, sem þér vilið hann krafit hafa.. Kon-
iSngr seglr pá reiðugliga : mikit kapp leggr þá
áj Herrauðr! at fylgja iUmenni |>essu, mundi
mörgum pikja f>ér betr standi, at hefna brdður
J)fns ok vorrar svívlrðíngar. Herrauðr segir
pá: lítill mannskaði var at Sjdð, vei^ ek ok
eigi, hvort hann var minn brdðir eðr eigi, pdat
^ú héldir mikit til hans, pikir mér pú eigi
I virða mik svá mikils, at |>ú vilt eigi sættir taka
' .fyrir mínar (bœnir), en ek pikjumst pd bjóða
betra mann f staðinn í þá Jijdnustu , sem hann
I hafði. pá mælti konúngr reiðr mjök : allt f>itt
I formæli, pat sem jþu veitir Bdsa, skal mikit
I spillatil, pegar ek get honum náð, skal hann
uppi hánga miklu hœrra, enn menn vita dæmi
til, at nokkur jþjdfr hafi svá hátt hángit. ]pá
I segir Herrauðr reiðr: ok ^at munu margir
+-5K. 5ÁeA lÍERRAUDS okBosA. (201
mæliai) at (þér) kunnið eigi sdma ySvarn at
Ligg]a, en meS 'pyí at' Í^ú vilt mik éinkis
virSa,' pá inátt |)ú til fésá aátla, at/eitt skal
» • • . •
yCr okkr gánga^ 6ósa ok mik, ok skaV ek
syá verja Iiann sem sjálfan mik, ok mfer end-
ist líf'tíl ok k&rlmenska, ok múnú 'pát pó
» •« . «
marg|r mœla, at ndgu dýr.muni |>á keyptr
einn ambáttarson^'éf þtr gefiS oss vxð. Sneri
Herraúðr Já í blirfu reidr mjök, ok létti eigi,
fyrr enn* hann fann )3(5sá, ok sagði hónumj
hversu Jéir* feSgar höfíú skílit,
5. fíríngr 'konúngr lætr nú kalla sam-
an liS sitt pk bíása hérbl^str, ok ferr tirtnóts
við|iá fdstbræðr^ ok sld par pegar { barctaga
meS |>eim; hafði konúngr li8 hálfu meira eða
frjii' slík. peir fdstbræiír gengu vel fíam,
ok drápu margán mann, en þd vorú 'peir
ofrliSi bornir, ok vorii feir herteknír ok settir í
fjötra, ok kastat í myrkyastofu, en konúngr
var svá reiðr , at hann vildi |>egar láta drepa pá,
en Herrauðr var svá vinsæll, at allir itlæltu
undan, ok var |>d fyrst skipt herfángi^ ok grafn-
ir enir dauðu j voru margir menn f dagpíngan
við konúnginn, at hann skyldi taka sættir af
Herrauð, 6k var hann leiddrfyrir konúng. Kon-
úngr bauð honum grið , ók lögðu margir par
vel til, en Herrauðr kveðst eigigrið viljapiggja,
nema Bdsi hefði bæði lífs grið ok limá , en kon«
língr sagði jþess aungva von} Herrauðr kveðft
*) þreiin , ö.
ð04 Sag A HERRA^mS OK BosA* S K.
[úthvwf ttlúfatí}
neniia' j^ fidsa ' <
björg um^ véilir
ok Herrauði ' '
heipt uppgefir.
Eff>iirfglir
slitni reiði,
[ef stýrir^
stökkvi krdkar,
rifni reflar,
reki segl ofan ,
en akttaumar'
allirslitni^
[nema pií Herrau8
heipt uppgefir
en Bögu-Bdsa
biSir'* til sœtta',
Ef pú ríSr,
raskisttaumar,
heltist hestar*
en hrumist klárar,
en götur allar
ok gagnstigar",
troðist tvefaldar'
[í tröllhendr fyrir |)ér' }
. nema pú Bdsa
I) lit at hverfist, K. ^) en af styrí, C,' Z>, V. ^J auktaumiir,
y. ^) bjóá^ír, Z>. ^^ nema J>ú BcJsa bjargir Teitir ok Iionum
H. h. u., V. *) heslr J)inii, r, "^geinstigar, JP^. ») aUar, C,
Dj á \í* |>ér, K. •) sVá þii tapir vegi, r.
5 K. SagÁ HfiR&A9I>d ok B09A, 205
björg um veitir^^
ok HerrauM
heipt uppgefir.
Sé þhr í hvllu f
sem f hálmeldi'i
en i hásœti ,
sem á haf báru ;
[^ó skal pér síSar
sýnu verra ,
ef ]>ú vilt við meyjar
manns gaman hafa ,
[villr ert fú* vegaríns*, .
vilt {>ú |>ulu lengri*
pá segir konúngr: peigi jþii, vond vættr! ok
vert í brutu, elligarmun ek láta meiða J>ik fyrir
forbænir ^ínar. Svá höfum við ok fundizt, segir
Busla , at við munum eigi skilja y fyrr enn ek
hefi fengit minn vilja. Konúngr vildi |>á upp*
standa, ok var hann fastr við sœngina, en
smásveinar vöknuðu eigi, litBusla 'þá fara anu«
an ^riðjúng bænarinnari ok mun ek láta um
liða y at skrifa hann , en 'þó er |>etta upphaf á :
TröU ok álfar
oktöfra nornrri
búar bergrisar
brenni |>inar hallir,
hati^ hrímþussar
« «i • *
[ A^r.f^; «11 jió.skal þtx seiniui .«yiiuv» Tera j yilla mfÍM »i»
fajnao.Wa eáfa. ♦) þik, b, v. Cy D.
* * I
206 Sag A IIbrraitds ok Bosa« 5 K«
[hellir Jíínar^
stráin stángi |>ik ^
[stofnar ángri * Jþik ,
ver8i pér nei,
xiema |>ú vilja tninn gjörin
Én pá er sá jþula var úti, segir konúngr henni :
fyrr enn þú iUmælir meir, f^á mun ek gefa
Herrauði líf , en Bdsi- fari úr landi, ok sé dræpr
ok tiltœkr, nœr sem ek get áhent hann. pá
skal taka 'þhr fram betr^ segir hún) hdf hún
pat, er Syrpuvers heitir ^ ok mestr galdr er i
fdlginn, [ok eigi er lofat at kveða eptir dagsetr^
ok er petta par i nær endanum :
Komi hér seggir sex,
se^ þú mér nöfh |>eirra !
öU dbundiil^
ek skal |>ér sýna ^
getr f>ú eigi ra&it ,
•vá at' rétt |>iki,
{>á skultt f>ik hundar
í helgnagai
. en sál |>in
sökkva í víti\
R* A. p. V. ^. n. iimi- LUIU\ i-i-i-i-i-i:
mnii ^rrm!
Ráð nú l>essi nöfni svá at rétt sé, eHigar hríni
(at allt á |>ér, sem ek hefi]>^i' verst beðit, ok þessir
karlar kunua yit yerst at biðja, nema |>ú gjörir
mitta viljá'i Komingr vissi |>á varla , hverju
■ ) hestar tto^i þík, D* «) éÁ ^tiömiiv (ttomir, D) leri, hin.
3) toér, *. V. C. 4) þannis hin\ v. i A. •) þatfTÁ : ok cigi
•r lolat| V. iT D.
5-6 K. SagA HERRAUBð OK BoSA. 207
svara skyldi fyrir forbœnura kerlfngar. Hvcrr
er pinn vili ? sagði konángr ; sett þú |>á for*
sendíng, (segir kerlíng), svá at tvísýni sé áj hvort
peir haldi llfinu, okábyrgistpeirsiksjálfir Kon-
nngr bað h&na pá i burt fara, en hún vildi ekki^
fyrr enn koniingr sdr henni eið| at hann skyldi
halda |)at y sem hann lofaði, enda skyldi BuslU'^
bæn eigi á honum hrínaj hvarf kerlíng Jfi
i burtu.
6. At momi dags er konúngr snemma
uppi , ok lit blása til J>íngS) ok voní |>eir J>áng*
atleiddir Herrauðr ok Bósi, spurði kon]ángr|>á
ráðgjafa sína, hvat við þá skyldi gjöra; en flestir
báðu konúng vægja fyrir HerrauS« pá mælti
konúngr til Herrauðs: Iftils vilt |>ú virða mik^
segir konúngr, en nd vil ek gíOra f>at fyrirbœn
vina minnai at Bdsi skal hafa lífs grið ofc limaj
hann skal fara úr landi, ök eigi aptr komai
fyrr enn hann færir mér pat gammsegg^ et
skrifat er nieð gullstöfum utan, ok erum við |>á
sáttir, en elligar skal hann heita hvers manns nf ^
íngr; en Herraiiðr fari hvort sehi hann viU,
fylgi Bdsa eða gjðri sjálfr ráð fyrir sér^ |>ví eigi
munu við samvistum saman vera át svfr búnu ;
voru ^éir fdstbræðr pá leystir ^ fdru {>eir pá til
pvara karls', ok dvaldust hjá honum um vetr«
inn. £n j^egar er voraði, bjuggu |>eir ferfi síná
úr landiy ok höfðu eitt skipok á [fjdra mennok
tuttugu<; fdru peir mjök at tilvisan Buslu^
> j sextigi ok trcir^ f^«
208 SaqA HsitAAUÐ^ OK BOSA. 6-7 K.
j^eir f»áí {, Amtzvegf ,kpmu.undlr Bjarma-
. Iw^x ok lögSu Hn4ir ekin .eyXisWg; ,.^
7. Hárekr hét konúngr, er J)á réí fyrír
Bjarmalandi) hann. v^i: kvongaðr, ok átti tvo
8onU| hét annar Hræicekri en annar ^Siggeir $
Beir voru lcappar miklir ok hirðmenn GoS-
mundar konúngs af GlæsisvöIIum, ok land*
varnarraenn hans. Ðdttir Háreks konúngs hét
Edda, hiin var fríð .sýnum ok flesta luti vel
kunnandi. Nú er at segja frá peim fdstbræðr-
um, at peir voru komnir undir Bjarmalandy
ok ,lágu undir skdgi |>eím, er Vínuskögr heit-
ixi |>eir reistu par tjald á landi, par var leyni
nokkut ok fjarri mannavegum. Um marg-
ininn sagði Bósi mönnum sínum, at peir
Herrauðr mundi gánga á land ok kanna skög-
inn, ok vita, hvers J>eir yr8i vísir: en fér
skulið biða okkar hér mánuð, en ef við kom*
um pá eigi aptr, pá skulu pér sigla, hvert sem
]>ér viUð, pví pá erum við eigi lifs. Mönnum
|)eirra {)ötti mikit fyrir pessu, en J^ó varð
svá at vera, sem |>eir vildu. Síðan gengu
|>eir fóstbræðr á skdginni ok höfðu |>at eitt
til matar, sem |>eir skutu, dýr ok fugla, en
stundum höfðu {>eir eigi nema ber^ ok safa«
Skógrinn dnýtti mjök klæði |>eirra. Einn dag
komu j^ir at húsabæ nokkrum, par stdð karl
úti, ok klauf skíð; hann heilsaði f>eim, ok
spurði |>á at nafniý peir sögðu til et sanna,
ok spurði; hvat karl hét , en hann k veðst heita
7 K. SaG A HEgEAUÐS 0& Bo8A« !^09
* #
Háketílli hann kvað ^éim til reiSu nmtrgtéiSé^
ef j^ir Tildi^ en þeit |)ðkkuðu honum^ ok
sögðust gjaruan vilja ; fylgði karl ^eim til stofu,
ok var f»ar fáhjúat; húsfreyja var við aldr^
döttur áttu f>au vana^ ok dró hún klœði af
gestum ) ok voru peim fengin |»úr klð6ði j siS-
an voru laugar fram lámar, ok var j^eim
reist borl^) ok gefit gott 61 at drekkai en bdnda«
ddttir skeínkti. Bösi leit opt hýrliga til henti*
ar| ok sté fœti sínum i rist henni,* ok j^tta
hragS lék hún honum. Um kveldit var ^eiitt
fylgt at sofa með göSum umbúníngl^ bdndi
lá i lokreykjU) en bdndadöttir í miðjum
skála, en ]>eim fdstbrðeðtum var skipat í stafn^-
sæng við dyr utar} en Jiá fdlk var sofnat^
stdS Bdsi upp, ok gekk til sængr bdndaddtt*
ur, ok lypti klœðum af henni$ (hán) spyrr^
hvat jþar væri ; Bdsi sagði til. sin ^ kveðst Vilja ^
undir klœðin hjá henni: |>ví mér er eigi haígt^
Jiar sem um mik var báic, [ok gaf henni
gullhring, ok gekk í sð^ngina tiUhennar^ ok
fdr allt vel með þeim^ en ^ er af voru blíðu
brögðy.birti Bósi fyrir henni um ferðir síaar^
ok'spurði, hvorthúnvissieigitil, hvertatleita
skyldi at gammseggijþví^ sem tið bræðr erum
eptir sendir^ ok gullstöíúm var ritat^ en hiin
kveðst eigi minna mundu latma hoUum gullit
*) þannfg y\ { hinum honúrUum éiendr hMíué frtktitA nM
fundi þeirra^ Mgm elXi gtfif lH 9ogvtmar^
FoK^ALDAK Söot'nNoiitntLAirDA^ 3Rtv»t4 ^
210 Saga Herrauds ok Bosa. 7.3 K.
ok g(5ða nœtrskeixitan, enn segja honuni) pat er
hann vildi vita: en hverr var {>&r svá reiír,
at þik vildi feigan ok senda |>ik forsendíngr
eigi gengr álit til alls, ok ver8r engi frœgr af
öngvu, eru {)eir ok margir hlutir, at opt snú-
ast tií gæfu, póat háskasamliga sé stofnaMr;
8. Her í skógi pessum stendr hof mikit^
J>at á Hiuekr konúngr, er hér rœðr fyrir
Bjarmalandi, par er göfgat go8, pat er Jómali*
heitii*, par er gull mikit ok gersemarj fyrir
|>v{ hofi ræðr mdðir konúngs, sú er Kolfrosta
heitir, hún er. mögnðð af bldtskap, at henni
kemr engi hlutr á dvart; hún veit 'þaí fyrir
með kynstrum sínum, at hún á eigi at lifa
út allan penna mánuð, ]því fdr hún ham-
fari austr á Glœsisvöllu, ok nam í burtu
Hleiði, systur Goðmundar kondngs, ok ætlar
at hiin skuli vera hofgyíja eptir sik; en í^at
er {>d skaði mikill, f>ví hún er allra meyja
kurteisust, ok væri betra at pat fœrist íyrir.
Hvat er til vandhæfa £ hofmu? (segir Bdsi).
Gammr er þar, segir hiSn, svá grimmr ok
bölvaðr, at liann drepr allt, patsemfyrir verír;
hann horfir beint í mdti dyrum, ok |)ekkir
allt, pat inn kemr, ok er f>ví aungu lífs at
vænta, er verðr fyrir kldagángi hans eða eitri;
{>ræll einn er i hofinu, hann vakiar mat gyð-
junni, t>'ævetra . kvigu parf hún í mál; und-
ir Jþessum gammi er egg pat, er pú ert eptir
sendr; grfðiSngr einn er í hofinu, tryldr ok
• * ') þannig hin\ Jómanne, A» -»
8 K. SaGA HfiRRAUÐS OK BoSA« 211
hlótBÍTj hann var bundinn meh }árnvið]uni|
bann^ skal skjöta kviguna, blandast pá dlyfjaa
við hana, ok tryllast peir allir, sem af étay
hana.skal matgjöra fyrir Hleiði konúngs syst-
ur, ok verðr hún |>á líka tröll| sem hofgyðjan
var áðr; nú þikir mér óvœnt um, at pá mun-^
ir sigra dvœttir pessar við svá mikinn tröll-^
skap, sém um er at eiga. Bösi |»akkaði
henni sögu sína, sofa J>au siðan'til dags. En
at morni för hann til Herrauðs, ok sagði
honum, hvat hann haf^i frétt, dvaldust' |>eir
par prjár nœtr, en siðc^n f dru peir i burtu $ sagði
bóndaddttir peim til, hvat [)^ir skyldu stefna
til hofsins, ok mœlti "vel fyrirpeim at skilnáði;
fara f>eir nú leið sína. Einn morginn snemma
sáu ^eir, hvar maðr fdr, mikiU vexti i grám
kufli} hánn leiddi með sér naut, J>eir ]>dttust
vita, at {>at mundi |>rœllinn, stiltu J>eir n^ at
honum^ Ðdsi sld hann kylbuhögg^ ok varð
f>at bans bani } siðan drápu J>eir kviguna^ si an
fldu peir af henni belg, ok stoppu(^u upp með
mosa ok lýng, siðan fdr Herrauðr i kufl Jþrœls^
ios, ok leiddi eptir sér kvígubelginn , en
Bdsi steypti kápu sinni yfir J>rælinri, ok
bar hann á baki ser, pangat til sem J>eir sáu
hofitý þi tdk Bdsi spjdi, ok rak í rass |)ræln^
um, ok neðan eptir honum endilaungum, svá
at oddrinntdk út um við herðarnar^ gengrsíðan
*) duldiisty Cé
02
212 Saga Herrauds ok Bosa. s k*
at hofinu, ok gekk Herrautr mn i hofit í bún^
íngi prœlsins , hofgyðjan var jj^á í svefnij Her-
rauðr leiddi kvíguna á básinn, en leysti síðan
gnðúnginn^ enhannhljöp upp ákvígunai mosa-
belgrínn varS veikr fyrir, ok rak griddi höf-
ubit i múrinn) ok braut af sér hornin^ en Her-
rauðr greip i eyrun ok i granimar, ok snaraði
hann úr hálsliðinum} |>á vaknaði hofgyðjan%
ok hljóp á fætr; i jþessu kom Bóú inn, ok bar
. Jrælinn upp yfir sér á spjdtsoddinum ; gamm-
inn brá við skjdtt, ok steypti sér ofan úr hreiS-
inu , ok œtlai^i at gleypa ]>ann, sem ina
var kominn, [svalg hann nú J>rælinn ofan at
midti'j Bösi pry sti sp jdtinu, okgekk f>atí gegnum
háls gamminum^ allt |>ángat til at stdð í hjatt-
anu; gammrinn festi klærnar í [kryppu Jiræls*-
ins% en setti vænghnúann við eyra Bdsa^ svá
hann féll í dvitj féll gammrinn ofan á hann^
ok voru hans fjörbrot eigi lítil. Herrau8r réð
á kerlíngu, ok varpeirra (atgángr)enn harSastr,
haf5i kerlíng iUa skomar neglr, ok reif hún
hold hans niðr at beini; bárust pau |iángat
at , sem Bdsi var fallinn, j>ar var bldSugt mjök,
varS kerh'ngu hált á bldðinu, ok féll á bak aptr,
voru {>á sviptingar miklar meS |)eim, voru ýms-
ir undir; Bdsi raknaði |>á við, ok greip höfuð
griðúngsins ok rak á nasir kerlíngu, en Her--
rauðr sleitaf henni höndina í axlarliðinum^, en
') gj'ngrín, C. ^) K t/. C, />♦ *) fijúmn • þrælskrokknum^
C, 1>, ^) tók htnni aú at dofna leikriiin, b. v. C, D.
8 K, SagA tfaftAAUDS OK BoSA. 213
*
i fjörbrotum hexrnar varð landskjálfti mikiU;
|)eir gejigu nú um hofit ok ramisökuðu í hreiðri
gammsins, fundu J>eir eggit^ ok var ^at allt
með guUstöfum rítat; (ar fengu peir gull svá
mikit, at peir höfðu nög at bera \ fieir kvomu
at stallipeim, sem Jdmali' stöðáj af honum
tdkupeir guUkörónU) setta með tölf gimsteinumi
ok men (at sem kostaði 3 hundruð markai
ok úr knjám honum töku Jieir silfrbolla sva
störan, at aungvir f jdrir menn mundu af drekka ;
hann var fuUr af rauða gulU| en pell {>aty sem
tjaldat var um Jdmala^, var meira vert heldr
enn prír f armar af drdmundi |>eim^ er ríkastr gekk
um Grikklandshaf $ petta tdku peir allt tíl sín.
peir fundu afstuku eina i hofinu, ok var hún
komin mjök leyniUgai fiarvarfyrir steinhurS
sterkUga læst, ok voru peir aUan dag upp at
br jdta, áðr enn peir kvomust inn. peir sáu þar
konu sitja á stdU , eigi höfðu f>eir aðra vænni
séðj hár hennar var bundit við stdlbrúðir, J)at
var fagurt sem hálmr barinn eða gulUeinn ný-
skafinný járnfestur var um hana miðja sterkUga
læst at henni} bún var grátin mjök; en er
bún sámennina, pá spurðihún, hvat yUi dkyr-
leika peim, er verit hefir í morgin : eða pví þik-
ir ykkr U'f ykkvart svá íUt, at J>ið jfýsizt híng-
at í tröUa hendr, pvíat peir, sem hérráða fyrir,
inunu f)egar drepa ykkr, at vart verðr við ykkr j
^) þunnis Cj Dy V\ Jónianiis, A^ ^^ þannig*
I .
214 Saga Herr auðs ok Bosa. . 8 ^K.
en þeir sögðu, [at mörgu svaraði frestinu% ok
spurtu J>ö at, hvathúnhét, - eðr {>v{ hun vœri
par SV& harðliga haldiný en hún sagðist Hieiðr
heita, ok vera systir Goðmundar konúngs af
GUesisvöllum: en tröUkona sú^ er hér rœðr
fyriri sdtti mikpángat með fjöllcýngi, ok œtlar
at ek skula gánga fyrír b](5tum í hofinu' , f>á
hdn er dauð, en ek vildi fyrri gánga á loganda
bál. Góð mundir pú fieim manni, ^segir Her-
rauðr, er pik leysti undan pessu ánauðarokiý
hún kveðst vita, at ^at mundi engi geta gjört^
mundir 'þú til vilja vinna ^ at vera mín kona,
ef ek kæmifiSr héðan í burtu? Aungvan veit ek
pann monskan mann svá leiðan, at ekmundieigi
heldr vilja eiga, enn vera bldtuð hér í hofinuý
eða hvert er nafn |>itt? Herrauðr heiti ek| segir
hann, sonrHríngs konángs af Eystra-Gautlandi,
en eigi parf pú at dttast hofgyðjuna héðan af,
þvíat yið Bdsi höfum [séð ráð fyrir henni% ea
til þess mátt jþúœtla, at ek (muni) sœmda verðr
þikjast, ef ek leysi I>ik héðan; ek hefi eigi
meiraí veð at setja, ennsjálfa mik, (segir húri,)
ef pat er vili frænda minna, ekki mun ek leita
giptínga tilfrænda f>inna, (segir Herrauðr), ea
aungan vil ek undandrátt í ^essu máli , en eigi
fikal nauðoka {>ik til kaupa nokkra^ þvl ek f>ikj-
umst pér eigi varboðinn, ok skal leysa |>ik sem
i) freBt mundi ▼erd'« Á um Itrí^ á þeirr.i atgjör^iim , f.
*) ok yera hkf abbndís, 6, v. C, Í), K» ^) siíugit yfir i)au«^
mi}lum beunar, C^ 1), f\
r
8-9 K. SaGA HeI^AUDS OK BosA. 215
áðr; eigi yeit ek pann naann, seg|r hiSn, at ek
xnundi heldr kjösa enn |>ik af öllum peim , sem
ekheGséð; eptirjiatleystihannhana, okkveðst
(á YÍldu gjöray hvort er hún vildi, atiara heim
með sér, ok gjörSi hann bruUhlaup til hennar,
eðr senda hana austr á Glæsisvöllu, ok sjá hana
aldrei $í5an ; en hún kjöri at fara me& . honum,
ok lofaði hvort öSru sinni trú. Eptir þat báru
fieir út guU allt úr hofinu ok gersemar, en síð-
an lögðu |)eir eld i hofit, ok brendu upp allt-
saman , svá at ekki sáörmul nema öskuna, fóru
siðan í burtu meSféð, pat sem|>eirhöfðufengit)
ok léttu eigi fyrr, enn jþeir kvomu aptr til 116*
ketils karls, ok dvöldust peir |>ar eigi lengi hjá
]>eim karli ok kerlíngu, gáfu ^eir J>eim fé mik-
ity en báru á mörgum hestum gull ok gerscni-
ar til skips síns, ok urðu menn {>eirrá pcim
fegnir.
9. pessunœstsigldu^eir burtaf Bjarmalandi,
sembyrgaf,oker|)áeigigetitfyrrumfirðir^eirra,
enn jþeir kvomu heim í Gautland, okhöfðu j^eir
{>á tvo vetr í burtu verit; gengu Jeir |>á fyrir
konúng, ok færði Bdsi honum eggit, ok var þá
brotin rauf á skurninni, ok voru ]>ar í 10 merkr
rauða guUs, hafði koniíngr skurnit* fyrir borð-
ker síðan. Bósi gaf konúngi kerit, |>at sem
|>eir tdku af Jómala^, ok voru peir nú sáttir.
í I>enna tíma komu ' feir til hirðar Hríngs kon-
úngs, Dagfari ok Nátifari, brfeðr drottníngar,
ok voru peir sqndir af Haraldi Ilildilönn i liðs-
2 16 Sa6 A IIerR AUDS^OK Boð A« 9-10 K.
l)ón, jþviat ^i skyldi vera barda^ á BrávöUum,
^r mestr befir verit 4 NorJJrlöndumy sem segir £
«ogu SigurSer Hrings, föður. Ragnars loðbrökar.
Hríngt kondngr bað HerrauS fara.fyrir sik, ea
hann kveðst skyldu geyma brúðar.Uans á með-
an, ok skyldu f»eir þá vera sittir nm allt |»at,
iemjþeirra hefir { millum farit. Herrau^ gjörði
'liú, aem faðir bans beiddi, ok fdru J>eir Bdsi
með (eim brœðrum með Gmm bundruð manns
til möts við Harald konúng. í pessi orrostu
féll Haraldr konúngr, ok m^ð bonum fímtán
komingarahnarshundraðS} sem segirisöguhluis,
pk margir kappar ^eir sem konúngum voru
meiri; |>ar féllu |)eir Ðagfari ok Náttfari} ea
j^eir Herrauðr ok Bdsi urðu báðir sárir , en pd
kvomu fieir báðir aptr úr bardaganimi, úk böfðu
þá otðit umskipti i Gautlandi) meðan jþeir voru
burtu,
10, Nú tokum v2r par til máls, at Goðmundr
konúngr frá GlœsisvöUum saknar systur sinnari
ok var hennar leita farit bæði á sjö ok á landi,
ok kunni bana. eigi upp at frétta. peir bræðr
Hrærekr ok Siggeir vom 'þÁ með Goðmundi
ko^úngi, Ko];úngr bað Siggeir at bindast fyrir
at leita Hleiðrar) ok vinna ^at til eiginorðs viS
haua, en Siggeir kveðst ætla, at eigi mundiauð-
velt at finua hana, ef hofgyðjan á Bjarmalandi
idssi eigi til hennar. Siðan bjuggust peir úr landi,
ok höfðu fimm skip, ok fara nú pángat til, sem
þeir kvomu ,tíl Bjarmalands ^ ok f undu Hárek
10 K. SAGA*HBaBAin)ð0KB08A« 217
p
I
konúng 9 ok sögðu bonum sín er endi , en hann
sagðiy at ^eir skyldu fara til hofsins, ok eigi
mundi laust fyrir liggja, ef JdmaU< eða gyíjan
Tissi eigi til. Ea litlu síðar fdru peir til hofsins,
fundu |>eir par öskudýngju^ en eigi sáu jþeir
örmöl nókkurs pess í hofinu átti at vera \ fóru
peir pá um skóginni ok komu til bygða karls
ok kerlíngar, ok ftéttu eptir , hvort |>au vissi
eigi tily hverr hofinu hefði grandat, en karl
kveðstei^ [lartil vita, ensagðist|>ó vita, attveit
^uaskir menn hefði legit undir Vínuskögi Iengi|
hétannar Herrauðr, en annar Bdsi, ok kvað
sér |>á |»ikja Ukasta til, at hafa gjört |ietta stdr-
virki, en bdndaddttir sagði, at hún heiði fundit
þá i veginumi ^á peir f dru til skips 9 ok með
peim'hefði farit Hleiðr, systir Goðmundar aí
Glæsisvöllum , ok kvað |>á svá hafa sér sagt ^ at
heonar mœtti til ^eirra leita , ef nokkur vildi
eptir henni leita, Eptir |>at stefna peir brQsðr
at sér liði um allt Bjarmaland, ok fengu peir
pr)ú skip ok20; sigldu peir síðan lil Gautlands^
ok komu peir par í |>ann tima, sem peir fdstbræðr
voru í batdaganum á Brávöllum, ok var Hringr
konúngr fámennr heima, buðu f»eir konúngi
bardaga, elligar gefa upp meyna. Konúngr
kjöri heldr at berjast; urðu par skjdt um-
skipti , f&ll |)á Hriqgr konúúgr ok mestr hluti
Uðshans, en peirtdkumeyna, en ræntu f&nu
ok miklnm<rersemum, okfdruiburtu síðan, ok
\ m
218 Saga IIkrrauds uk Bosa'. lo-ii k»
IHtu etgi fyrr, enn þeir kvomu heim á Glæsis-
völlu, ok varð Goðmundr konúngr fegínn syst-
ur sinni, okpakkaðijieim fyrirferðina, okj^ótti
J)eirra ferð or^in en fræga^a. Siggeir biðr nú
Hleiórar, en hún var treg til pess, [ok kvað pat
uiakligt, at sá nýtisín, sem hana hafði frelsat
iir tröllahöndum'y en kondngr kvað hann vel
til |>ess hafa unnit: á ek ok at ráða giptíngu
pinni, segir konúngr, skal ok eigi útlendum
faöföíngjum gagnast at eiga pik, ef |>ú yilt eigi
vorúm ráðum hlýta, varS nú svá at vera, sem
konúngr vildi ; [látum þi nú búast við bruU-
blaupi sinuy J^víat péir hyggja gott til sín'.
11. Tökum nú par til , at peir Herrauðr
ok Bdsi kvonlu heim hálfum mánaði síðar enn
}>elr Siggeir sigldu í brutu^ sakna |>eir nú vin-
ar í stað^ takapeir ráðagjörðir sínar , sötti Bdsi
föður sinn at ráðum, en hann sagði peim, at
Jieir mundi ofseinir, ef peir söfnuðu miklu liði,
ok sögðu at |>eir mundi heldr ná konúngsdóttur
með djúpsettum ráðum ok snörum atburði ;
varð pelta ráð Jieirra, a; |)eir bjuggu eitt skip,
ok völdu pr játigi manna. Smiðr skyldi fara með
{leim, pk hafa forsögn alla ok skipun á siglíng
{)eirra, lagði hann* ok mörg ráð til með peim^
sigldu I>eir nú, pe^'^arpeir voru búnir. pá var
Smiðr svábyrsœll, at hafði ndgan byr ávalt, ^egar
hann stýrði, ok verðr ferð peirra með meira
i) h. t/. hin, ^) en þnt mætti vev&áf at beína S]%itiU yrífl h
bo^iuu , b. v» Cy D; frd [ i/« v JT* ^ J þeim^ o/auki& i A\
Kail ok iiu«li, C, X>«
11 K. Saga Herrauds ok Bosa. 219
flýti, enn Hkindi pœtti á vera, kromu f>eir vonu
bráðara austr í Græsisvöllu, ok lögðu skipi sinu
undireinn eyðiskóg. Smiðrhafðihulinsh)álmyíir
skipi J)eirra; peir genguálandBósiokJEIerrauðr,
kvomu |>eir at húsabœ litlum ok kyrfiligum \ par
bjdkarl ok kerlíng; pau áttu ddtturvæna ok vel
kunnandi^ böndi bauðpeim nætrgreiða;}>eir págu
pat ; Jar voru gdð hýbyli j |>á var áliðinn dagr,
ok var peim unninn beini , ok voru tekin upp
borð fyrir |>á, ok gefit munngát at drekka, ok
var |>ar gott öl ; bdndi var fálátr ok dspurull,
en f>d borðaði hann með f>eim$ bdndaddttir var
par miklu mannúðugust af jþeim, skeinkti hún
gestum; fidsi var glaðlátr við hana, ok gjörði
henni nokkrar glíngur; hún gjörði ok svá i
móti. Um kveldit var |>eim fylgt at sofa, en
f>egar at Ijds voru slokin, f>á kom Bdsi par sem
bdndaddttir lá, ok lypti klœðumaf henni^ hún
spurði, hvat par vœri, en«Bdsi sagði tilsínj
hvat vilt^þú híngat? segir hún; [ek vil skemta
pér, sagði hann, ok gaf henni fingrgull, ok
gekk í sængina til hennar'; ^ok skemtu f>au sér
um ndttina; hún spurði hann, hvaða manni
hann væri, en hann sagði til et sanna, ok spurði
i mdt , hvat |>ar vœri títt i landi, en húu sagði
at ^dX vœri nú nýast , at |>eir bræðr Hrærekr
ok Siggeir hefði nað Hleiði, kondngs systur, en
drepit Hríng konúng í Gautlandi : ok |>eir eru
*ij /mnfu'g y '^ i hinum hitndrilunum ttcndr noXlu& Jrelmrck
umfundi þtirrnt
220 Saga Herrauds ok Bosa^ ii k»
nú svá frœgir orSnir af peirri ferð^ at peirra
líkaT skal eigi vera i öllum Austrvegij ok kon<-
úugr hefSi gefit Siggeir systur sína^ vÆiri ^at
i móti bennar vilja, ok skyldi nú blrullblaupit
vera innan priggja nátta; en peir eru svá
varir um sik, at peir hef&i njósn á hverri
götu ok í hverriböf Uy ok mætti ekki á dvart
komai I>v{at |>eim pikir aldrei örvænt, nær
peir Herrauðr ok Bdsi kynni at vitja meyjar-
ionar: konúngr hefir látit gjöra sér höU svá
miklay at á benni eru hundrað dyra, ok er
jafnlángt i miUi allra, hundrað manns má rúm*
liga í (vera) miUum bverja dyra } tveir dyraverðir
eru við hverjar dyr, ok skal engi mega inn*
gánga^ nema sá er f)ektr væri við einsbverjar
dyrnar^ en sá, sem hvergi væri pektr^ pann
•kyldi taka ok hafa i varðhaldi| pángat tii er
prdfaðist, hvat manni er.hann værij sæng
stendr á miðju hallargölfi, ok eru |>ar fimm
pallar upp at gánga, I»ar skal liggja brúðrin
ok brúðguminn, en hirðin öU skal vaka, ok
mi peim því eigi á övart koma. Hverlr eru
snenn með konúngi, segir Bdsi, fieir er hann
heldr mest af? sá heitir Sigurðr, segir hún,
bann er ráðgjafi konúngs, ok svá mikiU meist-
ari til hljdcfæra, at bans liki er engi, þó aU-
viða leiti, ok mest á hörpu slátt; hann er
farifm til friUu sinnar, hún er ein bdndadótt-
ir hér við skdginn, hann lætr sauma sér klæði
ilrl2 K. Saga H£rrauds or Bosa. 221
ok semr hl]d8fœPÍ5Ía} eigi er nú getit um skraf
|>eirra fyrst at sinni ^ sofa |)au af um ndttina.
12. Um morguninn snemma kemr Bdsi til
Herrauðs, ok segirhonum, hvat bannhefir frétt
um ndttina; en síðan bjuggust peir burtu frá
karli ok kerlíngu' ; fdru |>eir at tilvisan bdnda*
ddttur, Þ^ngat til sem |»eir sáu bað ^ann, er
Sigurðar var votí; {»eir sáu, hvar Sigurðr
fdr ok einxi sveinn með honum, ok stefndu
heim til bofgarinnar} j^eir gengu á veg fyrir
Sigurð; Bdsidrap Sigurð, en Herrauðr kyrkti
sveininn til banai síSan tók Bdsi l^á^ ok fld
belg af ^eim báðum^ ok fdr síðan til skipa
sins, ok sögðn Smið^ hvat peir höfðu afrekat^
gjörðu jþeir |>á ráð sín. Smiðr færði Bdsa ' í
nágHmunai en hann fdr sjálfr í aðra; síðan
fdr Bdsi í klæði Sigurðar^ en hann fdr sjálfrí
jþann bú&íng^ sem sveinninn hafði átt^ ok
hafði hans nágrímu fyrir s^r; sðgðu ^eit^
Herrauði fyrir, hversu haan skyldi bera sik at,
fara nú síðan hcikn til borgarinnar^ komu {leir
atpeim hallardyrumi sem Goðmxindr kondngt
var sjálír fyrir, pdttist hann f>ar kenna Sigurð^
ok fagnaði honum vel^ yarSigurðr nú innleiddr^
tók hann pagar at sérféhirzlurkonúngs^ ölgögn
ok k)allara ^ ok hefir skipun á , hvert öl fyrst
skal drekka , ok segir by rlurum fyrir y hversu
ákaft j^eir skulu skenkja, segir, at f)at varðar
mestu, atmenn verði et fyrsta kveld sem drukn*
1 ) ok f af B6si dóttur hans fíagrguU, ok rar tyr i innatii ^. t/. C»
222 Saga Hbrrauds ok Bosa« i2 k.
astir^ pTÍ par eymír lengst af. pessunœst var
höfðíngjum i sœti fJ^ipat ok bruðrin innleidd ok
á bekk sett, ok meS henni margar meyjar hæv-
erskar. Goðmundr konúngr sat í hásœti, ok
Siggeir brúðgumi í hjá honura, Hrœrekr' pjön-
aði bn'iðgumanum ; eigi er hér greint^ hversu
höfðíngjum var skípat, en pess getr at SigurSr
slö hörpu fyrir brúðunum; ok J)á at fuU voru
innboriny töluðu menn, at hans líki myndi
engi vera,^ en hann kvað par lítit mark at
fy rst ; en konúngr bað hann eigi afspara. En pá
inn kom |^at minni, at signat yar P<5r, ^^á
skipti Sigurðr um slaginn, t<5k þ& at ökyrrast
allt, |)atsemlaust var, bœðiknífar ok borðdiskar,
ok allt pat sem laust var ok engi hélt á, ok fjöldi^
manna stukku upp úr sætum sínum, ok léku
á gólfinu, ok gekk ^etta lánga stund; pví^
næst kom inn J>at minni, sem helgat var
öUum Asum, skipti Sigurðr pá.enn um slag-
ina, ok stillti f>á sv& hátt, at dvergmáli kvað
á öUu; stdðu pá upp allir J>eir, sem í höUinni
voru, nema brúl^rin ok brúðguminn ok kon-
lingrinn, ok vaf nú allt á ferð ok flaug í höU-
inni, ok gekk pvi lánga stund. Konúngr
spurði^ hvört hann kynni eigi fleiri slagi , ea
hann segir at eptir væri enn nokkrir slagir,
ók bað fdlkit hvilast fyrstj settust menn þá
niör fyrst) ok tdku til drykkjuj sló hann pá
t)JIarekr, Wr ok /ramve-ié, C, O. ^) hir v. bla&i A;
12 K. Sága Hcrrauds ok Bosa. ' 223
• * .
Gýgjarslag ok Drauœbdt* ok H)arrnndabljd8;
en pvinæst kom inn minni, Jþat vár signat
Oðni, ok lauk Sigurðr pá upp hörpunni, hún
var 8vá mikil, at maðr mátti standa réttr i'
henni^hún var öll sem á rauða gull sæi; par
tók hann upp hvíta glófa guUsaumaða, ok slrf
pá pann slag, at Faldafeykir heitir, stukku jþá
faldamir af konunum, ok léku peir fyrir ofan
])vertrén) stukku konurnar ok allir mennir-
nir, ok engi hlutr var sá^ at kyrr Pyldi; en |»á
^etta minni vai^ afgengit^ |ȇ kom inn ^at
minni, er helgat var Freyju, ok ótti pat síð-
ast at drekka, tók Sigurðr pann streng, er lá
um alla J>vera strengina, hann hafði hann
ekki fyrr slegit, ok bað konúnginn búast við
raníma slag, en konúngi brá svá vi6, at hann
stökk upp^ ok STa brúðrin ok brúðguminn, ok
léku nú öngvir vakrari, ok gekk pessu um
lánga stund^ tdk Sigurðr nú sjálfr hörpunai
en Smiðr tök i hönd brúðinni, ok lék nú
allra vakrast ; hann tdk borðbnnað af stdlnum^
ok kastaði upp i sœngina, j^gar hann sá sér
færi á. En frá Herrauði er pat at segja, at
hann lætr menn sina fara með sjónuin, ok
meiða öU pau skip^ sem i nánd voru, svá ekki
var sjöfœrtý suma hefir hann heima i borg--
inni, ok báru {)eir til sjdfar gull ok silfr, er
Smiðr hafði lagt honum til handprgagns; var
nú mjök húmaty sumir fdru uppá glugginni
*) Di-ainbualag, f^. *) maganum á, b v, Cj D^ V»
224 SagA HfiRRAUDS OK BOSA. 12-lð K»
ok skynjutu, hvat itmi var, ok dröu út um
glugginn^ |)at $em upp var kasut í s«ngina,
en sumir færðu til ^kipa, ok fermdu skip, ok
snéru stöfnum frá landi sem skjdtast.
13. pat berr nú nœst til tíðinda^ at pá
]^eir Uku sem glaðast i konúngs hðU) at maðr
kemr í höllina, sá var mikiU vexti ok fríðr
aýnum, hann v^r i rauðum skarlazkyrtli, ok
silfrbelti um sik ok guUhlað um enni, hann
var slippr^ ok fdr leikandi sem aðrir, pángat
(til) hadn kom fyrir konúnginn} hann reiðir
^á upp hnefan, ok drepr um nasir konúngí
&V& mikit högg) at úr honum stukku J>rjár
tennrnar. en bldð ^tökk úr nösum hans ok
munni, en hann fell sjálfr i aungvit. Siguiðr
&ér l^att ok kastar hörpunni upp i sængina^.
en rak báða knefana miUi herða honum^
hann sn^ri undan, en Sigurðr epiir honum
ok þeir Siggeir ok allir aðrir, sumir styrmdu
yfir konúngi. Smiðr tdk i hönd brúðinni, ok
Uiddi hana upp i sœngina, ok læsti hana ^nn<-
an i maga hörpunar, en |)eir drögu hana út
um gluggin, sem 'úti voru, ok svá sjálfan hana
tneð^ ok flýttu sér til skipsins, g^ngu siðan út' á
skipit) var sá jþá par kominn , er konúnginn
háfði slegit. Sigurðr gekk út á skipit, |>egar
hann kom, en ^Siggeir eptir honum með brugðit
sverð. Sigur&r snérist aptr i mdti honum , ok
hratt hdnum á kaf$ urðu {>á hans menn at
drliga hann á land verr enn dauðan | en Smiðr
13 K. SagA HeKKAUDS OK BOSA. 225 '
hjó landfestina 9 settust f>eir tilára, ok drdu
seglúpp, ok gjörðu bæði| at sigla okrda, ok
létu gánga út á haf. Hrærekr hljdp til skips,
ok margir menn með honum, en pegar skipum
var fram hrundit, féll par í kolblár sjdr, ok var
JiYÍ eigi eptir peim farit, ok varð *|»ví svá búit
at vera; yoru ok allir drukknir, syá at peir
▼oru verr enn ráðlausir^ snúa nú heim til hall-
ar^ ok var ]þá konúngr viðraknaðr^ ok |>d lítils
máttarj leituðu f»á menn vi^ at næra hann,
en< hann var mjök máttdreginn^ en veizlan
snérist í sút ok sorg. pá er konúngr tdk at
bressasty gjörðu f>eir ráð sín, kom p^im f>at ásamt,
at slíta eigi fjölmenni, ok búast sem skyndi-
ligast at fara eptir peim fdstbrœðrum, Láium
J>á nú búast, en vikjum nú aptr tii peirra fdst-
hrœðra; peir sigla ^ángat til, sem |>eir vissu,
at vegirnir skildust, ok lá annar til Bjarma-
lands} bað Bdsi pá.Herrauð sigla heim tilGaut-
lands, en hann kveðst eiga erendi til Bjarma-
lands| en Herrauðr kveðst eigi vi.ð hann skilj-
asty ok spurði , hvat í erendum yæri y en hann
sagði I at pau mundi síðar birtasL [Smiðr bauð
atbíða þeirrafimm nætn Bdsi sagði, atpeim
mundi J>at vel endast^, tdku |>eir bátinn, ok fóru
i bruttu 9 ok kvomu nær bæ Háreks konúngs ;
J>eir földu bátinn undir leyni nokkut, ok gengu
til bygða; par bjd karl ok kerling, |>au áttu
> ) hh- hyrjar aptr A, ^) v. •£ C ^ gendatt^ rángt A,
FORVÁLDAR SöOVRNoilDllLAHDAy 3B»DI. ^ ^
226 Saga Herrauds or Bosa« 13 k.
ddttur væna, |>ar var vel yi8 peim tekit; at
kveldi voru borS upptekin ok laugar framlátn-
ar, ok var peim gefit gott vín at drekka. Bdsi
leit pá hýrliga til bdndaddttur , en hún veitti
honum pat í mdti, en litlu sí8ar fdru menn til
sængr. Bdsi komtilsængr bdndaddttur^ hiSn
spurSi, hvat hann vildi} [en hann kvaðst mundi
gleðja hana gersemi j léku |)au af um ndttina^.
Ok sí8an töluöust pau við, ok spuríi hán, hvaðan
hann vœri} hann sagíi til et sanna, ok spurði,
hvort hún væri nokkut 1 kærleikum vi8 Eddu
konúngsdóttur; hún sagöist opt koma í skemmu
til hennar, ok vera par vel tekin: ek mun
hafa {)ik át trúnaíarmanni, segir hann ; ok mun
ek gefa pér prjár merkr gulls, en þú skalt koma
Eddu konúngsddttur í skdgínn til mín, Hann tdk
iSr piSngi sínura prjár valhnotur, pær yoru sem
á rauðaguU sæi, ok f ékk henni , ok bað hana
segja konúngsddttur, at hún vissi í leyniligum
staS, at slíkar hnetur væri ndgar; en bdndaddtt-
ir svaraSi , ok kvaS hana eigi upporpna fyrir
einum, kva8 henni fylgja at jafnaði geldíng
Jiann, er Skálkr hét, ok væri svá sterkr, at hann
hefði 12 karla afl, hvat sem prdfa pyrfti. Bdsi
kveSst pat eigi hirða, ef eigi væri viS'fleirum at
sjá. Um morgininn snemma fdr hún at finna
konúngsddttur, en feir Bdsi fdru í skdginn}
•iw— i"^— » — — — 1 •
i) þannig V^ en i hinum iitndr noklu^ ' frekara um fundi
þeirra* Bir byrjar B,
13 R. Saga Herrauds ok Bosa. 227
hun sýndi konúngsddttur gullhneturnar, ok
sagSiy at hún vissi, hvar at slíkar fyndist; fdru
þær nú f sköginn, ok j^rœllinn með peim.
Ná verSr Bdsi ok Herrauðr varir vií, hvar fau
fara^ ok snúa til mdts við pauj Bdsi heilsa^i
konúngsddttur, ok spurSi, ^vi hún fœri svá
einmana; hún kvað eigi hœttligt um pat;
hann kvað |>at vera , sem takast vildi , ok tdk
hann |>á til konúngsddttur, pk bað hana gjöra
annathvort, fara viljuga með sér, eðr hitt at
hann gjörði par brullhlaup til hennar par í skdg-
inum. prællinn spurSi, hverr pessi vœri svá
iirnadjarfr, at slík ódœmi pyrM at tala, en
Herrauð^ bað hann pegja. prællinn hafði
klumbu stdra, ok sld til Herrauðar, en hann
brá við skildinum, ok var höggit svá púngt,
at skjöldrinn brotnaði i sundr. Herrauðr
hljdp undir prælinn, en hann tdk sterkliga í
md ti, voru þat sviptíngar stdrar^ ok fórpræll-
inn hvergi á hæl. pá kom Bdsji at, ok tdk
fætr undan |>rælnum, ok lagði hann snöru á
háls honum, ok heingðu hann par á viSinum }
en síðan tdk Bdsi konúngsddttur, ok setti hana
á handlegg sér, ok bar hana svá til skips,
létu síðan frá landi, ok léttu eigi fyrr, enn
peir fundu Smið. Konúngsddttir barst lítt
af, en pegar er Smiðr hafði orS við hana, pá
tdk af henni allan dhug, ok sigldu 'þelr síSan
heim til Gautlands.
P2
228 Saga HeRAAUÐs ok BpsA. 14 k.
14. Tökum ná f»ar til máls, sem rf^ir
Göðmundr konúngr^ok Siggeit búa lið sitt^
ok ðigla eptir peim í^istbraeðrurai ok höfðu
f>eir ögr}mni hers^ en svá haf5i Goðmundi
konúngi orðit jþúngt pústr Herrauðar, at eigi
var hann ferðugr at fara pessa ferS, ok s^yldi
Siggeir ok ^eir brœðr hafa v^ ok vanda af -fiessi
ferS. ^eir höföu fjörutigi skipa af GlœsisvöU-
um, en péir juku Jd mörgum vVS'i ferSinni;
fdru f)eir nú, til Jiess er :peir koma til Bjarma-
lands/ ok fundu Hárek konúng, nk höfSu peir
Bösi ok Herrauðr fyrir litlu pa^an siglt, ok hafSi
Hárekr konúngr f»á fuUa vissu yfir, at |>eir heiSi
tekit í burtu ddttur hans, hafði hann f)á búit
liSsitty okhafSi hann fimtán^ skip öU stdrok vel
skipuð , slœst hann r\ú i ferð með f)eim brœSr'-
um, höfSu fieir pá alls 60 skipa^ sigla nú til
Gautlands. £r «]^at at segja frá j^eim Her*
rauSi ok Bdsa^ at pegar fieir kvomu heim^
söfnuSu f»eir at sér múg ok margmenai, ok
vildu vera búnir viðy ef ^eim vœri eptirfor
veitt, en halda f>á [brullhlaup sitt, er færi gœf-
ist á^. £n pvari karl hafSi látit smíða spjdt
ok örvar j á meðan fteir voru í burtu , ok var
nú eigi lángt at bíða 9 áðr enn par kom samau
mikit fjölménni; en f>ann dag, sem fteir œtl-
uðu sitt brullhlaup at setja, kvomu f>eirHárekr
konúngr* ok sytnr hans með liði sínu^ ok var
/3 Í2, C, 2) brullaupui^ er gott K^ gœfist^ By C, B^
14 K* SÁ6A Herradðs G& BoftA. 229
niS eigi al^íngis ^ansBalaiini , Kt Herrauðr
leggja skipum s6lum út í mdti |»eim , haf&i
hann MB mikit ok firkt| en pd höfðu ^eir
nlkla raeira, sem til voru komnir} Bósi lagSi
sfnu skipi ót i mdti skipi Háreks, en Her-
rau6p I méti Siggeiri, j^urfti eigi at aðkum at
spyrja ^ tdkst nú bardagi með 'J^im , ok voru
hvorirtTeggju hinir áköfustu. En erbardaginn
bafSi eigi lengi staSit, riS Siggeir til upp-
gaungu á skip Herrauðar, ok var5 sk}ött manns-
hani. SniðiU. hét stafhbúi Herrauðar, hann
skaut sp)öti at Sggeir, en hann tdk spjötit
á lopti^ ok skaut aptr at j^im, er sendi}
9p)ötit fld í gegnum Sniðil^ ok svá lángt í
akípsstafiúnn , at hann nfsti hann par viS.
Herrau(k snéri í mét Siggeir, ok lagSi til hans
með atgeimum, hann gekk í gegnum skjöld-
irm, en Siggeir snaraSi svá hart skjöldinn, at
HerrauSi varS laus akíöldrinns, en faann hjó
til Herrauðar, ok kom á hjálminn^ ok tdk
al fjdrMnginn, ok fylgSi 'þsLr et hægra eyrat,
^n Herrauðr greip upp ruddu störa, er lá á
^lunum^ ok slö á nasir Siggeirs, svá at blik-
it gekk at andlitinu, ok brotnaði i honum
nefity ok úr honum allar tennurnar, stökk hann
ofugr aptr á skip sitt; ok féll fiá i dvit, ok
lá m)ðk iengi. Smiðr barðist drengiliga. Há-
rekr konúngr komst uppá skip SmiSs við 12ta
t) þvstilAutt, C; þausulausn, By Ð. '^ atgeirínn, S, C, Ð.
230 Saga Herrauds ok Bosa. 14 k.
mann^ ok ruddist um fast; Smiðr snði^ist {
móti honum^ ok hjd til haíis með saxi pví,
sem Busla kerling hafði gefit honum, pvf hann
bitu eigi ákvœðalaus vopnj höggit komframan
um þverar tennurnar, ok brotnuðu pær úr hon*
lun allar, en gómbeinit brotnaði , varirnar báð-
ar spEÚngu, ok hljdp jj^r úr blöð mikitj en
vi5 petta högg brá honum svá, at hann varð at
flugdreka, ok spjd eitri yfir skipit, fengu par
bana margir menn; hann ste^rpti sér niðr at
Smið) ok gleypti hann upp í kjapta sér^ ok s velgði
hann niðr í sik , ok varð pat hans bani 9 pá sáu
fieir, hvar fugl fló af landi ofan, sá er sker-
gípr' héty hann hefir höfuð svá mikit ok hrœði-
' ligty at fjandanum er tiljafnat; hann réðst í
mdti drekanum , ok er peirra atgángr hrœði"-
ligrat sjá, ensvá lauk |»eirra skiptumy atpeir
féllu bá6ir niðr, ok féll skergíprinn^ niðr i
sjdinn^ en drekinn kom niðr f skipi Siggeirs.
Herrauðr var f>á kominn uppá skip Siggeirs, ok
lét gánga kylfuna á báðar hendr, sld hann pá
til Siggeirs. í öðru sinni kom pat högg imdir
eyrat, ok brotnaði i Siggeiri allr hausinn, en
hann hraut fyrir borð, oksökk til grunna, ok
kom aldrei upp siðan. Hárekr konúngr rakn-
aSi nú vi6, ok varð at einum geltij hann greip
til Herrauðar með tönnunumi ók reif af hónum
Qlla brýnjuna'i dk festi tennr i hans bjjdsti^
vjskergreppr, V* *} skergygriiúiy C okAh^. ^Jbrfngimti €•
14-15 E. Saga Herrauðs ok Bosa. 231
ok reif af honum báðar geirvörturnar niSr af
beini, en hann hjd í móti i trýni geltinum,
ok tdk af fyrir framan augun ; var Herrauðr pá
svámöðr^ at hann féll á bak aptr, en galtinn
trað hann undir fótum, en gat |>á eigi bitit, er
af rar trýnit; kompá glatúngs^ hundtík mikil
upp á skipit, hún hafði stdrar vígtenar} hún
reif rauf á náranum á geltinum, ok rakti par úr
|»armana, ok hljdp fyrir borð} en Hárekr var
fiá í mannslíki, ok steypti sér fyrir borii eptir,
henni, ok sukku |)au til grunna, ok kom h vorki
upp síðanj pdtti mönnun^^ sem raundi verit
hafa Busla kerlíng , fivíat hún sást aldrei siðan*
15. Bögu-Bdsi er nú kominn uppá skip
Hræreks, ok berst alldrengiliga } hann sér,
hvar faðir hans flaut með borðinu mjök mátt-
dreginn, stökkr hann par fyrir borS, ok hjálp*-
aSi honum, ok kom honum upp í skip sitt,
en j^á var Hrærekr kominn á skipit, ok haiði
drepit margan mann j en Bósi kom f»á upp á skip-
ity ok var pá ákafliga móðr, en pd réði hann í
mdti Hrærekiy ok hjd i skjöldinn, ok klauf
hann allan niðr i gegnum, ok af honum fdtinn
i ristarliðnum y sverðit kom i vindásinn> ok
stökk isundr i miðjunni. Hrœrekr hjd i mdti;
Bdsi snérist undan á hæli, sverðit slapp af
híáhninum, ok niðr á herðarnar, ok reif af Bdsa
alla brynjuna, ok fékk hann $ár á b4Öum h^rð*
«} glatimt, B, Cy D.
232 Saq A Hbrraitds OK Bo8A« 15-16 K.
I
arblöðunum, gekk svk nifir um altt bakit^
ölP klæði rifauðu af honum, svá faann var allr
nakinn eptir , ok af enum vinstra fæti hælbein-
it. Bdsi preif upp vindásdökkuna^, en Hrœrékr
œtlaði pá at hlaupa fy rir borð, Bdsi sld hann í
6undr við skipborðinu með öUxim faerklœSun-
umj var nú failinn mestr hluti liðs peirraj
buðu peir peim ^á grið| sem eptir voru^ ok
iirðu |>eir glaðir við pat ; kanna ^eit nú lið sitt,
ok var eigi betr enn hundrað manha liðfært af
öllum her {>eirra fdstbræðra ; áttu f>eir nú mikl-*
um sigri hrdsá, skipta J^eir siðan herfángi^ fdru
síðan heim til borgar, voru {>á bundin sár
manna ^ ok græddir peir sem jþess varð auðit.
16. Siðan bjuggust peir við bruUhlaupum
sinum, ok skorti 'þá eigi tilfaung bæði gdð ok
ndg^ stdð sú veizla mánuð fullaá, ok voru
menn virðuligum gjöfum í burt leystir; var
Herrauðr pá til konúngs tekinn yfir öU þavL
ríki, er faðir hans hafði átt. E|i litlu síðar
söfnuðu peir liði, ok fdru til Bjarmalands , ok
beiddi Bdsi sér par viðtökn , ok taldi {lat til, at
Edda œtti land allt eptir föður sinn j er nú var
orðin eiginkona Bdsa, kveðst hánn sv& mega
helzt bæta landsmönnum fiann skaða, sem peir
r
hefði af honum fengit, at hann væri konúngr
fteirra, ok styrkja pá meS gdðum réttarbdtumj
en með |>ví at peir voru höfðíngjalausiry f>á sán
^) hér endar B, ^) TÍn^Mp&iuuiy C, D,
16 K. Sag;a Hekraui^s ók Bosa. 23'á^
jeir efgi rafetíhá , enn taka harin til IrofíSíi]^
ýfir siký en feim vw Edda á8r kunnig ðft grf^*-
um siðum; tdkBósi síðan.undir sikBjarmaland^
ok gjörðist konúngF y fir ý en haxm átti son yiS
frillu sinzíiy f>eirri sem benii fann í skögin^
um, sá hét Sviði enn sdkndjarfi,. er var
faðir Vilmundar viðutanj þá gerðist Bdsi höfð-*
íngi mikill; hann fdr austr á GlœsisvöUu, ok
sætti |>á Goðmund konúng ok Herrauð, fdr
(Herrauðr síðan) heim í Gautland, ok gerðist
mikill höiðingi} f>au Hleiðr unnust mikit;
J>eirra ddttir var pdra borgarhjörtr, er átti
Ragnar loðbrók. Svá segir, at í galnmsegginu
'þvlj er I>eir sdktu til Bjarmalands, fyndist lýng-
ormr'y sá er gullslitr var á, ok gaf Herrau^r
hann ddttursinni í tannfé, en húh lét leggja
undir hann gull| ok dx hann svá mikit| at
hann lá í kríngum skemmu hennar, ok varð
svá grimmr, at engi maðr f>orði, at koma í
skemmuna, nema jarl ok sá maðr er orminum
færði mat, oxa gamlan |>urfti hann í mál, ok
{>dtti hann hit 'mesta meinvættr, ok heitstrengði
Herrauðr pess, at hann skyldi |>eim einum
manni gipta ddttur sína , sem pyrði at gánga í
skemmuna til máls við hana, ok afréði orm-
inn, en patporði engi, fyrr enn til kom Ragn-
ar, sonSigurðar Hríngs; sá Ragnar var síðan
kallaðr loðbrdk , ok tdk bann |>at nafn af klæð-
• ) ynnLngr, C, />, y.
1
234 Saga Hebrauðs ok Bosa» 16 k*
um peiniy sem hami lét gjora shry J^á hami
vann orminn; [ok lúkum vér nú hir sögu Bögu*
Bdsa^
') •em segir í Iiaiif tðgn, en frá B<Sm er eigi aimat sagt,
ean htam yrd'i ágætr konúngr , ok at j^nuid'i vel ok lengi. . Ekki
■egiry hTort hann œtti börn vid* drQttníugu ainni eift eigi, en
•onr Hen*aud'ar er aagt at hafi Terit Rigard'ry faéTir Konrá^s^
•eni fór i Ormalandy V,
GAUNGU-HRÓLFS SAGA.
Hér hefr Gðungu-Hrólfs sqgu^
^VA bjTJar* pesjsa frásögu, at HreggviSr ©r
konángr nefndr; hann átti atráða fyrir[Uí$lm-
> ) C hefÍT €piirjylgjandi ixngáng : Margar (ráaagnir liafa menn
samansett til sk,emtanar mönnum, cumar eptir fornskrtEfíínm t9t
íro^um mðnaums ok stundum eptir fomum bitbamt eri .fyritii
liafa settar Tetit með* stutta miði , en sið'an orð'um iyldar , þvi
flest hefir seinna yerit^ enn sagt er^ Terð'a menn jafnan mis&óé'-
ir, 4)vi þat er optliga annars s^n ok heyTé*) er annazs er eigi,
p6 þebt té yiif MÚmrif atiáldSr. £r þat ok margn heimakm
manna náttúrsi at ^eit tnU þvi einu, er þeir sjá sinum angum e^r
heyra sinum eyrumy er þeim þikkir ^arlœgt sinni niíttiiru, srá sem
ordlt hefir um Titra manna ráðagjðréir e^r mfliit afl edr -firá-
liœran IMeika fyxixmanna, srá ok eigi si^r umkonaHr elTr'hiikl-
araskap ok mikla fjölkýngi, þáþeir seiddu at sumum mönnum
æfinliga 6'g&efu e^r aldrtila, en sumum Teraldar Tii^íng , fjár ok
metnaiðrar) |>eir œstu «tnndnm faðfttárskepnur^ en ttWBfdum kyrð'tt)
srá sem Tar O^inn e^r aðTrir þeir^ er af homim •Mnu •galdr-
listir e&r lækningar $ finnst þar ok dæmi til, at sumir líkamir
hafa hræring haft af óhreins anda iblœstri, STá sem Tar Ey*
Wndr kinnriia i OLifs söfgu ^ryggrasonar étr Eiiiargikarfr e^r
Freyr^ er Gunnar helmingr drap i STÍariki. NúvTar^r IxTorki
þetta né annat gjort eptir allra hugþokka, þTÍat enginn þarf
trunad' Á slikt at leggja, ^ieir enn fallit þikjdr, er 'þat ok best
ok fró^gast at hlý^a, me^an fri er tagt, ok 'gtra .aér Jieldr
gleéFi at enn ángr> þTÍ jafiian er þat, at menn hugsa eigi ai^'ra
ay ndsamliga hluti^ á med'an hann gled'ist af skemtaninni; stendr
þat bk eigi Tel þeim, er hjá eru, at lasta, þóat ^&tSé'liga eð'r
óuijúkliga sé orðTum um farit, þTÍ fátt TerdTr full Taiidliga gert,
þat er eigi liggr meira TÍðT enn um slika hluti. ^} ek, 6. v. B.
238 GAUNGn-HRÖLFS SAGA* 1 K.
gar^ríki, er suxnir xnenn kalla GarSaríki';
hann var' mikill at vexti, sterkr at aQi, manna
vœnstr ok vopndjarfastr, hugarfullr ok bardaga-
niaSr mikiU, vitr ok ráSugr, stdrgjöfuU vi8
vini sína, stríðr ok refsíngasamr við dvini sína;
voru honum flestir hlutir vel gefnir* } mikillar
œttar drottníngu hafði hann átta, ok er hún
eigi nefnd, [ok pví kemr hún"^ ekki viS f)essa
sögu; ddttur eina bama átti hann við drott-
ningu sinniy er íngigerðr hét; allra kvenna
var hún friðust ok kurteisust, er í voru öUu
Garðaríki, ok pótt vföara Værileitat; vizkuok
málsnild bar hún yfir hvern mann; allar }>ær
listir kunni hún, er kvennmanni sdmdi| [ok
{>á plöguðu dýrar konur nœr ok fjarri'; hún
hafði hár sv& mikit, at vel mátti hylja allan
hennar líkama , ok svá fagrt sem guU eðr
hálmr. Mikit unni konúngr ddttursinni} hafði
hún sérliga herbergi innan borgar, [var pat
ágætt herbergi at stöð ok sterkleika, ok for-
kunnliga gert með gull ok gimsteina; sat hún
dagliga í pessu herbergi með |>eim öðrum, er
henni fjdnuðu^. Hreggviðr konúngr yar mjök
við aldr i f>ann tíma. Svá er ságt, |>á er kon-
úngr var á úngum aldri, lá hann mjök í hern*
aði, ok hann hafði [undir sik lagt um^ ána
I) Hólmgaré'i, C; Gar^aríki) B, D. ^^ nkr ok YÍnsæll, h.
V. B, 3) «t fomiim sid*, h. v. B. ^} þviat hún kemr, B.
^"^ V. i B. 6) ágsetliga Tel innan búit med' gull ok geimstein-
um ^ keiuii þj^nud'u 30 neyja^ B. ^) sigli iy Ðy C*
1 K. Gaungu-Hrólfs saga. 239
Dýnu, [er fellr um Garíaríki', ok herjaSi
paðan í Austrríki á ýmisligar pjdðir^ ParmeS
fékk hann fáséna dýrgripi; pessi á e;: hin
]^riðja eða fjdrða mest i heiminum. [At upp-
sprettu ár |>essarar leitaði íngvar hinn við-
íörli, sem segir í sögu hans^. i|>essari ferS var
HreggviSr konúngr 7 vetr samfleytty hugðu
menn hann {^á dauðan. Eptir pat kom hann
í Garðariki, ok settist um kyrt; hann hafði
fengit hest pann, er kunni manns máli, hann
hét Dúlcefalj skjdtr var hann semfugl, fimr
sem [leo, mikiU sem úlfr, enginn var honum
líkr at mikilleika' ok aflij hann lit eigi takast^
ef sá fékk ösigr, er honum reið^ en ef honum
varS sigrs auðit, pá fór hann [at sinum nieist-
ara*^. Hann átti herklæði jj^au^ er engi vor^
pvilík} hjálmr allr [gimsteinum settr, ok dvinn*
anligr fyrir harðleika sakir% brynja hans var
öll preföld af h^rðasta stáli ok björt sem silfr;
skjöldrinn var bæði breiðr ok I>ykkr, svá eigi
bitu járn á; burstöng sú, er far fylgíi., var
stinn ok seig, ok gaf hljdð af sér, [sem klukka^^
ef henni var drepit á skjöldinn, en er dsigr
var viSy gaf hún ekki hljdð af sér; sverðit
nam hvergi i höggi stað, ok beit með atkvœð-
um stál ok steina svá sem blauta mannsbúka ;
>) V. 1 B. ^) ár þeirrar o. «./r., B; þarhaf^i farit um ad'r
Eirekr yíírórli, C ^) íkorm^ en likastr leon at grimd, 7i$
ikami, mikill sem lílfaldi^ en likattr Ij^ni at grimmleiky C ^)
s)Alfr at manni, B. ^) gulllag^r ok liard^ sem lOsbein, vríi
ekki vopn festi Á, Ð* ^) v, »' B^
240 GaCNGO-HrÓLFS SA6A« 1-2 K.
\
J»at ysæ gert af ger)árni< ; pat íellr í firM peim,
er Ger heitir^ þaX kaan eigi ryðga né stökkva.
Hestrinn Ðúlcifal var af [kyni drdmedaríór-
um*, 8vá vorínu* bestakyni. Aldri hafði Hregg-
vi8r konúngr dsigr farit^ síðan hann fékk hest-
inn ok pessi herklœ&in. Ríki hans var mjök
herskátt, ok átti hann jafnan orrostur störar
^ ok hans menn. Konúngr hafði með sér marga
ráðgjafa ok vildarmenn; einn af jþeim hét
Sigurðr, ok vfir kallaðr ullband, hann var
^onarspn^ Hálfdánar rauðfels*^ sonar Brennu-
Kára^; hann var ofrhugi raikiU, vinsæll [við
al|>ýðu :0k gamall at aldri, hann hafði lengi
verit með konúngii ok fylgt honum vel í mörg-
um mannraunum^.
2. ,£irekr er konúngr nefnd^, hann var
[sjákPPÚngri ok' ^ttaðr af Gestrekalandi; pat
liggr undir Svia konúng^; {>ar. ei'u menn
sterkir'^ ok pussligiri harðir ok iUir viSreignar
ok fjölkunn^ir* Eirekr konúngr vaf stdr maðr
pk.rammr at afli| svartr ok störskorinn mjök;
hann lá úti vetr ok sumar með fjölda skipa,
ok herjaði á ý^^iss lönd| var hann hinn mesti
' bermaðr ok mjök óeirinn; systur átti hann
fríðai er Gyða hct, ok var hún jafnan með
konúngi. Eirekr haft i marga berserki ok kappa
i liði sínU) ok eru 4 nefndir af J^eimí patvoru
a) gresjámx; B, «) Ðrehiedíóre, B. ^) heitnu, B, C. ^)
son, C. *) nmðTs, B; rauð'nefs, C» ^) v. t B. ') ok heil-
ra'd-p, B. «) V. i B. «) ríki, B. »o) sXÓnr, B.
2 K. GAUIíGU-HRt)LFS SA6A« 241
•
brvðr tveir^ hht annar Sörkveri ^ú annar
Brynjolfr, ZDÍklir ok starkir voru Jþeir ok iU*
ir viðreignar, fjölkunnigir ok svá galdrafuUir,
at peir deyfðu eggjar i orlrostum ; Sörkver var
^eirra sterkari ok burtreiðarmaSr mikiU 9 priSl
maðr var frœndi koaúngs, er pörSr hét, ok
var kallaðr Hléseyjarskalli, mikill ok sterkrf
hann var œttaðr úr Hléseyju i ÐanmörkU|
^ar hafði hann uppvaxit; Grímr þét fóst-
bröðir hans, ok kallaðr œgir; maðrinn vac
sterkr ok at öllu iUr ; ekki vissil menn kyn-
ferði hans eðr œtt, pvi Gróa^ völva hafði fund*
it hann i flœðarmáli [i Iflésey, en hiSn var
móðir pdrðar, ok hafði' Grím* fóstrat ok
uppfæddan, ok kendi honum svá alla fjöl-
kýngi, at enginn á Norðrlöndum var hans
líki^ |)viat hans eðli var dlikt allra annarra
manna náttúru. pat er sumra manna œtlun,
at mdðir Grims muni sjdgýgr^ nokkur verit
hafa, pví hann mátti bœði fara' i sjd ok vatni,
ef hann vildi, var hann pvi ægir kallaðr^;
hann át hrátt, ok drakk bldð bæði úr mönn-
um ok fénaði^ý hann brást ok opt i ýmissa
kvikinda liki, ok skipti hömum sv& skjdtf, at
varla festi auga á} hans andi var sv& heitr, at
•) V. »' B. *) ok fóttraíTi Grlm, ok kendi 0. «. jfr., B. 5)
^aan, C ♦) þannig C; þö gýgr, A; sjógjd'ja, .C. ^)li£i,B.
*) at, b. V. A, C; v. 1 B. ^) öð'ruin skepnuin, liann gT6B)adi
Mm Targr, ok g%t&i menn.bæ^i lilinda ok daufa, B.
FÖRITALDAR SöC1JnNoill}K]:.ASDA| 3BlKDI* X
242 <5aungd-Hrólfs saga. 2-3 k.
menn |K$ttu8t bcenna^ f>ö herklæddir vœri;
hann spjó ok ýnii^t eitri eðr ' eldi á menn,
ok deyddi með pvi bæði menn ok hesta^ ok
|>¥Í std6u honum aungvir. Eirekr konúngr
hafði mikit traust á honum, ok öllum ^eim,
spörðu f>eir ok ekki íUt at vinna.
3. í jþann tíma kom Eirekr komSngr
með her 8inn i ríki Hreggviðar kondngs ; j^eir
drepa menn, brenna bygðir, en ræna fhy ok
er landsmenn verða vai ir við dfriS penna, fara
fieir á fund Hreggviðar konúngs^ ok segja
honum 8em vorðitvar 7 en er hann frétti I>es8Í
tíðindiy lætr hann herðr< uppskera, ok býðr
* öUum y{gum mönnum á sinn fund ^ fékk hann
|>ö lítit liS , p víat herinn bar snart at , en
flestum 8egir |>úngr hugr, hversu gánga mundi.
penna sama morginn, áðr bardaginn skyldi
vera, herklæddist Hreggviðr konúngr öUum
sínum herklæðum; hann spenti gullmen at
hálsi s^, pat var allgöðr gripr; eptir jþat girði
hann 8ik sverðinu gdðíoiý hann tdk burstöng-
ina, ok drap á skjöldinn, ok gaf hún ekki
hljdð af sér. Hestrinn Dúlcifal vildi ok eigi
láta takast , vðr hann eltr af mörgum mönn-
um, varð honum umsíðir komit inní djúpar
traðir, gekk pá konúngr til, ok vildi taka hann ;
en pegar hestrinn sér konúngi stökk hann
út [yfir grindrnar^ ok burt á skdg; |)dtti |>etta
öUum hin mestu undr, ok hugðu visan dsigr,
») boár, B. 8) tf g^ism, B.
3 K. GaUNGU-HrÓLFS SA6A. 243
ok geT6ti eigi eptir honum at (leita). Hregg-
Tiðr konúngr lét taka sér hest annan, skjöld
ok burstöng, en fékk ddttur sinni skjöldinn
ok burstöngina til varðveizlu; bjdst hann
síðan til bardaga, ok allr herinn. Eirekr kon-
úngr heimti saman allan sinn her, ok baS
hvern duga, sem drengr rœri til, ok spara
nú ekki allskyns mátt, er hverr má frammi
hafa. Grimr sgir segir: pat er skylt, herra!
at hverr dugi sem getr, en ef vér sigrum
Hreggvið konúng, pá viljum vér hir staðfest*
ast, ok vil ek ^iggja einn land til yfirsóknar
ok jarlsnafn. pórSr, frændi ])inn, skal meS
mér fara, ok skal eitt yfir okkr gánga, en
Sörkver ok BrynjÖlfr skulu meS yðr fara, ok
verja land fyrir yðr. Konúngr játar J^essu, er
Grímr mœlti, ok sagði svá vera skylduj fylkja
nú hvárirtveggju, oksígasamanfylkíngar; Eir-
ekr konúngr var i öði-um fylkingararmi sinum,
en Grimr i öðrum. Liðsmunr varmikilL svá at
4 voru um einn landsmanna. Hreggviðr kon-
úngr fylkti móti Eireki konúngi, en Sigurðr
ullband möti Grimi œgi ; varð par hin snarpasta
orrosta með höggum ok slðgum, skotum ok
grjótkasti, gengu hvorir 1 lið annars með dpi
ok eggjan. Berserkir Eireks konúngs gengu
fyrir fylkingar fram, ok hjuggu niðr lið Hregg-
viðar konúngs sem hráviði, ok fellr hverr um
pveran annan. petta sér Sigurðr uUband , ok
244 Gaudígu-Hrólfs SAGA. 3 K*
höggr til beggja banda, par til^er bann mœtir
pórSi Hléseyjargkalla, ok höggr til hans, en
hann atti i xaöt skallanum , ok beit ekki á*
Eptir Íþat h]ó pdrÖr SigurS banahögg; fcU hann
ineð gdðum orðstýr; petta scr HreggviSr kon-
úngr, ok eirir iUa falli SigurSar, ok keyrir hest-
innsporum, ok ríSr hart fram, ok höggr ok
leggr til beggja handa bæ$i menn ok hesta,
svá allt hrökkr undan, beit sverðit sem i vata
brygði) umgerðin var öU guUi búin, par er
bæta {>dtti| ok í aptra^ hjalti sverSsins voru
leystir lífsteinar I».eir^ er eitr ok sviða drdgu úr
sárum,. ef i voru skafnir, ríSr hann svá stvggr
fram at merki Eireks konúngs , at hann hefir
báðar hendr bldðgar til axla; stundum drap
hann tvo eða prjá i einu höggi, partil er f>eic
komu í möti honum Grímr ægir ok pórSr, ok
^íuggtL báðir senn til hans^ en konúngr varð-*
ist svá vel^ at hann var ekki sár} i pvi blés
Grimr með svá miklum galdri, at hestrinn
vikna^i, svá hann reiddi til falls f konúngr hl}dp
|>á af baki, ok hjd |>á enn til beggja handa,
hldS hann svá háfán valinn i kringum sik , at
honum tdk i belti; hann hjd pá tveim höndum
til Gríms ægis, en hann blés ímdt, svá at sverð-
it hraut úr hendi honum i |>á tdk hann öxi
eina, ok laust með hamrinum i skallann á
pdrði, svá hann lá lengi i dviti. Slðan hdf
hann sik i lopt upp, ok hljóp út yíir valköst-
»■ ■ f '■— ^ -^
>) eptra^ B.
3K* Gauwgu-Hrólfs saga^ 245
inn$ kom ^á ixidti hóhum Eirekr konúngr, ok
hjd me8 sverSi lil HreggviSar, svá ^at gekk í
sundr undir hjöltunum, en ekki beit á her-
klæ^n; í pví lagði Grímr œgir neðan undir
brynjuna, svá í gegnum std5, með mæki} kon-
úngrinn féll ^ar með mikilli hreysti ok gdðum
orðstýr, ok fikir varla verit hafaífrægri maðr
1 Garðaríki enn HreggviSr konúngrj flýði pat
lið allt, er eptir var, en þá var meiri hlutr fall-
inn. Mart hafði ok fallit af liði Eireks kon-
úngs; var pá haldit upp friðskildi, ok gengu
peir til griða , er líf var gefit , ok pat vildu
piggía, en hinir drepnir, er eigi vildu f>jdna
Eireki koniSngi , ok lýkr nú bardaganum. Ept-
ir pat voru flettir dauðir menn, en koiiiSngr
gekk í borgína með sínu föruneyti, ok höfðu
allskyns gleði með drykk ok hljdðfœrumý
líðr svá af ndttin, en um morguninn kállar
konúngr á Grím œgi, ok pá félága^ at peir
skyldu hitta konúngsddttur , ok svá gerðu
peir. En er peir komu { herbergí hennar, pá
heilsaði hún Eireki konúngi, ok var pd mjök
grátin ok harmsfull. Eirekr konúngr gladdi
hana, ok sagðist skyldu bæta henni mannamissi
ok skaða |>ann, er hún hafði fengit : ok skaltu
piggja af mir hverja bœn, er |>ú vilt beðit
hafa, en oss samir at veita, ef pú vilt síðan
OS8 samþykkja ok vorn vilja gera. pá segir
íngigerðr konóngsddttir: eigi má sá me3 rettu
kt)núngsnafn bera, er cigi heldrpat, er hann
•/
246 Gaun6u-Hrölfs saga^ 3 K.
lofar eiimi jángfni, mun.ek (á jir sampykkjast
ok gera yðTarn vilja^ ef pér haldið yður orð,
ok veitið mér bœn ^á, er ek bi5r yðr, en fyrr
enn ek gángi nauðig með nokkrum manniy ^á
skal ek fyrr heldr veita mér bráðan bana^ ok
i^ýtr mín pá enginn. Konúnginum rann mik-
ill ástarhugr til hennary ok mœlti: verði sá
niðíngri er eigi heldr sín orS við yðr, ok kjda
á sömu stundu , en ek skal veita. pat er fyrst
bæn min, segir konúngsddttir , at haugr si
orpinn eptir föður minn, mikiU ok vel inn-
an gjörr ok hár skíðgarðr utnhverfis hauginn;
haugrinn skal standa lángt burt i ey&imörk;
bera skal guU ok gdSa gripi i hauginn hjá
honum; hann skal vera i öllum sinum her-
klæðum, ok girðr sverSi sinu ; hann skal sitja á
stdli^ ok skipa köppum hans til beggja handa
honum peir er fallít hafa ; á hestinum Dúlcifal
skal engi laka af yðrum mönnum, ok hann skal
sjálfráðr fara j ek vil ráða fyrir fjdrðángi ríkisins
um |>rjá vetr, ok peir sem ek skipa.til með
mér 9 ok skulu peir allir i friði ok náðum , sem
mér tilheyra ; ek skal á hverju ári fá mann til
burtreiðar við yðr eSa Sörkvi, kappa yðvarn,
en ef ek fœ öngvan svá frægan af minum
mönnum , at Sörkvi ríði af baki á pessum tíma,
]^á skuluð f^^r ráða ^inum kosti , ok öUu rík-
inu; en ef Sörkver verðr únninn, J^á $kuluð
pið burtu verða með öUu yðru ioruneyti, ok
'koma aldri i Garðariki siðan, en ektaki f»á
3 K. Gaungu-Hrölfs SAeA. 247
lönd ok ríki eptirföðúr mixuxy seni r^tr ^tetidr
til. Grímr ægir xnslti: varla er pessari bæa
neitanda^ pví hún stendr með djúpri grundan
ok lángri forhugsan; piki mér yðr eigi standa^
herra! at vera svá lengi vonbiðiU eptir nokk-
urri kvinnu, en vel megið pér treysta Sörkvi,
8vá (ok) ráSum mínum ok vitsmunum, at ekkl
mun tilsaka. Konúngr svarar: eigi hugM ek
paty konúngsdöttir! at |>ér munduð|>essa bei6-
ast, en f>ö mun ek efna orð mín við yðr, 'þrt
ek treysti vel Sörkvi , at eigi fáið f>ér honum
frœgramann; bundufiau petta fastmœlum, ok
skildu nú talit. Grímr œgir mœlti: ráðkom
znér í hug^ pat oss mun duga', vér skulum
seið efla láta, ok seiða til f^ess, at Sörkvi skal
enginn vinna mejga, hvárki í burtreið né ein-
vígi , nema sá er hefir öll herklœði Hreggviðar
konúngs, en haugrinn skal vera sv& sterkr gjörr
með múr ok tigl , at hann skal enginn menskr
maðr opna megaj munið f>ér vilja halda öU
yður orð við konúngsdóttur, f>ér skuluð jafnan
send^ menn eptir herklseðunum, ok heitaGyðu,
systur yðarí, f>eim er náð getr, ok eru f>au f>á
i yðru valdiy ella munuf>eir eigi Ufsaptr koma.
pdtti konúngi J^etta vel ráðit, ok öllum peimj
var nú ^augrgerr, ok Hreggviðr konúngr i settr.
íngigerðr gekk síðast úr hauginumj hún \it
jþángat færa með leynd tvenn herklœði, ok
lagði i kné föður sínum, var síðan haugrinn
aptrlQrrgðry ok umbúit eptir forsögn Gríms
248 Gauhsu-Haólfs saga. 3-4 k.
#gÍ6; 8Í8an (Yar) rikinu skipt eptir skiidöguniy
ok allt fullgert, ]þat er fyrr var sagtj fékk kon-
úngsdóttir aungvan f»ann, er við Sörkvi pytði
at reyna. Konúngr sendi marga menn til haug&-
ins j ok kom enginn aptr. Grímr œgir stýrði
£rmlandi% þat er eittkonúngssetr^ ÍGarðaríki,
ok undu fieir allir illa sinum hlut, er undir
hann pjónuðu. [peir pörðr Hléseyjarskalli
ittu jafnan mikit strfS við ]þá ofan úr Jötun^
heimabygðinni frá Áluborg, ok erpat margra
frásagna vert , er J^eir. áttust við í göldrum ok
íjölkýngi ok stórum orrostum, okveitti ýmsuni
verr, en hvárigum betr'j peir Sörkvir ok
Brynjdlfr voru í heruaði á aumrum, ok höföu
landyörn fyrir Eirek konúng. íngigerðr kon-
úngsQdttir sat í einum friðkastala^ í ríki sínu,
ok hennar vildismenn^ ok var mjök hugsjúk
um sinn hag.
'4. í penna tíma, er petta var tíðinda^
er nú (var) frásagt, réð Sturlaugr hinn starf-
sami fyrir Uríagaríki í Noregi. Hann átti
Asu enu vœnu, ddttur Eireks jarls. pau
áttu marga 'Sonu ok vel mannaða : einn faét
Rögnvaldr, annarFraðmar^ priðl Eirekr, fjdrði
hétHrólfr,- hann var kallaðr eptir Hrdlfi nefjU|
fdstbrdðurSturlaugs; hann dd í hoGnu^Irlandi,
páSturlaugr sótti^ángat [drar hornit^. Hrdlfr
Sturlaugsson var manna mestr , bæði at digurð
■) pannig C| Enulamli; <5^%^í A. ' «) ríkí, B. ») v. %
B, ♦) kastala, li. ^) Framar, B. ^)þanwg Ð, égtógst i ^*
4 K« GaUNGU-HrÓLFS 8A6Á. 249
ok bm^j ok srá Þúngr, at engi hestr i%kk
borit hann allan dag, ok var hann {>▼{ jafn**
an á gaungu ; manna rar hann vœnstr at yfir*
litj ekki var hann siðblendinn við alpýðu, för
lítt zneð gleði ok skemtan^ utan hel;&t |)(5tti
honum gaman at fara í skotbakka, ok vera
at burtreiðum; var hann svá |>úngr pk sterkr,
at enginn kom honum úr söðli, en ófimligat
bar hann vopn fyrir sik, ok aldri bar hann
vopn; bœði var hann meinlaus ok gagnlaus
flestum mönnum. Ekki.var Hrölfr líkr bi^œðr-
um sinum, var ok jafnan fátt me8 |»eim«
Einn dag var |»at sem optar^ at ^eir 'Stur-
laugr ok Hrölfr töluðust við^ (Sturlaugr mœlti:)
svá lízt mér á |»iky sem lítil muni |»ín af*
drif verða, heyrir meir konu enn karlmanni,
at hafa pvílikt framferði, sem 'þú hefir^ 'þvi
piki mér ráðligt, at pú kvœnist, ok setist i
bú, ok gerir pik at kotkarli i afdal nokkur*
um, par engi maðr finnr ^ik^ ok al par þinn
aldr'y svá lengi sem auðit verðr. Hrdlfr seg-
ir: eigi mun ek húekj ok eigi kvœnast, (v£
konur skulu mír ekki, sh ek pat ok gjörla,
at {>ér gengr f>at til ámaélis pfnS| at {»ú spar-
ir mat við mik^ skal ek f>vi burt verða, ok
eigi aptr koma, fyrr enn ek hefi fengit jam-
mikit ríki, ok f>ú átt nú, eða liggja dauðr ella f
piki mér |>etta kotúngs eign, er pú hefir með-
ferðar ok litil til skiptis með oss brœðrum^
z) fih €T Ulft bla^ rifii úr B.
2ð0 Gaukgu-Hrölfs saga^ 4 k^
skal ok htarki yfir né ]^im yertia gagn at mkr
héðan frá. Sturlaugr mælti: bœði má ek fá
{»ér skip ok gdða fardrengi| ef ^á vilt nokk*
ut pat fyrir ^ik leggja, er ^r megi til frœgS*
-ar yetSa etr metnaSar. Hrdlfr segir: eigi
hirSi ek at draga menn eptir mér, til |»e8s at
(eir sjái [af sonum y&rum'y mér mun ok ekki
.orrosta heyra^ ^vl ek I>ori eigi mannsbldð át
sjáy vil ek ok eigi pyrpast útá smábáta með
mart fdlk, svá I>á sökkvi peir niðr^ ok drukknu
vér allir. Sturlaugr mœlti: ekki mim ek til-
l^ggí^ >no8 Þ^9 |nríat ek si^ at pú ert bœði
heimskr ok einráðrj skildu ^eir at svá mœltu}
pdtti sinn veg hvorum. Hrólfr gekk 'þá úl
Ásu^ mdSur sinnar, ok mœlti: pat vilda ek|
md5ir! at |>ú sýndir mér kápurnar, pœr er
Vefreyja, fdstra pín, gerði foður mínum endr
fy rir laungu. Hún gerði sv& , lauk upp kistu
einnistdrri^ okmœlti: hér máttu nú sjá káp*
umari ok fyrnast pœr enn lítit. Hrólfr tdk
upp kápurnar allar, pœr voru svá gerðar : erm-
ar voru á, ok höttr uppaf, ok grímur fyrir and-
liti; bœSi voru þær víðar ok síðar^ engi járn
bitu þær^ ok eigi 'mátti peim eitr granda.
Hrdlfr tdk pœr tvennar, er stœrstar^ voru, ok
mælti : eigi hefi ek ofmikit úr föðurgarSi, fidtt
ek haíi kápurnan Ása mœlti: ekki muntu
svá sk)ott fara, frœndi ! at j^ú hafir ekki vopn ok
ioruneyti. Hrdlfr gekk iburt þegjandi, en
1} of sjónuin yfir mér^ C. ^) þaiaUg Bf C; lœstar, A,
4-5 IL GAUAGn-HltÓLFS SA6A. 251
fám dognm sífiar kvaxf hann í brutt, sva engi
maðr vissi) hvat af honum varii hvorki baS
hann vel lifa föSur sinn nh mdður ok öngva
sína frændr; visðu menn ok- eigi| hvat um
hann leiS. Ekki er ^ess getit, at Sturlaugr
gœfi sir um burtferð Hrdlfs} leið nú svá um
tímai at Sturlaugr aat um kyit í* riki sinu.
5. porgnýr er greindr til sðgunnar';
hann átti at ráða fyrir Jötlandi i Danmörki ok
^ar hafiii hann atsetuyen tdk hann skatta a£
fleirumríkíum} hann var höfiiíngi mikill, ok
hafSi gott mannval með sér, gamall var hann
mjökj er f>essi frásogn gerðist. Drottníng
hans var önduð,en eptir lifðu tvö börni er pau
áttu; Stefnir hét son hans, en pdra ddttir,
^u voru bœði frið ok vel mönnuð. Stefoir
jarlsson var sterkr at afli, ok hinn mesti {þráítar
maðr^ ok var dagliga hdgvœr^ ok vel skapi
farinn. pdra var kvenna högust, ok var henni
skemma reist^ ok |>ar sat hdn með sínum
pjdnustukonum* Björn hét maðr, hánn var
ráðgjafi jarlsy okhonum hinnkœrastiy vitr ok
góðgjaray ok kunni vel til herskapar; íngi-
björg hét kona hansj hdn var kurteis ok vel
ment ^ ok unni Björn henni mikit« Hann átti
búgarð skamt frá borginniy en (d sat hann
optast með jarlinum. porgnýr jarl hafði mikit
unnt drottníngu sinni, ok var haugr hennar
nær borginni, sat jarl par optliga i gdðum verð-
«3 Þoiiiyr er j«rl ne&ulr, C
252 Gaungu-Hrólfs SAGA. 6-6 k.
um, eSr I>á hann hafSi málstefnur, eðr Ut
leika fyrir sir. Jarlinn sat optast í kyrsæti^
ok hafði friðsamt ríki optast.
6. Nú er I>ar til at taka, er Hrdlfr fcJr
£r Hríngarfki , sem fyrr var sagt , ekki hafði
hann vopna nema eikikylfu, hann var f káp-
unni Vefreyjunaut, en bar aðra. Honum voru
vegir dkunnigir, fdr hann optar um QöU ok
skóga enn bygS, stefnir hann svá austr á Eiða-
skdg) ok stlaSi upp í Svíaríki; aungva hefir
hann vegii um skdginn, fór hann villr mjök,
ok var lengi úti. Eitt kveld seint hitti hann
skála einn sterkan ( skdginum} petta var um
vortíma, hurS var hnigin' aptr; hann setr
klumbu sína viS vegginn, en gengr inní skál*
ann ; |>ar var eins manns sæng ok sæti utarfrá^
skinnavara var par nokkur , en htit fé annat.
Hrölfr kveikti eld qpp y en er at sdlarfalli kom,
gekk maSr inni skálann, mikill vexti, hann
var í svörtum kufli, ok hetta mdrauS uppaf,
svartrvar hann yfirlits, skolbrúnn ok skeggjaSr
jnjök ; hann var girSr sverSi, en gekk viS spjdt;
hann mælti: hverr er |>essi pjdfrinn, eSr hvaS-
an komtu at? Hrdlfr segir: eigi |>arftu at
vera* svá harSorSr fyrir aungva sök , en eigi
hirSi ek at leyna naf ni mínu j ek heiti Hrdlfr,
er ek kominn úr Hríngaríki. Skálabái seg-
ir: enginn skyldi sá heill^ er |iaSan kœmi,
en far ^ii burt frá eldinum, ok sit uppí sætit,
«) þannig B, C; heíugd', ji. *) Wr er B apír htil
6 K. Gaungu IIröles, saga. 253
ok hvíl |»ik! Hrölfr ger5i .srá; en er hann
yar niðrsettr, mæltiskálabúi; nuskaleigileyna
|>ik mínu nafni; ek heiti Atli Otryggsson, ætt-
aðr úr Hríngaríki, kenniekpik nú gerla, púert
son Sturlaugs hins starfsama, skaltu |>ess ná
gjaldá, er faðir '|>inn gerði mik útlægan^ f>á er
ek hafða drepit hirðmann hans, síðan greip
hann spjötit tveim höndum, oji lagði íyrir brjdst
Hrdlfi svá hart, at hann öngvaði saman, ea
ekki beitá kápuna. Hrdlfr vildi |>á uppstanda,
en pess var engi kostr , pví hann var fastr vi$
sætit. pá mœlti Atli: eigi skal I>ér nú fjöU
kýngi tjá, ok skal taka klumbu |>{na ok lemja
{>ik í hel mei hennij hljöp hann |>á lít úr skái*
ánum. Hrdlfrpöttistnú illa kominn, okbrauzt
um fast, |>ar til er losnaði fjblin sú, er hana
satá, var |>at íafnsnemma at Atli kom me5
klumbuna. Hrdlfr hljdp undir Atlaj hana
(kastar) klumbunni, ok tdkust^eir f íngbrögðumi
ok glímdu sterkliga. Hrdlfr gekk at ramliga,
okbarst Atli fyrir orku sakir, |>ar til er hana
féll á bak aptr, lét Hrdlír ^á fylgja kné kviði,
ok greip báðum. höndum vm háls honum ol^
barka, svá hann kom aungu orði upp; Atli
brauzt am sterkliga, en Hrdlfr hélt sama taki,
^ar til at hann var dauðr. I skálanum . fana
Hrdlfr fésjdð mikinn, ok hafði hann með sérj
bann tdk sverðit ok spjótit, en lét eptir klumb-
unfi. Hrdlfr f œrði Atla úr kuflinum, ]>ví honum
j^dtti hana létta^i at gánga i ena kápurnar,
254 Gaungd-Hrólfs saga. e K.
*
ok bar hann pær« Hann brendi Atla, ok lá
J>ar um ndttina, Jrat er eptir var; ea um
inorgininn för hann veg sinn , ok gekk pá enn
marga daga um skdginn. Einn dag kom hana
fram í eitt rjóðr, ok sá |»ar ellifu menn alvopn-
aða; einn peirra var bezt búinn, ok aá jþdtti
honumy sem vera mundi formaðr peirra, ea
er |»eir sjá Hrölf, |>á mœlti I»essi maðr: hir
er kominn Atli hinn illi, standið nii upp allir
ok drepið hana sem skjdtast^ ok launum hon-
um rán ok manndráp. Kom Hrdtfr nú aungum
orðum fyrir sik, en peir sdttuat honum í ákafa
bæ8i meÖ höggum ok lögum. Hrólfr snérist
vl8 karlmannliga, gerSi ýmist, hann hjö e5r
íagði með spjötinu; varð hann f»eim storhöggr,
{>víat spjötit var hit bezta vopn, en fékk Hrölfr
sár nokkur á höndum ok fdtum; f>eir börðust
lengi, ok lauk svá, at Hrdlfr 4rap ^i alla, var
hann pá mjök mdSr, hafði hann sár mörg ok
smá, batt (hann) |>á sár sín^ ok kastaði af sdr
kuilinum, I>ví hann vildi eigi slíkt fá af hon-
um optar. Svá ]>dtti honum sem |>eir menn
mundu verit hafa úr Vermalandi ok farit at
)aga dýr^ eSr um eptirleit vi5 Atla; fdr hann
|>á 'leiðar sinnar , er ok ekki sagt frá ferðum
hans, fyrr enn hann kom fram í Gautland
við Ga'utelfij hann sér^ hvar skip eitt flýtr
við land ^ pat tar lángskip mikit , skipit var
tjaldat allt stafna í millum; bryggja lá á
land, eh vi5 bryggjusporðinn ybx eldr, ok menn
6 K. GauNGU-HrÖLFS SA6A. 255
at matgerS. Hrólfr hafcfi sföan kápuhöttiniiy
ok gekk |>ar tií^ ok heilsar á ^á, er vii eldr
inn.voru, peir töku kveiiju hans, ok spurðu
hann at nafni, eðr hvaðan at hann kæmi.
Hann nefndist Stígandi', ok kominn at úr
Yermalandi. Hrölfr frétti, hyerr skipit œtti,
eðr hverjum jþeir |>j(5nu%u; Jieir sögðu at hann
héti Jdlgeir, ok var œttaðr ofan úr Sylgisdöl-
um { Svíaríki^ Hrdlfr segir: gott mundi at
pjdna slíkum manni. peir segja f>aíin verr
hafa, er honum pjdnaii : |>vi hann er berserkr
fjölkunnigry ok bíta eigi járn, harðr er hann
ok hinn versti viðreignar, vér erum áttatigir
á skipi, ok pjdnum v^ honum allir nauðigir,
"þyí hann hefir drepit vorn höfSíngja, er skipit
átti^ ok n£^uðgaði oss til at sverja sér trúnaðar-
eiðaý hefir hann |>etta allt unnit með svikiim
ok f jðlkýngi, œtlar hánn nú f hernað í Austr-
veg. * Hrdlfr segir f>á vel skemt haf a , gekk
hann síðan litá skip, ok fyrir Jdlgeir/ ok kvaddi
hann, sat hann i lyptíng á skipinu, ok sýnd-
ist Hrdlfi hann mjök dsviplign Jdlgeir tdk
kveðju hans, ok spurði hann at ereiidum ok
nafni; hann segir: Stígandi heiti ek, en |>at er
erendi mitt, at koma mér i j^jdnustu mei
gdðum mðnnum, er mér dleitt at vinna dygg«*
iliga, |>at er ^arf^ en engi er ek bardagamaðr,
hefi ek gdða frétt' af yðr, at þá ert höiðfngi
mikill ök dspar at gefa manni mat, er |>urfu.
- — - — —
A) Stníngiy hér B. ^) ^. v« B; v. í Ay C.
256 Gaungu-Iírólfs saga. 6 k*
Idlgeir s^gir : sannspurt hellr pú pat , at xner
'er xnatr dspar^y en iUa lízt mér á |>ik j pví ek
ætla at þú sért illmenni , en fara máttu með
oss, ef pér líkar; Hrölfr }>akkar honum, ok,
skil]a.me5 pví talit. peir herja um sumaritj
býtti Hrólfr silfrinu úr sjóðnum á tvær hendr,
ok var |>eim öllum vel til hans nema Jdl-
geir, pví Hrdlfr var bæði latr ok svefnugr^ en
kunni eigi í skipi at geraj aldri var hann i
bardögum né nokkurum mannraunum. Jdlgeir
fdr illa með herskap sínum, ok rænti mest bd*
|>egna ok kaupmenn, en herjuðu optast um
Kúrlöndy ok fengu of fjár. pat var eitt sinn^
at Jdlgeir skipaði Stíganda at halda vörð á
skipi þeirra , lá skipit við land , ok var ein
bry ggja uppi, veðr var íUt af stormi ok regn-
i. Fdru peir til svefns á skipinu , en Hrdlfr
var á landi við bryggjusporðinn ; leið svá ndtt-
inn, en er mornaði , tdk Hrdlf r at höfga , ok
vafði hann Vefreyjunaut utan at sér; en er
Jdlgeir vaknaði, herklæðist hann^ ok gengr á
land upp, ok hafói sverð i hendiý hann sér,
hvar Hrdlfr liggr ok sefr, svá hrýtr um glæðr-
nar. Jdlgeir varð ákafliga reiðr, hann bregðr
sverðinu, ok höggr báðum höndum ofan á
Hrdlf miðjan, svá ^at hefði hans bani vorðit,
ef eigi hefði kápan hlíft honum. Hrdlfr vakn-
ar með andfælum, ok sprettr upp, en Jdlgeir
vildi jþá hðggva í höfuð honum annat höggj
Hrólfr réð undirhann} Jdlgeir tdk í mdti^ ok
*) ósiir, rtíngt A^
Gaungu-Hrólfs saga. 257
urSa par sviptíagar harðar, hamaSist hann. þá
á Hrólf 9 en hann lét berast undan ok fram
at sjdnum, f)ar tiler|>eir féllu báðir á kaf ofan
fyrir einii hamar, fœrði þá hvor annan f kaf,
ok voru lengi niðri; peir tdku mörg köf ok
stdr^ en engi vildi skakka meS fieim^ pví öUum
Iiugnaði betr til flrölfs enn til Jdlgeirs; svá
lauk {>eirra f undi , at f>á bar at landi upp , ok
kom Hrdlfr fdtum undir sik , ok par var [for-
brekt, okpverhögtmjök niðrx fyriry tök Hrdlfi
|>á f linda stað, en Jdlgeir tdk eigi niðri , f>reif
Hrdlfr f>á f herðar honum^ ok færði hann f
kaf^ pk hélt honum niðri , par til hann drekti
honum. Hrdlfr gekk pá á land, ok var mdðr
mjöky en allir menn Jdlgeirs |>ökkuðu honum
|>etta verk| ok sögðu hann frœgðarmanny er
hann fékk unnit f>vflíkan berseri:. Hrdlfr
spurði: j^ér munuð nú vilja taka mik til höf5«
fngja yfir yðr f stað Jdlgeirs^ ok skal ek ei^
v«rr til y ðar gera^ vil ek nú kunngera yðr, hverr
ek er, I>vf ek heiti Hrdlfr, en Sturlaugr er
f aðir minn^ enn starfsami, er ræðr fyrir Hrínga*
ríki í Noregi. peir fögnuðu honum allir^ ok
sögðu hann eigi kynvana , I>d hann væri hinn
mesti kappi ; gengu f>eir pá á málstefnu , ok
reðu þeir ^at af , at péir gengu á hönd Hrólfi,
ok tdku hann til skipstjdrnarmanns; var Hrdlfr
dspar af f é því, er Jdlgeir haf ði samandregit; ok
') ^Cnrberg mikit ok þar höggvity B.
FoRVAItDAR SOOVR NoilDRLAHDA> SSlVDI. R
258 . GauNGD-HrÓLFS SAGA^ 6-7 K»
gaf þeim stdrar málagjafir ; varS hann skJ45tt
TÍnsæll af peim j höfðu peir margar orrostur,
ek hafði Hrdlfr jafnan sigr, en er hausta tok,
sigldu ^eir austan ? sagði Hrdlfr at |)eir mundu
hálda til Danmerkr } f>eir komu sið um haust
til Jdtlands skamt frá borg porgnýs jarls, ok
lögðu i einn ley nivog , f estu skip sitt, ok tjöld-
uðú. Hrólfr segir sínum mönnum , at ^eir
skyldi biða l^ar, til f ess er hann ktemi aptr: en
ek mun gánga einn frá skipi^ at sjá, hvat
igerist.
7. Svá er sa^ einn dag^ at pat bar við i
Jdtlandi, er porgnýr 'sat yfir drykkjuborðum,
at upplukust hallardyr, ok maðr gekk inn í
hallina ; hann var bœði digr ok hár p hann var
i loðkápu siðri, ok mikit spjdt i hendi. Allir
^eir, er inni voru, undruðust mikiUeik hans.
Hann gekk fyrir jarl^ ok kvaddi hann virðuliga}
jarl tók kveðju hans, ok spurði, hvat manna
hann vœri. Hann segir: Hrölfr heiti ek, en
Sturlaugrheitirfaðir minn, errœðr fyrirHrínga-
ríki 9 em ek her kominn , at ek vil kanna yðra
siðu% |>ví mér er sagt, at Jþú sért höfðingi
mikill. Jarl isegir: gjörla kenni ek œtt pína
ok kynferði, ok vil ek giarna at pú sért velkom-
inn í mínu riki, ok J^iggr allt pat, er jþú vilt
beiða, en oss stendr at veita , eðr hversu marga
menn vilið pfer yðr láta jþjöna. dagliga? Hrólfr
segir: áttatigir marma eru áskipimínu, enj^eir
7-8 K* GauNGU-HrÓLFS 8A6A. 259
sknlu xnér fylgja, ok ndg hefi ek skotsilfr at
leggja fyrir oss, vilek fá kastala'nokkurn skamt
frá yðr, at halda f»ar i mína menn ok hafa land-
¥Örn fyrir yðr j ef pér viliS. Jarl segir : pökk
er mér á ])inni hérkvomu , ok skulu allir hlutir
í pínu valdi j er 'þín sœmd er pá meiri enn áðr.
Hrólfr |»akkaði jarli orð sín , gekk hann síðan^
til sinna manna 9 fékk jarl J^eim kastala til
fbrráða j sat Hrdlfr í kastalanum um kyrt, ok
hélt veldna menn, en löngumfór hann í hern-
aSSf ok varði kappsamliga ríki jarls. Vingott
var meS peim Stefni^ ok Hrólfij Björn ráðgjafi
var ok hinn kærasti við Hrdlf} leið nú svá
fram um hríð, at ekki bar til tiðinda.
8. Tryggvi er maðr nefndr, ok var Úlf-
kelsson; hann var œttaðr af Bákansiðu^ af'
Skotlandij hannvarhinn mesti kappi ok ber-
serkr; hann lá úti meS fjölda skipa bæðí vetr
ok sumar; hann átti sér föstbröður^ er Vazi^
hét, [hann var ok it mesta trölhnenni , bæði *
sakir vaxtar ok sterkleika'^. porgnýr hafði
drepit foður Tryggva^ pá hann var i vikingu.
Tryggvi hafði nd fengit 12 skip, ok öll vel
búin at mönnum ok vopnum ; hann helt ^ess-
um her til Ðanmerkr, ok vildi hefna föður
sins á pörgný jarlL Vazi var með honum^ ok
' 1) iarluyni, h. v. B. C^ ' ^V Búkannssié'u , B; BúkkansfiðTu,
C; V. i D. ') á, B. ♦) Vaxí, aUstaÍfar B. •) hhr vantar
hUa i C, «3 ok var atttaéTr «f AttandaUndi í Sviaríkiy B.
R2
260 Gaungu-Hrólfs saga^ . SK,
mart * annarra kappá. pegar er peir komu {
ríki porgaýs jarls, fdru Jieir hermamiligay ok
rœndu bygSiri en drápu mena, ok rœntu fé
öllu, er peir náSu, en er jarl spurði fiessi tíð^
indi, lætr hann herör uppskera, ok stefiiir
liði at sér, en sakir at hann var ganaall^ 'pA setr
}iann þá Hrólf ok Stefni höfðíngja fyrir liðinu.
petta var á öSrum^ vetri|íeim, er Hrdlfr var
fyrst í Danmörk« peir Hxdlfr fara nú mót
Tryggva, ok höfðu 10 skip ; f>eir fundust vi8 ej
eina dbygða, varð f>ar fátt um kveðjur^ ok
sld þegar i bardaga. peir Tryggvi ok Vazi
höfðu dreka ^tdraui voru |>eir mjök ákafirf
dhægt var at vega uppá drekana fyrir. borð^
hæð, báru ^eir ofan af drekanum gijót á
Hrdlf ok háns menn; féll mjök lið' peirra
Stefnis, en mart varð sárt, ok hallaðist nú
bardaginn á |>eirra menn. peir Stefnir ok
Hrdlfr voru í kápunum Véfreyjunautum, ok
festi eigi vopn á |>eim ; leggja peir nú skipi
8inu at drekanum, ok sækja at kappsamliga.
HrdUr hafði sp)dtit Atlanaut ok eikikylfu
stdra undir beltit; Stefnir hafði gott sverð í
hendi, ok var hinn mesti hreystimaðr; en pá
er sdknin var sem áköfust, hleypr Hrdlfr uppí
söxinn } hann ruddist um fast y ok leggr meS
spjdtinu SV& sterkliga, at annathvort féllu peir,
er fyrir urðu, eðr gekk í gegnum f>á; Stefnir
hljdp I>egar eptir honum, ok hjd til beggja
— — ^ .^^— ^
s) li^uuiu^ B,
8 K. Gaohgu-Hrólfs sá^a. 261
handa, ruddu |>eir '&kjdtt áöxinnV ^ekk f^ sv^
aptr meo síau boroiúfu hvorr peirra , ok allt
hrökk undan aptr' um siglu} * degr var ]^á
mjök áliðinn. En er J>eir Tryggvi . ok Vazi
B]á J>at^ sidkja peir hart fram í mdti f>eim.
Vazi haiði atgeir í hendi, eu Tryggvi öxi.
Hrdlfr fdr mdt Vaza, ok lagði hvorr til ann**
ars. Atgeirínn kom í skjöld Hrdlfs, ok klofu'-
aSi hann allr í sundr, en Hrdlfr varð ekki
sár; Vazi kom- skildi við laginu, ok sleppr
útar, ók kemr í lærit á Vaza, ok var pat mikit
sár j Vazi hjd £ spjdtskaptit. Hrdlfr greip ]þá
kylfuna, ok varðist með henni, hann lamdi
allan skíöldinn fyrir Vaza; f>eir börðust lengi,
J>ar til Hrdlfr braut atgeiriíin af skapti ; 1 J>ví
hljdp Vazi á Hrdlf , svá honum lá við falli,
kastar Hrdlfr f>á kylfunni, ok tekr í mdti; var
glíma ^eirra laung ok hörð ; pdttist Hrdlf r eigi við
sterkara manu hafa átt, |>ann sem einharaa
var» Svft lauk með peim, at Hrölfr færði
bann út á vfgit, ok braut sundr í honum
hrygginn. peir Stefnir ok Tryggvi hSfðu bar*
izt allan pann tíínas var Stefnir yfirkominn
'af msðði ok |>ijngum höggum, en ekki var
hann sár. Try ggvi var sár mikit. - Hrdlfr skuíid-
aði toú {>ángat^ en er Tryggvi sér petta, vill
hann eigi bíða hans, ok steypir sér fyrlr borð.
Pcir máttu eigí eptir honum leita fyrir myrkrij
gafst pá upp orrostani var peim öllum gejin
grið, er eptir voruj 6 skip voru hroÖin af
2i52 GAUHGU-EblÖLFS 9ASA* 8-9 K.
hvorumj (ar tdku ^ir mikit fé, ok héldu
heim við svábúit.; f^akkfu: jarl Hrólfi vel sína
framgöngu} ekki fundu peir Tryggva í j^vi
sinni, ok skildi 8v& meS f»eim.
9. pat bar til tiðinda einu dag sem
optar, at tveir menn dkunnir gengu inn í
höllinai ^eír voru miklir ol^ f>rekligir, en lítt
bánir at vopnum ok klœðiuni ^eir gengu fyr-
ir jarly ok kvöddu hann ; hann tdk vel kveðju
Jþeirra^ ok spur6i páátnafni; hian st«ri maðr-
inn sagði: við erum brœðr, ek heiti Hi^afn^
en brdðir minn Krákr, ok erum við flæmskir at
ætt. íllt var pá til göðra ngfna^ sagði jarl, er
svá röskvir menn skyldu sv& jbieita. Hrafu
mœlti: hér vildum við jþiggja vetrvist i vetr^
]þv{ okkr er sagt^ at 'þú shrt vel til peirra
manna, er lángt eru atkomnir. Jarl segir jþá
skyldu vera velkomnay ok skipaði |>eim sæti
utan frá öndvegismanni á miðjan bekk} ^eir
vo];u ]þar i göðu yfirlæti af jarli; ekki áttu
|»eir marga gleði eða skemtan við aðra menn;
[^ar voru knattleikar jafhan, margir menn
báðu pá brœðr at fara til leiks' ; peir sögðust
jafnan at leikum verit hafa, [ok |»dttu8t heldr
harðleiknir. Jarlsmenn* létust sjálfir mundu
^by^gjdst sik, hvat sem umliði. Um morginn
eptir gengu |>eir bræðr í leikinn , ok höfðu
jþeir jafnan haöttinn um daginnj hrundu peir
») en jtrl spur^i^ hvort þeír kynni eUtí £ lcik at rera, en,
B. ^) þótt hardleiknir menn Tfleri, B.
9 K. GauIÍGU-HrÓlFS SA6A. 263
1
mðnnunay okfeldu UaííJliga, en sldgu suma; at
kveldi voru |>rír handbrotnir, en mairgir lamdir
eðr meiddir, pöttust jarlsmenn nú hart af fá,
gekk svá fram nokkuru daga. péir^töku pat
ráðs, at peir báðu Stefni jarlsson fara i leik*
inn ok rétta nokkut peirra hluta; hann játar
'því^ ok um morgun eptir fdr Stefnir til leik*
vallar, ok pegar Hrafn sá hann, mœlti hann:
hvárt ertu svá sterkr, at pú mátt ekki at leik-
um vera með öðrum mönnum, eðr pikist "þú
svá stdr j at engi skal {>ora at leika í móti
fiér. Stefnir sagiíi, hvárki er ek svá sterkr
né mikillátr, at ek mega eigi at leikum vera.
Hrafn mælti : pá býð ek pér til leiks at I>riggja
nátta fresti, ok peim manni, sem f>ú kýs til
me8 |>ér í móti okkr brœðrum , ef pú trey st-
ist. Stefnir sagiii : víst skaltu vita^ at ek skal
kpma til leiksins. Gekk hann síðan burt, ok
lét taka sér hest, ok reið til j^ess at hann kom
til kastala Hrdlfs; sá v^r annar vetr, er
Hrólfr var í Danmörku ; en pegar Hrdlfr vissi,
at Stefnir var kominn, gekk Hrólfr mdti hon-
um, ok fagnaSi honum með allri blíðu ; sett-
ust {leir fiá til drykkju. Stefnir mœlti: til
f)ess er ek hér kominn, at ek vildi biðja jþik
til leiks me5 mér móti vetrtaksmönnum föð-
ur míns, er heita Krákr ok Hrafn. Hrólfr
sagði: mérer sagt, at f>eir hafi marga menn
meidda, en suma drepna, ok |ieir sé menn
sterkir; en ek kann ekki at leikimi, mun ek
' 264 GAONcn-HaÓLFS 8A«a. 9K.
fó fara meS jtVf ef pér HUS; ffdru (eir nú
til borgarihnari tök jarl yel vi5 Hrölfi. Atin-
an dag eptir gengu ^eir Hrdlfr ok Stefnir
til leiksins; Toru |»eir brœtr ok par komnir.
Hrafn tók knöttinn, én Krákr bnatttréit, ok
léku at vanda þeirra. Jarl cat á slólii ok
borf Si á leikiun ^ en er peir höf Su leikit um
hrlif fœr Hrólfr náð hnettinumj hann grípr
knatttréit af Kráki, ok fœr Stefnij leika fíeir
]þá svá lengi, at peir brœðr ná6u ekki hnett*
inum. pat var eitt sinn, at Hrafn bl)dp ept*
ir hnettinumy at ma$r einn rétti fyrir hann
fót| svá hann fell, úngr maðr ok glettinn við
aðra menn, frændi jarls* Hnifn varð reiðr
mjöky ok spratt upp skjdtt, ok greip f^ann,
er hann feldi^ ok fœrði hann á lopt, ok keirði
hann niðr at höfðinu, svá hann gekk úr háls*
liðnum. Jarl kallar á menn sína, ok bað
taka Hrafn ok drepa. Hrdlfr hljdp pá at
Hrafni^ ok f>reif til hans; i annan sta5 tdk-
ust peir á Krákr ok Stefnin Hrdlfr bannaði,
at nokkur skakkaði með peim; |ieir glímdu, ok
eigi lengi, áðr Hrólfr vo Hrafn uppá bríngu scr,
ok færði niðr, svá hann lá lengi í dviti, en af
gekk skinnit af herðarblöðunum , en er Hrafn
raknaði við, reis Hrdlfr upp .at honum, ok
mælti : sér ek, at |>ú hefír tigns manns arugu, ok
biðr ek yðr, herra \ at pér gefið Jþessum mönn-
um grið, pv íat ek veit% at peir eru mikillar
') hir bjrjar apir C.
9K. GAUIfGU-HllÖLPS SAGA. 265
mtar. Stefhir hMí ok bQiit af Kráki^ ok baft
föður sina teita Hrrflíi (ati er bann beiddií
Tar jarl lengi enn reiíiasti, en pd gaf hanit
Peim grið fyrir b»n Hrölfs ok Stefnis. peic
brœðr voru stirðir mjök, ok gengu bruttþeg)-*
andiy ok til herbergis síns, komu peir ekki
undir borð á þyi kveldi, gafst nú upp leikrintt|
ok ftfru menn til drykkju. Hrölfr tQmld rá
Stefni : nú skaltu taka jþér klæSi , er yið eigum
bezt, ok fá pöru, systur J^inni, í hendr, ok skal
hún gera peim bræðrum klæði ok láta Tera bú-
in árla i morginn. Stefnir gerði svft, okgekk
til pdru með klœðit^ ok sagði henni, hversu
gera skyldi; gekk Stefnir síðan í burt, én hún
tök at gera klæðin ; leið sv& nóttinn , en um
teorgian snemma sendi pdra Hrdlfi klæðin, ok
voru f|au fullgerð; tdk hánn við^ ok fdr til her-^
bergis peirra brœi^ra , ok sá at peir lágu.
Hrdlfr mælti: pví ilýgrHrafn síS upp, parsem
ndg er ægslað', ok eru nú ernir ok önnur hrækvik-
indi f ull orðin. Hraf n segir : varla fn á vel fl j úga|
ef skerðir eru I eðr fjaðrsárin Hrdlfr tdk klæð-
in, ok kastaði til peirra , en gekk burtu síðan ;
en peir bræðr tdku klæðin, ok (dru í, ok gengu
siðan undir borð; leið nú svá vetrinn. Ekki
er pat sagt^ at peir Krákr ok Hrafn f>akkaði
Hrdlfi klœðin né lífgjöGna, ok voru peir Jþd vel
haldnir* í mdti sumri hurfu |>eir búrtu, svá
engi maðr vissiy hvat af |»eim varð| ok j^dtti
— * — ■
266 Gaungo^Haólfs SAeA. g-io k.
mðrgum kynligt þeirrá athœfi. Hrdlfr ftfr í
hérnað um sumarity pk j^eir Ste&ir háðir, ok
rar gott til f jár ok> míamiórfis i jþeir komu heim
at bau^i me6 heilbrigSu, ok er ekki sagt frá
atdrviifkjum j^eirra.
lö. Pat sumar var HriJlfr með porgný
)arli í miklum metortum. pat var einn dag
um hau8tit| at porgnýr jarl sat á haugi drotm-
íngar sinnar, ok var leiki't fyrir honum, at
svala eia flaug yfir hailn j ok feldi niðr ^inn
silkiklút f kné honum , ok flaug burt slSan.
Jarl tók , ok leysti tir, ok sá par í eitt manns-
hár svá langt, at f>at Var mjök mannhátt^ ok
guUslitr á. Jarl gekk undir drykkjuborð um
kveldit, sýndi hann ^á hárit, f>at er svalan hafSi
niðrfelt, potti fiestum^ sem konuhár mimdi
vera. Jarl mœlti: pess strengi ek heit^ atfá
^á konu y er hárit er af , eðr ligg)a dauðr ella,
ef ek veity at hvers bœjar er at leita^ eðr á
hverju landi hún er. OUum fiotti mikil heit-
strengfngin, ok horfði hvorr til annars. Nokk-
urum ndttumsíðar stefndi jarl píng fjölmeut;
hann stdð upp á fyínginu, ok birti mönnum
heitstrengíng sína, ok spurði, ef nokkur kynni
deili á pessi konu, ok hvert hennar vœri at
at leita ; var pá ok sýnt hárit, ef nokkur kann-
aðist við. BjÖrn ráðgjafi mœlti: svá fegínn
vilda ek tala ok gera, herra! at yðr ok yðru
ríki væri til heiðrs ok virðíngar, heldr enn
til nokkurs skaða eðr mínkanar; virðist méx
lo-U K- GAinr6u*-H&ÖLlP8SAGA» 267
hdtstrengíi^.pín mikil; oklaijgg ék'þesBati
konu eigi auðnat, enneri mun ek getiEi^ hvac
hún e^ I j^ótt ek hafi ekki fréttum íyxir hald*
it: Hreggviðr hét koilúrlgr^ hann réð fyrir
GarSaríÍM^ haiia átti ddttur^^ ér íngiger&r hhtf
kvenna V0t . hún i^riSust ok bezt at sér g)ot
um alla hluti.} }>at heiir *ek kánnspurf / at
engi konik á Norðrlöndum háfi betr verit at
9ir ger » ok hafi meira hár ok fegra ena hún,
ok j^at er mitt hugboð, at ^etta hár eigi
hún> meS hverjum klökindum sem f>at er
til yðar komitj nú^ mutiuð pér sannspurt
hafa^ hver tí5indi ]^ar hafa orðit^ i fráfalli
Hreggviðar kpnúngs fyrir Eirek konúngr, meS
konúngsddttur ; hún skal hafa mazm til burt>«
reifiar við Sörkviy kappa konúngs, ok frelsa
sik með pvij hygg ek fá verða til ^ess fása,
við pvilikan sem við er at eiga ; en pdtt Sörkva
geti nokkur af baki riðit, pá piki mér konúngs*
dóttir eigi auðfengin úr Garðarlki heldr enn
áðr; fiótti öllum peim, sem við voru^ semsvá
mundi vera, sem Bjðrn sagði.
11. porgnýr jarl J^agði nokkura stund
af orðrœða Bjarnari ok mœlti: peim manni|
er fara vill i Garðariki, ok riða burt við Sörkvii
ok náir f^essari meyju mér til handa, skal ek
gefa póru^ dóttur miaai ok {iriðjúng alls rikis-
ins} til farar pessarar skal ek hvárki spara
skip né manna forrœði við pann, sem til viU
verða. Allir menn pögnuðu við j^essa rœðuy
268 Gaukgi^-HeölpS' ba^a. 41-12 IL
•I1: sraraSt enginn jarli^ f^t %ÍÍ er &rdlfr 6tdS^
npp, ok xnæltit illa 'or ^art gert, at srara eigi
8líkum hÖfSíngjay sekn vk' eigum ^ an sakir
J^est^ faecral at ek hefi með yihr verit um
^kfcura) tíma i gdðu yfirlæti^ ^ márga gdða
hlóti af yt^ Þcgt^y i^ "^i^ ^^ ^ara {)ésM ferð,
ok leíta at ná konúngsddttur, élla liggja dauðr)
en þ5it ek komi aptr úr jþessi fei^i fiá skulu
. ^r gipta dtf ttur y ðra , hvetjum ðem - J>er nlVSj
(tri hiín er vel terð go$8 gjaferðs , ' en mér
' er eigi hugleikit konur at eiga. Jarl' pakka6i
, Hrdlfi mikiligay ok baií hann -hafa svlt mikit
]i2^ sem hann vildi^ cfU Hrdlír segist- eagan
mann vildi, ^vi ttunni vari verðlp tekinn ein^*
um ena mðrgum, hvár sem j^ir koma. Stefh-
ir bauðst at fara með honumy en Hrdlfr vildi
(eigi^ ok) var nú slitit fiínginui fdrHrdlfr heim
i kastala sihny ok hverr til síns heimilis.
12. Inn$m lijtils tima hvarf Hrdlfr i brutt
[i!iír kastalanum^, svá engi frétti til hausy en
Víientr haus voru Jiar eptir ; hann var i káp-
unum Vefreyjunaut, en gekk við' spj(5tit
Atlánaut} hann haiði boga ok örvamæli á
^rðum sér. Ekki er sagt frá^ hverja leið
Hrdlfr fdr, en svá sem hann hafði mjök sdlt
úr Danmörk, var pat einn dagi at hðnn sá,
hvar einh maðr gekk, hann var Inikill vexti
ok herklæddr til handa ok fdta , hann hafði
brugðit svcr S í hendi, ok gekk á veginn
A>»f Jódandi, B.
2 K* GAUNGU-HRÓLlfS ' 8AG A» 269
Hrólfs;' eti hann heilsaU jþessum manni, ok
spurSi hann at nafni, hann segir : ek heiti Vil-
hjálmr, en forellri mitt hirði ek ekki at
greina |>ér, en um tvo hluti skaltu kjdsa: sá
er annar, at f»á segir raér, hverr f>ú ert^ efir
favert |)ú vilt fara, eðr hvat i erindvm er;
fainn annar , at ek drep l^ik^ ok * ferr f)ú pá
ekki lengra! Hrölfr segir: aungva afarkosti
parftu mir at gera, ]því mitt ér ekki tfvænna
enn pitt, hvat 6em við skúlum reyna. Vil-
hjálmr hjö til Hrölfs með 'Bverðinu ^ en hann
hrá fyrir spjótinu, ok heit ekki á. HnSlfr
kastar spjtftinu, ok raafSr á Vilhjálm, en hann
tdk á móti, ok varð glíma fyeirra laung, átr Vil-
hjálmr féll. Hrtflfr mælti : nú á ek alls kosti
vi6f>ik^ muntu segja verða, hvert ftitterindi
er^ eðr hvar ^ú ert landvanr. Hann segir:
h^r er ek œttaðr i Danmörk, er ek btfndason
einn ^ en œtlaða at fara f GarSariki ok rjúfa
haug Hreggviðar konúngs, en ná vppnum
hans, vinna svá til Gyðu^ systur Eireks kon«*
úngs} núvil ek gjörast ^inn pjtfnustumaðr, er
mér mart vel gefit, f)v( ek er bætH vitr ok
tölugr, er pér bezt at gefa mér líf j' skal ek
fk-r trúliga jþjdna^ mun ])ér at mér gagn verða.
Hrólfr segir: v«œnn maðr ertu, ok víst hiríi ek
eigi at drepa pik, ef jþú vilt mér fylgja, en
eigi hefir fiú tryggilig augú ; l^ Hrtflfr bann
^á uppstandái ok segir honum ánan sinn
trúnaÖ ok tilgáng nntta f eria ) fiSru fæir nú
270 Gauhot-Hkólfs sa&á. 12-13 k.
leiSar sinnar. Hestr Vilhjálms yar fiaðan
skamt í burt frá honum, poldi hann ekki
at gánga með vopnunumy var hann skrautmenni
mikit at klæðum ok söðulreiði ; segir Vilhjálmr
jafnan veg^ meðan jþeir fóru um Danmörk.
13. £inn dag litu ^eir bæ mikin reisilig*
an fyrir sér. Vilhjálmr mœlti: hér fáum við
gdða gisting í kveld at bœ pessum, (ví ber á
fyrir at ráða irændi mimiy er Ölver beitir^
ok er göðr böndi^ pk heldr marga sveina; ok
er jþeir komu heim at bænum, gekk bóndi f
möti (eim, ok fagnaM vel Vilhjálmi ok peim
báðum^ ok spurði^ faiverr sá vœri enn mikli
maðr. Vilhjálmr segir: Hrdlfr beitir bann,
ok er búsbdndi minn^ mikiU er bann ok
sterkr^ vel ættaðr ok mikill kappL Bdndi
bauS peim til drykkju} par var mart frels-
ingja. V^hjálmr vildi ekki ððrum tilhlíta
enn séri at J>jdna Hrdlfi, ok lofaði bann f
bverju orði. par yar gott öl^ ok gleði mikil.
Nd lei8 svá kveldit, drukku peir lengi áfram,
en er Hrdlfr gerðist drukkinn, vildi bann fara
at sofa, var honum búin sœng virðulig, kast-
aði hann klæðum af sér^ ok lagðist í ^ængina^
ok sofnaði skjdtt ; en er liðin var ndttin, vakn-
aði Hrdlfr, ok eigi við gdðan draum^ f>vi hann
var bundinn at böndumo]^ fdtum^ ok reyrðr
sterkliga við, ^inn ás; .bann var klð&ðlaus ok
kominn fram at miklu báli; f)ar stdS yfir
bonum Vilhjálmr^ svejtQ^.banSj bdndi okallir
heimamenn; Vilhjálmr mælti: nú er svá orðit,
13 K. Gauníbu-Hrólfs aAGA. 271
Hrdlfr! at ek er orðinn þér yfir sterkari, ók
mundir ]þú eigi pat œtla fyrir stundu, eru nú
enn tveir kostir fyrir höndum: er sá annar,
at f>ú skalt verða brendr hér á báli f^ssu,
8vá aldri skaltu sdl sja, elligar skaltu fylgja
xnér í Garðariki ok pjöna mér i öUum hlutum,
ok kalla mik jþinn meistara, ok allt pat sanna^
er ek segi frá mínum högum; ^ii skalt allar
jþrautir vinna, pœr sem fyxir mik verða lagJSar,
par til er konúngr játar mér GyðU| sýstur siani^
til eiginorSsy en síðan skaltu laus vera úr
minni ^idnustu ; aldri skaltu mhr ^essa vanvirS^
ing hef na ok aungum {leim manni , er hér hef ^
ir at vérit| ok hér skaltu eið at vinna, at halda.
Jietta allty er nú hefi ek fyrir skilit, eðr nú í
stað i eldinum brenna. pá sagði Hrölfr; me6
pví at mér er nokkut til undanlausnar, at kom-
ast úr ij^inni ál^ján, 'þá mun ek heldr ^essu Játa^
enn missa lífit ^ pviat Jþat veit ek 9 at litt nái
ek jarlsins erindi, ef ek dey ná hérj vil ek
ok pat tilskilja, at 'þú segir ekki mina fyrir-
ætlun, eðr hvat manna ek er, ella sé laus
allr okkar skilnaðr. Vilbjálmr sagði svá gera
skyldu} var Hrólfr nú leystr^ ok sdr'hann
eið, eptir pvi sem pá var siðvenja til; J)jdnar
Hrdlfr nú Vilhjálmi , ok lét sem honum jþœtti
einkis umvert^ fdru |>eir frá Olvi, ok rei5
Vilhjálmr, en Hrdlfr gekk fyrir hesti hans.
peir fdru um Svijþjdð, ok j^aðan til Garða-
rikis» Ekki er (at greint^ faverja leið peir
272 GAnNGn-HRÓLFS saga. 13-14 K*
fóru 9 fyrr enn f^eir komu til Aldeigjuborgar j
sat Eirekr konúngr í borginni , ok var petta á
öndverðum yetri ; iengu f>eir sér herbergi, ok
gengu síðan fyrir konúng.
14. pat var um |>ann tima, er kondngr
sat yfir borðum ; peir k vöddu konúnginn , en
liann tdk vel kveðju peirra, ok spurði^* hvat
manna peir vœri. Vilhjálmr segir: ek heiti
Vilhjálmri en jþetta er sveinn minn, er með
mér ferry ok heitir Hrdlfr, ek er son jarls eins
úr Fríslandi , ok varð ek paðan landfldtti , pví
ríkit var svikit undan mér af sjálf um landsmönn-
um; ecek hérfivi kominn, at ek hefi spurt til
yðvarrar rausnar ok mikilmensku , «k vilda ek
hér l^iggja vetrvist i vetr. Konúogr segir:
eigi spari ek mat við yðr, ok muntu vera ijþrdtta-
maðr mikiU ? Vilhjálmr segir : ndgar kann ek
iprdttir, ok sú hin fyrsta, at ek er svá sterkr, at
mir verðr aldri aflfátt; önnur er sú, at ek hefi
fjtáleik yfir öU dýr ok ferfœtt kvikindi. pjdflig
ijþrott, segir konúpgr^ ok kemr þá opt at gagni.
Vilhjálmr mælti: eigi,vantar mik skotfimi ok
vopnfimiy sund eðr tafl^ ok burtreiðir, vizkuok
málsnildyok öngva missi ek^á, erkarlmannmá
prýða. Heyriek, segir konúngr, at eigi vantar
pikskörugleik^; tel núf>Ínar listir, Hrdlfr! "þvi
honum trey sti ek ekki verr en |>ér. Hrdlfr
segir : eigi má ek þær telja, herra ! sem aung-
var eru til. Mjök er pá misskipt með ykkr,
segir konúngr, at annar hefir allar, en annar
'í <'^''*^«á'; sLiolnglcích, A.
14-15 K. ' Gaungu-Hrólfs saga. 273
aungvar, en gáilgið til sætis á enn óœSra bekk
miðjam ^^ munið ráða^ hérra! segir Vil-
lijálmr^ en aldri haföi ek jafh dvirðuligan sess
fýrri; gengu |»eir siðan til saðtis. Ekki voru
I»eir Sörkvir ok Brynjdlfr heima í f>enna tíma^
voru f^ir famir meS Grími ægi uppí Jötim-
heima^ peir Vilbjálmr ok Hrdlfr voru par i
gdthi yfirlæti} skjalaM Vilbjálmr í bvern heim,
én Hrdlfr vár jafnan bljdðr ok j^öguU , ok ekki
at leikum méð öðrúm mönnum; drd Vilhjálmr
m}ök undan sinar í|»rdttir $ en konúngr var veiði*
maðr mikiU^ ok 'þóiú f>at skemtan at jaga
dýr me4 hirð sinni; var hann jaínan i kyrr-
sæti y ' siðati hann kom i Garðariki , pví fiestir
voru dfúsir at herja á hans riki, sakir kappa
peirra er með hovum voru^ einkanliga sakir
galdra ok i]ölkýngi Grims ægið.
i5« Eirekr kondngr fdr áskdg éinn dag
með birS 6ína| sem vandi hans vár" til , at jaga
dýr ok skjdta fugla. peir sáu bjðrt einn mik-
innok friSan; ekk'i|>dttustmenn hafa séð vœnna
dýr, ]^dtti fieslum, sem f>at mkundi alidýr, j^iat
öU hans hbrn ^oru grafin ok guUi ismeltí
skurðina, en stika varsettá miUi hornanna með
silfri, léku fmr á tveir guUhríngai'} um hál^nn
14 ein siUrfestii ok niðr af henni ein bjalla með
silfr, ok gaf hún mikit hljdS af sér^ j^garbjörtF*
inn hljdp) ok hrærði sik. Konúngr vildi ná
*) r«nt i, B,
FbBirÁi.DA]i SöGVft'NoRbxiÁirDAi SHivbi. S
274 Gáuiígu-Hrólfs saga. 15 k.
h jrtiaum , ok bað lausum slá öllum hundum,
o.k svá var gert$ blupu mean nú^ ok riSu, hverr
s^m znest gat, ;ok v^ldti taka hjörtinn, en haim
æstist mjök und^n; huudunum 9 ; ok komast peir
hvqrgi nærri^ eltu |>eir hann allan daginn 9 en
um kveldit, er dimímaði^ vissu |>eir eigi, hvat
af bonum varð^. fór svá prjá daga, at Jieir
f undu b)örtinn , ok gátu eigi náð bonum, en
um kveldit, er konúngr kom undir drykkju-
borð, ok menn hans voru komnir í sqsti, pá
mælti hann: lltit |>iki mérpú, Vilhjálmr ! sÝná
osa íjþrótjtir f^ínary pví |>ú ert at öngri gleði oé
skemtan með öðrum mönnumy ok «igi ferr ^ú
á skdg meÖ pss. Yilhjálmr segir: Mtil gleði
ir^jrðr mér pat, herra! at. reyiia í|>r(5ttir við
mjðun^ yðrd,^]ivi ek8.ðt,hér aungv^n kunna nein-
ar íj)r(5tiirý lét ek ok jafnan fá.mér villibráS
aðra menuy |ðá. ek sat heima í ríki minu. Kon-
úiigrmœltii^v&rhöfutn elthjört einnprjá dagay
ok kunnum vér eigi ná honumji en ef þú náir
hirtinum, ok fðarir oss hann lifanda með öll-
um sfnum búnaðiy ^á vil ek.g^efa |>ér Gyðu,
systur mina^ ok mikit ríkj, með> pvi ek hefi
aungan pann hlut s^ð, at jek vildi g)arnari.
eigaj máttu;f>ett;a v^l gera, ef |>á. ert svá fdtr-
hvatr^ sem "þá h^fir sagt ; I>d skaltu vinna tvo
hlutiaðra, .|iá s^sm ek legg fyrir yðr, skal ek
|>uin heiðr ^ár^uka í öllum hlutujn, ok vinna
ríki |>itt aptr mcð minum styrk, pat er pú he£ír
áðr mis t ; ok er sá uokkur annar aC minum monn-
16 Kj Gauncit-Hrólfs saga. 275
úm, at|)etta fái gert, pá skalhánn jafnt verk-
kaup fyrir taka. pá sagði Vilhjálmr: pat er
bœði^ herra 1 at petta fær enginn gert utan ek,
enda hafið 'þhr mér petta ætlat, skal ek ok til-
yinnó, efir liggja dauðr ella; áttu f>eir at J^essu
handfestar, sem siðr yartil. Hrdlfr gaf sik e]cki
at j^ssu, fdru menn síðantil svefns, ok töku
ásikn4ðir; ftjdnaMHrdlfrVilhíálmiatöIlu, sem
ijrr yar sagt. Snemma um morgin stdðu f>eir
upp Vilhjálmr ok Hrdlfr, ok bjuggust at leita
eptir hirtinum. peir fdru á skdginn j ok sáu
skjdtt, hvar hjörtrinn fdr. Vilhjálmr hefr sik
nú til hlaups , ok ferr svá hart sem fugl fiýgi i
hjörtrinn œsist 'því meirý Hrdlfrprammareptir
Vilhjálmi, ok pdtti honum Vilhjálmr frár í
fyrsta skeiði ^ hlaupa {>eir svá lengi , at Hrólfr
er jafnan.á öðruleiti, enViIhjálmr framar, par
til er hann kastaði sðr niðr, ok mœlti : aldri
verði sá heill, er I>at vinnr til konu , fjár eðr
ríkis, at sprengja sik á hlaupL í f>essu kom
Hrdlfr atViIhjálmi, ok spurði, pvi h£mn léti
dýrit undan gánga. Vilhjálmr sag&i: vel má
ek hlaupa lengra, ef ekvil, enmér^pikir 'þá
skyMr at taka dýrit, dk vinna allar ]>irautir fyr-j
ir mik eptir skildögam y ef þú ert maðr til.
Hrdlfr svaraði aungu, pk hleypr fiam eptir dýr-
inu, ok eltir'pát lengi, |>ar til er saman dregr
með I>eim, jþvi fajörtrinn gerðist .mdðr mjök;
peir komu fram i eitt rjdðr um siðir ; var pá
S 2
276 GaUSGU-HrÓLFS SAGA^ 15 K»
dagr áliðinn \ i miðju rjdðrinu stdð htfU einn;
hann vár bœSi viðr ok liár; rfóSrit var fagrt
ok mjök grasloðit víða} en er Hrdlfr kemr
fram hjá holnum, pá opnast hann, oL gengr
hann par um kríngum hann. par kom út
kona,ok var í blám týglamötli, okheldr [á-eldi%
ok mælti : íllt hefir |»ú at verki, Hrdlfr I er {>ú
ert J>ræll ^rœlsins , ok pó til \^%% at stela ann*'
arra nranna fe^ pvíat ek á dýr petta^ er Þ^ vilt
taka, ok náir ftú þvi aldri, nema ek vili; nú
skal gera fiérko^t á) at ná dýrinu,{>áskaltgáBga
inní hdlinn meS mér, ek á ddttur eina, ok
er henni pat skapaty at komast eigi frá eldi sinú)
{>v{ hún ætti, nema menskr maSr héfði hendr
á henni, hefir hún nú legit 19 dægr á gdlfi, ok
má eigi léttari verSa, heS ek jþví hjörtinn sent
i augsýn viS yðr, at ek vissa , at ^ér mundið
vilja náhónum, ok elta hann híngatj treysti
ek {)ér at \<3i hafir bezt hjarta til at gánga f
hdlinn me^ mér^ en ekki mun konúngr hjart-
arins njdtá^ .j^dhann %h fœrðrhonum. Hrdlfr
segir: tiLmun ek pat vinna, at gánga inní hól-
inn; með l^ér, . ef ek nái hirtinum , at fœra kon*
úngi 9 en eigi hirði ek , h vat af - honum verðr
siðan. Álfkonan varð nú glöð við jþetta, ok
gengu pau inní hdlinn, voru par vœn herbergi,
ok fagrt um at • litast, ok margir hlutir sýnd*
ist honum |iar undarligir* Hann kom fiar^ty
erkonanlá, ok var hún lítt haldin^ en pegar
vií aldr b] C.
15 K. GAUKGU-HaÓLFS SA6A. 277
Hrdlfr ftfr höndum um hana ^ varð hún $kj<{tt
Uttari ; fiokkuðu |>ær honum Daeð f ögrum orSum^
ok báðu honum virta. Alíkonan mælti: eigi
verðr þér launat, sem verðugt er, heilsugjöf viS
dóttur mf na j en hér er fíngrguU, er ek vil gefa
{^ér^ pess muntu |>urfa, |>á jþú ferr til Hregg-
viðar haugsj en ef f»ú heiir pat á heudi þér,
þá máttu hvárki villast nött né dag , á 8)á ok
landi, íhverjumyrkrisempúert, okyfirmuntu
vinna |»rautir allar pær, er fyrir þik eru lagðar,
en ekki skaltu trúa Vilhjálmi, paðan af pú ert
fráskildr honum $ f>ví gjarna vill hann |>ik feig-
an. Hrdlfr pakkaði henni , ok gengu (pau) út
úr hölnum , tdk hún jþá hjörtinn ^ en Hrdlf r
lagði hann á b^k sér^ ok ^dtti mikils um veft
fegurð hans f bað nú hvert vel fyrír öðru j ferr
hann nú heimleiðis, jþar til hann fann Vilhjálm,
ok fagnaði haun vel Hrdlfi , ok bað hann bera
hjörtixm heim til borgarhliðs. Hrdlfr gerði
svft) en ekkisegir hann Vilhjálmi| hversu hann
hafi dýrinu náð; komu J)eir til borgarinnar
seint um kveldit, |»á konúngr var undir borð
komínn. Vilbjálmr mælti: nú skulum við fara
ioní höllxna, en ek skal bera dýrit fyrir kon-
únginDy en þú skalt sanna sögu mína, svá kon-
úngr trúi þvl er ek segij tdk Vilhjálmr við dýr-
inu, ok lét á bak sér^ okviknaði í hnésbdium,
ok pd fckk hann borit dýrit inní höUina fyrir
konúnginn, ok kastaði niðr á gdlfitý hann blés
mjðk mæðiliga^ ok niælli: núpikjumstek kom-
278 GAUNGn-HaÖLFS saga. 15 k.
inn til ráSahagar við systur j^íaaý ok er núkom-
inn hhr hjortrinn , ok munu jþeir ekki margir
bjóðast yðr til mága , er sKku geta orkat sem
ek. Konúngr segir: þat virðist mér i skapi, at
eigi haiir f»ú hjörtinn unnit, ok vinna skaltu
fleiri frœgðarverkin ^ áðr "þá fœr hennar. Eigi
J^urfiS pér at misgruna mína f rœgð , pvíat af •
burð hefi ek flestum mönnum; veit pat Hrdlfr,
aveinnminn, at f jarlægr var hann mér , pá ek
tÖk hjörtinn. Hrdlfr sagði: bœðier, atek var
Vilhjálmigagnlaus, enda tdk (hann) séríaungu
at hlífa. Vilhjálmr segir: f>vi vil ek einn til^
vinna, at ek vil einn taka yerkkaupit^ eðr hvat
viliS j^ér fleira fy rir mik leggja, þvi ek (er) búinn
til at vinna, Konúngr segir: nú skaltu fara til
Hreggviðar haugs^ ok sœkjaftángat vopnHregg-
viðar konúngs, ok er pat litil mannraun j Vil-
h jálmr segir : nú vilið pér mik feigan, |>vi eng-
inn hefir sá aptrkomit, er pángat hefir farit hér
til. Vistvilek, segir konúngr, at þú komir
aptr, en sannindi eru pat^ atenginnhefir aptr
komit, er ek hefi |>ángat sentj er mér mik*
ill aptrmundr at gripum peim, er i hauginn
fdru, skal ok sá einn fá systur minnar , sem
frægri er enn aSrir menn. Vilhjálmi: segir:
gera mun ek petta; J>vi mér þikir petta |>raut-
laust, at rœna dauSa menn ok vinna |)at til mey j*
ar. Gekk Viihjálmr nú til sætis síns^ ok
skildu at SV& mœltu.
16 K, Gaongu-Hrólfs sága. 279
16. Eptir fá daga var pat* eina ndtt, at
Hrdlfr tök á fötum Vilh)álm8, ok mælti: mál
er at vinna til meyjarinnar, ok fara til haugs-
ins. Vilhjálmr stóð upp skjött, ok var Hrdlfr
pá klœddr okkomini^i Vefrey junaut ^ ok hafði
spjdtit Atlanaut, en Vilhjálmr alva&pni; hann
reið| en Hrdlfr gekk fyrir hesti hans ; f dru |>eir
svá, par til skdgr varð fyrir fieim,' ok einn forn-
troðinn götustigr; en -er peir höfðu skamt
farit, (á laust veðr mdti peim svá mikit me5
f}úki ok frosti, at Vilhjálmr fékk eigi á baki
setit I leiddi Hrdlfr pi hestinn , en Vilhjálmr
gekk eptir um stundy |>ar til at hríðin tdk svá at
gerast sterk, at hestrinn f^kk ekki gengit, ok drd
Hrdlfr hann flatan eptir sér, en studdi sik við'
spjdtit; varð honum pá litit aptr, ok sá, at
Vilhjálmr var horfinn, en hestrinn laungu
dauðr^ skildi hann I»ar við hestinn, en gekk
fram á leiðina« Hríðin var sv& sterk, at eikrn*
ar brotnuðu af stofnunum, ok komu hvar fjarri
niðr, fékk Hrdlfr paraf optliga stdr högg, svá
J^at hefði lana unnit flestum mönnum, par með
eldíngar ok reiðarpfumur, svá hann hugði pat
sinn bana orðit hafa , ef eigi hefði kápan hlíft
honumý var svá alla ndttina framan til dags.
í móti degi varp mikiUi f ýlu mdti honum j at
hann hefði kafnat, ef kápugríman hefði eigí
hlíft honum. pat f)dttist Hrdlfr skilja, at
hríðin mundi hafa drepit sendimenn konúngs,
ok petta mundi gerníngahrfð vera; pdttist hann
j
280 Gauhgu-Hrölfs saga. í6K#
ok aldri í ^víUka raun komit hafa $ en er m jök
var Ijóst af degi , |»á tdk upp hríSixia , ok gerfir
logny hvarf ^i burt fýlanj sá Hrölfr þábaug
tnikinn sem fjall, ok hár stauragarðr um kring;
hann tók hendinni um einn staurinni ok varp-
ar sér inn yfirj gekk siðaa u^pá hauginn, ok
aýndist honum hann mjök torvelligr at rjúfa ;
en er hann litast utn, sér hann mann einn
porðan undir hauginum storan vexti meS kon-
'l&ngs skrúða. Hrölfr gekk til hans, ok kvaddi
bann kónúngs kveðju , ok spyrr hann at nafni,
Hann segir: ek erHreggviðr, okek byggi haug
Jienna me5 köppum mínum, ok ertu hev vel-
kominn, en pat skaltu vita, Hrólfr! at ek veld
eigi liríðum f»essum, ok f ýlum eðr öðrum undr-
um, ok eigi hefi ek menn drepit; valda peir
{>essu öUu Sörkvir ok Grímr segir, okpeir hafa
valdit lifláti konúngsraanna^ en pd brestr peim
stundum vísddrarinn, pá er |>eim liggr mest
við, ok ef jþeir vissi 9 at {>ú vœrir h^r^ Jfá vildi
peir |>ik feigan* £k fdr í svölulíki til {{orgnýa
jarls með hár íngigerðar, ddttur minnar^ |iv{
ek vissi at pú mundir eptirleita af jarlsmönn-
um, ok pií einn vart maðr til at frelsa hana,
ef lukkan fylgði, ann ek ^ér bezt bennar at
njdta, ef {vú' vilt ríða burt við Sörkvi, |>víat
J>ik vantar hvárki hug né hreysti , en f>at hefir
Grímr œgir játat honum, at engipii skyldi
' hann yfirvinnay nema (sá) er hefði herklœði
mín ; er ^ví haugrinn óvinnanligr gerr^ ok pví
16 R Gaurgu-Hrólfs saga^ 281
éru torfœryr til hans , at hana hugSi jat en^iim
ékyldi herklaeðunum ná znega; nd skal ek £á
|)ér alla þá hluti úr haugnum, er þú vilt haf^i
ek. vil fá j^ér tventjL herklæði, ok hvorr . öSrum
lík) utan at kostum eru þau dlik} pau skaltfi
fá konúngiy er verri eru, en önnur skaltu ekki
sjá liiaj fyrr enn 'þú |)arft viit at hafa^ ok ^
sverðinu skaltu mikla vandvirkt hafa, f>vf faséð
er annat slíkt^ íngigerðr, döttir-mín, geymir
öll burtreiðarvopn mín ok hestinn Dúlcifaly
iem ölíkr er flestum öðrum fyrir margra hluta
sakir; honum skaltu ríða, þá pú átt við Sörkvi,
ok er pér sigrinn vís, ef bann lœtr takast; bur-
9taungin ok skjöldrinn munu ok halda sinni
náttúru; Vilhjálmi skaltu ok ekki trúa, paðan
af "þú ert úr hans |>í(5nustu , ^ví hadn svíkr |)iky
ef hann getrj muntu halda vilja eiða j)lnay en
betr (er) bann af dögum ráðinn fyrr enn síðar,
þvi hann mun pik hættan hafa. Eptir f>at
fékk Hreggviðr HrdlS grjpuna ok vopnin, ok
síðast menit af hálsi sérj J>á mælti Hreggviðr:
|>at hefir mér skapat verit, at ek skal mega
fara prjá tima úr haugi mfnum, ok parf eigi
aptr at byrgjast utan í síðasta sinn$ nú mun
J»ér ekki sveigra verða, er þú ferr heim aptr;
nú far Já vel, ok gángi pcr allt eptir vild ok
vilja! en elþú kemr aptr í Garðaríki, pá vitja
mín, ef J>ú Jiarft lítils viðj hvarf Hreggviðr nú
inníhauginn, en Hrólfr tdk gripuna , ok varð^
veitti , fdr siðan fra haugnum aptr enu sömii
282 . Gaungu-Hrólfs saga^ le k.
4
leiS, okvarS nú viS engin undr var} oker hanu
kom úV skdginum) kom Vilhjálmr ^á möti
honum , liafði hann skriðit undir viðarrætr , ok
legit par um alla hríðina , f ékk hann varla talat
fyrir kulday jQaðraði hann pá mjök át Hrólfi,
ok xíiœlti: aldri piki mér ofsögum mega segja
af pjnni frœgð ok giptu {>eirri , er okkr fylgir,
par sem nu er brotinn haugrinn, ok sdtt guU
ok dýrgripir , sé ek nú pat at okkr má enginn
hlutr fyrir standa , en |>ö var petta mikit veðr^
svá varla gat ek stýrt mér 9 |>íkist ek nú kom-
inn til ráðahags viðsystur konúngsj skaltu nii
fá mér gripuna ok vopnin, pví ek vil sjálfr af-
henda j^á konúngi. Hrdlfr mælti: litit vUtu
vinna til f rægðarinnar ^ ok illa muntu mér
launa, \ó ek leggi líf mitt í hættu fyrir Jiik;
tak nú við gripunum , ok fær konúngi , en ek
mun halda öll mín orð við f>ik, ok sanna sögu
|>ína, fxJttu sért dmakligr. Hrtílfr hafði fdlgit
hin vopnin í skdginum, ok sá Vilhjálmr ekki
|)au; fdru |>eir nú leið sína, til |)ess er peir
hittu konúnginn ; sat hann undir drykkjuborð-
um at kveldmállíð. Vilhjálmr kvaddi kon-
únginn, ok lét mjök mæðiliga; allir menn f
höUinni urðu dkyeða við peirra aptrkvomu.
Vilhjáímr mælti: víst trúi ek varlá, at meiri
praut vera muni með öllu saman, þvíat Hregg-
viðr* er it mesta tröllmenni sakir sinnar íjöl-
k<ngi, en h augrinn torsdttligr at brjótaý heli
'} hir endar Jyréta brot af B,
I
t
16 K. GaUNGU-HhÓLFS 8AGA. 283
•
ek átt vi5 Hreggvið konúng f alla ndtt , (kom
ek |»ar f mikla mannraun, áðr ek náði her-
klæðunum , tók hann 'þá sverðit ok menit|
lagði á borð fyrir konúnginn. pá mœlti kon-
úngr: isóttir eru yfst gripirnir, ok piki' mðr
nú allir verri enn fyrr, utan menit, pat er
óspilti en pat hygg ek at Hrólfr hafi sott, en
eigi Jú. Hrólfr segir: J>at segi ek yÖr, at
ek fdr eigi f hauginn, ok megið f^ér* J>at til
Ifkinda ráða, at eigi mundi ek moti mæla, at
fá slíkar sœmdir eðr aðrar, ef ek ætti f>es8
kost. Vilhjálmt mœlti: undrar mik |)at, herra!
at pér grunið sögu mfna eða frœgð ok hreysti
minnar karlmensku^ má hér skjött raun til
gera, at við Hr(51fr reynum me5 okkr, ok
mun hann mhr fjarlœgr standa, pví þat er
fyrst at hann |)orir eigi mannsblóð at sjd,
ok J)á ek fdr í Hreggviðar haug, skyldi hann
festi haldit hafa, ok f»á hann heyrði dunr 'ok
stdr högg f hauginn, varð hann svá hrœddr,
at hann rann frá 'festinni, var pat eitt pá
mfn hjálp, at ek hafði borit festarendann um
sldran stein, ok las ek mik upp úr haugin-
um með handafli. Konúngr svarar: vel trúí
ek, Hrdlfr! orðum hans, en eigi mundi grip*
imir hér komnir, ef peir hefði eigi f h'aug-
inn sdttir verit j lætr nú konúngr gey ma vopn-
in mjök vandliga, ok hugði, at eigi skyldi
Sörkvi at meini verða. Svá er sagt, at eina
ndtt hvarf hjörtrinn burt, svá peir urðu eigi
284 GAUV€U-HáÖLF« 8ÍL«A. 10^17 K*
irarir.YÍðf er geytna ^kyldu; pdtti konúngi
|($i,t mestr skaíSi^ var hiw lejtat na^ pk fjarríy
faanst hann eigí} pötti$t Hrdlfr vitai at álf-
konau mundi hafa sótt hann. - Vilhjálmr lét
jm vel yfir s^>^9 ok gekk jafnau til tala við
konúiigseyatur , ok fóru yel ræSur með þeim;
aparM, hann ekki at skjala mart af sér um
ialla hhiti, leiS nú s¥& vetriun fram um jdly
aft ekki bar til tiSinda,
17. Menelaus er kouungr nefndr, hann
r^ fyrir Tettararíkij hpun var ríkr konúngr,
ok mikiU fyrir sér. Tattararíki er eitt kall-
' at mest ok guUauðgast i Austrríki^ par eru
menn istdrir ek sterkir ok harðir til bardaga.
Undir Menelaus koniing lágu margir konúng-
ar ok mikilsháttar menn. Svft er sagt, at
miUi Garðaríkis ok Tattararíkis liggr ey ein,
er Héðinsey heitir, hún er eitt jarlsriki^ ^at
er frd6ra manna sögn, at Héðin konúugr
Hjarandason tæki fyrst laod vi3 J^á ey^ er
hann sigldi til Danmerkr af Indíalandi', ok
f>a$au tók eyin af honum nafn síðan. Um
fessa ey stríddi jafnan Tattarakbnúngr ok
Garðakonúngr, ok p6 lá hún undir Tattara-
krúnu. Eirekr konúngr haföi herjat um ey
pessa, áSr hann kom í Garðaríki, ok gert
par mikit hervirki. Menelaus konúngr hafði
sett j^ann mann yfír eyna, er Sdti hét; hann
var |)ar ætu ðr at mdðurkyní, cn föðurkyni
» J cpiir tllvítan GuticUar, sem scgír i lié^núiga vígum, b, v, C.
17 ]L . Gaijhgu^Hr<5ips SA^JU 285
Í Hdlmgarðnrfki'* Sdti var pá eigi í landi^
er Eirekr konúngr kom f^ar, hann var hit
ndesta trönmenui fyrir sakir afl8 ok vaxtar;
yfirlitr hans var eptir na&i (hans), hann herjaði
viða, ok hafSi jafnan dgr. Söti átti f óstru gamla
ok í)oIk«nniga, hún haiði gert honum laug,
fá er hanurbitu eigi jám síðanj gekk faann |>v(
hlifarlaus i orrostumj: hún hafði oksagthoii-
um, at á |»cssu hauati vœri honum t>ftnst til^
hei]idayi5 Eirek kom&ngy ok nú væri aungvir
kappar hans heima i landiou. £n er Söti vissi
}rat, fór hann til Menelauss konúirgSy ok^fékk
mikinn styrk af honum, hélt síðan til Giarða^
rikis f ' hanzir haf6i margar Jpdsundir hermaiina«
Sá maðr var með Sdta, er Norðri het;* hanni var
mikiU bk sterkr, ok bar jafnan merkihans, ok
var hina mesti kappi. £n er j£irelír kotídbgr
frétti^ i^ Söti var við landi kominn xiaeð »átiiikt'
ber, létr hann herör uppskera á aUa^vöga frá
sér^ ok hauð til sín koma hverjum ^ er mðoitti^
oksafbaðist tíl hans.mikit i$ölmennl>< fiirekr
konúngr kallaii Vilhj^álnii t&l. sin, ok mtelti:
nú hefir|)ú Unnit tvo hluti, er ek hefi lýlrifpik
lagt, okveit ek eigi, hvert púfaefir'|iat gert;
nú skaltu^ vinna hinn priðja hlut, svá^^ ékséí nœr
suiddr^ at drepa Sdtá berserk, mun ék* pá eigi
í möti^ mœla^y at |>d eigirsystur mínai^ ef f»ú
vinnr péttá vel af hendi , skal ek j^ halda all*
») Hólmgarin, C. ^) Hélt Íann moli Sóta. þegar herinn var
búina; var honnm mikit sagt af Sdta ok bani fi&laeau» k. v. C.
I
286 Gauhgu-Hrólfs saga. 17-IRK.'
an skildágá við piký seih við ht^m áðr talat.
Vilhjálmr segir: jþess er ek húinn^ at gánga
f móti Sdta, {»iki mér nú gott , at ^ír megi6
nú 8já, hverr afreksmaðr eker; ok skulið pér
velja mér öU hin beztu vopn, ok sterkasta hest|
sem.þér eigiðý ^víat ek mun mjök reyna hans,
éðr }»essi orrosta lýkst ; var svá gert , aem Vil-
híálmrbað.. Hrölfr för með honum^ ok gekli:
eptir . váirda sínum , íór konúngr með herinn,
tU. ]^es$:er hann fánn Söta, voru þar sléttir
velUr, ok |>ykkr skögt öðrum megin} bjugg*
U5t ÐÚ hvárirtveggju til orrostu, ok var |iar
mikiU h^r samankominn , var par láðragángr
mikiUy ok 8igu saman fylkíngarii ok* »ptu
hv&rttveggi herdp.
18». Eirekr konúngr var þá í miðju brjósti
fylkíngar ^innar^ ok gekk|>ar vel frami önd*
verðri orrostunni, 6<Sti fylkti ok mótí honuiá|
varð f>ar hin harðasta orrosta , ok gengu hvárir-
^v^ggíu i^el framj en J^egar orrostan tdkst,
relð Vilhj^lmr utí skóginnií rjdðr eitt. Hrdlfp
mælti: ná er fiéry Vilhjálmr ! at ríða fram, ok
vinna til meyjarinnar^ ok drepa Sdta. Vil-.
hjálmir segir : verði mér ]þat til konu ok ríkis,
sem auðit verðr, en [þat vinn ek' iál aungra
hluta^ at voga mínu lífi í slika orrostu, eðr
hvat skal mér júngfrú eðr ríki, ef ek missi Ufit j
er |iér miklu nsr at frelsa mik úr ánauð ok
*
prœldómi ; tak nú vopn mín ok hest| ríð fram,
>} hit vataar hlaÍS i C.
18 K» GauHGU-HrÓlFS ÖA6A. 287
r
ok drep Sdta, ella muntu mht pjdna verSa um
pina daga. Hrdlfr tdk J>á hestinn ok vopnin
Vilhjálms, ,ok reið til bardagans; orrostan var
m)ök mannskæðy ok hallaðist mjök á Eirek
konúng, þvíat peir Tattararnir gengu hart
fram* Sdti ok Norðri ruddust um fast, ok
hrökk undaaallt; Söti hafði atger at vegameð,
ok gerði ýmist, hann hjö eðr lagði Nocðri
hafði sverð gott, ok gekk hart fram.. Eirekr
konúngr hafði^ sótt með miklu kappi, f míðjan
her Sóta , ^ar til er Norðri kom möti honum,
ok margir Tattarar. peir söttu fast at kon*-
úngi, féll ^i mjök lið hans, svá hann variian&;
liga staddr miUi sinna dvina. Hrdlfr reið> nú
fram með vopnum Vilh)álms.svá hart, atfylk-
íng Sóta hrökk fyrir honum , hjö ok lagði til
b^ggja handa, ok feldi margan mann, |)ar til
hann kom mdti Eireki komíngi. Hrolfr drap
par meir enn 30 manna. £a er Sóti. s^ pat,
eirir honum stóriUa,.ok 3ni^ri jþángat, sem
Hrölfr var , . ok lagði til hans með atgernum,
h^nn kom skildi. fyrir sik, ok lagði i móti
fyrir br)4Íst Sóta, ok beit ekki á, en.brotiiaðí
spjótit í falni^tn; Soti hjó tveim höndum til
Hrölfs, híöggit ;kom á miðjan skjöldiiiny ok
|)ar í sundr, ok hestinn fyrir framan boguna,
svá í jörðu nam staðar^ var Hrölfr j^ á fœti
mjök möðr,* fivíat hann hafði ákafliga. barizt
áðr um daginn* £irekr kbnúngr barðist við
Norðra | var |»eirra atgángr harðr. Hrölfr h jó
' 288 Gaurgu-Hrólfs saga.. is k.
'þá höf ui$ af hesti Sdta ; voru jþeir |>á báSir gáng-
andi. Söti h]6 til Hrdlfs^ en hann veik sér
undan , ok sökk atgerinn í jörðina allt upp at
höndum faonum. Hrólfr hjö meS báðum hönd-
um á öxl Söta, svá sverðit gekk sundr fyrir
framan hjöltinn. Hrólfr varð reiðr mjök| ok
hljóp at Sdta, ok setti gaddhjaltit í höfut hon-
um I sva stöð t heilanum 9 en við fi vi gat hann
eigi gért} fell Sóti fiar til jarðar^ ok vaf f^egar
dauðr. Eirekr komingr hafði jj^á drepit Norðra,
brast ^ flótti i liði Tattara ^ ok rftnn hverr til,
sem mest mátti. Eirekr konúngr rak flóttann
okhansmenn, ok drápu hvern, er |)eir náðu,
fengu j^eir par mikit herfáng i gulliok silfri,
vopnum, klœðum ok öðrum dýrgripum. Hrdlfr
vildi eigi reka flóttann, tök hann sér hest^ ok
hljdp á bák| ok reið útí skdginn til Vilhjálms,
ok segir honum , hversu farit haii , bað Hrólfir
hann taka hest ^enna ok vopn sin: lát nú at
öUu hrðstliga, ok flýtnú bruUaupsgerðinni 1
Vilhjálmr mœlti: v«l höfum við framgeugit,
ok er inikils vert um ráð min ok vitsmuni|
hirersa mikit ek gét til leiðar komit , ok mun
ek fri^[ðarmaðr verða. Hrólfr brosti át orðum
hans , ok sagði, at honum pdtti hann lítit gptt
vinna til frægðaritmar. Vilhjálmr stígr nú á
hestinn^ ok riðr með öUum.sínum herklæðum
til Gyðu konÚDgssystur, oksegir mikit af si^ni
frámgöngu ok hreystiverkum. Eirekr konúngr
var ]þá heim kominn ok genginn til drykkjui
18 K. GaUKGU-^HrÓLFS SAt5A. 289
höll sína; Vilhjálmr gekk fyrir kornSng, ok
kvaddi hann, ok mœlti : nœrri var yðr nú farit í
dag, hefra! é^r ek hjálpaði yðr, |)urfi |>ér nú
eigi at geta til, hven* ek< er, eðr hvat ek fæ
gert, ^vf mér er^kki dmáttugt. Konúngr seg-*
ir , fat hy gg ek , Vilhjálmr! atpfnvœri vopn-
in ok herklæðin, en Hrdlfs hendman Hrdlfr
segir: ^at hygg ek, at gjarna vildi ek eiga syst*
ur pfna, ok mega kenna mér at réttu hreysti-
rerk Vilhjálms, en ^at kemr mér skamt fram,
at Ijúga peim sæmdum á mik , er ek vinn ékki
til, ok ek er eigi tilborinn. Vilhjalmr mœlti:
undarligt mun pat |)ikja , herra ! peim mönn-
iim, sem til spyrja, at|>ér villð mína freegð ok
hreystiverk fordjarfa, eðr pikir yðr méirí sæmd-
arauki^ at einn drengr af kotkarlaætt haH unn-
it jþetta ok eignizt systur yðra, slíkr sem Hrdlfr
er, pví ósýniligr mun hann pikja til gdðs höfð-
ingja, fólki át ráða eðr fremd at vinna; en ek'
ér jarl at nafnbdt ok jarls son, kóminn af sjálfri
konúngaættinni, fríðr ásýndar ok fullhugi hinn
mesti, ok at öllum hlutum ágœtr, pat er tign-
um mönnum berr athafa. Ná ef jiér viUð eigi
festf r eðr brullaupsgerð fram láta eptir skíldog-
umy skal ek í burtu verða ok bera |>inn van-
heiðr á h vert land , at f>ér hafið níðzt á mér, ok
rofit orð yðr ok triS ; var pat talat í mínu landi,
at hver konúngsdóttir væri fullsæmd af ^mínu '
gjaforði. Eirekr konúngr mælti : eigi skal ]þat
FoRtfALDAB SdGVIiNoRDAI^AVÐAj SBlBÍUt. ^
290 Gaungu-Hrólfs saga. 18-19 Kt
frcttasti at ek níSist á pér, ok mun ek halda
allan minn skildaga, en pat undra ek, at Hrólfr
gengraldriúf hugmér, um meðferð ok athœfi
ykkart, pvíat eigi |>iki mér pat at tilskipuðu
vera. Skildu peir nú talit, en^kondngr lét nú
vi6 bruUaupi búast, ok varpar sótt veizla virS-
ulig^ at peirri veízlu gekk Vilhjámr at eiga
Gyðu, systur Eireks konúngs, ok hafði hún 'þar
engin mötmælij fékk Vilhjálmr Jþá marga
menn til |)jdnustu^ ok léthanja númikit yfir sár.
49. pat var einn morguh snemmai at
Hrplf r gekk i skemmu pá ^ er Vilhjálmr svaf í^
ge^k atsœnginni, ok mælti: nú er svá komit^
Vilh^^lmr ! at pú ert orðinn konúngs mágr , ea
ek h^efi ^pnat þhr allan tíma^ segi ek {>ir nú
upp mína |>jc5nustu ok lausan allan okkarn skil*
mála, máttu nú vel láta líka þhvy at við skiljum
svá búniri virði ek meir til pess drengskap minn^
en píi^a tilgerS ; gekk Hrdlfr síðan burt, en Vil-
hjálmr varð mjök hvimsa við. Gyða spyrr, pví
Hrdlfr fœri burt svá skjdtt, eða fyrir hverja sök
hann færi pvílíkum orðum um? Vilhjálmr seg-
ir : pat er haps náttúra^ at hann viU hvergi vera
í sama stað meir enn mánuð eðr tvo^ ef hann
reði| enekhefi lengi haidit honum hræddum;
nú er pat til |»rautary at sá hefir verr, er haua
pjdnustu hefir^ pví honum er allt illa gefit) er
hann bæði pjdfr ok< iUmenni, en eigi veit .ek|
hvárt ek nenni at láta drepa bann hir í ókunnu
*) hir byrjar aptr' C
19-20 K, Gaungu-Hrölfs saga. 291
»
landiy en ^ó mun hann skj^tt birta, hverr
maðr hann er, ok mun hann peim illa launa,
er bezt gerir til hans; skildu|)au nú talit; Ieii$
veizlan vel fram. Sv& er sagt, at liS [lat, er
undán komst af her Sóta j sigldi heim í Tatt-
áraríki^ ok höfðu fengit ^ikinn mannskaðaj
^dtti ÍVfenelaus konúngi peirra ferS ill örðin,
ok varð sv& húit at yera. Snemma um rorit
Iromu peir Sörkvir ok Bryn jdlfr áf Jötunheimum,
olk færðu Eiréki konúngi marga fáséna gripi^
höfSu [jþeir Grímr átt margar orrostur ok fengit
jafnan sigr. Hrdlfr var meS konúngs hir^
ok var fátt mei |>eim öllum Sorkyi, BrynjdlQ
ok Vilhjálmi ; en vel kom Hrdlfr sér við sessu*
naut sinn, {»ví hann gaf jafnan silfr á báðar
hendr^ en aungum gerði hann gott, meðan
hann var hjá Vilhjálmi. Sá var nú hinn |>riðl
vetr j et konúngsddttir átti at f á mann til burt-
reiSar vVS Sðrkva 9 ök hug^aði kirekr konúngr
nú til sín, ok |)dtti sem konúngsddttir mundi
aungvan mann fá.
Ú,0. LitM s'íðár komu sehdimenn kbn-
úúgsddttur til Eireks konúngs með ])eim er*
indum , at hún beiddi at han'ú Ihi {>íng stefna
fjolmennf mjök, ok á pví píngi vildi hún
k]dsa mann til burtreiðar við Sörkvá, en ef
hún fengi aungvan f>ann, er til pess vildi
verða, pá vill hún gánga méð konúngi eptir
jþví, sem fyri: voru skildagar ok sœttir peirra
t 2
292 'GauNGU-HrÖLFS SAGA* 20 K.
í milli. VÍ8 {»eirri orSsendíng var8 konúngr
mjök léttbrýnn, ok JxStti nú júngfrúin sér 1
hendi, lét hann nú |>ing kveðay ok boiSa páng-
at múg ok margmenni af borgum ok kastöl-'
um ok úr nálægum hérúðum, svá ok it sama
konúngsddttir af sínu ríki bauð til sín mann-
vali fiví, er röskvast var innan landsj kom
j>ar ok margr dboMnn, pví mörguni var for-
vitni á, hversu til mundi gánga, voru allÍF
landsmenn bugsjúkir fyrir hennar hönd. píng-
it var sett skamt frá kastala íngigerðar kou«
úngsdóttur. Eirekr konúngr kom til píngsios
með miklu fjölmenni, var þar með honum
Sörkvir ok' Brynjdlfr ok Vilhjálmr , mágr hans,
ok létu allir (mikit) yfir sér; Hrdlfr var ok par
1 för, ok hafði me8 sér vopnin Hreggviíarr
naut, ok pótti lítils um hanu vert; var par'
nú samankomit mikit f jölmenni. Svá var skip^
at mönnum á |>íngínuy at raðir voru settar i
hrínga , ok eitt hlið á , er gánga mátti í milli.
Vilhjálmr sat it nœsta konúnginum, pá Sörkv-
ir ok Brynjdlfr útifrá, en aðrir vildármenn
sátu sér. Hrdlfr sat utarliga í yzta hríngn-
iim ok mjök lágt. At svá skipuðu gengr íngi-
gerSr konúngsdóttir á píngit svá fögr ok list-
ilig, at eigi mátti ofsögum segja af hennar
vœnleik, horfðu allir menn á hana, nema Hrdlfri
hann leit eigi til hennar, ok drd niðr hött-
inn fyrir andlitit. Konúngsddttir gekk fyrir
hvern mannf ok leit í augu jþeim, gekk hún
20 K. Gaungu-Hrólfs saga. 293
svá annan hríng ofan, en annan fram; at
lykmm kom hún par, er HrcSlfrsat, ok |)reif
i hönd honum^ en hann sat sem áðrj hún '
hnykkir J)á upp kápuhettinum , ok mælti: eigi
er hér gott val á mönnum^ en pennan kýs ek
til burtreiðar fyrir mi|c mdti Sörkvi, ok «kal
sjá maðr me5 mér fara, ef hann viU. ' Hrdlfr
segir : allheimskliga kýs f»ú j þviat ek kann
eigi at ríða einsaman^ svá ek falli eigi ofan,
et ek ok hrœddr, pegar menn ýglast á mik.
£onúngsddttir segir: aldri sá ek ]^ik fyrr, en
jþd skaltu eigi undan gánga, ef ek má ráða.
Eirekr konúngr mœlti: þat hugða ek, )úng-
írú ! at 'þÍT skylduð mann kjdsa innlenzkan,
én eigi úr öðrum likjumj er Hrdlfr sveinn
Vilhjálmsy ok minn mann, skal hann |>ví
frjáls af I^essu. Hrdlfr segir: einkis manns
sveinn er ek hcr í landi, skal ek ok at vísu veita
konúngsddttur hina fyrstu bœn, er hún biðr,
ef hánfikist nokkut frjálsari eptir (enn) áðrj
étendr Hrdlfr upp síSan, ok gengr meí kon-
fingsddttur, ok allir hermar menn, heim í kast-
alann, setr hún Hrdlf í hásœti, ok veitír
honum allan prís ok gleði. Eirekr konúngr
fdr í annan kastala af f>ínginu^ ok var mjök
dkátr} fleslir menn undruöust, at konángs-
dótÚT kjöri penna mann, er ósigrstrángligastr
var. Iðraðist konúngr m)ök| er hann hafði
játat pessu konúngsddttur, ok bað Sörkvi nú
duga eplir megni, ok spara engin sín konstr, •
294 G^uHGu-HaóuPð sAjGA. ^ 20 jl
er baiui m;et]i frammi bafi^ : hefir mér jaf oaxi
sagt Þúngt hugr um penaa mann, skaltu nú
ok vel geyma herklæðin HreggviSarnauta ^ at
eigi megi. os^ jþat meina* Hrölfr var ná í
kastalanum hjá koniingsdöttur í góðum fagn-
a^Si^ ok ségir hann henni sitt erindi^ jarUins
vegna^ en hjáxi, segist pat ^jörla áðr vita
mundu, ok ^vi ráða: at ek fara með }»er burt
héSapy en þá j^tti mér makligastr, mln a^
njöta, ef fyí frelsaðir mik af dvina valdij skildu
pau at svá mæltuiv Um morgun var Hrdlfr
snemma.á fíStu^m^ ok fdr í herl^læðin Hreggvið*
amauta, en gijcði ;sik með sverðinu góða. Kon-
úngsddttir fékk ho];i,i;im burstöngina ok skjöld*
inuy er faðir benpar hafði átt, bað hún hann
|»á tilgánga, ok taka bestinn Dúlciíal, var
bann ' pá rekinn í sterkar grindr með mörg*
um brossumi beit hjBíim ok^ barðiy ok drap
mörg hrossi^; Hrdlfr gekk at grindunumi
ok^drap stönginni á skjöldinn^ ÐiUcifal gekk
at Hrólii^ en svá saung í staunginni ok skild-
inum^ at öUum Jþdtti undr i, er hjá voru.
Hrólfr tók nú bestinny ok lagði á söðulinD| ok
bljdp upp fimliga með öUum sinum berklæð-i
um, en Dúlcifal sprang af stað, ok stökk útj
yfir grindrn^r^ svá bann kom hvergi nærrj^^
ok siðan fram á vöUinn. Nú var Sörkvir ok
kominn til leikvallar, ok konúngr með hon-
um, Vilbjáhnr ok Brynjdlfr ok mikiU múgr
manns.
81 K.' GAXJfKGV-EAÓLVS SAGA. 295
2i. Sk]kkar«nú livorr sinni burstðng' (til)
lags, ok rí5r hvorr mdti öSrunl', ðem hesi&ror
, ir kunna harðast^ leggr pá hvorr tíl annara
me& miklu affi. ðpjdt Sðrkva kom 1 skjölá
Hrólfs, ok rendi i^taf, en Hrðlfr atákk hjálm-
ioum af Sörkvi, átti hann pá firidjúng skeiðs
eptir, er Hrölfr var af. Dúlcifal vill eigi
staðar gefa^ ok snýr aptr f móti^ ok hefir
Sörkvir eigi afriSit fjóri^úng, á6r enn fxeír
mættast; leggi: enn hvorr til annars, ok för
semfyrri at Sörkvir vann ekki á^ en hann
misti skjöldinn. peir ríða pá at i priðja sinn,
ferr |»á Dúlcifal, sem fugl flýgi, (ar til peir
mættust} Hrölfr leggr til Sörkvis, svá festi i
brynjunni, ok vegr hann upp úr söftinuni)
ok hleypir með hann um v&llinn j par til hann
steypÍK honum at höföinu í einn fúlan pytt,
svá at Sörkvi gekk úr hálsliðnum, stiið pá Dlíl-
cifal kyrr, sem hann vœri grafinn niðr. Yarð
nú konángsdöttir mjök fegin, ok allr lands*
lýðr. £n er Eirekr konúngr sér petta, verðr
hann ákafliga reiðr, ok bað alla sína menn
slá hríng um Hrdlf, ok drepa hann sem skjdt-^
ast'i ok kvað hann síðar verr gera mundu, ef
hann yrði nú laus. Var nú sv& gert, (sem)
konúngrinn mœlti) at sdtt var at Hrdlii öUum*
' nieginj en er'Di&lQÍfál sér* pat, rís liann
upp ðrSugr, ok lamdi með f ramfdtunuTn , ok
beit meii tönnunum marga menn til bana ;
1 } ViUijsinr sag^i þ«t nauið'iyO} h, v, €•
i
' 296 GAHnfSU-HRÖLPS: SAGA. 21-22 K«
augu hans Býndost fiem bló^segar, en eldr
^tti brenna úr i^ösum honum ok miumi^ í&t
faann sv& hlaupandi, at hann braut menn
undir sik} Hrölfr sat ok eigi kyrr á bakif
reyndi hann nú sverðit Hreggviðarnaui; faann
fajö ok lagði^ til beggja handa bœiii menn ok
faestai var hverjum vis dauðinn, erfyrirhon*
um varðf stökk nú allt imdan } Hrdlfr reið par
at, er konúugr var fyrir, en hann bafði á
hlaupi undan^ drap Hrölfr pá meir enn
faundrc^ð mapnai áðr faann komst i skdg> ok
var mó&i*, en ekki sár. pöttist ná Eirekr
konúngr hafa feqgit mikinn mannskaða, ok
fór heim i kastala sinn um kveldit mjök dglaðr;'
petta sama kveld gerði konúngsddttir sik bliða
við meun sína, ok veitti þeim kappsamliga.
Ht^n gerði allar síuar skemmumeyjar 8v&
drukknar, at pær féllu sofnar niðri en er
skamt var af nött , kom Hrdlfr í kastalanni ok
faitti konúngsddttut^ ok bað hana búna með
sér at fara. Hún segir sér {>á ekki at vanbúnu.
Hrólfr hafSi með sér tvo kistla stdra, ok voru í
dýrgripir konúngsddttur, stíga pausiðan áDdI«
cifal, ok riðu leið sina. Eigi er pat greint, hvar
f^au fara, eðr hversu lengi pau voru á leiðinni^
en meir fdru pau um nœtr enn um daga.
22. Nú er at segja frá Eireki konúngi, at
hann vaknar um morguninn, ok bað menn her«
klæðast,. ok leita eptir Hrdlfi. Var nú svá
gert, ok leituðu hans prjá daga, bk funduhahn
22 K. Gaumgu-Haólfs saga. 297
eigi 9 lét konúngr ]^á* leita til kastalans kon-
úngsddttúty ok yar hún ij^ðan í burtu , sTá engi
maðr Tissiy hvat af henni var orSit; fékk ná
konúnginuifit mikils ótta^ allt saman, ok var
mjök reiSr. Hannnmlti tilVilhjálms: patBér
ek, at |>ú hefir logit allt at mér, bæti -frá pir
ok Hrdifi, mánú sjá, at hann er arllr annar máðri
enn þA hefir sagt; sé ek, atHrölfr hefir i haug-
inn farit ^ en eigi j^ú , hefir hann f engit hin
göðu herklætin^ en ek þiu er engu eru inýt)
mátti fiat á honum sjá, at hann var sttfrra
manna, ctl ]þú ert dáSlaiis svikari, ragr 1 hverja
taugf hefir j^ú vitat alla hans fyrirætlan, ok
j^rateigiat.segja mir, hygg ek pik at heldr
eigalrlki eðr aðra gdða hluti, 'at ek œtla ^ik
|Hrælborinn fiorpara i allar ættir ; værir þá
makligt, at ek léti hengja |>ik á gálga fyrir |>at
fals ok sviky er fiú hefir mér gert ok minni
eystur, ok mun sá dauði fyrir |>ér liggíaý pd
hann komi nú eigi fram. Við fiessi orS konúngs-
ins varS Vilhjálmr hrœddr m jök , ok mœlti ': ^ek
skal pat enn skjdtt birta, hverr m^Ít ek er,
8tig ek á stokk, ok strengi ek f»ess heit, at ek
skal eigi fyrr koma i sœng hjá Gyðu, systur
(inniy fyrr enn ek hefi Hrdlf af lifi tekit, ok
fært yðr höfuð hans ok júngfrúna , skal ek hér
einkis manns styrk til hafa nh fylgi? ^^^ ^^
Vilhjálmr vopu sín ok hést, reið burt sem hvat-
296 .GADHGð'^HlMSLFS SMM 22-23 K.
Uga(ty.<A eptir HrdlGv en Eiiokit Isonúhgr 8at
eptir { Garðarikii ok j^tti. Há iUalatiaraw
23; Nú vihr. sögunhr aptr* í (&uÉmörk til
florgAýs. jarb ok hans mattna^ ok <á) f|ívli6ama
haufití^ er Htdlir fót til Garðarikis^ór. jari um ríki
fitt 4t v^islumy sesn si6r hans'yav tiiJ * Eiœidág
gékk maðr ökunnígr fyrir jarlinn, ok nefhdiat
MöoduU Pattason) ok sagSist faritihafia vlfe um
CTpplðndS ofc l&:t frá. mðrgu segja kunna^ ok
miklarffœg^ unnk; liafa^ Hann:varlágrá vðxt
ok.miöJt ríðTavinn^ .fríðr at'yfirlitum^ utanejgiir
var: ha«a mjök. Jarl rtdkl vel vi& j^saum manniy
ok bað hann m^ éhr dveljast. p»t (ekktist
haaaf d^emti hann jarlinuuL o^iga^ ok sagtt
Írá' mörgu frd51iga« Par kom at jaclinn tdk
hann í mikla kaerleika^ at hamof kelláfii hanm
at hyerju málif ok var MönduU: á. tali váð
hnUi nmtr ok daga, svá at jarl gléymdi J^r
fyrii: sinni cikisstjórn, Einn tinu^ senx opiari
er Biöirn ráðgjafíi fyrir porgný jarlii . ok ávít-
aði hann fyrir pat) er bannf gierði .dkuBnigan
uiami..simi tryg5amaan, okpat tídjtokisvfií úr
hdfi at g^iiga^ athcfnn ^i eigi 9ins ríkis par
fyrir. Jarlinn reiðist orSum Bjarn0r\i ok sagð^*
ist geri^.mjmidUi sem hann ha£ði penkt^ hvat
er Bjöm ssigðL MönduU heyrir orð Bjarnary
öki ga£ sér ekki at. Bjöm talaði hér um enn
mðrgum. orðum sannliga , ok. gekk burt siðan.
Björn átti hús i borginni nær jarls herbergi, en
X) útlönd, C.
^ K. GaiuigihHii<5lfs saga. 209
aqn^^ g»vS utan borgar^ '^em fjrr var ðagtt}
ei^n dag kom ^ndoll svá iberbergiBjamari^at
honn X(^r €dgi Ii^ima) O^. epgi.iqaðr an^ar^ema
j(ngibÍ9rgy kon^ibapsi . baQn^lQ viðb^mtiznjðk
blíöliga, i^n ^úiíx t tók Jyí vel j , i«^r IwoK ^íbwm
leitaði við hm^t sami^ra, o)c f4r jþar, um. möcg^
vflk fögrum ojrðivni l^aAn. b^uð .henTii 9f si^r af
^iggjja ^arga.gó^a gripii en lasta^i V^mi í
^iverjuorði, Qkkvað baQn ekki at maiuu..vcm«
íngibjörg reiddist [þessu; m)ök, ok svaraði hoB'*
um haðiligai ok sagðist (aldri) með hQQum
gánga skyldu. MönduU tök þ^ könQu^, ok brá
imdan yfirhöfn sinniy ok bað hana dcekka sátt-
axbikar ^eirra, ea hún sló hendinni ]i?ðaii
undir kerity ok uppi andlit honumt. Hann
^eiddist við pettai ok mæ)4v oigi §kulu viv
fjrr skilja^ þú ok Björ% bdndi ftinni OA.ok
l^efi ^aunat jkkr því , sem. pið eruð makligi fyr-
ir f»á svinrðíngi er ^ið hafið mér gert| b«ði.apie5
orð ok verk. Gekk hann slðan burt| ok.fyrif
porgný )arl| ok mœlU : J^at vildi ek| herra ! at péc
aýnduð y ðyart lítillæti| ok jþægið af mir belti |BÍt%
er ek tdk í arf eptir föður minn; haxm leggi; |»at
á borð fyrir jarlinnj ^at var allt með gulli gert^i
ok gimsteinum sett; eigi pdttist jafl bel;ra
grip séð.hafa. Jarl I>akkaði honum^ ok sagðist
eigi jþvilíka gjpf fiegit hafa af dtignum mazmi j
var MönduU, |iar um vetrinn i sömum kœrleik*
um , en f átt var Stefni til hans ok Bimi. Jarl
') ek ker^ b, v* C. ^} ^nSk^ b, v« C.
300 GAUNGU-HRÖLPð SAGA. 23 K.
hafSi znikla virt á beltinu, ok áýndi 'þat yinum
sínam jafnan, |)áerhann hafði veizlur. íngi-
björ^, kona Bjarnar, tdk kránkleika nokkurn
undarligan um Teturinn, hún gerðist öll blá
sem hel , en sinnaM* um aungvan hlut , sem
hún væri vitstdla} varð Birni mikil raun at
{lessu^ -því hann unni henni mikit., pat bar
til'tum) vorit^ at veizlu einni, at beltít Mönd«
ulsnautr hvarf burt frá jarlij var "þess ví6a
leitaty okfannst eígij ]þötti jarli pat mikiH skaSi,
ok lét mjök grund at gefa um eptirleitina , ok
fannst |>at eigi. Jarl spurði Möndul, hvat (hann)
hiígSi af orðit) eðr hversu eptir skyldi leita.
MöndiiU segir ; vant er mér at kveða á mann
hverr tekit heíiri pött ek pikist nærri geta munu^
én pat er líkara, at sá hafi ileira frá yiir stol-
it enn f>essu einu, er beltit hefir tekit, mun
f>at rikr maðr gert hafa/ sá er jafnan hefir
ytarn heiSr öfundat. Nii er fiat mitt ráð j at
fhr látið ransökn uppi hafa , pá er alla varir
minnst, o]c lát öngvan undan gánga, þdtt
framr^ sé| en eigi mun sá sjálfkrafí sína hirzlu
uppi láta j er tekit hefir , en h verr , sem pat
(hefir) gert, má át réttu á gálga (hánga). Jarli
fiikir f>etta gott ráð , ok segir svá vera skyldu,
Iœtr.hann ná samankalla alla sína hirð, ok segir
peim, at hann viil ransaka hvers manns hirzlu ;
fyrst Stefnisy sonar síns, ok Bjarn^r ráðgjafa, svá
at aðrir menn mætti pví betr viS una. peir
JC) vetiirínxi, C . *) frónir, C.
23 K* GaUNGU-HrÓLFS SA6A, 301
létust f>es9 búnír; var nú svá gert, at Stefnir
sýndi fyrst sinar f éhirzlur ^ ok fannst par ekki )
8iðan var hjá Bimi leitat ok öllum , er i voru
borginni) ok kunni pat eigi at finnast. pá
xnœlti MönduU : eiga xnun Björn Ðeiri hixzlur,
en hér at eii^s i staðnum^ ok hefir l^ar eigi
leitat v^rit. Stefnir sagði : vist á Björn utan
borgar, pk trúi (ok eigi) f>ángat leita mega.
Jarl segir pángat fara skyldu, ok svá gerðu
fieir; lét Björn pá uppi ransókn sem fyrr.
Möndull gengr at fornri kistu einni, ok spyrr,
r
hvat f>ar er i? Björn segir, f>ari vera fornan
skipsaum. Jarl bað upplúka. Björn leitaði at
lyklinum, ok fann ekki. Jarl gekk þá at^.braut
upp, pk bar upp f»at er i var, en á neðan*
verðum botninum lá beltit. AUir menn undr-
uðuf^etta, en Björn 'þó mest, pvi hann vissi
8Ík saklau^^n af f)essu. Jarl varð nú reiðr mjök,
ok bað Bjöm höndum taka: ek skal^ segir
hann^ heingja ^ik á hæsta gálga, f>egar er
morgin kemr, f>ví f>etta ]ie£ír hann fyrri gert,
f>ó nú at eins sé vist orðit. Var nú Björn tek-*
inn ok bupdinn sterkliga, f>vl eQginn f>orði
mdti mæla, fiö hann f>ætti dmakligr pessa.
Bíörn bauð skírslur fyrir sik, sem landssiðr er
til, en jarl vildi f>at ekki heyra. Stefnir fékk
f>at af fQi^ur sinum , at h^nn lifði 7 nætr? . ^f ^at
fyndist ncikkut i , at hpnum yœri til hjálpar,
ok skyldi- hann vera i varðhaldi Mönduls, ok
eigi i borgina heim koma. Marglr hörmuðu
á02 Gaungu-Hrölfs saga. 23.24 k.
petta , pví Björn var xnjök vinsæll. Fdr jarl nd
heim í staðinn með mönnum sínnm, ok gengu
tindir drykkjuborS. En pegar hirðinn hafði
kent fyrsta rétt, ok drukkit fyrsta bikar, var
öUum horfin vinátta viS Björn, ok pdtti ^á
öUum, sem hann mundi sannr at sök. Mönd-
ull var nú í garði Bjarnar, ok rak í 'burtu alla
hans heimamenn, hann tdk íngibjðrgUy ok
lagSi í sœng'hjá s&r hverja nött, Birni ásjáanda,
ok hafSi hún allt bliðlœti við hann,, én mundi
ekki til B}arnár, btfnda síns: J^dtti nú Birni
|»úngliga at fara^ ok líSa nú svá jþessar 7 nætr,
sem frá var sagt. Vikr nú aptr sðgunni p^^g^^y
er fyrr var frá horfit, pví eigi verír af tveinur
hlutum sagt í senn, ||dtt bá6ir hafi jafnframoriSit.
24. ' Nú er frá jþví at segja , at pau fdru úr
GarSarflá, Hrdlfr ok kondngsddttir ^ at einn
dag s)á pau, hvar einn maðr ríðr eptir peim;
hann er í línklsBÍ^um einum^ ok girðr ðverSi i
hann dregr skjdtt eptir ^eim; kennir Hrdlfr,
at ]^ar er Vílhjálmr kominn, en J^egar hann sér
Hrdlf, fellr hahn til fdta honum, ok biðrsér
liknar á marga vega : faefir ek hart af fengit,
síðan vi^ skildutti, segir Vilhjálmr, pví kon-
úngr lét setja mik í myrkvastofu , ok vildi láta
drepa mik , komst ek í burt með ráSum ', bæSi
frosinn ok húngraðr, er ek nú kominn á pina
misktmi Hrdlfr mihn! hvat' sem |>ú vilt af mér
geraj vilda ek aldri gert hafa , ér |iir mætti
*3 naúdrúB^ C*
2éK* GAra6U--HRÖLF8 SA€A« 303
mislíka., ök alla daga vera ^r hollr ok trúr
hééaa frá j ef ^ú l»tr mik nú lifa ok íylgja
pér aptr t^ Danifaerkf. Hrólfi ftkket hugar
TÍ5 hörmúngarlæti VilhjálmS) ok segíst eigi
nemia at dr epa hann , pd hann vœri ^ess mak-
ligr. Konúngsdóttir kvaS, |>ví misráðit veYa
mundn: pví hann hefir íllt yfirhragð ok illa
mun hann reynast. Vilhjálmr fdr ml meS
feimt ok gerSi sik mjök |>]dnustutíi}úkan/eH
aldri var honum dhætt at koma aænri £)úlci-
fal, f ví hann beit Vilh>álm, ok barði, ét hami
náSiy fdru |»au til jþess^ er eÍB dagle^:¥ar
eptir til iporgnýs jarls ; höföu pau lékit sér
náttstað undir skdgi einum> ok likutu sér lauf"
skála um kveldit, l^u ]>áu Hrdlfr ok kon-
úngsddttír bœði saman hverja ndtt) ok nakit
sverð i miili peirra. Vilh>álp3t ðtakk H^dlfi
8vefn|iora nm nótdBa^ en um ttofgiti ^tdtt
hann upp sbemma, ok tdk hestínnÐálci£al| ok
lagði söðul á hanni ok Jietta eitt vihfi hann at
Vilhjálmi Þiggja. Hrdlfr lá í herklft&um sia-
um, ok utan yfir Vefreo^unaut. ÍAgigtrSr
stdð upp, húnknúSi Hrdlf, ok itísk Mgi vakh
haun, hvemvegsem hún fdrat^ gengr hún |>á
úr skálanum, ok grætr. Vi!h)álmr sér þat , ok
spyrry hvárt henni gætist lítt at hviibríigS-^
unum. Hún segir: allt má mér vei við hami
lika , en svá sefr hann ftist , at ek f » ekki vakit
bann^ ekskal {>á vekja hann^ segir Vilhjálmri
gengr hann pá at , ok ryðr i suncl^ skilefaumi
304 Gauhgi^-Hrólfs saga; 24 k«
siSan 'hjd hann báSa fœtrna undan Hrdlfij ok
8takk {>eim mílli klæfia sér* Hrölfr syaf sem
áSr; Koniingsdóttir spyrr, hvat brysti. Lif*
stundir Hrólfs^ sagði Vilhjálmr. Konúngsddttir
segir : njdt allra manna verst lífs ok handa, .ok
var petta it mesta öhappaverk unnit^ muntu
illa íUs bíða. Vilhjálmr mœlti: tveir eru kost-
ir gerfir, taktu hvárn, er pér |>ikir vildari, ok
er sá annar , at |>ú skalt f ara með mér til por«
gnýs jarls ok sanna pat, er ek segi, pví ek
hygg mér litít til sæmdar, at fara aptr í Garða-
riki, hinn er annar kostr, at ek drep pik^ sem
pú ert kominn } hún hugsar , at k jósa s^ eigi
dauða , meðan hún á kost at lifa , en (ikir
fyrir Vilhjálmi einskis llls örvœnt| segir hún pá,
at hún mun honum ' fylgja , ok éigi í mdti
mæl4 , pvi er hann segir , ef hann gerði henni
ðngvaa vanheiðr í sínum orSum, varð hún
hér eið at vinna. Vilhjálmr vildi taka Ddlci-
fal, en pess var engi kostr, þviat hann beit
ok barði á alla yegay svá hann mátti honum
hvergi nœrri koma, ok eigi mátti hann at
Hrdlfi gánga fyrir hestinum, mátti hann ekki
meS sVerðit fara fyrir |>únga sakirj lá Hrölfr
nú par eptir, en |»au fdru leiðar sinnar ; pdtti
konúngsddttur nú Þ^^g^ atfara, ok mikit við
Hcdlf at skilja, svá litt sem hann var.staddr.
Er. eigi.frá peirra ferS fyrr sagt, en pau
komU til porgnýs jarls, gengr hann mdti
konúngsdöttur meS allri vegsemd ok bliðu}
24 K. Gaungu-Hrólfs saga. 305
bann spurði, hvat nianna hann vœri. Hann
svarar; ek er einn böndason af gdðri œi>t hér
i Danmörku, ok kom ék 1 ferð njeS Hrdlfi,
Já er hann fdr til Garðaríkis, höfum við par
unnit margar Jirautir, ok at seinustu vann hann -
Sorkvi , kappa Eireks konúngs, ok drap hann,
pat foldi koniingrinn eigi , ök lét taka Hrdlf
ok drepa, eru hér fœtr hans, er ek hefi með
mér til sýnis; náSi ek síSan konóngsdóttur,
ok fœrði ek hana híngat, heti ek lagt mik í
margan lífsháska fyrir yðra skuld, ok l^áðir
viö Hrólfr, var ok engi honum hraustari, pví-
at bann gafst aldri upp, fyrr enn hann misti
báða fætrna; pikkjumst ek nú kominn til ráðr
ahags vií póru, dóttur yðra, er yðí smánar-
laust at eiga mik fyrir mág fy rir œttar ok mana-
skapar sakirý parf ^ví eigi at fresta, at nú
sé bæði saman brullaupin. Flestum pdtti saga
Vilhjálms sannlig, ok hörmuðu allir dauða
Hrdlfs, mest jarl ok Stefnir, son hans. Ingi-
gerðr grét mjök; jarl blíðkaði hana, ok spurði,
hvort Vilhjdlmr heföi honum satt sagt. Hún
sagði: eigi mun Vilhjálmr meira at yðr IjiJga
enn öðrum , en j>ess vil ek yðr biðja , at Jér
frestið mánuð brullaupunum, kann far n^art
til at koma, at yðr pikir eigi svá mega vera.
pdru féU ok lítt til Vilhjálms, ok be^ddi Jþess
sama. En er Vilhjálmr heyrði petta, kjapt-
aði hann: látið f>ér eigi á bruUaupum frest,
F0R2fAl.PAR SöGVH NoBÐRtAVÐA^ Z^tSÐtr U
306 Gaungu-Hrólfs sa6A« 24-25 K#
hvatsem 'þær Begja, {»ví kvenna slaplyndi er
dmerkiligt. Stefnir sagði : vel stendr^ atkon-
úngsdóttír ráði pessu, ok eru petta eigi löng
frest. Vilhjálmr segir: öhöfðíngUga er .pat
sagt, at láta ^onur ráða fyrir sér œtlun sinni|
eðr son sinn, ef |>au ráða þós verr. Stefnir
reiddist við orð hans, ok sagði |>œr skyldi ráða,
en eigi Vilhjálmrt ella skal ek missa lífit*
Vilhjálmr segir pat skaðalaust, |>d hann væri
drepinn. Jarl hað |)eim petta eigi at grein
verða : en 'þó mun Stefoir ráða pvi,» er hann
viU tilhlutasti en þúj Vilhjálmr! munt ná
ráðáhag við ddttur mína, pví ^ú heiir vel til*
unnit. Stefnir tók i hönd íngigerðar, ok leiddi
bana til skemmu systur sinnar, lœsti siðan, ok
geymdi sjálfr lykkilinn. pat er sögn manna,
at íngigerðr konúngsdóttir hafi geymt fœtrna
ok horit hjá pau grös, er ekki mátti deyja, lik-
aði VilhjáUni iUa við Stefni, ok varð at hafa
svá húit.
25. Nú er ^ar til máls at taka, er Hrdlfr
er; hann lá til kvelds sem dauðr^ pvi svefn-
{)orninn lá í höfði honum, hafði Vilhjálmr hann
ekki hurttekit. Dúlcifal stóð: með söðli ok
heizli |>ar yfir honum, tilpess er hann gekk at
Hrdlfi, ok velti honum með höfðinuum völlinn^
féll f>á burtu svefnjorninn. Hrdlfr vaknar við
pat, at undan voru báíir fætrnir, horfinh skál-
inn, en Vilhjálmr burt ok konúngsdóttir , par
lá sverðit Hreggviðarnautr. Hrdlfi fdtti nií
2Ö1L GaUJÍGU*Hr6lFS 8A6A* 307
I
mySii harkast um j en pd hrey fir hann sik, ok
tekr liísteinanai ok skefr i stúfana, x6k pá
skjött STÍða úr sárunum. Hrölfr skreið at hest-
inum^ en hann lagðist nxðr, fékk Hrólfr þá yéll
shr í söðulinn, stöS Dúlcifal J>á uppj rei5
Hrdlír f^á til j^ess, er hann kom til hœjar
Bjarnar, vinar síns^ pví hann vildi eigi ríða
til horgarínnary en pdtti lángt til kastala síns.
Dúlcifal lagðist, þegar hann kom i garðinn,
tók Hrólfr ]fá heizl af honum, en skreið inní
húsin,- ^ötti honum ^ar auðigt mjök. Hrölfr
fór í eldaskála^ ok kastar sér niðr í sætit, par
er skuggi har á^ ok lá par um stund, hann
sér pá| hvar kona gengr, ok hefir eld með-
ferðar; (essi kona var blá at yfirlit sem
klœði 9 ok mjök bdlgin; hún kveikti eld. Litlu
síðar kemr inn maðr í skarlatBbúnaði ok skar-
hand um enni ai gulli gert| hann var lág-
vaxinn ok miðdigr; hann leiddi mann einn
eptir sér, ok var bundinn at böndum ok fdt-
um, par kennir hann Bjöni, vin sinn, ok
pikir hann harðliga leikinn. Hann leggr Bjöm
niðr, en sezt niðr við eldinn^ ok setr kontmá
hjásér, ok kysti hana. Björn mælti: illa gerir
pú, Möndull! er f^ú.hefir svikit konu mína,
en forlogit mik við jarl , svá hann lætr hengja
mik á I>riggía nátta iresti fyrir aungva sök,
mundi eigi svá fara, ef Hrdlfr Sturlaugsson
væri innan lands^ mun hann ok míi^ hefna^ ef
úa
308 Gaungu-Hrólfs saga, 25 k.
honum verSr aptrk vpmu auMt. MönduH svar-
at: aldri mun hann pér hjálpa^ né 'þíu hefha
héðanfrá , má ek pat af bonum segja ^þcr, at
undan honum eru báðir fœtrnir, ok ddauðr
at eins, mun bann aldri lífs aptrkoma. Hrólfr
Tœrist nii á stúfana upp í sœtinu, ok tekr
bá5um böndum um háls Mönduls, ok mœlti:
|)at ' skaltu vita , at enn lifa hendr Hrólfs , ^tf
fætrnir sc farnir; kippir honum ni8r undirsik,
svá at kvorar niSr í honum. Hann mœlti pá,
ger svá vel, Hrdifi'! at pá drep mik eigi,
skal ek Jik I>á heilan gera , fvíat ek á
{>au smyrsl, er engi eru sh'k á Norðrlönd-
um, hefi ek svá mikil konstr til lœknisddms,
at ek má allt heilt vinna, f»at lífs er vón, inn-
an priggja nátta; ek vil pér ok kunngera, at
ek er dvergr í jörðu byggjandi, ok dvergs-
náttúru hefi ek á kynstrum til lækiddms ok
hagleik; fdr ek f>ess erindis híngat, at ek
œtlaði at heilla pdru jarlsddttur eðr íngi-
björgu, ok. hafapœr burtu með mérý en fyrir
pví at Björn sá gjörst, hverr ek var, pá vildi
ek svá fyfirkoma honum^ at ek tdk beltit ok
lét ek í kistu hans, en ek tdk burt lykkilinn,
at hann pætti |>ví líklígri til , at hann hefði
stolit, sem bann væri tregari til kistunni upp
. at lúka, hefir ek snúit allra manna vináttu
viS Björn. Nú vil ek giarna allt til lífs mér
vinna , f>at er þú kant beiða , pvíat minii líf-
gjafa skal ^)i aldri svíkja. pá mælti Hrdlfr:
25 K* Gaungu-Hróífs' saga^ . 309
pat mun ek voga, at gefa ^hr líf, én fyrst
skaltu íngibjörgu lækna ok leysa Björn, lét
hann |)á Möndul uppstanda, ok var hana
svartjr ok Ijdtr eptir skapan sinni, leysti hann
Björil, en færði íngibjörgu úr klaaöurn, ok
smurði hörund hennar með gdðum smyrslum,
ok gaf henni minnisveig at drekka, ok vitk-
aðist hún pá skjótt, en hvítnaði hörundit, ok
tók |)á heilsu sína, ok týndi allri ^ist við
dverginn. pökkuðu {)au Björn Hrólfi^ sem
verðugt van Eptir pat hvarf MönduU, ok
kom aptr, pegar stund leið, ok fdr par með
fæir Hrólfs ok stdran smyrslabuðk. Hann
mælti: nú mun ek J^at gera verða, sem ek
hafði áðr eigi œtlat, at græða |)ik, Hrúlfr!
skalta nú leggjast niðr við eldinn ok haka
stúfana. Hrdlfr gerði svá; smurði hann pá
smyrslunum í sárin, ok setti við fœtrna, ok
batt við spelkur, ok lét Hrdlf svá Kggja prjár
nætr, leysti f>á af umbönd, ok bað Hrdlí upp
standa ok reyna sik. Hrdlfr gerði svá, voru
hontim fætrnir þá svá hægir ok mjúkir, sen^
hann hefði á |)eim aldri sár verit. Nú J[)ótt
mönnum })iki slikir hlutir dtrúligir, J^á verðr
f>at pd hverr at segja , er hann hefir séð eðr
heyrt. par er ok vant mdti at mæla, er
hÍBÍr fyrri fræðimenn hafa samsett^. pá
* ) hef^i þeir þat vel" roatt segja , 'at Á aiiii;iii veg heWi atbor-
izt , cf þeir yildi ; hafa þeir nk stiniir spekíngar T'erít y er nijök
haía talat x figiírn um aiima lilnti , svá sem meistari Cialtcrus i
310 GÁUIWJC-HrÖlFS SAGA. 25-26 K,
xiiælti HtóUr til Mönduls: nú hefir pú vel
gerty er þá heGr mik lœknat, skaltu hjá mér
hafa nokkUra hluti^ er f»ú beiðír; |>ess vil ek
biðja , at ^á fylgir mér til Garðarikis , ef ek
fer |>ángat aptr. MönduU. segir^ svá vera
^yldi) mun ek ná fara til micna heimkyhna,
hefi ek hart af fengit okkrum viðskiptum, ok
Pat harðakt, at ek skilda viS íngibjörgtt^ en
^ó mun nú svá verfia vera. Fdr MönduU
dvergr vi8 svá búity ok vissi Hrólfr ekki| hvat
af honum varS.
26. Um morguninn eptir stendr Hrólfr
upp, ok herklœiiist. Hann mælti til Bjarnar:
nú munu við fara i borgina fyrir jarl. Björn
segirr dfús er ek pess^ |»viat nú er úti sá tímii
er mér var griSum játat^ ok er mhr vís dauði|
ef ek kem f>ar. Hrdlfr mœlti : til pess muntu
hœtta verSa. Föru |>eir nú til borgarinnary
ok gánga inni höUina, ok nánáu staðár utar-
Uga. JarUnn sat pá yfir drykk juborSum , ok
kendi eigi Hrölfy ok engi sá, er inni var. En
pegar sem jarls menn sáu Björn, mæUu j^eir
aUir til haus: djarfr gerist |>jdfrinn Björn) er
hann gexigr fyrir augu jarls, ok iUa hefir
MðnduU gœtt hans, er hann er laus orðinn.
Einn maSr tök upp oxahnútu stdra, ok snarar
Alexandrí tögu ttFr UmerU skáld i TrójumanDa sögu, ok bafs
tptirkomudi meíttamr ^t Iieldr til tanninda fært, enn i móti
mœlt y at «t& mtetti vera ; þarí ok engi meira tninað' á at leggjaj
cn hala þé gle^i af^ « með'an hann lieyríry b. v. C.
26 K. GauNGU-HrÓlFS SA6 a. 311
at Birni, enHrdlfr tdk hana á lopti, ok sendi
aptf {>éim, er kasta&i, kom hnútan fyrir brjóst
honum, ok í gegnum hann, svá hún stóð föst
ítimbrveggnum. Allir hljdðnuðu viS petta, ok
hrœddust hinn mikla mann, er inn var kom-
inn. Hrdlfr mælti til Bjarnar: gaktu fyrir
sæti Stefnis, ok tala pessum orðum: bjdða
mundi HrdlA: Sturlaugsson ^hVy ef hann vœri
hér fyrir, en j)á kæmir til. Björn pverfet-
ar innar eptir höUinni, fivi hann var hræddr
mjök, I»ar tilhann komfyrirStefni, mælti hánn
^á j^essum orðum, er Hrdlfr bauð honum.
En er Stefnir heyrði orð hans, stökk hann
fram yfir borðit, ok gekk utar at Hrdlfi, ok
létti kápuhettinum frá andliti honum, kendi
hann 'þi Hrdlf, ok fagnaði honum forkunnar
vel, okleiddi hannfyrir föður sinn. Jarl varð
feginn komu Hrdlfs, ok átdð upp í móti hon-^
um með aUri bliðu. Vilhjálmr setti nú ekki
vel augun, er hann sá Hrdlf; var hann
atundum rauðr yfirlits, en stundum bleikr sem
bast af hrœzlu. porgnýr jarl mælti: h^r sýn-
ist mér nú Hrdlfr, Vilhjálmr! en eigi dauðr.
Hrdlfr spyrr, ef Vilhjálmr væri par. Hann
segir: hér em ek, Hrdlfr minn! ok er allt á
f>{nu valdi, pat mér tilheyrir. Hrdlfr segir:
ekki skildist pú vinsamliga við mik, Vilhjálmr !
ok mun |>ér lengi illt innan bridsts búit hafa,
|)d nú sé framko^it, ok er pat nú vildast, at
|>ú segir æfisögu Jþína, |>dtt eigi sé gdð, pvíat
X
^
312 Gaungd-Hrólfs saga^ 26-27 k*
lítill heiðr mu]} pé^ at f>íau lífi verSa ÍiéSan frá.
Svá skal gera, sem |»ú vilt, Hrdlfr minn! þvi
I)at mun bezt gegna, segir Vilhjálmr.
27. pat er upphaf at sögu minni^ at faSir
minn bjó við skdg einn hér í Danmörk, er Ulfr
hét, hann áttt sér konu ok átta börni ok var ek
eitt af |>eim, et elzta at aldri. Faðir minn átti
geitr margar ok mjökdspakar, varek til|ie8S
fenginn, at geyma f>eirra, ok allt gerða ek, ^at
er .tilfclly ok ek komst höndum undir , en við-
gerníngr var léttr, ok illa var ek klœddr; en
pegar ek kom eigi geitunum heim , pá var ek
flengðr, tdk ek |)etta illa at fola, par til at ek
kom heim eina ndtt, bar ek eld at húsunum,
ok brendLek pau inni, bjd ek ]>á búinu um'
lánga stund, tdk ek þá mikinn proska. Eina
ndtt dreymdi mik, at maSr kom at mér mikiU
vexti, ok nefndist Grímr, hann kvað mik vera
gott mannsefni ok mikla giptu lagna verða, ef
ek kynni eptir at leita, ok mœlti til kaupa við
miký ek spurði, hvernin kaup |)at væri. Hánn
segir : ek skal gefa [þér enn meira afl', enn pá '
heCr áSr, par me5 vopn ok gdð klœði, ok fieiri
hluti aðra; en |)ú skalt fara á fund Hrdlfs Stur-r^
laugssonar^, ok svikja hann, ef þá getr^ fivi
hann er núá fe^ðkominn, ok ætlar hann nú til
Garðaríkis, oknáburtkonúngsddttur, munhann .
mörgu iUu af stað koma, ef hann er eigi af
dögum ráðinn; má svá gera giptumuninn, at^ii
I) áhalds, C. ' . '
27 K. GaDNGU-HrÓLFS SAGA, 313
verSir mágr Eireks konúngs, en hann fái bana.
£k. játaði |>essu. Siðan tdk hann hom undan
skikkju sinni, ok gaf mer einn drykk; JkSuí
mér' |)á hlaupa afl í mik; siðan skildu við at
svá mæltUy ok er ek vaknáði, lágu f>ar bœði
vopnin ok klœðinj fdr ek síðan, ^ar til er viS
fundum Ölvi^ frœnda minn, voru paX allt mía
ráð, er par fór fram, f»ví ek |)dttist vita, at f>ú
mundir halda eiða jþlna, ok ek mundi kosti eiga
at drepa J>ik, pá er ek vilda, ok þú hefðir unnit
mér pat til framkyæmdar; pikist ek nú vita,
at petta h^fir Grimr œgir verit, er mér hefir
vitrazt, ok pví fdr ek úr Garðariki eptir pér^
at ek hræddumsty at hann mundi mér grimliga
hefna, ef ek geröi pat eigi, er hann hafðimœlt«
Nú hafði ek œtlat, at fá pdru til eiginkonu, ok
pví færði ek íngigerði^ híngat, en eigií Garða*-
ríki, hefðiek f>araldri dttalaus verit, ef it sanna
væri uppi um hági mína , ok hefi ek ætlat at
drepa Stefni, ok svájarleptir, ok taka íngigerði
ok ráða einn fyrir ríkinu |>aðan af ; mundi ek
hafa gengit milli bols ok höfuðs á f>ér, Hrdlfr
minn ! í skdginum , ef ek heiði eigi dttast Dúl-
cifal. £r nd æfisaga mín úti. Væntir mik nú,
Hrólfr minn ! at ^ú munir gefa mér llf, |>dtt ek
sé dmakligri |>vi mér hefir nokkur vorkun á ver-
it, at vinna til |>víliks heiðrs, sem í boði var,
ok sliks kvonfángs ok mikils rikis. Eptir |>at
pagnar Vilhjálmr, enöllum feim, er heyrðu
«) iniJt, C.
314 Gaungu-^Hrólfs sa6A» 27 tc.
Jiessa söguy [lötti hann vera hitin inesti svikari.
. I^ptir |)at hefir Hrdlfr upp sína sögu , ok segir
' irá þyif ^^ hann fór heiman úr Danmörku , ok
tilÞesSi er |>i var komit| ðk pdtti mönnum
mikils vert um hans frœgð ok hreystiverk, ok
j^tti dvergrinn honum sendr verit hafa til
happa. Tök nú Björn aptr fivílik metorS ok
heiðr, sem hann hafði áðr haft, en Vilhjálmr
var nú fánginui ok ér stefnt til hans fjölment
'þÍEtgi var |>á um leitat, hvern dauðadag hann
skyldi faeUt hafaý urðu allir á ^at sáttir, at
hann fengi hit hrs&ðiligasta líflát, ok var síðan
sett ginkefli í kjapt honum, ok héngðr á hæsta
gálga, lét Vilhjálmr svá sitt líf , sem fyrr var
sagt, ok var fiess von^ at illa mundi iUum
lúka, fiarsem pviííkr svikari ok morðíngi var.^
íngigerðr konúngsddttir varð fegin aptrkomu
Hrdlfs, ok pví at bann var heiU orðinn, átti
jarl jþá tal við hana^ ok segir, at nú mundi
ekki brullaupinu lengr fresta ^urfa. Hún
segirj þat skuluð |»ér vita, herra! at eigi er
* hefnt Hreggviðar konúngs, föður míns, ok |>at
með, at ek skal £ enskis manns sœng koma,
fyrr enn fiat er gert, at Eirekr konúngr er
drepinn, ok Grfmr œgir, ok allir, peir er par
gerðu mest at; vil ek ok eigi, at Garðaríkis
menn |ijdni undir annan höfðÍDgja enn |>ann,
er ek skal eiga. Hrólfr segir: meðr ]>ví ek
færði konúngsddttur burt úr Garðaríki, ok hún
vildi mér lostig fylgja, J>á skal hún ok d-
27-28 K. GAU»€U-HaÖLFS SAGA. 315
naulSug eS hverjum manniy ef ek má ráfia; eii
bjdða vil ek y5r| herra! át fara i Garteríki
meS styrk yðrum 9 ok Tinna j^ar jþvílíkty: er ek
má prka. Jarl segir: ^akka vil ek yðr, Hrölfrl
fyrir pann göSvilja, er |>ér hafiS mér téð i
pessu ok i allri [^inni pjönustu. Ná vil ek
gjarna pat Þiggja, at pið, Stefnir! séuS for«
menn pessar ferðar^ skal ek ykkr sv& búa í
^essa ferS at skipum ok liði, sem ek hefi
framast efhi á| |ivíat ek vildi, at 'þVS kœmuit
SV& hefndum fram, at konúngsdóttur líki,
skal ok bruUaupit eigi fyrr vera, enn ]fiÍS kom-
i5 aptr, ef pess verSr aufiit. Konúngsddttir
tegir sér petta vel llka, ok var petta með
peim staSráðit. Menn Hrólfs höfðu beSit bana
i kastalanumi meSan hann var i burtu, ok
urðu |>eir glaSir viS hans heimkomu*
28. Lætr nú porguýr jarl hafa skipa
búnaS ok vopna um sumarit| svá vitt sem
hans ríki varj kom honum ok mikit liS af
SviþjóS ok Frislandiy er frændr hans ok vinir
sendu honum^ ok enn f ékk hann mikinn styrk
ai Vindlandi*, var nú mikill viðbúnaSr i Jdt»
landi i pessari herferS, en svá sem herinn
var allr saman kominn^ var f>at frftt liS ok
vel búit, peir höfSu hundraS skipa, ok flest
stdr, voru j^ir Hrdlfr ok Stefnir formenn
pessa liSs. peir biSu byrjar nokkura daga;
einn dag gekk maSr fram at borSi á akipi
>) þannig C\ Yiniiluidi, A^
316 Gaungu-Haólfs saga. 28 k.
Hrdlis; hann var lágr ok digr, hafði stdran
bagga á herðum sér ; henn gengr bryggjuna á
skipit j Hrólfr kennir penna mann; par er kom-
inn Möndull dvergn Hrdlfr fagnar honum
vel; MönduU lag6i baggann af^sér, ok mælti:
nú er ek hcr kominn, sem pú beiddir, Hrdlfr !
ok mun ek fara með pér, ef pú vilt, meS
{)ví móti at ek ráSi öllu pví, er ek vil til*
leggja, ok engi bregði af mínum ráðum, ptf
m^n alls við purfa j at vel takist. Hrdlfr svar-
ary ok segir, at allir skyldi hans ráð hafa,
ok hann vildi gfarna hans foruneyti piggja.
pá mælti dvergr: f>at er iyrst mín skipan, at
f»ú, Hrólfrl skalt véra á pví skipi, bem fyrir
skal fara alla leið^ pviat pú hefir gullit álf-
konunaut; máttu eigi vilt fara) vér skulum
tengja saman öU skip vor, hvert af stafni ann-
arSy ek skal vera á f>ví skipi^ er seinast ferr.
Yér skulum eigi fyrr leysa | enn undit er segl
á öUum skipunum, ok f>dtt nokkur leysist úr
fiotanum, þá skalenginn hjá fram sigla, skúluS
f»ér fiessu framhalda, ok eigi af bregða, hvat
er ánýr^y eðr yðr kann sýnast, ok mun Jiá vel
duga; aldri skulu vér at landi leggja, né
nokkura dvöl hafa, fyrr enn vér komum til
Garðaríkis; skulum vérnúsegl vinda^ fivíat byr
mun eigi skorta. Var nú svá gert, sem Mönd-
ull hafði fyrir sagt, bað porgnýr jarl vel fyrir
jþeim ok ingigerðr. Björn ráðgjafi var eptir
28 K. GauNGU-HrÓlFS SJLGA. 317
^með (íarlinum), rfkinu til gæzlu. Rann nú byr á,
ok sigla ])eir Hrdlfr 1 haf ý peim byrjaii hæg-
liga, en svá sýndist peim, sem annat mundi
veSr i lopti, sjdr var úthverfr kríngura J^á, ok
miklar dunr voru í loptit at heyra. Mönd-
ull sat við stjdrn á síðasta skipi. Hann tök
eitt stdrt kefli, ok batt Jiar um blám præði,
ok dró pat eptir skipinu í vörina. Eina nótt
.sýndist peim, sem herskip færi í mdti Hrólfi,
ok veitti honum harða atsdkn. Möndull kall-
aðiy ok bað öngvan gefa sik at 'pvij en |>eir
sögðu hann svá hrœddan, at hann.pyrði eigi
verja lið Hrdlfs. peir leystu skip eitt úr flot-
anum, ok vildu fara framfyrir ðnnur skipin^
en pess var eigi kostr, |)víat vindr kom í mdti
{>eim , ok rak |>á aptr um öll skipin, ok Jiat sá
hann til |)eirra síðast, at einn stdr hrosshvalr kom
at peim, ok steypti skipinu um koll, týndist J^ar
hvertmannsbarn. Mörgundrbarfyrir|>á önnur
ok brugðu menn sér misjafnt við ; |>eir týndu alls
tuttugu skipum, áðr peir komu 1 Garðaríkij
lögSu |>eir uppí ána Dýnu, ok herjuðu ^ar á
bœði borS, brendu bygðir, en ræntu fé, |>v{
er peir náðu j mart fdlk gekk til handa peim,
ok fengu |>eir meS |>ví fjölda liðs, spurðu
peir brátt til Eireks konúngs, hvar hann var
með f jölmenni ý lögðu peir |>á skipunum i eitt
lægi. MönduU tdk bát einn, ok réri kring-
um öll skipin. Siðan gekk hann á land^ ok
bað menn tjalda við einn hamar^ er |>ar var
nær ^eim: skal hvert tjald standa af annars
318 GAnN€n-*HRÓLFS saga. 28 k.
enda uppj var nii srá gert. Eptir ^at ley^
hann bagga sinn| ok tók f»ar úr svört silki*
tjöld^ hann tjaldaði peim utan yfir öU önnur
tjöldin svá breitt ok sterkliga^ at hvergi fannst
smuga át petta var fyrir yetmætry er f)eir
komu i GarðaríkL MönduU dvergr mœlti:
ná skal bera kost af skipunum i tpldin^ svá
endast megi um 3 nættj síðan skuUS |>ér i tjöldr
in gánga, ok enginn utsjáy fyrr enn ek segi
yiSr til ; var nú aUt gert eptir hans boði ; gekk
MönduU siSast inn, ok fdr þó áðr umhverfis
tí^'ldin. Litlu eptir petta heyrðu {leir,. at veSr
'\J at hvessa, ok gnúði fast á tjoldini, þólú
|)eim pat undrum gegna* MaSir einn var sv&
forvitinn, at hann spretti tjaldinu^ ok sá út,
en er hann kom inn aptr, var hann bæði vit-
laus ok máUaus, ok innan UtUs tima dauSc
Pessu gekk prjár nœtr, at veSritstdS. MönduU
mœlti : éigi komum vér aUir aptr ti^Danmerkri
ef Grímr œgir má ráða^ |>vi hann var sá hross-
hvalr, er týndi skipum vorum, ok hefði hann
6V& með öU farity ef ek hefði eigi farit síðast, pvi
hann mátti aldri lengra f ara | enn at kefU f>vi,
er ek dró eptnr mér. Ná hefir hann hrið at
yðr gert með frosti , at allir þhv hefðuð bana
fengit^ ef eigi hefðu tjöldin hlíft yðr, en nú á
|>etta ofan eru komnir 12 menn i skdginn skamt
héðan, er Grimr hefir sendt Eireki konúngi ; |>eir
eru ofanaf Ormalandi', ok eru núatefia seið^ ok
') Eanláttdi; C.
28-29 K. Gaungu-Hrólfs SAeA. 319
skulu seið œtlat ykkr Hrdlfi ok Stefni , rrÍL piS
skulið $jálfir drepa ykkr, Nii skulum vér fara 7
saman mdti^eim^ ok sjá, hvat ígerist. Gerðu
jj^eir nd svá, unst peir komu i skdginn, sáu
'peÍT hús eitt | var j^ángat at heyra iU lœti , er
peir frömdu seiðit^. Gengu peir sfðan inní
húsity ok sjá |)ar hjall háfan, ok undir fjöra
stdlpa. MöaduU för inn undir hjallinn, ok
reist peim seiðvillur meS }>eim atkvœðum, at
|)eim hrifi sjálfum sei5mönnum; gengu |>eir
síðan útí skdginuy ok námu (staðar) um hríð,
en seiðmönnunum brá sv& við, at peir br^u
ofan seiðhjallinn 9 ok hlupu beljandi útaf hs^i^
inu á sinn veg hverr f^eirra ^ sumir hlupu i f en
eða sjd, en sumir fyrir björg ok hamra, ok drápu
sik allir með f>essum hætti. Fdru ]>eir síðan
aptr til skipa sinna, ok voru pau heiIbrigS;
sáu peir at hríðin hafði ekki viðara tekit enn um
kring skipin ok tjöldin. pá mælti MönduII:
nú er svá orðit j Hrdlf r ! at ek mun ekki i orro-
stu gánga, {>vi ek er engi at hreysti éðr fram-
göngUy en pd mundiv J^ú liðfár hafaorðit, ef
pd helðir einn um séð me^; ykkr« Stefni var
|>essi dauði ætlaðr, sem nú sáuð fiér, at seið-
mennirnirfengu. pökkuðu (^eir) honum fyrir
'síh konstr, ok bjuggu sik til landgðngu siðan.
29» Litlu síðar enn peir Hrdlfr fóru or
Jdtlandi ok i Garðarlki , kom við land Tryggvi
berserkr, sá er fyrr var getit i sögunni; hann
') sei^zlixr sinar^ C«
320 Gaungu-Hrölfs saga. 29 k*
hafSi rfvígan her fyrir i]&lda sakir, hafði hann,
optast verit í Skotlandi ok Englandi, sífaii
hann flýðí undan |>eim Hrölfi ok Stefni, en nú
haf&i hannspurt, atj^eir voru úi landi farnir,
ok nú mundi h'til viðtaka, en pegar porgnýr
jarl spurði hersðguna, lét hann safna liði, ok
xneð |>ví at Tryggvi haföi mjök á dvart komit,
ok |)at annat at burt var allt mannval úr land*
inu, jþá fekk jarl litit lið mdti svá miklum her.
Fundr þeirra var skamt frá borginni, sló |)ar
pegar í enn harSasta bardaga, gengu hvárir-
tveggju vel f ram. porgnýr jarl lét röskliga fratn-
bera merki sitt, ok fylgSi sjálfr, ok barSist
alldjarfligay ok drap margan mann. Björn ráð-
gjafi fylgði honum karlmannlíga, ok feldi marga
ménn^ pví peir voru vanir til herskapar ok
fuUhúgar til framgöngu. Tryggvi gekk ok
hart íram, ok dð í gegnum liS jarls, svá ekki
stdðviS honum, ok hallaðist mjök orrostaná
hans menn, jarlsins. Bardaginn stdð allan
dag, oklyktaSist méSpvl, at porgnýr jarl féll
með g(í8an orSstýr, ok Tryggvi var8 hans bana-
maSr. Flýði pá Björn ráðgjafi, ok fat li8 er
eptir var, til borgar, ok héldu sik par, en
Tryggvi settist um borgina. Sí5 ura kveld sáu
menn, at3^ skip sigldu atlandi, voru öll stdr
ok svört fyrirborði. peir lögðu í lœgi ok tjöld-
uðuý voru nú borgarmenn hugsjúkir um sinn
hag ; en |)egar morgun kom, gánga skipamenn
») 12, c.
29-'30 K.' GAUNGU-HaÓLFS SAGA. 321
heim til borgar xneS fy Iktu liði jl2 gengu freixistir,
ok höfðu tveir af |}eim grímur fyrir andliti.
Tryggvi fylkti ok liði sínu, en er peir fundust,
varð par fátt um kveðjur, þyi grímumenn réðu
pegar til bardaga, ok sdttu hartfram; ok er
borgarmenn sjá pat, gengu peir út af borginni,
ok komu í opna skjöldu, varð Tryggvi mjök í
kvínni', ok féll mjök liðhansj menn sdttu fast
at Tryggva^ ok lauk svá, at hann féll, ok mestr
hluti liðs hans, tóku ^eir pá mikit herfáng.
Fóru grímumenn |)egar til skipa sinna, ok áttu
ekki tal við aðra menn, undruðust landsmenn
mjök, hvat mönnum peita mundi vera, ok
kunni pat enginn at segja; var nú eptir um
kyrt, ok var porgnýr jarl haugsettr. pdru
fékk mikit fráfall föður^ síns ok mörgum öðrum
landsmönnum, þvl hann hafði verit gdðr höfð-
Ingi ok stjórnsamr ok ráðit lengi rikinu , ok átt
mjök friðsamt} var hann jþví öUum mönnum
harmdauði.
3(1. Frá pví er nú at segja , sem fyrr var
fráhorfit, at Hrólfr stefnir öUum sínum her
mdti Eireki konúngi. peir fundust skamt frá
Aldeiubörg , hafði konúngr mikit lið ok harð-
snúit ý margir voru miklir höfðíngjar með Eireki
konúngi; einn af |>eim var jarl, er ími^ hét$
hann var mikiU ok sterkr ok vel vígr , œttaðr
úr Garðarikij með J»einl var hálfbröðir hans, er
*) óljóiU 1) bróð'ur, C. •).S6id, aUsia&nr C
FoRVAX.DAB SðGVR^01lDRI.ANDA, 3BXKDI. ^
322 Gaungu-Hrólfs saga. 30 k.
Röndólfr hét, hann mátti vel tröU kallast fyrir
vaxtar sakir ok afls; mdðurætt hans var frá
Aluborg í Jötunheimum, ok par hafSi hann
uppvaxit^ hann hafSi kylfu fyrir vopn 6 áhm
lánga ok mjök digra í annan enda; eigi bitu
flest járn á ólpu j^á, er hann var íj Röndölfr
var hamaðr, ok grenjaSi sem tröU, pegar hann
reiddist. Brynjölfr var meS konúngiy en peir
pörSr ok Grimr voru eigi komnir, pvíat {>eir
söfnuðu liði et efra um landit. Hvorirtveggju
reistu sínar herbúðir, ok sváfu af þá ndtt. par
var sléttlenty ok skamt til sjdfar, en um
XBorgin snemma bjuggust peir til orrostu, en
konúngr skipaði fylkíngar tvær, ok var sjálfr
í ^annarri, en Brynjdlfr bar merki konúngs.
Fyrir fráman merkit setti hann Rönddlf, ok
alla fȇ er mestir kappar voru ; en i annan
fylkíngararm var ími jarl ok fleiri tignar-
menn, |)d J)eir sé eigi nefndir; hans merki
bar sá maðr, er Arnoddr hét, ok var mikill
kappi. Hrdlfr setti ok tvær fylkíngar, skip-
aði hann ^ér mdti Eireki konúngi, ok undir
sitt merki Svíum ok Frísum. Stefnir var {
annan arm ok Jdtar; sá maðr bar merki
fyrir honum , er ÁIi hct, hinn mesti hrcysti-
maðr. .Hrdlfr var i herklœðunum Hreggvi^
arnaut, hann reið Dúlcifal. Mart riddara-*
li8 var í hvárumtveggja hernum. Stefnir var í
annarri kápu Hrdlfs. MönduII var ekki í orr-
ostu, pvi hann var ekki við vopn vanr. At svá
SOK» Gauncu-Hrólfs saga^ 323
skipuðu æptu hvárirtveggju herdp, ok eptir
f»at sigu saman fylkingar; var pegar hörS orr*
osta ok mikit mannfall af hvárumtveggjum;
var fyrst atreið með riddörum, en síðan ákafr
bardagi með höggum ok lögum* Rönddlfr
gekk f^egar hart fram ^ ók lamdi á tvœr hendr
með kylfunniy ok drap svá bœði menn ok
hestdé Engi var svá sterkr riddari, at pyldL
eitt hans högg, hrökk pvf allt undan, pat
'er fyrir var8. Brynjdlfr bar merkit fram
kappsamliga^ ok gerðist ná -illr kurr í liSi
Hrölfs) hann ríðr nú fram á Dúlcifal, ok var
enginn svá hraustr^ at i söðli ststi .fyrir honum
ok hans höggum; hann hjd meS sverðinu
HreggviSamaut bœði menn ok hesta , ok drap
margan manui f>ví sverðit beit, sem í vatn
brýgðiy ok nam hvergi í hðggi stafi} var nú
orrostan mjök skœð, sviL hverr féll um f>ver-
an annan. Nú er f rá 'því at segja , (at Stefn-
ir) ríðr hart fram í lið íma jarls, ok veitir
mörgum riddara skaða , par til at .ími jarl
kemr i mdti honum, riðr pá hvorr at öðrum
með miklu kappi, ok leggr hvorr til annars
1 skjöldinn; en er f)eir mœttust, brotnaði spjdt-
skapt íma sundr i miðju, en Stefnir hjó jafl
aptr úr söðlinum, svft hann kom fjarri niSr
héstinum, spratt hann skjdtt á fætr, ok brá
sverðinu. Stefnir hljdp pá af baki, ok hjó til
íma^ en hann hjd á mdti| ok kom sverðStefn-
X2
324 Gaungu-Hrólfs saga. 30 K.
is á gaddhjaltit , ok tök af hondina meí j ept-
ir pat lag«i Stefnir jarl í gegnum me8 sverí-
iiíu, ok lét hann svá sitt líf, gekk hann síS-
an hart fram. peir fundust 1 annan staS
Áli ok Arnoddr, ok sdttust meS mikiUi hreystij
feir hjuggust, syá af |)eim voru allar hlífarn-
ar. Báðir höfðu peir kastat merk)unum, en
8vá lauk |>eirra viöreign, at Arnoddr lagði með
sverSinu í kvi8 Ála, ok út um bakit, en hanu
dö upp á lagit, ok hjd meS báíum höndum
1 höluS Arnoddi, sva ^ tönnunum nam stað-
ar, féllu peir nú báðir 'dlöuSir til jaríar. Nú
sér Hrdlfr skaía pann, er \Jlöndólfr gerir á
liði hans, ok scr, at eigi muní\svá búithlýSa;
hann hleypr af baki Dúlcifal, ois. veör á mdti
Rönddlfi, en ei^ peir mætast, pá Ptestr Rönd-
dlfr til Hrdlfs meS járnkylfunni, enByann^^íí^
sér undan, ok treysti eigi at standaV w^^íír
svá |)iíngu höggi. Kylfan kom á tvo m^nn,
er staSit höföu á baki Hrdlfs, ok lamdist h^ert
bein 1 þeitn. Hrólfr slœmdi sverðinu á hó\^^
Rönddlfs , ok tdk af í úlfliðnum , ok allar tfiép^
af öðrum fæti. Röndölfr reiddi upp stönginí ^
með annarri hendi, ok laust til Hrdlfs af ölliib
aflij íylfan kom í jörðina, ok sökk til miðsf'
ea Hrdlf sakaði ekki. Hjd Hrdlfr pá af Rönd4^
dlfi aðra höndina, svá hiSn féll niðr, snéri hanny*
Já undan^ hann veifaði stúfunum, ok öskraði\^'
sem gríðúngr, í fví höggr Hrdlfr undan hon^ \
um báða fjdhnappana, svá peir loddu við í \
1
30 K» GaUNGÖ-HrÓlFS SA6A. 325
knésbótum, drd haun 'þá slóðann eptir séi",
ok hljóp beljandi upp í fylkíng Eireks kon-
úngs, svá allt hrökk undan; drap hann meS
pví margan mann. Hrdlfr ok Stefnir neyttu
pessdi ok peirra menn, höggva nú ok leggja
hvern mann, er fyrir varðý féll ná undvörp-
um lið Eireks konúngs. Rönddlfr gáði ekki^
hvat fyrir var, ok hljöp á Brynjdlf, svá at
hann féll á bak aptr með merkit, ok komst méð
nauðum á fætr, ok flýði síðan. En er menn
Eireks konúngs sjá merkit fallit, j^á flýði hvérr
einn. En er Eirekr sér pat, flýr hann sem
aðrir til borgarinnar, en ]þeir Hrdlfr okStefn-
ir ráku fldttann, ok drápu hvern, er {»eir náðu,'
varð f»ar svá mikit mannfall, at varla má tölu
á koma. Rönddlfr hljdp út á ána, ok drekti sér j
en Eirekr konúngr ok }>eirra lið, er undan
komst, byrgðu sik inni í borginni,'ok lauk
með pví orrostuý var J>á komit at kveldi.
Hrolfr fdr 'þá til herbúða sinna, ok lét binda
sár manna sinna , hafði ok mart fallit af liði
hans; en er áleið kveldit, saú menn-Hrdlfs
j>rjú herskip fara at landi; jþeir lögðu í lægi,
ok bjuggust um; eptir pat gengu frá skip-
um 3 húndruð manna, J)at var allt vaskligt
lið ok velbúit. Einn maðr var par stœrstr
fyrir liði. pessir menn gengu til herbúða
Hrdlfs, ok er ^eir finnast, kennir Hrólfr, at
par er kominn faðir hans Sturlaugr ok Ei-
rekr, briiðir hans ; verðr par mikill fagnafuudr
X
326 GAUNGn-HRÓLFs saga. . 80-31 K;
með Jieim öUum saman. SpurSi Hrtflfr f5Sur
sinn tíðinda, ok af ferSum sínum. Sturlaugr
var pá gamall m jpk , ok hafði lengi aflagt
herferðir; sagðist hann hafa spurt til ferSa
Hrdlfs, ok hann hefði pví fárit af Noregi til
Garðarikis/ at veita Hrólíi lið. Drukku peir
um kveldit, ok höfðu mikla gleði. Sturlaugr
hafði herklæði sín, ok saxit Vefreyjunaut ; með
honum voru margir kappar ok hrejstimenn
úr Hríngaríki, einn af |)eim hét Tjörfi' hinn
. sterki, annar Bárðr, priði Garði, f]örði Atli,
ilmti Birgir, sjötti Sölvi, sjöundi Loðinn', átt-
undiKnútr kveisa} allir voru fiessir hinir mestu
hreystimenn; f)dtti peir Tjörli ok ^Knútr bera
lángt af jþeim , töku peir ná náðir á sik um
nóttinay ok höfðu vörðu sterka.
31. At Eireki konúngi dreif mart lið
um nóttina^ f»eir úr héröðum söfhuðust til
hans, en peir Grímr œgir ok pdrðr Hlés-
eyjarskalli komu um kveldit með dtöluligan
her, voru með peim margir kappar ok hei^
serkir, ok eru 12 nefndir: einn er örn enn
ermski, [Úlfr, Hárr ok» Gellir, Sörli^ síðnefr
ok Tjörfi, Tjösnir, Loðmundr% Haki^, Líf-
ölfr ok Styrr sterki, Brúsi beinserkrj allir VGra
pessir iUir viðreignar, ok líkari tröUum enn
mönnum, pött fjórir vœri verstir, én ^at var
« ) Torfi, alhta&ar C. *) dígri, h. t/. C. ') Iti&ríU ; íllr,
Ilalli- ok, h^ A\ aiinar UUi, þrid^i nttrr,^í;6r^i» C« *) SöUi>
C. *) Luíixiiindr, C. ^) Ilerkir , C.
y
31 K.
Gaungt/-Hrólfs SAGA. 327
TjösQÍr ok Gellir ok feir bræír Styrr ok Brúsí.
VarS uú Eirekr konúngr feginn f>eirra komu,
ok sagM peim, hann hef ði fengit mikinh mann-
skaða, ok Hrólfr væri ólíkr flestum mönnum
fyrir hreysti sakir ok herklœððí, er hann hafði^
var oss pat mikit dhapp, at Hrólfr náði sverð-^
inu Hreggviðarnaut. Grímr segir: vel mun
duga, skulum vér pann mannskaða aptr bæta á
morgin, er ^ht fenguð í dag. Leið náttin, en
dagrkom, bjuggust nú hvárirtveggju til orr-
ostu. Eirekr konúngr fdr út af borginni með
allt sitt liðy ok skipaði sínar fylkíngar. Brynj-
dlfr bar enn merki hans, en undir merkinu
stdðu 8 berserkir: Örn erínski, [Ulfr, Haki%
Sörli, Llfdlfr, Loðmundr^ Herkir, Tjörfi ok
Grímr œgir ; stdð hann fyrír framan fylkíngar-
merkit Í annan arminn var pdrðr Hléseyjar-
skalli, ok var borit fyrir honum merki. par
voru |)eir Tjösnir ok Gellir, Styrr ok Briisi ok
martannat lið. i mdt Eireki konúngi fylkti
Hrdlfr ok Stefnir, ok með jþeim Knútr kveisa'
ok Torfi hinn sterki. Á mót pdrði fylkti
Sturlaugr ok Eirekr, son hans, ok peir 6 kapp-
arnir: Haddr, Garði, Atli, Birgir, S'ölvi ok
Loðinn. Eigi er |>ess getit , hverir merki báru
fleiri enn Brynjdlfn Liðsmunr var mikill, svá
at konúngr hafði ^rjá um einn. Síðan var í
lúðra blásit, ok eptir pat sigu saman fylkíngar
með dpi ok eggjan, ok miklu vopnabrakij var
1) Ulli, Hárr, C. ^) 1/. t C, ^) þannig C; ok Kesjí, A.
328 Gaungu-Hrólfs saga. 31 K«
fyrst hör5 skothrf S , en slian höggorrosta , ok
gengu hrárir sterkliga á aðra, voru margir
^eir hlutir ok atburðir ^ at jafnfram báru við,
ok verðr |>o fram í eiuu senn at segja. Möad*
ull dvergr var eigi í orrostu, ok stöð á hæð
nokkurri} hann skaut af handboga, ok var
mjök mannskœðr j gengu nú hvárirtveggi hart
fram, svá eigi purfti sóknar at frýja. í mdti
Grími œgi komu peir Knútr kveisa ok Torfi
hinn sterki, báðir voru peir sterkir' ok fjöl-
kunnigir } peir sdttu hann báðir senn lengi dags^
var f»eirra atgángr (svá) harðr, at menn urðu
forða sér nœrri at vera. Berserkirnir konúngs
gerSu mikit af sér, ok gengu i gegnum lið
Hrdlfs, svá allt hrökk imdan, varð þar margr
gdðr drengr riki sitt at missa; engi var svft
gdðrhjálmr, eðr pykkr skjöldr, at eigi yrði at
gánga fyrir peirra höggum, var liö Hrdlfs báit
til fldtta. Hrdlfr haf&i gengit í fylking Eireks
konúngs ok Stefnir, ok gerðu par mikinn skaðsi
áðr jþeir sáu , hversu berserkirnir gengu hart
fram, snéru f>eir pá í mdti |>eim, ok er f>eir
fundust, var par ekki stdrra höggva at frýja, er
hyárir greiddu öðrum. Hrdlfr hjd til Arnar^
en hann kdm skildi við, ok tök hann sundr,
en blx>ðrefillinn reist allan kviöinn, svá út féllu
iðrin. Eptir pat lagði hann Herki í gegnum,
ok (hjd) báða fætr undan LífdlG. Stefnir lagði
meðspjdti tilUlfs*, en hann kom skildi fyrir
») liamramir, C. *} Ulln, alUia&ar C.
31 K. Gaungu-Hrólfs saga. 329
lágit, ok gökk { gegnutn, ok svi í lærit> vár
pat mikit sár. Ulfr h]ó spjotit ai skaptinu.
Hárr hljöp ok fram at Hrdlfi'y ok laust með
gaddakylfu utan á hjálminn, svá honum hélt við
dmegin | ok hrapaði at Uiii, ok stakk við hon-
um sverðinui enbrynjan dugði eigi, ok gekk i
gegnum hann. Loðmundr lagði til Stefnis,
[^ar er kálfann tók^, ok i gegnum k4lfann«
Hrdlfr kom at pvi, ok höggr báSuín hðndunum
i höfuðLoðni% ok klauf hannallan niðr igegn-
um, (svá) at i jðrðu nam staðar. í |>vi lögðu|)eir
SÖrli ok Tjörfí at Hrdlfi. Hárr laust meS kylf-
unni um hrygg Hrdlfs, hefSi [>at orðit hans
bani j ef eigi hefði kápan hlíft honum ok her-
klœðin, en hann féll á bœði kné. Hann spratt
upp skjdtt^ ok hjd á fdt Hárs, svá aftdk i hnjálið-
unum. Hrdlfr slæmdi ok sverðiilu utan á siðu
Tjörfai svá hann tdk sundr i miðju. Sörli leit-
aði pá undan^ ok hnykti*^ á annan fdtinn, ok
laftidi með kylfunniy hvat er fyrir varð. Hann
drap 11 menn ^ áðr Stefnir hjd hann banahögg»
lét hann lif sitt með gdðan orðstýr, var nú hörð
orrosta. Eirekr konúngr ok Brynjdlfr drápu
margan m^nn, Möndull skaut Eirek konúng
[með pilu' gegnum handlegginn. peir Hrdlfr .
ók Stefnir sækja nú hart fram á nýrra leik,
])vi mjök hallaðist á |>á bardáginn. peir komu
par at , er J^eir höfðu við ázt, Grimr ok Torfi
I) Stiirlaugi, C. *)fyrir neéTan kapuna^ C' *) Lauímundi,
C. *) Hárr hnekti, C. *) w. » C.
330 Gaungu-Hrólps saga. 31 k#
ok Knútr, ok var f>ar jörðu umsnúit; lyktaSi
8T& þeirra viðreigxi) at Knútr var dauSry en
Torfi öfær fyrír sára sakir. Grimr var möðr
tttjök I en Jfó hafði hann drepit þá enn margan
mann. Hrölfr ok Stefnir höggva til hans báð-
ir senn, en hann fdr niðrí jörðina undan, pví-
líkt sem á vatni vœri. ^ Frá pvi er nú at segja,
er jafnfram bar við ^ at peir Sturlaugr sækjast
i annan fylkíngararm ^ gengu par h várir í lið
annarra með stdrum höggum ok sterkum sp jdta-
lögum^ var par mikit mannfalL Sturlaugr hjdy
ok lagði til beggja handa með saxinu Vefreyju-
nauti purfti sá engi um sár at binda, er skeinu
^ékk af því. Eirekr 9 son hans , fy Igði honum
yél^ ok feldi margan mann. pdrðr Hléseyjar-
skalli gekk með miklu kappi mdt Sturlaugi|
hann atti fram berum skallanum, en, pd á
hann væri höggvit með sverðum eðr öxum , þi
beit ekkiy pví mátti hann öruggr framgánga.
peir Norðmennirnir, 40 af mönnum SturIaugS|
komu mdti honumy ok sdttu allir at honum, en
hann varðist með miklu kappi. í öðrum stað
mœttust peir Styrr sterki ok Brúsi beinserkr,
en í moti f)eim kom Haddr ok Garðr, Birgir ok
Sölfi, gengu peir prír at hinum tveimr, ok
{lurftu jþeir allra handa við, var |>eirra sdkn
bæði hörð ok áköf, ok eru peirra högg ok lög
eigi með atvikum greind ; en svá lauk peirra
fundif at f»eir Styrr ok Brúsi sprúngu af mæði.
áí K* GAinrcn-HRÓLFs sag a. 33 1
höf 8u ^eir ]f& drepit [Hadd ok < Garð, ok höggv-
it báðar hendr aí Sölva, en' Birgir var ui)ök
6ár. Sölvi hljdp at einum manni, ok setti
hausinn^ fyrir brjdst honum, svft inn gengu
brfngspalimar^ var pat hans bani. Eptir 'þap
feldi hann annan, ok beit sundr barkann £
peim, var hann pi Iag5r spjöti í gegnum, ok
lét hann líf iitt með mikilli hreysti. Loðinh
ok Atli sóttu tveir Gelli, ok var peirra fundr
harSr^ pví hann var it mesta iUmenni^ sœriiu
jþeir hann mörgum sámm. Gellir hjó Atla
meS bryntröllsbroddi, en hann kom í hjálm-
inn, ok klauf hann^ svá i heila nam staS*
ar« Lo&inn vildi hefna hans^ ok lagði meS
sverði til Gellis í gegnum brynjuna, ok í lær-
it, vajrð f>at mikit sár. Gellir hjó'þi til Loð-'
ins, ok kom á viðbeinit, ok tök þat sundr,
ok sneið hjartat; féll hann dauðr niðr. pá
kom at Eirekr Sturlaugsson^ ok höggr Gelli*
banahögg. Ná finnast J^eir Tjösnir ok Stur-
laugr, höggr hvárr til annars, ok varð hvárgi
sár. Hann hjó af Tjösni allan skjðldinn, en
þó hörföi Sturlaugr fyrir stdrum hðggum
Tjösna^ MonduII sir f>exta-, hann leggr ðr á
strengi ok skýtr einni krdkör í augat á Tjðsna^
svá lángt sökk uppá skaptit. Tjösnir gr(pr í
örvarskaptit; ok slítr burt örina, ok var pariá aug^
at. pessu sœtir Sturkugr, ok^'haggr í pví
Tjösna sundr i mi&ju^ svásér féll hvorr hliitr*
>; «r. » C. ^) hjtlmiiui, C. *
332 GaUSGU-HrÖLFS 8A6A« 31 k.
inti. Sturlaugr sér nú^ hversn mikiaa skalia
pórix gerir honum^ svft náliga var li6 hanskom-
it á flöttai en sumt drepit} sækir hánn nú
(ángat til y er pórfir er , en hann snýst i mdti,
ok varð peirra einvígi bœði hart ok lángt , f»ar
til er Sturlaugr kom staðhöggi á pörð, fiat
kom í skalla honum , ok bilafti eigi heldr enn
vant var. pat högg varð svá mikit^ at hann
klauí höfuð pórðar ok allan búkinn niðr f gegn-
um| svá hann féll í tveim hlutum til jarðar.
■
Sturlaugi vannst at með ýkjttná, ok varð hon-
um saxit laust| ok smaug niðr i jörðilna, ok
Cannst aldri siðan. Um |>enna atburð grein*
ast mjök bœkry at Jiví svá segir 'i Sturiaugs
sögu ok fleirum öðrum sögum, at hann hafi
orðit sdttdauðr heima i Hríngaríki, ok væri
fiar heygðri en hér segir svá, at 'eptir fall
pdrðar kcim Grimr œgir upp úr jörðunni á
baki Sturlaugi, ok hjö með mæki um hrygg
honum, svft tœki sundr i miðju ; vitum vér eigi,
hvárt sannara er. Eirekr, son hans, sér |>etta,
"pvi hann var nær staddr} hann hjó til Gríms
með sverði af mikiUi reiði, ok kom á öxl
honam, ok gnast við, sem i stein kæmi, ok
beit ekki á. Grimr snérist i mdti Eireki, ok
spjö eitri i andlit hbnum- svá heítu, at hann
féll I>egar dauðr niðr. Allir menn skelfSust
við J>essa sýn, en þó var enn hörð orresta ok
mikit mannfalL Ok er Hrdlfr vissi ^essi tíð-
indi, varð hann reiðr mjök, ok sparði hann |>á
3t-32 K. GAUNGU^HaÓLFS 8AGÁ. 333
ekki Hreggvi^arnaut , ok h]á bðÞÍÍi hart ok titt,
svá allt hrökk undan, |>at er fyrir var, drap
hann stundum tvo eðr |>rjá í einu höggi, ok
dð ])Vilíkt fram, sem hann Tæði púngan ár-
straum. Örrosta |>essi stö6 allan daginn^ til
pess at svá var myrkt, at eigi var vígljóst, lét
J>á Eirekr konúngr halda upp friSskildi, ok
gafst upp orrostan. Fdr konúngr í borgina
með sitt li<Sy en Hrdlfr til herbúða sinna , ok
voru bundin sár manna |>eirra ^ er lífvænir
voruj en svá hafði fallit lið Hrdlfs ok Stefnis,
at eigi voru meir eptir enn tvœr' púsundir
manna af öUum |)eirra her, ok fiest allt mjök
sárty var nú illr kurr i liðinu'; tdku menn
|)á á sik náðir, ok sofnuðu skjdtt eptir mikla
mæðu.
32. En pegar menn voru i svefiii , stdð
Hrólfr upp mjök hljdðliga* Hann gekk |)áng-
at^ sém Dúlcifal var, ok sté á bak honum , ok
reíð til |>ess er hann kom til Hreggviðar haugs;
túnglsljds var bjart; Hrólfr sté. af hestinumy
ok gekk uppá hauginn; hann sér, hvar Hregg*
víðr konúngr sitr utan undir! hauginum ok
horiir mót túnglinuý ok kyað :
Gleðst Hreggviðr
af gdðri' för
Hrdlfs hins hugdjarfa
híngat tillanda; '
. ») 3, C. ^) ok eggjnd'u fleslir at flyjá, h, ». C, ^^) þanníg
C; frœgn, jL
834 GAiniGD-HR<SLFs sa^a^ 32 k.
mnn rekkr sá
; xæsis hefna
á Eireki
ok öllum peim.
Gle&t Hreggyiðr
af Gríms dauða
pdrðar ok 'þar meS
fnjóta lífstundir;
mun flokkr sjá
fjanda niínna
fyrir Hrdlfi
hnlga verða.
Gleðst Hreggviðr^
Jfá Hrdlfr fœr
úngrar meyjar
íngigerSar;
mun Hdlmgarði
hilmir stýra
Sturlaugssonr'i
standi kvœSL
Gekk 'þi f ram Hrdlfr^ ok kvaddi hann virSuliga.
Konúngr tók vel'kveðju hans, okspurði, hversu
honum gengi tiL Hrdlfr segir: g)örla munu5
fiér I>at vita pikjast^ |»dtt ek segi par eigi a^ en
púngt heíir oss orrostan veitt hér til sakir pess
mikla mánnskaða, er vér höfum fengit, ok er
y ðr nú til, at leggja nokkur gdð ráð^ at oss verði
liSsemd at. Hreggviðr mœltí: nú þiki mér
góð efni íy at þá munir geta hefht mín^ ok mun
«) ok, b. V. c
S2K. Gaungu-Hbólfs saga. 336
pér sigrs avLÍit ybt^ » ^ó rfllkligt >iki. , Hér
erutvœr byttur, er |»ú skaltvið taka okskeinkja
öllum pínutn mönnum* af annarri, |)egar|>eir
yakna i morgin , en af hinni minni byttunni
skulið |>ið Stefnir drekka, ok mun ykkr paðan.
af enginn hlutr at áskilnaði verða ; kann ek |iér
|»at at segja, at Stefnir œtlar sér íngigerði,
ddttur mína, pegar hann sá fegurð hennar, en
eigi porgný, föður sínum^ eðr pér. Nú ann ek
f>ér at njöta hennar, enda mun Stefni I>at vel
líka, er |>i!S,vilt vera láta, pegar pið hafið af
byttunni drukkit. Hér er ok knífr ok belti, er
ek vil gefa pér, ok munu eigi ^vilikir gripir á
Norðrlöndum finnast, skaltú peim einum manni
gefa I>aty er f>ú pikist mikit gott eiga upp at
unna, en nú munum við hér skilja at sinni^ ok
aldri síðan sjást j skaltu nú hauginn aptrbyrgja,
sem ek hefi pér áðr fyrir sagt ; berr pú kveðjtl
mína íngigerði, ddttur minni, vildi ek til f>íii
hyrfi öU sú hreysti ok hamíngja, er mér hefii:
áðr fylgt; far nú heiU ok vel; gángi ]>ér all*
ir hlutir eptir dskum ! Siðan (fór) Hregg viðr öfugr
inni hauginh , en Hrólfr byrgði aptr hauginn^
sem honum var boðit^ ok sté síðan á Dúlcifal|
ok snéri heimleiðis. £n er hann var m)ök
kominn atherbúðum, för Stefnir par í móti
honum með alvæpni mjök reiðiligry ok mælti;
illa hefir ]>ú gert, Hrdlfr ! er ^ú liefir gengit i
Hreggviðarhaug, ok vilt pér einum friBegða, ok
336 GaUHGU-HrÓLFS 5AGA« ' 32 K«
hyggst ]^ar meS at fá íngigerSa'r kondngsdóttur,
en {>at er-J>ó eigi þess vissara. Hrdlfr segir:
enga frægð hefi ek í pessu unnlt,|)ött ek bafiyíS-
ara farit náttlengi$ heldr enn 'þúj hefi ek aungr-
an hug á pat lagt, at ek mundi kondngsddtt-
;pr fá, mun sá hennarnjdtay er lagit verðry hvat
er hvergi hugsar. Segir Hrdlfr ]>á Stefni af
sinni fer& til haugsins, ok sýndi honum bytt-
urnari settust peir |>á niðr, ok drukku af bytt-
unni, ok póttust J>eir við pann drykk mikit
atyrkna | gerðist Stefnir ]^á blíðr við Hrdlf , ok
segir honum makligast at njdta íngigerðar: ok
er f>at sannligra at f>ú fáir hennar , heldr enn
faðir minu) svá gamall sem hann er. Gengu
þeir sí5an til herbúða sinna^ ok svófu f>at, er
nœtr var eptir. Arla um morgin vakti Hrdlfr
lið sitt, ok skenkti öUum af byttunni, en peg-
ar hverr hafði afdrukkit, kendi enginn sinna
BÍraj f>ott áðr vœri dfærir, f>egar sezt hafði
með f>eim; eggjuðuj^eir mest, at berjast skyldi,
er áðr vildu harðast flýja. MönduU sá i bytt-
una, oksegir slíkahluti vinsamliga: en jþd vil ek
ekki ^etta öl drekka, mega f>vi allir ógrliga
framgánga^ at oss kemr gdð dagveizla, áðr
enn sjá dagr er úti, en f>d munu f>eir tíðindi
segja kunna* Herklæddust nú allir, ok bjuggu
sik til orrostu. MÖnduU mælti J>á: nú mun
sá dagr kominn, Hrólfr ! er þú munt f>urfa kápu
fqnnar , er hir ein brún silkiblaka , er f>ú skalt
setja innan imdir kápugrimuna^ ok aldri henni
32-33 K. Gaungu-Hrólfs saga. 337
frá andlitinu létta, pó "þhr kunni lieitt at verða.
Hrdlfr tók vi8 blökunni, ok bjd svá um^ sem
dvergr sagSi fyrir. Fóru feir nú til vígvallar,
ok fylktu liði sinu, oksýndu sik búna atberjast;
tóku |)eir sér annan orrostustað, |>vf sá hinn
sami mátti eigi vera fyrir valfalli. M önduU gengr
tysvar rángsælis kríngura valinn ; hann blis ok
blístraði í a^ar ættir , ok puldi |>ar forn fræði
yfir, ok sagfii pann val |>eim eigi at meini
verSa mundu.
33* Eirekr konúngr hafSi farit í borgina
um kveldit eptir orrostuna, at bindá sár sinna
manna ; hafði hann mikinn mannskaða, ok látit
alla kappa sína, svá at Sörli síðnefr lifði einn
eptir af öllum |>eim, er Grími ok pdrði hafði
{>ángat fylgt, dreif til konúngs mikit li5 úr
h&ruðum bæði nætr ok daga. pdttust peir Ei-
rekr konúngr ok Grímr hafa ráð peirra Hrdlfs í
hendi sér fyrir liðsmunar sakir, bjdst núGrímr
við mörgum brögðum um ndttina, ok peir
Brynjdlfr. Sár pat, er Eirekr konúngr fékk {
handlegginn af pílu |>eirri, er Möndull sendi
honum, tdk mjðk at |>rútna, ok var honum
höndin dvíg. Um morgin árla reið Eirekr
konúngr út af borginni með allan sinn her;
skikkaði hann fylkíngum sfnum, ok var skotit
skjaldborg um hann. Brynjdlfr skyldi verja
skjaldborgina, en sá maðr bar merki , er Snákr
hét $ Grimr œgir i annan arm ok Sörli síðnefr.
FoHVALDAR SðOVa NoBÐRLASDA^ 3Sl»DX. J^
338 Gávngu-Hrólfs saga. 33 k* -
Liðsmunr var svá mikiU) at 6 roru um einn
Hrdlfs manna. En er hann sér pat^ segir hann
sÍDum mönnum^ atpeir skulu ekkifylkja: ok
raunum vér renna at riðlum 30 eða 40 í flokk^
at eigi verði hríagr um oss sleginn af peirra
f jölmenni ; mun ek skipa mér mdti Grími œgi,
en Stefni möti Eireki konúngi, ok með honum
Torfa, enpéry Möndull dvergr ! œtla ek.atsjávið
göldrum Gríms, at eigi geri hann vorum mönn-
um Kftjdn með sinni fjölkýngi. MönduU gekk
|>á f ram , ok var kominn í kúSL svartan , ok var
hvergi bert á honum. Undir annarri hendi
haf 6i haan belg stdran , ok var innan meS dýr-
skinni en utan með gult klæði; boga ok örva-
mæli hafði hann í annarri hendi; öllum j^dtti
búnaðr hans undarligr. Grímr gengr |)ángat,
er valrinn lá, ok velti peim, er dauðir voru, ok
vildi uppreisa, en gat eigi ; gerist hann nú svá
hræðiligr at í sinni ásjdnu, at flestir menn jþorðu
'eigi í móti honum at sjá, |>ví augu hans voru
sem eldr, en svarlr reykr úrnösum ok munni
méð hinni sterkusta f ýlu. Skjdtt eptir þat æptu
hvortveggju herdp, ok gánga hvárir mdti öðr-
um. Grímr öskraði svá hátt, at hans hljdS
.barst yfír allt herdpit. Han;a hljdp fram fyrir
fylkíag síaa, ok hristi einn poka, en par úr
f ýkr ein dumba svört, ok at mönnum Hrdlfs ;
.en er MdnduU sá |»at, gengr hann fram, ok
hristi belg sinUy ok blés ]>aF úr vindi miklum
í mdti dumbunni, svá hún fauk aptr í augu á
33 K. GA0N€U-Hr6lF8 SA6A« 339
Grínis mönnum ^ svá |>eir urSu ]^egar blindir,
ok féllu áfram, ok voru fdttroðnir til bana af
afiium mðnnum. Grímr varð nú reiðr mjðkf
liann léggr örina á streng , ok ftkaut til Möhd«
uls, en hann skýtr i mdti, ok mœttust Örram-
arí oddana^ ok féllu niðr báSar, fdr svá prjá
f fma. pessu jafnfrara tdkst harðr bardagi með
braki ok kalli , er hverr eggjar annan , |>vi svá
voru menn Hrdlfs ákaBr , at {)eir eirðu aungU|
létu sem peim vœri viss sigrinn. Stefnir gekk
hart fram mdti Eireki konúngi^ ok með hon-
um Torfi ok Birgir. peir ruddust um fast, ok
er seint at telja högg ok lög j^eirra ^ er |>eir
drápu margan mann^ svá varla mátti tölu á
koma« Brynjdlfr gengr nú ok hart fram ok
Snákr merkismaðri svá peir feldu i fyrstu hriS
40 riddara. Hrdlfr kemr mdt Grimi œgi, ok
höggr til hans » en hann barst undan i lopt upp
t flugdreka , pk spjó eitri y fir Hrdlt. MönduU
var nœr staddr, ok brá undir belgnum, svá hann
fyldi af eitrinu; hann hljdp með belginn at
Sörla siðnef , ok steypti í andlit honum^ sv&
hann féll dauðr. Grimr varð pá at manni , en
{id hafði hann drepit 9 menn, með eitrinu.
Griipr hljdp pá at dvergnumi ok vildi taka hann j
en MönduII vildi ]>ess eigi biða^ ok fdr í jörð
ni%r, |>ar sem hann var kominn. Grjímr fdr ok
uiðr eptir honum ^ svá saman lauk jörðina fyrir
efan höfu6peim« Hrdlfr gengr nú fram hart^
Y2
340 Gaungð-Hrólfs saoa. 33 K«.
t
ok höggr til beggja handa,. urðu ^eir léttir fyrir
honunii féll nú hverr um pveran annanj aung-
um ^urfti hanu at gefa meir enn eitt höggý
gaf sá hverr dauðann fy rir lífit 9 er hann náði
sverðinu til^ ok báðar hans hendr voru bldðg-
, aðar til axlar upp, bauð nú flestum. hans fram«
gánga dttai var orrostan mjök mannskæð i báða
armana. pvínœst sáu nokkurir menn frá orr-
ostanni, at 15 skip' rda at landi, sem mest geta.
pau lögðu í lœgi , gekk mart lið frá skipunum
ok mjök yigligtj tveir menn voru hér mestir.
vexti, ok höfðu grímur fyrir andliti. peir
gengu pegar til orrostu með Hrólfi , ok kvomu
mjök í opna skjöldu £ireki konúngi , ok gerðist
mikit fldtta roð í liði hans, voru grímumenn
ákafastir, ok hjuggu bœði dtt ok títt; var nú
svá aköf orrostan, at húa var aldri iyrr |>vilik«
par mátti sjá margan skjöld kloiinn ok sterkan
hjálm brotinn ok brynjur slitnar ok margan
mikilsháttar mann lágt liggja. £ngi lét sér par
" aimars víti at varnaði verða. par var skotit
spjdtum, gaQokum^i flettískeptum, handsöxum
ok mörgum öðrum skotvopnum. Hrölfr sœkir
nú fram at skjaldborginni , ok varð J>ar hörð
viðtaka. Grfmr segir kemr jþá aptr til orrost*
unnar, ok var mjök dfrýnligr, drap hann jþá
hvern, cr fyrir honum varðý i mdti honum
komu J>eir Birgir ok Torfi ok báðir grimume^ni
ok sdttu at honum allir með miklu kappi^ ok
') /itV byrjw C (^ptr, *} gaflaukuin^ C.
3aK. Gaungu-Hrólfs saga. 341
komu peir aungu sári á hann, greiddi hann
f^eim mörg högg ok stór, urðu peir bœM sárir
ok móSir. petta var allt jafnsnemma, at jStefn-
ir mœtti Svala, ok h]ó til hans með sverðiý
pat högg kom 1 skjöldinn, ok tdk af pat, er
nam, ok-isundr merkisstaungina* Svalr^ hjé
i mdtii ok klauf í sundr allan skjöldinn, ea
Stefnir varð ekki sárj hann hjd til Svals, ok
koth utan á hjálminn, ok rendi af barðit, ok
niðr á öxlina, ok tök i sundr axlarbeiúit ok
inn í búkinn, ok fékk hann bana ; var nú merki
Eireks konúngs i gras fallit. petta sér Brynj-
ölfr^ ok sækir nú í móti Stefni mjök iUiligr
ásýndar; hann var tenntr sem villigöltr, hana
höggr til Stefnis, ok hvorr til annars, ok
beit ekki á Vefreyjunauty beit ok ekki sverð*
Stefnis á Brynjdlf. peir hjuggust lengi, ok
varð Stefnir mjök mdðr, par til er sverðit gekk
sundr undir hjöltunum. pá rann Stefnir und«
ir Brynjólf, en hann tok i mdti mjök sterkliga,
Brynjdlfr beit i öxl Stefnis, ok klypti holdit
burt af beininu svá mikit, sem hann fékk yfir
ginit, pvíat eigi tóku tennr hans igegnum
kápuna. Stefnir varð við karlmannliga 9 ok
{»reif hendi i munn Brynjólfs^ ok reif allt út at
eyra, var hann "þá mjök dkyssiligr, glímdu
I^eir SV& lengiy at ýmsir hörfuðu, par til at
Brynjdlfr féll á bak aptrum Sval; spenti hann
J»á báðum höndum hrygg Stefnis svá fast, at
*) Svalr, Svula, aU*talSar C.
342 GaUN6U--HrÖlP8 SAGA. 33 k.
bana mátU siv hvergi vfkja, varð Hann and^
litinu at forðai aem hann mátti, at Brynjdlfr
biti hann eigi. Ná er frá Hrölfi at segiai
haAn sækir at 8k)aldborginni með miklum
grimmleik | fékk hann par mörg högg ok lög
ok mikla at^dkni "þvi |>ar var allt it hraustasta
mannval Eireks konúngSi hefði hann Jiar feng*
it mörg sár ok mikinn skaða^ ef eigi hefði
kápan hlíft bonum ok herklæðin. pá drap
Hrölfr einn sjötigi riddara j Hrölfr rauf þá alla
sk)aldborgina $ Eirekr konúngr varðist vel ok
kœnliga, hann kallar hárri röddu á Grím segii
ok bað hann duga sér pk hUfa nú aungu.
£9 er Grímr bey rði |>at | skundar hann 'þáng^
at, Hann hafði |)á drepit Torfa ok Birg]|
ok særða grímumenninai en annan til dlífiS|
hafði bann verit stundum flugdreki| en stund-
um ormri gölfr ok griðúngr eðr önnur skað-
samlig skrípi^ I>£^u er mönnum eru mein-
samligust; ok er Hrölfr sér hann, pá mælti
hann: enn muntu sökkva þhr i jörð niðr, sem
í gær, er við fvmdusti núfar þú híngat, jEgir}
o]c berst við mik! el þú poriri |>ár til erann-
.arhvorr okkar fellr. Grímr sagði: |»at skaltu
fjnna, at ek er hérkominni ok hjd til HrdlfSi
en Hrölfr í tnóúj |)ar mátti s)á stór högg ok
ákafa sókui er hvorr veitti öðrumi en aldri
l^juggu peir svá stórt, at nokkut biti. peirra
atgángr var svá harðr^ at allir stukku frá|
33 K. GauNCU-HrÖLFS ðAGA. 343
peir er f n4nd voru, en svá hrokk eldrinn
úr vopnunum, er pau mœttust^ at atla vega
sundraði af. Enn mikli grímumaðr mœtti Eireki
konúngi, ok var peirra atgángr m\6k harfir;
Eirekr koniingr hafði skjöldinn á Jieirri hendi^
er sár var, en.hjó með hinni bæði mart ok
stdrt, pví hann var hinn mesti kappi. Svá
iðndaði peirra viðskipti, at grímumaðr klauf
af konúngi allan skjöldinn ; eptir f»at hjd hann
t)á)$a fætr undan Eireki konúngi^ ok drap
^hann; síðan l^ hann lif sitt með mikilli
hréysti ; brast pá flötti í liðinu, ok flýði hverr,
sem mátti^ tökst nú mannfallit á nýan leiky,
er víkíngar ráku fldttann drengiliga. peirHrdlfr
ok Grímr hörfuðu úr fylklngunni, ok börðust
með miklu kappi, {>ar til er Hrdlfr skoraði
sundr mæki Gríms í miðju með HreggviSar-
naut. Grímr hljdp pá á Hrólf sterkliga ; varS
Hrdlfr pá at kasta sverðinu^ ok tdk á mdti.
Grfmr hamaðist pá, svá hann dS jörðina til
knjá, en Hrdlfr barst undan', ok varð at forða
sér við f&Uum. Grímr spfd stundum eitri,
stundum eldi á Hrdlf, svá fat hefði hans
bani orðit, ef eigi hefði kápan fyrir verit^ eða
blaka sú, er MönduU gaf honum^ var 'hans*
andi SV& heitr, at hann jKSttist náliga brenna f -
gegnum Vefreyjunaut ok herklæðinj kramdi
Grímr hold af beinum, par sem hann^tdk tilj
arldri J)dt(ist Htdlfr í meiri mannraun komit
hafa; |)at sá hann at hann mundi springa af
344 Gauxgu-Hrólfs saga. 33 k.
mæðif ef ^ir œttist tveir riS lengi, ok svá
epyrudu jþeir sterkliga til, at afgekk gras ok
svörðr af jörðinniy par er fieir geugu. Hann
shtf hvar Möudull kemr hlaupandi ; hann jþrífr
eitt sver$9 er lá á vellinuni, ok höggr báðum.
höndum á föt Grims, eu ekki beit heldr enn i
stein kœmi* MönduU hleypr aptr til valsinsi
ok finnr Hreggviðarnaut ; hann bregðr hráka
sínum á eggina, ok dregr sverðit pángat^ er
fieir glímduy |»ví hann fékk pat eigi borit nh
reittfyrir ^únga sakir j getrhann pádregitsverð*
it aptan at kálfunum á Grfmi^ svá sundr tóku
sinarnar á fótunum, ]þá féll Grimr. Dvergr
mælti: haltu^ Hrölfr! svá hann verði ekki
laus. Grímr brauzt um fast, ok sdtti i jörS
niðr, en Hrdlfr hélt honum eptir megniý pá
mœlti hann: mikil lukka fylgir {)ér, Hrdlfrr
ok muntu frægr verða af drápi miau ok stdr-
virkjum peim, er ^ú-hefir unnit i Garðariki;
haugr mun orpinn eptir mik , ok settr við sjd
fram, ok mun peim öllum* vís dauði, er par
taka fyrst land 9 peir af hafi koma tiL Margar
gildrur hefi ek sett pér til dauða, |>vi mér
sagði laungum hugr um pat, er nú er fram-
komit. £k sendi Vilhjálm til pín, at svikja
pik; enpérvar lengra líf lagit. Nú hefðir þá
, mik ekki yfirunnit, ef eigi hefði sjá óhappa-
dvergr par i tilstilli um verit. MönduU hljdp
pá upp, ok stakk digru kefii i munn Gríms^
svá at fast stdð. MönduU mælti |>á : ef Grimr
3aK* Gaungu-Hrólfs sagA^ 345
hefði uú mátt mæla lengra^ pá hefSi hana svá
iyrirmælt pér ok fleirum öðrum, at |>úhef8ir
morknat sundr , ok orðit. at öngu nema dupti^
ok skaltu drepa hann skjdtt ok leggja sverðit
fyrir brjdst honum^ en aflima eigi, |>ví|)at verSr
allt at eitrormum, er af honum er höggvit^
skal ok enginn fyrir kans sjónum verSa , meðan
hann deyr, því ^at er pess bani. Hrdlfr tdk ná
Hreggviðamaut, ok lagði fyrir brjóst Grími, svá
út gekk umbakit, en dvergr tók skjöld einn,
ok lagði fyrir ásjdnu, en pdtt J^t megi dlíkligt,
fiikja 9 f>á segir svá , at hann drafnaði' í sundr
sem snjdrí eldi, ok varð at dupti einu; Ut
Grimr svá líf sitt með hræðiligum fjörbrotum
ok hörðu handakasti^ en Hrdlfr lá ofan á hon-
um, þar til hann er dauðr, hélt Hrdlfi pá
mjök við dmegi af umfángi pví, er hann hafði
haft við Grim ægi. Sá binn mikli grímumaðr
snéri aptr tii valsins , pegar hann . hafði litla,
stund írekit fldttann, kom hann par at, er
jþeir Stefnir ok Brynjdlfr lágu, svá sem fyrr var
frá sagt, vill hann f>á duga Stefni, ok leysti hendr
Brynjdlfs af honumy en f>at fékk hann eigi gert
fyrr, enn hann braut af honum sérhvern fingr--
inn, lömdu |>eir hann síðan með keppum i hel;
var Stefnir svá stirðr orðinn af hans handagángi,
at varla mátti hann einsaman gánga með öðr-
um mönnum. Var f>essi nú hin mikla orrosta
enduð , ok hafði par orðit svá mikit mannfally
^) beii&ntitíi, C. ^ ancUlutfti, C.
* ' * •
346 Gaungu-Hrölfs saga. 33-34 k.
flt nienn vissu varla pvílíkt, ok lágu dauðir
mannabúkar um alla vöUu ^ svá pykt at eigi
mátti um jorðina gánga , fyrir f>ví mikla val-
lálli) hafði pö fleira fallit af Eireki konúngi.
Hrölfr ok Stefnir höföu látit allt lið sitt fyrir
utan átta hundruð manna, er eptir lifSu, ok var
^t flest sárt) skorti par nú ekki vopn nb væna
gripiy er dauðir menn hofSu áttj gekk Hrdlfr
úk Stefnir nú til herbú6a sinna , ok batt Mönd-
uU dvergr sár mannai ok lofuðu allir hans
kunnáttu ok dugnað^ 8ag6i MönduII^ at pat
hefSi verit hans bani^ ef Grímr hef$i náð hon-
um, f»á hann steyptisér niðr í jörðina: naut ek
(á 'þess , segir hann , at fleiri voru mínir vinir
enn haiis þar fyrir. Grímumaðr fdr til skipa
sinna um kveldit með sínu liði, ok tjölduðu
^eir s^r herbiíðir ; tóku nú hvárirtveggju á sik
ikiiir^ ok 'þótú flestum mál hvAdar. LiS pat^
er undan komst, ok Eireki konúngi hafði fylgt^
flýSu til borgarinnar, ok héldu sik |)ar.
84« Um ndttina , er menn voru sofnaðir,
gengu jþeir Hrdlfr ok Stefnir til herbúða skipa-
manna, ok svdfu J>eir allir með herklæðum
sfnum; tók Hrdlfr |>á knífinn ok beltit, J>at
er Hreggviðr gaf honumi ok batt við spjdt-
dtapt grímumanns, ok mælti: penna grip gef
ek formanni liðs pessa j ok fíar með }>akkar ek
honum- sína drengiliga pjdnustu ok liðveizlu,
{»ikist ek skyldugr at gera homim allan i>ann
gdða^ sem ek má veita honum, ok hann vill
34 IC GAUKGU-HRÓLFð SAGA» 347
af mðr ^iggia; enginn svaraSi ^eixn^ g^g^
{)eir nú til búða sinna, ok svdfu af ndttána*
Um tnorgun árla gekk Hrölfr til borgarinnár
með lið aitt;} :kom f>ar ok grimumaðr með sitt
lið'j píngaði Hrdlfr |>á við borgarmémi) ok
játaði^eipi griðum, ef peir vildi borgina upp*
gefaj taka fteir nú þann kost^ gengu |>eir
Hrdlfr i borgina meS öUu liði sinu , ok skutu
á hÚ8|>ingi y ok kvað Hrólfr upp á pinginu ^ at
jþeir voru par komnir af faendi íngigerðar ,kon«
úngsddttur^ at vinna faennar riki aptr af henn<?
ar dvinum y ok hún væri nú i Ðanmörk heil-
ok vel til reiða } urðu landsmenn við þessi tið*
indi mjök glaðir, ok ^þdttust undir hennar vald
j^jóna vildu , gengu peic Hrólfr ná til halla^ ok
settust til drykkju með mikiUi gleðiý tdk«hinn
dkunni maðr |>á af sér grimuna; kendi Hrólfr.
ok Stefnir pá, at |>ar var kominn Hrafn^ er^
fyrr var i Jdtlandi^ ok Hrdlfr gaf klœðin } segir
hann |>eim tíðindi pau, er gerzt höfðu i Dan-
mörk, faU porgnýs jarls, ok ^t at hann
hefði par atborit. Urðu |>eir Hidlfr ok Stefnir
hljdðir við pessi tiðindi, ok pökkuðu honum
mikiliga fyrir sína Uðveizlu. Hrafn segist iiafa
ætlat, at |>eir mundi hafa orðit seinir til |>eirra
enn fycra dag: voru J>ér gdðs frá mér makUgir
fy rir lifgjöfina ok klœðin endr fyrir löngu, er I>i&
gáfuð mér, en Krákr, brdðir minn, féU igœr fyrir
Grim œgi| ok j^iki .mér |>at eun mesti skaði^
' j ok b«f^i hann beltifc g<S^a ýzt yfir klœ^om ðíniun, b. v« €•
348 Gaungu-Hrólfs saoa. 34 k*
jj^tt ek verKi svá búit at hafa. Skildu fteir nú
talit, voru peir ^ar pá ndtt í göðum fagna^i.
Um morgun eptir létu f»eir Hrólfr [hreinsa
VöUu^y ok skiptuherfángi með sínum mönnum;
voru par reistir prír haugar m]ök stdrir: setti
Hrdlfr Sturlaug, föðursiani í einn okKrák, bröð-
ur Hrafns^ ok. ^Ua pá vildustu kappa 9 er fallit
höfðu af peirra li6i ; var í |>ann haug borit gull,
ok silfr ok göð vopn^ ok vel um búit} í annan
haug var settr Eirekr konúngr, Brynjölfr ok
pdrðr ok peirm vildarmennj i f>riðja var
settr Grímr ægir vi6 'sjd fram , ]þar sizt pdtti
von at skip mundi koma at, en almúgi var ^ar
dysjaðr , er fallit hafði. Setti Hrdlfr ná stjdrn-
armenn yfir allt rikit, til pess er konúngs-
ddttir kæmi til , en dvergr tdk orlof af Hrdlfi,
ok pakkaði hann honum sina fylgð, ok gaf hon-
um pá hlutiy er hann vildi hafa. Gyða, systir
Eireks konúhgs, hvarf burt úr Garðariki, ok
var pat geta sumra ;manna , at Möndull mundi
hafa haft hana burt með sér. Eptir pat bjugg-
ust f)eir Hrdlfr til heimferðar, ok héldu burt
úr Garðariki, ok léttu eigi fyrr, enn peir komu
til Danmerkr i Ards. [pann stað hafði porgnýr
mest eflt^ j gekk Bjðrn mdti J)eim með miklum
&gnaði, ok allr landslýðr. Júngfrúrnar urðu fegn-
ar fieir ra aptrkomu } pakkaði íngigerðrf>eimsína
framgöngu. Björn haiði geymt pær i einu
^ '} reyfa valíiui} C* ^} (ar lem þorgnyr jarl Laf^i baft ^t-
sitity C.
34-36 K. Gaiwgu-Hrólfs saga. 349
jar?ihúsi, sföan jarlinn féll; sagSi íngigerSr nú
einarðliga, at hún vildi öngvan mann eiga
nema Hrdlf Sturlaugsson, f>ví hann hefði mestu
um kostat, fðður síns at hefna, hefir hann nú.
mist föður sinn ok brdi^ur ok aftra vini ok frændr^
eu komit sjálfr í mestan háskaj mæltu pessu
öngvir í möti^ gjörði Bjorn freim nú sæmiliga
yeizlu , ok drukku erfi porgnýs jarls.
35. Einn dag at veizlunni stdð Hrafn
upp, ok beiddi sér hljóðs, 6k mælti: pakkir
vil ek gera yðr, Hrólfr ok Stefnir ! f^rrir jþann
heiðr ok velgerníng^ er |)ið hafið til míngert,
bœ8i nú ok fyrri, er ek var hér, vil ek mi
kunngera yðr mitt nafn ok ætterni: Kontjngt
einn hét Játgerr, ok réð fyrir einu konúngs-
riki í Englandi , ok hafbi atsetu í borg, ^irri^
er Víncestr heitir; hann átti tvo sonu ok eina
dóttur; hét hinn ellri son hans Haraldr, ^n
annar Sigurðr; ^lfhildr hét ddttir hans. Ek
er. sá sami Haraldr, en Sigurðr, bröðir minn,
féll i GarðarXki, sem I>ér vissuð, ok er möð-
urkyn okkart hér i Danmörk. En |)á. er
ek var 15 ára, en brdðir minn 13 ^ var faðir
minn svikinn. af frœnda sínumy er Heinrekr
hét, ok er hann mikill kappi ok óeirumaðr;
lét hann síðan taka sik til konúngs , ok heldr
síSan rikinU) en við bræðr komumst með nauð-
um undan; ok fengiim komit Alfhildi til
g^ymslu i bórg f»á , er Brandifurðá heitir, ok
hefir hún lar verit 8ÍðaxL> en við bcæðr höf-;
3$0 GAinVGU-HlÖLFS SA6A, 85 K»
vm ferit hiildu h8(%i um ýmsi lönd, ok nefnt
okkr Krák ok Hrafn, höfum vi^ fengit lið petta
ok skip hjá ýmsum höfðíngjum. með styrk
frœnda okkara ; hefir Heinrekr mikinn styrk af
Skotlandi, pvi hann á döttur Melans jarls úr
Möraði) ok mikiU vin höf uSkonúngsins , er
Dúngall heitir; vi5 hann er kennt Dúngals*
bœr, f)ví hann hefir |)ann stað byggja látit;
Ná vil ek |>es8 biðja yðr, Hrdlfr ok Stefnir!
at |>ið veitið mér lið ok styrk, at ek mœtti
föSur mfns hefna ok mína föðurleifð aptr
vinna. Hrölfr sagSi: allan |>ann styrk ok
fylgi skal ek |>^r veita, er ek má, ok eigi
fyrr v\^ skilja^ en pd hefir pitt ríki aptr unnic
ok f>{na harma rekit, eðr at ððrum kosti skal
ek láta lifit. Stefnir talaði ok sh'kt hit sama«
Haraldr ^akkaði peim orS ok góðvilja. pegar
eptir veizluna bjuggust {>eir til ferðar^ ok
völdu-með sér allt hit fræknasta lið| er fá
kunni. peir settu Björn ráðgjafa eptir til
landsgœzlu, ok fleiri ríkismenn með honum^
en áðr peir 'fóru, hafði Haraldr upp orð síui
ok bað pdruy systur Stefhis; var Hrólfr J^etta
flytjandi ok fleiri tignarmenn aðrir; tót pat
iram at Haraldr fékk hennar, ok skyldi hún £
festum sitja , til fiess f>eir kœmi aptr. Eptir
^at sigldu fteir af Jdtlandi, ok höfðu 30 skipa
ok öU vel búin. peir léttu sinni ferð eigi
fyrr, enn j^eir kvomu vestr til Englands við
ey ^á| er Lindisey- heitirj farlögðu peir í
*.\
35-36 K. Gaun6u-Hi[ölfs saga» 351
lægi^ ok lágu |>ar nokkura daga, ok biSu byrj*
ar, |)VÍ Jíeir vildu ejgi par herja.
36. Svá er sagt, at með Heinreki konúngi
var sá.uiaðr, erAnnishét; hann var gamall at
aldri, en nýr ok forn at ilsku ok fjölkýngi;
hann hafði fóstrat Heihrek ok verit jafnan
hans ráðuneyti. Annis hafði sagtkonúngi fyrir
mánuði) at Haraldr ok Hrdífr mundi j^ar koma
með mikit lið, ok hvat |)eir œtluðust fyrirj
sagði Annis ])á kappa mikla Hrólf ok Stefni,
ok nú mundi ráða við purfa : er pat mitt ráð^
at senda til Skotlands til Melans jarls, mágs
|)ins, ok bann komi til liðs við pik ; pú skalt
ok gera boð til Dúngals konúngs«y at hann
sendi |»ér lið ; qk pegar Hrölfr kemr við landy
skaltu senda |»eim mann, at hasla |>eim völly
ok bjöða f>eim til orro^liii^, mega ]>eir "þá ok
herja at réttum vikíngalögum; orrostustaðinn
skal setja við Ásatún norðr frá Kanaakpgumy
J>ar er landslæg mest, ok verst fiótta vií5 at
koma, en í sköginum skaltu vera láta belm-
ing liðs vors, til |iess at Jteir veiti jþeim bak«
slettur, ok koma Jieim i^opna skjöldu i skulum
vér pá kringja um pá^ ok láta öngvan með
lífi burtkomast. v Sýndist konúngi |)eUia gott
ráð, ok lét svá meðfara, sem Annis sagði fyrir.
Kom Melans jarl af Skotlandi með mikit lið^
vat |>at ok fritt lið^ er Dúngall konúngr hafði
sent Heinreki konúngi, voru jþar fyrir liði bej>
sefkif tveir, hét eionÁmon^ en annar Hjálmr;
. 352 Gaungu-Hróles^ SAGA. . 36 K.
vocu f^eir miklir fyrir 8^r at afli ok harfifengi;
hafSi Heinrekr nii óflýjanda hér. Komu nú
, sendimenn hahs til Lindiseyjar, ok sögðu |»eim
Hr616, at peim yar haslaðr vöUr, ok til orr-
/ ostu búit vi6 Ásatún. Sýndíst |)at sUmum
dráðligt at fara með jafnlítit lið upp i megin
landsins, svá sem par var mikit fjölmenni
fyrir^ héldu peir til f)es8 staðar, er í Skor-
steini heitir, ok létu f>ar eptir skip sín, ok
bjuggu sik pá til landgöngu , ok léttu eigi
fyrr, enn peir kvomu vií Ásatún. Var Hein-
rekr koniingr J^ar fyrir ok Melans jarl meS
óflýjanda hér, en í skdginum voru peirÁmou
ok Hjálmar með mikit lið, ok vissu peir Hrdlfr
ekki til pess. Voru uú skipaðar fylkíngar:
Heinrekr konúngr setti pr jár fylkíngar, var hann
sjjálfr í miðri fylkíngu, en Melans jarl í annarri ;
1 príðju fylkíng var greifi sá, er Engilbert hét,
ok var hinn mesti kappi; með honum var sá
maðr, er Rauðam hét, ok var bæði mikiU ok
sterkr ok fullhugi hinn mesti ; voru merki bor-
in fyrir peim öllum. Annis var ekki í orrostu.
Haraldr vildi fylkja i mdti Heinrek konúngi, en
Stefnir mdt Melans jarl; Hrdlfr fylkti mdt
Rauðamok Engilbert ; vareptir pat í lúðra blás-
it, ok knúðust hvárirtveggju til framgöngu með
dpi ok eggjan. Tdkst par fyrst skothrið, en
siðan in harðasta höggorrosta , ok gengu hvár-
irtveggju vel framj Skptar ok Englismenn voru
fyrst mjök ákafir, en Danir tdku vel vi5 ok
86 K. GaUNGU-HrÓLFS 8AGA. 353
snarpHga. Peir Engilbert pk RAuiSam mœttu
Hrölfi ]^ar í fyrstu ^ 'þi orrostan f estist , ok
söttu^athonum báiiir'senny en hannvarSist vel
ok drangiliga; var hann i herklæðum sínum
ok utan yfir í Vefreyjunaut. peir voru bœðir
fimir ok sterkir, Rauðam ok Engilbert, ok köm
Hrölir Aldri staðhöggi á ^á , en klauf hann af
peim allar hlifar. Varð Hrdlfr mjök mdðr, en
ekki festi vopn á honum fyrir hlífar sakirj
hann var ný ákafliga'. reiðr j honunl rarS fiat
fjrrir^ at hann kastaði sverðinu, en rann undir
Engilbert greifa með svá miklu skjdtrœði, at
hann hdf greifánn upp yfir höfuð sér, ok fœriii
hann á höföinu liiðr, svá hálsbeinitgekk í simdr.
í |>ví hjd'Rauðam báðum höndum á hrygg
Hrdlfiy svá sverðit gekk sundr undir hjöltun-
um, vildi hann ^á hafa gripit Hreggviðarnaut ;
Hr61fr< hljdp A hann, ok lét hann kenna afls
munar, ok hnepti hann undir sik, ok setti kné
fyrír brjdst honum^ svá hart at inngengu bríng-
spalirnar, létu Rauðam ok Engilbert syá lif dtt,
ok |>dttu fieir verit hafa enir mestu hreysti-
menn. Hrdlfr tekr nú Hreggviðarnaut, ok
höggr til beggja handa, |)dtti ^eim Skotum
hann mjök sárbeittr , ók hopuðu heldr imdan.
Hrölfr mat eigi muninn, eptic peim at.fara,
ok drap hvem, er fyrir honum varð. Danir
urSu f>ess brátt vsfrir y at J^eim bitu eigi vopn-
1) A^ hjrjar w/mat hrot ú/ B,
FoRtfALDAR SöOVR N0RÐBI.A«DA, 3B»DI« ^
í
354 Gaungu*Hrólfs saga* ^ S6K.
in, jþdtt þeir hjuggu prátt til, sem eigi ▼(uru
hlífar fyrir, ok var líka seza þeir b^irSi með
lurkum, utan Hreggviðamautr beit, aem i
vatn brjgiSi, hafði pat ok enginn deyft getat
utan Grímr œgir> syá at menn vissi til peas
dœmij féllu nú meir Danir enn Englismenn.
Pessunœst héyrSu þeir lúðrablástr ok herdii,
hlupu pá berserkimir fram úr skdginum með
miklu liðiy ok komu jþeim Hrölfi i opna skjöldu^
gerSu peir harSa atgöngu, ok féllu nú Danir
undvörpum. Hrólfr bað sína menn snúast á
mdti ok horfast at bökum} fdr hann ok með
merki s(nu í mdtiberserkjunum, varð nú allhorð
orrosta. Stefnir átti vopnaskipti^ við Melans
jarl^ ok var þat harSr samgángr ^ jj^ví hann var
mikiU kappi ^ en sverð Stefnis beit ekki. peir
Amon ok Hjáhnar kvomu nú i mdti.Hrdlfi;
jþeír hjuggu til hans báðir, en hann hafði fyrir
sér skjöldinnv ok bar af sér drengilíga. Hrólfr
sveipaði sverðinu til Hjálmars, ok kom á lœrit
fyrir ofan mjððmina ^ ok ^ar undan fdtinn , ok
dóhann eptirlítinn tíma* Annis kom Jþá fram,
hann hafði skjöld f yrir sér stdran sem hurð , en
lítit sax i annarri hendi ; hann lagði saxinu á
.miðjum merkismanni Hrdlfs, svá |»egar gekk
i gegnum, féll |>á merkit á jörð. Dönum bitu
núvopnin, ^egarAnnis varframkominn} dugði
nuhverr, sem mátti, fcU nú mart af hvárum*
^veggjum, enjþófleira afOönum. Hrdlír vildi
36 K* Gaungu-Hrölfs saga. 355
nú hefna merkismanns síns, ok hjtf til Annis^,
höggit kom í mifijan skjöldinn, ok klofnaM
hann niðr at mundriðai stóð þá sverðit fast, en
Annii héltsvásterkliga, at hvergi bifaðist skíöldr-
inn; en Hrdlfr vildi pá sleppa sverSinu, varj^ss
eigi kostr, pví báðar hans hendr voru fastar við
meðalkaflann. Annis bað ^á Skotana at skripta
'Hrólfi, jþvi ná hefir vargrínn í stiUi gengit,
gerðu peif nú svft, at f>eir pyrptust at Hrdlfi
mjök margir, aðrir hjuggu eðr börðu hanui
bœði var hann grjtfti grýttr ok öxum höggvinn
ok kylfum lamdr, grettist Hrdlfr ekki nú
hagliga y ok brauzt um fast með hörðum fóta-
spyrníngumy varð hann fó eigi laus. Nú er
frá Stefni at seg)% at hann barðist við Melant*
jarly tök nú at bíta sverðit i hann hjtf til jarls-
ins af öllu afli ofan í hjálminn. pat högg varð
svá mikit I at hann klauf hjálminn ok höfuðit
ok búkinn allan brynjaðan niðr i gegnum^ svft
í jörðu nam staðar j höfðu |>eir nú lengi barizt.
Stefnir undraðist nú, at hann sér ekki merki
Hrólfs nir sjalfan hann j ok leitar eptir honum^
. |)ar til hann sá, hversu hann var staddr, at peir
sdttu at höggva imdan honum fœtmarj skund*
ar hann nd at duga honum, ok kemr at Annis
dvorum) ok hoggr með sverðinu framan á
hjálmbarðit, ok pat i sundr^ ok par með alla
á sjönuna, o k báðar hendmar i ölbogabifStunum ;
I ) Ambns, b/ 1) Mclans, B,
Z2
356 Gadkgu-Hrólfs saga, 35 k^
giiíddi Atinis nú dfimliga , varö Hrdlfr nú laus,
ok Var eigi gott fyrir honum at verða, ok snéri
'þá at Amon , ok hjö til hans með báSum hönd--
um^ ^verðit kom í skjöldinni ok tdk í snDdr,
en blóðrefillinn reist brjdstit ok kTÍMnn, srá
út féllu iðrinn, ok féll Amon dauðr til jarSar.
Hrölfr var *þá svá reiSr, at hann eirði aangu|
hann hjö ákafliga sem hendrnar fengu tíðast
reitt sverðit, en 3 e8r fjdrir féllu fyrir hverju
hans höggi. pvf var líkast til at jafna um
mannfallit, sem pá er ákafiigast p'rýtr [kurfl
af stpfni', er menn gera til kola. Stefnir
gerSi ok slíkt hitt sama, féllu nú svá skjdtt
Englismenn, at mörgum hundruðum gegndi.
Peir Heinrekr konúngr ok Haraldr höfðu fund*
izt öndverðliga í orrostunni^ ok höfðu barizt
allan daginn^ voru f)eir bæSi sárir ok m'dðir,
en Haraldr fid meir. Hrdlfr sér nú J^eirra
viðreign; hann hafði þá fjdrum* sinnum gengit
aptr ok frám i gegnum fylkíngar Heinreks
konúngs, hann veðr |>á at konúngi, ok höggr
á hrygg honum, 6v& hann féll í tvo hluti
dauðr til jarðar. En er Skotar ok Englismenn
sjá konúng sinn fallinn, flýði hverr, sem fætr
hafði, ok |>ví kom við, en hinir ráku fidttíinn,
ok drápu hvern, er |>eir náðu, ok eigi gekk
til griða. Hrólfr rak lángt fldttann, }>urfti sá
enginn griða, er hann náði sverði til, ok féll
mikiU fjöldi i fldttanum. Snéru Danir ^á
s) kurl af kiMkki, C ^) 5, B; sjö, C.
36-37 K. GauN60-HrÖlF8 SA6A. 357
aptr, okflettuvalinn, oktdku parmikitherfáng.
Annis var fángaðr í orrostunni, ok lét Hrölfr
eykr spretta honum í sundr, ok lauk svá hans
æfi. Hrólfr var sár mikit, bœði á höndum ok
iiiStum, [en víða um búkinn blár ok lerkaðr'
af stdrum höggum, pótt eigi hefði bitit. Fdru
|reir Haraldr nú til Vincestuborgar', ok var
hún uppgefin fyrir f>eira, ok gekk allt lands-
fdlk glaftliga til handa Haraldi; var hann ná
til konúngs tekinn yfir allt pat riki, sem faðir
hans hafði átt, pakkaSi hann f»eim Hrólfi ok
Stefni, sem vert var> sína fylgð ok framgöngu*.
Skotar J^eir, er undan komust, fdru á Cund
Dúngals^, ok sogSu honum sinar dfarir, ok
mannskaða, ok at Hrólfr var likari trónum
enn mönnum fyrir afls sakir ok vaxtar. Lík^
aði DúngaP mjök illa mannskaði sá, hann
hafði fengit, ok varð |»d svábúit at hafa.
37. peir Hrdlfr ok Stefnir sátu nú um
kyrt með Haraldi, Jjat er eptir var vetrarins;
lét Haraldr sækja Álfhildi, systur sína, [til
Brandfurðaborgar, ok fdr hún<^ með gdSu för-
uneyti ok sæmiligri fylgS} var8 Haraldr feg-
inn systur sinni, ok svá hvárt jþeirra öðru, var
hón en fríðasta júngfriSý ok vel at atburðum,
sem konúngsbarni byrjaði. Stefni rann skjdtt
ástarhugr til hennar, ok gekk á tal við hana,
ok virtist hiSn honum bœði vitr ok hœversk-
») liamlaír, C *) Vínkcstr, C. ^^) Jrd [ v. i B. *)
Ðúiiga^ar konúngs, JS. ^) honitm, 13, *\ v. i B>
J
358 Gauitgu-Hrólfs saga. 37 k.
lig; hafði Staíáir þi uppi btfnorS ttl hennar,
en hún svaxar þvl vely ok veik þvi mjök til
brtfður siuBi var þat au&ótt við .Harald^ f^ví
honum var Stefnir kunnigr at göðum dreng-
skap ok míkilli hreysti} för {mtfram^ atStefnir
fastnaði Alfhildi^ ok greiddi Haraldr út mund
hennar f gulli ok göðum gripum. Bjugguat
þeir ná allir, (egar voraði aptr til Danmerkr^
ok hlöðu skipin neð malt^ mjö5 ok vín ok
dýrum klæðum ok öUum ^eim varníngi, er
dýrmœtastr' var í Danmörk, ok fá knnni f
í Englandi, héldu siðan aptr til Danmerkr,
ok var Alfhíldr nieð jþeim; varð allt fölk f
Jötlandi fegit f>eirra aptrkvomU| töku íúng-
friTrnar vel við (eim oj^ Bjöm ráðgjafi. Fdr
Alfhildr til þeirra íngigerðar ok pöru, ok' var
nú mikill fagnaðr með |>eim öllum saman, letu
r
J)eir nú ryðja skip sín, ok efna til ágætrar
veizlu með öllum sínum^ beztum tilföngum,
er i Danmörk mátti fá eðr nálœgum lö^dumj
varpar enginnhlutr tilsparaðr um hallirok hús-
búníng [okalla hluti, pá er mátti £á á Norðrlönd-
um' 9 voru til jþessarar veizlu boðnir burgeysar ok
hirðmenn, greifar ok jarlar, peð hertugum ok
'konúngum ok öllum öðrum mikilsháttarmönn-
um } voru flestir tig^arinenn at pessi 'veizlu^
er f voru Danmörk; ok at öllum samanskip-
uðum ok |>ángat kom^um, var mönnum í
sœti skipat, ok |)éntu par kurteisir júnkerar
>3 torigætnstr, B. ^) 6h6l eé'r a^ra liluti, er at Noré^rlöndum
voru «t f« rrtr ineð" penín^um tit knupast, C.
37 K. GAnN6U-HRÖLF8 SA6A. 359
[ok hœrerskir hófmenn^. pár voru frambornir
alðkonar réttir me5 htnum dýrustum ' íurtumi
[allra ha^da dýra hold ok f ugla af hrehium
ok hjörtom ok* vœnuni villisvfnam, gœs ok
rjújnr^ zíieð pipruðum páfuglum } eigi vant-
áði |»ar hiiin dýrasta drykk^ ál* ok enskan
m}ðð méð vildasla vini, píment ok klaret y ok
at brbUaapíno settn ok veizluani svá 6kipai(ri%
mátti heýra aUkonar ^rengleikay hörpur ok
gig)ur,.6im'phdn ok salteríumj par voru bumb-
or barðar' ok pípnr blásnary með alskyns list*
iligum leikumi er líkaminn mátti við gleðjast.
Eptir fíat voiú júngfrúmar innlelddar með
sínum skrautligum skara ok skemtiligum k venna
ijölda^ 'Lei<ldu tveir tignarmenn hverja peirra,
er bi^úðguma^mir áttn at eiga} var yfir peim
boi^it [á steindum stðngum^ klœði', hvat er
skyggja skyldi peirra bjartá búnað ok fögru
ferðy til þess er ^r voru f sæti komnarý var
]þá klœðit bnrttekit^ bar JA eigi lit af lit, hörund
ok hár dkínaada ok guU gktanda með gim*^
steinum bei^anda. Sýndust *þé öllum Alfhildr
ofc ptfra foIVar á lit hjá íngigerði. Var nú
veizla hin virðuligasta , ok at ^ssari veizlu
gekk Hrölfr at eiga ingigerði, en Stefnir Alf-
hildii Haraldr póru. pessi veizla var 7 nætr
atandandi með sama sœtt ok skipan verandi,
■ ■ ^
• ) t/. » Ð. «) tronur, C. ') kal, C. ^) þut undanfarw
ftá [ V. i' B. *) ok irumbur, h. i/. C* *) «;• »' B, ^) þ«t «r
siklad'i beilir, h. u, C.
]
360 GAÐfiGU-HRÖLFð SAGA. ' 37 K. .
sem ek er nú greinandi meS .heiSr ok ptis
endaniiiý brúSgumar me5 góSum gjöfum alla
tSgnar^ienn reifandi ok peim sína þarkvomu
^akkandii en hverr til sinna heimkymia far-
andi, peirra ráð sem ok mikihnensku lciándii
ok allir me5 vináttu skiljan^i. - T.<ikust nú
með peim gdðar ástir. Var Hataldr konái^r
ekki lengi i Danmörk, áðr^haniíir, bj^t heim
tíl En^lands. Skildi hann við Stt^fiú 9 mág
sinn, ok Hrdlf með vináttUy ok , f 4r. ' síSan i
ríkí sitt| var pdra drottning með honumi ok
^ettustum kyrt} áttupau.böm san^ao^ f>ötc^a
sé eigi nefnd. England er kállat gagnauðigast^
land af Vestrlöndumi pvi f>ar er blásinnallr'
xnálmr, [ok {>ar fellr hveiti ok vin*, ol^ alls^
konar sœði má fiar hafa} [eru par. ok klœ$i
gerð ok margháttaðir vefir meir^enn i öðrum
stöðum^. Lundúnaborg er |>9r' höfuðstaðr
okKantaraberg^, j^r er SkarSabprg^ ok. [Hels-
ingjaborgy Vincestr^ ok margir aðrir stað^r ok
borgir, er hér eru eigi nefndir. Stefnir var
gefit jarlsnafn yfir allt Jdtland| ok sat hann
optast i Ripum. [Danmörk er' mjök sundr-
lauSy ok'* er [par Jdtland mestrhlutiríkis'i*
Pat liggr et syðra með hafinuj Jótlandssíða er
^) ifr »' B. «)'me6tr, ». ti. B. ^) KantaraJjjrgii B; KntU-
borg, C. ') Skannaborg, C. 8) Brandfuría, York ok Vin-
oéttr, B; Honingaborg, Brandfíiré'vborg , Jork ok Yincéstr, C.
*) mikii riki ok, b. v. C. >o ) v.tB. tt^þannig C; lótland
. . • at riki, B ; þat vip' Jótland mestr bluti, A.
37 K* GAUfijGO-BÍRÓLFS SAGA. . 361
; [vestan irá * hafinu^ Vandilskaga ok suðr ^
til.Biípa*. I Jötlandi em margir liöf uðstaSir ;
8yð8t? /í' Heiððbœ, annar í Ripuxn, |iriðl i
ÁtÚ^í^ ildrði 1 Vebjörgum; |>ar ta&áÐanirkon-
úngsinn. Litna{|ö|'ðr er á Jótlandi} hann geiigr
af noi^ri til 8u6rs, en í innanyerðíiun firðinum
gengrHaraldseið.Testr til hafsinsj par létHaraldr
konúngr SigurCNarson draga yfir ^ip sín, ]þá
baim iót undan öíri&i Sireins konúngs'. Fyrir
Te8tan Limafjorð liggr Vandílsakagi $ honum
Wkr til norðrættgr, i Jörúngi er |>ar höfuð*
staðr.' MiUi Jdtlands ok F)öna^ gengr inn
Álfasund'v A Fjóni er höfuðstaiJr i ÓSins-
ej. Milli Fjdna ok Sjálands gengr Beltis-
sund. I Sjá^andi er höfuðstaðr i Röiskeldu^.
Fýrir norðan S}áland gengr inn Eyrar-,
sundy. ok ^ár fyrir norðan Skáney$ par er
höfuðstaðr [i Lundum'. Milli Jötlands ok
Skáneyjar liggja mörg stdr eylond^ par ex
Sámsey, Alsey, Láland', Lángaland^; Borg*
undairhdlmr liggr austr í hafitzo. Höfðu Skjöld-
úngar i penna tima f>etta riki, en pd höfðu
aðrir konúngar ok jarlar ekki minna riki at
ráða enn I>eir i Danmörk, Þ<^^^ Skjöldúngar
bflBri hœrri tign fyrir sakir nafhs ok œttar' '.
1) 1 vestr frrf, B. •) enn fyrsli er, 2? ; hijin S)mnsli, C.
3) Ulfaionar, b, w. JB, C. ^) Fjóns, hiru ^) Mcíalfararsun J,
C. *) þannig C; Rinskcldu, A. ') v- i. C; Lundi,
eitihvert. 8) er 1 þórslund, h. v. C. ^^) Mun, Falstr,
h. V. C. »0) írá Skáney, b. v. (T. »*) þaí! unOanfama jr&y
i Jöníngi, V* i Bm
362 GADlffGD-HRÖLFS 5AGA. 38 K*
38. Svli er hér sagf, át Stefnir jarl mum
ekki lánglífir rerit hafa^ ok œtti ekki barh,
avá ixt bammku kæmist. peir Hrtflfií A
Stefnir skildust með mikilli vináttu, ok h&ldú
sfnum félagskapy meðan ]þeir lifSu báSir.
Ekki er fiess gétit, at^ Hrólfrkæmi til Hrínga-
rikis síðan. En f»at er sagt, at j^at sunaar
för Haraldr vestr til Englands. Slgldi
Hrölfr af Danmörk austr til Hölmgai^a meS
10 akipum, ok íngigerSr með honmn; var
Hrölf r J^r til konúngs tekimi yflr allt Gar8a*
líki « með rá5i konángsddttur ok annarra rfk*
ismanna. priSjúngr Garðaríkis er kallaSr
Kœnugarðar'y pat liggr með fjallgarði peim^
er akilr Jötunheima ok Hiílmgarðaríkiy [jþAr
er ok Ermland* ok fleiri önuur' smáipíki^.
Hrólfr stýrði nii ríki sfmi með mikilli virðfng;
var hann bæði vitr ok atjdmsamr, j^riSu
^ungvir höiRSÍngjar á hann at herjai sakir faans
írœgðar ok hreysti. Unnust pau mikit Hrdlfr
ok fngigeiiir, ok áttu ]^u mörg böm. Hregg-
viðr hét 8on peirra^ ok var mikili' fyrir sér^
hann fdr f hemað f Austrveg, ok ekki aptr
afðan. Pat er frdðra manna sögn^ at annar
sonr Hrölfs hafi verit Ólafr koniingr f Dan*
mörk, er Helgi enn frækni herjaði á, en Hrd-
^) Ka^nugarð'r, B. ^} ok Liflancl, 5. v. C. ^) þat eru
mðrg, Zí. ♦} í HólmgarðTahorg cr mest atsetr Garðakonúngs,
þat er nii (allt C,) kallat Nógar^ar (ok RuiTzaland, CJ 6. ^.
B, C. ') hhr endar B óldúmgU.
f
38 R. Oauw6o4Ir6lifs saga. 363
mundr €irei|]f$son Teítti Ólafi, sem segir f sogu
hans^okdrapHelga; okpœrPagnýokDagbjtirt
v»ridœtr Hrölfs, ergræddn Hrrfmund, en ]þat er
eigirkat,' hvártpærvorubðrnfngigerSáreír eígi.
pri» són Hrdlfs hét HöriJt/^faðir Kára, föíur*
Hör^a - Kn á'ts. pat- er «agt , at Hrdlf r yr8í
gamall maír,* en eigi 'er fat greint, hvárt
haim var sdtítdaúíJr eðr raeÖ vopnum veginn;
Nú ptftt l^essi saga (iki eigi samhljóða verða
öðrum sögum, peim er atgánga f»es8u máli
um manna nöfn ok atburði, hvat er hverr
vann eSa gerði með frœgð eðr vizku^, f jölkýngi
.eðrsvikum, eðr hvar höfðíng)amir riktu, ]þá er
f>at likligast, at peir, er skrifat hafa ok sam-
sett pessi tíðindiy muni eitthvert hafa fjrir
sér haft, annathvárt forú kvæði eðr frdðra
manna sögn. Munu pær ok fár eðr aungvar
iornra manna sögur, at meiln vili með eiðum
aanna, at svá hafi verit, sem sagðar eru, ^ví-
at flestar verða orðum auknar^ verða oíl eigi
811 orð ok atvik greind f sumum stöðum, pvf
flest er seinna enn segir. Stendr Jþví bezt
atlasta eigi eðr kalla lygð fróðra manna sagnir,
nema hann kunni með meirum Ukindumatsegja
eðr orðfæriligar fram i at bera, hafa ok fom
kvsáði ok frásagnir meir verit framsett til
stundligrar gleði enn œvinligs átrúnaðar , verðr
ok fátt svá ölíkliga sagt, at eigi fiunist sonn
«) h, V, C. *) Ur endar C. .
V
364 Gaungu-Haölps sasá. 33 k*
d^^^i tily at annat hafi svá^orSít', j^t.er ok
94Pp^Jga ritat, at gjLi^ hefir lánatheiðaunirm0zm<^
^m^fipnveg semijiristnum, vit ok ^kilníng um
jai^Íí^ hlutx, far ipj^Ö f rábœriligau fr^kleik,
auð»fi ok dgœta skapan. Nú verSr héi:, eiidir
á þessu máli frá Hrdlfi Sturlaugssyni okhans
afreks verkum ; hafi hverr f>ökk, er hlýðir, ok
aér gerir skemtan af, en hinir dgle^i, er, á^r-*
astvið, ok ekki verðr at ganini. Amen«
Sagan af Eigli einhenda ók
Asmmidi berserkjabana'.
•Hertryggh hefír konúngr heitit, hann reS
fyrir austr í Rússíaj |>at er mikit land ok
fjðlbygt, ok liggr xnilli Húnalands ok GarSa-
rfkis. Hann var kvongaSr; hann átti 2 dætr,
hét . hvortveggi Hildr; paðt* votu vænat ok
vel skapi farnar, ok voru sæmiliga uppfæddar;
konúngr unni mikit dœtrum^ sínum. Einn
tíma bar jþat til tíðinda, at konúngr; fdr á
dýraveiðar, en hin eldri Hildr á hnotskdg, ók
konur hennár; hún var kölluð Brynhildr, kom
pat til pess, at hún vaudist við riddara íprdtt-
ir. Nú sem pær búast heim úr skóginum,
kemr eitt mikit dýr, pat hjassi' heitir, fram
at peim. pat var mikit vexti' ok grimt ; pat
á lengstan aldr af dýrum, ok er |>at forn-
mælí, at sá, sem gamall er, sé aldraðr sem
einn hjassi; fiat er skapt sem glatúns hundr,
ok eyru svá stór, at pau nema jörð. En er
Jær sáu dýrit, hljópsíns vegar hver, en dyr-
it greip konúngsddttur ^ ok hljdp í skóginn?
* ^
• ) þonnig af$1iriftirnir ; hér Byrjar sogu af Eigli ok AjiDundi
fóstbræd'rui&^ 5; v. i hiiu '^) þannig hin^ h)asi' aUtia&ar, A»
366 SaGA 'EgILS ÖR ASMnKDAR. 1.2 K.
en konumar sogðu heim ^essi tíðindi; varð
konúngr mjök hryggr , ok lætr leita , ok finnst
hún hvergiy kemr engi sá^ at honum kunni
{>ar til at segjaj do&iar hht yfir sem annat^
ok lí6r til jóla.
2. Á jölum hélt konúngr ireizlu dýrliga.
Hildr hin ýngri nam hannyrðir, ok sat f
skemmu, ok var hún Bekkhildr kölluS; hún
var vitrj hinn fyrsta dag jóla sendir konúngr
eptir döttur sinni , ok nu býr hún sik ok 6Ín->
ar skemmumeyjar^ ok gánga út á strœtit , ok
fylgðu ]þeim -sæmiligir Jbofmenn. £n er ^œr
voru komnar fyrir grasgarð mikinAy heyrðu
j^œr gný mikinn ^ ok sáu fljúg^ einn ögrUg-
an gamm* Sýadust jj^eim hans vœngir hreið-
ast út yfir borginay ok kemr mikit myrkr,
en pessi gammr tók konúngsddttur^ ok flýgr
burt með hana • en laust til bana . tvo hennar
jþjónustumenny en allir urðu ögrliga hræddir;
kvomu pessi tíðindi nú í höUina^ ök varð kon-
tjngr dapr mjöL Hann mœlti: seint viU frá
heija um pann mannskaða, sem vér fávmy
kann ek eigi atskilja, hverjar dvættir á munu
liggjai pví skal pau mín orð mega bera^ at
hverr^ sem ]^at vill vinna til minna dætra, at
leita eptir peim^ pá skal sá, sem pær finnri
eiga jþœr ok priðjúng míns ríkis, en. efpær
finnast dauðar, skal sá hafa hinn bezta jarls-
döm í mínu ríki ok pá gíptíng, sem hann
villi en margir sögðu, at milAt væri útgefit^
2r3'K. 5a0a Eeiis OK AsMumDAB^ 367
i væri til mikils at vinna. Lí8a nú jdlin,
ok ferr hverr heim til sins heimilis, ok j^ikir'
mörgum mikils verð pessi tíðindi. Líðr nú
vetrinn ok sumarit eptir 9 ok áli'Snu hausti bar
{>at til tiðínda, at fiar kom skip eitt Utit vextiy
eh allt guUi búitfyrir ofan sjó; parvoru áao
manna ok Jijönustumenn at auki. Konúngr
var fyrir í höfninni; |>eir gengu fyrir kon-
úng 9 ok >vöddu hann j hann t«5k vel kveðju
^þeirra, ok spurði, hverlr peir vœrí^ en sá
kveiist Asmundr heita, ok kaUaðr berserkja-
bani 9 er fyrir peim var. Hversu gamall maðr
ertu? sagSi konúngr. Sextán vetra^ sagði As-
mundr, pik befi ek gildastan séS^ isagði kon-
úngr^ á ^im aldri^ eðr Hvaðan ertu atkom-
inn? Ur hernáði^ sagði Ásmundr, en nú er
komit at vetri^ ok viljum vér hafa hér frið-
lánd f vetr^ skortir oss eigi tó at leggja fyrir
vora menn j konúngr segir fiat til reiðu. Lœtr
Ásmundr fœra faung sínaf skipi, ok var|>eim
fengit sœmiligt herbergi at geyma sitt göts,
en optast drakk Ásmundr í konúngs höU;
hugnaðist Asmundi par vel ok hans mðnnum.
vd. pá er Asmundr hafði verit par mánuð,
var pat einn dag, at konúngr sat yfir drykkju^ at
menn kvomu í höllina átján saman allir mjöksár*
i r. Sá hét Rögn valdr, er fyx*ir peim var, landvarn-
armaðr konúngs. Hann kvaddi konúng ; kon-
úngr tök vel kveðju hans, ok spurði^ hverr hann
hefir svá harðliga leikit. Maðr er einn kom«
368 Sa6a EgiLs ok Asiif uhdar. 3^ K.
inn í land yðvart, aágSi Rög&valdr, $á heitir
EgiU) hann er illr vifireignar^ hann rœsti land
yfivarty okfór ek til mdts við faann, ok hafSi
ek 5 skip velskipuðy en Egill hafði eitt skip,
ok á 30 manna ; f^ottutnst ek hafa ráð hans f
hendi mér, en svá skildu við, át ek kom á
fldtta , ok voru drepnir menn míoir allir .utan
|)essir; en Egill pessi hefir aðra hönd, oker
kallaðr EgiU einhendi, ok vinnr hann meira
sigr með peirri j sem af er; er |»ar búit um
eitt sverð , ok er |>at d verga smíði , ok er f>vi
læst at fyrir ofan úlflið 9 en hans högg standast
aungvir menn. Gekk Rögnvaldr pá til smúSf
ok datt dauðr niðr. Konúngr mælti: eigi má
ek þsLí f ola j at pín sé dhefnt. Asmundr svar-
ar: svá mætta ek helzt launa yðr gott yfirlæti,
at finna Egil penna. pat vil ek gjarna , sagði
konúngr, ok hafið svá mikit lið, sem þht vilið.
Ekki er ek vanr at auka liði við jafnmarga
menn, sagði Asmundr, en ef EgiII hefir meira
líð, f»á munu landsmenn> veita oss.
4. Asmundr fdr nú til mdts við Elgil ^ ok
bað sina menn rda vopnaða at ^eim } EgiII var
ekki varbúinn y ok spurði 9 hverr par gerði svá
gildan atrdðr; Ásmundr segir til sín: ok á ek
við pik erindL Lát heyra pau, sagði EgiII.
Ek vil skipta við f>ik vopnum , sagði Asmundr,
■
ok gefa sverð tndt öxum. Ei viljum vér |>ess .
synja, sagði Egill, eðr er mikit fé á skipum
') y&tk menn^ C.
4 K. Saga Egils ok Asmundar. 369
» r
j9rnm. Asmundr aagði eigi vera; Tiljum vir
afla |»ar nokkursi sem jþér eruð, e6r hverju vili
pérbatakonúngifyrir rán. Ekkierum vér vanir,
8ag5i Egill, at leggja penínga fyriry þStt sveinar
taki sér slátrsauði. pá mtmU vér eptirleitai
sag6i Ásmundr , jþvfat konúngr sendi núk eptir
höfði |>inú. Hann viU I>ik jþá feigan , sagSi
Egill, ok gjörumst heldr fdstbrœðr, ok drepnm
konúng, ok gaungum at eiga dætr faans. Eigl
eru J>œr lausar fyrir, sagði Ásmundr, (vlat ]þær
hafa verit stokiar frá honum. pat er skaði^ ef
menn okkrir drepast niðr, sagði Egill, ok berj«
umst tveir heldr« Ásmundr* kveðst ^ess al*
búiim} peir gánga nú á land^ ok reyndu sinar
ll^röttir, ok var nær um með liStaifionum jj^irra,
ok um kveldit settust ^eir í sanoidrykkju , ok
svöfu af um nöttina. En um morguninn tdku
peir Asmundr ok EgiU vopn sin, ok bðrðust
sterkliga, ok primr skjöldum spilti favorr fyrír
öðrum ; var pá sdl i f uUu suðri. EgiU mælti
]þá: viltu eiga leik pennalengr? Eigi er enn
siiikit umþreytt, sagði Asmundr, ok eigi mun
iLonángi ]þikk)a rekit sitt erindi, ef við hætt-
um svft búit. pú munt ráðai tagði EgiU.
Hversu gamaU maðr ertu, sagðiAsmundr) átján
vetra, sagSi EgiU. Nú tak vopn ^in, ef pá
vilt lengr Ufa, sagðiXsmundrj berjast peir nú
öðru sinni , ok sýnist nú sem I>eim si dauðinn
Tis, sem tiler höggit) ok sem sdl er komin {
útsuðr, mælti EgiU: betra ætla ek okkr at
FoEMAIDAm SðOVRNoiiMlASDA^ 3B|VDI. ^A ft
370 Saoa Egils ok AfiMtivDAR. 4.5 K»
hsstta J^ssum leiki HirœSsla gengr pér til pess,
sagði Áamundr; hann hafði j^ fengit eitt sár.
Ver fiik há ^, sagði EgiU; sdttust (eir jþá í
^]>riðja sinhy átti Xsniundr "þá ekki annat at
gjöra énn hlífa &er9 ok fengit hafSi hann nú prjú
sár{ sir haim ná| at eigi itaun svá búit duga^
kastar nú sverSinu, ok hleypr á Egily vetðr
honum ná bág hðndin y ök berast ^eir viða um
Töllinn^ m .svá kemr^ at EgiU féllr^ haföi hvorr
slitit híálmimi af öðrum. Eigi nenni ek^ sagSi
Asmundr^ at bíta.sundr í (ér barkann, er sverð
liiitt er f}ak'ri» 8á er |iér nú beztr, sagtti EgiU.
pat mun nd voga verða^'sagði Asmundr; hljdp
liailn þá eptir :sverði sínUi .ok hljöp at EgU,
en haíin lá sv&. kyrr , sem hár hans vœrt skorit*
;i4smund]^ ' úmíú : aungum manni ertu líkr^
E^UI stattu nú upp j ok vil ék ná boð ^t, er
pá befir áðr bððit mör, at vera |>inn föstbróðir.
Mikitl»iki:méi: fydr pvíy sagði EgUl, á ek þá
iJú lauiiá pér lífgjöf. Eigi mun ek drepa jþik,
segSi lÁsmundr y en pat vU d^ , at f>ú farir með
mértU koKiúng^;; kvomu pá mennpeirrabeg^ai
ek báðu f^á «ættast 9 takast peir ná í héndr^ok
sYérjast f íÖstbMðralag eptic fornum si& . .
5« peir búd ná ferð sf na f ok koma til
'Tryggva' konúf^8« Ásmundr kvaddi koni&ng^
én hann tdk honu&n vel, ok spurði, hvort hann
hefði futfdit SgiL hinn einhendaj Asmundr
ÍLv^ðst hann fundit *hafa:; ok hefi ek ei si5
5 K< SagA EgILS OK A31IUKDAR. 371
Taskara mami^ ok viU hanii ná gánga í staS
Rögnyaldsi ok við báðir^ at verja land fiUt.
£f {»ú villt selja mir trú J>ípa t sagði konúngry
at pið gángið í bans stað ^ jþá mun ek taka sætt
af yðr. Asxíiundr kveSst fiat gjöra vilja, var
EgiU pá tilkallaðr ^ ok gjörðust (eir Ásmundr
landvarnarmenn konúngs, okrótu par um vet-
urinn. At jdlum bafði konúngr vinaboð, ók
jöladag hinn fyrsta spurði koniSqgr eptir^ bvort
nokkur vœri sá þar kominn, at honum kTnni at
segja j bvat orðit muudi af dœtriim. Jbiajis , en
Jiat kunni enginn at segja ) Iffiú konúngr jþá
J)eim skilmálay sem btann haiði ágjört* EgiU
sagði : |>at vœri röskum mönn)im ^ott tU Qár
at vix)na. Eptir jdlin för hverr ti}.^(ns heixful-
is. pegar hávetri var liðity settu j^eir EgUl ok
^smúndr skip sitt á sjd, ok völdu 4 fjdra iq/enn
ok tuttugui en sá hét Víglog'^ swi|>eir settu f jrir
]þá| sem eptir voru, en fuðir siigSust mundu
leita konúngsdætrannay ok eigi aptr ko^a/
fyrr enn I>ær fynðist annathvort Ufs eðr dauðar,
Sigldu |ieir nú i haf» pk yissu aldri| hvert ]þeir
skyldu fara^ kðnnuðu ^eir eyjar ok útsker ok
f jaUbygðir , ok fót »rk allt sumarit j en at vetri
voru peir komnir norðr at Jötunheimum, ok
Iqgðu jþeir par undir skdg einUi ok bjuggust
(ar um| ok settu upp 8ki|> sitt; sögðu jþeir
sinum mönnumy at fieir skyldu ^r dveljast
i^m vetrinn: ..skulu við EgUl, VSlM^ Ásmundri
") Tislogij C.
Aa 2
372 Sa6A Egils ok Asmundar^ 5 k*
kanna land petta ^ ' en ef vi5 komum eigi aptr at
sumri, pá skula "þhr fara, hvert sem yðr lyst-*
ir. Gánga peir nú á m&rkina, ok skjcita dýr
ok fugla til matar sér, voru peir á mörkum^
svá at mánuSum skipti, ok fengu stundunt
aungvan mat. Eitt sinn kvomu peir i dal
einn ; á ein var par , ok ey rar sléttar , en upp
yfir skdgr ok hamrarj par sáu peir' mart
geitfé ok feita hafra, ráku peir saman fMt^
ok tdku einn feitan hafr, ok sðgSust skyldti
skera hamii ok pvinœst heyra |)eir kvæklat
upip ySr sik} stukku pá burt allar geiturnar^
ok varð ]^eim laus hafrinn. peir sáu kvik^
indi uppií hömrunum, pat var meira á |)ver-
veginn enn hæðina; pat var svá hvelt sem
bjalla, ok spurði^ hverlr svá djarfir vœrí, at
stela vildu hafri drottníngarinnar. Asmundr
mœlti: hver ertu hin fagra [ok hin bólfim*
liga*, eír hvar rœSr drottrifng Jíh? Skinnnefja
heiti elj sagði hún, en möðir mín Árinaéf|a';
hún er drottníng hér i Jötunbeimum, ok
býr skamt burt héðan, mættu' f>i5 finnaí hana
heldrean stela. Sat segir pú pat , sagíi Aa-
r
mundr, tdk hann pá ffngrgull, ok gaf Skinn-
nef]u. Eigi pori ek at Þ^ggja, sagði hún, at
pér, [pvi ek veit, at mdSir min segði, at pat
sh hvílutoUr minn*. Eigi er ek vanr at táka
aptr pat, sem ek gef, sagSi Asmundr, en
piggja munti IviB , at þú umgángir okkr greiða.
■
1«
1
5 K^ 3a6a£gil5 okAsmundar^ 373
Sfðan fdr hún heim undan, ok finnr xndður
sína. Kerh'ng spurði^ pví hún væri sv& sein?
Hún kveðst hafa fundit tvo menn beina|>urfa:
ok gaf annar (eirra mér gull, ok baS mik
yisa peim til gistíngar. pvi páttu gull, sagði
hún? Ek œtlaða hjá f>ér til launa, sagði Skinn*
nefja. pví bað f»ú pá ekki híngat fara y sagði
kerlíng? Ek vissa eigi, hversu pér var Um
|»at gefity sagðihún* Bjöðpeim híngatlsagði
kerlíhg. Skinnnefja hljóp |>egar, ok mælti:
móðir mín bað ykkr koma til sín^ skulu þið
vera léttir af tíðindum, mun hún á flestu
kunna grein at gjöra. ÞÍú finna peir kerlíngu«
Hún spurSi pá at nafniý peir sogðu et sanna
til. Kerlíng var starsýn á Egil. peir sögðust
ei hafa etit mat & 7 dögum, Kerlíng var at
at renna m j(51k $ húnátti 50 geita, okmjdlkuðu
sem kýr. Hún ^tti ketil störauy oktdk hann
allá mjdlkina. Hún átti hveitiakr störan, tdk
hún par sy& mikit mjöl, at hún gjöcði hvern
dag graut í katlinum, ok höfðu pær pat til
viðrlífis. púy Skinnnefja! sagði hún, tak hríS)
ok gjör eld brenniligan 9 [mun eigi of vel plag-
at^i pdtt peir eti grautinn, Skinnnef ja ! hér í
ilýti;.en kerlíng bað |)á [herða á pat iyr^v^^
sem til vœri'; kom fár fra'm dýra hold ok
iugla. Kerlíng mælti: verum eigi hljdð, {)dai;
eigi verði svá vel plagat, sem veraskyldí, m\xi\ ,
I ) muHu eigi of vel gcsticnii , C. ^) Iirífa h því, C« ^3 kcrlíy
dúktd'i bor^, ok bjó til lagliga, b. i/. 5«
1»
374 Saga Egils oíl AstttiiÐAH. 5.« k.
r
láng^ áSr enn grautrinn er búinni ok seg
f>ú æijsögu (ína, Asmundr! en pá skal Egill
viðtaka, en bá mun ek skemta til borðprýði af
f)ví, sem yCr mik hefir borít| og forvitnar mik'
at vita, bverrar œttar pi8 eru8| e8r hvat niidír
ferðum ykkrum býn
6. Asmundr ttfk þá til orSa: Óttar hét
koDÚngr, hánn réð fjrrír Hálogalandt; Sigrfðr
hét drottníng hans, dóttir Ottars jarls af Jdtlandi
í Danmörk* pau áttu einn son, sá hét As-
mundrj hann vat mikiU vextí^ vandist hann
við í|)rdttir| ok j^á hann var 12 vetra, pótti hann
afbera öllum |>eim, sem f ar voru ; hélt hann
marga* leiksveifia. Eitt sinn^ er f>eir voru &
skógriðnir, fann Ásmimdr einn^héra; hann
alepti hundum sínum til hansj hérinn hljdp
undan, ok gátu hundarnir ekki fráit hann.
Asmundr gaf ekki fyrr upp^ enn hestrinn féll
af mœðiy hljdphann pá, ok elti dýrit með hund-
unum ; lauk sv& at hérinn steypti sér ofan fyr-
ir sjdfarhamra. Asmundr snéri pá til hests-
ins, ok fann hann eigi, var f>á komit kveld;
svaf Ásmundr af um ndttina^ en at morgni var
komin poka sv& myrk, at hann vissi eigi, hvar
hann var kominn, 3 daga viltist hann á skdg-
inum. pá sá hann mann gánga á mdti sðr
mikinn ok fríðan í skarlats kyrtliy en hárit gutt
sem silki. Eigi I>dttist Xsmundr vœnna mann
séð hafa; heilsar nú hvorr öðrum} Asmundr
AK* 3A6A EoiLS OK ASMUHBAR. 375
•porS hanii af nafoL Hann kveSst. Aran^
heitBi, 8onr Roðíans konúngs af Tattaría* : hefi
ek verit i herna^. H versu gamall ertu ? sagði
Ásmundr; 12 vetray sagði Aran; ^ar munu
ekki fleiri pfnir líkar, sagði Asmundr. Engum
▼ar ek (ar líkr, sagSi Aran, ok ]því strengða
ek pess heit, at koma eigi aptr, fyrr enn ek
hefða fundit annan minn lika at aldri ok í|>rdtt-
um. Nii hefi ek frétt til eiíis manns, er Ás-
mundr heitiri son konúngs af Hálogalandi,
eSr kannt'u uokkut at segja mér til haús, þvf
mér er sagt, at par muni skamt vera á milli.
pann mann pekki ek gjörla, sagði Ásmundr,
ok taljalr hanu ná við |iik. pá géngr at óskum,
«agði Arauy ok megun vi5 nu^ prófá okkra
Íimleika. Asmundr kveðst jþess búinn. Síðan
frömdu peir allar í|»rdttír, pær úngum mönn-
um voru tf ðar ! í pær mundir, ok voru fteir
svájafhir, atekkimáttiámiUumsjá. Siðast tókií
(eir fáng, ok voru harðar sviptingar með þeim,
ok mátti eigi mun gjöra, hvorr sterkari var,
ok skildu svá, at peir voru báðir mdðir. pá
talaði Aran til Asmundar: ekki skulu við
vopnaskipti pröfa, pvi pat verðr skaði okkar
beggja, vil ek at við sverjumst i fóstbræðralag,
at hvorr skal annars hefna, ok eiga fé saman,
fengit ok öfengit} pat fylgir ok svardaga peirra,
at hvorr, sem lengr lifir, skyldi láu verpa
haug eþtir annan^ ok láta par'ísvá mikit
*) Axan, alsta&ar C. } Aron, S. ^) Tiírtaría, 5.
376 SA^AEGlLSOKAfiMUVÐAB. 6r7lL
föi sein Þeim ^ætti siSma; síiiaii skal 8Í| sem
lengr lifiri sitja hjá hinam dauiSa 8 tmtt
í haugi^ ok fara siðan burt^ ef hann Tildi)
vökva sér siðan hlóHj 6k létu renna samaUf
héldu menn ^t f»á eiiSa. Aran bauS honum
nú at fara til skipa með sér^ ok sjá sinn farap-
Udmaj en með ^ri at Asmundr var |»á í
Bretlandi með Ottari jarli | móðurföður sinumi
pá lét hann Aran ráða.
7* péir fara ná til skipa Arans, ok vom
^u 10 lángskip með gdðum drengjum skipuð.
Aran gaf Asmundi helming liðs ok skipa;
Asmundr bað at peir mundu sigla tii Háloga-
landS| ok viidi hann hafa fiaðan sitt lið ok
ekip. Aran sagðist fyrst vilja sigla til sfns
landSi ok koma svá til Háiogalandsi ok at
landsmenn mætti sj&^ at f»eir vœri ekki staf-
karlar. Asmundr bað hann ráða; sigldu peir
siðan i haf| ok gaf fieim vel byri. Asmundr
spurði, hvort Bdðían konúngr œtti fleira barna }
Aran sagði^ at hann ætti son, er Herrauðr hit,
við ddttur konúngs af Húnalandi: er hana
bæði vaskr maðr ok vinsœll| ok stendr hann
til ríkis i Húnalandi. Faðir minn á brœðr 2,
heitír annar Hrœrekr, en annar Siggeir,
peir eru berserkir ok illir viðreignar, ok ekki
{>okkasælir af landsmönnum; konúngr hefir
mikit traust á peim, þviat j^ir g)öra "þat^ er
hann vill; þeir liggja í hernaði ok fsBra kon-
úngi gersimar. Er nú eigi gelit um peirra
7K. S4iGA EðlLS 0& AsMUffÐAR. 377
ferS^ fyrr enn jþeir koma vi6 hafnir Rtfðians
konúngs^ ]^ sáu f^eir fljöta 12 herskip ok i^
dreka^ srá vœna at aungva sáu ^eir 8lika«
Par voru komnir bræðr tveir utan af Blöku-
mannalandii h^ annar Bolabjörny en annar
Vísinni j Gormr^ )arl hét fafiir peirraj peis
hðföu drepit Rtfðian konúng, ok eytt viða land-
ity ok gjört mikit hervirki. Ea er J>eir fdtt*
brœðr verða pessa varir,^ pá létu |>eir kveða
við lúðraj en ^egar landsipenn vurðu vaiv
ir, at Aran var kominn, dreif at honum
mlSgr ok margmenni. Vikíngar drifu til skip-
Bf ok tökst bœði harðr bardagi ok mannskæðr,
ok var ^t lánga stund, at eigi mátti miUum
8)á. Aran hljdp á skip til Bolabjarnar, okrudd*
ist um fasty ok hrökk allt tmdan honunL
Bolabjöm réðst mdt honum. Aran hjö til
hans f beran skallann^ ok stökk sverðit sundr
'undir hjöltunum. Bolabjörn hjd i mdt í
skjöldinn Arans, ok klauf hann at endilaungu,
ok fékk Aran sár mikit á bringuna. Stokk-
laust atkeri lá á (ilfarinu, ok greip Aran |>at
upp, ok rak i höfuðBolabirni^ sv& fljdt' sökk,
ok kipti Aran honum út af borðinu, ok sökk
hann til grunna. Visinn hljdp á skip til Arans,
ok skaut at honum 2 kesjum i senn. Aran
skaut skildi'fyrir aðra, ok'hljdp hún i gegn-
um skjöldinuy ok i handlegg Arans fyrir fram*
an olbogann, svá at i beini stdð; aðra kesj-:
*) VíiÍDgnimaðrr^ aUtaifar, 5. ■) Gromr^ C ^) flyt, A.
878 SA£A EgILS OK ASMUHÐAR. 7 K.
utiá trfk Aran á lopti , ok skaut aptr á Vísini
okhœfði { ginit á honum, svá útgekkumhnakk-
^nn, ok upp á mitt skaptit. Spjdtit hljtfp í
tíglutréð^ 8Tá lángt gekk uppá f]öðrina| ok hékk
Vísinn j^ár dauðr. Eptir ]þat gáfust vikíngar
upp, en Aran lét hSggva alla fyrir borS ; gengu
dðan í borgina^ ok fögnuðu landsmenn Aran,
ok voru bundin sár peirra; en síðan er Aran
gefit konúngsnafn; lýsti hann jþá skildaga
peirra Asmundar, ok gaf honum allthálftvið
8ik. En er peir höföu eigi f uUan mánuð heima
verit, f>á va):ð Aran bráðdauðr einn dag, er
faann gekk í höll sína, var f>á búit um I(k hans
eptir l^eirra sið. Asmundr lét veirpa haug
eptir hanui ok setti hjá honum hest hans með
söðli ok beizli, merki ok öll herklœði, hauk
ok hund} Aran sat á stöli í ðllum herklæðum.
Asmundr lét ftera stöt sinn f hauginn^ ok sett-
ist f>árá ) haugrinn var þá byrgðr. En hinu
fyrstu ndtt reis Aran af stdlinum, okdrap hauk-
inn ok hundinn, ok át hvorttveggja. Aðra
ndtt stöð Aran upp, ok drap hestinn, ok sunðr-
* aði| ok tdk á tannagángi miklum, okát hest-
inn, svá blöð féll um kjapta honum; bau6
hann Asmundi til matar með sér. Hinu príðju
ndtt tdk Asmund at syfja, varð hann f>á eigi
fyrr var við, enn Aran greiþ f eyrun á honum^
ok sleit f>au af hofaum bœði Asmundr brá I>á
8axiy ok hjó höfuð af Aran, tok hann sfðan eld,
^ brendí Aran at ösku, okgekksíðan til féstar;
_
7-8 K. SaGA EélLS^ 01? ASMTNDAR. 379
I
I
rdr hann pá uppdregmn, en haugrinn l^yrgSr^
ok haí%i Ásmtindr mefi s^r {>at fi, sem lagt var
i hauginn.
. 8. 'Lillu síðar hafói Xsmundr |iíng viS
landsmenn^ ok spurði, hvat peir vildu halda af
'þvlj sem ^eir Aran höf ðu samanbundit ; en menA '
logðu j^ar misjafnt til) peir menn, er Aran ^
hafði géiit Asmundi, vildu honum atfylgjs.
Pessu næst varð peim litit tilhafs, ok sáu menn
|ȇ sigla skip at landi, ok voru par komntr (peir)
bræðr, berserkirnir Hrærekr ok Siggeir, ok
hugðu allir ÍUt til ^ess. Asmundr bauð peini
sína forstöðu, en aungvir voru til at risa á mó%
(eim. Fdr Ásmundr til skipa sinna við sina
menn. £n er berserkimir vissu pau tíðindi,
sem par ^ voru orðin, kölluðu |>eir sér land
allt. ' Asmundr sagði peim einkamál jþeirra
Arans, ok kallaði sér hálft landj berserkirnir
báðu hann burtverða, ef hann vildi halda Í(f-
inu; Aamundr bauð einvigi hvorum,- sem
vildi, ok lægi par land undir, en |>eir grenjuSu
í mdti, ok báðu menn sina vopnast, ok (tdkst)
pá bardagi með peim, hafði Asmundr li5
minna, en landsmenn porðu honum eigi lifS ,
at veita; féllu menn Asmundar allir, ok var6
hann handtékinn, var f>á komit at kveldi^
urðu l^eir á |>at sáttir, at um morguninn
skyldi höggva hann á haug Arans, ok gefa
hann Óðni til sigrs sér; var hann pá bund-
inn við vitídásinn, en menn fórú allir til
880 SaGA EgILS OK ASVUJBÍD.AR# 8 VL
I
ísnáSf tík svdf u af um ntfttine f herbdðuxny ok
bundu .sár sín. peir bræðr láu í lithi tjaldi
skamt frá herbúSunumy ok fátt manna með
l^eim* Nu er at segja frá Asmundi| at hann
sat upp við vindásinn; hann sá jámloku
einai er framstdð úr vindásnum, parhaf5i komit
' bögg mikity ok reis á röndinni úfr hvassy
^r gnéri Asmundr viS strengnum, ok skarst
hannísundri pví járnit varhvast; varAsmundr
l^á laus; braut hann nú fjöturin aí fótum s^.
Vindr stóð á land; Asmundr hjö strenginSy
ok rak skipit upp at skdginum, ok J^ví nœst var
Ásmundrá landi; kom honum nú í hug,at glettast
nokkut við berserkina^ áðr hann fœri í skdg-
inn, ferr hann nú til tjalds f>ess, sem peir
avdfu inni, ok fellir á pá tjaldit; |)eir spruttu
uppi sem inni voru, .ok varS peim .dgreiS
útgángan, pvíat tjaldit flæktist fyrir peim.
Asmundr hjd f höfuð Hræreki, ok klauf niðr i
jaxla ; Siggeir komst ut, ok vildi hlaupa í skdginn ;
Asmundr hljdp eptir honum; Siggeir drap
fæti, en Asmundr hjd eptir honum á hryggimii
fyrir neðan pat^ sem hann var mjdstri ok tdk
hann fiar sundr. SÍSan fdr Asmundr f skdginn ;
drepit hafði hann 10 menn með berserkjunum.
Menn leituðu hans, ok fundu hann eigi, en
áðr enn (dagrinn) var úti, kom Herrauðr kon-
fíngsson með 20 skipumy ok urðu honum allir
fegnir. Spurt hafði hann öU |»au tíðindi^ sem
Jþar höfðu orðit, en síðan átti hann ^ing við
landsmenni pk lýsti sinni eigu á landinu^ ok
8 K. SaGA EgiLS OK AsMtNDAR. 381
beiddist yiiSt&ku, en engiun mœlti á mót/ ok
Tar hann til S;onúngs tekinn yfir állt landit; en
menn peir, sem fylgt höf&u berserkjunumy
Toru burtrekiiir, en Herrauðr tdk fé |»eirra. pá
kom Asmnndr á fund Herrauðs, hann kTaddi
kondngf Herraúðr spurSi, hvat manna hann
w * ■
tærij hann sagði ti^ hitt sanna, hann spurði,
hvoi't hann heiði drepit berserkina ; hann kVað
pat satt vera ; fvi fdrtu pá 'á minn fund? -sdgSi
&ann$ ek sá méraungan betra^ sag9i Asmundri
én ek )þc5ttumst pádrepa Seski í kál pitt$ féi^ ek
pTÍ ápinn fundy at ek Tissa, at mér mundi eigi
ijáj at forðast pik, ök Til ek nú Titá minn hlufi
brerr Tera skalj mun ek Terja mik, meiíatt ek
get, ef ek á líii bt forða, eá f^iggja betíri ko«ti) ,
ef bdðnir éru. Frétt hef eft unmí æli ykkur Arans^
óágði HerrauSr, ok ætia ek' Vél fallit, at takfl
■ I _ __ ^
jþik f brdður -stað, pTÍat miklar meiuTettir j^dtti
mér afriðnar,' «r berserkiitír Toru dre|>nirir
SiSan Tar -A'stnundr me5 Herrauð, ok kom
|»eim Tel saman; |>vinæst bað Ásmundr^hann
fá sér skip, ok tíII fara i hemað^ okHerrauðr
baS hann Velja bæði skip dk menn, STá marga
Áem ek Tilda^ ok baðhann sitja hjá sir ^eim
stundum, sem hann TÍIdL Ásmundr Taldi 30
manna af liði hans, ok hafði eitt skip j skildu
{>eir með Tináttu, ok loftíðu, at (eir skyldu
bráíðr hittast, hvar sem peir fyndust ; kölluðu
J>eir hannnú Asmund bersericjabana, qk endast
par nú mín saga,/at ek et j^easi sami Asmundn
Mikil piki met saga pín^ sagSi kerling, eðr
382 Sa6A EeiLS ok Asmuhðaíu 8-9 lu
*
hvat Ií8r nú grautai;im^ geata? Nú er komiii á
vella, ^agði Skiimnefja; lángt mun pá, áðr enn
búinn er, 8ag6i drottníng^ eSr hvat se^ j^
til, Egili;
9. pat er upphaf minnar sögtu, sagSi
Egill^ at Hríngr hét konúngr} hann ré& fyrir
Smálöndumj íngibjörg hét kona bansj hún
var ddttir Bjarkmars^ jarls af Gautiandij |>au
áttu 2 börn j EgiU hét son |>eirray en jEsa dött^
ir ; EgiU ögs upp>iueð hirð föður síns, ]þar til at
hann var 12 vetra gamall $ hann var mikiU fyrir
séti ok <(stýrilátry kappsamr ok ddœll} hann
lagði lag sitt við drengiy ok lagðist út áskdgai
at skjöta dýr ok lugla. Vatn mikit var i skdgin-
um^ ok voru þwi eyjar margai^. par föru
jþeir EgiU á sund jafáan , pviat jþeir vöndu sik
m)ök við íjþrdttir; eitt sinn rædi^ Egill um við
}á| hverr lengst mnndi geta lagizt i vatnitf
pvíat svá var lángr vegrinn i pá ey, sem firsl;
var' landi, at hana sá eigi , ut^n þ^ir gengi
upp i há tré til. Ná leggjast f»eir á vatnit|
ok voru saman 30^ skyldi |>ar hveirr eptir vera,
sem hann treysti sér eigi lengra at faxif leggj-*
ast peir.nú um vatnit, ok voru sum sundin
breið mjök. EgiU var fljótastr á sundÍQU, ofc
gat engi fylgt honum, ok er jþeir voru lángt
frá landi komnir, "þá kom |»oka svá myrk^ at
engi sá annaui A>k gjörði ^á vind kaldanj
viltust peir nú Á sundinUy ok eigi vissi Egill|
9 K« SagA EgILS OK AdMUVDAB« 383
hvat af sinum mönnuin varSy hvarflaði hann
nú um vatnit tvö dœgr, kom hann f^á at
landiy ok vai; f vá máttdreginni at hann varð at
skríða á land, ok reitti hann á sik mosa, ok
lá |iar um nöttina; en at morgni var honum
nokkut hitnat, kom pá úí möFkinni risi einn
mikill} hann tök Egill upp undir hönd sér^
ok mœlti: pat er vely Egill^ at við höfum hix
fundizty eru 2 kostir við Jiik af minni hendi,
annathvorty at ek drep j^ik, elligar hitt^ at
pú geymir geita minnai svá lengi sem ek liGy
ok sverlr mér parat eið. *£giU dvaldi pat
eigi, f»vi pá var úr vöndu at ráða; föru fieir
nú margar dagleiðir, ok par til er peir kvomu
til helliS) er jotuninn átti fyrirat ráða. Jötun-
inn átti hundrað haf ra ok margt geitfé annat, lét
hann pat standa á niðrlögum sínumi at |ieir
sky Idu aldri f œtri vera. Egill tdk við fj árgeymsluy
ok voru geitrnar dspakary fdr svá fram lengi.
En er EgiU haföi |»ar verit 12 mánaðiy . |»á
hljóp hann burt eitt sinui en er jötuninn
var varr Jþessy fór bann eptir'honum, j^viat
hann var svá margvís^ at hann rakti spor líka
svá sem á fönnu. Jötuninn iann hann i heUi
einumi hafði hann nú fjóra' daga á burt verit.
Jötun sagði, at hann hafði verr gjört, .enn
hann átti skilit: skáltu nú^ sagði hanoi hafa
{>at| " sem pér er verra. Síðan tok hann 2
steina, ok vögu hálfvœtt biðiri par vorii lastar
við járnhespur^ hann lœsti .pær 0t fótum
384 SagA EgILS OK AsMVlfDAR* 9-10 K.
I
Egils, ok ðagKi at hann skyldi fietta draga.
petta erfiði átti EgiU 7 Tetr, en jötuninn var
svá varr um sik^ at hann sá aldri færi sitt á^
at drepa hann.
lO^ pat var eitt sinn, at Egill frfr at
leita geita sinna ; hann fann einn kött i sktfg-
inum ; EgiU gat nÁS kettinum, ok hafSi heim
með sér, kom hann nú seint heim um kveldit.
pá var fallinn fölski á eldinn. Jötun
spurÍSi, |>ví hann hefði svá seint heim komit^
en Egill sagðist eigi vera létt búinn til gángsins^
en kvað geitrnar vf6a rasa. Mik undrar^
sagSi jðtuDi at f>ú finnr pat, sem þú leitar
at í myrkrinu. pvi valda gullaugu mfn^ sagSi
Egill. Attu önnur augU| enn pau sem ek
hefi sdð? sagSi jötun. Á ek vist, sagði EgiU.
Sýn mér, sagM )6tun, gersimar pessar. Rœntu
mik peim |>á eigi, sagM EgiII. Mér mun
,eigi g^g^ ci^ peim, sagM jötun. Aungum
gagnast |»au , sagði Egill, nema ek búi um.
SíSan fletti EgiII upp staknum, sá }ötuninn 'þá
i glyrnur kettinum innar yfir eldinn, ok var
sem stjörnur skini. petta , eru fagrir gripiry
sagði )ötun| eðr viltu sel ja mér augun ? pá er
ek verr birgr eptir, sagði EgiII^ en ef pu vilt
gefa mér frelsi ok leysa af mér ^ötrana^ pá
mun ek selja' þhr augun. Muntu koma peim
svá til lags, sagði/jötun, at mér verSi gagn at?
Við ^at mun ek léita , sagði EgiU, en sinasárt
mun ^érpikja^ sagði EgUl| at ^ola atgjörðirnary
10 K. Sa6A Egils ok Asmuhdak. 385
l^víat spretta verðr til iiatt b6rmuiHim, ok biSa
f>ar um^ sem |>au skulu liggíaj skaltu |>au
ávalt burt taka, "þá et lýsir, ok eigi innsetja,
fyri^ énn dimmt er, ok mun ek binda pik hér
▼i5 súluna. pá muntu drepa mik^ sagði jötun,
ok er pat niðfngsyerk. pat skal ek eigi gjöray
sagði EgilL pessu kaujpa (eir j tekr jötun ná
af honum hespuraar. Nú hef ir pú vel gjört,
sagði Egill, enda vil ek nú f)vi heita pér, at ek
skal pér pjdna ^ meðan Jfú lifir. Siðan bindr
Egill jötuninn^ ok tök einn tviángaðan fiein, ok
rekr f bœði augun á íötuninum, svft ]þau liggja
útá kinnarbeinunum* Við j^t varð jötuji
svá illt, at hann brá ^$v& hart við, at hann sleit
af sér öll böndin, ok fálmaði til EgilS| pk reif
af sér< alla yfirhðfnina. "Nú ertu gœfulaus, sagði
Egilly ]^ féllu gullaugun ofan i eldinn, ok
nýtr ^irra nú hvorgi okkar. Illa heiir 'þú mik
dárat^ sagði jötun^ ftkaltu hér nú inni svelta,
ok aldrí út komast. Hljdp j5tun I>á i dymar^
ok lœtr pœr aptr sterkliga. pikist Egill nú
illa staddr, er hann ná sv& 4 nœtr i hellinumy
at hann f œr aungan mat, {>viat jðtuninn geymir
at hellinum, pat verðr nú hans r^ðy at hann .
drepr hinn atœrsta hafirinn, ok flær af honum
belg^ ok ferr f sjálfr, ok saumar at sðr sem
|>raungvast. Hinn f jórða , morgin rekr hann
hafrana til dyranna) jötuninn hafði spennt
^y honuniy C» '
FORVAIDAH SöOVA N01lDn£jUI|>A. 3BltfDI. B b
386 Saga Egils ojl Asmumdak^ m k.
^umalfíngrÍBum upp undir bergit, ok tiSk ' |)á
hiqn miaiisti ^auápressköldiim^ok áltu hafram*
ir at reana i greipr honutty ok' [hlammaði
mjök vih á hellia g|élfiauT. Jötun maalti: vind
veít ná á 9 at brakar i klaufum á kjappa minumf
renpa qú hafrarnir út milli handa . honum.
EgiU fór «einasty ok beyrði ekki klaufagáng
haii^. HægthokvarÞú núf Hornskeggi! sagði
jöitun, ok heldr ^ykkr um bógana i tdk hann f^á
i lagSana Xteim höndum^ en Egill brá ýð svá
barty at rifnaði hafrstakauy ok var$ hann laus.
Nau2»tu nú ^^St at ek yar blindr, sagði jötuni
ok er fiat illai at við skulum svá skilja^ at J>ú
haíir peM aungar menjari sválengi seoi^ú hefir
jþjidnat, gk pigg hér nú guUhríng. pat var
mikil gersemi* Eigli sýndist fagr hringrínn^
ok ^iJidís^ i midliy w er jötun fann^ at hann
tdk; i hriagiim, pá kipti hann at s^r, ok hjö
úl 6gí3ð^ ok af honum eyrat hit hægra^ naut
Egill ^e$$| at jötun vút blindr. Egill bjö af
jötun bendina bœgri, ok náU hxíngnum. Nú
skal ek halda oir& mín^ sagði EgiU^ ok dcepa þik
ekl^ $)caltu: li£a vi6 harmkvœli, ok se.aá f>inn
dagr y erstr, ei; slSast hemv yfir pik $• skildi I>ar
nie^f»ei9ft, ok f^r'^^gill i buiui,. M haon úti á
skögum^ Eni er hanoi kom fram úr skóginum,
iíoru.fyrir honuiia; vikíng^skip nokkur^ h«t sá
Bor^r^ erfym imm iféð. EgiUgekk í Uðmeð
l^eimy ok reyndist hinn vaskasti maðx} vorú
10-11 k. Sag A Egils ok Asmundar. 387
peir L hema%i um $umarit. peir botðust í
Svfaskerjum við berserk f^ann^ er Glainmaðr
hét, hann átli kjörvopn einn brunþvara^^ ok
xnátti kíósa mann fyrir, j^egar hann vissi nafn
hans ; en fiegar i ötidverSum bardaganum hljdp
Glammaðr á skip til Borgars, ok lagSi bryn*
pvaranuxíi í gegnum hann. Egill var nœr
staddr, ok baföi brotit spjdt sitt af skapti. Hanil
reiddi upp spjdtskaptsbrotit, ok rak vi8 eyra
Glammað, svá hann fauk útbyrSis, ok sökk
Glammaðr ok brynf>varinn , ok kom eigi upp
síðan. Vikfngar gáfust ná upp j gjöra peir nú
Egil höfðíngja sinn, ok valdi hann af peim tdlf
Cmenn ok 20); herjaði hann siðan í Austrveg, ok
bar matgt til ti6inda í hans hernaði.
11. Eina ndtt lá EgiU i höfn nokktírti,
ok gaf honum ekki at sigla ; hann gekk á laud
einn^aman , hann kom i eitt rjdðr i skdginum ;
hannsá |>ar á hdl einum jðtun mikinn ok eina
flagikonu , |)au drdgúst um einn guUhring, ok
varð hún orkuvana fyrir henum ^ ok fdr hann
hrakliga með hana, ok mátti ]>ar sjá viðrlita
niikil skðp, "þrí húnvar stuttklœdd; hún loddi
á faríngiilum eptir magni. Egill hjd til jötuns-
inSy ok kom áðxlina; jðtuninn snarast f^á við^
ok rendi sverðit ofan eptir handleggnum, ok
tdk or aflvððvann, ok var pat svá mikit stykki,
at einn tnsíir mundi eigi meira lypta. Jðtun
Bb 2
388- Saga Egilb okAsmumdar. u k*
hjö til EgilSy ok koin á höndina við úlfliðinn,
ok tók af, féU á jörð bœSi höndin ok sverðitý
jötun bjóst til at veita hðgg annat, sá. ElgiU pá
ekkiannan sinn kost enn atilýja ; elti jötun hann
at skdginum, ok skíldi par með |»eim9 ok komst
EgiUundan i 'skóginn^ kom hann nú svá til sinna
manna 9 at eptir var hönd hans j sigldu peir Jþá
í burt ^aðan. Egill fékk mikinn verk í hönd-
inaj en er 2 nætr voru liðnar, kom hann {
T^öln eina , ok lágu ^ar um nöttina 9 gat EgiU
pá ekki borit af sér verkinn , stó5 hann f»á upp
úr sœnginni , ok gekk EgiU uppá skdginn, kbm
hann |»á at læk einum, pdtti honum Jþathelzt
fróiy at hafa höndina niðri í læknu'm , ok láta
strauminn leika um sárit. pvinœst sá EgiU
út úr einum steini hvar kom eitt dvergsbarn,
^at sdtti vatn í skjdlu j EgiU tók fíngr-
guU af hendi sér með tönnunum, ok lét reka
i skjdluna fyrir bamit| en pat hljdp inn í stein-
inn. Litlu síðar kom dvergrinn út, ok spurði,
hvarmaðr væri, er glatt hefði barn sitt} EgiU
sagði til sín^ ok sagði s^r (lítt skulu) gull|
meðan hann væri |>annin farandi. pat er íUt
at vita I (sagði) dvergrinni ok f ar með mér innf
ateininn ! EgiU gjörði svá 9 tdk dvergrinn þá
at binda um stúGnn^ ok tók úr verk allan, ok
var grdinn um morguninn, tdk dvergrinn þá
at smíða honum eitt sverð , en uppfrá hjöltun-
um gjörði hann fal suá lángan ^^ at upp tdk yfir
«J þannig C\ digraB, ^
N,
11-12 K. Sága Egils ok Asmundar. 389
olbogaziúip j mátti þat spenha at , ok var svá
hægt at höggva ixieS pví sverSi , sem heil. vœiri
hðndÍD. Ðvergrinn gaf honum marga gdða
gripi^ ok skildu I>eir «ieð- vináttuý fdr EgiU pi
til sínna manna ; ok er nú saga (mfn úti svá),
sagði EgiU^ at ek er J>essi hinn sami EgiU, sem
nú faefi ek frá sagt um stund. í miklar |kraut-
ir piki m^r þú komit hafa, sagði drottníng'9
eSr hvat líSr nú grautnum genta? Ek œtla, at
hann sé fuU velgdr, sagði hdn, en[|^ er hann
svá heitry at hann er aungum manni œtr^
me6an hann er slikr. pat mun nœrri fara^
sagSi drottníng, at hann sé kdlnaðr, er ek hafi
sagt mín œfintýri, pvíat ekki hefir margt yfir
mik drifit.
12. Oskrauðr hét jötun, sagSi hán^ hann
var kominn dr Jölunheimum ^ Kúla hét drottn**
fng hans} brœðr hans voru peir Gautr ok Hild-^
ir; faðir minn Öskrauðr ok mdðir mín áttu
18 dætr, ok vár ek ýng6t af peim, ok varþat
allra manna mál, at ek vœri vœnst af þeira.
Faðir minn ok mdðir tóku ' sdtt saman bæðiy ok
voru pau tyrfð* ok tröUum gefin, en viðsystr
tdkum allt silfr ok guU, en þeir Gautr ok Hild*
ir áttu landit, ok urðu |>eir lítt ásáttin Faðir
minn hafðiátt 3 kostgripi, {>at var horn, tafl
ok guUhringr ; peir bræðr tdku hornit ok iaí\X\
af oss systrum, en hríngnum gátum við haldit,
OK (var) þat gdðr gripr. Systr mínar. vildu
i) kcrlíng, C. ^) trylld, C.
AJ4 ' 4>
i
390 SaGA EgILS OK ASMUNDAR. iSK.
I
bjdða yfir xnik, ok varS ek ein at þ}6nm allt^
6k ef ek mœlti á máú^ þá börfiu pær á tnér^
í[>(5ttumst ek fiá eigi mega við vera ; hét ék þá
' i pór, at gefa honum haír paan j er hann TÍldi
'velja ) en hann skyldi jafna me6 oss systrum.
' pör kom til vor, hann lagSist meS systur minni
hiiini elztu, ok lá hjá henni um ndttina, en þœr
systr öfunduðu hana, ok drápu hana um morg-
uninn. Svá gjörði pör vi6 allar systr mfnar^
at faann lá ^œr allari ok voru allar drepnar^
en pat kunni hver peirra at mæla við aðra^ ef
nokkurri yrði pess auðit at eiga barn vi6 pdr,
^t |)at skyldi hvorki vaxa né vel dafna* Sfð*
án lá pdr hjá mér, ok gjörði mér stúlkú> f»essay
' sem nú megið pið hér sjá, ok hefir þat hrin-^
/ it á henni, sem pær báðu henni, fivfat hún
' er nú alin minni, enn "þá er hiin kbm til. pdr
gaf mér allan arfinn eptir (þœr) systr, hefir
hann ávalt verit mér í liðsinni sfSanj tdk ek
|)á undir mik alla peníngana} sd^ti mik nú
svá mikil ergi, at ek fidttumst eigi mannlaus
lifa mega. Hrfngr hht son konúngs af Smá-
löndum; hann einn sá ek svá af xíiönnum,
at mér leizt vél áj gjðrða ek |>á ferð mfna
til mdts við hann, en hann var ^á farinn til
Gautlands at biðja íngibjargar, ddttur Bjark-
mars jarls, flytta'ek þi ferðinni, ok kom ek
til Gauilands, var Hrfngr konúngsson at drekka
f>á sitt brnllaup, ok kom ek, f)á ér brúðina
skyldi innleiða; lögðumst ek f)á niðr [á strœt-
12-lSK. SaGaEgILSOK ASMDIIDAK. 091
it',' ók 9^Iá6á ek gfðra henni nokkur Télmdí^
en hún sá mik fyrr, ók spymdi sínum fótum
víð^mér, ok braut i m&r báða lærleggina;
var faún si^n leidd i höU ok sett i sœti sitt.
£k kom inni höUina^ ok rarð ek at einni
flugu, ok fdr ek upp undir hennar klæði, ok
œtlaða ek at rífa hana á holánáranum; hún
pekti mik ^egar^ ok keyrir kn:Sskapt sitt á
si<Sn mér^ ok braut i mér 8 rifin, bk Var mér
til pess V annast at fara i ' burtu. Li8r nú á
daginny ok var brúðrin til sængr leidd, en
|)vinœst var brúðguminn útleiddr^ tdk ék
hann pá i fáng mér, ok Jrötlumst ek hlaupa
fram á sjófarhamra^ ok ætlaða ek at drekkja
honum, svá engi ^kyldi mega nj(5ta hans; en
]^á er ék póttumst slepþa honum ofan fyrir
hamrana, {»á varð eigi betr enn svá, at ek
kastaði honum |>á upp yfir fortjaldit, ok kom
hann niðr i sængina hjá brúðinni, en ek var
fángin griðalaus, ok mátta ek f>á hvergi und-
an komasty skylda ek f>á leysa lif mitt, ok
skylda ek fara i uírdirheima , okTS&kja 3 kost^
griþi : skikkju þá, 'semr éigi máéttl l eldl
brenna, ok horn l^at, er aldregi yrði allt af
arúkkit, ók tafl Jiat, sem sjálft léki kér, |>eg-
ar nokkur léki annars vegar.
13. Nú fdr ek i undirheima, ok fanii
ek^nia^ konúng, ok gaf ek honum 60 hafra
ok pund gulls, ok keypta ek svá hornit; en
1) fyrir fœlr henni, C, *) þatmig e&r Svía, -4 5 þac, C;
niyrkranna, 5.
392, Sága £gil8 ok AsBiuirDAA. 13 e.
drottníngu hans var búinn eitrdrykkr f - [tdlf-
tunna bikar^i ok drakk ek pat fyrir hennar
skuld, ok hefi ek 6j[ðaa haft nokkurn litinn
brjóstsviSa. paðan fdr ek i Lúkanus fjally
]þar fann ek 3 konur, ef svá skjrldi kalla, ^yi"
at ek var barn hjá |leim at vextr, ^œr höföu
taflit at geyma$ ek gatnáð ^vi hálfu frá peim,
en pær söknuðu y ok f undu mik y ok báðu i^ik
leggja aptr taflity en ek sagðist f>at eigi gjöray ^
ok bað ek eina peirra af mér taka^ ok leggja
par undir taflit^ en.ek byrði mína af guUi,
|>Qtti þeim ]>at ekki ofrefli; hljdp |>á ^in á mik|
ok greip í mitt hár^ ok reíf af mér öðrumeg*
in reikar^, ok par með alla vángafylluna ok
eyrat hit vinstra, varð hún mér harðtæký ek
stóð eigi fyrir, ok rak ek fíngrna í augun á
henni, ok krækti ek pau bœði úr henni, snéra
ek henni pá til sveiflU| ok festi hijn fdtinn í
bjargrif u , ok sleit ek hana úr augaköllunum^
ok skildi svá með okkn önnur hljdp nú at méry
ok rak hnefann á nasir mér, ok braut í mér
nefjt, ok pikir pat npkkur lítil lýti á mér sföan,
ok..par fylgðu með 9 tennrnar, en ek greip í
brjóstin á henni, ok reif ek pau bæði af henni
niSr at brínguteinum , par fylgði ok.með naa^
állinn. Síðan hljdp at mér hin priðja, ok^var
sú ^minnst fyrir sér^ ætlaða ek at stínga úr henni
augun, sem hinni fyrri, en hún beit af mkic'
2 fíngrna, lék ék benni pá hælkrdk% ok feldi
') merkrslaiipi, C. *) reika, C. ^^) þannig C; hætktok, A,
13 Ktf Sa6A Esils ok Ashunbabv 393
I
haxi^ 'bak^^pfr^ ]ián,bA&i»iJk^á mi^Itunzi^r) en
ek . sagða at hún fengi ekkl líf^ utau ihúja , Íezig^
mér allt iB^ty en hún dyaldi pess ekki^ lét
ek hana ]^á upp standa^ ok gaf hún xuér at
akilnaði: eitt gler, ok p£kt uieð ]>eirrí náttúru,
at hverr, sem i pat lítr, má vera jþeim líkr^
sein ek vil, en ef mik lystir^ pá má ek Jiapn
verða láta blindan. sem í lítr. Fdr ek ^ú niðr
í undirdjiSp I at sœkja skikkjunai fann ek pá
höfðingja myrkranna^ en er hann sá mik^ mælti
hann til samfara við mik,, ftötti mér sem ^t
mundi Oðinn vera, pvíat hann var einsýnnj bað
hann mik eiga skikkjuna, ef ek vilda|>at til-»
vinna^ at sækja hana ])ángat, sem hún vaeriy var
.pángat at hlaupa yfir eitt mikit bál j lá ek fjrst
bjá Oðin^ ok hljdp ek síðan yfir bálit^ ok fékk
ek skikkjuna, ok er ek síðan skinnlaus um allan
kroppinn. Fdr ek við svá búit heim aptr;
fann ek pau Hring ok íngibjörgUy ok færða ek
Jfám gripina, ok skildu vér eigi fyrr , enn ek
svör at hefna pessa aldri ; fdr ek |>á heim eigi
erindi^ fc^ginn^ ok skal pk muna pá hina; gauzku
menn^ meðan ek má lifa; en frá smáleikum
fteim, sem.ekhefi átt við.brœðr mínai mun ek
siðajr segjaj eðr hvat liðr nú grautnum genta'?
£k ætJ|a| |it hann sé iiú. hófliga heitr^ ^agði hún j
ber hann híngat ]þá / sagði kerlíng. Siðan luku
pau máltíð sinniy ok var< Jþeim föstbrœðrum
fenginsæng, oksvdfu afumndttina.
304 Saga Egils ok 'AsMuíDAá; 14 ic
14. Um morgumnzi *V6'fcnT:áfti ípefíf' IjWbW
snemma, kom kerlíng pátfl peirra, 'okspiirSu
beir, hversu framórðit væri, éir hiltt sbgði, at
j^ir mættu fiar dveljast um dagintí. ' StdSu
fieir I>á úpp, ok klæddu isik/ ok var kie^lttíg tiin
beinasta í öllu; fdru |)eir pá til borðá, faaffii
kerlíng nú mungát ok gdða matg)(h-ðj sptirði
kerlíng nú, hvert peir œtlúSu at fara, eðr hvert
erincti peir œtti ; peir sögðu henni nú öll sin ér-»
indl, ok spurSu hámx, hvörthún kyhni aungva
grein Æ át gjöra^ hvat orSit vœri af döetrum
Tryggva kónángs. Eigi veit ek, sag8i hún,
hvert ykkr verSr um auðit at ná f»eim , en J>at
znún ek fyrst segja ykkr, at eptir andlát Ösk-
ratlSs jðtunsy pá urðu peir bræðr ekki ásáttir,
hverr koAángr skyldi vera ; jKSttust báíir til-
komtlir , ko'm ^eim ásamt með , at sá skyldi
konóhgr verðli , setn ' ágætari ' konúngsdóttur
gœti fengit ok hagari, ok'fdr Gautr lieiman
fyrrí, ók tdk Hildi hina eldri, ddttnr'Her-*
tryggva kóntings , en Hiidir fdr sertma, oktdfc
Bekkfaildi, ok eru f>ær hú báSar hélr.l Jöttm-
heimum, en eigi veitektnS, hvort Jiáer liggja
lausar fyrir, en nú i vetr á jdluiti á at*Vera
brullaup ^eirra, ok eiga f>á oll tröll saman
at kóma, ok dæma, hvór feirra systra faagari
er. Mikit batnar niS ura, sagði AsThttndf,
^egar vi8 vitum, hvar Jíær eru níðrkomnar,
ok væri mikít úndir um i ef jíá Vferir 1 Hfeihní
með okkr. Svá at eíns er f^œndsemi vor gdð,
. 14 k: Sagá Egils ok Asmumdar; 895
sagSi hún^ at ek á'^im lítit gott upp ao 'bnna,*
ef eígi nyti meir xnanndygi^ar minnar enn til^
rerknáðar fieirra, en héi* mxmii |iið ^hi'íiaat |
dag y ok mun ek sýna ýkkr féhirðskkr minár^
pietr lértu rel yfir |r^i ; en þá börS voru' ofari
tekin y leiddi kerlíng |)á i afhelli inikinn , voru
^ar miklar f járhirðslur, ek lauk hún |ieisB upp,
ok Voru par i mavgir gótir gripir ok fásenir^
fótú peim ]fBt gott á at lita. pvinsst tók
k'etiítig upp eitt eski^ hún lauk Jnd upp^ ók
kéndi' pafr gdðan ilm at. par jþekti EgiUhönd
ðina^ ok þat guU , sem á henni átA ; at vera^
sýndist' honum>böndin heit, ok rafuk al, •ok
|yðfta<"ðð6arnal:. Kcrlfng mælti: pikist 'pá
liokkut) ÉgiU! pekkja hðhdina} at ^isu, sagfii
Egilij ok kenni ek guU þetta, er mdðir min
gaf ^mér^ eðr hversu komstu* %i hendinni^,
Se^9 'má ek pér fat, sagði kerling; Gautiv
'bróðir minn, Jcom til min, dk íalaM at (mér)
gullhrhi^nn hinn- gdða, sem ek .vUda eigi
seljá honum ^ en nokkuru siSAr, ^er döttir nÍM
fi5r ^til geita^ kom hann at henni, ok gaf
Ikeum pann drýkk^ at hún œpti einatt^ ok
dkylcK aldri huggast mega, fyrr enn ekfaerða
henni hribginn jiáiiigat' á hdlinn, sem hún
lá, én f>á ek kóin tn«ðjbringinn, kom Gautr
jþar, ok vildi taka' af mér hringinn, en ek
^oraaða vi$ , ók urðu mei okkr sviptingar
miklar, en erviðlá| atekmunda missabring--
þaufta; A; '^ofta, fc, '
.4
396 SaGA EgILS OK AsMUlfDAR. 14-15 K#
izin, kommaðr. úr skögiilutti, ok sýndift m'&r
pér líkr^ Egilll' ok.bjó .jötun mikit högg^ esi
jötun hjó af honum hondinay en síðan hlúpu
jþeir til skögari en ek tök upp höndina, ok
hef ek geymt hana fiíðan y ok lagða • ék • hjá
li&gröS| 8vá hún mátti ekki dcjrja^ piki mér
bera saman með okkr, Egill! at 'þú mnnir
jþessi mafe verit hafa $ eSr mimtu roga 9 at ek
▼ekja upp undinai ok ber ek mik at græfia
▼ið höndina ? Mér pikir litlu til tina , sag6i
EgiU. SíBan tök hún fálinn af Eigli, ok deyfir
hikidinai ok varð Eigli ekki sárt viS| at hún
skar af framan. Síðan lagði hún yfir IffsgröSy
ok sveipaði um silki , ok hélt at allan . daginn,
&nn Egill j^á, at líf færðist í. Sföan lagði
kerlíng hann i sæng, ok sagði at peir skyldu
par dveljasty ]^r at hann vœtí gnSinnj en at
liðnum premr ndttum var EgiU gróinui ok
▼ar honum eigi dm) iSkari höndini enn 'þá hún
▼ar heíly en «vá var, sem rauðr práðr lægi
um) sþurðu ^eir þá kerlfqg, hver ráð hl!in
leggi. til .me5 f»eimy en hún 'segir, at f»eir
skyldu þar biða brullaups: er héðan skamt
fylgjumaðr minn, er Skröggr heitir, 0k cíf
▼ér ynnum nokkut á við þá bræðr , þætti mér
vel tilstanda,.at við nytum pesaj liðr nú til jóla.
15. par er nú til at takaý at peir bræðr,
Gautr ok Hildir , láta f>ing stefnay kom |>ar til
fólk um. alla Jölunbeimay (ar var ok Skröggr,.
fviat hann var lögmaðr tröUanna, ok voriT
k
15 K. SaGA EgILS OK ASMUVDAÍU 397
nú þángat leiddar koni^ngsdeetraar, ok ger-
simar þær^ sem pær höfSu gjörfaré Bryn-
luldr haf 61 gjört eitt kls^ði $ I>at var með |»eirri
náttúru^ at jþat mátti Uða í lopti, ok ]^ar niðr
koma sem vildi ; mátti {lar færa á mikla byrði.
Bekkhildr haföi gjört eina skyrtUy ok festi
ekk^ vopn á, ok eigi mátti aá á sundi mœð*
asty er i henni var. Nú er i orS lagt^ hvor
peirra systra hagari væri, var |)á lagit i ddm
^llra trölla, en |>au urSu eigi ásátt, ok dæmdu
undir Skrögg lögmann, en hann lagði sinn
iSrskurS á, at Brynhildr væri friðari, ok á klæð-
inu .væri meiri hagleikr : ok pvi skal Gautr
ko.núugr vera^ ok eiga Brynhildi, en. hálfu
landi skyldi stýra hvorr j sleit nú með ]>vi þin^
inu« Bufiupeir brœðr |»á höfðingjunun i brull'-
aup síaf ok ^eim sem mest mark var at« Kemr
Skröggr nú heim, ok sagSi kerling, hvat dæmt
ha^ verit á pínginuy ok nœr . bruUaupirí eiga
at vera. SiSan voru þau lengi á tali , ok sagði
hún honum , at hún viU veita |>eim bræSrum ;
biðr hann svá búast við um Qölmenni ok. aðra
hluti) e^ Skröggr kvað sv& vera skyldu. . £n
mdti^vi brullaupin skyldu vera, býst kerling
heimani ok peir íóstbræðr með henni; skal
annar heita Fjalar, en aimar Frosti Kerl-
ing l^t 'þá lita i gleriti ok sýndust peir
pé syá s>t(5rir9 at ^eir.voru tröUum likiri en
miklu voru peit friðari enn aðrír menn. Hún
fékk peim sœmilig klœði,^ ok fara j^au nú, ok
398 Sa6 A EciLS OK ÁBMUlfD AR. 15 K.
ko.ma fiar aem peir brttðr réðu fyrirj pat
hét á GjalIaQdibrú, sátvt ^eirþá vi5 drykkju.
Kerlfng gekk i hellimi, en leit til amiara } hún
gekk fyrir Gaut, ok kvaddi hann vel ; hanu tók
kveöju hennar, ok mœlti : hér er nýtt at komity
' at þú gengr hfngat á vorar náðir; hún svarar:
J>at stendr eigi svá af sér^ sem vant erj me8
oss hdfir verit fssS nokkur hér til^ ok dyl ek eigi^
at ek sé þess valdandi, si ek nú, Gautr frœndi!
at gæfan styðr |>ik, ok hefir ^ú nú fengit ágœtt
kvonfángy ok ná vil ek tilleggja af mínum
mun, pat sem vor hefir áðr í millum farit; vil
ek ná gefa ^þer hrlnginn gö6a , sómir hann vel
konu pinni { bekkjargjöf, ok með vináttu mlna,
heyrir pat okkrar frændsemi^ at við skiptumst
göðu vit. Gautr sagðíst J^ess pakkir kunna:
eSrhvaF hefir þú fengit menn |>essahinu vsmu;
hún sagði^ at þeir væru synir Dumba' konúnga
úr Dumbshafi^: ok munu slíkir menn varla
finnast i Jötunheimum, ef hæversku* paif ^t
reyna y hef ek œtlat f>á til at |>)<5na i bruUaúpi
{>(nu. Tekr bún nú hriúginn, ok fékk Gattt,
en hann |>akkaði henni, ok skal húft |>|ölia f
bruUaupinu , ok öllu skyldi svá haga^ sem' ^eir
Fjalar ok Frosti vildi vera láta ^ ok voru {>eim
fengnir lyklar at öHum, féhirðslum» pvínœst
koqia boðsmenn, ok vet^ |^r f)ðlmehni mikit,
skipaði kerling fyrir , • ok varð pat at standa^
aemí húii talaði. Skröggr Iðgmaðr var par f remstr
i) SMy C; ðugans, & >)' BitiisUiidi/ 5. '
15 IL: Saga Egils OK AsMUHBAa. Sd9
Tifðítagaqmnna. Kedfng sagði penn sýstram. i
Hljdðiy hverlr {)eir.mena voru, er meðlienni
fóxa : megi ^VS vera glaðar. Urðu þær . nd
fcátar ^ pvi I>œr hugðu iUt til ráðahagsins , en
)ð^l|il þ^tti mikit batna ^- ]þegar pœr voru kátar^
ok fwiUuðu pat frœndkonu sinni ok ^nn.um-
gájHjg. £n er fdlki rar' niðrskipat, ok.brúðgum-
armr mðrsettir^ 'þá voru brúðimar ianlei^dar,
ákorti f>á eigi skjarkala ok galaskap'i er flögð*^
in hö£Su« Skröggr lögmaðr sat á -annaa
bekk ok bændasveitin með honum, e^ Gautr
ok Hildir á annan ok peirra meno^ Arin-
neija sat h)á brúðum, ok baföi allan aetníng á
J>öirca háttumy ok toargar aðrar suSrskornar
konur.1 Fjalat ok Ffosti skenktu brf^ðunuiQy
ok skorii eigi áfengan drykk; Kðr nú i kvield^l)
ok g}6rast menn drukknir. pá 'st^dr Arin-
nfifja.tupp^, ok kallar til sín logmÞnuian ok
"þi föstbr^ðr, ok segir, at peir skulu faera
inn bekkjiurg)aJSr. Voru pá innborín kleeðit ok
akyrtan, tafl pat hit gdða, er bfœði: höfðu
átt^ ok hrfngrinn. hinn góði 9 er kerlíng hafði
átt^ ok margar gersimar aði:ar^ Sfcfi$ggir Uogr
mBÍt aShonti h^kjargjafírnar, en.kjerlHng tö{c
vjji, ok gey mdi. l'ök hún ])á klœðit> ok breiddi
niðr á.völUnay ok let {>ar uppá g^ðgfipinay
setti hún þat tU.$kjganiie^u^ döttu^* sniiáy at
boca þángai gull ok ^ilír^re^ hún geUt í helit-
inni ok biðir Frostac gáng«.. m^ð ser, kQtná ftati
O AtV byr/íir J?. /*) faláánnlig laatí,' S.*
« 1«
/
*
400 SaGA EgILS OK ASMUIIDAR* 15-46* K.
nd ^BTj sem p'áti skyldu liggja, Gaul^ ok Biyn-
hildr; segir hún honum, at þar me5 hans
sængrstokki skal hann finna sverð |>«t hit gdða,
er Gautr átti , segtr at ekki vopn biti á •hann
annat; en Fjalar< ok Hildir munu fara í ann-
an staSy ok sagði) at peir munu svá við mega
búast, sem peir komi - i mannraun^ mikla.
Síðan f err kerlíng inn í hellinn , * ok kallar, at
brúðunum vœri mál til sœngr. Taka ^ir
Fjalar ok Frosti í hendr brúðunum^ oL.leiSa
pœr úty ok setja "þær niðr á klœMt; síðan les
kerlíng upp klæðit , en fœr dóttur sinni glerit,
ok biðr hana gánga til hellisdyra, ok bera gler-
it y fir hvern mann, sem útgengr , en |)œr liða
upp í lopt meS klœðit, ok allt I>at sem á var.
Nú kemr mikiU dansleikrí hellinni er brúð-
gumana skal útleiða.
16. prjár^ voru dyr d hellinum, ok var
Skröggr lögmaðr fyrir einum meS sína sveit, en
Skinnnefja var fjrrir peim dyrum, sem almiiginB
skyldi útgánga ; bruðgumarnir vdru leiddir nm
hinar priðju} |iar úti fyrir var sinn afhellirtil
hvorrar handar^ ok skyldu 'þeir þar hvíla ; voru
peir vel tjaldaðir. Ná er {»eir skyldu útgánga,
fdr í sinn belU hvorr, gánga |>eir Egiil ok
Hildirí annanj Egill gekk fyrir; enerHildir
gekk inn , snérist EgiU aptr ímdt honum , ok
greip 1 hár honumi ok reiddi upp saxit^ er hann
hafði við sik, ok œtlar at höggva á hálsinn ^ en
15 K« SaGA EgILS OK AsMUfDAR. '401
Hildir kippir honum 8v& snart, at hann hrapar
á heUiabergity ok sprakk á l^num ennit, ok
Várl^at aár mikit^ ok blœddi mjök. Saxit kom
á nef jötunsy ok tók af nefit ^ ok var pat sv&
mikit stykki, ok ^t var ndg klyf, komst Hildir
nú út, ok sagSist vera svikinnj heyra petta
triUliny ^u sem i hellinum voru, ok hlaupa út,
okvarð^im eigi greiðfært um pœr dyr, sem
Skröggr Iðgmaðr var fyriry |>ví hann drap hvertí,
sem út vildiy en Skinnnefja var fyrir öðrum
dyrunum^ með glerit, ok setti hvern blindan,
sem f»at leit , hvarfla |)eir aptr ok fram , [ok
fátu hvergi'9 ok var pá at heyra dp mikit ok^
gný. Heyrir Gautr nd ^at^ ok pikist vita,
hvat um er j en er hann kemr í sitt hús , sdr
hann^ at brúðrin er eigi ]^ar ^ hleypr hann pá
at sœnginni, ok vill taka sverð sitt, ok misti
hann f>e88. Asmundr reiðir upp sverðit, ok
hjd til Gauts, ok gáði eigi at hellirinn var4ágr,
ok kom sverðit f hellisbergit, ok beit pat bjarg-
it , en blóðréiillinn kom á brún Gauts , reist
niör í.augati ok niðr allt kinnbeinit ok viðbein-
it^ ok reist mðr alla brlnguna^ ok tdk sundr
Hiin., Gautr komst út^ ok fékk einn steih
störan ^ ok kastaði til Xsmundar , ok kom fyrir
brjóst honum ^ svá hann féll. Gautr vildi
hlaupa 'at hofium, en xðrin flœktist um fætr
honum, ok íéll hann dauðr niðr. Ásmundr
f ) þúHáig Ay C; máske sáta.
Fo»*A&DAir $ðov|illbilD]iLJkir»A| aBxvÐi. C C'
• • t
• r • •
402 Saga Egils ok Asmubtdar. í5-16 k*
stöð upp ok leitar at Eigli, Íom hann þar,
sem peir gengust at} blöð rann í augu Eigli af
sári |>ví 9 sem hano hafSi fengit j ok varS faann
pd sýnt orkuvana* Ásmundr greip undan
Hildi báða fætrna, en EgiU hélt i höfuðit^ ok
brutu fieir hann úr hálshliðunum,' ok urSu I>at
hans œfilok. En sfðaq fara peir pángat, sem
Skröggr lögmaðr var, hafði hann drepit níutigi
tröUa^ en pau báðu griða, sem eptir voru, ea
pau, sem eptir voru, ok f>ar vildu útgánga,
öem Skinnnef ja var fyrir, gengu fyrir hamra, ok
drápu sik. Voru J>eir par um nóttina, ok kom
Arinnef ja til peirra. Um morguninn töku ^eir
£e úr hellinum , ok rentu ollu, ok fóru siðan
heim með kerUngu, ok voru pœr sjstr par iýr-
ir , ok urSu I»œr fegnar peim. Sátu peir par
um vetrinn í gdðu yiirlœti; en um vorit bjugg-
úst peir í burt, at finna menn sína, en at skihi-
aði gáfu peir Arinnefju ok Skrögg lögmanni
Jötunheima^ ok skildu fiau m^ vináttu; höfðu
^eir í burtu pœr gersimar allár , sem áðr vora
greindav. Siðan föru peir möts við menn sina,
ok kvomu til {)eirra i siðustu viku vetrár, ok
urðu með |ieim fagnafundir miklir^ - en jþeg-
ár byr gaf^ sigldu fieir i haf , ok léttu eigi fyrr^
enn peir fundu Tryggva konúng.
. 16. Tryggvi konúngr iagnaði |)eim vel ok
, dœtrum sinum. peir fœrðii kohúngi margar
gersiinar^ ok sögðu honum allt hitt sajona^ta af
ierðum sinnm. {>akkaði kouúngr fieim marg-
falliga sina ferð. Litlu siðar lét konúugr
16 K. ' Saga Egils ok Asmunðar. 403
ste£aa 'þing ^' ok á Þvi Þ^ngi lýsti konúngr fy rir
möunum f^eim einkamálum, sem hann haföi
loiát fieim, sem fyndi dætr hans^ nema |)eir
vildu anni^t heldr , pá viU hann launa peim f
gulli ok silfri,. en fieir svðruðu báSir senn^ at
peir vildu pœr eiga , ef |)at vœri peii¥a viU , en
])œr |>dttust peim lifgjöf launa eiga^ ok sögðu
at eigi mundu fiœr aðra menn kjdsay ^ef peirra
væri kostr, ok urðu pær endalyktir, at EgiU
fckk Bekkhildi, en Asmundr Brynhildi; lét
kotxángr nú búast vii$ bruUaupi^ en Egill kvefist
fyrst vilja fínna föður sinn, ef hann lifði^ ok
vita^ til hvers hann mátti ætla um ríki pat^ sem
hann |«ittist eiga, en Asmundr sagSist! vilja
fara austr i Tattariaý at bjóða Herrauð, föst-
bröður sínum j i sitt bruUaup. Var ná ákveS-
in brullaupsstefna, ok nœr peir skulu aptr
komaj er eigi annars getit, enn |>eim tæki^t
pessi íe^rð veL EnerEgillkom tilGautlands^fór
hann á fund föður sins, ok brást hann dkunnigr
við, J^vi haim hugði bann laungu dauðan.
SagSi hann nú f ö8ur sfnum allt, hve farit hafði^
ok éáir hefir sagt verit, ok sýndi honum örit
á hendi sinni , par sem hiSn hafði vérit afhögg-
in, ok svá sverð .Jþat^ aein dvergrinn hafði gjört
honúm,. ok falrínn var á ; Ihn jþeir Rjegin dverg
^jora n;á á pat meðalkafla, ok var fíat góðr
gripn EgiU bauð nú föSur sinum til brullaups-
insy ok fdru j^eir ok möðir Egils ok systir.
C 2 '^'"'
404 SaGAEgILS 0K.ASMÐNDAR. 16 K.
^
En er jþau komu á fund Tryggva konúngs, Toru
{>eir Henauðr ok Ásmundr par komnin Kon-
úngr fagnar peim nú öllum vel, ok var eigi
lángt at bíi^a, áír fiar reis upp sœmilig veizla;
mátti ^r heyra margskonar hljöðfæri, ok sjá
margan hof mann , var I»ar ok engi hlutr spar-
aSr af {>eim beztum faungum, sem fást máttu
i þeim löndum. At pessaii veizlu hofðu
menn (at til skemtunar., at peir EgiU ok Aa«
mundr sögiSu frá ferðum sínumy ok til sann*
inda um sögu peirra segir svft, at þæx voru
I»ar báðar Skinnnefja ok Arinnefja, ok sönn-
uiiu sögu peirra, ok pekti íngibjörg drottn-
ing Arinnef ju , ok sœttust þær þá heilum sátt-
um} stdð veizlan yfir fullan mánuð. En at
liSinni veizlunni fdr hverr til síns heimelis^
ok voru . mönnum valdar sœmiligar gjafir.
Egill gaf Herrauð skyrtuna, ]þá sem Bekk-
hildr hafiii gjðrt, en Asmundr gaf honum
hrínginn kerlíngamaut , ok sverð {)at sem
Gaulr hafði átt. Tryggvi konúngr var j^
maðr gamall, ok bað hann Egil þir sitja,
kveðst hann ekki lengi mundu liía j^ðan af.
EgiU kveðst fyfst vexSa at fara heim til Gaut*
lands, en koma aptr- innan 12 mánaða^ lof-
aði konúngr honum pat. Asmundr bað Her-
rauð fiara með ser tíl Hálogalands, ok veitti
Herrauðr honum pat. Arinnefja fdr heim
aptr t Jötunhéima , ok gaf íngibjörg drottning
henni smjörtrog svá mikit ^ sem hún gat lypt.
16-17 K, Sa6A Egils ok Asmundar. 405
ok sagði húsk^ at sá gripr mundi torgætr þikkja
i Jötunbeimum, en V^smundr gaf henni 2
galtarftikki, ok voru þau svá púng, at ^au
vogu $kippund. pdtti kerlíng þessir gripir
betriy enn jþött ^ir hefSi gefit henni byrði
fiina af guUi} akildu bau me6 vináttu.
17. pvi naost f dru Jieir Ásmundr ok Herr
rauðr á skip, ok höiðu fieir dreka þá hina göðu,
8om |>eir höfðu átty Visinn okBölabjörn^ ereigi
getit '^ at um jþeirra ferð, fyrr enn^ fieir koma
norðr.áHálogaland) ok er landsmennsáudreka
jþessa, ^á sagðist Ottar kondngr vita, at pessir
menn mundu lángt at komnir; en f>égar jþevr
voru landfastir^ sldgu þeir tjöldum. Asmundr
gekk á f und foður sins við tölf ta mann ; hann ^
kvaddi kouúng virðuHga ; konúngr pekti hann -
eigiy en móðir hans f>ekti hann, T^egar hún sá
hann, okhvarf tilháns. Óttar spurði, hverr sá
maðr væri, er hún Utí svá likliga ' við, enÁ smundr
sagði tilhitt sanna; reia parnu upp ágæt veizla,
ok sátu Jþar mánnð í miklum fagnaði, ok sögðu
konúngi frá ferðum sinum, ok fxStti konúngi
^im vel hafa tiltekizt ok gœfusamliga. Sagði
Herrauðr pá Ásmundiy at hann vildi) at jþeir
sigldá austr til Gautlands^ at biðja Æsu'y dóttur
Hrings konúngs ; Asmundi fidtti {>at vel stof nat.
£n I>egar peim. gaf byr, sigldu fieir austr i
Gautlandi ok fagnár EgiU j^im veU ok' peir
Hríngr konángr; hafði Herrauðr J^á uppi qrð
■) kunnUgtt, Bj C. ^^ Afn, É, C, 5.
406 SAéA£«IL8 0KAsMUroAR. 17 K.
eÍÐy ok ba5 Msuj ok var ^eim xnálum rel svarat,
ok var húa honum gipt með sœmiligri heiman*
fylgju, var Þ^gar drukkit bruUaup peirra^ ok
íór pat vel fram. En at peirri veizlu liSinni,
l^á sigldu l^ir Egill ok Herrauðr f Austrveg^ en
Ásmundr skyldi hafa vald yfir Gautíandiy Þ^gar
Hríngs konúngs misti'yið. En pá (eir kbmu i
Tattaría, pá var Try^^ kónúngr ándkðr, ok
var Egill par til konúngs tekinn, ok^bjxtggu
(au Bekkhildr þar síðan, en Herranði^ settist
at rlki sínu síðan, ok kvomu j^eir ékki norðr
híngat síðan. Asmundr fór heim til ,fíáloga7>
landsi ok stýrir hann j^ar len^. Árméit^ hét
son hans ; hann átti Eðnýju^ ddttur Hákonar'
konúngs Hámundarsonar úr Danmðrk'^, 'ok
er paðan mikil sett komin. 'penna Annóð drap
Starkaðr hinn gamli í laugu, ok var pat hitt síðasta
dskapaverk hans. Brynfaildr lifði ekki lengT,
ok giptist Asmundr síðan> ok fékk ddttur Soð-
dáns^ konúngs af Serklamdi, ok átti at' sækja
brullaup . sitt á einu skipi, pvíat ^peit vildu
svíkja hann, ok lit Asmundr þi gjörá skip þatj
er Gnoð hét, ok hefir ^at skip stœrst g}öit verit,
sv& mennviti fyrir norðán Orikklandshaf. Af
f>vi skipi tdk Ásmundr nafn, ok var kallaðr
Gnoðar-Ásmundr, ok j^ikir hann hafa rerit
mestr af fornkonúngumpeim, ^sem efcki stýrSu
f>ídðlöndum. Hann tapaðist viðHléssey^ *ok
'«) Anbnód'r, Bj Ögmundr. C. "^) Oddnyju, B, C. ^ Haka,
B, S. ^; Sviþjód-, 5, *) SoliÍiiiS} C, 5.
17 K« Saga Egils ok Asmundar* 407
meðhonum meir ennprjár pusundir manna, ok
segja menn, at ÓSinn legði bann með geiri í
gegnum, j^á hann hljóp.fyrir borð, en Gnoð
sökk til grunnæ með öUum farmi sínum^
ok hefir síðan engi hlutr fundizt af henni, ok
aungu pvi, sem par var á, ok lúkum vér ^ar
J^essi sögu*.
I } fyrir I>TÍ at bókfellit minkar^ en blikkit þykknar, augun þ^^ng)-
ast, titngan trénar, höndin mœd'ist, penninn sljófgast^ ok bila
öll rit£erin ; bafi þeir þökk, er skri&t hafa, ok svð sá er las,
ok þeir, ertilhlýddui ok aá, er þessa sögu hefir fyrst samaasett,
amen ! 6. v, C*
• /
I— MP—i I
Sörla saga sterka.
I pann tfma ^em Hálfdán konúngr Bronufdstri
stýrði Svl^j<58 [hinni köldu, er hann vann af
ágn^ri hinum auðga', en settí Astro^, mág
sinn, yivc England, ok ^örði hann hertoga ^ar
yfir, réði sá konángr Upplðndum% er Erlíngr
hét*; hann stýrSi ^riðjdngi Noregs, en Har-
aldr konúngr Valdimarsson tveim hlutum ríkis.
ErUngr konúngr ^dtti höfðíngi mikiU ok stdr*
auðigr, |)ví hann hafði lengi verit með Knúti
konúngi htnum rika, ok haf ði ððlazt af honum
mikin auðyfé o^ gdða gripL Drottníngkonúngs
hét Daguý, komin af iEsum' ; xneð henni átti
hann tvo sonu, ok eina ddttur, er íngibjðrg héc
Konúngr lét gjöra henni eina höll meðsterkum
steinmúr, ok vel vönduðum skíðgarðL par
seitist konúngsddttir með mikin skara hinna
fríðustu meyja okherligra hofþénara. Sá eldri
son konúngs hét Sigvaldi, en hinn ýngri Sörli ;
peir voru báðir hinir gjörfugligustu mena ok
vel at íf róttum bánir; en pd hélt konúngt meir
») t/. i' B. a) Kasto, alsta^ar^ B\ Asm, D. ^) £ Noregi»
h, w. D, *) hanii var koininii af Od"in koniingi, ^. v» D. *)
luiklum œitum, B.
1*2 K. SíhULA 8ASA STERKA. 409
«
tál SÖrla enn Sigvalday ^vi haim var malir
friiiari sýauxn^, en svá tammr át afli, at honum
kotnst enginn til jaina wn allan Noreg, ok |K$tt
^m lengra, væri leltat. Eonúngr fékk honum
éinn [manni sem hann menta skyldi'i hana
b&t Earmon} hann kendi Sörla konúngssyni
allar liatir^' pœr sem einn karlmann máttii ramatC
prýða; ok er Sörli var 15^ ára gamall^ var
llann 1 flestum listum vel lœrðr, ók svft rammr
«t afii, at sá var enginn maðr í Noreg, at
hann (yrfti við nema aðra hönd sína i senU)
bsBÍði til. vopnaviðskipta^ ok allra annarra.
í^röttaj en sv& var hann púngr fyrir vaxtar'
sakiry at enginn hestr bar hann nema
hálfan dagy svá at eigi spríngi þeir af mæði;
var hann pvi Sörli hinn sterki kallaðr.
2« Einn dag mœlti konúngsson við föður
ainn: sv& lizt mer, sagði hann, at lítill frami
muni {lat fy rir mér, at liggja heima hir h já
yðr sem múnkr i klaustri [eðr mœr til kosta^ ;
fivi sé yðr kunnigt, at pegar i stað vil ek úr
landi halda með 5 skip ok margt vaskra manna^
flkal ok Karmon, idstri mimii fy^í^ ™^^ >^®5
8vá mikin farargreiðay sem I>örf giörist. Ok
«r konúngsson endaði sína ræðu^ mœlti
konúngr: petta allt, 8em ^ér umbiðið, skal
gjaman yðr veitt vera. Fékk hann nú syni
aínum 5 skip, ok margan velvaskan dréng.
Karmon, fdstri Sörla^ var i ierð með honum|
«3 meiiUn, B. *) 14, B. ^) «£U, B, C. *) v. i Ð.
* '
410 SÖALA SAGA STJUKA^ . 2 K.
*
kvaddi Sorli fiiSur sinn ok álla borgarnieitii)
áðr hann feri i burt; hélt síðan úr landi^ ok
háffii Bigr f hverri orrostu^ er hann til œtlaSi^.
Ok er mjök var á sumar Iiifit| haf Si l^onúngsr
ean fengit 8 skip, ðU vel hlaðin jneS gull ok
dýrmœta gripi^ ok allt hrat er kjdsa mundi|
haföi hann ok fengit ijölda röskra manná;
viU nú konúngsson jþví aptrsnúa til NoregSy
töku þeit sér stefnu rétta lei5 til austisi ok
vmdu upp hvert segl viS húna, ec á var
skipunuuL Ok er f»eir höfðu svá siglt £ nokk«'
ur dttgr, laust á fyrir f>eim svá mikilli Þoku,
at enginn sá neitt til réttrar leiðar j gekk petta
avá nú í núkkra daga, at enginn vissi| hvat
j^ir halda mundu, ok um siðirprfttustfieirvitay
at f>eir vœru at landi nokkru komnir ; spurSi
f á konúngsson^ hvort nokkur sinna manna
Tissi skil á| hvar ^eir vœru atkomnir^ en eng**
inn var sá^ sem frá kunni greina^ bað kon-
úngsson pá kasta atkeri ok búa um skipini
kveSst par dvelja vilja, par til ^eir sœu sér
fsm burtferðar. Var nú svá gert^ sem kon«-
úngsson sagSi fyrir; ok er þat var albúiti
kvaðst Sörli á land gánga vilja^ ok vita, ef
^eir kynni ac líia mannabyg^irj gekk kon-
úngsson nú á land viS 12ta mannj veðr var
allblitt, sáu j^eir, at landit var mjök skdgi
') ok er nd konúagMon komÍAn nieéT sínn Iier allt úfc i
Affrika, b. V. B.
2S. SÖRLA dAOA STERkA. 411
vaxft; ffeif^ gengu áiranl, piðlaÉígat til peh: korhu
i nánd fjallshlíS eiimii nam konúngssoa
par staðar í einu rjö6ri, 'ok menn JianS| ok
haf^ eigi nema sverð sitt. í pessu bili ðj A
l^eir ' 1)2? menn stefna á móti sér^ forkuhnar
atdrð, ok' tflíka oðrum menskum mönnnm;
svartir voru |ieir ok iUigir ásýndum> ékkert
hár á höfði, brýrnar h&ngu allt á nef niðr,
auguxi gul sem i kettíy en tennMiáf s^ná
kalt járn; fieir höfðu allir járnrenda .skildi ok
6t<6rar stetígur, stáli spengðar'. Ok ér peirlitú
kotiúligsson ok hans menn, tdku |>eir allir
fit hrina mjök grimmiliga, ok eggjandft hvorr
anhðUi én konúngsson bað menn siná eigi
bligððst við fetta, heldr verða- við vðskUga} ok
gengu: nú'ihvorir ímöt öðrum. £n séat'koii"
^ng^on mætti pessnm miklu Blámðnnamy
eld i hinn sterkasta bardaga með stdrri atsdkn^
8v^< át allt ^tti sundrbresta, nam hvert^eirra
högg 'Staðar 1 jörðui ok eigi leið lángt, éAt
kotiúngssoaar menn voru allir fallnir, en hann
éjálfr 8vá ákafliga mdðr^ at honum hélt viö
spreng; sdttn f>á BUmenn at honum með
inikilli eggjan ok dlmligum hljdðum ok ðskri,
én hfe^nn varðist vel dk drengiliga, ok hl)dp i
lopl'típp yfir :^eirra stdru högg, |>ar meS
skipti hann i höggutn sverði ok skildi, ok greip
J^at ymsum höndum, er honum sýndist, ok
eáu peir títt við I>ví, stýfði^ hann nú af peim:
») sUgnár, n. 2j skif^i^ ^, c, Z>.
412 SÖRLA 8A6A 3TERKA. 2*^ K.
hendr ok fetr, þryiqur ok búkfty ctí at eftgm
]|^irra hlif dugSi peizn ; meir eim brunnit
hálmstrá, ok svá lék hann viS pá, sem letfn
Tið sauðij ok eigi létti hann fyrr, emi hann
haf6i alla pá af dögum ráðit, Tar hann pi
oríiinii ékafliga móix^ en lítt sár, ok er J^etta
yar afstaðit, sem nii var aagt^ settist koniings^
•on niðr i rjóðrinu, ok lát sér xenna *m»ði
wn stundarsakiri hyggr :nú til skipa at gánga.
8. Pessu nœst heyrir hann dunr ok dýnkl
ettfra mjök nœrri séri ok fýsir nú at vita^
hverju slíkt gegnirj gengr hann nú nokkut
leng^a fram á skdginn með fjallshlíðinnlf fiar*
til er .hann kémr at helU stórum ; hann Iftr
nú um glugganui er var á hellinum^ ok sér
um hann allan ; lítr hann einn hrsðiUgan jötun
liggja í sinni rekkju. Aldrei hafði konúngsson
s&ð starri mann $ hans búkr tdk beggja veggja
á miUi með svá herfiligri ásýnd ok dskapligri>
at konúagsson undraðist þat stdrliga} hann sá
(ar ok eina kerlíngu heldr stdrmannliga $ hún
stóð við pverpall einnV ok var at brytja fAr niðr
mannakjöt ok hrossa , ok var hwla atdrvirk at
(essu. Sfðan heyrði . konúngsson, at . kerlíng
mœlti við karl sinn, ok nefndi hann Skrfmmr^
á jþessa leið: nú eru eigi| sagði hún, matvœli
meiri f helli okkrum^ en nú hefi ek biiit til
máltfðar. Skrfmnir kvaðslíkt eigi dlíkligt, ok
sagði pat vel endzt hafá i ók f»at skaltu vita,
sagðihann, at, f>d ekliggi nú lágt, skal enn
3 IC SoRLA SA«A 8TEBKA. 413
]þá itokkut fjrrirrerðay nœr piltar okkar koma
heim i kveldy f>v{at nú eru hér skip at landi
komin, eigi fœrri enn 8^ ok er f>at at minum
vilja, pvíat ek gjörði peim^megnan vind með
poku^ 8vá at |>eir skyldu híngat viliast, ok skulu
^ir allir helju gista^ áðr enn pessi dagr er á
enda« Kwlíng gladdist mjök við f>etu, ok
gekk siSan f einn afhélli* Nú sprettr konúng8*
8on upp af hellisglugganum> ok gengr i hellir-^
inn $ berr hann oú sitt spjöt i hœgri hendi^ ta
ðverðit i vin^tri, ok leggr siðan spjdtinu báðum
höndum i kviS risans , sv& at útgekk oddrinn
um bakit ; i öðru lagi eðr sinái leggr konúngs^
8on báðum höndum sverði 5Ínu i kjapt risans)
enrisinn, er hann fékk lagit, brausst um mett
öskn ok ólmligum hljöðum, partil er sœngin
bromaðiy en risinn ateyptist á gölf niðr með
slórum umbrotum ; ok i ^essu bili kemr kerl-
íng aptr i hellirinn, ok sér nú, hvat um er,
gripr hún pá eina bitrliga skálm , bregðr henni
aiðani ok hðggr framan at konúngsðyni, svá at
hún klauf allan hans skjöld at endilaungu , ok
nam oddritan brjdstic^ svá at i beini stóð, höggr
hún |»á hvort högg at öðru^ svá at konúngsson
hopaði á hœl viö sérhvert, ella hefði hann
dauða beðit , ok svá ákafliga fast fylg^í faún sér,
at ||vi dlmari var hún, er hún sdtti lengr j Var
hún með beli ok háum hljöðum, svá eldr |>6tti
brenna úr augum hennar ok kjaptij ok svi.
mikil dgn stóð konúngssyni af dvin jþessum,
414 SÖRLA SAGA' ^TERKA. .ft R.
at eigi J^rSi hann í tnóti at sjá p^im 'éldliga
auda, er af hennar kjapti gaps, ok eigi gat
hann staðizt pau dgnarligu hljdð, sem hún
hafðij sér nii konúngsson eina gjá. f hellis*
gdlfinuy svá djúpa, at bann hyggr peim dauða
búinn) er^ par i fellri er hana nú svk sem
kominn á gjáarbarminn,. ok hyggr^.atskessaa
muni vilja bægja sér í gjánay snarar. fa^aiiú
sínu sverði^ ok hleypr undir tröllkonuna) en
hún preif í mót allgrimmliga, ok rak klærn-
ar allt inn at beini| komu nú í. með J>eim
harSar sviptingar, ok hrakti hún konúngsson
um hellirinn} en {lóat hún vœri míök tryld
at afii, pá gat hún ]þd aldrei komit hcmum
af fdtunum, hafði konúngsson náð hrýggspennu
á henniy ok sá nú eigi annat visara fjrxiri
enn b«8i skyldu fiau i gjána fallay sté þá tröU-
kouan i gdlfit allt til knjánna, ok togaði kon-
úngsson at «ér, svá at hann kom nú öngri
hreysti^ viS, numu pá hælar henjaar viÖ gjá-
arbarminui ok hljdp Sörli nú i fáng henni|
svá hart| at bæði duttu pau i gjána, svá (au
komu djúpt niSry ok numu staðar við stall
einn, er i var gíánaiy varð Sörli nú. efri.
Kerling haföi læst síaa aðra hönd i hári kon«
úngssonar^ en aðra i hans brjósti, ok með
^vi henni varS dsvipt viS biltuna, pá slepti
hún |ieirri höndinni, er hún hélt i hárit
meS , tdk Sörli pá báðum höndum fyrir kverk*
I
3-4 K. SOrla saoa sterka* 415
ar henniy ok Aró eigi af, Ut hfinn nú hnh
fylgja kyiM, drö |»á allt xnegn úr henniy svá
hún tók til át biSja sér griða, ok mœlti : gef
mér grið, konúngsson! ok skal 'ek allt til-
▼inna, pat er {>ú vilt at ek gjöri, nppá J^at
'ek haldi Kfinu} en koniingsson kvað fiat fjærri
fara, at hann léti hana lifa, ok sagði hana f
jþessari gjá skyldi deyja án allrar dvalar hitt
snarasta , en hún bað sér á marga rega lifsins^
sem hún kunni. En um sfðir mælti Sörli: á
pat mun ek hætta, at fiú haldir lífi pfnu með
slikum skilmála , at pú sœkir mér herklæði svft
góhj at aldrei kunni neitt sverð á peim lesta^
ok sverð pat er eins bfti stál sem stein , ok f»at
skaltu gjört hafa innan mánaðar^ fylgÍA s^al
hér með ok liðsemd pfn, nær sem ek vil ok
með kann |>urfa. Kerlfng mælti: allt skal
I>etta g)&rt , sem pér biðið , ok öllu tilkosta,
at endt verði. Lét konúngsson hana f)á upp-
standa, ok gengu nú bœði um hellirinn; beiddi
hún 'þáy at hann liðsinnti sér at koma karlin^
um dauða f gjána, ok |iat veitti hann henni,
ok er pvf starfi var lokit^ lét kerlf ng einn hlemm
y£ir gjáarmunnann. Sfðan leiddihún konúngs-
son til sœngr, ok |>dtti hpnum sú sæng svá vel
tilreidd, sem einum konúngssyni mundi vel
hœfa at sofa. Tdk nú kerlíng eitt horn, ok bað
hann af f>ví drekka , ok évk gjörði hann , |>dtt-
ist hann pá Iftt kenna meina , ok sofnaði skjdtt.
4. £n at morgni y er konúngsson vaknar,
416 SÖRLA SAGA STEBKA* 4 K»
litast Uaim ínnar um, hellirmni ok jþikist nú
sjá par nægS auðœfa^ hugsar nú með séri at
eigi miini meiri ríkddmr í Arabiaríki í einum
$ta5 4samankomit, enn nú sá hann; kom pá
kerlíng at sænginni, ok mœlti: hversu hefir
yðr^ konúngsson! sofnaztí helli mínumpessa
nótt? Hann svarar: ærna vel) spyrr hann |>á
kerlíng at, hvert land |)etta séy er hann er á
kominnj enhún segir honum: |)etta séBláland^
ok pví stjörni sá konúngr, er heitir Estroval
hinii mikli| eiún hinn mildastii herra í pessum
parti heimsins; en mitt nain er Mána^ sagði
.hún, höfum við Skrimnir minh haldit helli
(e^nan i 40^ ár^ ok œoiokkut til matfánga orð*
it, |>viat á hverju ári höfum við seitt híngat ð
skip með mönnum ^ höfum við ok einnin bygðir
rd^ndar hestum, úlföldum ok ösnum allra mest|
^armeð höfum við ok töfrat hingat marga göða
gripi frá /msum herrum | ok get ek nú, sagði
'hún, sýnt yðr hér til nokkur merki. . Sörli
kvað hana kunna sér margt at greina, klædd-
ist hann síðan skídttj en er hann var klæddri
settist hann undir borð, ok bar kerlfng fram
dýrliga fæðu með allskonar ilmandi drykk } dúk*-
ar voru par af pelli ok purpura ^ en ker ok
skálir af gulli með gimsteinum sett. Ok er
Sörli hafði etit ok drukkit| sem hann lysti,
leiddi kerling hann 1 aihelli einn^ ok sýndi
honum þax störa nse^^ gulis ok gimsteina*
> j ToMvcMl^ B. ^) 60, B.
4^ K. SÖRLA SAGA STERKA.
«
ok ]^r af gaf hiSn honum eitt tafl af guIU
gjört, oi fKSttiflt hann aldrei f»vílíkt séð hafa
annat) akikkjti gaf hún honum hlaðbúna i
iskant iii6r, ok guUhríng einn^ aem at var
Bamánskrúfafðr í 9 sfSSum, ok mælti : « berir pú
fiénnáh hríng á fnnni hendi, munt 'þú hvorki '
á 'sjd fih Íandi villast mega. pá mælti Sörli 2
aldrei páM 'ok slika gjöf fyrt af nokkrum
maniii) ok [þakkaM h^nni nú grípina me9
fðgrum oitum ok mörgum* Slðan bjdst hanii
til burtférðar^ ok fylgAi hiSn honum lángt A
leið. pá mœlti kerling: far |»ú nú vel! ok
g)ör azmathvorty at (ú bi5 hér við land, par
til ek hefi gripina útvegat, ella at ^ú halt
heim til Noregs^ ok vitja svá hingat aptr,
nær f»ér sýnist. Kondngsson kveðst s^á gjöra
mundi; héllt nú konúngsson aptr til sinna
manna^ ok urSu honum allir fegnir^ en kerlr
ing för heim til hellis sinsj innti 'þá Sðrli
mönnum sinum allt af sinni ferð ^ . ok spyrr
Karmon, fdstra sinn, hvat honum |>ikir rá&«
ligast ^arum, at hann héldi ^egar heitn til
NoregSy eSr biði ]þar við land, til pess kerl-
íng hefði gripina útvegat; en honum |>ótti
bezt fallit) át hann dvaldist par um mánuð
nœstan, til {>eS8 er k^rling hefði gripina út- .
vegat, ok leið nú svá pessi tfmi^ fram til fiess
at konúngsson hugði al vitja gripanna.
$. Einn dag i allbliSu veSri kvaddi
FoftKAI.DA1l SöGVnNonDlllAXðAy 3B»DI. D d
418 SÖELA SJÍQA STBRKA. 5 K.
Sorli konúngsson QieS s^ 12 meim.,. oli huglii
ná at finna kerlÍQgu at máli} gengu jþeir allir
ásamty til |i^s at |>eir fitndu heiUipnni gfík](
konúngsAon pá im fyrstr ) ok er hw^ kemr
inn um dymarf heyrir hann brak mikit i hell-
\nvm ok skarkaUi sv& honum |K$tti . ^s^oi allt
Uki;á j^rœði, (at er var i nán4}.ok j^liwst
^^r hanx^ , hvar tvœr ilagðkonur ei^u at gUma
mejS sldrum atgángi , ok reif bvor af annarri
hár pk klæðiy svá báðar voru pœr alhl^ðigar;
v^ikist hapn ná kenna^ at önnur ^eírr^^ erMána
flagðit, vinkona ha|i8> ok f»at |KSttÍ8t hann $]ii
fyi^r víst, at hún mundi hinn l»gra blut úr
bitum bera ^ ok át hún vœri nærri pvi at prot-
um komin af mœði, var ok vi6a klipit hold
h?«iinar frá beinupi y br^ðr Sörli pá sverfii sinví
\Mt skjdtastaf ok býðr sínum mönnum at velta.
Ifð M4auj höggi* haQQ framan at skessunni á
þrjdstit, svá ati beini stdðj við ^tta dlmaSist
l^ún ^vá mjök, at hdn setti sínar klær fyrir
brjiíst Mánu , ok við pat fellr Mána i dvit niðri
greip tröllkonan f»á einn ásj oklamdi meðhon*
lun alla menn kondngssonar til dauðs i einu
böggi} en konúngsson höggr tveim höndum
á vánga skessunnar, svá aftók alla vángafylluna,
ok hljdp þar útaf sverðit, svá at J^at tdk snndr
i miðju ás þann, er hún varðist með; við jþetta
dlmast hún, ok setr sínar klær fyrir brjdst Sörlay
svá hann fellr viS í dvit, ok í Jþvi kom Mána á
fætr aptr, ok réðst f móti skessunhi; raknar
S^ K. SÖRLA SAGá! áTEEKA. 4,19
pá SSrlt vMS, ok lagði síriu srerii í kvi5 skesð-
unnáir^ srá útgekk oddrinn um bakit, ok varS
|>at hennar bani, varii niS Máíia hárSla fegin, ok
pakkaði Konúngisyni fnörgum fögrunx orðum
liðveizlmia*, bað kerlíng hírnn fiá með sér gánga,
ok kvnlS hcnum mál |>ikja xhundi at sjá grípina.
' 6. ' Sfðan tók kerlfn^ npp hérklæSi ok
s^er^ Mtrligt. pessi hérklæð!, ét^i hún,
sdtti ek út á Sérkland. tiIMáskabertis kéisarai
pk f^áu" bar foríum hinn íniklí kappi Pantí-
partis^, ^étn eptir Agameáinon keisBya* stýrSi
Gfikkla^di, eru ]þau sv& gdð^ at aldreí mun
xrókkut sverS á jþeim lésta, hvar sem f>ú
firáinkeínr undir menskra manna efir' trölla
hðtidum, ók enginn vœtta mun svá heitt eitri
sfpýa eSr eldi, at (eim granda kunni; en
éverðit bítr allt eins stál sem strá. Konúngs-
*sön tdk nú við gripunmni ok |iakkaSi henni
irhe^ mðrgum orðum jþessa útvegu, leiddi
1) ok'dnSa Mm ktarlfaiga í gj^a , r» koiubigttMi ' aijl
•'•tiv^r ; g«kk lianii nú til Mengry ok tyaf af iim náltiiuu 6 kap.
At momi spyrr konúngsson Mánu, hyer sú kafi verit, sem vi^
'lmna líafi leik átt, en hiin kvktF þat haía Terít systur'sina af.
TrolIaki)öÍ ár Mundiaíidlluin ; er þat efni til deilu okkár, at yUí
feilf^um eimi gullhríng eptir íb^ur okkar^ en fyrír þat at ek
rar eldrí, na'^i ek hríngnum fyrr, ok hefi ek honum síd'an haldit
méd* slyrk Skrímnid, karb mihs; þ^ hefir hihimlk jafnailáklagaty
' te' hefir þ6 aldxi' alvamga sik í frammi halt, fyrr eott . ^txlmil-
it' yar dau^r, en nú hefir þii vxttí fraegðf þinni ok hreysti leyft
mík úr þessum vanda,. ^. v. JS. >) Pandarus, B. SJ kon-
I> d 2
420 SöKLA- SAi&A STORiCAk (^7 K.
kerUng hann út iqe^ ^aratiUgum gjöfuxD) bk
skildu pau með . vinátt4;ii ste koniingsaoi^ |^i»r
á. skip^ pk siglijti hitt bei^asta, $eix|. þyr ga^
heim. til Noregs, hitti Ipiann ^r ;{0i^r sinn
heilau á bófi, ok alla vini s£aa$; ^pg^i ^^á
Sörli allt hitt sanna af sífiifm f^rð^ipiy' okpeim
frœgðum er hann vann 4 ^l^l&9.^f ^ Sa|; kon*
úngsspn nu faeima hjá föðifr sínuQL ^^.vpti^
inn,:ok bareiffi neitt til frétta.
7. Nur víkr sögunni \i\ HaraJl^ l^qwog^
Valjdimarssoinari er stýi^tveimhlutumNoregs,
á.mói;8 vii^;Erlíng konúng, sem fyrr er ^ umgetit,
,at eum 4^9 ^^^ hann .aat;við drykkjuhor^,
.gengu 12 menn í höUina, ok kvöddu; koif-
'iin£ : sniöUu málii svá mælandi: tveir brœðr
eru :hér rkomnir vi$, la^d J>itt, v^tc^ allt ^
Morlandi, m^ð 12 |>úsun4ir .manna vaskr^ t^
'$trið^y annar : peirra . b.rœðra heitir Qairð^y.eiL
annar TjcSEl; viU nú Garðar .festa ddttur |>lDia
Steinvöru, ok er |>at allra manna mál, at
aldr^ iái hi&n vaskara mann^ gef nú,-herra
konúngr! skjdtt svar til raððu minnar ! sagði
sá, sem frambar erindin. Konúngr svarar:
fyrr skal hverr maði: hér . í Noregi dauðr at
velii hníga, enn ek gefi svá leiðu trölH ok
mögnuðum berserk ddttur mínay ok seg j^ú
(eimbrœðmmy át ek muni koma til mdts við
'liá strax at morgni með allan minn stríðsafia*
Sendimenn gengu nú til tjalda| ok kunngjorðu
fieim brœfirum s{n erindisIoL £n Haraldr
7-8 ÍC SöllLA SAGA STERKA* 421
' • f
lonúngr Kt hérboS uppékerai' ok* baí hvérn
xnann koma ' til nidt3 víð sik, er skiliii kynní
at valáa; fékk kondngr vel 4 J>úsundir<
strfSsmanna, liélt konungr nú útaf borginni
með allan |»ennan her mdti peim bræðrum.
Eh er peir urðu slíks yarir, héldu peir pegár'
á mdti með allan sinn her, ok sldu ná saman
fylkíngarnar ; urSu pár skjdt umskipti, ok er
'þat ffjdtast af at segjá, at f>eir brœðr éyddu
8vá Íljdtt liði konúngs, at fátt stdð eptir lífs
áf hans hermonnum; en sem konúngr sðr
pettáy bfðr hann sínum mönnum, sem eptir
eru, at shúa heim til borgarinnar, hafði hann
jþá eigi nieira enn 3 f>iisundir>, ok hleypti
konúngr undan meS |>etta liS í borgina, en
peir brœðr eltu fldttann aUt at borgarportum,
ok lauk svá stríðinu.
'8. Hataldr konúngr hMt nú ráðstefnu
viS liS sitt, hvat til bragðs skyldi taka f peim
vanda ok nauSsynjum, er peim voru nú at
höndum komnar, eh pat gjorSist á peirra
atefnu, at öllum pdtti ráSligast vera, at sendt
væri til Upplandarfkis; ok gjörS orS [meS skrif-
ligum boðskap' Erlíngi konúhgi oksonum hans,
svá J>eir kæmipeim til hjálpar, meS svámiklum
her erpeir kynni til at fá hitt snarasu; ok var
núj^ettastaSfest. Sendikondngr núl2 menn til
Upplandaríkis ; tdkst |>eim vel ferSin, ok báru
«) 12- þ., B, 40 þ., C, Ð. •) 3 hundru* ok 30, B, ^)
422 SÖELA S^GA STBEKA^ þj^
Jeim f eíguni brófinT, en feir br»gíavi|f ^^ijitt,
er peir fengu pennan bQfiskap, ok bM^U e{
stað frá Upplöndum^, ok léttu eigi fyrr, enn
J^ir fundu Harald kpnúngi urðu nú fy^
peim bliðar kyeSjur, pk bjuggust ^gar ás^mt
elUr til bardaga, riðu siðan útaf bprgÍQn| ( m^t^
leim brœ^i:u|n% en |æir brœðr kpmu' senn i
jnóú ])eim frá herbúðum s(nun:]| n),e8 l^lfiTpfi^ep^
ok bansettar h^tjur.. Einn mað^ í };ði ^iira
br^ðra hét Lo&inn, h^nn bar nierki |ieij^a> þanii
yar ff Polexi% stór yar hann sem .ri$^ qk plíkr
dllumxiiönnum fyrir sakir^fls ok iilili^)?ar ^sýjKid-
^r} bansspjötvar sex' álna á len^^ en j^riggJA,
spanna á digurð } hann reið eí|)ui^ fíl, o^ lamdi
ineð sinni staung bseði menn qk hesta,. syá qllum
stóii af pessu^i dvin mikill dtti;^ai^ði b^nn
lángt undan hernum, ok var orSinn 15 m.anna
þani, áðrennfylkíagarkomusa^an* En erSörli
sá fiettajreið hann Þ^ng^^ ^^ ^^V^ Lo^infi var f^rír|
ok lagði til hans noLeð sinni staung^ vegr l^ani^
^fðan Loðin upp, ok snarar honum. úr spMiniim
xneir enn }5 fet, sv& brotnaði í honum bv-ert
be^n'i en $em |>eir br^eðr lita, at Loðinn fellr|
tdku l^eir til ákaQiga at dlxnast með J^ ^Íu
') boðr, B. ^) metf 18 hundruð* manna, >. i/. B. ^) i énnan
lýlUngar arm gekk fram Erlkgr komingr, son hins Aii^á AMm>-^
nkenvs hertuga} hann var lir ^aumudal aíyitaj^ lir Noregiy þn^
aæst Sigvaldi, son hans ; en i annan lylkingar arm^Tar Harald|p
konúngr, en Söili hinn ster^ gekk fram* undir merkí, allr
•táli klœddr til handa ok fóta, b. v. B. **} Falsler, B. ^) Í2,
Bi 5, C; 15, />.
, »
8 lE*. ^ SÖILA 6A«A 6T£AKA. 423
•t JAetfQ hu|^u eigi auaat) enh þeir dlmir
V0ri orðniJtS ok ríflr Ttffi pá par at) seiii Sig*
valdi koxlupgsðoa var fyrir, ok hyggr, at baná
flkyldi aitt líf látai en i pessari svipan kemr,at
Sðrli hinn aterkii ok höggr til Tófa, en petta
var •em tfgjdrt, pvi eigi beit á hans batisettan
búk meir enn á stein kœmiy ok nú stiga fieit'
báSir af tinum bestum^ ok gángast at knáligá^
8vá at hvor^ sp^ði annan^ hafSi Ttffi btögð í
frammi á ymsa vega^ ok tfð nú íörðina allt
til knjánna sem blautan snjtf, en Sörli sttf6 öU
brögK hans af sér hreystiliga) pá mœlti Sörli:
|»at hugði ék at si^num^ at ongvir i heimin-
um mundi meiri menn enn ]^eir af Affríka,
en nú lízt mér ]^t lygar, ok hitt mesta drafl^
ef 'þú he&r eigi meira fnrtftty enn nú hefír
^Q i frammi látit, svá mikill gárpr sem þá.
|iikis( vera} ok við petta hamaMst Ttffí, sem'
2nest hann kunni. pá mselti Sörli : pú, bitt.
blauða itf I ok hin fordœmda fýla ! skalt nú |>at
reyna, hvat vér norskir veitum slikum gestum,
eem þú ert, sv& ]þá purfi síðr at lánga til f undar
við oss i preif Sörli |>á i eyra á Tófa, ok reif í
burt af honum alla vángafylluna ok skeggit
') B &• auk meira þe*m ^Uí : Ri^r né. Gtr^n' at, |iiir seiu
Haraldr konángr er fyrir. ^ Nd kemr at T)örli liinn íinuski,
hana ^ar Lonúngsins rentumeístari, ok höger til Gard'arsa Yiíng-
ann, ok aí eyfat m»tS ▼ángafyninni ok ftkegginu, ok á ðxlinsf,
svá «1 i beini ttód*, skein mí bera jaxla hans sem eina haiiiargja.
N« snérist Gar^ar vid" Tjörfa, ok kiyfr hann sundr í miíju, i -
(lessu kcmr atSiggeir, sren^kr maá'r at œlt, liann var koiiúiigsiiis
kanflelBr> liann hjó til Gar^ars þvert um herd'amar, en Gar^ar
an^rist vi^, ok' klauf Siggeir at endilaiingu.
424 SÖBtA SASA STEftKA. 84 R.
dk niír at brfngu, varS Táfi fá mjök öfrifo
ísýndar, brást hann fá £ dreka líkfag, a£ f v£
liaiui var mjök hamramaír, ok bWs nú framan
tSðrlasvámiklu eitrij atundrum gegndime^
Tartrifivælu, enSörli hjd í^essudrekannsundry
ok lct Tófi par líf sitt; féU Sörli þA i övit fyrir
hans umbrotum ok eitrsblæstri } en er Garðar
g^ stan brdðurat velli hníga, varði hann ofrmáta
tryUr, ok reiS nu 'þar at, sem Erllngr kpnúngr
var fyrir^ loggr hann f>á til konángs sinú spj^Sti,
ok snarar honum úr söðlinum meir enn 20 fet',
svft at ð rifin brotnuðu í annarri siin konúngs.
I pessu raknar Sörli viS, ok er hann sér föður
sinn feldan, reiö hann pángat at, sem Garðar
var fyrir, ok höggr til hans sínu sverði, svft at
hann klauf höf uðit ok búkinn allt at söðli nij$r,
ok féll Garðarpá dauðr af hestinum; ráku peir
hú pegar fldttann brœðri Sörli ok Sigvaldi, ok
drápu hvern, er peir náðu, svá at fátt eitt
komst með lífi á burt.
9. Síðan hvurfu peir aptr til valsins, ok
Utu kanna valinn; voru pá heim fœrðir til
borgarinnar konúngarnir Haraldr ok Erlíngr,
ok jþat sárra manna, er græðandi var, ok varpeim
öllum grœðsla fengin^ urðu peir brátt heilir
sárra sinna konúngarnir Haraldr ok Erlíngr,
ok var þi pegar tilbúin ágœt veizla öUu stdr- '
menni ; |)akkaði konúngr peim feðgum frægi-
ligt fylgi| f>d einna mest Sörla hinum sterka,
jþótti f>á eigi á Norðrlöndum vera frœgri maðr
enn S6rlL Haraldr koBÚhgr 'mfáki'tiliS&las
hver laua villð ]þér nú af oss k)é8a.fyriryðra
liðveizluy tem pérhafið* oss sýnt^ ]>ví.ef véc
heföum eigi yðar vBskleiks atnótiity ' mundi
Norvegr allr úr hendi. oss f skál ncb . yðr ^t
kunagjðrai at Öngvan hlut veit ek pann i minni
eigU| er yðr skal ofgdfir vera, hvers sem óska
vilduðj var pat allra manna mály. at koniíhgc
mundi vilja gipta Sörla ddttur s(na9 '^f hann
vildi hana kjdsa, en Sörli svaraði .máli koor
úngs á jþessa lei5: herra kondngrl sagðihanzii
eigi em ek svá náumlátr^ sem. jþræll j^urfandiy
at ek vill mútur taka á afli mínu, QiAtti ose
heldr meiri sdmi j at vor fraðgð mætti . sem
víðast útborin verða j heldr enn I>igg)a gíafic
af ySr hér fy riry ^at (er) i f jarlœgar álfr fœr^
ast mœtti'. Eptir petta. var lokit veizlunni,
ok heldu allir höfðingjar á burt, hverr til sína
heimkynnis ; för Erlíngr ok synir hans til Upp-
landaiikisy ok voru áðr með sœmiligum gjöf'-
um útleiddir af Haraldi konúngi ) ok sat nii
Sörli um kyrt I»enna vetr.
10. En er vora tök, Ut Sörli báa til
ekip sín^ ok lýsti |yvi yfiri at hann vildi í
hemað halda um sumarit^; sigldi hann síðan
hurt af Noregi^ var Karmon, fóstri hans^ me&
honum sem fyrrj herjaði Sörli nú um vestr*
dtt' [veralda r, ok* helíst um AfFríkam allt út
<) heldr |»stti oM þat meici list» at frvgéT Yor aiikist, STÍ
niargir mœtti þat fregna, heldr enn þiggja fégja£r af yðTry B^ D,
^) hafé'i hann 4 skip úr landi ok60 manna, h, v» B, ^) þann^
»^ '-'; Eystrasalt, A^ D. *) », ií I>r fywt um Frisknd ok
1
42$ SöftLA 8A6A; STEaKJu l(Mi K»
at RAuSahflfi; í<hm&i8t fiokiuiii tnaif^; 'gdiír
gripir á 8jó ok lándi, hafði hann nú fengit
trflf ^ skip, öU hlaðin tneð guli ok dýrm«^ gripi»
•k vafít fitlk hitt Taskasta. £n ar jnjök irar
áli|iit aumarit, vildi konúilgsðon heim aptr
anúa til Npregs. pat var eitt kveld «)ök
seinty at J^eir komu vi5 Morland hitt eystra^
par tdk Sörli^ strandhögg xnikit, her)a& á
borgir og kauptún, ok rœnti slíku, er fyrir
var&, ún h]ó til bana hvern, er fyiir atdð^
þir tdk*Sdrli konúngsson tdlf > menn ok tvo
VraSry er hétu Börkr ok Bölverkr^ f»eir voru
hin mestu iUmenni ok einnin hamramir
mji&. patian hélt Sörli konúngssQn til Dan-
merkr ok allt at Eyrarsundi; köstuðu þeir
jþá atkerum, ok láu^ ^^ um nóttina.
11. EUi at morgni^ er menn/ vakna á
skipum konúngssonar, s]á jþeir inn á sundinu
lengra liggja sjö^ skip, ok |iar í er sv& listiliga
skrautUgr dreki, at hans líka pdttusl: peir
aldrei fyrr séðhafa^ hvörkiat stærð uj^búnaði^
allr var hann stáli sleginn, ok guUi laugaSr'^
fyrir ofan sjdmál, |armeð stafnar^ hans. út-
akomir meS miklum meistaradómy ok prýddir
hinu skœrasta gulli, ok v^ svá f skurð^
inn silfri smelt ^ hann var ok fagrliga
ateindr ok málaðr me^ állskonar ýmisligum
litarhættiy grœnum ok hvítun^ý gulum ok
, ■) 7, B. ») 7ih- hyrjar apir C. ^) 4 |,„„crrud', B. ♦) 8,
C ^^ l'S^fi -B, D ; pendr, C. 6 J ok ve^rvitar, b. v, B.
. ■ X # • •
r
I)|4uni| ,b)eikuffi q}; STprtuiiv -A fwsu^ fr%
|(l|öf 8tóð iQ^$r '^ fúglu^ mikiU at Texti pl(
%lílr^Sr >ft títaj jbifnn yar í Mjm* '^vnh ^r.öU
^^F; :tí^?W 1>4»n»'pvetó íiaf^i hsm^I hendj
l^pr|; ok Ijitrjiglíj pk er Sötli nálg^ðist drekr
Vmn I heflsar haqi^ uppá . f enrni xnikla ni^ni^
q|c ^|iyfr; 'hverr er fessi hini^ stolti maðr, ei;
f^r^i:, Jþe^um ítdra dreka rœSr, fr svft.fjrajn
j^wpflj: iqe^ toikilli prýði ok pragt, at ðngVT
af^,,hefi,fk. slíkan fyr^ seð? Hinn ipikU Tm^x,
fJC ^ di:Qk9num 6tdð| znœlti: ^essi ini:|n eint^
(já.ver^^ ^lj ^isi Witii [þi^ dttasty né hrœddi^
y^ra fyri? ^r f$8a fr^Blum jþínúm, er fé^p
f jlgja^ qk mun ek y$r lítit fleira segja. SorU
Bofpltit. J^t ^ikjuipst ?k heyra, fit |>ér |»ikizt
q^dði^ til at mœla við psS| en hverr sem (»4
et^^.. munum vér pora at sjá yðr. áðr enn úti
9^1 en f»at er helzt minn grunr, at |>etta muni
veva Hálfdán koiiúngr Brönufdstri Hrí|igsson
af l^í|ijöð hinni kpldu> hverja pú yannst af
^^iari, hintim auðgai föðurbrpður mínum^
en gjörðir hann at slá', ætti mér pví eigi at
|iikja kosta vant við jþik^ vil ^k mi bjdða yðr
{«u^l f^o^ty at gefs^ \ mitt vald pennan gdð.a
dreka, ok Jiér Jbr^ð s.yáj. hvert f>ér viUð. Hálí*
dáu konúngr úxm\C\ \ lc^ngi höfum vpr (essium
4i[^k«) stýft| ok^^b^iir hann ætið hajppsamx;
y«i;ity .b^efir meK Qk ;opt mjBÍxa . fy^dr hann boð-
ýj^í* .'^m ge fa \ix^ 4..)^»¥i'í íyrir öngy^ muni|
') þtum^ A, C; mi, V, O. . i
tóS SÖRLÁ SA6Á^ ' ÍJTÉRKA. 11 r;
ok pdtt ek hafi land unhit áf , fððúrfrœnda
]þmum, muntu svábúit'Eafá verðá. Var ]^á
konángr œfareiðr vorSixm',' ok gekk liaíin ]^'i
aptr ok fram um drekann, 'f^auð hann mözin-
um sínum, at peir hitt' inárasta 'byggist 'til
orróstu móti péssúm prfótum,' ók dráepi ]^
hitt fyrsta, var |)á mikít hark á drékáBumy
ok var skotit fyrst [stdruni ásum^'ók grjdti,
flettiskeptum ok örvumi gáílokum ö^ öxum,
rkesjiim ók pálstöfum< ok allfahaiida vcipti*
mn; yarð' nú mikit mannfally ok leið eigi
Jengi, áðr öU skip Sörla voru eyddók'í siúidí'
hrotin, útan pat eitt erhannsjálfr stýrSi, ekí
Hálfdán konúngr hafði mist 3. Eiiín var sá
maSr með Hálfdáni koniSngi, er pdri^ hét
hinn sterkiy hánn var soni' porviðs ]ár)S| ok
var 15 vetra at aldri, en pd hitt mesta mann"
val ok fuUhugi, svá at enginn var hans fafn-
ingi at hreysti ok drengskap um allt Svfávéldi.
Nú er at segja frá Sörla, at f>egar hann slr at
eigi mátti svabúit standa., pá hleypr hann
uppá drekanuy er minnst varM y ok peir Börkr
ok Bölverkr með honum ^ komust úpp í öðrum
8ta8 enn Sörli y ok börðust par nú allir drengi^^
liga, éptir pví sem hverr hafði prek' til ok
karlmenskuy hjd Sörli ok lagði hvern sem
fyfirstdð, ok pyrmdi öngviim, en Jteir BÖAr
ok Bölverkr gengu með ðtSru borði', par '^éiti
pdrir var fýr ir. Hálfdán koniinjgr Br^tifóstrí
^UxrMann. uíl fmm/ mtffi Sörkiy ^vhöggvMt
^ir í ákali^i , málll jþar qá bfl»ii mlSítig biigg ok
stdty * gðUc:> ^at 8yá UiigQDi tbm^. ^t hrwgi
j^irra tiopaði á. h^aL hitt . taiiton$ta íyrir ^UÍrixiDy
en Þ^ l^^^un heldr svá nm • aíðiiry. at HáU^jín Jqovr
úngr t^ nt m«ða&tt .pv(aí;.haan var mSx; mjök
zmtiUgP .gaipally enr Sðrli: rar 'þyl U^tugn^ti^
hQgjgAtrftstnnnar, seisK hann .sdttist langt i t^k
Hú ,9t%: J^rast ídll^ 6 Hálfdán. konúng fisvk bann
hor&ðJL-aptr at lyptíngunni^ ok var,.nœr þwi
sem { at' .^rotum .komina af me^M^ P4i29œ)t4
Södi : .(igg nú gri$| Hálídán konúngr ! ok.fiœttr
umst við, Til ek ;(at. eigfr undir drfil0skaf
y^Tí^mf, ,hy9r)» smt^á:/þpr :/fíU$ :»ér..gjöra.
'&99Ú^&í m^lÚ *^ nú, fívMr ek með Jf^Xil&ilwiA
l^l^Xdpfaugf: iOk mun :I»ik n^ hr^ðslní >9ta9d«^
aem S^iri aorAka fratndr f^tna > ok $k(^lta :«rft
yiðbúast^. 4t liar ek.hefi aldrei gið mitt )»ffi
yi$ .n^kktítn mannj ,pá mnn -svá. eim veira
YÍðj þik^ : Sorli msdti ; :I>ú muaty konúngr ! vá^^
ver^ci, en ]|^ö aegi ek þét griðin vís. Siðayi t<$ku
peÍFjeipr^aptrat berjast i anfipat 6inn ,s^li;ákafl-
ígai .#$ livarg^ sparði appaxi) ok var J^ lánga
]irið } , cm 6vá fdr sem fyrr at konúngfr >iv)paði>
o^ var Jivinaer sem komi^n at aptara ^tafni
djrekans, ok sigraði hann |»4 syá miki^ige.mofði^
at valla mátti hann halda avepðinu. p4 ms^ltí
Sörli: enn býi^ ek p^ gicið^ konúngr! ok sætt-
436 SMtlA SAfiÁ ST£ftKll 11-1^&.
iiitittti^,rvil eli {iáirfcð^nflðtt arc^Mp ^yðr-
Itta, jhireéýBi smtktá >^hr^viM vi$i mik akka.
Ilálfdáá feönúágp m»lti:* tcftd^mii' rei^S}'^,
ídtti l^igg^ nofeknt' jíkí Ifoijók fyrt slial ek- lífit
láitfiMðilir^yttti oli^rettgskap, antí. d& gálig4
a«peðftari»J^íhlim>boÍhiítfi' pá 'niækif^flir/ úk
Tk^9^ hÁÉm ötígTM brú uevðan af sét upp firi
}iésá«r9^1x^ babíi fiá' sví^ faart ók tftt, at kon^
lAngtf ktm: ðfagri^ttm vi^ffrif mfieQi sakÍTy til
péss at '8^?t0it ^ám 4&r iMndi haiis, henÍiSorli
frat pégnr á loptiv^k l0giti. f^ví fgégnunl korí''
úngvliafei Hálfdán kondngr ald^'éi ' f engit sár
ri& kn^ig «f nokk^uni mannL Lát koiíiúngr
}aif &f*8iitt rtieð g<58a)í orSstýr. ? '
' 12. 'Ná er at gréinafrá póii áterka, at
hðfnn;h}ö hiðr menn Sörlá, sém' hrátf' hría Tvri,
6t>4'at^öHum var dauðiiin'vfe, er'eigi faopatð á
hð^l 9fm honum j nú sér Bðrkr ^ettay tifet nú
ftamj (ok'höggr til:)pc5rísi sem méstkann kannj
en ér pdrir ^ðr vfðán dauða sinn, hle^r hann
í lopt upp aptr á bak yfir slána ^ ok kotn jþar
Hiðr í sVerðit , ok • váiCS {»ar' faðt ; yúí^ Berki
seint uni , at ná aptr sVeVðiiuu i éa> er ' ptfHr sér
^t, greip hann upp mikit tré , ér hjá honum
▼ar^ ok laust pví i' höfuð á Berki, svft hauánn
brotna^; laut nú p<$rir við böggit, ok í j^ví hjd
Bölverkr um |>verar hérðar honum>'svá pdrir
var nær sem fallinn^ en eigi beit á'hans brynju.
Nú snérist ' pdrir við Bölverki , »greip sinni
hendi um hvorn fdt á honum ^ ok sieingði hon-
V
var |>á svá xnárgt lið Sö^la koxpit^á.drekmin , a^
Pdiir $4 ^i.tt Qyæmia ^ ok ^at hapA I9pndi ; brátt
ídvh&l bQrinn vefða^, okJ^nÐ^b s^í^fam,Héi^
dáU kon4og falUn^, tdj^^ianDf 41>at rá^, at hatttf
}^p fyrir borö. áid^ekanunaií ^ok syjwJti b4t(
}iiawa5ta til landsi [|>e$3 er ríð* fyrirj^igurjSri
^:er.lexigi haiði fylgt Hilfdáni kfmiingi BíTöqu-
fd$tr^9 pk tdk hann vxð honuxn allvel'. En
^ptir hfl^dagan tdk Sörl^ drekann á *9itt. yald^ ok
«lla þ^ . gripi er Hálf dán koaáiigr hsdii átta^
'SÍigldi haan nú heisi til Noregs^ pk hitti brátt
föfiur sinn, frœpdr pk vini heila á h^« ok
>
Varðrp^r fagnaðarf undr j innir |>á Si)rli kpQ^ng^r
soa allt l^itt Ijdfiiastii af ^ínuxn f erðun^ f^tí pdtti
n^rgum h<9ium n^ikil frægð aukis^ hffar j þes^
^x'i ferS) girntust |i4 sexn fl^stir fít Bfik.ár^lu^vi
.Skpauta;» var l^at allra maxma má\,i at c^i
xxu^adr fíiiiDfli^ be^ra jaðr vegligra skip>>i l^vorki
at stærfi né. bdnaði. . . i. .
4,
; 13w Eittsizm var j^at atpeir gengu.á.tal feðg^
at^ Erlípgr konúxigr ok Sörli; Þá mæltiflirlíxigr
konúngr, at sv& inæUi Sprlij við bii^st^ sem af
hrátt mundi honuxxi diíriðar von af ^eim brfððr?
um Hálfdánarsonum , er fregnuSu liflái föður
sins. Var nú skjdtt viðbrugðit, ok sOfnuðn
J)eir feðgar liði um allan Noreg, gjörðu ^eir ok
Haraldi konúngi orð^ at hann sendi |>éim
nokkurn liðsafla. Ok er (essu ,var öllu ráðit^
48& SðHlA'SAÖA STfcftRA. 18-14 IC
hðfM pe$r sWkaii vúíta á sj^f ^ag ok B(fet,'^
væn(ti*á liTéifi ttunda tffriðar.
' ' ' '14: IBnéer ná at geta pesau na^ffty at pdr-
irðtérk! kbmðt til laddð, [Mm fýrr varfrásagt'^
hSlfti SigUfK kénúng, 'ok inti honum alit hitt
safi^á uttlfráfkllHiálfdánar konðngs ; Iirf.tti*^eim
ðllutn^ átiHkir ft^ttir ^ ök þó einna mest SígnHii
konúngl; Draldist pdrir ]^ar eigi lengi, á6r
konúngr f^kk hbnum ákíp'ok inenn til Svfarík-
is; sigldi þtf rir pi hitt heinasta til Svi^jtfSar^ ok
ttfk hðfn nœtri borgihm Litidorum^y er f^ var
höfuðáteðr rfkisins; Hálfdin konúngr átti ^r
tm 8jni$ hét annarH6gni, eh annar Sigmundrj
dtfttur átti hann, sem Marsibil hét sem.mtfð*
ir hennar. En er ptfrir hitti menn at máli,
fregnar hann at Högni ér sigldr úr landi til
Astro, hertogans af Englandi i gengr nú ptf rir
heim ' til ' hallarinnar , ek sfðen inn fyrir Sig-
mund kondngs^on, {>areð hann sat með hðfö-
ingjum öllum ok vildislýð, kveSr J>á ptfrír
konúngsaon, en hann spyrr pegar fréttá, ok
hvort at tlálfdáh konúngr værí með . heilu ók
höldnu aptrkóminn , en ptftir svarar máli hans
svá : mikil ok ill tíðindi er nú w greina af vor-
um fer5um; fráfall Hálfdánar konúngs, fðður
<)á Ejranundí hitt beinsta til lands, létti hann eigi, fyrr enn
liann kom tíl Damnerkr; en þTÍ líki styrð>i Sigurðrr, ér lengi
liatt^i á&t fylgt Qiardám koni&ngi; þat xiki rar errd-aland Hálf*
dánar konibiga, ok hafið'i hann sett Sigurð*, fóstbród'ur iinn, þar
yfir, ok gjört hann þar at konúngi; þórir létti eigi sinni ferd*,
fyrr eaii haan hittiy B« ^) þannig Ay.Cy Ð; t/. i B.
14-15 K^ SÖKLA SA6A STBAKA. 433
yðvtrs j rán ok missir drekaiis Skrauta ok allra
konúngsins dýrgrípa. Innir nú pörir allt hitt
sanna frá 9 hversu at Hálidán konúngr var feldr
af Sörla hinum sterkai ok allir hana menn
deyddir} brá öUum mjök lítt við fiessi tíBindiy
ok allrahelzt drottníngu , (viat hún fikk hvort
ömegin eptir annat , til pess at hún sprakk af
harmi} varS nú exm meiri sprg enn áðr; var
hiSn heygS at ^omum si8 virðugliga, ok erfi
. drukkit eptir pau^ bœði konúng ok drottningUy
var ]>ar mörgum innanlands höföingjum tilboS-
it. Ok at afrunninni hinni mestu ökstinni ok
)iarminum eptir jþau konúng ok drottningU|
'þá hélt Sigmundr koniíngsson rátstefnu um
|>at, hvat tœkiligast vœrí i sliku tilfellii sem
nii var peim á höndumj en öllum (dttiráUig^
ast, at sendt vœri hx&f með boðskap á fund
Högna ok hertugans Astro til Englands sem
skjötast. Yar nú svá gíört| fdru sendimenn
aina leið, ok sigldu til Englands, tdkst f>eim
vel ferðin^ ok báru bréfin ^im Högna ok her*
tuganum. £n er Högni fékk tiðindini lét
hann sitt skip hitt snarasta tilbúai ok baðhertug*
ann eptirkoma me5 svá mikinn heri sem mést
hann kynni til at fá. Játaði hertuginn pvi
brátt| at svá vera akyldi.
1& En áHr enn . Högni skyldi til skips
gánga I fdr hann at hitta drottningu Marsibili
er átti Astro hertuga^ ok innir henni allt um
FOMVA&DAB SfSVa NoADB&AVSAi 3 BiMhU E ^
434 SöRLA SAGA STKRKA. . 15 K.
fráfall Hálfdánar kondngi, fö6ur f)eirra ; bu er
hún Heyrti pat, varS hún svk .rei& ok sorgbiún^
at hún féll 1 ÖTÍt hvort at öðru $ en er hún yitk-
-aðist ok raknáði við| baö hún pángat kalla
iiertugann ^ ok kom faann jafnsnart á hennar
(und, tdk hún jþá til málsy ^ok sagSi: glöggt
^ik^nmst tk j^atsjá, at hvorugum ykkarUögna
finnsft* mikit til uin fráfall f&ður mins , ok er
]>at auðséS, at allr dugr nnm úr ykkr vera,
at vekja hefndir eptir hann, ok sú skömm
mun uppi vera , á mefian Norðrlönd byggjast,
ok i allra 'minnmn höf$ at aldatall^ at Hálf-
désk konúngr hafi eptir sik látit avá dygKar-
laúsar* liddur, ok leiðar geitur, sem pér emð,
er allt kunnið hrœðaat sem hinn blauðasti
héri^ ok Vœri pat nœr mfnu skapi, at |i%r
fengjuð mér vopn ok herklœi^i, ok mundi pá
aldrei kttiina miðr at fata , enn y ðr f err nú öU-
um han6 vandabundnum ^ mœtti pat svft verSa,
' at ölluln yfir mundi ^at til öeúdanligrar skamm-
ar dk svívirSn snúast| svá lengi sem liiðuS, ok
setn meira, {kí um er vert, eptir dauðann,
ok vttri pá betra með seemd aft viera fallian fyr-
ir vopatnín dvina sinna. Ok er faenni var Tunn*
in hín mesíta reiði^ stdð hiSn npp^ tdk hertug-
ann í fáng sér, ok lag% faeiidmar um tiálB
hpnniá grátaxidi, ok tnœlti: virð jþú til elsku
mfna ok mannddm ^lfs ^ínft^ at iþú 'faefnir
fððrur míns'á peim Ijótb ok le^ þfeaí^fnhj sem
hann hefir aíf dögnm ráðit, pá mœiti Hogni:
15-16 K. SÖRLA> 8Á6A 8TERKA. 435
▼ertu AæVj sjrstir ! pvfat svft skulum vér hefhd*
ir vekja^ epiir föSur vorn^ at pér skal vel Ifka.
Húnmwlti: helzt treysti ek p2r, bróðir! hér
til, at jj^ér muai bezt fara hér um af ná.úngum
Torum. Gptir ^tta kvaddi Hðgni hertugann
ok ayatur sina, ok sigldi heim til Svíaríkis;
^ drrf hann nú saman múg ok margmenni , ok
•íiiaa mœlti Högni: ek mun á burt verða héð-
an*, ok vita^ hvat ek kann finna til Sörla hins
eterka, fivf eigi mun hann vísari vera í Nor-
egi enn annarstaðary en Sigmundr, brdðir
minn^ skalJbafa hér laQdstídrn^ ok halda stríS
ivi6hann, kmuii hann hlngat vitjai me6 styrk
pdris sterkay ok annarra hðfðfngjay ok vera
Tii6 honum búnir nött sem dag, ef hnnn kann
her atatbera, en ek n^un hitt snarasta ^ptrkoma,
er fceri gefst. Öllum pdtti jþettá bezt fallit
vera, sem Hðgni mælti fyrir, sigldi hann nú
burt af Sví]þjd$| ok hildu hitt beinasta undir
Noreg.
16. tíins er nú at geta^ at Sörli kon-
úngsson satheima hjáfððursínumíUpplanda-
rf kiy ok hðfSu þeir feðgar samandregit ögrynai
bers. Einn dag mœlti Sörli konúngsson
Tið föður sinn: nú vil ek, sagSi hann) héðán
burtsigla til Svfpjdðar, ok leita um sættir
við |)á brsajSr, ef kostr er á, en ^ir skuluð
bér eptír vera n^eð helmíng liðsins^ ásamt
mttí þría-jibig U&áin», h, y. B.
E e 2
I k
436 8ökLA 8AGA STERRA. 16 K.
Hafaldi konúngi ok Sigvaldaf naínum brdiiur,
en drekinn Skrauti skál útskipaSr iiggja til
varnar hér fyrir staðnumj öllum |K$tti ftetta
ráðligt. Eptir 8vá talat sigldi Sorli konúngs-
son hinn sterki burt af Noregi austr fyrir
landy ok allt at eynni Mostur' f sú ej erlukt
hömrum stdrumi ok skdgi vaxin, sigldi miU-
. um landsins ok eyjarinnar. En i peim sama
púnkt^ sigldi Högni konúngsson framanvert
við eyna, pk fdirust svá híá, at hvorugir hittu
aðraj sigldi Sörli beint at Svíariki| ok t(&
höfn nœrri borginni% ok lét hann par reisa
herbúðir sínar. Nú er hins at geta, at Högni
konúngsson sigldi beint undir Noreg, gaf
peim vel byri| ok komu við land at höfnum
peimi er láu i nánd Upplandaríkiy ok er Jþeir
nálguðust, litu |>eir |»ar jFyrir sér liggja 40
skip, ok sáu f)eir J>ar ok kendu drekann
Skrauta; kom ]þá reiði ok grimd í hjarta á
Högna, ok mœlti hann síðan:.auðséð er pat
nú, at heiína mun vera Sörli hinn sterki, pvíat
hér kenni ek drekann Skrauta, bað Högni
[j)á skjdtt^ leggj^ A^ $kipunumj ok svá var
gjört. Sá maðr, ,er yfir var settr drekann,
hét ívar, [hann var af Finmörk austant, einn
gdðr riddari. pá mæltiHögni: pér, hinir leiðu
J)rœlar ! skuluð pat vita, at ek býð tvo kostiy
») Monstr, TÍtngly D. ^) þat s. sinn, B, ^) höfuá'borgiiini, ^
B. ^) festa rau^a skjölfcla vid' ti hverja, lag^í nú skjótt til-
hafnar^ ok bau^' sinum mönnum at^ B. ^) v, / 2?«
16 K. SÖRLA SAGA STEaKA. 437
annar er sá^ at þér gefiS á mitt vald pennan
giS5a*dreka, en sa annar, ef jþér ?ili8 eigi ^enn-
an^ at þbc yerið |>á fét ok Qör^ meian .^rek
tilvinnst fyrir oss. ítar' svaraði hans málii
ok sagði pat ongva von at hann uppgœfi
drekann. ViS j^etta varð Högni æfareiðr, tókst
nú at skömmum fresti með j^eim hinn snarp-
asti bardagii ok var þi eigi at söki^m at
spyr ja $ eggjáði pá Högni sína menn til atsökp-
ar, ok mælti við einn sinna manna, er Svalr
hét': pat hugða ek, at 'þú mundir vera gdðr
riddariy en nú vill mér eigi |]þat reynast. Svalr
mælti: ef ^enginn pinna manna, konúngs-
&on! gejt^r tæpiligar fram enn ek^ pá má
ek makliga sneipu liðaj ok i ^essu hljdp
Högni fyrstr uppá drekann, ok með honum
Svalfi hjó Högni þi ok lagSi hvern sem fyrir
st^dð, ok |>yrmdi aungvum, en Svalr gekk með
öðru borðiy kpm ívar þá ímdti Sval, ok höggr
til hans, svá at Svalr féll flatr niðrý ok bldð
rann ákaft . af inunni hans ok vitum. pÍL
mælti ivar: segðu heim til Sví|>jóðar, pi þú
kemr þar, at þú hafir hitt oss Norska fyrir,
ok vil ek nú þó bœta j^ér, ef pér |>ikir eigi
duga. pá niœlti Svalr: lítt veiztu pat, löðr-
menni' 1 hvort við erum skildir at svábúnu
eðr eigif spratt nú Svalr fimliga^ á fætr,
greip sinni bendi um hvorn fót ívari , ok
*) iWski, b V, li, ►) iinnn var hnllenzkr ok góé^r riddaríy
í. V. B.' \) lodUari, B. ♦) /iir v. bla^ i C.
438 SÖRLA 8A6A STBBKA4 16*0 K.
[slengSi honum mtr'^ STá hausinii brotMði I
^niátt. þá mœlti Svalr: Btk plttgnm TérSventfc-
ir mt gjöra refunumy nær peir gánga I gildp*
una, ok hlœgír mik ^at^ at eigi munfir þú
frettir heimsegía Erlingi konúngi En er ívar
var falUnn, hafdi Högni gagnrudt drekann, ok
var ^etta allt ja&isnart i semii gengu nú
állir á hönd flognay aem eptir voru^ tók
Högni . pá drekann á sitt vald, sigldi ^ siSan
heim til hafnar, ok lét ná pegjar reisa her*
búðir sinar skamt frá borginni Erliogs koa-
iSngs.
17. En at morgni komanda, er Utt vnr
Ijdst, sendi Högni 12 menn til hallarinnari ok
var Svalr fyrirliti ^eirra, bað Högni at ^eir
segSu |>eim Sörla hinum sterka ok Erlingi konr
úngi, föður hans, at hann biði þeim bardaga
]^egar samstundis } föru nú sendimenn, ok létta^
eigi fyrr, enn peir koma i höllina, {>areð Erlingr
konúngr inni sat meS öllum sinum höfóingjum
ok lendum lý^^ heilsar Svalr uppá konúng^ ok
mœtti svá: Högni, sonr Hálidánar konúngSy
hefir oss hingat sendt, ok lætr kunugjðra |»é*|
koniingr ! at hann býðr Sðrla hinum sterka bar-
daga, ef hann er hér innanlands, ella sjálfum
t»vr| ef hann er eigi heima^ ok vill nú Högni
hefiia á ykkr feðgum makligra svivirðinga^ uggir
mik eigi muni ykkr betr faray enn jþeim leiða
J)rælum, er verja skyldu land J)itt ok drekann
Skrauta, hverir fljdtt fcllu fyrir oss, sem ragar
I) sló vi^ farstoLLíiin, 1>.
17-18 K. SÖELA' SAGA^ STCft&A. 4Si0
akógar^Hr ; lítisl; wki ^init meno, kpndngrl
heldr fauglausir rerá, ok h«ldr hendtir til
at þídna hér i höU l^ianiy heldr é&á faardagá '
þalda vi6 vaska iBtri&menni pá af Kúrlandi^
ok Köldu-Sví|i)ó6» þvi er I>at mitt hitt bezu
ráð| at f>ú gefir |ák fánginn ok allt j^itt ríki á
vald Högna undir pá miékun, seni honum þikir
pú makligr til vera at |>igg)a, p4 mæltí Erlíngr
konúngr: eigi var luikan fráUorfin Höffiáy
er haannáSieinum f>TÍlíkUm, senr|>i&' ert^ þvíat
mörgum mundi miðr iara at fiytja erindi berra
síns eniil>dr| skraCarÞu eigihiig úrossNorskum
með f tdryrðum Jiímim 'ok drembilæti, vœri þaZ
makligast, ek léti heing)a pik á gálgafyrir d)örr-
ung JfioMj ok kendi þhx sra, at ItíLka eijgi pvilikt
við fleiri. Svalr ínælti: ejigi er ek hræddr iim
^at^ eðr fyrir pvi, ^tt &amkomÍ9 núihdi {>ín
þá at illu meir ok framar getit verða^ enn ano*-
arra höfðingja allra^ sem^úsi&r grið gs^r sendfi-
mdnnum. Erlingr konúngr mælti: gakkburt,
pk seg.Högnáy at vér muniim' )coma til móts
við faann. Gekk 6vahr;I>á |ir horginnií ok hitti
Högna at máli| gifeindi.bann hönum ipá ixuáliga
frá viSræðum (éirrá Erltngs konángi;: en. eptir
fiat ^tSvalr var i :burt úr böllinniv árnuðu hori-
WBBL aU|ir ills^ peir er eptir voi^u. '
1& Nú' seqiiiögiá hafði pedta heyrt, sem
návarifrásagt, Jklæddi^t. hann skyrtUteinni^ er
engin járn'kunnu á atbíta, ok spenli sik sverði
Jjví, er Sigrljdmi bét, ok forðum átti Hídlfr
'J Ky-rííindi, fí.
440 SoftliA SA6A 8TUKA« 18 C
konúngr krakL Sffen kvaddi Högm alteu wn
her til^orrostu^ ok stiSð nú fremstsinna manna;
kom ná Erlingr konúngr úr borginni meS allan
8inn her, áfiamt Haraldi konúngi ok Sigyalda^
syni sinum. Maðr sá^ er merkit bar fyrir £r»
língi konúngiy hét Sverrir'^ hann var af Finn-
mörk austan^ göðr riddari. Högni rei6 nú
fram i fylkingar Noregs manna, hjd ok ' lagfii
hvern er fyrir yarð| ok fiyrmdi öngvum$ ok f
l^ssári svipan mætti hann Sverrj, merkismanni
Erlings konángs^ ok hjó til hans mei sfnu
sverði, enSverrir brást ( jörSniðr, ríðr niiHögni
. um ^verar fylkingar, ok fellir hvora um annan*
£n sem hann er ákafastr at höggva niðr liöit|
kemr svá mikit ledn upp úr jöpSunni^ at öllum
6tdð f elmtr af dgxí ^irri^ snérist lednit ^á brátt
i mdti Högna, ok laust sinum hala á hesthan^
svá hart at Högni hraut lángt i burt ok i eintt
akógarrunna. Nii spratt Högni fljdtt ok fim-
liga á fœtr, ok höggr i mdti dýriau^ en f>at
varsemdgjörtvÞvieigi beithittniinnstaá lednit^
0k tdk pat vi5 hverju hana lagi'. Nii raarar
Högni sinu s verftiy resSr i mdti dýrinu, ok sviptast
nú harUiga, svá at allt gekk úr lagi, ^át sem
fyrir varfi, jafnvel eikmar af stofnunum; stdS
|>essi glima um heilar 8 stundir, neytti |»ákon«>
úngsson orkn ok ills kraptar, tók dýrit upp á
bringu shr^ ok sleingSi ^vi niðr við einn.eikar-
') Svifhéldy íUhiadar B; Svaiir, D. ^) nied' kjapiinum}
iS k; SKUA BA»A' 6TBUA. 441
Étb&^ svá at í Aandr fdr í pvl hryggrinn, en viSf
j^tta spýrTdýritéitri með ögrligiim frýsíngum'
ok di«iiirÍ8v«lU| en tkyrtUiiiier dugneSr hlifSi.
konúogssyniy ^t lianu aakei^i ekki, en ^ó leiSt
hann f dmegin otan i leönit. Erlíhgr kouK
úngr Mt U&. petta, ok ziðr |»ángat| sem Hðgni
lá,. ok iijó pvert um herfiar Iians prjú bbggf
en: eigi at heldr beit á'liiinn sverðit. Ná sem
kobúngr verðr (essa vis, et- eigi híta hanni
vopn^ ^ kallar hann á einn sinna mannai
er Ge^< hét^ ok báS hana Ijösta Högflía til
dauðs méð kylfu sinni' j en er Svalr sér Er*.
líng konúng standa yfir Högna . meS nöktU/
averðí^ þá setti hann hest sinn á skeið, sem
mest mátti hanui reið at Erlíngi konúngi^
lagði til hans sínu spjdti, ex minnst var|ii> ok
snaraði konúngi úr söðlinum meir en 40 fet^
sví^ at brotaaði i honum hvert bein. . Nú
snérist Gellii í mdti Sval^ hefir upp kylfuna^
ok vildi l),dsta hann til dauðs } sér Svalr f»á
visan bana sinny ef ákssmi, hljdp hann J^ví
úr söSUnum aptr á bak, ok kom kylfan á
hestinui svá at i sundr gekk hryggrinn. Ná
rœðr Svalr á Gelli, ok sviptast jþeir harSligay
jþartil er Gellir féll til íarSan pá mælti.
Gellir : nú vildi ek fdstra min ksemi, pvinœst
fann Svalr, . at kipt var i heiðar honum he^dr.
ö^yrmiliga ábak aptri svft nú; varSSvah: undiri
') Uiin farífki, b. V. S. .') Hf nú Gellir fram me^ gadcU*
kylíu slegniiy ok Img^i jiú þetta at gera^ 6. v« B.
én Oallir ofimi^ ök húglSi ntt Gelliiv .at Sral^
•kjrldi lífit láta* f peiw Mkilflr Hd^ii rll^
gifipr otot6 titt, ofc httggv Gellimiidpl midjtt,
koflksé Svalr á fætr yíi^ Þetto^ p6|t hatoi leifc
atKrfit nBrii eh. er Högni laut viS httggit, h)ö
HaraUr Jconúngr pven utn heH^r á faonato^
a?á Bögoi var nær sem faUínn. JNá 'SHrkiat
Hðgni rið, reiðir nupp 'averðit^ ok hSggr til^
Haralda Jdonúiigs^ svA at hanii kiauf haan allt
at afiMi ni6r. 'Sífián rtBÍð'Httgai |>ái^at pt^
aatn ^valdi var fyrir, ok setti svei'Sit á hála
honumy svÍl aftók höfuðit^ var ná fáu eptir
orðit af peim Norsku % en }»eir| sem eptir
tíbifkij fiýðu allir í borgina, ok intu drottníngu
allt um <frá&Il konúnganaa ok Sigvalda $ var
nú svá«mikil aorg ihorginni, at enginn gáði
hvorki svefna né matar at neyta*
19« • At morgni eptir órrostuna , sem Uit
var ljö$t^ hf^t'Hö^ni í bórgina me5 oUu liði
sinu^' gekk hann fyrst f höU konúngsins, ok
fann ^t ^ngvan mann inni, utan tilkomulausa
|»'æla) frétti Högni þi at^ hvar drottníng vœri|
en fæir ^ögðu hana gengna í höli ddttur ainn*
an En er {>eir Hogni hugðu {lángat at vitjay
ok ^eir voru kðmAir at^péim skiðgarði, er var
í kr^hgiskemmúiia^'láust á svá mikiIUp]^kU|
at engihn sd ántian) -ok fnndu ^ir bvorgi ^ð^
garðinhné skemmuna^ fetu$u þéiir jþá tivergi )
hvdt Iianu ok fékk^'^. u. 0«
\
19 K. SttWUA SAS^Á 8TSRK:A^ 443
en um tíðir varK srá mikil möSa fyrir faerttavni
at margir duttu 'þn ofa&i á kaf > - ok svötnluður
par svá innauum^pá udtt alla með stdrum erfið*
ismunum^ varð J^eim torsdtt at Myfrúst neð-^
an þ& hamra , er tveimmegiti voru mdðcixiiiar {j.
gekk petta allt til dags^ En 8em dagaðiy «)á
menu Öngva mdðu , ok böfðu ^r vetit at kldrn
ast neðan skiðgarðinn allt um kríagy ^ar Jþeiif
hugðu hamra vera,. duttu svA ]«r 4ifáa 'fyrir^
ék gátu eigi atgjört. • Ok er |ieii: eán slikt défiu;
i hafaorðít) bauð Högni at brjdtfi portin^ olc
Aá hurfiinni af h)örunumf ea ^ ^t var gjört,
gánga ^eir Högni i skemmunai ok er |eit<
komu jþar^ sáu |)eir öngvaamann, tdk fá^
flfsta at stansa af sliku. Lét^ög-ai j^á uþp*
iNrjdra allar iéhirðslur , ok taka |»0San gull okr
sílir ok dýrlig klœði, fdr haM ti8aa á« hmt
meö öUu liði sinuj ok er |>eir 'vorn skamrt
kbmnir œ)ök, verðr Högna aptrlitit^ 4>k sérá
múrnum standa konu dfriAs efc mj&k ^ldraiBa
ásýndom, ok hjá henni eina jióm&riSy sv&fagm*
ok dægiliga ásýndam, at H6>gfta tfé-U vel \A
ge6s hennar prýði pá m»lti H4^ití4 fSvals:'
hvorgrunar ^ik atJ^esÍBÍ'sé hin^&gra^^Mi par^
stendr hjá ^eit^i'^jc^vu kerliagu á ttúmum?'
Svalr mælti: fsíl tnua. veva ddttir (Eirlfngs koiA-*
^g^ 'ítigibjörg^ ékitfdstra hennftr^ ok muutt'
UM brógð búa yið^^ik^ ok vilja oséfeiga^ tíð^nii
mælti: aptr skulum vér hverfi^^ ok ná jþeij^i*
I
í) h»- hyrjur B aptr.
444* SíJBLA SAQJL STEftkA. 19-20 K*
»
I^niii fögru mey. Sválr mnlti: eigi má svá
▼era, herra! pviatindU fengum vér hrs^kning
með stórum erfiðismunumy en.nú munum vér
fá daufiann visaui ef við aptrsniiuni. HögnibaS
^, at Svalr ráða skyldi, KiSu j>eir nú til tjalda^
ok^kipta öUum sinum herbúðum. Síðan stigu
^ir á skip) létu frá landi, ok sigldu burt af
Noregi sinum skipaflota y voru jþau 50' at tölu
með drekanum Skrauta. Sigldu fieir nú bein-
leii^is hægan byr, allt til |>ess 'þeit komu til
Sviav eldis.
20. HinB er nú at geta , er áSr var f r^
horfity at Sörli konúngsson kom i Sviariki, tök
hann höfn nærri borginni, ok lit reisa ^ar sin*
ar herbúðir. ]^ann hafði i sínu liði margt
vaskra manna. Tveir bræðr voru með bonum
finnskiri hilt annar I>eirra Falr, en annar FrrfÖT
el ; jþeir voru báðir vel mentir i kýngikröptum
ðllum ok forneskjui svá at| nær |>eim sýndist^
voru peir aðra stund i jörðu } en svá fidtti 'mönn*
um, sem ör flýgi af hvérjum peirra íingriy ok
fjrrir hverri ör maðr til dauða kí.örinn. Meði
Sörla voru ^eir prir brœðr aðriri sem aldrei
höfðu mssðzt né sigrazt i neinni orrostu } |>eir
hétuAmundi'i Auistmundr*okArnlj<Str gauzki^}
en er peir höf ðu sinar herbúðir sett » konúngs-
aoui ok hans menui sendir hann 12 menn til
hallarinnari ok var Sverrir formaðr ferðarínn-
9) 31, Bm ^) Ofifcf liiiiii norski, Amundi anstiuad'r; B. ')
Avitinad'r, Ð^ v. i B* ^) AUjólr guf ti^ D \ Ljotr gauBÍi, B.
20 K.
SÖRLA SA6A STERKA. 445
ar. Ok er sendimenn innkomu í hollina, j^r
er Sigmundr sat nieð sfnum hoföíngjumi ]þá
mælti Sverrir: SOrli hinn sterki , son konúngs-
ins af Noregi , hefir oss híngat sendt , ok lœtr
I^r Jcunngjöra , at hann bf ðr þér sátt ok sœmld
fyrir kouúnginn Hálfdán^ ioður J^inn, okpat
allt fh er konúngr átti, j^armeð vináttu aína,
ok föstbrœfiralag, ok alla pá sœmd er hann
kann frekast at veita ykkr brœðrun^. . Ok er
Sigmundr heyrM pessi orS .ok boð, pá varS
hann óðr ok ær, með ákafri grimd ok forsugu
hjarta, ok mælti svá: pakkið ySr skj6tt hiðan, ok
inniS |»at Jiessum nffiíngi , er "þhr eruS frá send-
ir, at hann skal höggvinn verfia fyrir hund ok
hrafn , ok síðan á eldi brennast , bseiii faalin ok
allr hans her. Sverrir mœlti : eigi mun Sörli
hrœðast j^essar hdtanir. Sigmundr mœlti : ver-
i5 skjött burt frá augum mínum, þer leiðu
Jþrœlar! ok innið slíkt Sörla, at hann á öngrar
vægðar von af oss, ok skal hann fordæmdr fá
makliglaun sinna skammarligra hryfijuverka,
pau sem fœsta skal eptirlánga. Gekk Sverrir
nú burty ok innir Sðrla allt af viðræSu peirra
Sigmundar, svá sem tilbar, ok kveðr Öngra
sátta framar von vera meSal ]^irra. Eptir
I^etta svá talat býr Sörli hinn sterki allan sinn
ber til orrostu; en |>eir Sigmundr ok pdrir
sterki ^ey stu sitt lið allt útaf borginni , ok var
nú hitt mesta herdp gjört af hvorutveggjum,
xneð miklum lúðrapyt ok trumbuhl)d5um. Ok
.446 SjÍþBhK SAGA STHRKA. . 20-22R.
•er fylkfagar komu eaman) hjó Sörli 6k lagSi
'hvem^ sem íyrir 6tö6| ok rauf hann fylklngu
Sigmundar mörgum sinoum bœði um |>vert
•ok at endilaungu. £a er Sigmundr konúnga-
aon sá ]>at, hugði hann at rétta við fylkíng-
.aurarminn, ok reiS nú fram ákafliga^ mtetti ^
i hemum þ^m bræðrum Fal ok FröSel, ok
sá bann þeir drápu 6v& liðit niiir , at undrum
^gndi i vildi nii Sigmundr hefna sinna manna,
reiddi upp sve'rfiit , ok h)ö til Frdðels , en hann
;bra8t 1 )örð niðr við höggit, náði Sigmundr
]þá tiL hans í því, ok vildi hann upptogai koQi
'þi Fálr at í þessu, neðan úr jörðunnii á bak
til við Sigmund, ok lagði hann neðan i kvið-~
in undBr brynjuna, avA at {»at varð haas bani;
féll nú Sigvaldi dauðr niðr, ok fót þat allr
hans ofsí. £n er pörir hinn sterki leit ^tta,
ok 6á at eigi mundi tjá at berjast lengr t%
Sörla, pá flýði hann aptr f borginai með
]^t tttt liðs, er eptir var orðit.
21. £n er Sörli sá |>at) fœrði hann 6Ín*
ar berbúðir nær borginni, ok gengu nú at
með oddi ok' egg, at br)dta múrinn, en .prfrir
rok hans menn báru út á fiá af múraum vell-
andá bik ok brennisteiny svft at Sötli fékk
|iar af mikit mannspélly Iht hann pá aptr
iipptaka sinar herbúðir) ok f œra f^r lengra í
burt frá borginni| ^ángat er fyrst höfðu p»r
*8taðit.
82« Núsem^ttavnr tíðindai kemr her-
82-taX« .SÖRLA AA«A ATlttlCA» -447
t
toginb AsKrb af Bnglaikdl með éflýandi ber á
mörgum skipum^ ok tökat aú af nýju hib
snarpasta prpneta mefi (eim Sörla konúngð^
syni^ féll |iá 9^4 liðit.niftr af hvorutveggiu|i|,
æm htátt htís^ ntsr þat er i skdgi. kvistat.
Reið nú Sörli hinn áterki fitom ikftfligai júk
feldi liS á báter hendr. ok «líkt hitt ðáma her-
teginn Afero eptr i. knrft, 8td6 aá oirrosta A
næstti tVo ciaga'9 avá mvjfmt (dtli, hvorA: sigra
muqdu* '::..»
, 2^ Ok er hirín íþciði doigr komy ^áu
menn tnðrg «kip af hafinu siglay ok fiángat ^
at landi stefha} ]þau voru fiU velbúin^ en (fi
bar Bitt lángt af öUum öðrumy þir .^dttnsti
snenn kennai drekann Skraittayok gátu. msnn
]>á til, at {^etta mundi (vefa) iei« Hðgna Hálf-
dánar wnkv Brönufdttra. £n er Sðrli vissi
peíta^ brá hpnnm svá nokkut við^ ok ma<i:
nA~'munU' fiau umskipti aokknr vera orðia 1
Noregi 9 'ét eas mnnu enn eígi opinber^ l^ví ek
keniá hér ^rekann Skrautaii ok mun |»á enn
eigi endat deiia vor á meðal; skidum ver
fyrr lalla meS'farejati, cmi vér ragjir reyn-
niÉst^ Aflir hteu kíen^gssyni faér vm göðuy
M htanum fylgja skylAu ^ ok eigi .viS * hann
8k»lía<9 fyrr 'enn denjttut skildi þái bar nú
pessi ^ip i^TÍítL iBjt landii ek lagti Efógni drek-.
airam á gdtia faefn eem <niest horginnL^ ok. evft
glðrSu áttir akipst|dtnarmenn. Létnú nðgni
atk?rmq hasi|a i .^grann •saCa&^ ók eptb ^t. lit
448 ' SÖAIiA 6ASA STBRKA* 83r-24 K.
Bann tjalda sfnu gullófiiu ailkitjaldi, ok gekk
J^ar inn síðan með öUum sfnum vildustu
mönnum; drukku (eir par, ok voru glaðir.
Nú er peir ajá jþetta, hertoginn Aatro ok
pdrir sterkiy at Högni er við land kominnf
ök fieir |»ektu pat gjörla, at drekinn Skrauti
var fjrrir landi, pá urSu (eir mjök glaiiir við
kdmu hans. Riðu nii til herfaúða Högna^, ok
varð par mikiU fagnaðarfundr meðal'' peirra
allra ; innir nú pdrir Högna sdlt frá viðskiptum'
(eirra Sörla ok Sigmundar, brtfður hansi ok
8vá um boS f>au, er Sorli bauð SigmundL
Hogni hlýddi á petta, ok lagM fátt tiL Eptir
]þat gengu |»eir allir með liðit heim til borgar-
innary ok drukku listiliga i ^tjá daga hina
n98tu í höUinniy ok voru glaiiir ok kátir.
24 £n pi hinn fjdrði dagr kom, sendi
Högni 12 menn til herbúða Sörla^ ok bað hann
viftbúinn vera, at mæta sir^ ok hetjaenn á nýju
orrortu , kvað nú fiennan dag enda skyldi verða
á jþeirra máli. £n er Sörli heyrði ^etia, kvaðat
hann í stað til reiðu vera 9 ok eigi dvelja skyldi.
Fylktu f>á f>egar hvor utveggju afnu liði , ok varð
nú hörð orrosta ok grimmilig i ok með pri at
flest var manna fallit af liði Sörla , pá hallaðist
brátt á hann bardaginn, en fátt var lið hans á
f«ti eptir. pörir sterki reið (á ^r at, sem
fyrirvar Karmon^ fdstri Sörlai ok veitti hon-
um bana; en er Sorli sá þat^ varð hann éfar-
reiðr, ok hleypti sinum hesti efftíx pdri| ók
^446 K« SöRLA sAga sterka. 449
hugði faann skyldi bataa dljdta, e?r sjálfr'sitt
Hf láta, iyker {)dt sér Hogni, mœlti h^nn: pat
mun uú ifaðy SörU! at vi5 reynum með okkr,
]^at eigi mun seinna betra. Sðrli lézt {>ess
albúina Vera.
25. R^ið nú hvorr |>eirra svá hart f mdti
öfruitoj áthestarnir beggja voru nœr sem' falln-
iry ok hjúggu (eir nú stmdr hvor annars hest
í bögunum, en hvorgikom sári á annan, 'pví-
al hei^klefeSin hlífðu I>eitn svá ágæta vel, okvar
j^tiekigi at l^eir hjuggust pannin^ ök hvortigan
*
var^iat áfrýfa um votn ok sdkn. Nú sér Sörli»
at eigi tnuni tjá,^t skipta lengr höggum við
Högnai snarar hann fiá sverSinu l^ngt frá sér
i burt^ ok ræSr ^egar á Högna, en hann grípr
i mdt af öUu afli , ok s viptast f>eir nú harðliga,
pnrfti I>á eigi at sdknum at spyrja, hirtij^á hrorgi
friðar né griða annan biSja, ok var þeirrá at-
gán^ hinli grimmiligasti| svá át öngvir fKittust
síikar sviptíngar séð hafa fyrr miUum tveggja
m^ski'a línanna. Nú lítr Sðrli einn lækjarfárveg
mjttk djúpan |iar skámt frá sér, dk hý^^ at
Högm skuli Þar í fklTaV ki|)þir nii fíögiia'át s^r
sem har5fengiligast, er peir nálguiius£ skurðinn.
Eil er Htigni sér, hvat hann muni áformat
hafa, f>á kleypr hann^sem harðast ifáng honúm^
er haan 'máttiy varð nti meira kastit á'Sörla,
enn háiifti átti til von; ók fellr hann f»á öfúgr
á bák afftr, ok hley{>r nú Hðgni á hann ofan|
'Í'oltKAl.DÁá'SðÓVBN^^DALAVDAi 3 BXSDI* ' ^
450 SÖRi:.A SAGA STKRKA. ^ 25 K«
ok l«tr kni fylgja kvi^ pá in«lti Hðgiii:
f jasrri mér er nú sverftit Sigrljómiy ex eli: pess
hel£t viðpar^ ok mun |>at I>ik)a iUa atunnit,
ef ek bítjþik á barkann, sem tröU giöra, ok ef syk
er, sem sagt er, at pú sért mannaliumðastry
qk fuUhugi kallaðr, pá lígðu hér nú kyvr, ok
bí6 míi^ á meðan ek tek Qveir&it ! i$t^ Hiögni
j>á upp, ok gekk pángat^ sem sverðit Ijá,- en
Sörli lá kyrr sem áðr. Sér nA Högtii fiat, at
hveirgi dignaði hjarta Sörla við Jietta, ok owlti
hann f»á: eigi á ek^ Sörlil stórrar svívirðíng^r á
^v at hefaa^ ok kalla ek nœrri jafn teflt meS
okkr, skaltu ná piggja af xj^ér Uf^ ef 'þú vilt,
ok skalt |iat mest iríkjas at pú bauðst |irisyar
lif föSur míaum, en Jidtt hann eigi þín bo5
|>ig^a v^4Í9 ok var |>ér pat yorkun á , |K5tt svlk
lenti meS ykkr| sem forlögin höfðufyrirhugat;
föc {\^^'Pk allvell í boðumpínum viðSigmund^
bróður minn^ en t>ött hann eigi ^ekkjast vUdi,
býð ek ^vl|>ér nú hér á ofanyináttu mina ok
^óslbr^Sralag;, ok g^ (Ú Qair svör i m^ti b|oð*
um.^níd)^ hversu I>ér likar pistta. Sörli
n[i6?ltl:/f94ginn mundi z^ sli^t bo$it ha&^ ok
mim mér saðmd vera (, al;]|^)ggja pi^i bo& af
slík,um manni| sem ek hygg jþik vera i|t|u^i^} ok
eptir petta let Högni l^ann upp standfp Sqnt-.
ust J^ir |>á sín á^ miU^ hpilum sittiiip,^ S^^g^
|;eir i^ii Jay; tilj sem Ififrtoginx) Ástip.q)^ pórir
sterki yoru,; ok saptti Högni S^Sfl^ hinnjStcirka
við báða ^á ^ svá at nú likaði hvorutveggjun
26-2S1C SÖRLA SAGA STERKA« 451
betr efin áSr. Hir eptir gengu peir allir saman
heim til hallarinnar, ok drukku nú glaðir ok
kátir i marga dagahina nttstu, syáatöU styrjöld
var á burt horfin.
26. Slðan sigldu þeit af Syí^jöð á burt,
ok komu til Englands, gaf ]^eim yel byri^ ok
Jcomnst með heilu ok höldnu pángathitt fyrsta.
Ok er Högni hittir at máli systur sína, drottn-
íngu Marsibil, segir hann henni allt frá Tið-
skiptum peirra Sörla hina 'sterka, ok Bvi- pat
með| at hú eni I»eir sáttir^ ok ídstbraðr orSnir.
£n er hdn heyrti þat, irarð hún svft full harms
ok reiti, at enginn fékk hana stiltáj lét hún
pá^ at aldrei mundi húu til friSs terða upp
frá peim degi> fyrr enn Sfirli vseri áf dðguúl
ráðinn^ ella hann skyldi í sundr dráfnay o^k
áldrei friS hafa, Sörli heyrði nú petta, pareð
hann sat, ok mœlti nú petta með sjálfum sér
bljótt, sVá enginn heyrði: pat vilda ek nú,
lít Mána kerlíng, vinkona mfn, vœri koínin
at stilla ofsa (inn^ ök éptir pát gekk Sörli
pángat at, sem drottníktg sat^ ok lagði hðfuS
í kné henniy mælti byin ^á^r^^svá er nú komit^
drottníng ! at hér máttn fá at líta SÖrla hinn
aterka ér menn kalla, ók gjor nú úl vi6 hann,
hvat J>ér líkar* £n sem drottníng sá hann,'
rénaði henni öll reiði^ pk varS meS öUu orð-
fall. Siðan sætti Högni Sörla við dróttníngUy
systur sína^ ok var nú drukkit listugt vfn^ ok
F f2
452 SöRLA SA6A STERKA.
26 K*
leikar framdir meS kurt ok hæfersku f »hiiia
nœstu prjá daga. £n at liðinni veislunniy
8igldu feir burt til Noregs, ok sdttu jþingat
pðer íngibjörgu ok Steinvöru, kohungsdœtmaic
Erlíngs ok Haralds Valdimarssonarj sigldu
síðan af Noregi aptr, ok heim til Svíaríkis
meS öUu sínu fpruneyti i var þá haldin veizla
dýrlig, ok at boði gengit. Fékk Högni ^á
íngíb}argar, systur Sörla, en Sörli íhkk hans
systur^aptr í möt, ok er hún eigi nefnd, en
pdrir sterki f&kk Steinvarar^ döttur Haralds
konúngs Valdimarssonar. Voru þessi brullaup
öU haldin, í einu, meS glebi ok gdðum fagnaðiy
ok allskonar listiligri skemtan, er j^ var tfð
mönnum * í pví landi. Ok at endaðri veizlunni^
hélt Sqrli ^ptr heim til Noregs, ok gjörðist
fiar konúngr yfiry en Högni gjörSist konúngc
yfir Svíaríkiy ok stýrði |>ví allt til dauða-
dags} gjörði hann pori sterka at jarli Jþar £
rikinu. peir Högni ok Sörli slitu aldrei sina
vináttu, meðan peir lif^u báðir^ ok er eigi
getit 'par um, hvort jj^im hafi bama auðit
orSity eSr eigi^ eptirsik. Lýlrhér nú sögunni
af Sörla hinum s^terka ok hans miklu afreks-
verkum/ n^ð svá sögð^ niðrlagi ok endalykt.
'. I
. *
« •
■
Sagan af Hjálmtér ok Ölver.
1. j^ESSisaga byrjast af einum ágœtum kon*
iSngi; er Yngi hét, hann var velbúinn maðr at
öUum íjþrdttum, meiri ok mektugri, vðsnni
ok .vitrari, stœrri ok sterkari enn hverr annar
znaðr f yerpldinni honum samtíða. Hann lá i
hernaði fyrra lut ^fi sinnari ok vann undir sik
naörg konúngariki<. Hann átti. at ráða fyrir
Mannheimum, hvert er var öllum löndum
meira ok gagnau5ugra. Konúngr átti ágæta
drottníngy er Marsibfl hét, hún var döttir
Margarius^ konúngs af Syría' j hún var prýdd
öllum kvennligum listum? peim varð sonar
aiiðit^ er Hjálmtér^ hét; hann var vænrí, stdr
ok sterkr, ok fimr við allar ifiróttir, pegar á
únga aldri. Konúngr lét kenna honum allar
mentir, þær sem úngum mönnum var titt at
læra. Einn jarl var í rikikonúngs, erHerrauSr
hét, hann kunni allar listir, sem |>á voru tiðar,
klókskap ok vitrleika hafði hann yfir hvem
mann. Hann var hinn æðsti vin konúngs.
t } ók voiH Iionnm akattgildir, /i. v, C. ^) AfargaUis, C« ^')
.Syríe, C. **) llj.dntljer, C\ Jljalmþjér, P,
454 HjALMTBU Ok ÖLTBR8 8A6A» 1-2 R.
Hann átti einn son, úngan ok ysnani er ölver
fa^t; jarl kendi honum allar ípröttir; hann
haRi 30 leiksveinay ok reið á skög dagliga, at
skjdta dýr ok fugla } liðu svá tímary at ölvir var 15
vetra, var hann |>á mannastœrstr oksterkastr^ok
faár af hverjum manni tafl, sund ok i tumiment at
ríða. pat var eitt sumar at Yngi konúngr lét
faúa veizlu með allri makt, er fá kunni ; ^ángat
var boðit jarlinum ok syni hans ok mörgustdr-
menniy ok yar veizla hin bezta. pat var einn
dag, er konúngr ok jarl sátu undir borðum,
ok voru glaðir, þi mœlti konúngr: pat vil ek^
)arl' ! at pú takir vi8 syni mínum til fdstrs. Jarl
bað hann ráða. En at liMnni veizlunni - gaf
konúngr peim feðgum gdðar gjafir;f6rHjálmtér
nú með jarli, ok nam allarpær listir^ sem Her-
rauðr kunni. pát var sagt, at kært vœri með
peim Hjálmtér ok öiver^ en jarl skipaM honum
at pbnsi Hjálmtér í öUu, ok vœgja fyrir faonum^
ok SV& gjörði Ölver.
2. En er 3 vetr voru liðnir, sendir kon-
úngr eptir syni sfnum. Hjálmtér gekk fyrir
jarl, ok mælti: pess vil ek faiðja pik, at þá
látir ölver fara meí mér. Jarl faað Ölver pví
ráða. peir gjörðu nú sv&. Jarl var sjálfr í
ferðjnni með peim. Konúngr haiði veizlubdna,
hann tdk við jarli ok syni sfnum með allri
vegsemdj en á priðja degi veizlunnar var át-
fa'oðin turniment á völlu^ ]þá sem nœr láu faorg-
■; íó*lbróð-ir, C.
2 K. ^ H/ALMT£Rð OK ÖLTfiRS SA6 A. 455
ínni; par var margt hoffdlk samankditiit;
Hjálmtér reið fram á milli þj&irra, leggjandi
rinni'staung til begg}alianda,kastandí mörgum
riddará til }arSar% ok var enginn svá röskr
efia ríkilátri mikill eða mektugr, at honum
{>yr8i í mdti at rí5a. ölver sér petta, ok hafði
hann áðr margan ridd^ara af s{num besti felt|
ríðrhann sem snarligast at Hjálmtér, ok hvorrá
mrfti öðrum, ok mátti þar sjá vaena atreið, á
flugskjdtum hestum; leggja f»eir nú hvorr í
annars skjöld með miklu afli, gekk svá lengiy
]^ar til at Hjálmtér reiddist, ok keyrir nú hest-
inn* sporum, ok ríðr at ölver, leggjándi sinni
staung mitt i skjöldinn ; en Ölver sat svá fast,
at sundr gekk hryggr hestsinS| en Ölver kom
standandi niðr j fdru síðan heim til borgar, ok
vdru allir kátir. En erHerrauðr jarlbýstheimt
gekk hann at Hjalmtér ok Ölver, syni sínum,
ok kvað, at eitt mundi yfir {lá ganga : vil ek at
fiiS sveiizt í fdstbræðralag, svá at ykkar vinfengi
haldist. Hjálmtér kveðst fiat vilja, síðan gjörðu
I>eir 8V& ; fdr jarl nú heim. Eptir f)at lét
Hjalmtér afla at smíðum, gjörði hann sér einn
kastala út í skdgi, ok sern hann var gjörr, fdr
hann fiángat með hunðrat riddara. Hann bað
jþess sína menn, atpeir skyldi læsa kastalann',
f>á hann sæti inni. Litlu síðar tdk drottníng
sdtt, ok andaðist; var haugr gjörr, ók hiSn í
' ) farandi sem björn i sand'adiini, b, t/. C. *} ersit, C. ^)
kástalauuni, C.
»
456 Hj ALMTKB8 OK ÖlYERS SAGA* 2-3 X.
settí (etta var konúngmum xnikill harmr ok
öUum öðrum. Hjálmtér lét ^á veizlu giöra eptir
móður sf aai en eptir etfit ga£ hann öUum
gdðar gjjaíir. Var hann opta$t í ríkiaU| ea rei6
á skdgi at skemta sír. Konángr Ut selja stdl
á haug drottm'ngar, sat hanxi par. naptr ok
dagiay sorg ok harm berandi fyrir drottníngar
missir. pat bar til einn dag, sem sdlin var
fagrliga skínandiy en konúngr hugsar marga
luti með miklum harmi, sér hana son sinn
gángandi me^ mörgum öðrum hoSLýð, fagrliga
prýddum. Hjálmtér gekk fyrir föður 'sinn^
ok heilsar honum bliðliga, úi mœlti: skulu
^ér hér lengi sitja eðr preyja eptir yðar drottn-
ínguý er slíkt dkonúngliga gjört, vil ek heldr
halda í burt af ríkinu, með yðar styrk^ ok fá
. yðr drottníngarefnii ok sœkja með oddi ok
eggjum, ef eigi vill öðruvísi fást. Konúngr
svaraði aungvu. Hjálmtér stóð lengi fyrir
föður sínum, ok gekk i burt siðan, mjök
teiðr.
3. Liðu nú lángir tfmar, {)ar til at pat
bar til einn dag snemma í björtu sdlskini, at
konúnginum varð litit til sjdariíis. Hann sér
einn lítinn bát bruna at landí, hann var sem
gull álits. Konúngr íhugar mjök pessa sýn;
tveir menn voru á skipinu. Konúngr reikr
ofan til strandar með mikilli sturlan ok áhyggjUf
hugsandi, hversu veröldin mætti brigðul vera.
Hann sá mann einn gánga^ hann bar konu
3K. HlALMTBBa'OK.ÖLTJnSSA&A. 457
eioa á lieiidi sSlr fotkunnar rmnaj svá at kon*
úngr ^Oást aungva . slika sM hafa at alld
kurteisi ok ákftrugleik^ ok ránn honUm f»egar
mikill ástarhugr til hennar, ok heiUár henni
Hiin tók kveðju hans. Konúngr fr^ti hana.
at nafiii, ok at tiðindum. £k heiti Lúða,
segir' hán^ en ndg eru yðr tíðindi at segja,
herca! Lúcartus^i minn eiginn konúngr, er
réS #yrir borginni BdÓ8Ía^, var helsleginn í
sínu eigin riki af koaúnginum af Serklandi)
aem Núdus' heitir^ hann er hverjum manni
meiri ok sterkari ok at allri atgjörfi umfram
hvern mann í ]þeirriálfu heimsins. Hannhefir
meðsérallrahandalýðy Blámenn oktröllokber-
serki ok risa^ ok dverga ok annat f ýtonsandafölk j
'þvi mætti enginn menskr maðr i móti honum
standa ok hans arma lýð, drápu peir kon*
únginny en tóku borgina f sitt vald| en vildu
hafa nauðgat mér til eiginorðs yið ^ik, en ek
Yildi eigi. Næstu nótt eptirfarandi komst ek
leyniliga, í burt úr minni skémmU| ok ^rœl
sá er hér stendr, voru við til sjdar gángandi| ^
ok híngat i yðar ríki flýjandi, ok er ek nu
komiu á yðar náð% I>ö með |>ví möti, at ek
vil yðar eiginkona vera, en eigi friUa. Kon-
úngr segir : hér hefir m jök lukkúliga at borizt,
pvi min drottníng deyði fyrir skömmu, ok
munum við gjðra |>etta at gdðu ráði , ok
i) Lúcralus C, P. ») Bóccía, C. ^) Rúdua, P, *») v. i P.
^) ok vald, 6. u. C. .
458 HiALMTits o& Ölteis SAeA. 34 K.
gaungum heim til faallaif. HAn jáilar ^eðtu.
Gánga pau nú httm, ok var viV briMkaupibúizti
ok gekk j^t fram með heiðrL Ekks i^arHjálm-
tiv ac Teizlunni prftti mörgum i rikinu frúin
atdrlynd ok ráfig)öm. Leit eigi lángt, álBr ena
matr hvarf hverja nátt, ok prftti petta mðrgum
kynligt. prml ^ann, sem drottnfitig hafiii |^g-
mt flutt| lét hún geyma svín ^ hann var atðr ok
sterkr sem tröU ok fri6r sýnumj lei5 ná rrá
fipam i rikinu lánga tima.
4. I>at var einn dag, er konúngr spásém
úti, at Hjálmtiri son hans, kom til mdtsvið
hann meS sínum sveinum , ok heilsar fðður sín-
um. Konúngr tök vel kveðju hans. Hjáhntér
mœlti : til pess er ek hér kominn, herra ! at ek
vil , pér fáið mér 5 skip með vopnum ok mönn-
um til bardaga vel búna , vil ek úr landi faray
át afla mér i)ár ok frægðar , ok vil ek ^ ^etta sé
allt búit innan mánaðar* petta vil ek gjaman
gjöra, minn kæri sonl segir konúngrinn. Var
nú |>íng stefnt , ok pángat boSit múg ok marg-
menai. BaS konúngr nú son sinn at velja sit
6vá marga menn, sem hann vildi hafa y ok 8V&
skip ok f^. Hjálmtérgjörir ná sváyok velr fimm
hundruS liðs, allt iSngt fdlk. Ok sem petta var
sýslat, stígr Hjálmtér á skip , ok Ölver, með
ÖUum sínum mðnnum, oksigla i haf, okverðr
Jieim gott til f jár, f vi peír brytja niír Blámenn
ok berserki, en láta friSmenn aUa i náðum.
Sið um haustit koma peir við ey eina, ok lendtu
4K. "^ HjALMTERS «fK Ö1.VERS 8M3A; 459
íeiniim leyiiivog, ^at var síð um kVeld^ pst
vairakögisva^it ok httmruo:!'. peir gengu á
laiid>. Hjálkntér ok Ölver , ok upp í mðtkiiia- á
einá hœð f f)ar sáu |ieir skipáfiota mikiziti ÖlStuh
snegin undir eyjuani, ok drekaeinn mjökstdr*-
an ok vœnan, ok parmeð 15 lángakip, ok eitt
tjald var mikit á Idndi, ok rauk j^ar mjðk^
Hjálmtévmælti: hverlr munu jþessir veroy 8em
6Ík halda svá ríkugliga y ok vil ek fara ok fiSnn^
'þáj ok vita hverir eriu Gjör 8v& ! segir ölvev.
peir hldSu sik nú nœfr um, ok tdku sér lurka i
hendr, ok stumruðu fram at tjöldunum, par
var reykr mikiU ; {»eir settust í dymar* peir
hé&VL pá úr dyrunum gánga, eem inni vom.
Hinir sogðust pat eigi mega fyrir kulda sakirs
en hvatheitir höfðíngi^ er fyrírpessum skipa*-
8tdl rsiSlr? pið spyrlzt heimskuliga y segja hin^-
ir^ eðr hafið þér svá í fjarska fæddir vérit^ at
þéc hafiö aungva fregn haft af okkar ágœtum
húsbdnda, hann heitir Kollr, en hans/brd&ir
Tdki} Jþeir eru mestir ágætismenn at öUu^,
peir hafa légit i vikíngu , siðan l^eir voru 12
vetra, bæSi vétr ok sumar; aUar skepnur eru
við þá hrsíddarý bæði konúnga ok jarla faafa
^ir undir sik lagt^eð herskildi, ok peirra riki}
en ná skildu |>eir i sumar, hélt Tóki til Eng-
lands^ en höfðínginn KoUr er nú hér kominn;
höfumté^r nú verit í'hálfan mánuð i pessarri
höfn^ Vel hafi pi5 skemt^ segja |>eir. Siðan
*} bygt, i. V. C, ^) atgjörfi, b. v. C,
N
460 HiALMTERS OK ÖLTBR8 SACA* 'tK.
gengu ]^r aptr til skipa siniia j ok ségja sín*
um mönaum allt 9 hvat ^ir lioíðu íregnBt $
skulum vér, segir Hjálmtftr, vifibúning veita í
niStt, ok bera fjárhlut vom á landy en grjöt á
akip, ok veita vikfngum roskligan atrdðr á
morgun; þeirgjora nú 8vá. En er morgnatii
ok 801 rann upp*9 róa peir at skipunnmy ok
g)öra haiða grjöthríð á 8kip víkínga , ok vakna
^ir við vondan draum. peir föstbraoðr höfSu
unnit 5 skip af vikíngumi áðr en peir voru her*
klseddir. KoUr spyrri hverr svá öfæliliga fæti
at peim: akulu pér hér at visu viðnám ti.
Hjálmtér segir til sin. Ttfkst nú hðrS orrostai
bafði Kollr harðsnúit lið ok margt| gánga hvoru-
tveggju vel fram, ok fellr margt lið af báðumi
en pd ileira af liði KoUs, f>vi peir fdstbræðr
kvistuðu pá niðr 8em hráviði| en pd leið eigi
lángt, áðr enn |>eir Hjálmtér ok Ölver hofðu
mist sin f jögur skip , ok fölkit með $ höf ðu peir
|iá ok drepit hvert maunsbam á skipum KoUS|
utan pat sem flýði til hans ádrekann. pá mæltí
ölver: bezt er okkry stallbrdðir! at prdfa^
hvort við komustum ekki á drekann til Kolls.
Pat skal vera, segir Hjáhnter; f>eir gjörá svá^
ok komast á drekann , ok svð hvorr at öðrum ;
tdkst nú enn at nýju harðr bardagiý feUr nu
hvorr um annan j par til peir iinnast Hjálm-
tir ok KoUr, ok höggr pegar hvorr til annars
með bi trligum sverðum ^ j^ar til at höggnar eru
4^ K. Hjalmtbrs ok ÖLvras &á«JU 461
hlifar af hvorutTeggjum. Hjálmtér hugaar ná
meS ser, at avá búit má eigi leugr standa, reiðir
upp sverðit , ok höggr á hál^inn, 8V& aftók höf-
uSil;. SíSan bauð hann Iþeim 9 sem eptir li^,
at vinna sér trúnaðareiða ; |»eir játuSu pvi. par
fengu |>eir mikit f é í gulli ok gersimum ; hélduT
síSan heim til Mannheima í ríki feðra siima. ok
sátu í kastalanum um vetrinn.
5. At vordögum héldu peir f hemað, ok
höfðtt 10 skip ok drekann Xollsnaut. Peirher)-
uðu víða um ^umarit » ok varð lítit til fjár. En
»
en I»eir fdru heimleiðis , láu peir eitt kveld £
einum leynivog ; peir sáu sigla inn á vogina
dreka einn stdran ok með honum 30 skip. peir
lögðu inn á voginn' heldr gildliga, ok kasta al>
kerum. Maðr , stóð við siglu á drekanum ^ stör
ok iUr yiirlits , ok kvaS vísu :
Hverlr eru skálkar,
er skipum ráða,
heldr harðsnúnir^
happalausir ?
Vér skulum lýði
lífi rœnai *
ok meft qS6 ollum
auði skipta* .
HiáUntérheyrðiy ok kvaS:
Hjálmtér heiti ek| \u
hverr spyrr at fví,
seggr hinn ðvaril^ili-
. 463 HlALMTBRS OK ÖlTBRSSAGA. 5 K«
á mdýri?
Drepaskulum drengi^
en dýrgripi eignaBt,
f áll bilUATÍj
ella flý i burtu.
Tóki svarar : ertu sá Hjáltntirf sem drapst brdð-
ur mitm Koll í .fyrra sumar ? Sá er raaðrinn saxni^
segir Ijljálmtér. pat er vel við höfum fuudizt^
86gir ;röki: Ekki lasta ek ^at, ^ú lofar svá
mjöky ffegir Hjálmtér. .Gfid skulu standa til
uorguns, ^egir Töki. 'Svá sbal vera, segir
Hjáhntér, þeir taka nú á sik náðir. En ar víg*
Ijrfst var, tdku þeir til bardaga meS skotum ok
gríöti f en þegar pvi linti , töku p^ir til vopna,
ok börftust drengiliga i skorti ^ar eigi stdrhö^,
sem hvorir veittu.öðrum, fKSttust peir fóstbrssSr
aungva. kappa hafa slíka fyrri fundit^ sem
})essirvoru, féllnú hvorrum annanf börSust
peir ^nn dag til kvelds^ ok var fri&fcildi uppi
haHit j voru 3 skip eptir af skipum peirra fdst-
brœðra , en 4 skip Tdka ^ leið svá ndttin. En
at komanda moi*gni taka fieir til baxdága j gekk
Töki röskliga fram/ ok vo til beg'gja handa;;
hann hafði stór^n amgeir ek' stevkao' í hendi^
drap hann á lítilli stundu SOmenni petta sér
ölver, ok hleypr á drekann mreð' mikilli grimd^
ok ruddist fast um j ok drepr hvorn um |>veran
annani þar til hann raéetiv Töka, ok höggr til
hans { skjöldinni ok kl^.hann niðr i gegnum.
Tdki apennir tveim höndum arngeirimiy: ok
I^ K. HfAlLllTSIS OIK ÖlYBM 8A«A« 463
' f
Ipggr í gegnum skjötd ölvers^ 6k íbvA^ í gegnum
báða handleggma , ok kastar honum í lopt upp,
ok fleygiir honum niðr á þiljumar^ 8v& hann lá
f pyi^i. I pyl kemr HjáUntér at , ok höggrá .
hön^inA T<$ka , 6v& af tdk , ok datt amgeirinn^
ni$r. Vikr Töki nú imdan, ok ateypir sirfyrir
Ipíprð í ijdimi«^ Hjáhnt^ hlejrpr eptir^honum,
^ndir '](*<(ki wdan hart.ok r^skliga^ en Hyilm*
tér eptir., Þnr til at Tdki mfldddiat; drö þá sam-,
an m^^yo[^t r^S Hjólmfeir Pegar á hann, ok
komu jpnSi l meðf^fim harðar sviptíngar ok laung^
l^S^ Þvi hvq^rr fœrði annan til grunna^ fiar til
at T4kai m?eddi bkSðitfs» og gekk HjáhnÉiÉÍr af
hoo4i|i dQ^ðvuq; kom aH^ aptr til sfcip^ sinna^
-fogpy^H haUrS ip^nn honjDm ve), oki jj^^ust
hsMM 4r helju heimtm hafa. Bíndr Hjálniér
nú isáf <^lvei;s* peir l^ngii |ar mikit gdta i fá-^;
sámwnr gri|mmi guUi .ok gæðum ok garsimum.
InnMl /4rm dftga halda j^ir heimleiðia,^ stíýiðl
l^jSlait^ drekanum KoUsnaut, en ÚHyerTdka-:
nauty •ok a^tu i kastalawm umvetrimi*
. 6« Aiii sumri kQniApda halda peir I b<Hr»aiV
ok l»«r)a yjlð^y ok yj^ffðr gQtt til Qáiv fin er.
^c^ð spm^rit) koma:^ir a^ einulandi, ^r-sáa
Þei,r:]sr9mir borgir ok fagra kastala efc l^emiiiga
aj(s^t\;i« KQxijííngr sendi númeoin ofafttH statodr
ar^ Qk býðrj^eim heim tiL Teizlu;.. j^fBÍr.játa
þvt Komu &e«4m9im^ptf> ok segíai fca^iSmgii
var Bá viðbuizt með ö^um kpsti. Komingr áiti
s) atgeiriiiOy C«
;^ 464 HMLMTBktS OK ÖlTEES 6AéA. 6K.
I
gér eixia dóttur, er Díana' hét, hún kuimi állar
iókligar lístir. En at ókveðnum tfmá geogu
leir' fófitbræðr heim til hallar með 2 hutidruð
manns ^ en sumir voru eptir við skip. Kdn-
úngr gekk á mdti |»eim met fríðtí fylgð, ok fylg-
ir^eim tilhallarj settist' kbaúngr ( hásœti,- en
Hjálmtér oköbrer útífráf var veialá^'hili beasta,
ok menn kátir. En er-IeiS at kÝeldi, gengu
menn til svefns , ok sváf u af um ndttitf á. En
at morgni gengu menn til drykkju , rar kon-
úngr hinn glaífasti, ok allir i hölIinníS Nú
sendir konúngr eptirtddttúr sintii| ok kenjr hiín
með afemm kvennaskara ; leikarar sldu hörpury
gýgjur, simfón^ salteríum ok allrahándahljdð*
fœri; %x pá mikiU prís ok gleði íhðllitínii Jdng-
'fráia gekk ná fylrir sihn fffSur, ok heilsar hon-
unl, ok öllum S(^i^um útffrá; jiSngfrúiik yar
^lltö Tið alla. Hjálmtér ok Ölver 6ög8u kon-
ún^ margt frá f erðum sínum , ok ' lofaM hann
mjök |>eirra frœkleik. pau töluðust nfatgt' viðy
Hjálmtér ok jungfrá'Díana^ gekk 6v& l^e^si^agr
til kveldfi. Hinn priðja dag var hixí sœnkilig-
asta veizla me5 márgskonar akemtaú.' . Sföan
voru borS upptekin)' gekk konúngr' útr^ ' ok
apáséirar, ^ Hjálmtér ok Ölver ' iil' ðkéiiiinu
konúngsddttur, Hún tok I»eim bUtÍligaf bk*
býðr Hjálmtfer at .tlefla; og «vá gj&ra {»au^ en*
Ölver sketnti sér vSð sk^mmumey jamar } f>œr
-
1} sýngandi cantílenor ok fbgtir kvœð'ij h» v« C *) mfcrgar
6^7 K* tíjALMTERfi OK ÓlYBKS SA6A, 465
voru^} páögat gengu feir hvem dag; lí8t
srá {nokknrh tíma' • pat var einn blíðan veðr-
dag, at sdlin var skínandi tun borgir ok )cast«
aláy sáu peir«at fjöldi skipa hMdu at landi, ok
lögSu til hafnár , ok báru tjðld á land f ok reisa
sínáir héfbúðir. ' peir sáu nú hundrát mannsfrá
strðttdú' gánga, ok |>ángat sem konúngr var}
Jeir Híáímtér ok Ölver voru nœr konúnginum.
pessir líienn gengu fyrir konúnginny ok talar
éitiií áf 'Pehn svá: kondngsson af hinu mikla
Serklandl, érNt^dus' heitir, sendir yír, herra!
sína kvei^u; honum er sagt at f>er eigið vœna
dóítM^ hami vill fá hennar með heiðr ok œruý
énief pét viUð ekki gipta, honum júngfrúúa^
fcfðr faatin y€r til bardaga, dt ][)riggja nátta fresti;
Væmirtmk eft f>ér missið þá með lltinn heiðr
yðer d^ttur' ók ríki ok lífit meðj er yðr éigi
ráð at hætta til (ess, ok láti6 hann heldr fá sinn
vilja* Köttúngr svarar*. seg pat aptr J>ínum
hernty ðt ek gipti honum ekki ddttur mína^
skal ek koma með pann her, er ek fœ til, á
pessa v^lla at ^ ákveðnum degi. Gengu send'
hnenn í burt, ok sogðu konúngssyni ^ hvar
komit van Lætr kohúngr ná skera upp her«
ör um allt sitt rlki) ok býðr til sín múg
ok margmeniii; kom pár dgrynni hers> var
viðbúnfngr (véittr) af hvorutveggjum.
7. At ákveðnum tíma f](*lkja hvorutveggju
•) tt»rgir dagar, C. ^) núáuBy P.
¥0RMAL9ASL SðOVK NoR]»R&ASDA| S BlSÐI. G g
4Ö() UjALMTERti OK QlYERS SAf&^. 7 K.
liði s{au til orrosta, ok jþar eptir Toru. li&ðrar
peyttir^ ok 8Íga saman fylkíngar meS öpi ok
eggjanf flugu fyrst allskonar ^kptvopn svá
hart, at |»ar af varð gnýr mikiUf r^rSust
sumir^ en sumir fengu bana. Eptir |^t bi8r
konúngi: Hjálmtér ok Ölver at slá upp her-
dpi) ok gQÍsast svá á f>á me5 höggorrostu.
peir fóstbrœðr voru á sínum hestum ok meS
peim mikil riddarasveit 9 báSir peir höfðu
bitrlig spjdt sér i hendi, ok slá upp heróp,
pk hlaupa svft fram á þÁ. Tókst orrosta hin
snarpasta, ok svá hart gánga peir fram, Hjálm«
tér ok ölver ok peirra menn, at.fylJsíQgkon-
úngsfonar bpgnar fyrir, ok fell í.jþe^rri ^pan
margt ma^na af konúngssyni, sér l^^nn at
bans fylkíngar eru á bak gengnafi ^n^ lið han$
margt fallit; fylltjst hann mikiilj^ar relðiy ok
kaUar á sína menn, berserki ok:31ámenn| ok
biðr |>á í móti snúa konúnginMQi ok haus
^rma lýð^ biðr ^á eigi hræðast. peir gjöra
8yá| ok gánga fast fram, með ^pi.mikJa ok
ilium látum^ kemr á ]^á berserksgángr ,
höggv^ ok leggja, berja ok bíta' I^onúngsins
hirð til beggja handai ok gánga í gegnum
fyikíngar, ílýr margt vndan peim af kónángs*^
mönn\im fyi^ir hræ$sl,\i sakir. petta líta |>eir
Hjálmtér ok Ölver, at konúng^men^ flýja^
en sumir eru drepnir. Peir . snú^ mdt
pessu ilIþýSi, ok yar j^ar mikill atgángr; en
*) bejsta, C. .
s
91^ HMi.iirrEM OK' Öltkes sagaJ 467
i«lk lýliri' at ^éir ðrépei alla Mátn«iin ok
bei*4eiU konúngMðéa^^-én rétta aptr - f jlk-
íiígiiiMráiSnn* • -^etta Aéf Núdus konún^ssortý
Élí;;haii^'li6^tiP eiruí fallnar { 8trá niir, ok at^
fltt«('|MAlm tíi^mt^^dk' Öltrers^ > ok íikugfiar
trayiltr*^imti' i^i^fij^ iflflí ok h^Ílé^^^H
^^iP'Mif "ác^kJji^á h«r^-iién beð ^pllrdm;
i&B ri9ýifiteðjálM4r}'^8emhatk^^^^
(Mcð'rlkilátiIlEiiniÚágséOtt ri6r áem lcrgrfÍjÚgT,
|«kk^Mfa&r«ki)5é^ at hlmn tíU á' lAik'fun^/
|^:1>ýriMMn Éik hraSMgtt é mátl hoáiiitr, ok
éki^Viðiit'íq^t gtimmliga) ok keytír Héðtinú:
i{{d Ami')'ok rí6r xndti kt>búng9syni^'*ok lágKi'
]kr4i¥;|'jahiiars' akjSlð. 'Eh avá. sátu jþdk' fást|
jt' brbr^ biíáðiMÍ--{ sfnum sö6li| 'm' báJÍM
sCéðgtn^ brottmðc^ ok flúgu bi^fn aptt fýrir
HMtít^ f^irtii fiéir'taka nú til svérða sinna,
ék ^M^gvá bd'hVdrr^til annárs meS mikln afli-
ök ' fiéSlellía ; eíi sStem (éirrá tf^igu bresta,
séM^UiVti^af peiiií'a !hÖggum, œdtitYst hestamir
Viú^*'' fiehn, sfá' fftlt 'máttu elgi h2%giim
^ÍTl6á:íttÉ^ < stigvi < af ! Vfntitn hestum, ok fengu
8fAiSn/<^ ákfiácbvWftúin^ ' 'ok gengu' samah, ok
lÍAMu^* svft áfcifliga, ' át Við himiki ' rar at
S}á Ilattf '^af It)ainkum péirr^ 9 ^^ "" ^^^^
«*J'^hjíMön4''peíí^''%n ' sv^tWn ' iíýTiaust
f)8gu!eirlöpil.- ^E^n ';^Í(ttist áéð ^
4@3 H(i^».MTB«i^.<inOi«v.«it«<»Ai9A!i ra^
ligra ^toyígji!^ 4Ítve«aV'liiöftnftzij(Oktt4fle«gi
bör&asti.j^r, at ftUum .fwbiti:iúndií, fítvffM
voru eígl /spjfúrtgnir iy?ir .l}5iungtt:;]|£iiPMi^ii
I])álmtér . If í^di^t^ at . ^yft /stfl^ ^^npf$ :b% («%m
um#W»ti;;yr8^. ÍlQÍrfa jtiiiiiJJÍinlWÍ í ri«4Aiqhllwt
(ar :vm|iiti 'i sMini franiga.íwign, iw^cttkomiiigpB
i bart% ea :kDni40gi?Dk haiis^.nMiini&ngVr^
gdts 'mj!4t. Sjiian wýr iallc lýÖt ^^imi t|l
hallar, ok vairwjök H^tr'i.vftr.,Fel»ltf ^)iii{M|«ta«
ok ekki spa«at, hv^tifoip ,þj^^rín.9iilupii«^i.ali
bíiöa., ! Qekk, .Hjilmt^r ,9ki-;0}«er, . til.^dEe«||D|U
konúngs^í^íttur} hún tökr^MP>^^l'i89»NJ^lbfi|
fá sitja,. Hj^lmtér sa^jn; r.yiljftt J^l^^þ^^
Hún gewpgr í ,burt, ok Jlf^jpr,';aptr,. ^ n^lfA
hér er eitt .^jald, Hi41m%!l8ri9k viljgf^{fj(^i
s4 .n^ttúx4;^)5^;ir |ví, , at ]^rffl>4;el^ffl gW9^
á me8an ;^li..i|rt,:l. tjftjdiijuintflt ^,^ll|t,riinfj|
guUi ^jört,.ok .gima^eiiNujflnfspj iHawjJakJf??
konúngr þar Íf^i S^^ hann jþeim fdstbræðrum
I I
dkíUluit :xáeS kmrMkýr^ stigu -e^n'á skip,
•lc-.l^l^ htAmy ók'iáúi i kastalð ■ sírium um
»«tíiiui.[ tm ^ham Hiálttitir t& eaá stjúp-
todSiur. 8Ína. ....> :*
i ' / th- pat var»ei|áh fnef^tm, ér konéngr ok
dnttúfajg láu { sœiig.sinni) hún mœhi: tierra!
f e^ir 'liiiny' áttu aungvan erfingia? á ek hann,
Beg^ ikanángrý ok* héldr éinn kastala á akögi.
Pvif .skal hanit eigi heima vera? segir drottn-
íng. "^ki.vðl bann ii Vorri höU drekka, segir
konúiigr, én "þó berr haftn listir ok ptýSi af öUum
ttMumum; S|á verS ek hann, segir drottníng ^
þdoi; hœtcu taUnu. • pat bar til einn dag, at
frúin iakipaSi pUum afnum mejjum út á skdg,
ait henta sér epU ok aldinj {>œr gjörðu svá*
£n drottning för einsðmul til skdgar, eigi
iyrr 'Uttandi, enn hún kom at kastalanum,
ok .gekk inn at læstum lokum. Hjálmtér sat
•t.'borSum ok hans bofflýSr, hann sá konuna
kingánga, ok þdttist kenna at annarra manna
irásögn stídpmdSur sina', ok heilsar henni
UH^Iiga, ok setr hana í kné sér. Hún tdk I>v{
rél, litaúdi tii faaas meS blíðri ásjdnu, ok svá
til háns talandi : minn sœti son ! hvat veldr f»vf,
at^á yilt ' eigi heima vera með f>{num föður?
^r ^r "þó skenktiligra at sitja enn hér fjsBrri
Q8rdm iriöiumin.: Hjálmié^r mælti : tneir berr
^rta ffis fca .ŒiÍÐti enn iUviU. Hún mælti:
' ) haiin »]iraii^ Þ^gM fraiii yfir hop^it« b, u. C*
470 H^MTBASi éK.ÖLT«M Sl«á# i AC.
mikit.er.Mgt; af. þiitiiliUstt tík j^xf^sAfynA
yæri 9Ú kojpd gipt, orslikan «ai. Haatt • 'kváS
|iat eigi yjera. Eu er j^n jtöluðuat vifl^.^ilhigpi
allirú^l^astalan^Bii .iEuai40Íci^ {irf8ttl»&
Drottníng mælti ^á: hvernin lýst {lir á mik^ er
ek ekki .breiulig% kvennlig ok kiurteis? Vel
yíst, ^egir iljálmtér* . Háai xúwlká : kuvi ttran
m&r SV& bamíngjuhjtfUt valt orðit hafa? betr
hefiii okkr saman verit hentf ÚBgtei^'ok til
aUrarnáttúru skapf eldligum, ok| miankam! f»at
má ek^r sa tt segjai at Jþinnbi6irhefir.iii2r ekki
enn spilt, því hann er maðrörvasti okná^tdru^
laus^ til alka hvllubragða, en ek haii mjðk
breyskt lif, ok mikla nattúru. i mínum kvenn«»
ligum.limum, ok er ]>at mikit t)dn .veröldÍÐai>
at sv^ Ijrstugr líkaoii skal spenna svá gamlan
mann, sem pinn faðir er, ok mega éigi bltfmg^
ast heiminum til upphalds, mœttu við heldr
okkar úngu likami saman tempra, eptir náttúr^
ligri holdsins girnd| svá ^ar mœtti &grligr
ávöxtr útaf frjdðgasti en við lúœttum sk>óttgjöra
ráð fyrir f>eim gamla karli, svá hann gjöri osa
^ aungva skapraun. Hjálmtér mœlti: er ]þ&t
I>etta alvara ? segirhaun. Atvisu,segirhán. pat
œtlaði ek, segir hanni at ]>ii mundir iU)* eu
aldri svá svivirðilig^ sem n/ii Veit ek f>ii ^rt^
Hann hratt henni fram fyrilr bortit,* ok sld 'é
hennar nasir, svá blöS féll lim hana idla. Hún
jnælti: yið skulum finnast i.annat sihn. Hann
^■^— ■■ ■ ■ t ■
*J V. i C. ^) ok Mxffii dadaitfe, K i^^ C«
B^9%' HlMjrrM» OK ÖlTVBS 8A6A. 47 1
kvað ^aná |>vf eigi 'fogna skýlda} sSlkk hdn
jþar nitr í -jér6ina, sem bún var komin. Litlu
aíðar 'koma menn i k'astalann. Hjálmtérvar
^m 6vá reifr, at hann mátti ti8 aungvan mœla;
Öiver gekk þá at honmn, ok bað hann elgi
reiðan vera, hefir stjápa pín pessu oilat. Hjálm*^
ler s^gir ^t satt vera.
9. 'Einn dag vill Hjálmt^ rfða á skög, ok
Ölver me5 honum, en sem f»eir riðu um skdg«
inui sáuj^ir hind eina stdra ok væna, ok rfða
]»ar eptir, en hán leitar uAdan} jþeir hleypa
J>ar til vpeir sprengja bæSi essin. pá hlaupa
]^ir bátir eptir dýrinu, ok urðu skjöit möðir,
ok kasta af aér klœ5um, nema skyrtum T>k
»
línbrökum. Sfðan drd upp skýfldka mikinn af
útnorðri me5 regni ok krapa } gekk f»at allt til
nætr^ g)öríS j^ frost mikit með kulda ok hríð,
voru peir pá komnir i fjaíUhlfð eina. Ölver
mœlti : kaltpikki mer gjörast, f óstbrdðir ! H jálm^
tér bað hann eigi æðru mæla, var "þá lángt af
ndtt. Litlu síðar varp af illviðrinu, voru ^ir
fiá komnir áthelli stdrum. ölver mælti:mjök
erek af mér kominn. Hjálmtér segir: hér
munum vi5 láta fyrirberast. peir gengu inn
undir hellisbergit, peir sáu einn stdran jötun
át)aviðelds gldr; reykr var mikillíhellinum}
eitt kyikindi sat við eldinn, ok kld jötninum^
með kiktibum% en hann ýtir höfðinu á móti,
ok skældi sik allan, hann mælti: Skinnhúfa!
farf)ú nt, ok gæt glöggliga at, okgengðu ræðu
') tilUrknmhiiin, C.
I
472 HjALMT£afi OK .ÖlYXES SAfiiÍ A K*
mmniy ok vit, hrort ^ú sér til nokkr^ nÝ^^^^j
^ikki mér ^eir menn seint koma, s^m sysút
mln lofaSi mír, at koma skyldu i kveldy {»ví ek
vil ^kjött fara til náða^ gjörist ek beldr kveld-
$v«fr. Hún för lit^ ok sá |>á fdstjbrœðr, bún
brá yfir ]þá hendi sinnjy ok b^ð l^á- verSa at
hönum^ tveim, okfljúga uppi hellirimi. - litlu
«(J6arf(irhúninn. Jötuninn mslti : . s4stunokkut
tilnýlendai fdstra? segirbann. JP jærrierjþvf^
legir hí&n'. Síðan leggst hann niðri ok hrýtr
hátt. Skinnhúfa mœlti við hanaaa : verði J^iðl
liú Mt mönnum aptrý ' þá . varð J>at. Hjálmtér
inælti : p;ér eigum vér lífgjöf at pakka ok launa.
Hvat viltu núathafast? segirfaún; drepajötun*
inn, segir hann, ok lúka .svá stjúpm(^ur minni
sendiförindi J^á sem hún hef ir sendt okkr híngat
tilhans. .Hraustr maðrertu, Hjálmtérl segir
hún, . pau fara ná innar i hellirin^. Sver5
hékk yíir sœng jötunsinSf búit allt mefi |;ulli.
Hún mælti : ekkert sverð bítr á haiw> nema
petta. Hjálmtér gat náS undir kldtit á |>vi, ok
rann f^at f^egar úr sliðrumy en Skinnhúfa henti
paty ok mælti : heppin varð ek oss, en ek mua
vitai hvort hann sefr. Hún tdk tre mikit^ ok
lamdi um sænginai hún mœlti: pat vil ek,
H)álmtér! at |>ú stigír uppá stokkinn> ok leggir
djarfliga á hann, ok stökk síðan upp yfir sængina.
Hjálmtér gjörir svá, ok leggr til jötunsinsy ok
^) haukum; C. ^) Svik þti mik eigi^ segir hann) 'wi mvn
«k gjöra, .segir hún, 6. t/. C.
blðjrpr i kldtÍQii, 5v&'at 1 beðinu s%46. jHJipjjt&n^
mœlti; sveikstu znik nú, Skinnb^a?..8p^t|¥
Xiann upp úr sængiiiBÍ^ ök lœtr ný, söpa til
greipurnar um hellirinn;; . litlu si^ar.^dd hann.
Hjálmtér tök sverðit, q}c lelzt.vel á. -^kinnhúfa
mœlti : ekki skaltu eiga |>etta 8verð| ölver skal
f>at eiga, en láttu pá^ qigi litit í stoAda, ef "þú
sér betra sverð, 'pyi svA •hef'r jþat ^f öðrum
sverðum, sem 'þú af « öðrum konúngasonum.
Hiin gaf jþeim marga ^fáskia grípi, iok bað pá
nefna sik, ef ]>eir j^yrfti lítils liðsinnÍB . viik
Síðan föru peir heim^ ok urðu allirpeimfegnir.
10. Um vorit halda |»eir i hemað^ ok
drepa niðr Blamenn ok berserki, ok iá ;mikit gdta
i skipum, klœðum, gulli ok silíri 3 en at hausti
halda peir heimleiðis [með dgnfjár' ; jþeir komu
at ey einni síð um kveld, hún var skógi vaxin ;
þeir tjalda par á landi, ok hlutuðust um vöku j
hlaut Hjálmter at vaka. En er peir voru sofn-
aðir, gekk hann frá tjaldinu á hœð eina, ok stfi^
hann f>ar lengi^ ok sistum. Hann heyrðimikin
gný með störum brestum í skdginuip, svá at
eikrnar bif uðust. Lillusíðar kom fram úr mörk
eitt fingálp' mikit ok gildligt, pat h^ði hross-
rófu, hdfa ok fax mikit^ augun voru hvít, en
munnrinn mikill, ok h^ndr stdrar ; brand haíði
hún i hendi sér vænan, sv& aungvan J^af ði hann
sHkan séð. Húp. gekk, at honum; ea hann stöð
t V
474 HlAlMTERft 6éL ÖlVÉM eA€AÍ 1« K.
lynf^ hénn ktigsary át ser AtíH ei^- oriE&il
▼erfef ok íráfS rÍB\x : -
Hvör er sú ddttíry
* - er dijtigtum næt;^
&öktir 6k flanar '
meS ffls hala ?
' dlik Þikkir mér ^ú
ttðrum Tif um,
eSif hvaðau kóm
hundvis mær?
Hún svarar, ok kya8 vísu:
Vargeysa ek heiti , •"
heyr þú^ hilmis^ son!
viltu, at sjálf ek
jþér i sinni sé ?
allra j^inna
tel ek [^ik jþurfa mun
vií ok týra
trárra vina.
Hann kvaS:
HræSilig muntu Þ^kja
hölda mengis
'þó 'þú oss [sért
i sinni frá pessu* ;
auhgvan vom seggfa
pá |>6* svikja munt
vösk* vinkona
[vor hin harSleita*.
O VMÍW, C. *) li*i, C. 3) f sinni sitir, C *) v. í C.
*) þannig B, C\ tösk, /»; TöUk, A. ^) muat lurá-|eít, C.
JDiB. H lÉMirWB' Ofc'ÖMWtt 8A0AI i7S
Ránmalti: eigiiniiiteKSiadDsvÍkjébiínaTÍxiiy
enn pú j^ina^ má ekvek tmí }^i tnády ^ ek
^ftieitktl áidf rr]^ tfi Hbiuí'ixMltis ðmv bnnd
^innVi^i^ Þ^*>íeiv 3iié6d .At;iríiu> iségb bn^u
^ltiiaelítfwibJiannl'nglifiltttiii. Mett duifgfnl
nuSti^ aBf^tliúfa. 8kal ek. {nel anngvnmrftiiá
haniL? ^éeglrHjáleiteili Skki^ákal Þ«t]itf^ knrti
matoii aegiriftún: l^&^tkaltiikywa miky'iB^pt
hún} ok var9 henni Ijöð at munnis
Sœk pá Snamendi), ,
' 8igr muta honom • *fylg}a| • -*
hoskr, ef þii, hilÁirl vilt
pér í hendl képa \
ko88 vil ek af ^te* '
klénanpiggja,
^á- muntu mimmúng
mér úr henidi ÍJL ^
Eigi vil ek kyssa trjtfnu fiína^ segir Yljtflttitií*^
^ví kannske ek verBi &8tf viSmk, Htetta verðr
*
jþá á f»at, eegir hún, enrát \6 ijáifrj hann
8nýr í burt frá hennié Nii kemr honum i hug,
hvat Skinnhúfa hafiii aagt^ ok v(kr^^ aptr, ok
kvað vísu:
Kanstu mjúkligar^
mœr hin harUeitai '
leika at hreskerti
• ' . ennhöldarafirirsexi ^'^- -*'*^
seft ^ú mireárGgan<
;.4Í ki«,<»;fa ^«m^íÍ'JZm«> ' -' •!•*
gveif ' ornié ^dýnu |
«) sárlogB, C. •) viwfÝ^yVi
47C HiAMi wumfi lömiðBiBDwiBwaAL jdk.
Háa9Mdtí: |iá wiaSn|án atUfuýttébilknikv
ifyrf «k,]Bft8ta uppjJ^alidéBnmy 'en l^fí'Q^ýieÍAr
(ik^ fþáerl^aft ^ii 3mi.^ i. Hánlnil^irvú tipp
•teisSiiiui; 'i Þvi iile)ritt» faaám á UálsíÍMuuv ok
I£jí9d þaliay eti húiL tenlt' atrbi&it'i^vír .aptaa
iiiak honum. Hún nbttic ^ú at koniun btand*
inn) ok kv«5 viiuc . "^r,./ ! .
Sel ek þ^. JSnarvesidil^ • A
8igr ^utv iionuin íy Igía, • ' ' :
, jöfur bina^tdtr^!
um þína alérdaigBy
anúist |>ín œfi .
9 til sigrs ok gmbif
hvar sem "þú heim kannar^ ;
hugr er í kdngs bami. .
Qk eon kvað hún : . . !
Vertu é^i svftæc , ma)ir!
. at pú Ölver grandir
:.' vertu honum heill hilmÍT4 i<
. . ^ : í h^nn er J^ér hallr ly Ikir ; : '
láttu eigi iUmæli
œða lund ^a^
vel pér vlni tryggva , i
vert |)eim hoUr drottinn !
Eru engin álögá bnndisnm? segir.hann. Eigi
xiein, segir hún, en ]^ muu ék; ttd áleggja:
jþat fyrsta v fg, er pú vilt vega, 6kaltu -Jiat
■
lnmrgií fáthneit ^ Insf laBÍÍát shm ribll iþit «Ui
lilii^^ :gá&gi< fftr .nú dlliitiD<iigr9 oUdíma,: dk
sé&idik Iniky é£ |(«blÞa^^ Tið^r^k helm
miniai xná> éús^. ; Míftiii.' ^civsB wft vdsiaUr! ok legg
akttCilráV^c^^'"''^^^^'^ sMf^háfa laf ihiiKÍ fö&9
uriním aifti sumrL ' Húii ÍTBðrsvlh veiai^ldii;^
enioái^ikfiélíktj miiift |M fóUL^á itingúm .^ikum^
éukU^kufOÚi^éAsnókinVj^ dkr iiidiijB&ðáDi.hoar
úégssbu- Jbeití ihik.oáM^MenffK$}*niun>!f»ir jþ^Ua
framgeiigt<t>>erSli^ i'rfHeuha !ÍÐUntu.áLviéth {véra,
éi^ atiimrdögum sk^llagángafyririfððlir j^inxi^
efc rk&tjid haim liðs^Jháim niunisyára^natihaaliit
báfirf^ftt'^s Q&gs) : ViStib) hftnaa-vatlifá.Ifár^
etnhlmfl9Á'i «tt h^xln /mun^ Bíömt^féinrðiírff
slncUttisMiljiÍ, en: fateflTiLltatintu .fc)4éiP Ha^
hfdínt^mítí iémii háfa 1 ivilíaw i £fcki di<o
kaáxi- ; títíarimségir ' hiimi ! vlH*S henni , .}á Ijdft
á«ikNmniii> ^^r . ^" ^j -*'i--V'i i.::. il .íi''i> j • f.j
^a líiJiíj K)dstUtf)0nn<-^^cisei"'''i -. • i/'^^ i; ...
íí'iutí ci.éf |iengilS''ivSi,'' -f ''•^•v' *• í:»'-'.',í'^.'- !
Ay Il:1'. issimgefreTfeiumisoðy ^' > ''. r.; :.- " -i
iirit) rinlmlin j^dr (eiitnáðtiAuga^. 1 f> ^i^'.tM i:'.j
J ij :i^iuafiimldfiig$lhir&^' '; i' '* } «:' .* ^:
jf./J L'' ef j^r giapvigv. gjðrisi:* : "' < » »:» í.-j •
^ilán ^l^ldh |iau.f ölViv Takasakt, \ak> sér iat^
H)áUbtí^r.{é9.ibuct^.ili«^ii klsl«isi,;ok {nrífiflsax^
itp akr gdpcifirá tjaláittd; iiaim sáf Ivrar Hiálm-^
tkz jgekioIm^'rei8r9<hhnmfMi:upp tabidÍBny
ent:hamiiIvasB.;ev&ítc|AÍMgv^n. arlmnn^tfiil inlðif
47S ftAMTktt.dÍ QtMjmn BMmÁl lodii!.
fýiir fflfr rktamn.' iÚlKK\gpkk iandtDKqnnl
Wðliga^iBb niy«fÍB«i>iií!kann, ol; niEBkc: dikt
^ðrá áœtrfiMir ]^fna^:4£tfs|bíiéð]rl 11^^^
miBltibiIiaiBlB inÍBa(haHii|i:VhirgeyáaJ; éttn iranrtu
ttié^ iailllti 1 jáiiulnl.í iVwm 'morgomikm ifaalda
jMiiit .Uaimy oM /sáCQTÍ kéáflalanimi.vaa Tatiann.
'.il. li At Tdrdy^Hú^ h^ HjálnitariáíiÉi^pa^
flMai, iók f^ékk HiOm fyxií föður -siimy •.!>]& baii
Jianii( fá'jsév: tnéi^!fiokkte..:;.Koiið!iigsi<JKTefcl
etgi^l'kafaj Hjálmts&i&iœkit *fá^il|te aimi
IDani| af' hiri' ^nLiVHafifrti haanv':aam;.|á
Tiiit,^: dama i Bjöm i -sagfiirík^mingci i! HíáiAitif
gálkijtibavinaS' cki sáí fif r niann li|;g}a; ' znik>
ilm lök'ilstdrap ok ' Aiirðnligá starHlígm^í i iloð^
kápdJ 'Hmitatér atakkiiáifaámrspMfsVai^liik
asteltfe stbttu uppy jþrasUli Hann ]ág|ri eigli af
síðrí 'ipjálmtér létv k|Mria! við kainpndiáptit i
annat sinn. Hann settist pá upp, okimMliit
mun eigi vera, senl.jaffer aý|iial) laf petta si
konúngssoa ? H jálmter, . mœiti ^^ é^i hai hann
uþp standa^ ok .ina<*niað'aér) g^im skal ek
þéc kost á I>ri j aegir hanii), elt iriLTeinn öllu
ráSa^ en ^ú aungvi). : íHjáhiit&íriitmlti: 'þat
vinn ek eigi tii npkknta nkBnni^ i «8a hvst
haitié JAÍ lianii /mslfii Því.|kalfe.fá ctfa,
an Hðr&r kaiti ak. : iiíáimtéa.^akkvlitort
Hann: lima. ^t eittauá h^kk^ ok ^^^nty Varg^
^au atadda;.; haabmr kb^ í * :hiig^iliiát.iiún<
haffi itijplt4 Hann gakk a|itií^ ak'nnltianatkttu
upf, frmlU ok gak)L /m^ ip^r, lot rí&eimi
pJiu.! Hann segir : ek mnn til skipa génga, en
l^á munt iinila atjúpu. J^ína, ; Hj^l^r gekk
h^^ a^t.lipllizmi) bann sá:M^ti(kpu.9tvAíf^nsA,
4.m<^t^ s^r; honum l^i^^t hiia ekki/rýjiíiligy.lliin
yw þá ba^ði l}dt ok leiðínlig yíirJitfi:, pk^ öfögr
láftidnu. Hún mœlti.: vel er þaitt Híálmtérl
9t. yiS höfum fundizt. Hann kréðat þat eigi
)fi3ta kunna. Hún segir: nú skal laiúa Jner
piiatrion^y er pd. gafst mér f jrir laungu i }>at
l^gg ek á piky at.pú skalt hvergi kyrr jþola^
I^yprkíntfK ni dag» fytt enn ^ii sðr Herröru
lifiBdÍQgsddttur, nema á ^kipum (ínum ok í
tJAtdii! . Hjálmtér mœlti: ekki skaJtu fleira á
VÚ}^ 'i^ggi^ , iþyiiii^pt^ þinn skal o]dna atanda^
(in.fat'.Þ<kiurmér einskis v^. at.JtfejjaiieptÍE
eilid ]|eaKáiigsdóttnr« HamaFaV: háír standajiúSt
yi$i^k}pá)ngit} J^ar d^ajtu áfitijga, ísíaíiimi fsiti
á hvom hamarinn, en fjórif.þrœlar'föðunimína
skulu kinda eld un^ir.pér^ cfn við ekkért skaltu
lifai nema pat sem hrafh^r. fsira fiér^ þar til ek
kem aptr. Siðaagekk.hAntt til ski][Mi; var pá
hryggjum kippt; hann hatii finun skip úr landi,
ok skipuð völdum drengjum, ok halda siðan
hurt; Fyrstu máltíð hað H] áimtér < HiirS at sitja
biá scr^. Hann kveðst J^t eigi vilja: aiasam^
an vil ek mat eiga , en soSa i rekkjugólCv |ami«
Hjálmter hað haQiL sáðaii ;
12. .Halda |ueii: nú siða.um; sufnarit, ok
varS peim gott til fjár^ ^n.. íengu ^ .at^ouKok
480 'HiALMTEM dfi ÖLTERð SA6A. *i2X:.
«
Morinti* mftla^ 'En nm haustit kómu þeir at
stórulandi^'Þar varijörðr xhikill ok fjbll stdr.
HorSr ^mserhi:: • hér munúm vér á laiidi sofa.
H jálmtér mtelti í mdti; Hörðr kveðst ráða tiija )
var svá gjertj'voru tjðldá landborin. - H)á}D>
tér ségir: iHá skal irið {»á gjöra, seui á skipum
érú. Eigi skal|>at, segir Hðrðr. Hatín gekk
út á skipih, ok bað menu gjöra sik lystifiga^ ok
gaf jþaimlvín at drekka; sinn' gri{» gaf'henn
bverjum peirraj uréu ^éir skjdtt drukknir.
Hor9r tók 'mat ok öl, ök gekk á Janil. Hjálm-
térgekk í* burt ^r tíaldiuu^ er peir fotví sofo-
aðir^ fram ijneð sjjdnum. Fjallniikit (ok) ögna-
hátt siÖð :vi6 sjdibn, 'eh i ^miðju fjallinu leit
hann standii tröllkouti istóiískoma:, 'hún 'háfói
gullofinki ddik'á knjáWsirf'ok.-kenMli $ér inoS
gullkamiii.' ''%rbnar<^VQ]^ niðr lift sJNÍmnff hdn
tdkhcoidiainm í handy ok pvbii -með Mr' aitt
Hjátmtér kvBð vísut' • ' ?• • j*
-iHvért erpatbákn^ • • ' • í í '
' i bjargi sitr, »: ••
.. : ok sér^af konúngs » • * ?
i. ðngva veit.ek . * l ,
i áiáátligri
, i • aldía fyrir jðrð o&á. ^
Hán greiddihárit frá apgam.-sér^ ofc varK reii
við orð.hana,. okikvað.i , )
Illa kveðr jþú tíl mifiy
.(' '. . ^ munttt .hinn úngi
.l«>Sk g«kk ai;5k á iklpin'i S. :vw C«
é • t
• « t '
I í ! ,•.'•'.'-...
V
12 K. Hjalmters ok Ölters saga. 481
fyrstr hafSr á seiíi
af seggjúm pínum ;
með guUofnum dúki
má sjá hin hoska mœr
f>erra sína Ijósa lokka.
IUa er s'á dúkr kominn, er pitt hár perrar,
ok at |)ínum glyrnum gengr, segir Hjálmtér,
ok kvað:
pik mun snerta
SnarvendiU fyrr,
enn pú á,sei8 aHa
setir kóngsarfa ;
hendr muntu missa
ok hátt æpa,
svá munum skilja,
skauð hitt aumasta!
Húnsegijr hann margt orS tala svívirSiliga} vœri
hitt .tilhe^rriligra mannligum manni, at hafa
aSra viðleitni við únga stúlku ok hreinliga,
énn tala iUa, pikki mér pú efniligr maðr, en
mér væri forvitni á, at prdfa úngan mann,
ok missa minn meyddm, ok láta handtéra mik
um mittit. Hún seildist nú hendinni í brunn-
inn. Hjálmtér brá sverSinu, ok hjö af henni
hendina í úlfliSnum. Hún rak upp skrœk
mikinn, ok leit í stúfinn^ ok mœlti: lítit
framaverk er petta einum ágœtum koniSngs-
syni, at leynast at mér, en f»at hlæiif mik, at
FoRKALDAti SöGVR NÓRDR LAtfDA^ 3 BlKDI« H 11
482 IfjALMTERS OK ÖtVERS SAGA. i2 %.
hefnt muni pessa verks ^ ok mun eigi lángt til.
Uúnkyað:
. Víst g4e8r mik eitt^
pó I»ú vitir eigiy
jöfur hinn dgndjarfi!
h vat um er at vera ,
munu systr mínar
at ná gjöra
útá herskipum
alla menn pína.
Hjálmtér sá á sjöinn^ ok sá níu tröllkonur, svá
stórar ok iUúMigar at aungvar |KÍttist hann
's^ð hafa peim líkar; pær höfðu rifit í sundr öll
skipin, eh. drepit alla mennina ok l)orit góts
allt á land, ok voru eígi litlar í starfinu; fieer
höfðu heyrt öll orS |)eirra Hjálmtérs ok Ymuý
pær hhlvL svá : Hergunn, Hremsai Nál okNefja,
Runa' okTrana^ Greip ok Glyrna, Margerðr
hin níunda, hún hafði krippu störa, ok bar
hana hærra enn höfuðit. Hán hafði eitt auga,
ok stdð pat í miðju enni, ok var kella ekki
frýnilig yfirlits j hún gekk fyrir peim systrunii
hún hafði nef ok klœr af íárni , ok tvær tennr
álnar lángar^ ok stöðu fram úr kjapti hennar,
en vörin hin neðri tök niðr á brínguna. pat
sá Hjálmtár , at hdn mundi mega gefa gildaa
kossy ef hún kynni svá fy rir sik at koma vörinniy
sem húa var stdr tíl. pær voru stutt klæddar,
píkurnar, ok göptu kjöptunum, en skdkuböf-
1} RauD, C.
r
12 R HjALMTERS OK ÖlTERS SA6A. 483
n^&OL H)álmtór hngsaSi^ at sér mundi eigi
svábúit duga, ok geik úr fjallinu, ok fyrir *
tíalddymar*. paer gánga síðan at tjaldinu.
Hjálmtér hngsar^ at hana má eigi yið f>eim
ölluqi} hann kvaðv&u:
Vak pá , ölver!
ef viltu víf sjá, .
pú ert kossmildr
við konuT harla ;
[hér býía pín
Hundíngs meyjar'i
hverf {>á vi$ ,
ef |>&r hugr dugir!
Ölver kvajS :
Hvat skal kals petta,
hvat ^arftu mér bregðai
kdngr I um kvennsemi^
kátr um miðnætti j
en hverja hýsnöppu
aem (|>ú) á heiðum iinnr
viltu 'þhv i sinni
séu allar'.
t) þá kTað' Hergiimi visii :
Tólvuai ek treysti , ikwlmn tíl skiílái
•t tala ▼id' hö£íin0Hf skimda gaungu,
þ6 muniun yét Utit ok menn mildingfl
þat til rega kðria^ Mtkja á sei^y h. tr. C*
^) keyrd'u , hranann bý jTr þé» Hundltagf meyjn^ C *) muHu
mir nii of Íáar þikja, h» v. C.
Hh2
.*
484 HjALMTERS OK OlVERS SA€A, UIL
Hörðr mœlti: stöndum uþp, nokkurs mua
Hjálmtér nú úmvert pikkja. Hergunn k?aj$,
Heldr upp hrömmum:
hirmáttUy jöfíir! lita
' hendr Hergunnar,
hef ek. negl öskorna,
rifna mun pín dlpa^
efvið,]öfur! finnumst,
I>ér skal eigi kyrt klappa,
konúngr hinn suSrœni!
Hann kvað :
, Gakk Iȇ framar hdti,
fyrr enn fiú á seið dragir
pennan |>jóðkonáng,
fiú ert flagðit ferligasta < j
ettu fram hrömmum^,
ef þú afli treystiri
drds hin dulrífa !
en ek mun dverga smíði.
I pví komu peir út j Margerðr rœðr pégar á Öl-
ver 9 en hann tekr fast á mdti. Hún kvað:
lUaleikr^ú, ölver!
eigi ertu hœfr vífum ,
^ má eigi fáng f esta
á fylkir velbornum,
eggjar eru eitr blatiidnary
^fr er döglíngr^
-od^ar alblóðgir ■
eigi^ munii vér sigrást.
/ ^ »
^) hraiuU, C« 1} j árnhrpnuiiuiii , C^
!• ' »•
■ •• « 4
if K; iBjALVetSLM OÉ^ ÖLYfiAS SA6A. 48S
\r harðist við systrhársjö, 'þæt yoru fuU-
íkVi^Vf.ok hótin störar .skálmir, hvor |>eirra,
0k: sdtQi'ákaft at hQnum.. Hann varðist dreng-
^liga f ók j^ar kom . um síðir , at hann drap papr
allar, eilda var hann. f»á m)ök móðr. Hjálmtér
4.ttir)aajök harðan leík við Hergunni, hafði hún
yeBXkt sax í hendi , ok varðist veL Hann pöttist
^Ur^i i meiri manaraun komit hafa^ sa*kir
mjúkleika hennar, pví hvar sem hann hjd til
hennar, kom jafnan ét saxit, par til at hún
mœddist^ bárust pá sár á hana , svá hún flakti
qU í sundr af sárum. Hún kallar ^á hált upp,
ok kvaiS;
Hvar ertu, Margerðr !
mœr öflugasta,
vinnr^þú sigr h'tinn
á siklfngs liði ;
hryggr er hálflestr',
en herðar brotnar^
sterkr er stafnblíiy
stökkva mun J^ví verða.
pðer bregða við hart^ ok hleypr hver, sem meira
mátti y ok stigu mjök stdrum , en Hörðr eptir
upp undir fjallit. . Hergunn snéri pá i mdti
honum; hai^n hjó til hennar, svá afhraut höf-
uðit* Högg þú allra manna armastr, sagði
Margerðr^ minasystur! Skamt mun þcr til
slík% segir Hörðrý hanaslæmdi til hennac.með
syeirðinu, ok tdk hana sundr i miðju > veik bann
') halflamiiin , C. f
486 HlALHTERS 0& ÖlTERS SAeA, tZ^f^ K.
aptr til ^aldsiiis. peir Hjálmtér ok ölver Totu
komnir inní tjaldit, ok sváfa. Hör5r gekk til
sjóar, ok safnar saman akipviðum ; ^ar af gjorK
hann hús lítit ok fagurt, Jþar sem mest skýldu
bjðrgin^ |)ángat bar hann mat ok öl ok öU
|»eirra íaung*. Síðan gekk hann aptr til peirra.
Standa fieir fóstbrœðr upp sí6aoy ok gánga |>eir
frammeð sjdnum. Hjálmtér eá hús upp undir
bjarginu, 'hann mœlti: hús er þarna. ílörSr
svarar: mun hún ekki par Hervöri sem fá
}»reyir eptir? peir gánga i húsit, fiar var s»ag
ein« ok tafl á stóli. ok könnur ok ker með. Hörðr
gaf peim at drekka, en pá er pá varði sem
minnst, gekk hann út, ok skeldihúsinu í lás«
Hjálmtér mœlti: sveikstu mik nú, Hörðr! ok
er íllt at eiga j^rœl at einka vin. Hann vildi
höggva upp húsit, en sverðit beit eigi heldr ^
enn hann hyggi i stein. Sátu peir ^ar um ky rt,
glaðir ok kátir.
13. pat er frá Hðr8i at segja, at hann
gekk fram með sjdnum, hann sá einn stein
störan í i)örunni, ok gat í. Hann litast um, ok
sér, hvar risi einn dgnarligr kom fram á bjarg-
it^ ok var eigi sveinsligr yfirlits, pvf aungvan
pdttist hann slíkan séS haia sakir stdrskorins
^ höf uðs. Hann hafði há staung í hendi^ ok fram
úr flein tvíeggíaðan', i^ögra' álna lángan, hann
tdk niðr at fjorunni^ pá hann stdð á bjargínu.
Jötuninn mælti: hvar er kögrbcrn pau^ sem
*JÍ Þi»8> C. i> tvíángaían, C.
16 K. HlAtMTERS OK ÖLTER8 SAOA. 487
t
I '
\
ijrepit liafia dætr mínar? gáagi |)eirnú frám, ef
^irpora, f^ví'slíkt eruhinmestu níðíngsverb,
avá ángar sem pær voru , pví sú var elzt sem
var 12 vetra. Hér em ek kominn , segir Hör^^,
ok drap ek f>œr dætr |>ínar , ok voru p«ir
heldr n|iklar fyrir sér, en etvilleita' trausts
til |>ín. Risinn mælti: vel sé pér, vinr! ok
vert vel kominn, okfarhíngatl Hörðr mælti:
I»at get ek með öngvii mdti, mb: faefir ávalt
illt verity én nú batnar lítit ' um ,• síðan f vot
at ek fdr í* sjðinn meS J^eim föstbræðrum ^
r^tu heldr til mín staung pína, ok mun ék
taka ^r í. Risinn mælti: I>at má ek vel
gjöra, því ^u ein skip hafa hér komit, at ek
hefi rekit flein i gegnum frnuy ok dregit pati
svá upp at mér, ok mun ek retta staungína
otan atv j^r. Hörðr tók f -, sem hann gat. En
á meðan þeir höfðu viðtalazt, hafði hann reyit
6ik vi6 steininn með kaðli. Jötutiinn rikti á
mjök fast. Hörðr mælti : tak f>ú á fastara ok
betr, félagi! ekki e'r ek a]lléttr. Jötuninn
reiddist, ok rak fleininn niðr í bjargit^ ok
rykkir'svá fast til, at hann sökk í hamarinn
allt at brtfklinda, en Herði var við |ivi biiit,
at hann mundi slitna i sundr bein frá beini.
Risinn mæltí: pú ert I»úngr jafn lítiU. Van-
hertr ertu |)á, segir HörSr. Jöluninn herðir
BÍk jþvi meir, ok brauzt um, |>ar til at upplosn-
ar steinninn, sá sem Hörðr hafði reyrt sik
') haihls ok, b. i;. C. ») a, C.
488 HlALttTElð QK ÖlYERS 8>eá. 13-14 K.
vi5, ok háí hann &á jðrHSu eigi nuniift,.taíi sex
faðma i i p^^ slapp ai fleininum ^ en jötuiiiim
datt ábak aptr, en Hörðr ofan með fiteinihum,
ok lá hann lengi í öviti. En er hannrakaaði
við, sagði hann: miklu österkari ertu, ennek
imeinti, jafnstör, ok kannt lítit, er^ti kepir mér
eigi upp á bjargit j hafðu mín ráS, ók gakjc niðr
i tdna í bjargit^ ok lút vel áfranl^ ok teig þik
6em mest. Risinn l&t at j^ssu giima$t/ jOk ferr
ofan í tdna^ ok teigir hálsinu) en:rittirstaung*^
ina ofan fyrir. Hörðr tók í staungina | ok
kipti rí.sanum ofán fyrir bjargit^ svá'brotnaði
í bonum hvert bein, en Hörðr leystisik, ok
rann J^egar uppbjargit, okkomat hellic atör-
um, f>ar var Yma fyrir ; ok iéll Ul föta honum;
hann gaf henni líf . par var hann um vetrinn
í hellirnum. par var ndg guU ok sil&' , er
jötuninn hafði átt. En at vori komanda, tók
hann |>ar hríng mœtanok skikkju ok sjöð störaa
með guUi. Ymu gaf hann hellirinn ok góxs
allt. Hún bað hann nefna sik, ef hann pyrfti
liðs við. Hörðr gekk þaðan, ok lauk upp hús-
Inuj Hjálmtér varð honum feginn. Eligihafði
hann munat til Hervarar á ^eim vetri. Skip
hafði Hör9r gjört |>eim um vetrinný peir létu
{»á í haf , skipit fdr jafnhart í mdti vindi sem
undan.
14. Um haustit komu peiratlandi stdru.
Hjálmtér mœlti : hér vil ek á land gánga*
*^) ok klæc^i ^ó&y 6, V, C,
14 R. JIjAi/iirraiis.Oic Öltbrs saoa,. í|69
Hör8r kvaS svá vera skyldi, ^pér láu {)€ir
hállir stdrar; Ujélinthi maAú: |ietta munu
vera hallir Hundtegja Ironúngs. . .pú segir
satt, segir Hör5n j|)«ir g.engu .tiþfr at höll-
inni} hún var g^'óf, méð.steinunii ; í einum
staS sáu ]^eir hús: eitt gjört' með^ rakiða guUi.
Hjálmtér segir : pctta mun veratiiríi HerVarar^.
Hörðr kvaS svá. verá' mundi. peir gengu
undir turninn; par sáu ^eir sitja mey svá
væna, at aungva höfðu peir slifea séö, hár
hei^nar var gulli Ifkt, eh ásjánen hvít sem
snjör, en holdit var skært sem lilje, augun
fögur sem karbúnkulus, en kianr* líka sem
rdsa. Hörðr gekk at faenni, ok kvað- visu :
Hver ertu prifn^ist fljóða^
hýrlunduð með kinn fagra^ .
ok Ijdsgult lokka frdn ;
ekkert vífa
ek leit hæverskligra »
[fœdt við foldar fröm*. .
Hún kvað"
Hervör ek heiti,
: Hundingja ddttir,
minn fQftur röskvan
ef þú réðir lítaf
Hf 'pitt ári/dvöl . i j
J)á láta.niundir,
ef |>ú geng^r -
gegn döglíngi.
') Herborgar, C^ *) fytir jöríT ofan, C,
490 Hjalmters or Ölvbrs saga. m k«
Ok enn kvafi hún:
Allt ferr eptir einu
er marg^ vita. frœgra
Teita vinum listír
[ok val á tafni fttðiiv ;
fyrr skyldir (ú hánga
á háum gálga,
enn i glaum tíum'^
gaktu eigi framar höti !
Hjörðr mœlti:
Hinn hyggjustóri :
pvi hrekr "þú mik
Herrör { orðum }
vœri heldr nœrs
vlfi skœru^y
at vera hoskum dreng
hoU í ráðum.
HörSr mœlti pá til Hjálmtirs: msíiry muntu
sýna li8t |)íaa við Hervöru, ok blíðka hana
{ orðum" pínum. HÖrSr fékk honum gripi
|iá, sem hann tók úr hellirnum, ok segir,
hann skyldi fá henni pá. Hjálmtérfœrhenni
öll pessi gersemi) en hún varð glöð við, ok
(akkar honum forkunnar vel, ok kveðst hon-
um dugnað veita skyldu^ ok segir hon*
um frá mörguy hvernin j^ár var háttr á
einu ok öðruf hjá föSur hennar, ok öUum
vandræðum sem par vœri at forðast. pegar
*) af NiitíU fólki, (íiaiui P), c; P. *) Ugum, C. ^) v. .' C
*) aksrra, C. ^) Miu þn var veA, h. v. C.
14 H HliULMTS&ð OK ÖlTERS SA6A« 491
faMr minnyeit^'segirhún^ at^úhefir mikfundit,
pá vill hann pik feigan, pví hanu verðr alls vía
af fýtonsanda innblæstri ; en hún kvetst honum
ráð leggja mundu, sem hún kynni, én nú skaltu
senn^ segir hún^ g&nga fyf ii* föður minn djarfliga,
ok kveð}a hann kurteisligaj hann mun taka
f>ér vel ok 8pyr]a|>ik margs^ en |>ú skalt vel ofe
vitrliga drleysa. RálSgjafa á hann mjök sttfran
ok illúðligan, er Hástigi heitir, hann er síót
sem risi, en máttugr sem tröll, hann veit allar
T&i^f^óTÍir koaúngsins ; hann er svartr sem jörS,
með hárlausan haus ok glitrauð augu, fúll ok
fláráSr } ekki er Hástigi betri át reyna, ennhann
er at yfirlitum. Hiin kvaS vísu :
I höU skaltu gánga)
ok hilmirlúta,
ok kveðja kurteisliga
konúng hinn störráða }
láttu eigi œSru
á 'þhr finna,
f ótt pú 1 höU lítir
háa stdrgarpa.
Bið pA konáng vet*irviétar, en hann mun
svara ^hty sem hann vill. En er f>ú hefir
mœlt, sem pér líkar, pá gaktutil bekkjarhirö-
manna, ok vert eigi féspar!
Hún kvað vísu:
Gef fá au6, jöfur!
ef ^ú ör {likkist,
r
^áðu gull gumnar,
'.
492 H^ALMTBES OK QlVEAS S4á^; 14 K.
ok gjorast ^ht ^el holUr ^ .
en ef maSr m«taa$t| ,
við mildíngs Muf
sýn leiðum |»itt lyndii
ok láttu ha^n sneipu hjjdta;
Hjálnjtér gekk til félaga sinna, ok, sí S^n til hall-
9X9 ok gánga inn. Hörðr dvaldist eptir í hallar
dyrufflj en 'þeit geagu fyrir kopiiínginn.
H}41mtér kvað visu : '
Heill sittu, Hundíngi!
hef ek aungvan J>ér
æðra hitt
undir heims skauti ^
ferr pín frægS
um fégjafir,
pví kom ek híngat
hilmis at vitja.
Kondngr t^k kveJíj^ h^ns, ok kvað vísu:
Hverr er sá kominn
úr Mannheimumy
iSngr at aldri,.
oss at kveðja?
berr fii, hinn úngi !
örnfrán^ augu,
mun ek við brogðum
búast mega.
Hjálmtér kvað:
Hjálmtér ek hertí,
hirð i ek fátt segja
*) ðm framar, P.
14 It* HjAXMTKRS -OK ÖtVERS SA6A4 403
fylkir framvíðum
á fyrsto kveldi;
hirði' ek ei hvarfla
á hallargólfiy
, seg mér til sœtis!
sonr er ek grams Ynga.
• w
Konúngr mælti: frétta muh ek fleira 'jj^urfa
áir, ok kvað vísu:
Hverr er sá hoski
er hjálm ok gjörÖ stýrir, .
sterkr ok stdrmannligr
stendr |>ér á hlið aðra?
gloggra máitu greina mér
f rá görpum f>ínum
j)á veit ek gji^r,'
• hvar gestum skal skipa. '.
Hjálmtér kvað: .....
ölver hann heitir,
' ^er aldrei hræSist
eld né eggjar '
eðr hergengi; • ,
horinn sem buSlúágr
{>eir beztir eru,
icnœtri enn mildíngar',
minn er fdstbróíir.
Ýél er frá manni sagt, segir konúngr, ok kvá8-
vísu :
. . ... ..... N- • • •
^ Hvérr er sá gaur,
sem í gáttúm stendr,
^) vil, C. ^; mildúiigr, B, C. ' ^, - -^
494 HlAUf TSRS OK ÖlT£R8 8A6A. 14 K.
ok TÍs röskliga
yVS' rdtakylfu;
gnapir með hettu ,
ok hyggr at gumna meagi^
lítt er skúmr sá
at skapi mínu.
Hjálmtir kvað vísu:
Hörðr hann heitir
hefir fátt prýði|
velr nm vopii sjaldani
vill ei skart t»iggjaf
Öldúnga einnin
ekki hrœðist
maSr mjök snarligr,
met ek hann mikils.
«
Xonúngr kvað visn:
Lltt honum sœmir
hjá seggja liíi,
Jieim er í guðvefumy
gloa allir j
siti hann yzt
af seggxum mínumj
skal honum veita vel
með vorum ^egnum.
Eigi munu jþér pví ráða, segir Hjálmtér, ok
munum vér annatbvort sitja allir^ eða enginn
vor. Slíkt eru mikil undr, segir konúngr.
Hjálmtér bað konúng yeturvistar. Kpqúhgr segir
peim-til reiðu drykk ok vij^t :. en til muntu vinna
litit prekverk} horn tvö skaitu aækja á kálf
14K* HjALMTEAS OK ÖLTERd sAeA* 495
I
imna, vil ek af peim drekka átta dag jdlay ella
xnuntu missa lífiL pettcr á mikils at kosta,
aegir H^álmt^, eða hvert á |»essa kálfs at leita?
,Seg8uÞ^r pat sjálfr, segir konúngri Hjálmtir
mælti: herral skipa oss fyrst sæú. Konúngr
segir svá skyldi vera, ok kvað vísu »
Harðr muntu heima^
f>ú hyggst öllu ráöft
oss f fajá
f höUum vorum;
hefir |iú brahd hvassan,
brynju ok híálm vœnan
ok fofnisbýn^ atira^
en set j^ik aptr af pvL
H jálmt^r kvað :
Ungr var ek heima^
ok öUu skipaiii
skatna liði
at skapi mínu;
gegndi jþat f uUvel
fylkis sveinum^
brögnum vel bornum,
ok buðlúngsUM.
Konúngr leit til Hástiga, ok kva5 visu:
Statt upp^ Hástigi !
ok gef rdm gestum,
furðu farmöðum
ok frekum í rœðuj
mik hafa ei öðlíngjar
áðr heim sdttaui
496 Hjalmters ok Öltcrs saoa. 14 k.
peir mér sýnzt hafa
meS svinnra bragði. ^
Hástigi leit til konúngs mjðk dhýrliga^ ok
kvað vísu :
Hafir {)d fytr úr sœti
mér eigi boðit «
upp atv standa
fy rir dkunnum }
en feigð mun vondslig
vísir granda,
hánga skyldu hinir
á hinii hœsta gálga 9
'heir munu þik. svíkja,
J)at segi ek fyrir g)örla.
Konúngr leit tií hans reiðugliga^ ok kvað visu :
Ertu' illr gestum ?
opt hefír ]þú hölda,
J>á mik heimsdttu
tilheljar fœrðá;
gakk á bekk annan^
garpr meinhugaðr,
hnýttr hinn harðleiti!
hraðr^ á borð annat.
Hástigi stdð upp, ok gekk um fivera hölHna,
ok settistniðr. Hjálmtér gekk til sœtis, ok purf ti
tveggja manna rúm, en ölver Þriggja ; Hörðr
var jafnmikill, sem peir báðir föstbræðr^ var
^'þeim'þó sœtit ndg> sem Hástigi hafði áðr isetit.
Litlu síðar tekr Hörðr sjd6 fuUan með gull, ok
») £i •rtu, C. »J er, b. v. C.
14 K. HjALMTERS OK ÖlTERS fiAGA, 497
I
gefr til beggja handa ; ok er hann haföi öU-
um gefit í höUinni nema Hástigay var gull*
hringr einn eptir. Hann gaut augum til
hríngsins. Horðr sá pat, ok rétti at honum^
en hann aeildist i mdti. Hör5r stakk tr& i
hrínginn, ok pat sama kefli isetti Hörðr fram*
an á tennr Hástiga, en hann sá óglöggt til,
jþvi sölin skein á glúggana ^ en keflit kemr á
tennr Hástiga, srá hann dettr j^egar á bak
aptr með allmiklumhljóðum, ok hnúskar óhægi*
liga^ höföinu, en sessnnautar hans hldu at hon«>
um, [en hann* rumdi &8t; um 8Í5ir raknar
hann viðS skýtr hann augunum^^ ok maslti:
aleginn var ek, sveinar! 'péir báðu hann jþegja.
í pvi réttir Hörðr at honum hringum i ann-
at sinn, en hann tdk þá við hrfngnum^ ok
géymdi. Hörðr mœlti: opt hefir hundr, (at
hafna sessunautar. peir sögðu um Hástiga :
makliga var qú leikin manniýlan. Konúngr
skipar ^iip eitt lopthús vs&nt , at sofa i Kon*
i&ngr spyrr Hjálmtér margs, en hann leysti vel
úr öllu , {>vi Hörðr hafði frætt hann á mörgum
hlutum , pvi hann kunni af öllum löndum at
segja. Jafnan var Hjálmtér i skemmu konúngs*
ddttur^ ok tefldi við hana; hún var öllum
kvennmannligum listum prýdd j hún kunni ok
allar st)omulistir ok steinaijþrdttir.
>) óhagliga, C, P. ^) tt Lanii skar allólagliga hðfd'ínii ok^
C* ^} er Terr my 6. v. C, ^) en aker grefnmar, b* v. C.
Foil«rA&PAA 850VRN0ADRIfASDA| S BlMDI* I ^
/
498 HjALjMTERS OK OlVEILS SAGA. 15 R.
15. pat var einn dag^ at Hjálmtér sat
nær'konúngsdóttuí', ok tefldi vi5 hana. Her-
vör spurði Hjálmtér, hvat hann ætti til vetr-
vi5tar,at vinna. Hann kvaðst éiga at sækja
kálf einn. Hvort áttir púþann at sækja? seg-
ir hún. Konúngr vildi mér |>ar aungva grein
á gjörai segir hann. Enginn kálfr er þettai
segir hún, beldr er pat gamall uxi, nírsBÍr at
ðldri I faann etr f énað , en drepr memi ok
hesta, pv( hann er hverju dýri grimmari;
hann hefir drepit alla fiá menn^ sem -ejptir
honum hafa farit, ok föður minn.hafa be6it
. vetrvistar. pat er bitt mesta bldtnaut, ok
fæðist mesl^ á mannaholdi} hljdS hefir hann
hvellt ok digurt, svá eiiginn maðr stenztj J>at
er í einum garði, háum ok sterkum^ midt hér
á landinu^ hann má éigi laus vera^ ]^vi þá
brýtr hann niðr borgir ok kastala, ok vinnr
. mikinn skaða á mönnum ok fénaði; öll kvik-
indi^ era hrædd við J^étia arma náut. pau
lintu telmu) ok gekk Hjálmtér heim í lopt
sitt, ok sagði peim kompánum sínum, hvat
konúngsdöttir hafði honum sagt ; leið sv& vetr'
inn fram til. jdla. En tveim ndttum fyrir
hinn fyrsta jdladag stdð HÖrðr upp úr sæng
sinni) sVá at þeir fdfltbræðr vissu ekki- til.
Hann tdk sax Ölvérs, ok gekk útsiðan^ ok til
skdgar, parsem stdrar brautir lágúj gékkhátin
svá lengi um ndttinai ]þar til at brautirnar
kvísluðusi Hann húgsar mjök un MWi htgf
15 1: Hjalmters ok Ölters saga. 499
hvemm gánga xxiandi; reikar hann forntroS-
inn götustig f |>ykkva mörk, ok eigi fyrr
léttandi, eun hann kemr fram á annes eitt<
fagurt yfirlits; hann sár par garð háan, gjöriSan
með múrsteina^; |)ángat gengr hann, ok hefir
kylfu 12 álna lánga með stdrum jgöddum ok
laungum ok ileinn fram úrý hann seildist upp
jahihátt garðinum með henni; hann gengr
með garðinum nokkra stund, ok herr allsta^ar
jafnhátt. Hann sér, at eigi muni svá búit
standa itiega, pví tekr hann kaðal^ ok bindr
um einn stein stdran, ok kast-ar inn yfir garð-
inn, ok les sik svá upp á garðinnj en uxinn
lá á vellinum fyrir innan, ok hafði snúit um
allri jörðinni, hann hrýtr ok sefr ok sníðir^
illa, 6vá tíörðr pdttist eigi vita, nœrennhann
mundi hrjóta inn at garðinum fyrir nasalát-
um gradda^, ok sá, at pat mundi margan liáfa
til bana leitt ; J>ví leysir hann steininn úr fest-
inni, ok fleygir honum á stað, ok kom hann
á síðu nautsins. Hann vaknar við með œsla-
láium, spríngandi J>egar á s<tað9 ok skundar
alla vega, ok dregr veðrit af manninum, ok
hleypr at garðinum, par sem Hörðr var fvrir;
hann vill eigi lengr bíða, ok reiðir upp gadda-
kylfuna, ok rekr í hausinn á bola, sva at allir
sukku gaddarnir, en hann hristist við, ok skekr
hðfuðit, ok lét dlmliga, svá at Hörðr misti
") TÍtl ok, C. .*) ítriarir, C. " ÍJ griddí, C.
Ii2
500 Hjalmters ok Ölyers SAGA. . 15 K,
kylfuna, ok hraot hún lángt á vöUinn, en
uxinn skopar nú skelS at garðinum , ok flensar
lúngunni eptit: Hörði, ok drd hannatsár; hann
f ær eigi annat ráS , enn hann kastar sér flötum
ofau á milli hornanna á uxanum, ok spenti
hönduniím niðr um hálsinn, en boli brauzt
um fast, heimskliga hlaupandi aptr ak fram
um garSinn með hræi^iligum hljdðum, berjaudi
fötunum, ok hristandi hausinn; vissi Hörðr at
pát mundi sinn bani , ef hann ditti ofan ; verðr
f>at um siðir, at boli m^ddistaf miklu umfángi
ok bldðrás j hann hleypr at garðinum með ill-
um látum ; ok kemr upp framfdtunuro á garð^
inn. í ^ví leggr Hörðr með saxinu undir bdg-
inn j svá at f hjartanu stdð ; brauzt uxinn um,
par til hann dd , ok haf ði hann |>á brotit mikit
hlið á garðinn í sínum f jörbrotum. Hörðr fld
uxann með öllum leðrumi ok fylgðu homin
húðinni. Hörðr leggr hana á bak s2r, ok bar
heim, ok fleygir henni niðr fyrii: loptsdyrnar.
Hjálmtér vaknar viS dýnkinni oksprettr á fœtr ;
í |>ví kom Hörðr inn, ok varð Hjálmtér honum
allshugar feginn. Hörðr var heldr skapstyggr,
ok bað Hjálmtér útgánga. Hann gjörir svá, ok
sér húðina. Hörðr mælti: taktu upp húðina,
pví pú fiikkist vera sterkr ndg. Hjálmtér tdk
til húðarinnar . af öUu sínu afli, ok gat hvergi
hrœrt hana úr staS. Hörðr segir, at hann
mundi í fram krdka leggja f»urfa. ef dugaskyldi.
Hjálmtér segír, fram vera komin sín mesta
15-16 K* Hjalmters ok Ölvers saga. 501
aflraun. Pat mœli ek nú um, segir tíörðr,
at |»ú takir við afli okkar Ölvers beggja, nema
úr minnstum ííngrum okkrum, {>á |>ú gengr -
fyrir konúnginn í dag, ok hann sitr yCr sín-
um borSum, ok berr inn húðina á Idfa f>ín-
um. petta verSr svá, sem Horðr mælti : gengr
Hjálmtér fyrir konúnginn; ok voru allir í höll-
inni við hann hrœddirj hann kastar húðinni
uppá borðit fyrir konúng svá hart, at I»at
brotnar { sundr i tvá hluti, ok gekk i burt
sföan. Tdkufteir aptr afl sitt, Hörðr okölver.
Konúngr bað Hástiga bera á burt húðiná,
en hann tók sjálfr af hornin. Hástiga gjörði
svá, ok veitti honum hitt versta, ok gekk mjök
hokinn í knjáliðum; var tekit borð annat.
peir fdstbrœðr gengu báðir í höllina, ok var
veízla hin bezta, ok drukku allir af horn-
unum um jdlin.
16. Einn dag spyrr konúngr Fljálmtér,
hvort hann vill aungva skemtan hafaj hann
bað konúng ráða. pá muntu glíma við pilt
minn á morgun, segir konúngr. Hjálmtölr ,
bað hann gjöra, setn hann vildi. En at morgni
dags standa |>eir upp kompánar, ok gánga
fyrir konúng. pá var fram leiddr Blámaðr
furðuliga stór, svartr ok digr^ sem naut; at
öllu var hann ámátligr. Konungr maélti : hér
er nú kominn piltrinn, Hj'álmtér! Hörðr fiágðl:
við penna svein skal ek glíma , pvíat vér höf-
■) þunnig C; dríúgr^ /iin.
502 Hjalmtejis okÖlvers SAGA. 16-17 K.
um eina narnböt bá5ir^ at yiS erum ]^rælar.
Ekki fdr HörSr af loSkápu sinni. SíSan ráS-
ast peir á með stórum fángbrögðum ok börS-
um bnykkíngum, er bvorr veitti öðrum.með
bnefaböggum ok kinnskotum, kldri ok kreist*
íngum; gekk jþetta lengi dags. pdttist kon-
úngr ok peir sem i böllinni voru aungvan at-
gáng slíkan séð bafa. Stdlpi einn lágr stdð í
höllinni; pángat bar BlámaSrina Hörð, en
hann snérist við glímumannliga , ok faer neðri-
tökin. Yið J^essu sá Blámaðrinn ekkí, bann
preif bann upp á bríngu sína^ ok brá honum
magabragð, ok rak bann ni5r á stdlpann'i svá
bart at bryggrinn brotnaði, en Blámaðrinn
öskraði ekki vel, lét tlörðr fylgja kné kviði
með fúlmannligum kverkatökum^ ok kreisti
hann til dauðs. Við petta varð konúngr mjök
reiðr, en allir aðrir J^ökkuðu Herði. Var hinn
4auði útdreginn. Konúngr segir: mikinn
skaða hefir |>ú mér gjört ok minu riki i dráiÁ
pessa mannsy pví skulum við toga geitstðku*
um eld hér i böllinni á morgun, ella sá sem
«k skipa til. pér munuð ráða vilja, berra!
segir Hörðr, pvi mér líkar hverr sem er.
17. Um morguninn eptir árla gengupeir
til.ballar; ^ar var gjört bál mikit. Litlu si6-
ar,keipr konungr pk mælti: Hástiga fœ ek til|
at stíma við.pik, Hörðr ! Vel er |>at, segir
bann, at við skulum reyna skinndráttinn , ok
9) 8tobb«num, C. ^} geiti, C«
.17 X- Hl ALHTEirS 0% ÖlTERS 8A6A. 503
lMÍ{»tkta, Hástigil segir Hörðr. Hanh fór
<af glluoi síaum kláíuxn, m ekki for Hörðv
af loðkápu.siimi.^ peim var fenginn i faendr
>y6i&r alUtei:^ $ koma |>á í ái ök stör ok miklr
ar sviptíngaty ok voru uppi á peim ýinsir
endar^ kiptu {>eir snart i sundr sverSinum i
milU sin, bað konúngr at sœkja uxahúðina
ok fá Igeim. Tdku peir pá á með öllu afli
0k voru hnyUíngar ramligár , sv& ýmsum var
búitat hrjíótafram á bálit^ var Hástigi sterk-
ari, en Hörðr heppnari ok mjúkari. Konúngr
mœlti : litt er átekit, Hástigi , er ^ú Isetr barn
{>etta svá lengi streitast á mdti {^ér'. pat mun
I9)gi lengi vera ^ segir Hástigi , ef ek herði mik
tíí f uUs. En á meðan |>eir töluiSust við 9 kon-
lingr.okHástigi, tdk H jdlmtér sveriiit ok saxit,
ok stakk niðr fyrir fætr Herði , ok sá þit eng*
inn, pvi loðkápan skútti fram yfir. Hástigi
idk "þi í SV& fast, at Herði var eigi annát búit,
enn bann mundi tumba fram á eldinn j pdttist
Höxðr aldrei í pvílikar bnippíngar komit hafa,
irar sv& átekit af báðum, at öllum i höllinni
'þótú mikil undr gegna, at fieir voru eigi af
mœði aprúngniri ok hvat fieir |þola af ainum
mikla atgángi ok aterkum átökum. Hör5r seg-
ir |>á til Háatiga: bústu nú við^ f>vi ek mun nú
bficða mik^ ok skaltueigi lengi lifa. Svá mun
ek gjöra, segir Hástigí. Hörðr tók pá til með
ollu 'Afli 9 ok kipti Hástiga f ram á bálit j ok
*) ok eigi han^rtí enu iippris, b, v, C» . ^ «
504 HlALMTBlS OK ÖlTBRS 8AeA» 17-ffi K.
fleig^ hdtinm o&ná hanoi ok Ujöp sjálfir o&n
ábakit á honum, ok gekk síðan til bekkjar. Koa-
úngr bað taka manninn af eldinum. Hástigi
var mjök brunninn. Konúngr var rei&r mjök,
en InStti sír pö mikit at kenna.
18» Um kveldit gekk k^múngr saemma
til fiœngr, ok voru slökt Ijds öU ok eldr í borg-
inni. Hjálmtér kveSst til sœngr vilja; Hðrðr
brá Snarvendli j ok lýsti af honum sem IjósL
Gengu I>eir i loptit 9 ok sáu umbúníng nýkom-
inn i< ssengina. pat var stokkr ok sverðsegg
bitrlig y einn mjrfr strengr var i endanum- stoks*
ins* Hörðr mælti: ekki skulum vh^ nifirleggj*
ast, þvi sá hefir œtlat oss bráðan ti^a, sem
hér heíir up^ibúit* peir lögðust niðr i ^^^ ^^
sofnuSu peir skjótt, en Hörðr hraut fast, Hk let
sem hann svœfi. Litlu siðar heyrði hanij^ ^^
xnaðr gekk úti hjá loptinu j ok ^reif i stréPg*
inn j ok kipti niðr stokknum, ok tók sverðse^'
in i sun4r öll sængrklæðin. peir brutust u?
mikiliga. par næst var f jölum úrkipt^ ok kon
inn höfuð mjök störskorit ^ sá þrífr i sængina
pá höggr Hörðr pann-i sundr i miðju, ok dettr
út hvorutveggju hlutrinni leggjast jþeir niðr.
£n um morguninn var konúngi sagt, at Há^*
stigl var dauðr fy rir svik jþau , sem hann hafði]
gjört við Hjálmtéri gaf konúngr ser fátt umi'
leiS svá vetrinn. \,
19. E n er prjár nœtr voru til sumars , pá
I) yfi/, C.
>á
.é9>Ki ' HiAuiTsa»ótK Ölyers saga. ð05
lniili Hfálmtðx^ Hervttru. Hun znœlti T muntu
nokkut vera leBgrhjá föður mínum? nei, ^eg^
XP'tífáltolíir. Hún sagðii i kveld skaltu gánga
{jrir h^úti^ ok pakki^ henum vetrvistiha y pyfat
lunm séfr 6 dœgr :fyrir sumar, ok verðr ]þá alls
vísf jðrSu ok á, ok ekki má honum 'þá neitt
dvarrkúm'a; vil ekat^Úsiglir á hurt á morg-
'vín' Métema, f»vf faonuni er ekki vel til |>ín.
'Haán fiekkar henni sfn gtfð brð okráð, okskildu
pau talit. En um kveldit gekk Hjálmtér fyr-
ir konúnginn , ok jþakkar honum vetrvistina :
skal ek j^fna íræg^ ok rausn hera á öll lönd.
Konúngr mœlti: f>etta eru ráSHervarar, ddttur
tíiinnar , verfium Við nú svá búit at skilja 9 get
ek ekki'at sinni atgjört. Sváfu tnenn af um
ndttina^ en um morguninn árla, bað Hjálthtér
allá metan vél 'lifa i hann bað Hervöru með sér
fara , en hún kv'aðst f>at eigi vil ja : pví pat er
bani yðár, vil ek heldr láta mitt líf, pvf faðir
minn vœgir aungUm manni', hvorki vinum nft
frœndum. Hjálmtér bað hana vel lifa, en hún
bað'hann vel fara^ ok allah heiðr njdta ok œru,
ok fólt hAn f dvit við peirra tkilnað. En er
Hjálmtérok Ölver kómu til skips, segir Hörðr:
ekki 'héf ek héilsat Hérvöru. Hann tdk svarð-
refip ttiákit, ok gekkheim, ok kastar pvf um
turninn Hervarar,- ok berr svá allt ofan Jtil
skipa, ok á sitt skip. peir fdstbræSr voru i
öðru akipi. H}álmtér épjrt HörS) hvat hann
f ) fyrst er haiui vakiuuri &• v» C.
^OQ HjALMTERfi OK OfJTm ^JéB^ l»Mií.
))9ri? hir fer ek meS Henrðt u^ m|^. ^WII,
fjrrir uUa vilja föður heiiBiir^ írspxiAa, ók lÍWh
mun hún n4 með mér &ra} vill jiól^ 4l|dit
baia jþinn fund. Slíkt er ritrligft ffi^ «^
^jálmtér, ok röskli^a hfjSr {>|!i af fyrri iVKtan*
um gjörníng |ie^nan. D)álmt2r fcjr á ^l^ip til
Hervarar) hún 8töð upp f mcjti ^Mntiq^i ok
•
talar til hans blitUigai ok m^Hú: erUt efin
eigi á stað kominiiy vinr? segir hún« Ekki
ennt kœra íómfrúl segir hanni qk vil ek
at |>ér gápgið á mitt skip. Qjarnani aeg^
hún, e^ mikinn skaða hafi þbc gjört föður
minum, at J^iS .takið mik i burt utan hans
Tilja^ ~en pd vil ek heldr i^eð yðr fan enn
vera eptir. pá kom snart bláfiandi b7r|.8]gla f»eir
i haf } en s^ J^eir sáu ekki til landdf. tiSk af
byrinni ojí rak þá nim hafit með ^traumum í
4 dægr, en hitt fimta dægrit stöðu skipin kyrr.
fiervör mœlti: faðir minn ræðr v^^áttu ]þ?sa-
arri ^ ok sv& pví at . skjpin ^anda kyrr.i . mun
hann nu vaknaðr, ok eigi allfátt dreymt hafa^
yeit hann nd allar yðar fy^irætlanir , ok at
{lér haíið mik i burt tekit| pk piu|iu . ^r haf^
ntfgar r^unir, hversu þer hafið gíört.
20. Litlu síðar sáu l^eir, hvar cpon •^tör
hrosshvalr lagðist með miklum bpðaföUum'9 ok
dgrligum látum at |»eim^ Hörðr malti ; þar er
^ú skepna , at inér er n^innst um » ok ek má
£^pjjá|verði ^Viifáj iósthræiðr! nokkursstyrks
^) foMafuUuiu, C,
f
20 K. HjAUf TEáS QfL QlVBAS SAG A« 507
ytðat njotay ok ?igi Bfiegi þið nöfda mk, á
mdðan liapa er hei;, pvi £á dej ek. Siðan leggft
hann oiðr í .kel* I^r.\Þökw bann. kl^ðlimb
Síðan ^u^eir sjceljúagrennui undan$kíp»]þeirra^
pk'ft l^valnum mjök snarliga , ok neðr |^gar A
hann, komu j^ar í kaiFerðir stórar. Litlu láðar
6áu jj^ir renna undan Aipi Hervarar vög«buf
eina vspna ok fagra, hán réð |>egar á hvalÍQia^
voru 'þéL aviptíngar miklar, ok harðar árásif^
er hvorir veittu öðrum, varS skeljúngrinn ok
vagnan skjdtt möð, |»ví hvalrinn var ]>úngr ok
sterkri en kastaSipeim af sér, svá at ^u komu
ijœrri niSr á sjönum. Hjálmtér (öttist þ.á sjá
fyrir, at pessi iUa skepna muni jþau sk)ótt:
yiirvinnai þá mœlti hann: hvat mun ner i
annat sinn meiri |x)rf Skipnhi&fu ok Vargeysu
enn nú, at pœr komi oss at hjálpa, , En er han^L
hafSi Jietta mæltv sá hann fljiigá tvo gamms^
{>eir höfðu járnnef ok klær } |>eir settust á hrossr
hvalimii ok kroppuðu eigi miskimsamiigat I>ví«-
at stdrar|>)6sir töku^eir. af hans vpndum kroppi;
hann veitti miklar árásir í mótá. |>eir rifu ok
slitu hvalinn , sem p^ir gátu. pá bar pá ^
skipununi, ok feng^ |>^u áföll stdr. Hí^Imt^r
sá, at allia^ pessar sl^epjqiur létu undan iUhvelt^
inu, hann tók br^ndinn, ok mœlti: fyrr skal
ek missa ^ik^ enp^^ hjálpi eigi pessum skepn*
um; ^aut. ^ar'^br^ndinum niðr i gc^num
hausinn á hvalnum. . Olv^^i' sá f>etta 9 ok skant
') vegnuy P.
508 HlALM TERS OK ÖlVERS SA6A« 20-21 K.
•axinU) ok koni 'þat i annat augat á hy£^lnum'.
Við ]^étta dapraSist heldr hvalrinn, ok yissi
▼arla, hvernin hann skyldi látai ok velti ser
Á ýmsar síSur^ ok beit ok reif , hvat sem liann
koni við, en blóðit rann sem Ittkir niSr af
gömmunum , f»v{ þeir flöktu allir sundr af sái^
um, ok svá skeljúngrinn ok vagnan^ varfi pat
um síðir, at hvalnum dapraðist sundit*, ok sökk
hann til gruns, en gammarnir flugu { burtu
mjðk yfirkomnir, svá bldð rann undan hverri
{leirra Qöðr j þeir flugu seintoklágt. Hjálmter
gekk par til, sem Hörðr lá , ok sá at hann var
▼otr. Hörðr mælti : er dauðr hvalrinn ? Hjálm-
tér segir hann horfinn: hef ek par mist brand
minn, en Ölver saxit. Hér er hvorttveggja,
segir Hðrðry ok er mikit atgjðrt, at Hundíngja
koniingr er af dðgum ráðinn. peir |»akka hon-
um lífgjðf , at hann hafði peim bjargat úr slík-
um háska, sem I>eir voru {komnir. Hörðr
mælti: kom til Hervarar, 'þvi nú mun jþurfa
|»{ns dugnaðar. Hjálmtér stökk á skip til henn-
ar, hún U þá i dviti, ok mjðk til reika. Hjálm-
thr drey pti á hana víni , ok raknaði hún skjött
við. Síðan rann á byr, ok vinda f^eir upp segl $
ok voru skipin ^á laus^ ok sigldu um allt
aumarit.
21. Ná er leiðat hausti, komu peir at
einu stdru landi ok ágœtu, f>at var með stórum
■) ak þat fór sem Litt íyrra^ b, v. C. ^\ oL n^aB riÍA þ««
lunm til dauéTa, 6« u. C
21 K* HjALMTERS OK ÖlYERS 8A6A. 509
borgum ok fogrum ökrum, miklum ok fögrum
skögi) ok með allrahanda dýrum ok fuglúm;
ekkert land póttust peir f dstbræðr pvilíkt ' séS
hafa, ná spum af hafa haft. peir spurðu HörS,
hvat land pat vœri. Hann kveðst pat eigi vita :
en hér munum vér á land gánga. Hjálmtér
kveðst pat eigi vilja, en Hörðr segist r&^a mundi.
Skutu peir bryggjum á land, ok gánga svá á
pat. Hörðr mœlti : kanna skulum vér land
petta. Hjálmtér sagði: Hervör skal meS oss
fara, pví hana vil ek eigi eptir skilja. Hörðr
kvað pat eigi vera skyldu: vil ek ráSa, pvf vér
munum ekki lángt fara. peir génga allan pann
dag , en at kveldi koma peir at hi^si einu litlu
ok vœnu. Hörðr lýkr upp húsinu , var par
sæng ein ok kostr nögr ok öl. Um kyeldit
talar Hörðr ]^á fleira^ enn hann var vanr^ ok
mælti: undarliga >rá mér við^ er ek kom 1 hús
pettaj leggjast |»eir niðr ok sofa fast, en um
morguninn sem Hjálmtér vaknar, lá Hörðr, ea
"þyi var ekki vant. Hjálmtér segir við Ölver^
at hann skyldi sofa f náSum j liðr svá á daginn.
pá gekk Hjálmtér at Herði ^ ok tók á honumy
ok bað hann vakna. Hjálmtér fann, at hann
var dauðr^ ok féll hann á bak aptr í sængina,
ok spratt honum blöð undan hverjum nagli, ok
úr nösum. ölver spyrr, hvat honum væri.
Hjálmtér gat lengi aungvu svarat ^ en um sfðiir
sagði hann, at Hörðr sé dauðr. ÖXver mælti:
j^at veit trú mfn^ ef Jþú vœrir ekki piinii fóst*
\
I
61Ö HjaLmtkks ok Ölvers SAG A. 21 k,
%r<$5ir, slvldir |)ú skjdtt deyja. Hjálmtér kvað
tísu :
fteruin tí8 á baki
brodda fram keyri,
launum svá lít honum,
látum hann eigi* eptir ;
heygjum MörS hvergi , '
fyrr enn heim komum,
gröfam hann heima
hallarveggjum undir.
Kjdstu nú^ Ölver! hvort |>ú vilt bera kylfu
hans ok kápu, eðr hann sjálfan. ölver kveðst
kylfuna bera vilja. Hjálmtér flettir' hann loí-
kápunni, en hann var undir í rauðum skallats
kyrtli, ok'hafði silfrbelti um sik, en gúlíhlað
um enni. Hjálmtér mœlti: sjá pú niS, ölver!
at jþetta er konúngsson framar enn favorr
okkar, en eigi præll sem við höfum lengi œtl-
at; leggr hann pá Hör5 á bak sér, honum
(ótti faann léttr. Gánga peir |)ann dag til
kvelds, ok komu at Öðru húsi, ok fengu par
gdðar náiiir; fdr svá tvo daga. Hinn Jiriðja dag
tök ölver til orða: ekki ber ek lengr kápuna
né kylfuna, |)V{ full lúinn er ek af {íessarri
byrSi, en pat J)(5 meiraat J)ú berrsválengidauð-
an mann eptir J[)ér; mun {)etta verk uppi vera^
ámeðanheimrinn siendr. pú talar mikil œðru-
orS, ségir Hjálmtér, ok fá mér hvorttvéggja,
Ölver gjörir svá;' gánga peir til kvelds, ok
koma at faiSsr hinu ftriðia. Hjálmtér lét Hörð
21 K. HjALMTERS OK ÖlTERS SAGA. 5Í1
'f ret:kjug(Ílf 6Íit um kveldit. Ekki hafSi
' H)álmtér soGt, sHSáxí BöfSr dd. Hann vakiry
sem hann var vanr;^ utan í tnóti morgunsári*
rann á hann svefnhöfgi. En ^r Hjálmtét
vaknar, var Hörðr iburt, varð honum pá eigi
betra við, enn í fyrra 'sinni, ok pá mœlti
Hjálmtér: aldrei verð ek glaSr upp frá pessum
degiy fyrr enn ek iinn Hörð. peir stdðu upp,
ok gánga leið sina, pángat til |)eir koma fram
á völlu eina fagra ok vœna. peir sáu borg
stdra ok harla væna^ alla gagnskorná ok rent
gulli ok silfri i skurðina; hún var fagrliga múr-
uð meS rauðum steinum, blám, gulumi grœn-
um^ hvítum ok svartum} heilnar turnar.voru
háir ok f>aktir með guUi. peir gengu til hall-
ar, ok inn í höllina, ok fyrir koniSnginn« Olvelr
heilsar honunl j en Hjálmtér pagði. Eonúngr
tók vel kveðju hans, ok bað at taka stöl ok
set)a frammi fyrir sérj peir settust niðr; ^at
sáu I>eir, at höllin var ðll skipuð áf sæmiligu
fólki. Konúngr bað pá at vera kata ok glaða
eptir mikla mæði. Hjálmtér át hvorki nh
drakky hann var stundum bleikr, stundum
, rauðr sem bldð. Litlu síðar lukust Vipp hurð-
ir hállarinnari ok þegar gengu |>ar inn 30
meyjar, tvær báru f)d lángt af öðftitti, vat
önnur pd miklu vænni, pdttist ölvér aungva
slika séð hafa at allri skðpun ok fegtirð. Fyrir
I^eim var básúdat Hieð, álli'ahánda Uljdðfærumj
') þantíig\ moi^giu^ árit^ *
4 « 4.
512 Hjalmters OK Ölters >saga^ 21 k.
Tar ]þá mlkil glefii í 'jþeirri hðU. Jomfrúruar
gánga fyrir koniinginn, ok kalla hann brdSur
8inn, ok settust niðr. Ölver sá, at Hjálmtér
roSnaSi mjök, ok.drd Snarvendil úr sliðrum,
ok lagði niðr undir stdlinip. Konúngr leit til
Hjálmtérs, ok kva& vísu:
Hvað er pér j Hjálmtér !
befir 'þá lit brugðit,
stdrt er pér í hug,
pú starir á mik laungum.
Hjáhntér tdk undir, ok kvaS hálfa vísuna:
Hvarf hinn hugprúði
Hörðr úr för minni,
* greitt ertu likr honum
gái ek ei pví drekka.
Konúngr reiddist, ok kvað visu:
Lægast mun sœmd pín,
ef líkr skal ek vera
aumum illliræli,
er ekki prýðir^
ragr i hverja taug,
nema reiða mat svinum^
halr hinn hrafnsvarti
i hrœfar skruði.
Hjálmtér vill þá preifa til sverðsins, ok yar
]þat i burtu. Hjálmtér kvað :
Burt er Snarvendill
úr sliðrum borfinny
má ek eigi ySg vekja^
veldr pví Ö^verj
21 K» HjalAiters ok Ölvers saga. 513
. ^ ^ . hefna xnundi ek Harðar^
ef hann hér væri,
ok rjdða minn mœki
i manna blóði
Eptir |»at gekk önnur mærin at Ölver, ok
kvaS vísu:
Sax hefir pú, Ölver!
slík eru vápn fœrri
bana veitti bendlii
. barst p^t úr hellij
brá ek hilmis sonum
i hana líki.
forðaði ykkar fjörvi
fegri er ek nú hdti;
ölvermælti: satt segir |>úy júngfrá! Hann tdk
meyjuna, ok settí í kné sén Ldtlu siðargekk
önnur jiSngfrúin at Hjáhntér, ok kvaS:
Eeyptir pu Snarvendil
með kossi einum,
var .J)at verS lítit
vel frá ek mér kæmi;
6r mundir pú af auði^
ef optar svá fengir
jöfur hinn dgndjarfi
ok einka heppni.
Hjálmtár lét sem hann heyrði ekkí^ ok f»?gði.
Hún gekk^aptr til sætis.sins. Eu er konúngr
sér petta, gekk hann undan borðum^ ok tök
«).i>cd-n, c.
FOKVALDUÍ SÖOVR NoRDRLAtDA, 3 BlVDI. & ^
I
514 HjALMTERS OK ÖlVERS SAGA. 21-22 K.
horn eitt , ok rendi á riai^ ok gekk at Hjáhntér,
ok kvað TÍsu:
Tak hér rið horni^
er (ér Hörðr fœrir,
gef nú rtf reiði,
ok rœðum pá 8Ít$an!
pú hefir OS6 hjálpat,
en vér yðr bjargat,
öUum úr ánauðum,
yndis yér njdtum.
Hjálmtér stöð ^Á upp í mdti Horði, ok mjnt-
ist hvorr yi5 annan; var par fagnaðarfundr,
var (á drukkit fagnaSaröl^ ok hin bezta
veizla»
22. Pat var einn dag veizlunnari at kon-
úngr sat í sínu hásœti, ok peir fdstbrœðr naest
honum, en júngfrurnar á stóli framan fyrir
hpnum ; voru pá allir glaðir með orðum fögr-
um., ölvœrS ok gleði| gamni ok allskonar
skemtan. Hjálmtér spurði hina fríðari jiing-
frúna at heiti, eða hvert hennar faðerni vœri.
Hdn kveðst Alsdl' heita: er minn faðirlátinn^
er hér stýrði landi| en bröðir minn tdk ríki
eptir haím, s^m Hörðr hefir nefnzt, en hann
heitir Hríngrj Hildisif heitir systir mín, en
land {>etta heitir Arabia; kann brdðir minn
at segja yðr slíkt frá vorum forlögumi œtt ok
uppVexti. Skildu pau svá talit. Biðr þá
Hjálmtér Hríng at greina sér gjörr paty sem
«) Alfso*!, C.
22K; HjALMTPRS OK ÖlTERS SAGA. 515
«
hún liafði honum sagt. Hrfngr konúngr kveðst
pat gjarnan g)öra vil)a^. Konúngr hefr svá
sitt mál: |>at vil ek yðr kunngjöra, at minn
faÖir hét Ptdldmeus', ok stýrði hér,ríkÍ5 hann
átti drottníngu harla væna, ok við henni átti
konúngr oss Jirjú syskinj liðu svá lángir tím-
ar, f>ar til mdðir vor tdk sótt ok andaðist, var ^
haugr orpinn yfir hanaj práði konúngr mjök
eptir drottníngu sína. Konúngr átti sér ráð-
gjafa trúan ok dyggvan^ hann gekk einn dag
fyrir konúng, ok kveðst vilja leíta honum at
kvánfángi, ok ^ví játar konúngr. Ráðgjafinn
ferr^ ok kemr aptr at hausti, er 'þi drottn-
ingaref úit í fór með honum , hiSn hét Lúða j
er pegar brúðkaup gjört; leizt öllum vel á
|)essa konu; ekki vildu vér syskin sitja brúð-
kaupit) gekkyeizlan vel fram. Leið eigilángt,
áðr enn peim |>ótti drottníng iU/ bseði í
skapmunum ok orðum, en i gjöroingum verst $
réð hún skjótt foður mfnuni bana, pví henni
pdtti hann gamall, en hán úng ok lystug;
vildi hún siðan mik átt hafa, en ek vildi ekki
hennar Ijótum vilja sampykkja. Lagði hún
síðan á mik, at ek skyldi |M:æll sýnast^ svartr
ok iUúðligr, ok aldrei.skylda ek mat mega
eta , nema á miðju gölfi, ok aldrei úr fiessum
álögum komast, nema nokkur konúngsson
vinni |>at til min, at láta mik öUu ráða, ok
<) er núá bljótt ok tviit i boUiiiiit^ h. v, C. ^) Tolomeua^ C
Kk 2
51G IIjalmtkrs ok Ölvers SAGA. 22K»
\
bera mik á bakí 8ér |)rjá daga dauðan^ nú
hefir |>ú f>etta hvorttveggja gjört. pat eitt
lag'ði hán á mik til liknar, at ek mætii gjöra,
hvat sem ek vildi orkat hafa , ok aldrei skyldi
mér afiafátt verða, ok alla hluti yfirvinna,
Jiat'sem fyrir mik vœri lagt. A Alsólu^syst-
ur mína , lagSi hún » at hún skyldi verða at
fingálpi' y ok aldrei úr sínum álögum kom-
ast , nema nokkur konúngsson vildi kyssa hana.
pá fékk föstra mín henni Snairvendil, var hún
hanu at henda ýmist me5munni eðrhöndum.
En Hildisif skyldi sýnast aiollum yfirlitum sem
•
tröllkona/ ok yera nœr brdður hennar. Hann
átti byg6 i einum helli störum, ok skyldi hann
ekkert graad mega gíörahenni. Hiln átli ekki
. fyrr at komast úr s/num álogum, ena hann
vœji drepinn mQ& |>vi sama STerði^ sem hékk
yfir sœng hansý var jþat'svá margt, segir hann,
b»ði fl^ira ok verra af henni. En eptir þetta
fdr húnlburt með mik, ok er j^essihin'sama pin
stjúpmdðir ; er nú eúduð min œfisaga. Hjálm*
"^tír ^^kkaði honum pá gdða skemtun; varð pá
allt fólk gladt. Eptir petta hdf Hjálmtér upp
orð sía^ ok biðr Alsdlar sér til handa; fýsti
konúngr |>es8 mjok. Qlver bað ok svá Hildi-
sifar , ok var petta afráðit. Hér eptir vilja ^eir
Hjálmtér ok X)Iver heim halda, fékk konúngr
peim 20 sjcip, ok léttu eigi fyrr, emujieir komu
at Mannheimum. £n er Hjálmtér leit stjúpu
í ) fiugnlkm, C-
22 K. Hjalmters ök Glvers saga. 517
slnsLy féll hún niSr í eldinilÝ en faðir hans
yarS honum allshugar feginn;* sat Hjálmtér
|>ar nokkra stund. Hán^ bauð föður sinum
til brúðkavps síns, ok ]>á koniingr pat. Sigldu
peir á hundrað skipum til Arábía; en at peim
par komnum gekk Hríngr í mdti peim, ok
leiddi pá tilhallar með miklum prís ok skemtan.
Gekk hann þli at eiga Hervöru, ok voru pessi
"þr'jú brúðkauþ setin með miklum mannfagn-
aði, ok at |)eim enduðum voru allir með ágæt-
um gíofum útleiddir; ok fdr svá hverr til síns
heimilis. En þeiv Hríngr konúngr, Hjálmtér
ok Ölver mœltu til stöðugrar vináttu með ^sér,
ok gefr hvorr öðrum gdðar gjafir, ok skilja með
þvi. Siglir Hjálmtér pá heim til Mannheima,
stýrði hann f>ví ríki eptir föður sinn. Ölver
sezt ok at peim ríkjum , sem faðir hans hafði
at stýra* Hjálmtér matti hann til alls, ok
jþdtti vera hinn mesti afreksmaðr. Hjálmtér
átti tvo sonu við drottníngu sinni , hét hinn
eldri íngi, en hinn ýngrí Hlöðver; hafði kon-
úngr síðan margar orrostur, ok hafði í öllum
sigr, stóð honum enginn á sporði. Ölver
styrkti hann í öllum mannraunum. En eptir
Hjálmtér tdk íngi, sonr hans, ríkit, en Hlötf-
ver var hernaðarmaðr mikill $ hann bar Snar-
vendil eptijr föður sinn. Ölver áiti ok son,
hverr eð RauSr' hétj hann lagðist í hernað
«) Herraiid'r, C , P»
518 Hjalmters or Ölyers saga. 22 k.
me6 HlöSver; urðu þeir miklir kappar, ok
er margt fólk komit frá |)eim ; unnu (eir
undir sik morg konúngaríkij ok lúkum vér
J^ér sögu Hjálmtérs , Ölvers , Hrfngs ok
Hervarar',
'^} ok samdi m, er t«1 kmmi ok vel Tildij h, v. C
Hér hefst sagan af Hálfdáni
Eysteinssym.
1. ^RANDR hefir konúngr heitit} viS hann
er kendr prándheimr í Noregi j hann var sonr
Semings konúngs^ sonar Oðins, er réð fyrir
HálogalandL Semingr átti Naumu^ er Nauma-
dalr er viSkendr. prándr var mikiU höfS-
íngi i hans kona hét Dagmær j systir Svanhvít-
ar, er HriSmundr Gripsson áttij [»eirrá son
hét Eysteinni en annar Eirekr hinn viðförli,
er fann Odáinsakr> hans móðir er ekki -nefnd.
Eysteinn giptist^ ok fikk ddttur Sigurðar
hjartar^ er Asa hét} hennar mdðir var Aslaug,
ddttir Sigurðar. orms-i-augaj Eysteinn fékk
með henni Finnmörk ok Valdres, potn ok
Haðaland} hann var rikr ok stjdrnsamr} pau
áttu son, er Hálfdán hét} hann var ok stjdrn-
samr ok stiltj^ vel, ok friðr sýnum, ok vand-
ist snemma við allar i^róftir , (œr sem karl-
mann mátti friSa, ok betra var at hafá enn
missi^; hann var vinfastr bk trúlyndr ok vina-
vandr, gleðimaðr mikill, sv& at alla gleði
mátti yið h'ann eigaý en ef honum mislikaði|
• I
520 QalfðanarsagaEtsteinssonar. 1-2 k.
^ var hann ^úqglyndr olí lángrœkr^ eu eigi
xnjök bráðskapaSr. Hann dx upp meJS föður
sínum, par til hann var 15 vetra gamall, \k
tók mdðir hans sdtt, ok andaðistj pdtti kon-
úngi f>at mikiU skaði, ok öUum ö5rum| ok
var hennar útferð sœmiliga búin^ konúngr undi
lítt i Tíki sínu þaðan í frá^ ok fdr hann i
hemað hvert sumar. Maðr er nefndr Svipr;
hann var ríkr bdndi ok meðallagi vinsœll } hann
átti f»rjá sonu : einn hét Ulíkell, ok var kallaðr
Snillíngr; hann var mikill djafnaðarmaðr, ok
eigi mj5k vitr; hann var í hernaði með Eysteini
konúngiy ok hafði 5 skip sinna vegna; kon-
úngr hélt mikit af honum. Annar son Svips
hét Ulfar, hann var ráðgjafi konúngs; hann
var vinsœll maðr ok trúlyndr, ok pdtti hann
allstaðar bæta til bæði fyrir konúngi ok öðrum.
Ulfr hét hinn ýngsti son Svips; hann var
kallaðrUifr hinn illí; hann herjaði um Eýstra-
aalt ok um Bjarmaland; hann hafði mikla
rœníngjðsveit, t)k var alldvinsæll. Eitt sum-
ar herjaði Eystelnn konúngr í Austrveginn;
Úlfkell snillíngr var |>á með honum, ok
Hálfdán , son konúngs ; f»eir höfðu 30 skipa vel
skipuð, en Úlfar, brdðir Úlfkels, hafði vald
yfir ríki Eysteins koniings, meðan bann var
£ hernaðinum. ; •.
2. . í j^enna tíma -léð fyrir Aldeigjuborg
konúngr sá, sem Hérgeif hét; hanh var við
aldr^ ísgerðr hét kona hans; hún yar ddttir
2-3 K. HALFDANARSAGAEvSTfilNSSOIiAft. 521
\
HlðSvers konúngs afGautl'andL Bræ^ henn-
ar Toru peir Sigmundr, er var stafhbúi Har-
alds kdtiúngs hins hárfagra , ok Oddr skrauti,
faðir Gu^l-picSris/ er getr *i Landnámabdk á ís-
laikdi. paiu áttu eina d($ttur, er íngigeriir hét)
hún var allra meyja f ríðust , ok svá stör vexti,
aem -karlmaðr; flestir hlutir voru henni vel,
gefnir; hi^ var at fd^tri^með jarli peim, er
Skúli hét, hann réi fyrir Álaborg ok jarlsriki
yá', sem par lá tilj hann var sagðr bröðir
Heimess, fóstra Brynhildar Buðladdttur, er
getr í. sögu Ragnars konúngs loðbrdkai^ Skúli
var kappi ipiikill ok manna vitrastr. Kohr hét
maðr, hann var {>rœll Skúla; hann var mikiU
maðr , ok svá sterkr at hann hafði i2 karla afl
til hvers ^ sem hann gekk. pat mátti kalla^ at
hann faefði mest ráð með jarlinum ; hann var
honum dyggr. Döttur átti hann sér^ sú hét
íngigerðr, ok var allra meyja friðustok mjök
lík íngigefði konúngsddtturi bæði á vöxt ok y íir-
lit, en eigi var náttúra jj^irra lík, pviat íngi-
gerðr konúhgsddttir var vel siðuð, en nafna
hennar var hin mesta fála , en \b var hún vel
mennt , ]>viat konúngsddttir haf ði kennt henni
hannyrðir^ ok var iiún iðuliga f skemmu
hennar. Skúli farl iinni mikit fóstru sinni;
eigi var Skúli kvongaðr; ij>rc5ttamaðr var hann
8vd mikiU, at engi niaðr komst til jafns við hann.
dii Eysteinn konúngr ^r nú kominn fyrir
Aldeigjuborg með her sinn; Hergeir konúngr
522 HalfdanarsagaEtsteimssonar* 3 k.
var fáliðafir fyrir; Eysteinn konángr gakk at
borginni með li&i sinu ; Hergeir konúngr varSi
vel ok drengiliga, en ^ var hann eigi yi$
bardaga búinn, ok urðu (sr málalyktiry at
Hergeir konúngr féll ok mestr hluti Uðs hans.
En ^BQBa konúngr var fallinn, bauð Eysteinn kon-
úngr grið öUum f>eimy sem eptir voru ; gafst ^i
upp bardagini^i ok gengu fæir til griða, sem
eptir voru ^ lét konúngr pá hreinsa borgina. SíS-
an lét hann leiða drottníngu fyrir sik ; en hún
var í hðrðu skapi. Konúngr horfði á hana
um stunfly ok mœlti síðao : vorkunn er pat^ sag&i
hann, at j^ér liggi i miklu rúmi pau tiðindi,
sem hér hafa orðit öU samany en bœtr liggja
til alls, ok vil ek nú vera pir i bdnda stað|
ok er ^igi vanfenginn maðr á möt honumi
|>vi hann var gamall. Engi lýti vóru honum
at elli sinni, sagði drottníngi en pat^ uggir
mik , hvort ek verð jþeim trú , sem hann hefir
drepit. Nú er um tvo kosti^ sagði konúngr,
sá annar at ek mun taka pik frillutaki^ ok
heldst þat slika stund^ sem auðit verðr^ hinn
annar at j^ú giptist mér^ ok gef ríkit allt i
mitt vald, ok skal ek g]öra I»inn söma mik-
inn, ok óttumst ek eigi^ at syik ^ín muni
mér at bana verða, [|>á ek skal deyja^. Drottn-
ing segir: pat mun sannast hitt fornkveðnai
at hörð verða dyndisúrræðin j ok mun ek |)ann
kjdsay at eig a pik; konúngr segir sér jþat nær
») V. i' is.
3-5 K. HalfdanarsagaEysteinssonar. 523
skapij sfSfein var petta mál til lykta snúit, ok
tökust pessi ráð, ok er allt seinna enn segir.
4. £n pessu næst kallar konúngr sam-
an alla sína menn; hahn mœlti pá til Ulfkels
snillíngs ok Hálfdánar, sonar síns: svá er mál
meS vexti, sagði hann, at Skáli jarl rœðr fyrir
norðr í Alaborgj jþar er á fc^stri með honum
íngigerðr, dóttir Hergeirs konúngs; Skúli er
kappi mikilly ok er oss von at hann muni
koma á hendr oss með her, pví skulu þið
fara austr ámót honum, ok leggja landit und-
ir ykkr, en fœra mér konúngsddttur, ok ef
'þii g^tið. unnit landit, f>á skal Ulfkell vera
par jarl fyrir drengiliga fylgð^ er hann hefir
mér (veitt), ok skal ek fá honum sœmilig^
kvonfáng; en Hálfdán skal eiga íngigerði, ef
honum hugnast f»at ráð. peir bjuggu nú her
8inn, Úlfkell ok Hálfdán, ok létta eigi fyrr,
enn fieir koma til Alaborgar.
5. Skúli jarl hafði nú frétt f>au tíðindi,
sem gjörzt höf^u í Aldeigjuborg , ok pví safn-
ár hann at sér liði mikluj ok er liðit var
aamankomity tdk Skúli sóttmikiaj hafði hann
}>á sanna frétt af her f>eirra Úlfkels ok Hálf-
dánar. Hann mœlti pá við Kol: pat vil ek,
sagði Skúli, at pú gjörist höfðíngi fyrir Iiðinu,
tak f>ú upp merki mitt ok klœði^ ok skal ek
fá pér jarldöm , ok skal ek gipta pér íngi-
gerði^ fdstru mfna, ef |>ú fær sigr; Kolr
kveðst ^ess albáínn. Sagði Skúli nú fy rir mönn-
(
524 HaLFD ANAf^ SAG A EYSTEINðSOIf AR. 5 K.
X
nniy^ hVersu breyta skyldu; hugSu liSsmenni
eigi annat, enn Skúli munái |>at vera, sem
Kolr Tar. Hann férr nú með liðit á mdti
(eim Háifdán ok Úlfkel. Skúli jarl lá í
porpi einu, ok var honum nú heldr í aptr-
i)áta. íngigerðr konúngsdðttir kallar nöfnu
sfna íngigerði Koladdttur til sín, ok mœlti
til hennar : ek vil at f»ú takir vi5 trúnaði mín-
um , . sagði hún , ok látir aungan vita y meðan
]þá lifir; f»4 skalt taka við klæðum mínum,
|>v{ vi6 erúm mjök líkar, skaltu kallast ddttir
Hergeirs koniSngs, en ek taka vitS pínum klœð-
um, ok f^)ra á fldtta með öSrum ambáttum,
ok skaltu þenna trúnað aldri láta uppi, á með-
an vi8 lifum báðar^ en ef þeir sigrast, sem til
eru komnir, pá mun Hálfdán koniingsson biðja
Jiín, ok ertu þá fullgipt, en qlligar UUkelI, ok
er ^á gdðr^ hvorr sem upp kemrj hún kveðst
petta gjarna vilja, ok för petta fram. Nii
koma J>eir Hálfdán ok Úlfkell at með $inn
her^ Kolr lætr lúka iipp borginniy ok gengr
út með allan sinn her, tekst par bardagi, ok
stendr hann með mikilli maiínhættu $ Kolr var
bæði sterkr ok stdrhoggr^ ok hugðu aliir ]^r
Skúla jarl vera, ok gekk hahn í gegnum fylk-
Ingar ptírrft. Herbjöíti hét frœndi Skúla jarls,
bann hafði fylkíng imdt Hálfdáni, ok yoru
^eirra skipti all hraustlig; eh svá lauk með'peiniy
at Herbjörn fell, brast fiá Hdtti í li&i feirra.
-^— — — — -. »
•) landsiueun, C. ' , • * •
5 K. HalFDANAR SA6A EtST£1IISSONAR. 525 ,
HáUiíán rak flöUann 'allt ti{ skdgar. ' Nú «r -
at Ségja;frá viðskiptum j^éirra Utfkels ok Kols;
hafði Kolr pá drejiit láargan mánii ; Shæúlfc'
hét merkismaðr Ulíkelsj hánn bal^ djarfliga
frain merkit, ok bar5Í6t drengiliga ; peir mætt-
ust nú', Kolr ok Ulfkell, ok voru |>eirra við-
skipti ftU hraustligy ok börðust|>eir svá lengi,
at engi' skakkaði meS peim, ok bjugguát- af
I>eiih allar hlffarj Kolr hjd I>á mikit högg til
Ulfkels , pat kom á hjálminn utarliga, ok tdk
af, Jiat er nam, ök var jþat fjdrðúngrinn^ ok
|>ar með eyrat hitt vinstra, ok var höggit -svá
mikit, at Ulfkell féll, en Snæúlfr kom |>á at,
ok hjd til Kols, ok kom á andlitit, ok tdk af
nefit ok báðair varirnar ok hökúna^ ok féllu
tennrnar niðr í gras. Kolr stdð eigi kyrr^ f>d-
át hann hefði fengit sárit) hjd hann til Snæ-
iSlfs á hálsinn,' SV& af .tók höfuðit; Úlfkell
var þár á fœtr kominn,.ok lagði til Kols fyrir
brjdslit, svá út gekk- um herðarnar, féll hann
|>á dauðr niðr; brast pá fldtti í liði jþeirra,
Úlfkell rak flóttann, en Hálfdán snéri aptr;
hann sir, hvar 2 menn gengu, |>at var karl
ok kerlíng, mœlti hánn mál af peim, ok spurðu
pau, hversu bardáginn hefc'i gengit) en peir
sögðu af hitt Ijdsasta,^ ok síðan skitdu l^eir;
karl var svá stirðr, at hann lá á herðum kerl*
ingu, dk drögnuliu pau svá til skdgar. Hálf-
dán spurSi menn sfna, við hvern |>eir heRi
talat/ ea |>eir kyoðu ^at stafkarl vesluganl
526 IIalfdarar ðAG a Eysteikssonab. 5 E.
At fá verðr of vanliga hugat , sagði hann, I>ar
er sá karl^ er mér er aptrsjá at, ok betr væri
drepina; en |>eir kvoðu J>at níðíngs verk} var
hann pá kominn i skdginni ok tjáði pá ei^
eptir peim at leita<. Riðr Hálfdán nú heim
til borgarinnar, var Úlfkell pá kominniborg-
ina, ok gékk at skemmu peirri, er íngigerðr
var i, var hún ^á leidd fyrir hann. Hún
mælti pá til Ulfkels : |>ú hefir nú unnit mik*
inn sigr, sagði hún^ drepit hölðingja borg-
arinnar. Nú ef {>ér eruð réttir hermenn, pá
munu |>ér eigi niðast á mér , eðr |>eim möna-
um öðrum er hiér eru höfðingjalausir, ok láta
mik ná at finna mina móður. Uifkell sagii:
|iat skal satt verai en pat sem vér höfum af-
gjört, skulum vér gdðu bæta, bœði ]^r ok
Jiiinni móðuri ef þá vilt vera oss tvú| holl,
hlýðin ok eptirlát, ok pá varðist eigi við oss.
Svá er nú komit^ minu máli, sagði hún, at
ek œtla metnaðrinn hafi litit at gjöra. peír
hétu henni gdðu par umy ok voru ^á loknar
upp fjárhirðslur; tóku |>eir guU ok silfr, ok
pat annat er f>á lysti, en gáfu grið mönn-
um öUum; síðan var veittr umbúningr peim
dauðuy ok var bdit virðugliga um leiði Skúla
jarls, er Kolr var reyndarj lögðu |>eir slðan
land allt undir sik, ok bjuggust sfðan móts
við Eystein konúng, ok var íngigerðr 1 fer8
með þeim.
■J 7tir vamar hlaií % A, og er ttpp/yUíngin itkin úr D.
6 K« HALFDANARSAGAETSTEIllSSOJfAlL 527
6. Nú fréttir kqnÚBgr heimkomu peirra,
ok hversu mikiiin sifrr peir höfðu fengit, fagu-
ar haxm |keim sæmiligð^ ok skemtu Jieir hon*
um frá ferðum 8(num $ |>ðkkar konúngr p^im
Yely ok spyrr Hálfdán eptir, hversu honum
lízt á konúngsddttur, en hann kvefist eigi
mjök kvennskygn, en s^gir ]^óf at hiin væri
vœn kona. íngigerðr var nú komin í höU til
drottníngar, ok fagnar hún henni vel^ en "þó
með minni blíSu, enn margr ætlaði. pá l^t
konúngr senda eptir |>eim mœðgum; en er
pær komu fyrir hann; mœlti hún til ísg^rð-
ar drottn(ngar: nú er hér komin döttir þín^
sagði hún , ok vil ek nú með yðru ráði allan
sóma gjöra bæði pér ok benni, vili Hálfdán
mÍQum ráðum fara fram, ]>á vil ek at^hann
fái hennar, ef hennar vill fellr jþar til ok I>íny
drottníng! Svá er hún viti borin, sagði drottn-
ing, at hún má sjálf hafa ráð fyrirsér ok
svör um slík máL pá mœlti Hálfdán: ekki
hefi ek mjök huglagt at k vænast svábúit , hefík
ok ekki margar konúngadætr séð , ok vel I>iki
xnhr sé giptr, sem íngigerði á, ok eggjandi
vil ek |>ess vera, at pér sjáið gott ráð fyrir
henni. pá mælti Ulfkell: lengi hefi ek yðr,
herra! f>jdnat, ok vænti ek af yðr gdðs, ok
J>ætti mér mikiU sómi, ef p^r vilduð gipta
met pessa mey, hefi ek ok nokkut talat við hana
áðr, ok hefír hún engi fjærtœki haft um |>essi
máL. Koniingr spyir nú íngigerði^- hversu
528 HaLI'D AN AR SA6 A EtSTEISTSSONAR. &.7 C
henni váeii mn ^at gelit , e^ hún kvaS. hann
mestu umráða, ef mdðir hennar vildi, ok legði
eigi móti: ok síðan vill þirj konúngr! auka
nokkra nafnböt vi9 Úlf kel. En konúngr spurði
drottníngu, hversu henni vœri umgeiit. Hún
kvað sér |>at bezt lika, at hann sœi fyrir^
sem honum Kkar. Eptir fietta gipti koniSngr
Úlfkeli íngigerðiy ok gaf honum jarlsnafn ok
Alaborg til forráða , ok |>at ríki sem jþar lá til^
ok var ]>á drukkit brullaup peirraj ok sfðan
fdr Úlfkell til Álaborgar, ok tók undir sik rik*
it, ok gjÖrSist þar höfðingi yfiry ok galt kon-
úngi skatty ok fár svá lengi fram^ ok tökust
upp ástir meS peim íngigerði.
7. Eysteinn konúngr sitr í sínu ríki^ hann
imni mikit ísgerði dróttníagu. Hún lét sér
alla hluti kvennmannliga verða til hans, ok
li6a nú svá prír vetrar. ' pat bar til eitt ainn^
at kaupskip mikit sigldi austan fyrir BálagarSs
sí5u í stóru veðri^ pat skip hvarf ^ o\ fannst
ekki mannsbárn af ^ ok œtluðu menn at strfr-
viðri mundi hafa brotit petta sama skip. EUi
eptir um haustit var |>at einn dag, at tveir
menn komu til hirðar, peir voru miklir vexti,
en eigi vel klœddir; ekki sáu menn« gjörla í
andlit peim , pvíat þeir höfSu síða höttu. peir
gengu fyrir konúng, ok kvöddu hann virðugliga,
I>víat hann var optast bliðr i máli. Hann
spurði, hvat manna peir vœri. peir sog&ust
báðir Grimar faaita, ok vera settaðir utan af
7-8 K. HALFDANAR^AGAflTSTEIBrSSONAB. 529
Rdssía ok bafa mÍ3t penínga Mna í skipreika.
peir báðu konúng vetrvistar. Konúngr spurði
drottningUy hvat henni {>œtti ráð um, en hún
sagði þann mundi sjálfr ráða slíku , en kvað þó
marga vetrtaksmenn misjafnt gefast: er mér
'þá ekki af . at kenna , ef ek legg ekki til. Kon*
úngr kvað hana jafnan litlu skipta sár um ráða-
gjörðirnar : nenni ek ekki at vísa |>eim f rá mat|
par peir vpru svá lángt atkomnir ) var peim nú
skipat sœti |>arsem mætast gestir ok hirðmenn.
peir voru fáskiptnir við menn, en komu sér
við alla vel. Grímr hinn eldn var stór maðr
vexti| atfáirvoru hans líkar, hann var sterkr
ok fimr við alla leika, ok var opt at leikum
með konúnggmönnum í skotbakka ok at kbatt*
leiki; hann fdr vel með afli sínu, ok lék. á
aungvan, en var eigi aflvana, ef leitat var i
hann. Grímr hinn ýngri var mjúkr í leikum
öllum^ fimr við skot, en prd&ði lítt aflrauhiri
en skaut allra manna bezt af handboga eðr Iáb*
boga'i en tefldi sv| vel^ at engi komst tiL.jafns
TÍð baxm.v Hálfdán konúngsson lagði opt leik
8Ínn við hann, bæði tafl ok skotfimi^ en sv&
mikla vörð hélt hann á fieim Grímunumi at
aungvanött sváfu |)eir sv&í at hann vektieigiy
ok hefði ej^ vitund af ]|eim 9 ok lei&iBy& fram
vetrinn at jölum.
.u 8:; p^b >var einn dag írjólumy at xnenn
6 30 HaLFÐ AN AR SAG A Er.^TEINSSON AR. 8 K.
léku knattleik fyrir konúnginum^ hann sat á
stóli, en drottníngin á öðrum. Grímarnir voru
at leiknum , ok gat enginn leikit til jafns við
hinn stœrra Grím nema Hálfdán konúngsson.
Aldrei höfðu Grfmar talat orð viS drottningu
á peSm vetri. Einusinni sl6 Grímr hinn eldri
út knottinn, ok átti Grímr ýngri at sœkja.
Knöttrinn rannallt upp at stdl drottningan
Grímr gruflar eptír knöttinum, ea 'þá hann
ráttist upp, talaði hann nokkur orð í eyra drottn-
íngunni, en hún brá nokkut lit við. Á tnáti
dagverðardrykkju gafst upp leikrinn^ tóku
nenn pá til drykkju.. Konúngr véitti ^kapp-
samliga um daginn , - ok f éll hverr maðr soCnn
i sfnu sœti niSr, sá sem eigi færSi sik sjálfr
til sœngr. Konúngr dr$kk lengi um kveldit;
drottníng sat hjá hónutn $ konúngr spurSi,
hvat Grimr hefSi talat viS hana , en hiSn kveðst
eigi faafk bent reiSur á pvi. Konúngr sagSi, at
hún vildi flestar sagnir Hjá sér geyma, ok um
fátt sér visbiendíng gjöra. JDrottning bað hann
vera sem'varastan um sik, gekkihún^piá burt.
Grimar voru ]>á sofnaSir; gekk |>á konúngr at
sofa ok Hálfdán , son hans, meðhonum; en er
peir komu til skemmnnnar, var drottníng eigi
|»ar. Konúngr lagðist i Sftngina i klaðtum >sin-
um, ok lagSi sverS sitt fyrir framán sik;i:::iR6r-
bergissveinamir drömippvkriSljésiiif en Hálfdán
gekk inn i höll, ok láu Grimar j^arok.sváfu.
Hálfdán sá, át Grimr hiiin niinni Jiafði. driegit
V
8-9 K. HalfdanarsagaEysteinssonar. 531
af ^^r glófann, ok var höndin beT>; aungva
xnannshönd {KSttist hann slíka séð hafa fyrir
fegurðar sakir, par fylgði gull, ok svá vœnt at
eigi f>öttist hann slíkt séð hafa fyrr, mest fyrir
aakir steins pess sem í f>vi var, ok hann skildi
eigiy hvorrar náttúru hann var. Hann lokkar
nú guUit af fíngrinum, ók lét í glófann, 'en
sfð'an bað hann draga upp Ijósin, ok settisthann
niðr h)á Grimunum, var f>á myrkt hitt neðra i
'höUunni; hann hélt á glófanum ihendi sér,
skjótt féll svefn á hann^ en vaknaði viðpat, at
l}ösin voru slokin, en Grimr hinn minni vatt
upp Ijös fyrir augu honum svá björtu, at hann
|»oldi eigi i mdti at sjá, en greip af honum
glófann, ok mælti síðan: eptir f>essari hendi^
guUi ok glöfa akaltu leita ok firey ja , ok aldrei
náðir £á, fyrr enn sá leggr jafnviljugr aptr i
pinn lölá, sem niS tdk á burtu, én 'siðan snar-
ar hann Ijtfsinu til fieirra dyranna^ sem skemra
Tartil, en hleypr til hinna sjálfr, sem leflgra
var til, ok par út.
9. Hálfdán sprettr nú á fætr, ok hleypr
til j^eiira dyranna , sem Ijósinu var til sn^rat,
ok voru f>ær læstar, snýr hann pá til hinna dyr-
annay ^okhét á menn ]þá, sem inni voru^ at
fieir skuli vakna. Dymar voru læstar, ok varð
at brjdta f>ær upp, áðr fieir koihust út. Hálf-
dán vitjar f>á skemmubúrsins, ok varkonúngr
pá dauðr dk laginá sverði i gegnum , ok prir
' - Ll 2' • ■' ' ' •
532 HalPDANAR SAG A EYSTEmSSON AR. 9*10 k.
sntiásveinany én sá fjöriU koœst á þvertréS, ok
sagði at Grímr hinn meiri heffti par komit ok
drepit konúngínn, ok "þá alla sem dauðir vorQ,
ok kallaði síðan : segið Hálfdáni sv& , at Vigfús
ok Ofeigr hafi befht Hergeirs konúngs, ok gekk
ijt síðan. í jþessu kom drottnfng í skemmuna,
ok fengu henni |>es8Í tíðindi svá mikils, at hún
féll í ómegini ok {xitti við dauða búit} var nú
ys mikiU í hollinni ok borginni, ok foni menn
at leita Grí manna á s)ó ok landi , ok f undust
peir hvergi, ok stöð pessi leit mánuðy ok var
víða getf é tildreift ; fw5 dy rglaðist yfir Jætta um
síðir, var |»at *]^ flestra manna viU, at Hálfdán
vœri til konúngs tekinn.
10. Litlu síðar lætr HáUdán kveðja þfngs^
en er höfðíngjamir voru samankomnir, Iðgðu
menn baenarstað til, at HáUdán vieri kontingr
peirra, enhann svaraði svá; |>au tiðixidi haia
hér gjörzt fyrir stuttu, at mér sömif eigi kon*
úngsnafnat bera , meðan sv& stendry. {>víat ék
er ekki óðalborinn til pessa ríkis, mun mörgum
pikkja m&r betr sdma at hefna föður mins, ok
leita at þeim, eem hann hafa drepit^piki mér
rið, at drottníng sendi eptir Sigmundi , brdður
sínum^ at hann komi híngaty ok stýri {lau
landi, |>ángat til ek kem aptr, hvemin sem |>á
breitum vér, eik ek mun burt fara, ok eigi
aptrkoma , fyrr enn ek hefi fundit minn föður-
bana, hversu sem mér irerðiirum hefndina auðit.
Drottníng sagði, at henni pætti sitt ríki hvergi
10*llIcHALFÐANAmSAGAEYSTE19rSSONAR.533
betr komit) enn hjA lionum$ en hvat þar er
umtalaty ^á er f>ataf. Hálfdán býst úr landi
m^ 5 skip, ok valdi mdi sérgdða drengi, sigldi
hanki fyrst 1 Austrye^nn y ök var5 .honum bæði
gott til f)ár ok mannorðs j en aldrei lá hann svá
'vakandiy at væri eigi' honum fyrir augum sú
f agra hönd ok þat vœna gull , sem hann misti
i Aldejuborg f látum hann nú sigla alla 5 vetr,
sem hann vilh
11. pair tökum vir nú til, sem Úlfkell sitr
ttorðr í Alaborg, ok kona íngigerðr } |>au fréttu
nú lát Eysteins konúngSy ok svá með hverjum
hætti ]^t hafði orðit, talar íngigerðr pá við
Ulfkel, hvort hann vill ekki kalla til ríkis eptir
Hergeir konúng, foður hennar. Hann kveðst
'þess albúinn. Siiian bjuggu {>aufer5 sína, ok
léttu eigiy fyrr enn|iau kvomu til Aldeigjuborg-
ar. Sigmundr var ^ar fyrir með drottníngu.
Úlftell kallar til rikis í hönd |>eim drottningu,
en hán segir at f>au hefði ndg ríki, þó f>au
ágimtust eigi meira enn ^au heföi áðr , ok láta
pd vel yfir, ef |>au héldi þvi, sld fiá i heitíngar
með peinu Fdr Ulfkell ^á heim ok safnsír liði.
Sigmundr fór Þegar. norðr eptir honum, ok f und«
ust fieir f>ar sem heitir Krákunes , ok sld f>egar
i bardaga með I>eim , ok lauk svá at Ulfkell flýði
einskipa nieð konu sína, sigldi hann pá fyrst
norðriNorig, ok fann f>ar Úlfar, brdður sinn,
ok segir honum , hversu f>eir Sigmundr höfðu
') htr byrjar apir A»
534HALFDÁ]f AR SAGAETSTXIirSSOHAR. ll-fZK.
ekilit, ok ðll I>au tíSiiidi •em gxörzt hölSa i
Austrveginum , ok baS nú at hann skyldi gefa
upp ríkit'í hans vald| ok sagSiat hann hafi þá
meira hans ríki í Austrveginum. Ulfar hað
hann (eigi) tala 8vá mikinn ödrengskap við &kf
athann muni giörast drottinssviki^ ok bað hann
heldr eflast at liði ok saakja með stríði f»at ríki,
sem hann {lœttist eiga f Austrveginum y ok
kveðst vildu styrkja hann til f>ess. Ulfkell lét
sér pat ekki nœgja, ok sld pá i kappmœli meS
þeim, ok lauk svá deilu peirra, at Ulfk^ll drap
Úlfar, brdður sinn, en lagði landit allt undir sik^
#
ok gjörðist hann par höfðíngi ufir', ok fKStti
ollum I>etta hitt mesta iUvirki , ok varð hann af
(lessu öþokkasœll öUu saman.
12. Ok sem Úlfkell hefir at sér tekit ríkit,
safnar hann at sér liði ok skipum, ok hélt hann
. J^eim í Austrveginn. IJann hafði 30 lángskipa,
ok dreka einn sjötugan at rúmatali } hann
haföi meS sér víkínga ok útilegumenn ok hvert
iUmenni sem hann kunni at fá. ívar böggull
hét sá, er stýrði drekanum y hann var bei^serkr
ok hitt mesta illmenni. Brdðir hans hét Hrafn*
kelljhann var TnerkismaðrUlfkels, ok var manna
6terkastr. Marga hafði hann aÖra stdra menn
ok sterka með sér. peir fdru öspakliga, ok
herjuðu á hvertland, par sem f>eir komu, ok
töku dsparliga strandhögg. peir voru nú komn-
ir austr fyrir Hlynskdga, |>ar sem heitir Klyf-
12 K. HAI^FÐAKAa SAGA £irST£IllSSONAR. 535
andaneef fraðan er ekki lá> til BjarmalaiKk.
par sigldu á zndti |>eim. 10 skip, f>au voru öU,
skipuð brauslum dreugju&^ ok var |>ar komÍDu
Hálfdáu, somrEysteins konúngs^ okhafðihann
frétt allt um ferðir peirra Ulfkels^ en f>egar
peir pektust , spurði (hann) , jþví Ulfkell hef ði
Hiðzt á hrdður sinum > eðr tekit riki sitt Úlf-
kell segir ^ at ^eir hef ði meira sitt riki í Austr-
veginum> ]^at sem hann œtti. Hálfdán sagðist
aunga vpn vita fiess, at hann stæði til nokkurs
gdðs rlkis. Siðan brutu f>eir upp vopn sin , ok
sltf f>ar j^egar i bardaga; en með ^vi at liðs^
munr var: mikiU, f>á varð skjótt mannfall mik*
it i liði Hálfdáxian Sviði hít sá maðr , er mest
ráð hafði með Hálfdáni j hann var sterkr maðrf
hann sagði fyrir, hversu tengja skyldi skipin, ok
lagði hann f>eim svá kænliga saman , at Ulfkell
kom ekki öUum sínum skípum við, ok lágu sum
f.skotmáli} tókst nú liarðr bardagi , ryðstHálf*
dán um fast ; sér hann at f>eim mun eigi duga'
at berjast til mæði 3 f>vi rœðr hann til uppgaungu
á drekann til Úlfkels , ok f>eir Sviði báðir. pá
ki>m fyrstr á moti f>eim ívar bögguU, ok áttust*
jþeir við hart vöpnaskipti. ívar hjd til Hálfdánár,
ok kom á hjálminn utanverðan ^ ok tdk af f>dt
er nam^* enf>at var kopprinnfyrir ofan höfuðit,.
ok rakaði um höfuðit á Hálfdáni. Hann.hju
á mdti til ivars , ok ai honum hdndina vi5 Öxl
uppi ok sundr merkisstaúngina. Sviði drap
stafnbúa Úlikels, er Egill hét. pá lagði Úlfkeli:
536 Halfdahar sagaEtsteimssoiiar. 12-13 K.
* \
til Hálfdánar, ^k kom á hann övaran f gegnmn
skíöldinn ok brynjuna, ok rendi út undir hond-
ina} fékkhannsárá siSunni, okbrotnuSu íhon-
um S riOn. Sviði lagði til í vars bögguls ^ ok
kom í augat, ok var þat hans bani. Hálfdán
hjó tilúlfkels, en hann snérist undan á hæli^
en sverftit kom í piljumarý ok tdkaf Úlfkeli
hina stœrstu tána á hinum hœgra fœti* Úlfkell
lagði þi með kesju tilHálfdánar; hann stökk upp
yfir vindásinn. Kesjan kom í lokugatit. Hálf-
dán hljdp á skaptit, ok braut i sundr. Sviði
hjtf fiá 'til Ulfkels um pverar herðarnar , ok var
(at högg sv6 mikit, at Úlfkell féU á b««i kné.
pá kom steinshðgg fyrir brjóst SviSa^ svá hann
hraut útaf drekanum, ok kom i bát, er flaut
með skipinu. í pessu slö Hrafnkell til Hálf*
dánar með kylfu svá mikit högg, at hann fauk
útbyrðis. Sviði var I>ar nœr staddr, ok greip
bátshakann^ ok k(ækir Hálfdán upp úr kafinu^
haiði Hálfdán pá fengit sex sár, ok var ^ dvigr
ok id viti.
13. Nu urSu morg tiðindi senn. pá sáu
menn^ at rendu fram fyrir.nesit hálfr j^riðl tugr
skipa $ fiau voru öU stör , ok herklsddir menn.
á öllum. Maðr stdð við siglu, mikiU vexti| á
einu skipinu, ok silkitreyju ermalausri vel
brynjaðr. ' Hann spurði, hverlr hér ætti svft
(Sjafnan leik. Sviði sagði til hitt sanna, ok svá
hvar þA var komit. Mun Hálfdán vilja f^iggja
lið (af; oss? SyifSi spyrr, hvat manna hann væri.
13 K« HALrojJrAll8AGA£TSTBIll89QffAR« 537.
Hinii krBÍS haim fat áúngu var^* Snðl Ive&t
gjarna li8 vilja j^iggja af peimf tökst ^á bardagi
i amialt.sínn, ok ernú ákafari ennfyrr. Menn
Ulfkels varu 'mjök sárír. Hinn 'mikli maðr á
drekanum lag&i at drekanum Ulfkels^ en Sviðt'
lagði at hinum smærrum skipunum^ ok hruðust;
^u anart} sniri nú mannfallinu í lið Úlfkels.
Hinn mikli maðc' réð til uppgaungu á drekann« ^
Ulfkell k^m fyrst á mdti honum^ ok TÓru
peirra .viðskipti horð ok laung. Hinn mikli.
maðr hjd mikit högg til hanS| ok klauf fyrir
honum allan sk)öldinn/ ok kom sverðit á fdt*
inn 9 ok tdk af 3 tœmar utanfötar. Ulfkell hjd
á mdti) ok kom í h jálminn , ok stökk sverðit i
sundr undir hjöltuiium , sá UlfkeU pá aungvan
sinn kost annan j enn f orða lífinu, stdkk hann
pái pat skip, sem nœst honum var^ ok flýði«
Hrafnkell skaut tveimr kesjum senn at hinum
mikla manni^ en hann tdk báðiar á lopti, ok
skaut aptr, ok hafði mann fyrir hvorri, Siðan
lagði hann með atgeir til Hrafnkels í gegnum
skjöldinn ok báða handleggina, ok vo hann -
uppi ok kastaði honum út á sjdinn. Siðan
g^nga peir (svá) hart at mönnum Ulfkelsy at
|ieir urðu þrl fegnastir , at biðja griða. peim
var þat vertt, sem báðu, en eigi vildi hinn
mikli maðr hafa peirra pjönustu ^ ok var J>eim
slept fatlausum á land upp. Úlfkell flýði und-
an einskipa^ ok kona hans með honum, en.
hinir töku skip öU ok herfáng , - en. fieir, sem
•
/
d38flAXPDAN AH SAG A EYSTSUTðdONAm. 13-ilÍL
' eptir lifStt áf mönaum Hálfdáijfar^ gengu i ^rald
bins mikla manns.
14to Hinn mikli maðr kom Jtar 'at^ sem
Hálfdáil lá , ok fiakti { sundr af aárum. Haua
mttlti til Sviða: svá Kzt mér á sár Hálidánac,
at pau mælti græða , ef pau tekr grfðr laeknir,
en eigi ætla ek honum henta hræringar e6a
8)dferðir, ok því mun ek senda hann á land upp
til vinar míns, er Hriflíngr heitir; kona hans
heitir Arghyrna , þau eru lækaar göðiry en
eiga ómegð miklá, ok lifa viS handbjörg sÍÐay
ok er sllkt kðlluð hriflínga björg, sem ])au hafa;
nú mun Hálfdáni ekki lífs auðit^ ef pau geta
ekki atgjört , ok mun hann ^á koma tíl okkar.
Hann fékk liú til trúnaðarmenn sína , at flytja
Hálfdán á land upp, ok fékk peim hundrat
merkr silfrs, ok bað segja peim karli, at|iau
legði slíkan hug á at grœða hann sem sjálfan
aiky ef hann kæmi til peirra^ ok |»au skulu
segja honum fuUa vissu , hvert hann ætti pess
at vitja, sem hann hafði látit græða. Fara peir
nú| ok iinna karl ok kerlíngu, oksegja peim {lat,
]þeim var boðit, ok færðu |>eim féit, ^n pau
sögðu bæði at ^etta vœri ^eim fuU skylda ; ióru
sendimenn í burtu y en pau hjön töku til at
græða Hálfdán, ok var pat torsótt, I|viat sár
hansvoru mjök soUin, ok lá hann átján vikurf
aárum, ok varð pd grœddr at heilu, en 12 mán'
aði varð hann |>ar at vera, áSr enn hann fékk
aptf sinn styrk , ok fótti honum sá tími lángr,
14^15JC HiLLPÐdUf ARSA6 A EySTEINSSOHAH. 539.
pp<rÍBt;^imuÐr Kom ifafnán i hug «ú hÍD - &g^a'
hönð/:»li;r^lit^ll.okgIdfÍ8€»\lianir hafSi mist.
• i5i 1 /Tökumvir/.aáiliarftil, sem Úlfkell
sniUiíigr^ýSi'rúr'bsrdag^ntiin-^ hann kiOímfil!> iál'
landá vi&íimtánda mann. en mistiallt aittJiJL
ánhat; 'diaþn hélt ni^' spurnir til, hvar Ulfr^
hi^í iiatts, fmundi^ vpray ok spyrst hohnm'
svá ttt^át.'hénn sé á Bj^cmal^di; fdr.faáiu
hd áifaans.Jun4- Harfdu.h&t tk konungr, ^rr
Iiaktrefiifyrii^^dóttir hansfaétEðný. Úlfr háfði'
beíit hehnar^ eti koni&ngrvildi eigi gipta hana«
pá herjaði: Ulfr á land hans. Semat J>eir br«s5r.
&indust, bera ^eir ráð sin saman, at peir skuli
fara á /únd Háreks konúngs'j peir höfðu.fiO^
dcipa. ^ En er ^eir kv^mu 1 hafnir .}Ⱦr, eri
lágu: fjrrir konúngs •hallinkii, |>á fdir Ulikell
sniUíngr á f und konúngs, ok kveðr hannssnn-
iliga. Konúngr spyrr, hvat manna ha^iL.
vœri. 'Hann sagði til hitt sanna. Konúqgr
spyrr, hverr stýrði peim hinum mikla bei:) sem
par varkomínn; en Úlfkell sagði, at honum
stýrði Úlfr hinn illi: en vií erum brœSr, iix
ek pviá ýðvamfund, at viðviljum bídða^tU ajt'
vera yðrir menn; ef .|>ú vilt gipta Ulfi ddttur
^íná^ ^á vil ek leggja til ntreð Alaborg ok Aldeigj u-
borg, ok öU |)au ríki sem /þar fyigjay pvi f>dt
er mín cdgn j vœntir mik . at yðr verði mikiU .
styrkr at okkr bræðrum, en mörgum mvm
j^ikja þraungt fyrir. dyrum, ef vér skulum íUt
j^eyta. ^Konúngr bað hann fresta til umi:áiiau
540 HALFDANAKSÁGAETSTEimSOaAK* 15 K.
viS meiin siiuL Ulfkall yeitti fiiat. Konúngr
tpyrr döttur 8Ína| hvat hún ieggr tily en hún
sagði^ at henni jþætti mikill nmdi, nm hemaS
peirn bffte5]i^a : en eC viat væfi riklt, ]þá pœtti
lAér áajá vert| en kveSst einskii ílls 8 jn|a fyrir
fiáy ef |>eim vœri synjat; ok urðu þser :enda*
lyktir at Úlfr fékk Eðnýjar, ok töku fieir bræör
landvöra fyrir Bjarmalandi. UlifceUhilt ipum-
f RgiHn tily hverr sá mundi vera, at barizt heði
vi5 faánn, j^á |>eir Hálfdán áttust viS^ én Hár^r
konúngr 8tig6\ honum, at sá h^ Grímr, ok
ræ5r fyrir au8tr i Kiríálabotnum, . ok hefir brot^
i£t ]^ar til ríkisy ok vita menn eigi^ hvaðan
haim 'er œttaðr.' Honum fylgir fdstrddttir
han8, 8vft fögur mey, at menn hafa eig^
spurn af ánnarri jafnvænnL par er sá maftr^
8ag5i Úlfkell, at ek vildi á hefnileii rda, ef
ko8tr væri| ok vilda ek par til hafa hjálp ok
styrk af yðr. Konúngr mælti: pat má psa
vel samankoma , pvi J>ár er sú mær, at* ek
ætla mér at biftja. peir sögðu báðir^ at f»eir
vildu honum fiar til standa, ok sðgSu at ^im
pötti f»at vel stofnat, ok saðfesta m'e5 sér, at
l^eir skulu pángat fara, J^gar sumar kemr,
ok eigi fyrr i burtu, enn Grimr væri í helju^
en konúngr hefði fengit júngfrúna; sátu peir
nú um kyrt. En er voraSi^ bjuggu Jieir skip
sin. peir hiifðn dgrynni hersj með fieim
voru 2 konúngar fi^skir, hét annar Fiðr^ en
annar Flöki; pdir voru galdramenn. Fara
15^16 K.HALFDAirAR SA6AETSTBIH8SMAR.541
peir nú pásgat tily at f>eir koma austr í Kir-
jálabotna, ok fundu Gríoi^ |iurfti ^r eigi at
aökum at spyrja ; buðu jþeir Grími |»egar bar-
daga, eðr hitt at hann g»fist upp i fieirra vald,
ok gœfi konúngi rikit allt ok fdistrddttur slna.
Grímr sagði , at þeim skyldi meira fyrir yerða :
á konúngr f^essi aungrar sakir Tið oss^ en (d,
Úlfkelll munt fara verri för enn fyrr, Sofa
peir i náðum um ndttlna, en um morguninn
gekk Grimr út af kastalanum með öUu sínu
li8i| ok tókst par en snarpasta orrosta^ ok
hélzt sá bardagi til kvelds, hafðft Grimr »i$t
pá margan mann, fdr hann þá aptr i kastal-
annj en at momi dags töku peir til bardaga,
ok vav pá engi vopnf ær maðr i kastalanum.
16. Nú er par til máls at taka, sem
H^lfdin konúngsson er, at hann ernúgröinn
sára sinna, ok hefír fengit allan sinn styrkj
íemt hann nú at máli 7^6 f>au karl ok kerlingu,
ok aagSi^ at sik lysti i burtu ^ðan, ok spuir
eptb| hyatmanna pat mundi vera^ er hann hafði
fiángat sendt til lækniagar ^ eðr hverjnxti hann
mundi lífgjöf eiga at- launa. Hrifliagr svarar :
með pvi at ek treysti f>ér til drengskapar, pá
má ek g)öra jþér avisun um, livar hann erj
Grtmr heitir maðr, er rœðr fyrir austr i Kirjála-
botnum; hann er kappi mikiU , hann sendi f>ik
bingat til min^ m«Qttir f>il nú launa honúm líf-
gjöfina^ ^inhomiia er nú fiörf göíra drengja^
f>ar er nú koininn Hárekr kanúngr af Bjarma-
642HALindAii AR SAOA Etstbinssonae.. . . 16 k.
landi, IJlfr hinn iUi ok Úlfkell miUfagr^ ok
vilt hefna peirrar svívirðíngar, er hann fikk l
. yðrum viðákiptum; eru |)eir nú á vég koronir
met hér sinn , ok e^ mér sagt, at Hárékr kon-
úngr vili fá föstrdóttur Gríms, er íngigerðr
heitir, ok er allra meyja frlðust. Vel^segir fiú,
fdstri minn! sagði Hálfdán, en pá er þect ann-
at at mér pikir eigi minna áliggja, ot pú segðir
mir^ hverr drepit hefir föður minn. Glðgt má
ek pér ^at segja, sagði karl^ sá maðr hét Skúli|
ok ef ek skal |>ér satt segja, ok eigi Ijúga at
fiér, þá er f>etta sá hinn sami Grímr, sem jj^ér
hefir líf gefit, ok er nú mikit undir drengskap
{»{num, ér pið finnizt; en svá mikiU 'kajfpi er
' Skúli, at fullskipat er hverjum manni,: s^m ein-
vígí á við hann. Kanntu nokkut at seg}a mér
veg pann skemstr er, sagði Hálfdán, pví jþáng-
at vildik koma sem skjótast; Torsdttír eru hér
flestir vegir , sagði Hriflíngr , en á skipum má
ekki fára skemr enn 5 vikur, ok er 'þat hin
mesta mðnnhœtta fyrir sakir víkínga ok her-
manna. Annar vegr liggr hitteystra, ok er|>ar
'þó at fara f jöll ok eyðimerkr , ok er ^at lángr
vegr, ok torsdttr , ok ovíst at f ramkomist. • Hin
priðja leið er skemst, ef hún tækist vel^ |>vl hana
má fara áSvikum, en margt er partiltálmanar,
fyrst er skögr 20 rastalángr^ er heitir Kol«k6gr $
par liggr spillvirki sá,. er "Kolr heitir, 'ok ddtt-
'ir hans er Gullkúla ^heittr; amngmn er íþeim
l^ at v«nta, er ^au -finnr. Annar skdgr* er
16 Xl HalFDAIKA R S A6A ET8TBIN8SO]f AB* 543
paðan 6kanit, er heltir Klifskögr fjögra rasta
ok 2O9 þar er spéllVirki sá, er Hallgeir heitir j
meS honum er einn . villigaltr , verri víðreign-
ar enn 12 karlar. pamœst kemr á |iann skög,
er kallaðr er Kálfárskdgr sextán rastir ok ^O;
|iar fæst eigi til matar utan ber ok safi , er
^ar sá spillvirkiy. er Selr heitir^^ ok með hon-
um einn hundr stdr sem naut; hann hefir
manns vit, ok er betri til vfgs enn 12 karlar;
en er f>á kemr af skdginum^ fellr lögr austan
af kíölnum; engi veit hvar hann sprettr upp^
pat er peirra einna manna sund^ sem best eru
sypdir^ at leggjast yfir. löginn, en jþaðan ex
eigi láng( til kastala j^ess, sem Skúli .rœik
fyrjr? bœri pér ekki til döla, pá væri pat
nœr hæfi, at "þú kæmir par, þá barda^inn œt(i
at vera« Hálfdán bað hann þúa feró sína. At
morni dags. býr Hálfdán ferð sína, gekk han^
til kerlíngar, ok bað hana vel lifa. Kerlíng
mælti mörgum fögrum orðum yfir bQUumy
tök hún }>á undan höfðalagi sínu tötrabagga ;
fiar tdk hún úr sax , pat var fínt sem spegiU,
.o^.sýndist honum eitr dlrjúpa úr eggjum |>ess.
Hán sagði honum, at sá mundi jafnan sigr hafa,
eem ]>at bæri^ ok pat mundi eigi f höggi staðar
jaemai ef vel er til höggitj hún tök eittsteina-
sverfi, ok batt um bákhonum,. ok bað hann
þésÁ^ at >kt:skyldi ^eígi ^ stað hi«ærast. .&($4n
kyati hantt.keclíngvu wKarLgekk á Yegine^.lbpu-
uta, ók seg^r honum^ iiyatihanJxitJiy^^lJlt^tHI,
■^ •
544HALPDAn AR SAG A ETSTfiUrSSONAR. 16*17K.
hann gaf honum skilkjuraUa 8\nnj ak baS
hann {>ar eptir fara, sem hann fœriundan, ok
fara aldri ]>á götu^ sem hann yildi eigi fara,
-ok kvað hann kunna at forðast bygfiir peirra
illvirkjanna. Hálfdán kvað ekki spiUvirkja verSa
aérat bana: en ef |>ér verðr féfátt, |>á vitja (ú
til skálanna, 'því ek inun ekki meðmér bera,
JkS ek gæta kleimt einnhvern þeirra/ SíSan
skildu peir karl, ok bað hvorr^ vel fyrir öðrum.
17. Hálf dán snýr nú á skdgiqn^ ok er hann
hafSi gengit tvo daga, þá sá hann einn leynisUg.
Hundrinn vildi stiginn j en Hálfdán gekk iram
brautina, þángat til at hann fann skála. par
var hnigin hurð á klofe ý Hálfdán hratt henni
uppy en í pví hann gekk inn , þi var Gullkúla
^ar fyrir^ dtfttir KolS| ok hjö á háls honum
með bitrligri skálm^ en |>ar var undir steina-
averfi kerlíngar y ok brast við hátt , en skálmin
atökk i sundr. Hálfdán greip hana upp^ ok
rak hana niðr fall mikit j ok greip síðan i aan-
an fótinn á henni, ok reif hana sundr at endi*
laungUy ok kastar henni síðan út fyrir dyr.
Kolr kom heim á mdti dagsetri| ok er haon
laut i dyrnar, |>á setti Hálfdán saxit i hálsinn,
ok var pat hans bani. £n um nöttina, ^á er
Hálfdán var i svefni, kvomu |>au inn basði
Kolr ok dtfttir hans, ök sdttu þau bœði at Hálf-
dáni. Hiindrinn hljép iipp 9 ok.raif GuUkillu
á náranutiif ok'rakti-úrheBaipármaiias ^l Hálí-
dán 'hlji5p'>imdir sUUabúann^ ok glimdu i>eir
17 K» ^HALFDAliAR8AaAEYST£IHSSOl9AB. 54d
lengi^ en ðyá lauk) at Hálfdán feldi hahn, ok
braut hann á hálsj síðan tók hann eld, ok
brendi pau upp bœði. par var hann tvœr
naBtr« SiSan fór hann á burtu, ok látti eigi fy rr
enn hann kom á Klifskdg; ^s^ fann hann skála
störati, ok var huiíiia svá f>iSng, at faann varS
alji máttal* at kosta,. áðr hún gekk upp. H&nn
sá par rúm eitt, |>at hafði 2 álíiir yfir hans
leugð. Bdl sá hann par svá mikit^ sem bás
vœri. pá var sýnt húmat* Hann heyröi út.
gný Aiikinn, okheyrði^nn atgöltrinn greQj-
a$i, ok lét dfrýnliga, gekk Hálfdán 'þá út úv
3kálanum. Hundrinn hljóp gvöUrahdi at gelt-«
inmn i ok göltrinn snérist undan. Hálfdán hjö
eptir honum, ok úr honum rdfpna. Göltr-
ijin sn^rist aptr, bk stakk trýninu á millum
fdta Hálfdáni^ ok vatt honum á lopt^ svá at
honum varð láust saxit^ en |)ö kom hann stand"
andi niðr. Skálabúi kom ^á at, ok sló til
Hélfdánar meS gaddakylfu^ en hann snérist
undcul högginu 9 ok gat eigi náð saxínu. Hann
greip i fötinn á geltinum , ok kipti honum at
sér$ höggit kom á milli^m hlusta géltinum, ok
brotnaði hausinn i honum. Hálfdán r.eif fdt-
inn und^n gelíinum^ ok rak hann.við eyra
spéllvirkíánum ^. ^v^. hann. féll ^ kné* Hálf-
dán hljdp pá .athonum,.,o)^ hratt honum um
kolh Hann greip J)á til Hálídáaar, ok svipt-
ust peir fast, ók urðu ýœsir undirl pá hljöp
FoBXAlikAR S&oiTitNohDRfcAirDA. dSivDi.lVIni
f
í
/
546 Halfdaii AR sag a Etsteiiisson AR. 17-18 K.
at rakkinn karlsnautrý ok béit í nefit á skdla*
búa , ok reif af honum nasirnar. pá gat Hálf-
dán náS saxinu, ok hjó af skájabúa höfo}Kt«
ok brendi hann síðan típp at 'báli^ var hann
|>á stir5r ok möðr. patr dvelst hann vm hdtt*
ina. ^íSan kom hann á Klifskdg, ok kemr
at skála Sels9 hurft vár hniginá miðjan klofa$
hann hljóp á hurðina |>risv:ar^ áðr enn upp^
gekk. Hann settist i rdm skálabúa; hann
hafði eikarkefli í hendi , ok tálgaði hvast í báða
endana, ok sveið í eldinum, hann sá út um
dyrnar, hvar skálabúi ferr^ ok hljdp hundrinn
fram undan. Hundr Hálfdánar brá við Þegar,
ok hljöp uppá {>vertréð, Hálfdiin gekk út á
móti bóndanum $ en {>egar hundrinn sá hann,
hljdp hann á mdt honum með gapanda ginit^
ok lœtt allolmliga. HálidQn rak höndina imi f
kjaptinn á honum, ok snýr keflinu, svá at
annar endlrinn horfir upp i góminn , en ann-
ar niðr,\pk kom hann ekki saman kjaptinum.
Selr kom at í pessu, ok hafði bjarndýr á
herðunum, en hvalkálf i fyrir.
18. Selr kastar niðr byrðinni, en lagði
bjarnsviðu til Hálfdánar. Hann hjó á möti
meðsaxihu, ok sundr sviðuskaptit, ok af hon-
um alla fíngrna á annarri hendinnL Selr greip
upp stein, ok snarar at Hálfdánij hann skauzt
utidan, ok varð svá nœr Sel, at hann greip i
tönnina, er fram stóð úr múlastykkinu á hon*
um. Hann brá svá hart við^ at úr honum gekk
lft-19K.HALFDANAR8AGAEY8TEIlliSSONAR.547
tonnin. Hálfdán laust henni á nasir Sel, ok
braut í honum nefit, ok allan tanngarðinn, ok
var pussinn pá aungtim likr nema sjálfum sér;
greip hann |>á til Hálfdánar, ok kreísti svá fast
at síðum hans, at blöð féll út um eyru hans ok
nasir. Hálfdán lék I>á Sel hælkrdk, ok féll
hann á bak aptr; tðnn hans kom á steina-
averfit^ okbrotnaði einn steinnihn. Hálfdán
gat nú hvergi hrært sik. Rakkinn karlsnautr
hljöp pá framan { nasirnar á Sel, ok kldraM úr
honum bæði augun« pá varð Hálfdán laus,
ok hjó hann höfuð af Sel| ok kastar honum svá
útá móðuna , er |>ar féll nær. Hann gekk ni^
athundinum, ok mælti til hans: aldri skal |)etta
kefli úr pínum kjapti gánga^ tiema pú S( rt mér
jafn hollr^ sem {>ú vatt áðr Sel. Hundrinn
skreið at honum , ok snéri upp á sér maganum.
Hálfdán tdk {>á keflit úr kjapti honum, en
hundrinn varð svá feginn^ at vatn rann ofan ept-
ir trýninu á honum. Hálfdán fékk sér mat,
ok ftfrsfðan at sofa; en um morguninn bjdst
hann í burtu^ ok fór pángat til , at hann kom
at leginum. Hundrinn Selsnautr rann fram
með vatninu, þar til at hann fann eina mosa-
hrúgu; hann krafsar sundr hniguna, ok var
|>ar í bátrj Hálfdán tdk hanu) ok fdr yfír laug-
inn ) ok gekk eptir |>at |>ann dag til kvelds.
19. At morni dags sá Hálfdán kastalann,
f>ann sem honum var tilvísat. penna morgun var
M m 2
548 HalFD AN AR S AG A EySTEINSSONAR. 19-20K.
iSkúli jarí farinn til tardaga d mííti Háreki
konúngi ok þeimbræðrum, ok var |>at lángt í
burt frá kastalanum. Hana hafði liS miklu
»
minna. Kastalinn var eyddr af úngum mönn-
um) en konur stdðu í vígskörSum, þi Hálf-
dcin kom par. Hann sá par eina júngfrú, Jrá
sem honum fannst mikit um. Hiln gekk ofan
at portinu, ok heilsaði Hálfdáni með nafuL
Hann tók vel kveðju hennar. Hún mælli pá
til hans: mál mun |>ér {>ikja at sjá glöfann, ok
gullit pat sem |>á mistir i Aldeigjuborg.
'Muatu mega |)ví valda, sagði Hálfdán. Miklu
muntu mega um f»at ráða, (sagði) hiiný ftfstri
minn er nú i bardaga, ok væri honum nú liðs
{)örf ok góðrar hjástöðu, ok mundi ek ílest
til f>ess vinna , at hann fengi sigr. Ekki á ek
gott at launa fdstra pínum , sagði Hálfdán, en
ef f>ú vilt handsala mér trú f>ína, J>á mun
ek fara til bardagans með fóstra f>ínum. Hún
kastar f>!Í út til hans glófanum, ok bað hann
hafa f>at i festapenínginn: en gullit mun bffia
hjá mér, pángat til við finnumst næst, en aldri
verðr kastalinn af mönnum unninn, ^óat ekki
sé til varnar í honum nema konur.
30. Hálfdárí för nú til bardagans, ok var
f>á mikit mannfall. Sviði bar merki Skúla
jarls, ok gekk fram sváhraustliga, athann drap
merkismann Háreks konúngs, er Krabbi hét.
Hálfdán var eigi istöðulaus; hann réð f>ar fyrst
at ý sem fyrir var Fldki FinnaÍcpnúngr. Kon-
20 K. HalfdanarsagaEysteinssonar. 549
lingrinn skaut af boga jþrím örum senn , ok var
maðr fyrir hverrJ. Hálfdán ré8st á móti hon-
um, ok h]ó með saxinu á bogann, svá harin
brotnaði ok tök höndina af Fldka , ok flaug hún
í lopt upp. Konúngr rétti stúfínn upp á móti,
ok kom höndin par niðr á, ok var pá heil-
petta sá Fiðr^ Finnakonúngr, ok var5 hann at
hrosshvaly ok hljdp uppá pá, sem hörðust á móti
honum, ok urðu undir honurn fimtán menn,
ok fengu allir bana. HundrinnSejsnautr hljdp
at honum, ok reif hann í sundr með tönnun-
um, en hvalrinn s16 í sundr kjaptinum.
Hundrinn karlsnautr hljdp in^í kjaptinn, ok
alla götu niðr í kviðinn ok reif hann innan, ók
sleit ÚT honum hjartat, hljóp ilt síðan, ok féll
pegar dauðr niðr. Hálfdán reiðir nú saxit, ok
hjd til Fldka í öSru sinní, en hann blés á móti,
svá at .saxit (hraut) úr hendi Hálfdáni , . ok kom
fjarri niðr. Fldki hjd til Hálfdánar, ok kom í
steinasverfit , ok brotnaði skálmin, en Helf*
dán fékk sár á hálsinunn, par sem steinninn
var iir brotnaðr, en mist hefði liann höfuðit,
ef eigi hefði steinasveríit borgit honum. HáK-
dán greip til Fldka, ok rak hann niðr fall
míkit. í ^ví kom at Úlfkell sniUíngr, ok átti
Hálfdán pá við mörgu at sjá. Hundrinn kom |)á
at, ok reif allt andiitit af Fldka, en Fldki íirygg-
spentihundinn,okbrautí honiimhvert bBÍn, ok
lágu j)eir þábáðirdauðir. Hálfdán sáj[)á ekkisitt
550 HaLFDAII AA SA6 A EtSTEINSSON AR. 20 K.
færi annat, enn hljtfp á Ulfkel, ok greip af hon-
um sverMtt ok sld |>ví flötu um nasir faonum,
ok bað hann verja sik j ok þi gat Halfdán náð
•axin'u, genga f>eir |»á saraan, ok börðus^ ok
lauk syá me6 |»eim, at Úlfkell snillingr. f^k
bana. Skúli jarl haf5i pá drepit Ulf hinn illa.
pá kom at Hurekr Bjarmakonúngr^ ok sótti at
honum, ok áttust |>eir við hart vopnaskipti.
Hárekr hjö til Skála^ ok af honum allan skjöld*
inn, ok fékk hann Sur á fíngrna, ok ekki mikit.
Skúli bjó í mdti, ok af konúngi eyrat ok vánga-
fylluna', svá at berir skinu við f)ví jaxlarnir.
pá varð Hárekr at flúgdreka^ ok sld Skúla œeS
spor5inum j svá hann lá i dviti* pá kom at sá
kappiy erGrubs hét, ok hjd fótinn undan drek-
anum, en drekinn krækir annai/ri kldnni til
Grubs, ok reif hann á holá náranu^m. pá kom
at Hálfdán, ok hjd til drekans á hálsinny ok
var f>at hans baniý brast |>á fldtti í li&inU| ok
flýðu víkíngar til skípa, ok komust undan á
premr skipum. pat sk^p, sem íngigerðr Kols*
ddttir var áy hljdp á sker, ,ok druknaði hvert
mannsbarn sem á var. Hálfdán snýr nú páng-
at , sem bardaginn hafði verit, ok var |)ar miklu
herfángi at skipta. Ekki fundu peirSkúla jarl,
ok fara svá heim til kastalans. Voru nú bund-
in sár manna, ok fluttr heim fjáraflinn. íngi-
gerðr fagnar þúm vel, ok er 3 nœtr voru liðnar^
kvaddi hún f>íng$, ok komu f>ar allir peir, sem
i kastalanum voru. íngigerðr kom ok á l>ingit.
20r21 K. Hai/FDAnar sAg a E yst£insson ar. 55 1
Hún ^^Uist á. ki|é Hálfdánar, ok gaf sik ok alla
siaa eigu honum í vald, ok fékk honum gullitý
pat sem fyrr var frásagt. Sátt eru yiði nú, íngi-
gerðrl sagði Hálfdán^ ef þá segir mér, hvat þú
x^œltir við mdSur pína , áðr ennfaMrminn var
drepinn. £k bað at hán skyldi Idta opnjSL
skemmuna um ndltina, ok vil ek pat nú allt
bætd) sem þér f>ikkir at um ]>etta ok allt annat,
en f>ó muuu hér i heldrumlögumhvoriitveggju
hafanokkut til síns máls. '
21. pessu nflest sáu peir, hvar maðr gekk,
ok Ikendu menn par Skúla jarlý hann var her-
klœddr vel. Hann gekk fyrir Hálfdán^ ok tók
af sér hjálminn, ok mœlti: nú ^r svá komit,
Hálfdán! at ek bjóða |>ér sœttir ok sjálfdæmi
fyrir pá hluti, sem ek heii af brotit við ]>ik ý hér-
meÖ vil ek bjóða bér fdstbrœðralag ok gefa |>ér
J>armeð íngigerði, ftSstrU mína^ en ef |>ú vijit
ekki |>enna kost, j^á mun ek ekki hœtta til
ileiri funda við pik^ ok mun pá hvorr fara með
sínu máii sem kann. Ekki munpat duga, sagði
Hálfdán, renna ok aptr at sjá, niund ek ekki f rá
mörgum tiðindum sagt hafa, |>á vér Ulfkell
sniUingr áttumst við, ef jþú hefðir ]^á eigi sýnt
mér drengskap, Aptr heíir |)d nú hann launat,
sagði Skúli. ' pá lagði íngigerðr til, atpeir vœri
sáttir, ok var þat |>á auðsótt^ ok pdtti flestum
mönnum J>ar hvorumtveggja fara drengiliga,
ok urðu menn fegnir sætt |>eirra. Var nú síðan
skipt herfángi , ok var |>at svá mikit fé , at nú
552 HALPDAHARSAGAETSTEIirSðOllAII. 21-22K.
«
var sá margr fuUríkr^ sem 'fyír hafSi verit fá*
tækr. Hálfdán lét 'þi búast við brulláupi sten,
ok á meðan |»at var gjörty lét Hálfdán sœkja fi
sitty patsem spéllvirkjamir höfðu átt, ok var
{>at SV& mikit fé, at 15 stórskip voru hlaðin af
allra handa gersemum. Hann Ut ok sœkja
Hriflíng karl ok allt hana hyski, ok gjðrði hann
fullríkan. Hálfdán hélt ná brullaupit sitt, ok
bauð til öllum höfðíngjum{ hafði Skúli jarl for*
sögn hir fyrir , ok fdr veizlan sœmiliga fram)
voru allir menn með sœmiligum gjöfum útleyst-
ir, ok varð Hálfdán af pessu vinsœll, svá at
allir vildu honum |>j(5na.
22. pessu nœst hafði Hálfdán |>íng við
landsmenn , ok lýsti því , at herför skyldi vera
til Bjarmalands innan mánaðar. Menn t<Sku
vel úndir pat , ok bjuggust allir af skyndlngiy
ok komu til Bjarmalandsy ok var Skúli jarl
{>ar í ferð. Var {)ar ekki mikil mdttaka, Iðgðu
I>eir land alt undir sik. Hildigunni, ddttur
Háreks konúngs j tók Hálfdán á sitt vald.
Grundi hét son Háreks konúngS| hann var
{>á prévetr, hann var á fdstri með Bjarkmari
jarli, syni Raknars konúngs, er gjðra lét
Raknarssldðann. Hann gjörðist Hálfdáni hand-
genginn. Eptir {>etta bjdst Hálfddn á burt
f>aðan, ok heim til Aldeigjuborgar, hafðihann
pa, i burt verit 5 vetr; urðu menn honum
|>ar fegnir. Drottnlng tdk vel við ddttur sinni,
22-23 k.Haifdanar8asa£tst£inssonar. 653
f
ok Bikkadi bœði H^fááni ok Skúla jarli; hversu
yel |>eir höfðu til hennar gjört.
2BC ' Sigmundr Hlö^versson haföi j>á land*
vörá fyrir Garðaríki, bröðir fsgergar dro'ttn-
ingar; hann kom til mdts vi5 Hálfdán með
xtiiklu JFjöknenni, ok var honum vel fagnat.
pá lét Hálídán ])íng8 kveðja, hann tdk svá til
méls : nú hefi ek hér verit í Austrveginum
16 vetr, ok var pat hvQrttveggja , at vér kom-
um hér harðliga inn> enda fengum vér hér
mikinn mannskaöa, ok hafa hér ýmsir aðra
af baki riðit, ok munu vér |>at nú at léttu
leggja, ef vér skulum vinskap saman eiga.^
Nu viti |>ér, at sá orðrómr hefir hér áleikit,
at Ulfkell snillíngr hafi átt íngigerði, ddttur
Hergeirs koniings, en pau eru nú dauð^ Ulfkell
ok hans kona, pví vil ek nu vita sannindi
fiessa máls af ísgerði drottníngu ok Sigmundi,
brdður hennar, okSkúla jarli, fdstbrdður min-
um , hvort pat sé íngigerðr, er ek hefi hingat
flutt^ eðr ddttir Eols eðr Hergeirs konúngs,
pvi ek hefóa œtlat mér betra kvonfán^, ef kostr
hefði verit, enn eiga ddttur Kols. pá svárar
ísgerðr drotmfng; pdat vér höfum lengi harð-
liga saraan keypt, pá vil ek Jþik i aungu prbtta,
Hálfdán ! bviat bú hefir valit bér hinn bezta
hlut af vorum viðskiptum , pvi segi ek J^ér, at .
pessi íngigerðr er mí n ddttir ok l\ ergeirs kon-
úngs, ^em |)ú hefir hingat fært, ok hán ein
er erfingi réttr til pessa lands^ ok pvi lýsi ek
554 HalFB AH AR SAG A EY^TEIHSSOflAR. ^24£.
hiry at ek gef mik ok miiia dóttur ok þetta
riki Hálfdáai til fuUrar eignar, ok þœti 8vá
hvorir sinn skaða, en gjarna vilda ek vita, at
Skáli jarl hefði sœiniliga kosti, pá sem bon-
num vel Uka^i.
24. Skúli jarl hefr nú upp sína s&gu,
ok sagði frá |>ví, at hann setti Kol höfðingja
fyrir liðit, ok hvernig ^œr nöfnur breittu^ ok
at J^au íngigerðr höfðu verit sá karl ok kerl-
íngy sem flýðu undan Hálfdáni við Álaborg^
ok hann vildi náð hafa; segir nú 8Ík ok sitt
ríki í valdi Hálfdánar. Hálfdán mœlti pá: nú
er svá komit , át lönd pessi öU lúta undir mik,
'þvi vil ek nd birta yðr, hversu ek vil vera
láta; ek vil gefa Skúla jarli ísgerði drottn-
^g 9 ^^ Þ^^ ^^i ^6™ ^^ á ^^r í Garðarf ki.
£k hefi nú í mínu valdi Bjarmalandok Hildi-
gunniy döttur Háreks konúngsj Jiat ríki vil
ek gefa Sigmundi ok megna |>ar með, ef pat
er |)eim báðum viljugt. Sigmundr lét sér petta
vel lika, ef meyjan viU |>ví sampykjast^ en
Hildigunn lézt eigi framar bonorðs sérvœnta:
ok mun mér |>etta vel lika. Hálfdán sagðist
mundu vitja |)ess ríkis, sem (hann) áttiíNor-
igi: ok mun |>at hverjum hepnast, sem hann
tilborinn ^r. Fdr þettaí nú fram, atpessi bruU-
laup voru drukkin með mjök miklum prís, ok
at peim enduðum fdru höfðíngjarnir hverr til
sius heima; en Hálfdán sat f>ar um vetrinn,
ok voru góðar ástir með peim íngigerði. Sviða
I
2A-2& K. Halfdanar saga Etsteihssonar. 555
t
I
hinn 'Sdkndjarfa sendu jþeir austr í Kirjála*
botnay ok skyldi hann vera par höfðingi yfiry
ok hafa- pat riki af Skúla jarli. £n um vority
pegar isa leysti, safnar HálfdáU'^t sér bœði
skipum ok mönnnmy ok bjuggust |>eir Sig*
mundr til Bjarmalands ok Skúli jarl j ok tdkst
f>eim sú ferð vel, ok lá landit laust i f>eirra
Taldiy ok gjörðist Sigmundr |>ar höfðíngi yfir,
en var "þó með Hálfdáni; Skiili jarl fdr heim
f Alaborg, ok unnust |>au ísgerðr dro^m'ng
mikit. peirra ^on var Hreggviðr, faðir íngi-
gerðar, er Gaungu-Hrdlfr átti.
25. pat er ná at segja af Hálfdani, at
hann býst til Noregs, ok fdr Sigmundr með
honum ok Oddr skrauti, bróðir hans. peir
hofðu frítt lið, ok er Hálfdán kom i Norigy
fögnuðu frœndr hans honum Vel, ok var hanii
til konúngs tekinn yfir prándheim, ok ðll J>au
riki er Eysteinn konúngr, faðir hans hafði
átt^ ok var hann mikill vinsældamaðr af sínum
undirmönnunu pau íngigerðr áttu 2 sonu,
hé^t annar pdrir hjörtr^, en annar Eysteinn
glumra^* Oddr skrauti gjörðist landvarnar-
maðrHáIfdánar,ok var hinn mesti hreystimaðr j
hann fdr til íslands i elli sinni, ok er |>ar mikil
ætt frá honum komin. pessu nœst kvomu aust«
- ■ __x
') hann stýr&i Halogalandi , l^ v B. '
^) B endar hh þannig: hann tók ríki ok koniingdóm cptir
fiiá'iir sinn Ilalfdan* En dóltir Hálfdánar hét Ingibjörg, hverja
síd'an átti Agrippa komuigr, sem var Mit Fertram« uk Flalo.
556 Halfdanar saga Etsteihssonar. 25*26 1(-
an af Bjarmalandi menn Sigmundar, ok eögíu
at víkingar heríuSu á Bjarmaland ok NdgarSa;
peir höfÓu drepit Sviða hinn fid^ndjaria, ok
lagt undir sik Kirjálabotna ok míkit af Rússa-
landi; en er þeir fréttu |>etta, Hálfdán ok Skúli,
söfnuðu jþeir liði^ ok fdru austr til Bjarmalands.
26. í |>enna tíma réð sá konúngr fyrir
Gestrekalandi ok öUum ríkjum fyrir austan
Kjöl, er Agnar hét. Hann átti Eðnýju, systur
Háreks heitins Bjarmakonúngs. pau áttu tvo
sonu, hét annar Raknar, en annar Valr; þeir
voru víkíngar, ok lágu úti i Dumbshafi, ok
herjufiu á jötna. Raknar átti skip pat, sem
Raknarssldði var kallaðr, f>at var tírœtt at rúma
tali; pat hefir verit mest lángskip gjört í Nor-
egi annat enn Ormr hinn lángi; |>at var skipat
allrahandaiUraönnumý |>ar voru 15 skækjusynir
i hvérju hálfrúmi Raknar lagði undir sik Hellu-
lands óbygðir, ok eyddi {)ar öllum jötnum.
Valr, bröðir hans, lá i Dumbshafi, ok er mikil
saga af hoaum. peir bræðr þóttust rétt komnir
til Bjarmalands eptir Hárek^ afa sinn. Valr
atti 2 sonu , hét annar Köttr , en annar Kisi ;
peir voru stórir menn ok sterkir. Valr hafði
drepit Sviða, ok lagt undir sik Kirjálabotna.
Hann hafði fengit svá mikit guU, at pess kunrd
engi markatal , ok tök hann þat af Svaða jötni,
erbjóifjalli því, sem Blesanergr heitirj pat
er fyrir norðan Dumbshaf. Svaði var son Asa-
pors. Valr átti^verð J^at, sem Hornhjalti hét,
I
26 K. IIalfðan AR sagaEysteinssonab^ 557
«
pat Tar mjök gulli biSit, ok nanot aldri í hðggi
stað. peirHálfdán okSigmundr koma uú austr
til Bjarmalands, ok )ialda fréttum til, hvar Valr
er, okfundu hann fyrir norðan Gandvík^ ok
8l<5 "þav pegar. i bárdaga. Tveir menn era
nefndir me5 Sigmundi , hét annar Haukr , en
annar Gaukr ^ peir yoru stafnbúar á skipi bans.
Agnar, son Raknars, lagði skipi sínu á mdt
Hálfdílni, ok voru |>eirra viðskipti allhraustlig.
peir Haukr ok Gaukr léku lausir við, ok lögðu
at {>eim skipum, sém yzt voru, ok hruðu f>au ^
öll. Valrhljdp upp á skip til Sigmundar, ok
J)eir Köttr ok Kisi raeS honum^ ok ruddust um -
fast. Valrhjö til Sigmundar, ok klauí fyrir
honum allan skjöldinn; sverðit kom á fötinn
utarliga, ok tók af 2 tærnar. Sigmundr hjd
á mdti ý Valr hafði gufdan hjálm, ok kom sverð^
it i hann, ok stökk i sundr undir hjöltunum.
Valr yar {>á búinn til höggs, ok stóð keikr.
Sigmundr hljöp á hann, ok hratt honum á bak
aptr út yfir borðit, ok fór hann niðr til grunna* .
£n er hann kom upp úr kafinu, drdgu menn
hans hann uppi eitt skip. peir hrukku nú ofan
af skipinu, Köttr ok Kisij en er |>eir kvomu í
sitt skip, |>á lagði at peim Oddr skrauti, ok
Gaukr ok Haukr, ok varð þar hörð sökn níeS
peim ; en með|>vi at Valr var uppgefinn, |>á flúðu
J>eir einskipa, en Oddr lagði eptir|)eim, ok
elti þi\ til lands, |>ar sem á mikil féll af bjÍHrg
um ofan, ok frai^ i sjó. Valr var í ferð með
558 Halfdanar sag a Etsteinssonak. 26-27 K*
peim; hanti greip upp guUkistur trœr; {>œr
voru svá |>úngar , at tveir jnenn höfðu ndg at
bera pær. Oddr hljdp eptir^honum, en er peir
kvomu at fossinum^ steypxi Vblr sér ofan í hann,
ok skildi svá með peim ; pá kvomu peir at, Köttr
ok Kisi) Gaukr ok Haukr, ok sem peir komu
at fossinum, pá greip Köttr Hauk^ en Kisi
Gauk) ok steyptust með f>á ofan í fossinn, ok
drápu |>á báða. Hellir stór var undir fossinum,
ok köfuðu peir fegðar ^ángat^ ok lögðust á guU-
it, ok urðu at flugdrekum; ok höfðu hjálma á
höfðum, en sverð undir bæxlum, ok lágu ^eir
par, til pessat Gullf»drir vann fossinn. Snéri
Oddr f>á aptr einnsaman. peir Hálfdán ok
Sigmundr höfðu pá drepit alla víkíngana , en
Agnar flýði einskipa; hann kom til Háloga-
lands, ok var hinn mesti spéllvirki ; hann drö
aaman fé mikít, ok at síðustu gjörði hann sér
haug mikinn, ok. gekk f>ar í kvikr, Sem faðír
■
hans hafði gjört, með alla skipshöfn sína, ok tryld-
ist á fénu.
27. peir Hálfdán ok Sigmundr fdru ná
heim til Bjarmalands, ok settist Sigmundr f>ar
atríkisínuy en Hálfdán fdr til Noregs, ok er
mikil saga frá honum. Hann varð ellldauðr,
ok svá íngigerðr drottníng^ ok er margt stör-
menni frá péim ko^iití Noregi okOrkney]um;
ok lúkum vér f»ar f>essi frásögu ^ ok sitið í
frið!
Hálfdánar saga Brönufóstra.
1- riRÍNGii er konúngr nefndr, er réS fyrir
Ðanmörkuy hann var vitr ok vinsæll; hann
átti drottníngu, er Signý hét, hún var dóttir
Ulfhéðins^ konúngs af Reiðgotalandi; hún var
allra kvenna veenst ok vitrust. Hríngr kon-
úngr dl bráðliga viS henni |irjú börny sonu
tvOy ok eina ddttur, er íngibjörg hét, húa
var prýdd öUum kvennligum listumj svá var
ok skær hennar ásjdna sem skínanda guU, ok
at öllu var hún sv& sköpuð, sem hverr mundi
sik kidsa vilja. Synir Hríngs konúngs hét
Hálfdán ok Asmundrj peir voru fríðir sýnum^
f>d var Hálfdán fyrir J^eim um alla hluti. As-
mundr var f)á tíu vetra, en Hálfdán níu', er
hér var komit sögunni. [Konúngr lét ddttur
sinni skemmu reisa, pat hús var gjört meS
miklum hagl^ikj konúngsddttur J»}dnuðu tdlf
skemmumeyjar, ok voru J)œr jarla dœtr ok
hertuga; konúngr unni harla mikit ddttur
sini^iy stendr nu hennar lif me$ pvilíkum
") Vínijálmi, B, Di Ulfliam«, C •> H , B, D.
560 HalfdanarsagaBiiÖnðfostra. ik*
4
blóma) sem fyrr var sagt', var konúngr mjök
gamlaSr-. Jarl er nefndr porviSr, hann var í
riki konúngs, ok einn hans mesti vin, ok hoh-
um hoUr ok trúr i öUuqi ráSum; jarl var manna
vitrastr, ok pví Ut konúngr hann jarnan meS
hirSinni vera, hann fóstraði konúngs börnin,
ok unni f>eim harðla mikit. Jarl var einn me5
konúmgi, er pdrir hét, hann var kallaðr hinn
sterki, hann var svá sterkr, at enginn var
sterkari í ríkinu, jarl var landvarnarmaðr kon-
úng$» pat hafði ein flagðkona lagt á pdri
jarl, at hann mátti eigi mannsblóð sjáj [^d
var hann mikils metinn $f konúngi' ^ hann
sat par optast, er [á Fjdni^ hét. Eina ndtt
bar svá til, |)á er íngibjörg lá í sæng i skemmu
sinni, ok svaf, at hún lét illa i sVefni, ok
eptirlángantíma liðinn vaknaði hún; skemmu-
meyjarhennar spurðu, hvat hana hafði dreymt,
en hún vil^i eigi segja |)eim. Ánnan dag
eptir kom pdrviðr jarl i skemmuna, ok settist
niðr hjá konúngsddttur , f>au taka tal sín á
- milli; íngibjörg mæhi: ék vil segja pér draum
minn, fdstri! hvcrsu er hann? segirjarl! hún
svarar: |)at er upphaf í draumi mínum, at ek
pdttumst iSti stödd, ok varð mér litit tiLhafs;
par sá ek dökkva nokkum , ok var f jrst fjarri
mér, en-pó færðist mcr hann nærr ok nærrý
um siðir sá ek at petta voru skip mörg, ok
— ■■ ■ » — — ^
') V. » B, D. ^) hnígandi af œsku ^keid'i , C> aldn^r, B,
P. ^í «. i JB, D. *3 Fjóni, X>. » .
IK. HaLFDANARSAGA BaÖNUFOStRA. 561
r '
ui^n hét landróst, ok af fieim runnu dtal
▼arga, ok ^tefndu híngat til borgarinnarj tveir
melrakkar runnu fyrir yörgunum, ok roru
báðir ó|iokkaligir , öll voru þessi kvikindi
grimmligy ]þau létu ekki (5g)ört| ok rifu bæði
xnenn ok hesta, ok allt ]>at er þeir náðu; ok
J>ar kom at síðustu, at f>eir söttu at pér, föstri
minn ! ok at fÖSur mínum ^ ok í Jiví vaknaM
eky ok ráð ná drauminn, fö$.tri minn! segir
fngibjörg. Jarl tók til máls: |>e8si draumr
er auðráðinni segir hann: . oss mun skjótt
koma hersaga^ en ]>á vil ek eigi ráða hann
lengr; féll par niðr tal J>eirra} gekk jarl í
burt. Eitt kveld bar sv& til , at konúngr sat
yfir drykkjuborðum , at upplukust hallar dyY^
gengu .|>ar inn tíu menn, kendi konúngr jþar
pdri jarl ok hans kumpánaj konúngr spurði
tfðindaj jarl segir, at víkíngar voru við land
komniry peir er ekki létu ógjört. Konúngr
spurðiy hvat peir hétu; ' )arl se^r, at annar
^eirra hét Sóti, en annar Snœkollr. Sóti ferr
^ess erindiS) at hann villbiðja dóttur J>innar*.
Konúngr spttrði, hversu Söti vœri at sjá.
Jarl svarar: Sóti er bölvaðr berserkr, hann er
hálflitri er hann öðrumegin blár, en öðru'
megin rauðr; hánn hefir [ekki klœði' á búkn-
um, hann er skölldttr um allt höfuðity nema
eitt hár stendr uppúr miðjum hausi hans.
*j e^a ella niun hann hóta (mimttt þoU, D) liCMiiim her, 6«
1/. C, D- »)"kLíía, C.
FoRVAftDAR SðaVft NoRDRIiAVDAy 9 BlSDI* N U
\
I
564 KALFÐANARSAeABaÖNUP08TRA« 2^3 K.
fram ( fyrstu', pví na^t h]ó SnœkoUr til fylgSar-
manns pdris iarls, hann fé^k I>egar bana^ en
pegar jarl sá blóðít, hljdpjarl úr borgarhliðinu
ok inní borgina. SnœkoUr gekk Jþegarmmbliðit
með aína menn, ok svá i borgina^ ok drépr par
pdri jarL petta sér porSðr jarl) ok snýr þegar
í möti Snaakolli [með nökkra menn^, e&Hálfdán
varði ámeðau pat hliS, er jarl haföi áðr varit.
Nú var bardagi hinn harðasti; jarl sérj^á, at
Sdti sdtti fast at konúngi , ok víkr pángat til,
ok í pví bjö Sóti til konúngs, jarlbrá við akildi,
ok klauf Sdti hann allan at endilaungu^ ok kom
svQrðit á'föt^ konúngi, svá at aftök. pá féll
konúngr; jarl var bœði sár ok móðry ok fellr
f valnum um siðir} f>á var svá myrkt af nótt, at
hvergi sá frásérý enginn stdð uppi af konúngs-
mönnum. Vikíngac gengu til skipai bœði möðir
ok sárir; [drekka peir lengi á fram um kveldit*,,
en fóru síðan at sofa , ok tóku á sik náðir.
3. . Ná er at segja frá porfiði jarli, at hann
rís upp í valnum, hann tók fyrir brjdst kon-
útígiy qk fann at bann var dauðr, hann gekk
pá f>ángat| er f>eir Hálfdán ok Ásmundr lága;
hann sér, at Asmundr var dauðr,, hann spyrr,
hvort Hálfdán mœtti uökkut mœla^; hann kvaS
[eigi trauða til pess'. Jarl spjrr, hvort hann
vœrieigisárj Hálfdán kveðst eigi sár vera: en
. *) ok rekr faann tvÖfaldAB (þre&ldan, B) B, D^ ^) þannig
hin\ hönd A) fyrír ofan kné, h. v. B, D, ^) «. i By Ð. *)
uppstanda^ D, ^) {lat ▼æri, D«
3X:» BALFDANARSÁGfABftöVDPO&'tRA. 565
<
ftíl æk af t«»$i t M^tftttifi^ ^r hTát kaiuu at
aegia'Bair til Ásníubddry brdður mlns. Jarl svar-
ar: iiáim érnú dautir. '^ Vi^a ek þaty segir Hálf-
, dán ;> ií ibatin Var ekki at inanni. Jarl bár Hálf-
ðán^f valmim, Jivíat hann var mj&k stirSr, svá
hnin niátti eigi gán^a* Jarl gekk til skemmu
íngibikrgarV ^n er húh'9á jarlj fagnalii hún
faimum vélTy ok sptirSi: tftínda. Jarl segir kon-
úq^< ok Aamundy brdSút hennar) dauðarÉ, ok
aliir ' borgatmenn. íngibjðrg var9 mjðk hrygg
yVSj ok grét. Jarl segir'annat betra eton at
gFátav jarl kvað ná' skemmumeyjar hennar
verða atikilja við hana. Jarl tdk pá fngibíörgir,
ok bárr hana á hendi sðr, ok Hálfdán öðru*
xnegin ^ ' ger^gu siðan lil'skógar, ok finnr fyrii^ scr
lltiian bæ, ok klappar á liyrum; kona gekk |)ar
útf dk heilsar jarli j hanrítekrvel kveðjil henn-
ar$ s)ákona hélGríma. Jarlmælti^á: petvilda
ek, Grima ! segir liann , at pú takir vift börn-
wcá {lessum, ok geymir, par til er ek kem eptir
}>éiai; fiví ek veit, at þa\i eru hér geymd fyrír
vfkKngMtíain ; eru hér {ir;ár merkr silf rs , er ek
vil géfa pér; hún^tdk vi)^ hvorttveggja y íena
ok bömunum ; enJsir) föi^' heim til borgaii ok
lagKsk; iriðr í valitin; engi maðr varð vár' vi6
hans ferð. Söti ok háns menn vákna ^nemina
um 'morguninn, ok hugíiu gott til koniings-
déttúr^ 'gengrhann pegar frá 'skipunnni ok
hans menn, alUr til borgarinnarj ok ér pcir
kome 'peLVf ransaica fieir valinn,* ok finría
568 HALFDAVAKiAGABlÖNDFadTmA. 4K.
f
iim$ fár hana tiSan til ekipa, ok^ ingibfð^
aystir bans^ meé honum. pá va^ Hálfdán tólf
▼etrai er hann lét'frá landi| ok i haf$ hMt
hann yiða um 6umaritf . en er baustalii, vildi
hann halda aptr tíl Bjatmalandst kvomu ^ á
fjrir honum jK>kur ok hafvilluri oh rakst
hann um haf inaan^ , þá gjörSi at ^im stdr-
viðri svá mikit, o^. skipin öU týndusty nema
dreki Hálfdánár% ok [lét hann reka atfaonuiii
marga anarvölu; ok er fietta var gjört^, rekr
drekann at björgum stórumy ok upp á sand
sléttan, Hálfdán segir > at peir manu j^ar um-
búast, en peir báðu hann fyrir sjáy peir setja
pá upp drekann. Vi8r var par rekinn mikill á
sandinn , ok taka peir par til skálasmíðar, ok
varskjdtt algjön . Hálfdán gengr á jökla jafnan,
ok nökkrir menn meS honum, ensumirvoru
eptir híá íngibjörgu við skála. Menn Hálf-
dánar spurðu, hvat land f>etta vœrL Hálfdán
kvað f»á mundu vera komna at Hellulands
óbygðum. Einn dag gekk Hálídán einn á
íökla, at afla fángaj hann fdr pann dag allan;
um síðir kom hann at einstigi nökkru ^ hana
haf ði öxi eiha i hendi , er Ottar jarl hafði gefit
') en á^r hann fór^spiiV^i jarl, hTOrt Ingibjðrg, systir hans,
akyldi fam m^ðr honttni eé'r vera eptir. Ilálfdan kvaðT þat iindir
henni vera skyldl. þetia var þegar sagt Ingíbjorgu, en hún TÍldi
ckki annat, emi at fara med' btód'ur síiium. Ilalfdan kvað'haDa
■
rtí^a skyldu , ok f<ir , C. *) víé"a, B. ^ *) a' hoBum vont
Luadrad' ^aniia mfök v»ldir , «6. v« B. C. ^) dveif nú ai drek-
anum laarga ísniola. li^
4i^ HALFÐÁBAll«AGABftÖM1IVy6TaA; 569
biuciiiBau Hálfdán. g^kk. i eimtigit^ sþoir.yara
klöppuð i.beygimi^.en i milli spocaana yat eigl
skemri mn f)9gra< áliia/ . Hál£iáii:kj!«kJá (fix^
hyTwmxá upp í spótin^ ok las «ik ayá^ujkp
eptiJr ^skaptiaui /^r til er hann: kpnuít -uppA
l^jargit) {>ar sá. hw^. belU störan^ óki b|actan
eldy hann gengr. at hellisdyrttniy ok-s^ afi
tvö tröU sátu vi5 eldinn, annat kvennaripty en
anntft karls vipt } ok böfðu soðketil i milii slUf
^ var i bœði hroasaslátr ok mannay karl
hafði krök i nefinu, en kerling bringt ^tvar
gpman peirra, at hann krækti krtfknum i
hringinn, ok var |>á upp á -jþeim ; ýipair end-^
arnir} en f»á krókrinn slapp úr bringnUm^lékk
kerling bakfallj hún mœlti pá: eigi vil ek
^étta gaman bafa, Járnnefr minn aœll! svá
skal vera, Sleggja mínrsegir bann^ ok höíðu:
]þá lokit úr katlinum. Járnnefr tekrr^ til
orða: .er nökkut eptir., Sleggja! segir han%
af peim hálf um .|^ðja tigi manna |. éðr ek.seidda
bingat i fyrra vetr^j hún segir alUitit um
fiatj hdu gekk "þá innar eptir hellinum, ok
kom syft aptr^ at bún hafði sinn mann Undir
hvorri ^endi sér, ok leggr niðr h)á ^ldinum, ok
segir at eigi voro fleiri eptir. Hálfdán sir nú,
at petta voru röskligir menni ok sv& likir., at
bvoiágan mátti Þekkja frá öðrum^ pk œtlaði
Hálfdán at f^eir vœii tviburan Hálfdán snar-
ar pé^ inni helljnn, ok at tröllkarlinumi ok
570 HAI^PÐASARSAðABÉtfAUFOSTftAÍ. 4-&C.
m
hjó á bá^ honuoi me^ ðviittii^ syI at «A6k
höfttSk^ M luim 6Íiari8énH'4|r; ÍKeriÍbg sprettr
J^á upp^iolLinælti: (at er' vél^ HálMáii I éegir
hátíjý 'at 'Vi6 iiöfttm fmidiet; lláxm hefir si):
aú mdflxiv^n:húa wkir epfcir^ partil «r faib
ttáði' flaki ékm; hún^edkfci^M lionuni fart^ ee
han»'Tár6Í8t vel. Sleggjá ka$tar saxiátty ok
hleypi^ nndir Hálfdátt} Jieirra gUma var hinð
•k lauttg^ ok rak Sleggia'hann umallánhell*
Hin) efíísrií Var hann mjúkr, at kdn 'kom
hoaiittj aUtei eíf fdtunumf ^rtil rekst haaHi
at pau kvemii at gjá einnij hún var beeði djúp
ok breið^ . pá várð Slieggja framar á gjábakk-
anum^ í þvi var kipt undan henni fötunum,
ok dattitián oSsní gjána. Hálfdán hélt jA i
hárit á henni, hana' aá eitt $ax guUi búit
llgg}á bjá <ðéT, hann brá þ^i ftkjdtt, ok fajó af
áleggfu^ h^Sf ulðt. Hálfdán> spuiði, hverr hon-
um hefiíl.'dugnað veiit, eðr saxit gefit, en eng-
inn svaraðí honum ]^4 um ssiian.
! 5. pá er Hálfdán háfði' {>etta unnit, gekk
hann tnnar eptir faellinutn, pai til er hann kom
at efhelli einum, Þkrsá hannkonu eitja á
atdli; hár henoar var bnndit vi6 stölbrúiNimar,
£»tr henaar voru í köldu jftklavatni^ hún
mealti, ' er hiin sér *^anninn^> skjótt drepr
járnnefr f)ik, maðr!' ef hann veit, at þú ert
hte'* Hálfdán mælti: ek hefi dreþit hann ok
svá Sleggju , e«r hvat heitit- þÚ ? Hún kveSst
Hildr heita, ok vera ddttir Angantýrs jarls
A
^6 K.^ H!áun)AirAiisÁV>Á6i(dinn>o6t*4il' ^i
Sigurðrj 'Péi^^VóJ^U^ t^bukn ^véi: 'hélájLilh^á^fifli^
landi'fMlií í^íy'téei kvlAiaj[^''^{4úi' Jaténeii* mik
híngtfrj dk«ll'A89f '^áfflaði^haiin 'Éilr'ét mgá
ffiil:^ étti^dire^a lMftfiígil'i«tÁay ten\ák'M\éá'^
«igirt ^flálMiá léjrsllí^háiá ]^, ei^ getigu |mi
filikttYt'hélDlitt'/ dk/>0M'I^ir brœð^'^tfifðfi'M
akorpit ^tiidriiTÍd béðfiiiíi < Húht séltisf ' ^cftlf
hertátMSiguiðir en 'Hálfdán 'uh^r hí^ar Aig-
mtxa^j i ^ok-' dre^ii* iíni á ^varir '|ieinl j tík
nní^év^ti'skjáít^ ' ivkl ^ ]»0ir níátto mélúi
Hitöritegir^ irt haiáá; . Hkii 'tííjif dán j «Á V^i
gðdrlSMn^ kobúhgs úir ÐkilttiöÉktl^|>eÍ9'^í*du
{»v<iih&i:$k>&gnir, et (pkit Bákx(§féti<%'kié:héi\tii .
ok p&lðui;^]^á:&li^Hálf&tii) 6k Votti ' fðiti! |íar *
fimmlttœti?! > EH' f áftn«ti^4isið afc* át 'ségja frá
knðsiitinv if4lfdánar|llit |ttiv tm^u nijök' bng^
•)úkiir(iuu'hanhf( ,M Ím^VfSpgi fcyikir:háh«i
vakiti^ ibfeðii móttókdBgY ^*ioáýítl hVóAt: ^x^fHB
ké^fqwfaa'xAt'finíin ndiiuinl liJínum h$UigguM
^áuiöll'i lÁ&t iSc h^1knim^tok:baf«i tí^rdáá
psAam gii^ Qk ailfr 'ékiimargar gersiníár^ ^^k
koin ^ iUfeiIl ítiX sinaá: «iaana f uröu < j^eit hðn4
aiin'iÍegsQ^y iok fi6 xficæl; sytttirhaná; Mt^iiiínú
f>eittir^miiniá!'fé^ði0^'iiivarí^ KMelk&r .^ikliv
, . . , . %
•y ok pWpíndí hann kiík 'syriy'en ék Irúi Lræí^r miiia^ l>a<)'a
^T^ EM^MfA^^i^Bw\iWMQ»TWil 54K.
mMOk q)^ ^ fraaia^tjf^f idk Ji^lt ^liawa .4.» VlWt at
Iqöi^uJiumy er öðruiiMgiii yopk ! :l)lirfbirio$.
H41f4áa MgiiCf ' at ^ek ^muni |iár T imMMtt
ok vQru,|»f9Í|r pfff.y?tr ftitPMi; fóru ptír i.|okk
, h¥ora..d«gi liálídáfl^ Sigmuadr ot Sigur&r, at
«fla XJ^tiÁfig%i fikorti (^iekki vœttA i^.ákálan-
uou £MU).4agy ;Þá er |i^ f^stbræðr. Sdm ^á }§klai
heyr&u fteir akellihláfr^i^ mikla un^ k^eldit y *{▼(*
imat i(i4 Þ^iif* prjár, fli^g^oiiuri pk ;var «i í
rauðuni kyrtlii es f^rst gejik,. ^at ;ðái:HÍllfiáii9
at háa var m^^ifúfintksi mdti , . enl eig^. Iiliiar;
en fiegar /er .^ati fanðijíðtt mnlti.J^aufifcyrtla:
h^ er^tvel -tilc iindiatiakipaty ok attlft ek
mér: við konúngsaOnJ ^cH^Udán .$pýn þmt at
nafoi: .ek heitir J^f ájtní eegir, Raufikyctle:, ea
aystr laioar Molda ok^M^na. ! Skamm Jiafi^
ar sysjteri Mgir HAlfdáta*; rBranatsfir þegar á
Hálfdán,: ok gUmai Þa^' lehgL :Mána hleypr
d Sigurð) en MoldaiávSigmundi fmz vefyi^
þeitíí UUp um sik^. en gátu eigifdlt^Iíá, f«a
Hálfdán ok BpaxiattáWaí láíigan atgá^' Brana
mealti: ertu gamall víMÍnf Hálldán?. >SeKtáA
^vetra , segir hanuy ok ertu Jd ejnn eigi kyejnn-
styrkr, segir hún, pví skal pat eigi •prdfámi ?
I
6 K. Tf HjLLiKf>AttÁRÁXAA8lt(^DF0STlL&» 573
€vá húft fellr; ' Hálidáii spyrr, hvem hÚM
mundi hané *g)dra > ef hann vœri svA kömiiln
sem hibi^ Brana ávairar: hvorki er ék ^blidft-
drekkr, nð mannœta, ok eigi munda ek-dtepa
jþiky er ek gaf p&r iff í hellinúm Sléggjú^ ok
kipta 'ek undan henni 'ftftunumi ok gaf 'ek
|>ér sax Jþát, er pú' l^<kt hana með. pvi 8ag6-
ir |»ú mér petta svá seint? segir Rálídán, bk
skaltu &t VÍ6U upp standa j töku pau pá tal
sín á miUi. Brana mælti; pat skaltu vita^.
Hálfdán, at mensk er ek i aðra œtt, pvfat
möðir mín vair döttir Vilhjálms konú&ggi úr
Vallandi. Járjohausy faðir minn|.nam hanai
burt^y átti hann mik við henni, o& bregðr már
m^ir til hennar, en 'þó nokkut til hans'^j átt^i ek
at pjdna hundrað flagða. Hálfdán mœlti : illa
piki mér |>ú stödd vera , en nú skaltu h<M:fa á
grúf U| meðan ek leik vi6 systr pinar ; luin kvað'
svá vera skyldu. Hálfdán ierr j^ngat , er |>an
Sigurðr ok Mána glínidu , hann hriádir henni
iyrir bj&rg ofan heldr hraparliga , ok svá gjörir
hann við Moldu, [ok sá heiðarliga i gafhlaðit i,
henni^ Bi'ana litr ]þá upp^ okspyrr, hvarsystr
sf nar sh. Ek hratt peim oian fyrir björg , segir
Hálídán; Jþat var ^ér lítil fremd, segir hún^
J»víat <innur jþeirra var fimm vetra, en önnur
sex , ok mun ek gott af þhr hljöta, ok svá ^d b£
t) jarU, B. ^) þriat hann í6r íafnan jfir haf (Iiamíoruiii;
C) &. V. By ti. >) I,. i Bf Ck
574 IUl>roAllABi4^ftABj|tílKW09TAA. 6-7 K.
s
lagfir l^oiniS til b^llU ttltef ^ er ' batMB. . béiían
ekiait i burt. Hál&Un inaelti> at svá skyldi
vm9 |grSraiia|4til b^UíftsíiUb Qn |eic f ^g-
iftrJiieicA tilskála^bip.;
7. pAerliíiiir.rQriRpeir^ dagar^ b),tiggust
{>eic . fóstbrœiir heinMnilr^' ^káiatiam, ok Toni
velvopQaðiri oklétM fÁf^\f$tt enaj^ir kooia
til BcQoti.: pá kom Brnaa i mdd ^ísxí^ ok
k?a.dðiJM.glaðliga$ biÍJOirmselti: núyil^, Hálf-
dánl at'^u veitir m^ My ok drepum við fiðg6*
iil öU^ Jnvíat ek heS.:mX dr«(pitiiökkur með pvi
móti, ðt.ek hefi gjOrt Þau drukkiji öU, svá
pau dripuat.mðr sjálf^.efi faSir miuA Uggr í
eixmi kerru^ hann.befir prjú höfujSy. ok öU
ósýniUg.. . Hiin stendr á miðju helUsgdlfinuy
hún: er stör, en honum kemr ekki « dvart)
ea þö: attu getir drepit.hann, pá vil ek ekki
^ I>Atren ek xmm. verS^ at fara ttl xii9$ Þ^r,
ef vel fk9l..fara, >9k.^]þiki ínér pat erfitl^, en
ekki vopn'xqá haxin ^bita> nema sa^ ,pitty ok
vil ek p^thafa. Hálfdán. kva6 svá vera. skyldu^
ok fékk henni saxit; en hún fékk hverjum
Jieirra bræðra kylfur stórar, ^r voru.aUar
með janii slegnar; pau gengu innar í .heUinn.
Brana för fyrsty hún slökkvir Ijósit ; peir félag-
ar slá pá flögðin .b9^5i hart ok tíðum; |>ar
tíU margr tvíhöfða&r jðtua. Hálfdán sér ^i^
hvar Járnhaus lá i kerrunni, hann hörglaðist'
]þegar á fœtr; Hálfdán.slö| sem hoQum. var
«) iVtM B. *) örgliiðt, fi, C.
gtSKb HALPBAIIAftBASABAðmiF08T«X. 375
haégast y >i6 ▼áBgHnii á houum meSS HýVímlúj
en haun brá wit hvergi tijS, ok.mœItJK svikít
hefir j^ mik uAy BrBna ddttir { veit lek^t^ ac
Ii^ éc kotDÍnn nálfdán Hríng^oay .SigPniiKÍr
'Ok Sigur5r« peir brœðr sldgu þá; bátiv s^nu tn
hans míéð kyirunum, en hann ttúb'séai áhwy
]þá voru- drepin ðll önnur iilögfiiiL ' J^&haiis
ttfk til Sigurðar, ok brá honum á loptfl |»Vi
slær Hálfdán i knésbœtr honum^- svá hann
fóUry ok verSr Sígurðr undir hónum.. ' Rálf-
dán veit '|»á éigi, hvat hann skal tii gjöra«
pá kom Brana at, ok mœlti: ek muit ajálf
verða at drepa foður minn, jþvíat ek 'séy art
J)ér geti5 eigi banat honum , bk - muu |>at
iUa fyrir mælaðt, ef ek ver$ honum'- at
bana; en p6 skal pat nú vera. Biraiila 'faleypr
nú at ^ ok höggr á háls honum með saxinu , ok
lét hannsvá sittlíff Hálfdán velti^hohuiú þá
ofan af Sigur5i} [í f^ví kom dagr yíir> htílis*
gluggannj ekkibráBranaservi$f»at< ; htlitkipp-
ir upp einum hlemm úr hellisgdlfiuuf'l^ar var
imdír sjávardjiip, par riðr hún niðr í' flögðun-
um* pá er Jþau höiftu petta gjört , ^akkair hiin
peim l^etta verk^ ok ba6 |)á vera h}á sér um
vetrinn. Hálfdán segir svá vera skyldu ; firana
var Já allkátj pœr HiUdr ok íngib jörg ^ fdru
ok í helUnn. Hálfdán lá hjá Brönu hverja
nótt, enpeir fdstbraöiSr tefldn um dagá^. •
• S. Brana hvarf £ burtu hvern ttiorguil^,' en
»yv. í o. . •• • • ■ ,•..... (í
576 HAXFBAHAR8A6ABBðHU?0ST&A. - 8BL.
kom ekki fyrr heim enn at dagsetri. [Eimi
tíma' apyrr Brana ttálfdán, hversu lángt véri
til ^utaaars f séx vikur ^ segir hana. pá er vely
aegichúny et (ér hefir eigi lengra |MStt í hell-
inum, eim er^ (ví nú er sumardagr hinn
íyrsti á morguni ok muntíu hiðan vilja hurt
halda ^ ok skal pat - Terai |MStt mér |>iki annat
hetrá } en ek f er eigi kona einsaman ^ ok er
ek með hami, ok ertu íaðir at jþvi. Hálfdán
kveðst þess eigi þrœta: ok yil ek, at ^ú sendir
mer, segir hann, ef fiat er sveinn, en ^or
sem |iér líkar^ ef |>at er mey. Hún kvaÖ 8v&
vera skyldu : ok muntu sigla héðan til Englands,
|>ar ræðr fyrir sá konúngr, er Ólafr heitir, hann
á sir döttur, ,er Massibil* heitiri hún er nú
vœnust köUuS allra meyja í heiminumy hún
kann allar kvennligar í|»röttir , ok |kat Vilda ek,
at j^ fengir hennar, pú skalt ]þar nefnast einn
kaupmaðr , ok hér eru grös pau, er ek vil gefa
|>ér, ]^u skaltu gefa kotiijngs ddttur, ok muntu
(á £á hennar ást, pau hafa f>á náttáru, ef háu
leggr pau undir höfuð sér^ ok sefr á peim ^ pá
i^nn hún ^ér sem líii sínu ) ok hér eru klæði,
er ek vil gefa |»ér ; á f>au bíta engi járn 9 nema
sax I^itt} aldri muntu á sundi mœðast, ef ]þú
ert f peim^ ok eigi eldr granda; hríngr er
hinnpriði grípr, er pú skalt eiga, hann heitir
Hnituðr, hann er sundr tekinii f |>rem hlut-
um ; ef dvin pinn er hjá pár, ok hafir pú hrfng-
*} eiaa aótty cr þau Toru i fekkjuy B. ^^ UutShÍl, B.
8-9 K. HalpdanarsagaBronvpostra. 577
inn, ^á máttu vita^ hTem dauðdaga hann »tlar
pér } ef hann vill jþik meS vopnum vega j ]>á er
hríngrinn rauðr sem blóð $ en ef hann viU ^ik í
eitri 8vikja, pá er hann svartr sem bik. Gengu
pau nú til sjövar, |>ar attfð skip á sandi; Brana
mœlti: hér er skip, er ek vil gefa j^ér^ Hálf*
dánl- |iat l^efi ek smíSat í vetr, hefir jþat
byr, hvert sem pú vílt sigla, drekinn heitir
Skrauti; Hálfdán pakkar Brdnu gíafirnar} hún
mælti : héðan af muntu kallaðr Hálfdán Brönu-
fóstrí } Al^i heitir landvarnarmaðr Ólafs kon-
úngs, hann er iUr maðr ok dtrúr} hann er,
kallaðr Áki hinniUi, i|>n5ttamaðr mikill; láttu
hann ekkí svíkja |>ik. Hálfdán hH gdSu um
pat , {>au gengu {ȇ heim til hellis | ok sofa af
fi nótt.
9. Um morguninn stendr Hálfdán upp
anemma ^ ok klœSist. pá hafði firana búit skip
hans at ðllu • ok tilkomnir menn hans ; hann
bau5 Bronu at fara með sér, en hiln [kvaðst
par vera verða', en bað pá fóstbrœðr at bera
byrðar sinar af gulli til skips; ok svá gera
peir. Brana tdk sér byrði, ok var sú meiri
enn peirra allar , ok fara pau nú með pat ofan
til skips. Hálfdán stfgr ná á skip, ok [varð
skilnaðr |>eirra Brönu bœði harðr ok l^ngr', ok
Brana ýtti drekanum frá landi. Hálfdán sigldi
>) kya& þat forlog banna, B. ^) skilst Brana þar TÍ^ Hálf-
dán njök harmþnmginy B.
FoiiVAiOAa SðovB Noiii>»i.An>A| 3 Bmu O O
57S IIalfdanarsagaBrövufostea* 9 il
•
i haf , ok rann j^egar, á byr. Brana bafii eptir
hjá sér dreka Hálfdánarj haQn sigldi, . j^
til hann kom at eyjum peimy er Hlatteyjar
heita^ I»ar réS fyrir sú kona, er Hlaðgerðr
heitir; þar dvaldist Hálfdán um hríSy pk gaf
henni mikit féý en hún bað hann sfn vitjaj ef
hann pyrfti lítils við. Hann játar pri, ok
heldr siðan burt frá eyjunum, ok léttir eigi
fyrr , enn hann kemr í England fyrir borg Ólais
konúngs. Hálfdán gengr fyrir konúnginn , ok
kveðr hann, konúngr tekr hbnmn vel, ok
spyrr, hverr hann sL Ha^n kveðst Hálfdán
heita, ok vera einn kaupmaðr: ok vil ek biðja
ySr vetrvistar. Konúngr veitti honum ^t.
Hálfdánf&kk eina skemmu.at láta 1 li sitt, ok
skipaði par mönnum sínum at geymaj feir
Sigur$r ok Sigmundr gengu meS honum, hvert
er hann fdr« Einn dag gengu ^eir allir sam-
aa^ ok kvomu ilt skíðgarði einum|í garðinumsáu
jþeir skemmu eina mjök ágæta, garðrinn var
svá. hár, at öngvir parlenzkír menn kvomust
inn yfir; í garðinum var einn lundr pijök fagur ;
Hálfdán spurði pá brœðr, hvert peir mundu
jipp geta ' runnit garðinn* Sigurðr bar sik at,
ok rann upp til priðjúngs, en Sigmundr til
miðs; en Hálf dán (rann upp á garðinn, ok) gengr
til lundarins ; par sér hann eina júngfr ú , hún
lék sér at guUi, ok kastaði hún pv{ upp, ok benti
sfðan, eitt sinn misti hún ^^t, jj^á jer hán
vildi henda, ok féll j^at Qiðr f garðixm} hún leit-
9-10 K* HalfdanarsagaBböitufostra. 579
ar at gullinu, Hálfdán gengr at henni, ok
gefr henni annat gull , ok var {>at stœrra; hún
pakkar honum' vely ok mœlti: öngan iiiann
hefi ek séð vœnna enn ]>ik^ ok J>at vilda ek , at
]>i5 Massibily frændkona mín, œttizt, pvíat jþið
eruð alllík.
10. Eptir petta gengr hún inn f skemm-
tmay en Hálfdán ferr aptr til peirra brœðra;
sjá mey hét Alfífa, er Hálfdán gaf gullit, hi^n
var ddttir Sigurðar koilúngs af Skörðubórg, pat
var fóðurbröðir Ólaís koiiúngs. Alfífa afhend-
irMasslbil gullit; húnsegir petta eigi pat^uU^
er hún heföi fengit henni : en pd erj>etta betra,
eðr hverr hefir gefit |>ár? hún kvaðst fundit
haia einn mann úti í garðinum , ok hann gaf
mér guUit, ok engan hefi ek séð vœnna- mann
ok kurteisara utan I>ik eina, ok (œtti mér f>iS
mega vera hjónj Massibil varð svá reið vi5
hana, at hún sld hana pústTi svft hún grét,
ok féll svá peirra taL Einn deg gekk Hálfdán
til skemmu konúngsddttur einsaman , pá var
opinn skíðgarðrinn ; hann gekk inn í garðinoi
ok at peim lundi, er fyrr sá hann; f>ar sat
Massibil konúngsddttir, enga mey pdttist hann
hafa séð vœnni, hi&n kembdi sér með gullkambi j
'en er hún sá Hálfdán^ mælti hún: far brutt,
maðr I ef þú vilt ekki vérða drepinn , ok ertu
furðu djarfr, er pd gengr inn orlófslaus. Hálf*
dán lét eigi sem hann heyrði^ ok settist niðr
Oo 2
580 Halfdantar .sagaBrönufostra. lo K.
bjá henni , ok leysti til hnýtilsslauta eins ; par
voru í grös pau, er Brana haJcM fengit honum,
ok bað konúngsddttur eiga, en hún vill eigi;
hann leggr á kné henni, ok gengr í burt sið-
an ;, en hán tekr upp grösin, ok gengr í skemmu
sína , ok leggr knýtit undir höfuð sér , ok sefr
aiþA ndtt. Um morguninn kallar hún Alfífu til
málsviðsik, ok segir: pú, frændkona! skalt
' gánga til þess kaupmanns, er |»ú fannt { garð-
inum, ok seg, a^ hann komi sem snarast á
minn fund, ok gjör petta leyniiiga! Alfffa
mælti: mun nú svá, at þhr hafi ekki verrá
hann litizt enn mér; en nú skal ek fara. Hún
skundar nú mjök sinni ferð, ok finnr Hálfdán,
ok sagði honum, ok biðr hann flýta sér) hann
gerir svá , f err meS henni , ok finnr Massibil
konúngsddttur. Hún mœlti: mikil náttúra
fylgir grðsuip |>eim, er |>ú lag5ir í kné mir
ígœr , fivíat ek ann phr svá mikit , at ek má
eigi af pér s]á$ ok í stað vil ek, at hvort okkar
játi öðru (sfna trú). Hálfdán kvað svá vera
skyldu, ok för |>at fram; kontSngsddttir baS
hann opt par koma, ok eiga tal viS sik; hann
játar þvi^ ok gekk i burt síSan. Liðu nú svá
tímar, partilsemÁki, landvarnarmaðr konúngs,
kom heim. Hálfdán var 8v& mikils metinn af
konúngi, at hannsat honum it nœsta. ^ki færSi
koni^ngi margar gersemar, ok var hann vanr
at sitja honumitnœsta, ok öfundaði hann mjök
Hálfdán , ok vildi hann gjarna feigan ^ ok setr
10'-í1K,HalfdanarsA6aBrönufostba. 581
menn til höfuðs honum, ok varS fiat pö uldrei
fram gengt; opt rægði Aki haun við konúng^
ok vikli hann {>at eigi heyra. ,
11. Á einu kveldi var {laty er peir Aki ok
Hálfdán drukku i höUinni) en konúngr vpr far-
inn at sofa; Áki mælti: ertu mikiU í|>rdtta-
maðr , Hálfdán ! eigi er pat, sag&i hann , viltu
reyna sund við mik? sagði Aki^ má J>ac, sagði
hann. Áki varð glaðr við |>etta . .|>vi hann var
sundmaðr mikiU; síðan fdru menn at sofa.
Um morgunimi stendr Aki snemma upp^ ok
hyggr gott til at reyna sundit við Hálfdáuy
gengr fyrir konúng, ok sagði honum vií>Lal
peirra Hálfdánar, ok biðr hann til fara, ok b'yA
penna leik með alla hirð sina, konúngr játar
pvi, ok er nú útblá»it allri^hirðinni, ok ferr nú
konúngr sjálfr át sjá ]>enna leik. Vatn eltt
var skamt frá borginni^ þar ætla peir at reyua
sundity ok svá gera|>eir, ok kasta sér til sunds.
Hálfdánvar i hrynjunni Brönunautj leggst Aki
ná at honum, ok fœrir (Hálfdán) haná i kaf,
ok hélt honum niðri meir en eykt dags ; siðan
kom Aki upp , ok marði (par á vatni) at kalla ý
fylgðarmenn hans færðu hann at landi, ok
fyl^ðu honum i sitt herbergi, ok var honum
svá kalt, at hanngat eigi mælt. Hálfdán lék
j^á enn marga leika á snndi , ok íór siðan at
landi, ok gekk heim með konángi til hallár,
ok virti hann Hálfdán meir enn áðr. Um
morguninn eptir ferr Ilálidán til skemmu koSL-
582 HALFDANARSAGABRÍmUFOSTRA. 11-121.
úngsddttúr, ok segir henni frá sundinu \ en kún
lét vél yfir, ok bað hann ptf varast Aka, «^ir
at hann muni svíkja hann; en Hálfdán sagði
6vá vera skyldu , ok gengr i brútt siSan. kY\
|>öttÍ8t nú verr enn skemdry ok vildi uú gjarna
svíkja Hálfdán með einhverju mÖti; ok einu
sinni býðr Aki honum burtreiSy en Hálfdán
játar I>v( skjdtt , Áki varS nú haríla glaðri ok
aegir konúngi svá búit. Aki átti ess sv& gott^at
ekki var betra i Englandi/ nema ess konúngs-
ddttur j ess Aka hét Longant ■ , en ess konúngs-
ddttur héc Spdliant^. Hálfdán gengr nú (til)
skemmu konúngsddttur) ok segir henni frá
yiðtali f^eirra Aka> hún lœtr litt ySr pessu,
hannbað hana atljásir, ess sitt, hún kve6st pat
gera vilja, ok baS hann [hylja I>at, svá f»at
vœri hvergi bert^ hann játarpvi^ ok gekk í
burt síðan. En konúngsddttir kom at máli vi5
Alfifu, ok mœlti: ek vil senda pik til karls
{)ess , er héSan e^ skamt i burt , hann heitir
Ulfr, en geymir e$% mitt, pat skaltu sækja
leyniliga, ok fá í hendr Hálfdáni. Alfifa flýtú
ferSinni, ok kom til Úlfs, ok bar honum er-
indi sinnar friírí hann fékk henni essit, en
hún fœrði Hálfd<tni'.
12. Nú kemr sá dagr^ er |»eir Aki ok
Hálfdán skulu á burt ríðaj tók Áki ess sitt|
ok rífir [á skdg^^ en Hálfdán á mdti. peir
«) Wr hyrjar D apir. *) Spolent, C. . ') » Mtaif fiesi Jrá
{ héfir By Ð: sja vidT svikum Aka. ^) ut af boisíaiii, B^ D,
12 Kt HALFDAlfARMGABRÖNnFOSTRÁ. 583
'rffhi át eintt díki; Hálfdáii leggr til Áka bur-
stöng sinhi, ok faefir hann burt úv söMinum,
Ók kastar honum niSr f díkit, svá hann stendr
fastr í leirnum^ [ok kemst hvergi í brutt}
fylgðarmenn hans hlupu at, ok drdgu hann
uþp'y ok lindi hann nú verr sínum hlut enn
áðr, en Hálfdán fékk af f^essu Trama mikinn.
Ákí hugsat um pat nótt ok dag, at svíkja
Hálfdán. Aki hafði frin át Hálfdán átti syst-
ur eina, ok œtlaM hann hennar vilja at fá
til övirðfngar vi5 Hálfdán, ok stendr upp eina
n6tt úr ðæng sinni^ ok gengr til skemmu
{leirrár, er íngibjörg ok Hildr lágu i^ hann
var í skyrtu ok línbrökum, eigi voru fleiri
menn { skemmunni; en er Aki klappaSi lófa
sfnum á hurðina, ok mœlti hljdtt, at pœr
$kyldi upp lúka, ok kvað Hálidán par vera^
bað hún Hildi at fara tii dyranna, Hildr fdr til
dyranna, ok lýkr upp hurðunni, ok sér at petta-
er Ákiy verða pœr nú svá hræddar, at pœr
vita ei0i, hvát f^ær skulu hafa sik, en Xka varð
bilt inn at gánga , ok studdust f ram á dy rastaf-
inn. íngibjörg mælti : |>at vildaek, át Brana,
fdstra H^Ifdánar, hjálþaði mér; en er hún hafði
petta mœlt, var Aki fastr við hurðina^. svá
hann mátti hvergi I>aðan fara , en veðrit tdk át
hves^^a ok ffysta, ok tdk Áka at kdlna, svá hann
i**"
* } ok allr ▼ard' hann þrekkiigr (þrekkr , D} , ok var liani^
dregínn úc díkinni ódaué^r at eíns, B, D^ ^) hjönirnar^ B\
Íör^ioa y C, 'D,
584 HalPD ANAK 8A6 A BaÖSDFOSTRA. 12-13 K«
t ■
I
ékalf af kulda ; ]þar varS hann al; standa alla
Ðdttina; ok um morguninni er mennHálfdán-
arkvomu til skemmunnar^' sáu JieirÁka, ^ar
er hann 8t($ð| ok 8ögðu Hálfdáni) en pegar
hann kom til , varð Aki Jþegar lau8| ok mátti
hann eigi mæla. Hálfdán lét fljtja ];iami til
hérbergis sjálfs hans; en j^egar er Akimátti
mœla, ásakai^i hannsik mjök, ok J>(5ttist mjkla
8neipu fengit hafa y hann hug^M nú at svíkja
Hálfdán sem mest. •
13. Einn tíma býðr Aki koniSngi til
veizluy konúngr fdr við margan manh, ok
var par Hálfdán í ferS| Sigurðr ok Sigmundri
ok veitti Aki vel, ok var kátr við Hálfd^n;
einn dag veizlimnar var Jiat^ er peir Hálfdán
ok hans félagar drukku i einum kastala^ ok
Aki hjá f^eim, en konúngr ok hans menn Toru
í öðrum 8ta8, Áki var allkátr, ok bar peim
ákaft drykkinn; ok með jþví at drykkrinn var
áfengr, duttu |)eir skjdtt niðr sofandi. Áki
kallar pá at sér sína menn, ok lætr bera eld
at kastalanum | ok ætlar at brenn^ pá inni;
eigi vissi konúngr petta $ kastalinn tekr nú at
loga^ ok svá klaði J^eirra fóstbræðraj í þvíbili
kom kona ein fram úr skdginumy hún var
stdr vextiy ok veðr |)egar eldinn, ok tekr pá
fdstbræðr alla í fáng sér, ok berr pá útdr
eldinum fram á skdginn. par vaknar Hálf-
dán^ ok sér at Brana er par kominn; hún
mœlti: pat er forn orðskviðr^ ok er sannr,
13-14 K. Halfdasjlr aAG a Ðrö^ufostii a. 585
_ * I
seiiiJ: G^ fafglapa at snotrfi^y par sem .^ átt
hlut at} ek raraða ^ik, at |»ú skyldir eigi lita
Aka syik}a ^ikj Jiefir ^ek hú gengit frá xaeyj-
uDni »viku gamalliy ok trúi ek at hún áh
orS^^ f Ifl^ 0(k méí ek eigi hér vera leng^ ; skildu
pavi jþi fit aýn^ en. eigi at vináttu. pá vakna
fieir brœSry ok fara heim með Hálfdáni, ok
sögðu kQfíúngi^ l&vat Aki hafti gjörty .en kon-
úngr gaf s&r fátt atí þvl hann var vin Aka.
N|i.s)cc|l segja frá Ak^ ok hans mönnum, at
(egar þeir sjá konnna , hlaupa ^eir í skdginn
m}ök .hræddiry ok er i^ki. nú fyrst úr sög*
uxmi; konú'ngr kom heim eptir tíðindin*
14. pat er nú ^ví nœst at segja, at kon-
úngr efnar jólaveizlu miklai ]>ar kom Sig-
urðif konúngr af SkörSuborg, ok mart annat
stórmenni^ ok et fyrsta kveld^ er menn voru
Jcoxmiir i ssetiy gengr innar Marsibil konúngs*
ddttir með sinn skara, pær Hildr ok Íngibjörg
Toru ^ar. i for meS hei^ni, ok sat á sína hönd
henni. hvx)r |>eirra ; en ^r útífrá sátu skemmu-
ineyjar hennar. AUífa lék ser á gdlfinu.
Signrðr . konúngr , faðir hennar, kaliar hana
til siui pk ,setr hana í kné sér^ ok mælti;
seg . mér y hvat konu pat er sem sitr á
hægifi hönxl frændkonu ^inni?" Hún heitir
Íngibjðrgi segir Alfífai ok er systir kaup-
inanns pess, er hér.kom i sumar. Konúngr
mœlti: |>ú skaltfara til Marsibil konúngsdótt-
^
s) bafgLipa át snytra, C.
V
586 HaLI^BAH Aft SA6 A BftÖHUFOSTHA. 14-15 K.
ur, olc 'fieg at hún láti pat fram gengt verÍSa,
at ek eigd pá kontu Alilfa ferr,' ok fram
, kemr til sinnar frúry* ok berr hénm boðskap
sbis föiur. Konúngsddttir [bað haná' vi5
Hálfdán petta rœða. Líðr nú af ntfttin^' ok at
momi dags gánga I»aú á máhtefnUy konángs-
döttir ok Hálfdán, bk Sigurðr konðngr; hana
biSr pá systur Hálfdánar; konúngsddttír flytr
jþetta mál með honum; Hálfdán œœlti: full-
kosta piki mér konúngi^ 'þó hann eigi Hildi.
KoniSngr byrjaSi 'þi at nýju bdnorSit'j Hálf-
,dán tök jþví yel; ok með sampykki brœtra
hennar var pessu ráðity ok var þá jdlayeizl-
f
unni snúit' uppí brullaup, ok var at seth hálf-
an mánuð. Ok eptir veizluna gaf Sigurðr
konúngr mðrgum góðar gjafir, ok fdru heim
til Skörðuborgar með drottníngu 'sfna. Sig-
urSr for me6 j^eim, en Sigmundr var eptir
hjá Hálfdánit.
15. At sumri komnu býst Hálfdán í
burt af Englandi , ok einhvem dag gengrhann
til skemmu konúngsdóttur, ok segir hénni at
hann ætlar í burt , ok hefna föSur síns. Kon-
dngsddttir mœlti : tuttiigu skip eru hér í höfn-
inni, er ek vil gefa þhr. Hálfdáh (akkar
henni, ok kvað systur sína'^ skyldu hjá henni
eptir ver a $ hún játar fiví , tekr hann pá orlof
af henni ok systur sinni , ok gengr burt síð*
^) ok imdí, b. V. Dy Ð.
I
15 K« HALFDANAaSAfiABAÖKUFOðTXA. 587
aii| ák fyrir konúng, ók pakkar honúm vetr-
visdnaiy ok tekr af honum orlof y^ ok gánga
^eir Sigmundr síðan til skipa^. .Ea er HálJ-
dán var i burt farinn, kemr Aki at máli vi5
^onúng, ok mælti: vitiS Jii^r, berra! at Hálf-
dán hefir barnat döttur yðra ; eigi véit ek |>at|
segir konúngr, ok bað Aka í stað fara eptir
faonum viS marga mehn^. Hann var^essarar
ferðar fús, ok fdr eptir Hálfdáni með tiu'
rnenn. Nii er frá })eim Hálfdáni at segja, at
f»eir gánga eptir einni skógarbraut; Hálfdán
gat pá at lita ferð Aka y hann var |>á i herklœð*-
unum Brönunaut. Aka berr bráðan at, okstíga
f»egar af baki , ok sækja |>egar at Hálfdáni ; en
f>eir Hálfdán ok Sigmundr snúast at bökum, ok
yerjast allkarlmannliga ; ok |>ö kemr |>ar, at
Aki drap Sigmund með |>eim hœtti^ at bann
höggr undan honum báða f ætr , ok eptir faU
Sigmundar reiðist Hálfdán ákafliga, svá hann
drepr alla menn af Aka^ en handtekr hann
€]álfan| ok skér af honum nefít, ok (stakk) bœði
augun/úr honum y ok sker af honum bœði eyr-
un ) ok geldir hann $ siðan brýtr hann i honum
báða fdtleggina , ok snýr aptr tánum , en fram
hælunum, ok setr hann siðan á bak,- ok snýr
éssi hans heimleiðis til konúngshallar. Hálf-
dán var [^bvorki móðr né^ sár , hann heygir |>4
* ) en Sígurd'r var eptír hja fngíT)|örgii ()úngfrúnnin , D), h,
t/. B, D. ^) ok drepa hann, *. i/, D. ») 30, By D. *) mód'r /
en ékki^ B^ D. ^
588 HaLPD AH AR 8 A6 A BaÖNUFÖSTAA. 15-16 K.
SigmimGU ok ferr>«{San til skipa, ok segir ^nöim-
um 9 hvat i Íiafi g]orzt meS |>eim Áka, en þeir
Utu vel jfir. . Hálfdán siglir nú meS túttugu
akip af Englandii ok dreka ainn um fram, hann
kemr til Hlaðeyja^ ok fagnar HlaftgerSr hon*
um vel, ok gaf honum tuttugu skip meS
mönnum ok fé. Hálfdán jþakkar ' henni |>essa
gjöf. Nú skal segja frá Áka, at hann kemr
heim^ [ok rembist ekki alllítit^i ok sjá kon-
úngsmenn hann, ok segja konúngi^ at hann
er heim kominn ý konúngr sér nú Aka, hversu
hann er útleikinn j rekr konúngr>hann i burt,
ok kemr Áki ekki siðan vi8 pessa sögú.
16. Ná skal víkja aptr til Hálfdánar, at
hann siglir i burt frá Hlaðeyjum méS fjöra
tigi skipa, ok heim til Danmerkrj ok er vfk-
ingar vita, at úfriðr er kominny skunda j^eir
til bardaga} aungvir landsmenn vildu berjast
meS fieim; fdru f^eir til Hálfdánar, [ok finn-
ast peir á sléttum vöUum'^ ok tökst par bar-
dagi liarðr; gengu vikíngar' hart fram, verðr
skjdit mikit mannfall i her Hálfdánar; hann
mœlti |>á við men^ sína, at f>eir skyldu hlifa
sér, en sœta eigi mjök áverkum við vikínga;
liöit Hálfdánar gengr f>á hart fram, ok finnast
f>eir SnækoUr ok Hálfdán i bardaganum^ ok
lýkr srk peirra viðskiptum, at SnækoUr feUr
dauðr til jarðar; en er Sóti sér faU brdður
I) V. / hin. ^3 Þ^^^^r iai*l kom til bans med' miklu li^iy
IS, D. ') AtíT éUppr D at /uUu.
16-17 K, Halfdan AR sAe aBrönupostii A. 589
I
sfns^ veífr hann fram et HálfSáni, ok hðggr
til hans, Hálfdán hlidp í lopt upp, ók misti
Söti hansy en mœkir Sdta hljdp niðr í völlinn,
ÓV laut hann eptir hSgginu; í {>ví slœmir
Hálfdáir qndan honum báða fætuma í knjálið^
unum, haan féll f>á/ok rar [pegar litlu^ dauðr^
ok mælti: mikinn sigr héBr 'þú nú unnit,
Hálfdán! segir hann, er "þú hefir mik at velli
lagt, pat mæli ek um, at f»ú munir ekki til
Massibil konúngsddttur, heitkonu |>innar. Eptir
Jietta dö Sdti, en Hálfdán drap hvert manns-
bam, er Sdta, hafiSi fylgt} en Hálfdán gerðist
konúngr yíir Danmörku^ ok mundi ekki til
Massibil koniingsddttur.
17. Eina nátt^ pá er Hálfdán lá i sæng
sinni, vaknaði hann viS pat, at par var komin
Brana, fdstra hans, at honum, svá mælandi:
stattu upp, Hálfdán! segir hún, ef þú vilt
eiga Massibil konúngsddttur , f>viat Eirekr
konúngr úr Miklagarði er kominn i England,
ok biðr hennar, en hún læsir sik i skemmu
sinni^ ok nær konúngr hennar málialdrei, ok
far pú á Skrauta, drekapínum! Hálfdán stendr
]>á upp, ok man allt, sem hann vakni af svefni^
hann férr til skips einnsaman, ok hrindir
fram drekanu'm , kemr pegar á blásandi byr,
lottir Hálfdán ei^ ferð sinni, fyrr enn hann
kemr til. Englands í pá höfn, er fyrr hafði
hann útlagt , ok var bá komit at kveldi ! Hann
• ) þ6 eigí, B, C
590 HALPDAHAaSAGABRÖNUFOSTRA. 17 K.
gengr upp frá skipi^ ok kemr at skfögarði
konángsddtturi hann rennr |>egar upp garli-
inni ok klappar á hurðina^ pœr«Massibil qk
íngibjörg heyra höggit. íngíbjörg mœlti: ygii^
Jietta högg var6 mér gott, ok vilda ek upp*
láta } Massibil bað hana ráða ; hán lýkr nú upp
hurðunni) ok sa par kominn Hálfdán, brdðir
8inn« Verða þær honum harMa fegnar. .pegar
um morguninn gengr Hálfdán fyrir Olaf kon-
úngy ok biðr Massibil sér til handai en kon-
úngi brá svá við J^essi orð 9 at . hann gipti
honum ddttur sína^ enhafði áSrœtlatat drepa
hann. Eirekr konúngr bað nú íngibjargan
Hálfdán gipti honum hana. pá var par kominn
Sigurðr konúngr af Skörðuborg, [ok með hon-
um Sigurðr, fdstbrdðir Hálfdánar, hann bað
Alfifu til handa honum, ok var hún honum
gefin, ok;. voru ^essi brullaup ðll í einu', stdðu
'þavL hálfan mánuð með mikinn prís. £n eptir
veizluna afliðna gaf hvorr konúngr öðrum gjaf-
ir gdðar, fdr Eirekr konúngr ok hans drottníng
heim i sitt ríki', ok ríktu |>au ^ar til eUi, ok
er mart manna frá peim komit. pau Sigurðr
ok Alfifa fdru heim til Skotlands, [ok stýrði
*) ok bttðr Hildar; Hiafd«n Mgé'i þat skyldi Tcra, ef hana
viKU gipta AUKuy dfSttvr sina, SigurðTi, fóttbnSd'ur tinum, en kon-
éngt játar þvL Yar nú bi&it tí& bn&éílaupum ^ ok skyldu þau
Tera ðll i einum staé*; kom til þetsarar Teixlu fjolmenni niikit.
ptLT kom jþonrid'r jarl, fóstrí Hálfdánar^ þar kom ok Brana me^
d^ttur tina; þótti biin Tera bin vœnsta kona, þo bemii Teni
ei fisat aaman. þorvidV ba^ benaar sér til bandaj ok Teilti
HálldÍB bonum þat, B. ^) Grikkland, B« .
17 K. HalPÐANARSAGA BnÖNnFOSTRA. 591
I
pYÍ Hki.til dauðadags^. Var pá andaSrÁng-
antýri faSir hans* Hann átti sár ^ann 8on|
er Ángantýr hét, sá t^k ríki eptir hann^ ok
var5 frœgr maSr^. pau Hálfdán ok Massibil'
fdru til Danmerkr^y ok riktu par, til er Olafr
konúngr andaðisti en pá fdru ]þau til Eng-
landsj ok ríktu |>ar til elli. pau áttu pann
son, er Rikarðr hðt; hann varð konúngr i
Englandi eptir fðður sinnj pat segja sumir
menn, at sá Rikarðr vœri faðir Alaflekks% ok
lýkst hir nú saga Hálídánar BronufóstriEi.
> ) ok Tar íiann þtr tíl koni&iigs tekinn , því , B. '^ N^
Sigttf^r koniiiigr ok Hildr dz^ttnfng fóra keim til SkörðTtoborgar
en^ h» V. B. ^^ ^\ •Uppr C ^) þorrið'r jarl ok Brana fóm
med* þeim , ÍHIX Hálfdán þeim bezta jarUdœmi i Danmörk , ok
▼ora þau lians rád'aneyti, med'an þau h£&u, B. *) tn tá 8em
fékk d^ltur Brðna Tirtf kon^bgr ÐavmArk 6* v^ B«
Sagan af Sturlaugi starfsama
Ingólfssyni
i B-iilfiH menny peir sem sannfróðir eru [at
um^ . tíðindi, vita, at Tyrkir^ ok Asiamenn
bygSu Norðrlönd'; hdfst |>á túnga sú, er sfðan
dreifðist um öU lönd. Formaðr ^ess fdlks
hétOðinni er menn reka œtt til.. í |>ann tíma
réði sá konúngr fyrir prándheimi í Noregi,
er Haraldr gullmuðr^ hét^ hann átti drottn-
fnga; ekki er getit bama peirra. Jarl einn
var f rfki hans, er Hríngr het, hann sat [fram
við sjd f Kaupángi*} hann átti ddttur eina,
er kölluð var Asa en fagra, pvf hún bar af
öllum jdmfrúm henni samtíða sem rauða guU
af eyri blökku , eðr sem sdl af himintúnglum
öðrum. íngólfr het rfkr maðr^, er réð iyrir
Naumudælafylki ; hann átti pann son, erStur-
laugr hét, hann var snimma mjök mikiU á
vöxt', Ijós á hár ok hörund, kurteisUgr f öU-
^^þannig B, (r ; ok þaii , uf. ') Gríkkir, B; GnkkUnas,
G' ^) i fyrstn Norðrralfunay G. ^) giillmaiuir, G; guHkambr
337 s'4 6(^. ^) inn i héméri Kanp^ga/B; ánamrí i Kaupimgi,
G. ^) liann Tar hertir ágastr^ b. i/. G. ') tterkr at afli b>
V. B, G.
IK. Stdrlaugssagastarfsama. 593
um háttum > ok allr var bans Ifkami vel skap-
aSr, blíSr í máli viS sina menn, hægr i skapi,
ok ör af penfngum ; 'pvi var hann stórum vin-
sæll. Hann vandi sik við skot ok sund ok
allskyns iprátÚT. íngólfr, faðir hans^ hafði at-
setr á ^eim bsBi^ er heita Skartastaðir^ j hann
var hinn mesti rausnarmaðr j ok hafði^ f]ölda
fólks með sén Annat bú átti hann sér i ey
^eirri, er Njarðey* heitir^ var pap ok fjöl-
meni^ mikit, ok enn átti hann önnur fjögur*
bú. Maðr hét Asgauti-^y hann bjd á bœ (eim^
er Túnglaheimr h'eitir, bann var mikilshátt*.
aj maðr, hann átti pá konu, er Gríma hét;
pau áttu tvo sonu > hét annar Jökull, en annar
Guttormr, jþeir voru gildir menn ok velment*
ir sem faðir Jieirra. Maðr hét pdrgautr, hann
bí<S á eyju peirri, er Loka heitir; kona hans
hét Helga) ]^u áttu tvo sonu; hát annar son
]þeirra Sótiy en annar Hrdlfr nef)a; |»eir voru
miklir menn ok sterkir. Hrafn* hét maðr,
hann var bdndiy hann bjd í eyju f^eirri^ er
XJrga* heitir} kona hans hét Helga, (au áttu
einn son, er Sigvatr hét; hann var sterkr at
afli ok menntr veL Jámgerðr hét kona ; hún
bíd á peim bæ ^ er á Bergi' heitiri skamt frá
tngdlfi} hún' átti sér pann son^ er Aki hét,
hann var mikiU maðr at afli , hann gekk nœst
a) hkælastn^ir^ G. *) Maríey, D; Mæpsey, G. ') bitt
|>ríd]a, G, ^) Asgautr, B. ^J Hemingr, B. ^) Ywrgt, G.
7} M^ii B^ Bjargiy G» ^) Tar ekkja, ók^ h* v« B.
FosvAiDin Söavm VömDAUurDA, 3 B»di. F p
594 Sturlaugs sagX STARFSAMA. 1-3 k.
Sturlaugi um allar {þröttir af péim mönnumy
sem honum voru samtíðaj peir lékust við
bamleikum, Aki ok Sturlaugr, pessir menn
lékust allir bamleikum, er nú vora taldir,
ok námu allskyns íf^rdttir, |»œr sem mönnnm
voru pá tíðar at kenna sonun#^{num ^ ok sdr-
ust peir í fdstbrœðralag , voru þó allir saman
qaeð feðram sínum í gdðu meðlœti.
2« Véfreyja hét kona [mikilhæf ok auð-
igi ok hafði búit á ^eim bæ Vé'; sonu átti
hún tvO| hét annar Rauðri en annar Hrafn';
báðir voru peir miklir ok sterkir menn ok
vel búnir at [vopnum ok klœðum'. Fdstrí
Véfreyju hét Svipuðrj pau voru bæði marg-
VÍ8 ok frdð í flestuj hán átti bæ gdðata, ok
voru tvennar dyrá, [sat hún ^ar hvern dag^^,
ok horfði sinn dag i hverjar dyr, koni henni
fátt dvart; jafnan spann hún linj hún sat á
stdliy hún gerðist mjök rauðeygð af elli, en
pd sá hún ^ er nokkut fdr at garði, hvat sem
atfdr> pví fátt kom henni dvart. Asa hin
fagra vár par á fdstri^ méðan hún var úng,
ök nam ^ar kunnáttu« Véfreyja unni henni
mikit, ok hvor annarri peirra.
3. Einn tíma talar íngdlír við pá Stur-
laug ok f dstbræðr : h versu lengi skal svá fram-
fara^ (sagði hann)^ at |»ið fdstbræðr leikizt bárn-
leikum við^ sem meyjar til manna? væri f>at
«) Yie, A; húnhi6yi& fjöU nppi Á þeiin bæ, er { Dal heilír.
3-4 K* Stublaugssagastakfsama. 595
heldr rÖskra drengja sifir, at fremja^ nokkut
til frama y eðr biðja ser kvenna at minnsta
kostí^ ok setjast i bú ok stýra ríki ok fé meS
föður sínum. Sturlaugr sagði: hvert skal ek
mér konu biðja, er 'pú eggjar pess svá mjök.
íngölfr mœlti: 'Hríngr jarl á sér döttur, er
heitir Ása hin fagra^ hún er vœn kona ok
vel viti bprin. Sturlaugr segir: ek em ena
eigi mjök gamall til konbœna, ok lítt ráðinn
í skapi| en f>ö mun ek pessa leita, ok œtla
ek pd til lítils koma muni. Nú búa þeir
ferð sína, ok eru samán 60 manna velbúnir
at vápniun ok klæSum ok hestum; ríSa nú
leiS sína, ok koma at kveldi dags til Hríngs
jarls, ok fá par viStökur gdSar } gerSi jarl veizlu
gdSa ok merkiliga 1 mdti ^eim ^ sátu f^eir far
3 nœtr. Ok einn dag gengu fieir meS jarli
til skemmu* Asu^ ok hefir Sturlaugr frammi
erindi síui ok biSr Asu sér til handa. Jarl vikr
til sjálfrar hennar. Nú segir jarl ddttur sinni
til ^eirra, ok mœlti svá: biðli áttuf hér at
svara, ddttirl Asa mælti: hvat heitir sá ? hann
heitir Sturlaugr) segir jarL Ása segir: fyrir
hvi munda ek eiga {>ann mann, er jafnan vinnr
heima búverk meS mdSur sinni , ok gerir ekk-.
ert til frama? ViS|)essi orS varS Sturlaugr reiSr
míðk, oktiSr i brott ok.heim.
4. Um vorit búa peir fdstbræSr 10
P p 2
596 SturlaugssXgastarfsama. 4-.5K»
or landi, ok herja um Austrlönd, ok haFa jafn-
an sigr^ kvar et |>eir koma; peir létu fara í
friði kaupmenn, enbtutu undir sik spellvirkja^,
ok voru úti á sumirum í viking, en heinaa um
vetrum*meS feðrum sínum. Nú fýsir |»á' firá
«
pessari iðju, ok skipta nú ollum herföngum;
taka peir fóstbrœðr lausafé% ok fara 'með til
feðra sinna, en peir láta liðit^ liggja'í hernaði
með skip sín, silja peir Sturlaugr ok ftSstbriBeðr
nú um kyrt.
5. Pat er nú hir næst at segja, at drottn-
ing Haralds konúngs tdk sdtt ok andaSist^ pat
p(5tti konúngi mikill skaSi, pvi hann gerðist nú
svá mjök gamall, ok varð hann hryggr vi5
líflát hennar. Ráðaneyti ok hirðmenn kon-
úngs segja honum ráð, at biðja ser kvennu
til drottningar: ok megi 'þhr |>á afhyggja af-
gángi frúinnar, enprá haua eigi lengr. Kon-
úngr segir: hvar skal ek mér konu biðja?
Peir segja: Hringr jarl á sér ddttur, er Asa
heitir, hana máttu fá, ef J)ú vilt, |>egar þhr
lízt. Konúngr segir svá vera skyMi; búa nú
ferð sina, ok hafa hundraS manna. Nú ríða
|»eir par til er |íeir koma á fund Hrings jarls;
hann var úti, ok voru menn á leiki fyrir hon-
um. Konúngr reið at svá snart, at menn
stukku frá tve^gja vegna. Konúngr gerði tvo
kostiy' at festa honum ddttur sina, elligar
»3 riínsinenn ok illTÍrkjay G. *) Sturkug, at kœttft, jB, 0*
^) hvcrr sínA hliit af ftnu, G. ♦) h^ byrjar C.
5-6K. StDRLAUG8 8AGA8TARFSAMA. 597
V
mundi hann |»ar drepinn í stað. Jarl segir:
förum vér til skemmu Asu, ok tölum við hana,
svá vér vitum, hver svör hennar eru. Nei!
segir l^onúngr, eigi vil ek vera vonbiðiU ddtt*
ur ^iiínar, ok kjðs skjdtt annathvort! Jarl
ihugar nú, ok pikkist vita, at hann muni
ofrliði borinny rétti fram höndina, ok festi
konúngi ddttur sína; skyldi hún sitja i fest-
um 3 vetr; snýr konúngr pegar i brott, ok
riðr heim^ unandi vel við sina ferð. Járl er
eptir, ok unir heldr litt við sinn hlut, stendr upp,
ok gengr til skemmu Asu, settist niðr, ok
blés raaeðiliga. Asa mælti ^á : hvat er |>ér at
meini^ faðir minn! er pú ert svá fálátr', eða
hefir pú nokkur nýtiðindi oss at segja. Tíð-
indi pikkja mér, segir jarl, at ek hefi {>ik
nauðigr manni festa. Hverr er sá ? segir hún :
Haraldr konúngr, segir hann, hefir fest pik,
ok skaltu sitja i festum 3 vetr. Hún svarar
]þá: eigi valdist sá hinn minnsti* til, en eigi
má vita, hvat ^á er tiðinda, kaun vera öðr-
um sh œtlat, ok skipast* má á skemmri stundu,
ok ver kátr, faðir! Jarl mœlli: belr pættt
mér pú gefin Sturlaugi. Hún svarar: eigi veit
ek, hvat fyrir beztu má verða; nú Ilða stund-
ir, ok er nú kyirt um hríð.
6. Einn dag er pess getit, at Hríngr
jarl var úti á leikvelli, ok hirðmenn lians meS
Ijouum; f>eír sáu kouia riðandi matin af mörk-
i) l.iUl»> />, r. a. ») »kc/iuilíi;aslú C, G, ^) hicylast, C*
598 Stdrlaðgs saga starfsama^ 6 k*
inni fram, mikinn Texti, keitr hans var allr
brynjafir, ok srk sjálfr hann, svartr skjöldr á
hlit^y höggspjdt i hendi; hann reiS srk snarty
at menn stukku undan tveggja yegna; hann
reiS svá fram , ok sat á hesti sfnum, ok lagði
spjdtit fram á milU eyma á hestinum, ok
mœlti: heill herra! Jarl tók kyeSju hans, ok
spyrr, hverr hanu ▼0rí. Hann segir: ek.heiti
Kolr krappiy en pat er erindi mitt híngat,
at biSja Asu, ddttur j^innar, mér til handa.
Jarl mœlti: yeiztu pat eigi, at hún er festar-
kona Haralds konúngs. Kolr segír : eigi ^ikki
mér verr at eiga hana, ok gjör i^ú annathvorti
at þá gef fram festarnar, elligar rek ek spjdt-
it i gegnum ^ik. , Jarl íhugar nú f>etta, ok
f)ikkist nú vita, at eigi muni kostrinn góðr',
kýs |>at af at lifa^ ^tti [einskis utan iils ^að-
an af vbn^y fiótti honum eigi undir, hversu
illt peir œtti tU samans Haraldr konúngr ok
Kolr, ok selr nú fram'festaraar. Kolrmslti:
seg Haraldi konúngi, at ek skora honum hólm*
göngu austr viS Gautelfi ^ pá er liðr hávetrimi ;
hafi sá meyna^ er sigr fær^ [en komi hann
eigiy né vogi at berjast, I»á' beri hann níðínga-
orðfyrirhverjum (manni), svá lengi sem hann
lifirj sitiðheilir, herral Síðan snýr Kolr heati
sínumi ok reið brött^ ok fKSttist^rel hafa fram*
i} at leggjft hana a vald hant, ft. i/. G, ') éinakis flli or->
vSPnt fyrir.þenna óvín , er hverretna (allt^ íllt gjörd'i, By C$ v.
»' G. 3) ella, B, C, G,
6*7 K. StdalaugssagastaafsAma. 599
gengit. Jarl unir iUa vi5 8inn )ut , ok 8itr ept-
ir nokkura stund , stendr síðan upp^ ok gengr
til skemmu ddttur sinnar, ok settist niðr hjá
lienniy ok má valla mœla. Asa mœlti: ertu
sjúkr^ faðirminn? Jarl mœlti: betr vœri sdtt
ok bráSr dauði^ enn fá slíka skömmy at gefa
nauSigr ddttur sina. Ása mælti: hverjum er
ek nú gipt? Jarl mœlti: bann heitir Kolr
krappi. ,Háusegir: bregSastmá til betra^ enn
eiga hinn versta mann, ok verSa mun betri
vor hagry enn svá sem nú er œtlat; ok eiun
mun hljdta penna kost, en eigi tveir, má ok
sváverða, at hvergi |»eirra hljöti, ef vel viU,
ok ver kátr, faðir! segir hún. Jarl mœlti:
.vœri vel ef ena^ væri^ sem ^ú mœlir^ en pat
uggir mikf at eigi [hljdtist pat af^, ef {)eir
drepastsjáliir, en ^á yrði, sem ek vildi. Nú
skilja |nau at sinni.
7. Haraldr konúngr £:egnar nú {^essi tíð-
indiy ok J)ötti eigi betr enn áðr fyrri, leitaði
nú ráðs hér um við sína viai. pat kemr upp,
at konúngr sendi menn sína á fund Hemíngs,
at bjdða honum til jdlaveizlu , ok |>at með at
hann mundi eigi gjafalaus' i brott fara. Hann
f ékk pann mann^ er Kolli"^ hét, at fara pessa sendi-
för. ' Ná fara peir norðr i Naumudal' á fund
Hemíngs^ ok kvöddu hann, ok bera f ram eyrindi
») eíun, G\ SYo, /?, C *) þarmig hin\ hljód þcir, \^. ^j
þannig iiin \ gæralHiis, A. ^) Kolr, C J KoUr,' G, *) iUums-
600 STÐRLA068ðAGA8TARPSAMA, 7K,
konúngs. Hemíngr hafði Terit hinii mesti
hdlmgaungumaðr 9 en gerist nú hniginn xA
aldri ok haföi verit i missœtti nokkura stund
við Harald ' kónúng. Ni& segir sendimaðrinn f ram
eyrindi sín. pá svarar Hemíngr : eigi man ek
at konúngr hafi mftr fyrr heimboðit; nú eru
tveir kostir fyrir hendi, at sitja heima ok van*
rækja konúngs bo5, eðahœtta á, hvat undir býr^
ok ^vfat nú er eigi í hœttu um gamlan mami|
pá fari sem má } er eigi enginn eptir^ meðan
Sigvatr sonr minn lifír. Nú býr Hemfngr ferð
sfna á hans fund viS I2ta mann^ ok koma þeir
jöla aptan hinn fyrstay ok gengu i höll fyrir
konúng, ok kvöddu.hann vel. Konúngr tdk
vel kveðju peirra, ok ruddi^ öndvegi, oksetti
Heming hitt næsta sér, ok drukku glaðlxga af
jólin i g<58u yfirlæti. ' £n afgöngudag' jdlanna
gekk konúngr á málstefnu, okHemingr. Kon-
úngr mœlti: bólmstefna er á hendi mér^ ok
'sé ek l^ar til at pú munir l^ysa mik undan vi6
KqI krappa. Hemfngr segir: eigi veit ek pat,
at |)ú hafir veitt mér sv& mikit y at ek muni
leggja lif mitt í hættu fyrir pik, j^ikki mér eigi
[örvœnt (sé) við hraustan mann*^, at eiga heldr
viS trölL Konúngr mælti ; j^vi leitaði ek pess
við f)ik » at mér jþikkir pú mesta kempa verit
hafa nœr allra hér i landi } Jþikki mér |>ess von,
at engi yerði til, ef ^ik brestr, sem pú ert;
M Olaf, C. i) T>'nidí, B; V. » C, G. ») affAradas,.B, C,
G. ^) tem vid' h. m. ae, B^ 0» G,
7K. StURLAIJGS SAGA STARFSAMA. 601
en ef (á kemr aptr or þessari ferð , jþá skal ek
fhc yei íauna með §uMi e&r silfri. Hemingt
segir : ]^t er sannast , ét hér er lítit í htettu um
gamlan mann, er falls Ton at fornu tri, ok
mun ek fara sendifor pessa. Kontingr segir:
(mæl) alka drengja hráustastr á sjö ok landii
var pess Ton, at ^ér mundi vel fara. Nú b'ýr
Hemíngr fer6 sína, ok ríðr í burtu leiðar sinn-
ar, ok littir eigi fyrr, enn hann kemr til Gaut-
elfar austr; rar ]^r Kolr fjrir. En er f»eir
fundusty spurði Kolr, hvat Hemíngr skyldi«
Hemíngr segir: ek sstla at g^ga á hdlm viK
]þik. Kölrmælti: Iftit legg8t|»áfyrir ibik, ef pú
leggr mik tft velli, felda hefi ekpá, sem sterk-
ari eru, ok hafa verit líkari til frama/ enn pd
ert^ ok Ux heim apti*^ en fálnir vápn I>ín, ok
segst yfirstiginny ok pat at pú porir eigi at
berjast vi^ mik. Hemíngr segir: heldr vil ek
dejrja^ enn bera níðíngsor5 fyrír hverjum<
manni. Kolr mælti : eigi skal ek |>inn hund
spara at drepa^ er f>ú vilt pat eina. Um kveld*
it tjölduSu peir sér bá8ir| ok sofa af um ndtt-
ina. Um morgininn stendr Hemíngr upp , ok
sér at Kolr er kominn til hdlmsins, ferr hann
nú til hölmsins með sína mennj nú kasta ^eir
feldi undir fœtr sér^ ok segir Kolr upp hólm-
göngulög; síSan gánga ^eir saman, ok börS^
ust, en svá lauk, at par féll Hemíngr fyrír Koli.
Kolr mælti við menn Hemíngs: nú skulu j^ér
<^ liintun versUlj ^i .C>
602 Sturlausssaga starfsaha.* 7-8 k.
«ptr fara á kouúnga fund, ok segía faonum, at
hann geri annathvort, komi ajálfr til 'bardagi
Tit mik 9 eða fái j^ann mann fyrir úk» at nakk-
* ur l^róttr sé í, ef hann œtlar sir koiiuna, e$a
ihun hann af henni sitja. Menn^ f^eir^ sem
höf$a heiman farit^ sn^u aptr hvatUga, ok föro
noirðr í Naumndal á fund Haralda kondngS) ok
segja honum fiessi tíðindi öll^ ok unmiœli Kols
krappa.
& pdtti konúngi petta ill tíðindi^ ok leit-
^r sér enn ráðs , ok fiat tekr hann enn til ráðfy
hann sendir KoUa sendimann til Sturlaugs ok
föSur hansy ok bjóða |ieim til hálfsmánafiar Veizlu
til sín, með srk margan mann sem peir vildu
með sér hafa. pes$i orð [fara á XDÍllum^ (eirra
f eðga« pá spyrr Sturlaugr f eðr sin^, hvert f»eir
skulu I^iggja veizluna. Faðir hons segir: pat
vilda ek at við sætim heima ok færim hvergi.
Sturlaugr segir : eigi nenni ek at vanr ækja kon-
úngsboðity en veit ek at nokkut muni undir*
búa^ en þó vil ek fara j mun lítil saga frá oss
verSa, ef \hr skulum eigi koma til annarra
manna, pá við erum boðnir, má pat eigi vita^
[hvat verðr í vorri íerð, ^at at oss verði til sæmd-
ar*. ingólfr segir : pér munuð ráða vilja ffer<5-
um yðrum, hvert sem ferst vel eðr iUa. Ept-
Jr pat búa peir férð sína, ok eru saman 60
manna vel biinir allir at vopnum ok klæðum*
• ) fiaimig á^izlalí; Srá ok Prtlr, A. ») koma tíl, B, C
'^yþatinig ByhvT ▼eré'r vor feré', |i^ sá té eigi tæm«ianiia^r, A.
8 K. StORLAÚGS SA6A ST ARFSAMA. 603
peir rflia nú á fund Karalda konúngs, ok koma
^ar jólaaptan hinn fyrsta. Konúngr tók bliS*
liga við peim ^ ok setti |>á i hásæti h)á sér^
ok var j^á búin hin fegrsta veizla. £n at
líSnum jölum gekk kónúngr á málstefhu, ok
{>eir feðgar íngdlfr ok Sturlaugr. Sturlaugr
msalti Tið menn sina: búi {>ir hesta vora,
meðan við . tölum $ ^eir gerðu syá. Konúngr
m»Iti: hdlmstefna er á hendi mér| ok sé (ek)
'f>ar tily Stutlaugr! sem þú ert^ at f»ú munir
leysa mik undan, pviat ek em ganlall maðr
at gánga á hólm við Kol hinn krappa. Stur*
laugr mselti: sel lyiér i hendr festar ps^r, er
pú tökst af Hríngi jarli, ^vi pat mun eigi
kauplausty aegir Sturlaugr. Mikit f^ikki mér
til kaups mœlty segir konúngr. pá mun ek
tilhœtta^ segir Sturlaugr, hversu sem ferr
með okkr KoL Konúngr segir: eigi varði
mik, at |>ú mundir f>etta tilmælai er mér er
m&sta svivirðing i at játa'. Sturlaugr segir:
hér er um at kjdsa^ hvert yðr f)ikkir betra.
Ko&úngr mœlti: ^at mun ek f>6 kjósBy at p&
gángir á hólm við Kol, f>at ferr með okkr
sem-auðnar. Sturlaugr svarar: sel fram iest-
arnar áSr; kbnúngr gerði nú svá^ |>d nauðigr
væri, þvi honum sýndist óauðligr^ ilokkr|>eirra
föstbrœðra. Riða peir á burt, ok á fund Hrings
jarls^'hann tekr vel við |>eim| 6k býSr f>eim
f>iggía þar veizluj peir segja, hvar nú var
O látii, By C. >} ekki eyd'Uígr, B, C; tJ16h\i&ry G.
\
604 SfURLAUGSSAGASTURPSJIMA. 8-9 K.
komit þeirra máli, ok hversu farit baSSi meS
j^im Haraldi konúngi. Jarl rarS nú gla&r yí5
f»etta^ biðr f>á gánga til skemmu Ásu, ok svá
gera þeir ; en er ]^ir koma f^ar, j^ íagnar Ása
•
Jieim veL Hríngr mælti : biðli áttu hér at fagna
ok svara 9 ddttir ! Hverr er sá maðr ? segir hún*
Hann heitir Sturlaugr. Ássl mælti : eigi mun
méir nú manna skortr, segir hún. Sturlaugr
mælti: svá hefir ná verit tilætlat, at ek mundí
eigi vera vonbiðiU pinn lengr. Asa segir svá.
vera skyldi , sem þeir yildu. Nú er búizt vi5
ágætri veizluy ok eigi tilsparat pat hafa purfti;
gengr Sturfaugr at eiga Asu hina fögru^ ok er
"þegar leidd í sömu sæng i veizlan fdr vel framy
ok voru menn með gdðum gjöfum útleystir* 9
ríða |»eir íngdlfr heím, en pau Ása ok Stur-
laugr eru eptir j ok undu allvel sínu ráði.
9. Einn morgin, er pau Asa lágu í sæng
sinni, mælti Ása við Sturlaug: er hdlmsteiha
á hendi jþár, Sturlaugr? Satt er fiat, segir
hann; við hvern? segir hiinj við Kpl krappa,
segir hann , eða hvat kantu þar til leggja?
Hún svarár: far pu, ok iinn Véfreyju, fdstru
mína^ haf hennar ráð^ ok mun pér vel dugaj
hér er fíngrgull, er J>á skalt henni færa til
jarteikna, ok seg at mér pikkir mikit undir, at
hd|i taki vel við |>ér. Sturlaugr ferr núy ok
(eir .12 saman fóstbræðr, ríða nú til pess^ er
i þeir koma at bœ kerlíngar. Sturlaugr hleypr
*) uUciddir, C, (7. "
9K. Sturlaugssagastarfsama. 605
af baki, ok inní dyrnar at kellu, ok leggr
hendrnar um háls henni, ok kysti hana, avá
mælandi : heil ok sœl, kerling min ! hún anar-
ast við honum fast^^ ok rekr upp á hann aug*
un; hverr er f>es8Í hundsins* sonrinn, er
mik leikr svá háðugliga, ok engi hefir slíkt
j^orat at gera fyrri, ok skal ek petta grimmr
liga gjalda. Sturlaugr mœlti: vertu eigi syá
reið j kerlíng mín ! pvíat Asa sendi mik híng-
at til pín. Hvat er ^ht at Asu? segir kerlíng;
hún er koná mín, segir hann. Hún mælti : er
lokit hoðinu? svá er j^t, segir hann$ nú eru
brögð f , segir kerling, er mér var eigi boðit
til boðsins; |»(5 skal gera sem Asa biðr; far
pú af klæðum 9 ok vil ek sjá bolvöxt pinn ;
hann gerir svá; hún strýkr hann allan, ok
pikkist hann mikit styrkna við; síðan gefr
hún honum ker at drekka or, gánga siðan til
stofu. Kerlíng var hin bezta til beina um
kvelditV hún spyrr^ hvert Sturlaugr viU liggja
einn um náttina, eða hjá sér: en eigi skal ek
at'heldr svíkja As\x mína. Sturlaugr segir:
|»ess betr f)ikki mér^ kerííng! sem ek er nær
pér. pá lét kerlíng einn stokk á miili peirrai
en fiau lágu á einu hægindi bæði saman, ok
áttu tal saman um ndttina. Sturlaugr mælti:
hvat leggr pú mér til ráðs ^ pvf hölmstefna er
á hendi mér við Kol hinn krappa. Ovænliga
m
I) þvi hiia LorfdTi Á^t baU yi^ honximj h. v» B, C. ^)
hundsemÍAy B, C ; liuiidiiigja> G*
606 Sturlaugs s ag a st arps ama. 9 k.
Jiikki mhr ^t horfe^ 'wgir kerlfng, piri á hann
bfta engi járn , ok kann ek hér varla ráS til
at leggja. tTm morginin bjöggust ^eir fóst-
br»Sr til ferðar^ ok er ^eir voru búnir, fiá
mælti kerKng viS Sturlaug: tak hér við loS^
kápu< einni^ er lángfeSgar minir hafa átt, [ok
8axi*| ok he&r jafnan gœfa fylgty ok reyU)
hvert nokkur firdttr er i pér'. Sturlaugr tdlc
viðy ok h)d í einn stein, er stöS í hlaSinu, ok
tdk af steininum hyrnuna } rið féll af sverðinut
ok var bjart eptir sem silfr. pá mœlti kerling:
|>etta sverð skaltu bera á hdlm við Kol krappa,
[en eigi máttu sýna hönum petta sv^rS^, ef
hann biðst at sjá pat, er pú átt at höggva með.
pá mœltl kerling : far pú nú vel, Stnrlaugr minn,
ok gángi fiér allt til sigrs ok tfma, á me^n fiú
liíir , ok alla gœf u |)á er vorir f rœndr hafa haft|
{)á legg ek til |>in, sem ek má framast j |kí er
ek hrœddy hvernin ferr með ykkr Kol krappa;
én tvo sonu á ek 9 er ek vildi , þú tœkir í föst-
hrœðralag. Svá skal vera, segir Sturlaugr. Nú
averjast peir i fdstbrœðralag. Siðan snda ^ir
ífarottj en er peir voru skamt farnir, kallar
kerling eptir peim y ok mœlti : viltu, Sturlaugr
mirmy at Svipuðr 9 fdstri minn j fari með péri
liann er frár áfæti. pat vil ek, segir Sturlaugr.
») ryískálm, By C. ») v. { B, C, ^) v. ÍB, C, O. ^)
en ek Til s)« þat rreré'y er þA beir l&r^ haim sýtdt benDÍ,
en liim mslti : eigi •kalku þetta. •yerð' bem á h^lm Ti^ Kol
kmppt, ea þó mátta BýMi honum þtLi, b, v. Bj C.
9-10 K. Sturlaogssagastarfsama. 607
Kerlíng seldi Syipuði f hendr ptfng Htinn, bann
stakk honum næst sér, ok sfðaii Ijdp hann fyrir
hestum |>eirra; rí5a nú leiðar sinnar^ ok létta
eigi fy rr j enn ]>eir koma austr til Gautelfar,
ok er Kolr eigi kominn. Sturlaugr tjaldar hiíð^
j^ ér Koh: rar vanr at tjalda.
10. Litlu sfðar kom Kolr. Sturlaugr gekk
í mdti honum, ok heilsar á hann. Kolr mælti :
hverr er |>essi hinn vondi hykk jusonrinn , er
pbrir at tjalda búð |>á , er ek er vanr at tjalda,
ok hann er svá djarfr. Sturlaugr mœlti: |>ú
munt vitá glöggvast, hverr bykkjusonrinn er,
j)ví hann var hér engi , áðr ]>ú komt hér , en
ef |>ú spyrr at nafni mfnu, (á heiti ek Stur-
laugr. Kolr mœlti: hvat œtlar J>ú pér, er pú
ert hér kominn. Sturlaugr mœlti : ek ætla at
herjast við pik. Kolr mœlti: nú eru brögð f
tafli^ ok ofd)arfr ertu, at pú ætlar J^rpann
mikla dtil ^ par sem ek hefi svá margðn dreng
feldan, er við mikhefir barizt, eðrhvat dregr
]>ik til pess? Sturlaugrsegir: l^athelzt^ at Ása,
hin fagra er eiginkona mfn, skaltu |>ar eigl
við meyju taka ^ pdat ek f alli fyrir p2r. Kolr
mœlti : heyr hér á f ádæmi , hvat pínum herjans
syni hefir f hug komit at gera j ok fyrir petta
hitt sama, skal ek |>er eigi pyrmay ok skjdtt
skaltu |>itt lif láta 9 ok er |>ö ofseint j en ^ó er
^at skaði um slfkan mann sem ^ú ert. Stur-
laugr segir : hvergi skal ek á hæl fyrir pér hop».
N4 tjaldflír Kolr sér aðra b&ð um kveldit, en er
608 StURLA068SA0ASTARFSAMA. 10 k.
Kolr var komiim til ^atar, kemr Svipuir i
húh hans, ok tekr púngihii kerlíngar or akikkju
aér, ok skekr í búðinni, ok varS af ^esau reykr
mikilL Kolr rekr upp augun , ok m«lti : far
i burt, hinn vondi hundr ! ok kom hér eigi síS-
an , pví pá munt nokkut illt gera. Svipuðr
snýr i burt , svá at engi viasi j hvat af honum
var5, sofa |>eir af um nöttina. Um morgininn
stendr Sturlaugr upp snimma, ok peir fdst-
bræSr, fara til eyjarinnar, setjast niðry ok biða
Kols, Hrölfr nef ja stendr upp, ok gengr i
akdginn, ok höggr sér kylfueina stdra ok mikla,
ok hefir í hendi sir, ok gengr til filaga ainna
aptr. Kolr stendr upp um morgininn, ok
skein pá sól um alla völlu. Hann mælti f»á:
]^t, ætl^ ek sá binn vondi præll, er hér kom i
gœr kveldy hafi nokkura töfra haft, "þá er oss
hafa IftiU f ögnuðr at verit , ok |>etta má sann-
^liga heita dauðasvefn, er vðr höfum sofit, ok
iorum til hölmsins 1 peir fara til hdlmains, ok
kasta feldi undir f ætr sér. Kolr segir upp hóhn-
göngulðg í miUum peirra^ ok skyldi hverr við
leggja 20 merkr silfrs , skyldi petta hverr eigai
sem sigr fengi. En er peir voru búnir, tekr
Kolr til orða : Sturlaugr sveinn ! sýn mér sverð
^itt , ^at er |>ú hefir ; hann gerir svá. Kolr
litr í eggina^ ok rak við augun, ok mælti: eigi
muntu mik með |>e8su sverSi sigra, far (ú heldr
heim, segst yfirkominui enfá mér vopn 'þiUf
okaend mér Asu hina fógm^ ok ség benni) at
10 K. StU11LA17€8SA6A8TAAPSAMA. 609
.'þú porir eigi a% ber^ast vi5 mik, eSr halda henni
fjrir mér. Sturlaugr segir: [eigi sigrar 'þú
mik með^ orðum einum, J^víat þú ert yiirkom-
inn af hrœSslu, ok mun ^ér skamt tilílls dau8a«
Kolr varð reiðr vi8| cr5 hans , ok mælti : pat
skaltu finna, hinn vondi hundr ! at ek skal J>ér
eigi pyrma $ pá kastar Sturlaugr pví sver^i , er
hann haföi Kol sýnt, en tdk Vírfreyjunaut und<*>
an feldi sínum, ok brá. Kolr mælti: hvaðan
kom jþér Véfrejrjunautr, ok eigi munda ek á
hólm við |)ik hafa gengit, hefSa ek þat viiati
Sturlaugr svarar, {)at skiptir fiikengu, ok er
}>ér illa farít, at |>ú hræðist fyrr enn {)örf ger-
ist. pá hj<5 Sturlaugr til Kols, ok klauf skjöld*
inn allan. Kolr h jó í mót, ok klauf hans skjöld
i sama máta; pá hjó Sturlaugr í annat sinn til
Kols utan á hjálminn , klauf hann allan, ok af
vángafylluna,. ok svá á ðxlina, at iherðarblað-
inu nam staðan Kolr stöð réttr, ok gaf sik
eigi at, pá Ijdp at Hrdlfr nefja með kylfuna,
ok rak á blúðrefilinn, svá at sverðit gekk niðr
i búkinn , ok féll par Kolr , en Sturlaugr f^kk
sigr, ok varð f rœgr af pessu verki. Reið Stur-
laugr til Véfreyju, ok var kerlíng úti, ok fagn-
aði vel Sturlaugi. par var fiá fyrir Svipuðr}
}>ar ^voru f^eir um ndttina, ok lét kerlíng vel
yfir pessu verki : ok er f>at satt, segir kerlíng,
* ) feígum munni fleíprar þú nú , er þú þikíat mí [ÍMfa tígrV
mik í, B. C.
FORWALDAII SirHrit NaK DR L AKD A. 3 *$IirDI. Q Q
610 Sturlaugssagastarfsama. 10-11 k:
at sœl er Ása min, at hún á sKkan manni sem
j^úert, ok mun pér háían af hefjast allhyggi-
ligt ráð^ ef [>ú kðnt til at gœta, en par er ek
hrædd umf hyersu ferr, en vilda ek at ]»er
gengi vel | en eigi skal j)ér kerlíug pessi verri
éan engin. Nú ríSr Sturlaugr burt til mdts
við Hríng-jarl} tök hann blíðliga við|»éim öU-
um^ ok varS'Asa fegin bónda 8Ínum« Pessi
tiðiadi koma fyrir Harald konúng. Kondngr
varS svipligr við penná atburð, sem síðar berr
raunir á, en allir frðendr Sturlaugs |K$ttust hann
or helju heimtan hafd«
11« £inn dag sem Hríngr jarl Var á leiki
með menn sína^ er léku fyrir jj^eim Hríng ok
Sturlaugi^ I>á sáu peir riða mann af mörkimii
i rauðum hesti at lieimi brynjaðr allr) hann
var mikiU vexti^ hjálm á höfði| en girðr sverði,
gullsmeltan skjöld á hlið^ ok spjdt^ i hendL
Hann reið fyrir jarlf ok kvaddi hann vel ) hann
tök ok honum i sama máta, spurði, hverr hann
væi*i} hannsegir: övant er nafn mitt^ ek heiti
Framar*, en við erum hálfbræðr^ Kolr enn
krappi ok ek j en pat er mitt eyrindi híngat| at
ek vil bjdða þir hdlmgöngU| Sturiaugrl Jiví
ek vil eigi bera bröður minn í sjöði. Sturlaugr
segir: til hdlmgöngu em ek albúinn, pegar
|)ú vilty ok eptir iUan áttu at mæla, {>ar sem
^olr var. Svá var þai^ segirFramari en pd var
\ ') liöggfpjót^ B, C, G.' «) Frað'iiiar, B, C, G. *) hr^t,
B, C.
ÍIK. * STURIiAUGSSAGAStARFSAMAé 611
hunamht íikyiár, bk vii ék ^ví l^erjast Við .f)ík^
J>ar et Kolt* féll öUstt- vii!i Gautelii, ^egar Itbt
hávetriíid. SVá skal vérá^ stfgir StuHaugr.
Ná feirr Frartiat Wiiat sitinar ^ 6n ^eir et*u ept-
ir^ ok leið af siiiíiarit. Eina hdtt) er J>aú Ligu
hæiii hvttu sintitv StUrlatigr ok Áisa) mælti
JKsai er hólmgÁtigBí a Íiendi þet^ Stiirlaugr?
Bégxt húxíi sVá er víst^ tegít hanil: eit hvert
tÁ9 Iftggr |)d á itieð rúht bm |>etta? Áia fcégiri
far þú ok fitmVéfteju^ fdstrtt tniná, ok haf
hexíhat ráð Utii' |»fettá i Svá skal vera^ segit Stur^
kugi*a Uúúh hrt nú á fund Véfi*eyjU, vot
kérlíug úii^ok Iðgtláði |>einl vél, ok erU Í>eii^
Jiai* um nóttiná. Unf morgininil ðpyri* Stur*
laugf kei'líugu iráðs utti péttð. Kdrling mæltií
Vi'^ hVeriiskaltU nú á hdlm gánga? Ft'amátheit''
irhattn) Ségii* Sturldugf^ bt-dðit* Kols krappa^
Kerlíng segir: d^ííkit menn^ sagði hdn, ök et
{>dt iWtf at Í)ið skuluð bérá baiiáspjdt^ hvorf á
móti öðfutii^ ^vlát Fi'amar er hitin vaskastimaír^
okaf hiiium beaitu sfettum^ én Kolr Var hinxl
versti maSr^ ok prœla ^ttat^ ók s^U v^H sá^
er ^ví k^mi til löiðai*, at i>ið Væt'uð héldr.viniif
erin fjaúdmenn^ ok kðun ek eigi til at lc^ggja,
ok niuii htá at auðtiu með ykkri en lára skal
Svipttðr^ fdstti iniiln, með þht. - Nú fará þeiif
leiðar sinnar^ ök létta eigi fyrf^ euii i>eir íiomá
austlr til Élfdr^ ok réið Frainar pá at ö'rum
megiH) hittast |>eii'>ök fréttaðtalmðfeltra tiðinda,
Qé|2
612 StDRLAB09SAGASTAAFSAMA. 11-12 k.
stfga af baki ^ tjalda hvorir búft mei^öðrumy ok
sofa af nöttína.
12. En um morgiaimi atanda f>eir upp
snimma, ok fara til.hölmsins, ok setjast niir
á lág eina. Framar mælti^ hvert viltu at viji
reynum með okkru fyrr enn menn okkar? Stur*
laugr mœlti : gott f^ikki mér* at hafa gaman af
mönnum mínum. Hrólfr neí)a stöð upp', ok
mælti: ek skai |>^r i mdt, Blámaðr! Hrolfrbjö
sik til gltmu alljéttliga' $ síi^aa xáðast ^eárá,
ok takast fángbrögt^um alldtejrkliga ^ ok var
peirra atgángá bœði hörð ok.lSng) tnikiU var
afismunr með peim^ |>víat Blámaðrinn máiti
bera Hrölf i fángi sér, hvert er hann vildi.
Berserkrinn vildi fœra Hrdlf J^ániðr^ hami kom
pá jafnan fótum undir sik; pessi Blámaðr var
mikill sem risi, en digr sem naut, blár sem
hel; klær hafði hann sv& miklar, at -f)ær voru
likari gammskldm' enn manna nöglum; núbar
hann Hrdlf at láginni, ok viIdiBláma^rinn færa
hann niðr á kylfuna^ en Hrdlfr istakk fdtum
við svá fast, at peir hrukku irá i burt báðir, ok
fcll Blámáðrinn á bak aptr, ok varð undir hon-
um steinn, ok brotnaði hryggr hansy en Hrdlfc
fjdp skjdtt á fœtr^ t)k Jþreif k}lfuna, ok lamdi
filámanninn skjdlt til heljar, en Hrdlfr var
allr blár ok bldðugr, ok rifit hold af beinum
') ok mælti: hveri' skal mér imótíP JRliínia^r eínn sXúlF npp,
6. t;. Ji, C. ^J hmin lag^i niOTr kylfuna Á ein« lag^ 6. v* lí,
C *) jatnkömbuiii^ B, Cj rtrmirkióm, Cr»
12^13 K. StCELAUGS SA6A STARFSAM A. 613
hans. Sturlaugr pakkatSi'honum vel sfnQfram*
göngu. Síðan* var sá maðr með Framari austan
af SvíJ))dð, er.párðr hét, mikill maðr ok sterkrj
honum í mót gekk Hrafn hrnn háfi, ok höfu
peir 8itt einvígi með stdrum höggum, en svá
lauk, at Hrafn fill fyrir pdrSi. * Nú gekkfram
JÖkull, ok mœlti: hverr skal m^ i mdti? Maðr
«td5 upp^ er Frosti hét, ok mœlti: mun eigi
|>at makligasty at ek gángi pér i mdti y {>viat
frostit herðir jökulinn. peir berjast lengi, f>ar
til at Jökull féll fyrir Frosta, ok fidtti Sturlaugi
mikiU skaði at um fdstbrœðr sína ; en pat var
tilskilit , at engi skyldi öSrum Ji8 veita. Finnr
einn var með Framari, ok var honum skipat i
mdt Svipuðf jþeir gángastnú á mdti| okberjast
hart ok titt, svá at eigi fékk auga áfest, ok
hvergi kom sári á annan; en er J>eir iitu þar
til i annat sinn, ^á voru peir ^egar horfuir}
en par voru komnir hundar tveir, ok bitust
ákafliga; ok er minnst varði , voru hundarnir'
horfniry en nlenn heyrSu f lopdtupþ dlæti
nokkur, ok Hta menn vii^^ ök sáu at ernir
tveir flugust á iloptinu; ok {rifu.af hvorr ann«i
ars fjaðrir með kldm ok' nefjúm, svá at hldðit
féli á jörð; en svá lauk með peim, at anaar
f éll .dauðr niðr á jörð , en annar fid i bratit y ok
^ssn.ménn eigi> hvorr sá var'
* 13. Framar mælti: nú er ráð, at við reyiif4
im me$ okkuriý ibúinn em ek fiess^-segir
I) rtfu^t iiPlMirirna 4iie#) 4?,*^.'
♦. j » ' •
.w.
614 STURLAUG8ftAGA5TARFaAMA. 13 K.
Sturlaqgr. Nd k^iB I>eir feldi uttdir fœtr sir.
Sturlaugr 1>regðr j^ Véfreyjitnaut^ ei| er Fram-
ar sá jættQi m9&Iti b^nu: hviiðaii kom ]>ér
Véfreyíunautr? S^urlaugr segir ; hirðtu éldrí,
hvQ^an h^nu kom. Framar mælti : eigi muQcla
ek hafa gengit á hölm vi8 I>ikt ef ek hefiii
petta vitat, ei| |i<5 fékk (ek) e}gi fyrr «eðru í
mitt br)(S6tf Framar segir upp holmgönga-
Jög, pk 4 Sturl^ugr at böggvii fyrri; haQnbjii
til FrQiiiarS| ok i hjáltp hans^ ok af hjálmin-
um» |Hit er n^m^ ok fivá í skjöldipn, ol^ klauf
hanii alUki niðr í sporSy sv& fit i jörðu |iam
stafiar, en bl({8re£ilUna u^fn brínguiia í gegn-
um bi^nju^a^ ok í bniniua) ok hljdp í beipiti
6k ratia j>egi^r bldð í augun, svá at hr.nn sá
eigi^ ok parmeS bl^str mikiU. Framar bi<(
fjÁ til Sturlaugs, ok klauf i5k)tild hf^ns ^llan.
Sturlaugr bjd þi ti} Framars { annat sinn, ok
fdr 4 sömu }eiiy ok var Framnr f^á dyígr.
yi^ni\ setr sik þú iiiðr, qk m^ltit pú h?fif ^
he^zta l^egi dvin f he|idi fíér,^ fvíat sverð Jþitt
ftr fuUt af eitri ok ilUku, ok högg af mér
höfuðjt sem fyr^t, |>v(at eK yil ^igi lifi^ vi6
haruikvœli. Sturlaugr mo^lti ; yiltu ]>iggja Uf
fkfmér? Framar segir : gott f>ikki mér at |)iggja
llf af f>ér, en fyrirkomit gerist nú líf mitt
peÍF flytji^ hann utau or eyjuqni, ok inn í
)iil(i sína^ ol^ erf>á ipínni yon n^aiius;. pk er
tvá var kQUiit, |>á heyrir \\% dunr miKlar, en
er !Ít var komit, |>á var [)ar konun Vcfreyja í
13h14K. STnALAU6S3A6AdTAR7SAMA, 615
Tagni) ok spurSii bversu (eim færi at; f>eir
sv^ra, at Framar var komÍQa at dauða* ^ Kerl*
íag segir: berið haQQ úi híagat! eigi er und-
ir pv|, hvar hann áeyvi svá var gert> sem
húa bað. Sturlaugr mœltíi viltu láta fara '
nieS pér fleiri mean. Eigi vil ek pat^ segir
kerlíngy ek er vel íœr ein, segir húaj ekr
kerling Framari af stað, en ^eir sitja eptir,
li'ðr nöttin} en um morgininn býr Sturlaugr
ferS sína. Frosti gengr at Sturlaugii ok mœlti :
gjarna vilda ek vera i ferS með |»ér ok pia-
um fóstbræSrum, Sturlaugr mælti; ek œtla
vel goldit fyrir Jökul, {>ar }>ú kemr í staöinn.
Nú gjörist hann fdstbrd^r SturlaugS} ríKa sí5-
an í faurtu, ok léttu eigi fyrr, enn peir komu
til V^freyju} ok er |>eir koma par, eru I>eir
Svipuðr ok Framar albeilir báðiri voru peir
par'um ndttina ( gd6u yíirlæti. Um morgin-
inn tók Véireyja til orða: |>at vilda ek, Stur-
laugr minn! at pið Framar svœrust i fdstbræSra-
l^g9 W hann er hinn fræknasti maðr fyrir
allra lutá ^akir. Sturlaugr svarar: pú skalt
ráða, kerlíng! patmun mér beztu gegna. Ná
sverjast |)eir í fástbrœðralag , Sturlaugr ok
Framar, ok skal hvorr hefna annarS| sem ^eir
séu skilbornir br«eðr.
14. Eptir |»at riða peir í burt) til pess er
peir koma nær bygðum Hríngs jarlsj pikkir
|>ei;n kynli^a viðyinda} höUin er öU J»akin
mönnum ; |»ar var j^ komina Haraldr konúngr
616 StURLAD€8 SAGA STA&FSAHA* léK.
Ti8 4 hundrui^ inanna y ok œtlaSi at brenna inm
Hring jarli ok A6u hina fögru, dóttur hans^
8já nú at logi leikr um allt, ok brennir Haraldr
konúngr bæinn allan. pá sáu peir Sturlaugr,
hvar menn gánga nevan or íörðu í rjöðri einu,
ok |)ijngat SDÚa peir^ kenna at |)ar er kominn
•Hríngr jarl me6 alla slna hirð j ok par var Ása
bin fagra með honum} varð Jþar fagnaðarfundr
með I>eim öllum ; ok eptir petta ríða peir aU*>
ir á fund konúngs , par er hann var at brenn*
unni} peir voru alvopnaðiry ok hestar |>eirra
brynjaðir« Sturlaugr segir pá : heldr finuumst
TÍ& nú hér ^ konúngr I enn í hafinu | en illa
ferr pér, |>viat ^ú ert bœði huglaus ok lymskr'.
Konúngr svarar : eigi hirði ek um iUmœli |»{n,
en pat er per at segja , Sturlaugr! at pú skalt
aldri óhrœddr vera hér i landi, nema |>ú f»rir
mér Úrarhorn pat ^ er ek týhda forðum , en
nafn mun ek gefa pér með sendiförinni , skaltu
heita Sturlaugr hinn starfsami, |>at mun við
f>ik festast, pvi [hér ofaná^ mun yðr [starfs
auðit' fdstbræðrum verða, á meðan |>ér lifiðy
ef |>ér komið aptr or pessari för| sem eigi
skyldi vera. Sturlaugr segir: hvert', skal ek
eptir |>ví leita? Konúngr segir:. hygg pú sjáUr
fy rir |>ví ! Sturlaugr segir : öfaUit er, at ek farí
sendiför pína, seg)rhann, en aUthvat þú J)ikkist
|>úngt'^ fyrir núk leggja, {>á skal ek Ufi^u voga.
») svikuU ok h'ágUáud'r, B, C; heimskr, G. ^J iafnim, ^,
14-15 K*3tÐRLAO€8^A6A8TARF8AH.A% 617
R&ð konúngr eigi þrí tU bardaga við.fáv at
honum pdtti flokkr |>eirra fóstbræðra barðsnú^*
inn bœði í afli ok herklæðum; báðu l^vorigir
aðra vel lifa, ok skildu viðfiyá búit. .Sturlaugr
ok |»aa öU saman riðu norðr til Naumudala^ ok
sátu Jþar um vetrinn.
15. Ok einn dag kom Asa at .máli viS
Sturlaug^ ok mæhi: er sendiíör á hendi j^éx?
eatt er |>at, segir hann, eðr hvert rá& leggp,^ú.
á með mér , h vert ek skal leáta at |>essu horni*
Asa segir: £inn VéfreyjUy fóstru mínai'ok haf.
hennar ráð ! Ok pegar eptir annan dag bjögg*
ustpeir heiman, ok ric^u til Véfreyju, ok er
hún úti , . ok fagnar peim vel , ok eru j^eir par
um ndttina, en um morgininn mœlti Sturlaugr
til Véfreyju : hvat kantu at segja mér af horni
pvi, er Urarhorn heitin Kerling mœlti: pat
er bæði ek kann j>ar eigi frá segja , enda vil ek
eigi. Sturlaugr mœlti: veiztu nokkurn pann^
er "þeLt' kunni frjá at segja , pviat ek vUdi pat
gí arnan vita. Véfreyja segir : Járngerðr heitir
kona, ok er systir mín, far til hennar, ok vit,
hvat hún heiir at segja ! peir riða nú; á brott>
ok létta eigi fyrr sinni ferð, enn ^eir koma
'þat sem. Járngerðr á fyriratráðai eru |>ar um
ndttinat Sturlaugr spurði Járngerði, hvert
húnkynniat.segja frá Urarhorni. HiÍQsegir:
l^ kann ek eigi frá at &«g)aie;én veií^e^.ikona*
pá, er vit^ .mun. Sturlaugr spur^jt- hver sú,
væri. Snœlaug heitir systir iníui^ hann á firdy r
618 STU&LAU6SSA6AðTj[LRFdAMA. 15-16 K.
»
konúhgr á HundfngjalandS ^ en yðr ér eigi f ært
at fara |>ángat| pví til niikils mun ver5a sá
ferS um j^t er Þ^r komið aptr} ríða peir föst-
brœðr heim at svá fregnuSu.
16, þat er pessu ne^st at segja , at Stur'-
laugr býr fer5 sina litlu sfðar , ok (eir-allir ftfst-
brœðrt iok hafa hundrað manna, ok eitt skip.
Sturlaugr ma^lti við Hríng jarl, ok sv& föður
sinni biðr I»á sjá fyrir ráði Asu, meðan hann
er burt| ok gdzi' hans öUu þvf sem eptir var.
Nii sigla peir norðr fyrir Hálogaland ok Finn-
mork ok Vassnesi ok inn á Austrvík^, ok kasta
atkerumi okliggja|»ar um nóttinai ok bjögg-
ust um } eptir J>at hlutá peir um vökU| ok hlaut
Aki at vaka hinn fyrsta priðjúng nœtry en
Framar annaui en Sturlaugr hinn siðsta. Ok
er menn voru sofnaðir á skipinu alliri nema
Akl| tdk hann bát, ok rœr með landi fram út
með nesiau} hann heyrir at geqgit er uppi
i grjötinu} Aki tók þá til orða ok mœlti:
hvert skal ek hér heilsa karlmanni eðr konu?
j^á var honumsvarat: vfst er|>etta kona. Hvat
heitir J»ú| drds? segir Aki. Ek.heiti Torfa%
segir húui eða hverr er A bátnum? aegir hún.
Aki heitir sá| segir hann. Eigi mun Aki
Jfirngerðarson hér kominui segir bún? sá er
maðrinu sami| segir hann. Viltu eiga kaup
tið mik| Aki mina? segir hdn? tivert er kaiip
]^at? aegir hann. pat at pá flytir mik til eyjar
m
•) Wi, JB, C, %) T*íw VanuTÍk, B; Yaivik, C; OUli-
▼ík, Cf, J) þannig B, Cj Totflja, -#, G.
16 K. . SrmLAUGSSAGASTARFSAMA. 619
«
peirrar, et hér er skamt frá landi} par heEír
látizt faðir minn fri tniklu fie, ea véf erum 3
systr, ok eigum arfi at skipta með oss} vildi
ek fyrri koma ^nn {>«Br, mun ek gefs^ pér tveggja
dœgra byr, þá er bezt kemr TÍð, Sv|i skal vera,
segir Aki* Nú stígp hún úXá bátinn, en hann
réri út á suhdit, ok er hann hefir skamtröit^
tök hún til orða : ná mA ek v^l vaða til lands,
én pi^ far heiU ok bappadriúgr', ok skal ek vel
efna vi5 ]>ik^ Nú styitir Ivíu upp skinnkyrtil«
inn, ok stfgr fyrir borð. Aki réri eptir Jtat til
skips, ok vekr upp Framar, en leggst niðr síálfr^
ok sofnar skjott* f'ramai' siígr i bátinn, ol;
rœr út mei nesinu. Haqa heyfir i gr)6tinU|
«t gengit er í f jörimni, Framar m^^lti : hvert^
er karlmaðr eðr konii Jl landi? ]^á var svarat:
eflaust er þeH^ kona. Hvat heitir ])ú Jún fagrci
ok fés^ela? segir hann! (lildr heiti ek| s^gir
hún, oK hvat h^itir pú , piltr minn? kvað húu^
Framftr heiti ek, segir hann. Eigi niua b^r
kominn FramaF, brdSir Kols ens krappa, ^^g-
ir bún, Sá er maðrinný segir hann. Qlikír
tveir, segir hún; ek vilda eiga kaup við |>ik|
segir hún. Hvernin er kaupi Jví hátti^t? segir
Framar, Hún segir: pti skalt flytja mik til
eyjarinnar hér er nœst4a'ndi) |iar befir andazt
faðir minn frá miklu fé| en vir erum systr 3
at taka arf, en ek mun ^fskipt, pf ek kem
síðar, segirhúu. Fri^mar segir: viltu ^á gefc^
1
620 STURIiAneflSAGASTARirSAHA. 16 L
siér.tiíéggiá dœgra.byr? pat skal rera, aegir
hátu Nú ferr hún í bátinn, ok pótti honum
mrit tnjök siga bátrinn, er hún kom fitá. Hún
xnælti : viltu at ek rdi meS pér? Eigi eru pau
efni í 9 segir Framari en er eptir var friSjúngr
tundSy pá tdk hún til orðá: eigi parftu nú
lengra út atflytja mik, eru nú }>eir éinir álar
tillandS) at ek get vel vaðit; hiín sth þá fyrir
bor^, ok d(S 8vá til eyjarinnar. En Framar fór
aptr til skips, ok vekr upp Sturlaug. Hann
sprettr skjdtt á fœtr^ en Framar leggst til s vef ns.
Sturlaugr stígr á bátinn, ok rœr fram ineð nes-
imiv ok er hann kemr norðr um nesit, heyrir
hann^ at gengit er uppi í grjdtinu, ok sér at
eldr hrýtr or grjdtinu undan pessu kvikindi;
pat heíir í hendi atgeir' einn ; |>at |>dtti hon*
um sem |)at mundi eigi al|>ýðu' vopn vera^ er
petta skripi berr. Sturlaugr * spyrr : hvert á
ek her at heilsa, konu eða karlmánni? Hún
segir : [veiztu eigi, hvat pú sér ; kona er |>ettay
segir hún, eða hvat heitir f>ú? Sturlaugr
heiti ek, segir hann. Hvaðan ertu kominn,
éðr hvert ætlar |>ú, Sturlaúgr hinn starfsami ?
segir hún, en^ Hornnefja-^ heiti ek^ segir
hán. Hvat er manna með f>ér? kvað hún| eðr
er Hrdlfr neíja nokkut xheð f>ér? svá.er.mér sagt,
* »; áJdgcir, 1/5 arngeir, G. * ^) alþ/á^llgt, BfCy G. •) all-
lueimskr gMpr (óglöggþekkiun , . Gy, er ^yþú'.; ' ^segtit hi&n \ er þú
vewt figií hvort jþu.sér úngar meyjar e^a Iwatliiienn* StiirlaMgr
Biælti: Lrilt lieitir þú Ijútan? U^ C. -*) llrJueíjn, (IIrúUieíj»Jr&-
ICIS. .ETIiRLAI7GSSA«A9TA]iPaAMA. 621
sagfii : hi&n 9 . at. bann tó.;[mikit maiinVal^ ok
hrer)u kÝi^indi fljötati^*; r Milut er tíl Jwas
hœft, segir hami. páecu brögS í, aeginhiSn)
vjUu eigalcaup Tið mik? hverju viltu kaupa?
segir hanii*.i.£k vil at|yú koinir Hrdlfi nefju til
(bin, aváat ek megi s)á belvðxt hans okjfirlhi,
pvíat m&r er mikit sagt-af hans. andlits íegurð|
mun ek gefa.{»éF til gdp^. fienna , er ;ék hefiLi
hendi ntér^ . en pat er einn* atgeir. Stuclaugc
Siegir: hvat prý6ir gríp penna, er pú býðr tnén?
Hún mæUi : i^n^ bítr^t pat honunl er högg^
YÍt tily >hánn tnú tera fvá -litilly at þú. mátt
mita honum í klœði þínn Mxa dragnál^, ^ar
múntuthvedrgi. komu^i at |»ér mun eigi hœgt
veita .at Vinná túéb honum^ Uvat J)ik giniir^' 'ok
{>örf geríst. . SCurlaugi^ segir: pá mlintim við
kaupast vi8. . Sturlaugr. för. nú til föstbrsetra
sinua, ök. ivekr upp Hrdlf nefju., ok biðr hann
fara með sér, peir fara nú burt á bergit , |>ar
sem kella var undir niðri^ Hrdlfr sezt á fram^
anvert bergit^ ok lætr.siga fætr fram. ;. Hann
var svá^ búinn, at hann var í geitbjálfa loðnum^
ok digr kálisbelgr á höfci honum, ok stdð
upp ró/ánn pr. mið)u höfói^ en ketil hrím var
núit' Vim andlit hans allt^y. ok skotit' kefli i
munninn^ svá at stdrar kúlur voru útaf kinn-*
unumý uxahocn eitt hafði haon í [hendi sjinni%
• ) hverjiim manoi nefljótarí (nefstœrrí, C) y 'B , C, G. *)
þanníg fiín\ ái^rum tly A. ^} þanwg B, C\ mikit, Áy G. ^)
eti 6iiiíít um kTurmujtum, 6. v. B, G. '} í euiii sitt, Bf C
622 StURLAOGS SAX: A 8t ARPSAMA. 16 K.
iTÍnsbelg' liafSi liaiiii 4 hirdhitn fæti^ dc er
hann var stá biíiiKh, (á ]>ötti liaíiii eigi at öllu
s)áligf, ^at eir fattiiti Mt á berginUf ok gapti við
tánglitiu, |>víát |>at skeiu glatt* Eptir petta
fór Sturlaugr til fuádat við tíornneQu, hún
fagnat faonum vel^ ok mftlti^^ bvai!er Hrölfr
ne^a? StuTlaugr mœlti! líttii faér uppá beigtt,
öksjáy favar hann ^itrt húti Stiaifast við fast,
ok aér ^ hvar hanti éir kömitm* Hún heldr \i
hendi fyrir titigat, ok hyggr ai vandliga^ ok
mæíti! ^at er ^ satiat segjáf aegir hún, at
allgerfiligr er maðtínn « ok hefit eigi ofaögum
trerit fMsagt pessum tnanni, er svá ef tíguligr^
[Ná ^rútnar hdn i Vetti in)ök\ ðí&in teigir
kella 6ik itpp í bergit^ ok j^dttist aldri geta
hanii fuUkomliga Sið ^ ^ar ef hatiu Vár. Eigi
kann ek hér ötmur. Ummæli at hafa , enn œíf
^ pætti sú kona sæl ^ er |>enna mann hlyti. pá
sér Sturlaugif, at hán muiii fá prifít í fætr hon^
um^ ok viU eigi j^esS b(ðA, ok hle^rpr oi* b'át-
inum utan^ ok á einn stein^ ok leggr at henni
meS atgeirnumi svá sttfð i gegnum hana. HiiH
lét. |>á fallast á hann ofan, ok för hann þegar
í kaf| ok kafaði út und^n henni, en bátnum
hvolf&i. Hún lét |>ar líf sitt ^ en hann téttir
bátinn; íeira J^eir aptr við svá báit til félaga
sinna 5 ok segja |>eim 1 hversu farit hefin peir
láu vel yfir.
• •) sínn kál&elg, (Íclg, i^, lí, tt ^) /urlígf, «, t* ^J
tanni^ B, C; Inér tr baiin fi(f t&xí Injök til| jL
17 K« Stxjklaugssagastarfsaiia. 623
17. Eptir (etta rennt á blásandi hyt fyrir
fietiú) ok sigla pá jþar til et jþeir sjá laniL pat
vat mjötk skcjgi raxit ; par Vdt einH leyniíjörðry
er f>eir komu át, ok sigldu Jieir inn eptit firð-
inuro , ok lögðu i einn leynivog , ok kastá at«
kerum. pa var sóí 1 8Uðrí| ok gengu |»eir á
lánd. Sturlaugt spurj^i: hvert land œtli pét
petta, et vét erum við komnir? í*ramar segir:
HundíngjalandatfrásöguKoIs^ brdðut míns, ok
munum vét á land gánga f»rír| Sturlaugt^ Áíif
ok ek, en fiér skuluð biða vor hét^ fiar til et
(riSja $dl et af himtli ; en ef vét komum ^á
eigi aptt, jþá hljdti |>ét at sjá táð fyrit yðr«
Peir gánga nú á land^ ok i einu skóg ^ykkvan,
ok merkja á eikum^ hvat peit farai ok um
siðir koma {>eir fram ot skdginum^ ok sjá mörg
ok stdr hiruði botgir ok kastala^ peit sjá eina
horg ok höU miklu meiri enu aðra} ^ngat
fdru "þeit^ ok stdðu menu i dytuui^ ok vat haka
peirra gtdin í bríngunðj peir gjölltusem hund-
ar I pdttust jþeir nú vita $ hvat þeit voru komn-*
ir. peir bönnuíiu jþeim inngöngu. Sturlaugt
brá Hornnef)unaut, ok böggr duravörðinn í
tvent, en fdstbrffiðt hans drepa annan. Eptit
])at gengu ^eir í höllina^ ok standa á utanvetðu
hallargólfi. Akisér, hvar konur sitja á palli;
ein af |>eim var auðkend, þvi hún vat miklu
fegri enn aðrat. Ákí keunit f^essa kdnU| at
frásögn mdður sinnat^ gengt at pallinum^ ok
uppá skörinaf ok leggt báðat hendr um háli
y
624 STt>RLAU66SA^ASTAKMAMA.' 17K,
lienni, ok mœlti : •æly frændkona ! segir hann.
Hún t<{k kveSju faans,' ÓK hvarf til hans. Hund-
rflfr konúngr sér petta ^ 'ok br^Sr eigi vel viíS,
pvíat hann mátti eigi sjá, at menn horfðu* á
drottningu hans; nú má œtla, hversu grímt
houum mundií hugy ereinn útlendr maðrhljdp
á háls benni, ok kysti hana fyrir augum hon-
umy ok gjðrði slíkt ödedmi, hratt hann ná fratn
borðum, ok kallar út hirðsveina, ok kváðu við
lúðrar um öU strœti. Áki mœlti: hér er ek
komínti i pinn fund, frœndkona! viida ek at
}>ú ségðir mér.af Urarhorni, eðr hvert pat er
át stekja. Hún mœlti: hverir eru þessir meniit
|>eir sogðu nö.n sín. Hiin mœlti: illa er |)at,
at fiér eruð h^r komnir, pvíat öUum yðr er
ætlaðr dauði, ok |)arf pví eigi at segja yðr frá
Úrarhorni. iíki mælti: |>ö at ver séim pegar
drepnir^ f>á f>ikkir oss betr at vita it sanna, hvat
})ú kant at segja oss frá horninu. Hún segir:
pat er til máls at taka, at hof eitt stendr á Bjarma-
landiy |>at er helgat pdr ok ÓSni, Frigg ok
Freyju, gert með hagleik af dýrstum viðij dyr
eru aðrar á hofinu or útnorðri, en aðrar or út-
suðri) par inni er [pór einns, ^far er Úrar*
horn ál)Orðifyrir honum^ fagurt at sjá semguU;
en Sturlaugr einn skal í hofitgánga^ |>víat hon-
um einum mun gœfa tilendast, ok skal hann
|>ó cigi berum höndum* á horninu taka , pvlat
') LyrfáTi, I?, C, G. *; Oáriim, G, þ^r ok Od-inii, B, C
5) þeim, B, C.
I STUALAITGSeAGASTARFSAMA. 625
ftit ér fttUt «f ekri ok fjölkýngU en til lÍLÍb
mun* yfir koma^ ef 'f»ví pér ertið altir réSniir-
til datíðay ok w mikiU skaði at um slíka menn^
sVá vaskir seml^ér eruð^ fóðtbrœðr! Sturlaugr
mælti: ]>at skulu f^eir finnaHundfngjar, um Jsat
er vér erúm aUir faUnir, pdtt vðr séum fáir,
at þeir skulu nokkurir rauSu snýta. Ok i þvl
drífa j^eir iqn í höUina Hundíngjar aUir alvopn-
aiSr^ ok sskjaatpeim karskliga^ enpeir verj*
ast vel ok drengiUga ^ ok dreþa 30 manna, áét
J^eir voru handteknir, ok voru f»eir flettir klœð-*
um öllum nema línbrtfkum einum^ ok reknir
út af hcUinni me% svipuni , ok stángaðir mett*
spjötsoddumi ok keyr^ir út til skdgar. péir
lcomu í rfdðr eitt^ par voru tveir steinar hoUr
innán i peir voru látnir í hinn minna sieininni
en hvelft yfir enum meira, ok Var J>eim œtV
at at svelta par til> bana. Steinar ^ir^ er
par voruy stöSu á höl* einum. • Nú gánga
Hundíngjar i burtu, ok ^dttust -vel hafa hefnt
sinnar * svívirðingar. Nú er ^r til máls at
taka, at |>eir Sturlaugr voru í steininumi
Sturlaugr mslti: hversu pikkiryðr nú komit
vera. peir létu vel yfir^ á meSan peir væri
aUir heiUr vel. Sturlaugr msslti: á hvevju
stakst ek áðan par aptan ikálfann, |»á vi^r
vorum fiettir klœðum. < Hann tdk til hendi
sinni, ok fínnr par járn Iftit, sem* dragnál væri^
s) holknl, B; haulkiil, C '
FoBVAItBAll Sénvn NoHDRtAHDAi S Bivfit. H f '
/
626 STD«LAne$8A6A8TAtF$AMA. 17-18 E.
ok var ^tta atgeir bam. Hanii mœlii pá|
at hann skyldi yerða ^vá mikiU) at iionum
vœri heegt at yinni^ meðy Jiat er hann þirfti)
ok l^rátt varö hann svá mikiU » at hann höggr
steininni ^r til er hann komst út^ ok jþeir all*
ir, ok hlupu nú til filaga sinna, ok vaið ]>á
fagnaðarfundr með peim.
18» Búast ^eir nú í burt, ok flytjast út ept-
ir firðiiium. Aki mtelti : Jiat œtla ek at mér
•vœri eigi meiri j^örf byrjar enn nú. pá rennr
^egar á blásand^ byc, ok siglá J>eir par til er peir
koma við Bjarmalandi ok framai} at ánni Vínu.
peir s)á á landit upp fyrir vestan ána^ atpar
voru sléttir velUr, ok par var hof aUglæsiUgt,
svá at Ijdma ^tti um alla vöUunai |)víat ]>at
var með guÍU búit ok steinum, Sturlaugr
mælti: ná skulum vér'snúa skipinu, ok skal
skutstafn horfa at landi » ok einn strengr á
landi, ef vér j^urfum skjdtt til at taka, ok
hafaiorka útif ok verum búnir at öUuj ea
vér skulum gánga á land, Framar ok ek. Ná
gánga f>eir á land upp , ok Hrdlfr nef ja , ok
fárn til ho&ins; ok er ^r komu at hofinu,
var fiar sváháttat dyrum^ sem (eím varsagt;
gánga fieir at dyrum peim , . sem or útnorðri
á hofinu voru, (ví (œr einar voru opnarj J>á
sáu I^eir, at fyrir innan pröskuldinn var gröf
f(iU af eitri) ok jþamæst ein slá stór, ok feld
[ofan ^yrir inngánginn', en i dyrunum var
1} i o£ui iver^segg, Bf C; i Haiui smáTilegg at o£ui > 6»
18 K. STnRLÁUGSBAGASTARFSÁMA. 627
mdrat tnnhverfig gröOna/syá eigi skyldi spill-
ast umblSnaðr af ofgángi eitrtins} ok svá sem .
|>eir voru komnir at dyrum hofsíns, pá kemr
Hrölfr nefja }>ar. Sturlaugr spurði, f>ví hann vœri
J>arkominn>(hann sagði): ek vilda eigi fyrirmuna
mér frœgð, at gánga í hofit með ]>ér. pest
er eigi von^ segir Sturlaugr, elnn skal ek í
hofit gánga. Fyrirmuna viltu mér frsgðinai
segir Hrölfr. Eigi gengr mér pat til^ segir
Sturlaugr. Hann lítr nú inn í hofit) ok sér^
hvar pór sitr allvöxtuligr' í öndvegi; frammi
fyrir honum var eittfrábœrt borðmeðsilfri laug^ -
at, ])ar sér hann at stendr Urarhornit frammi
fyrir pdr* á borðinu, ]>at var svá fagurt, , sem á
gull sæi, ok fuUt at eitri. TafIbor& ok tafl^ sá
hann |>ar standa' hvorttveggja af lýsi gulli gert^
skínandi klæði ok gullhríngar Toru festir uppá
steingr. 6(H kvenna voru inn í hofinu, ok
var sú ein, er afbar öUum , hún var svá stpr
sem risi, ok blá sem Hel, en digr sem meri%
svarteygð^ ok svipuð iUa , |>ó' var sú kona vel
búin; hún f>jóna&i fyrir borði. pá kvY>5u f>œr
kveðlíng penna^ er pær sáu Sturlaug:
Kominn er hér Sturlaugr
hinn starfsámiy
horn at sækja
») iiUvcgligr, B, C. *)^. if. B, C. •) Langii, B^ C, G.
♦) 30, B, C, G. í) naut, J?, C, Gi ^írlita mikil, h. v. B, .
C ^) rrört til lýndar, Gi luiuuivíd', h, v. B, C,
Rr 2
C28 Stdrlaugssagastarfsama. iSK.
ok hringa fjölda|
hér er i f horni
. ok at hofbldti^
guU ok gersixnar^
grimt er os8 1 hug.
pá svaraM hofgyðjan, ok sagM: hann skal
aldri með lifi á brott komast, ef ek má [ráða^
eðr minni trú eðr fyrirbö|ium fyrir koma^,
(ok kvaS, :
Hánti skal . í helju'
. hvíldar njdta
ok [margskonar
meina biða'^;
pá mun Sturlaugr
hinn starfsami
me5 góma knífum'
[grafinn i stykki^.
Eptir.petta býr Sturlaugr sik til inngöngU|
fyrirbjdðandi sinum föstbraéSrum sér at fylgja^
en { hofínu stdðu hellur prjáry svá háfar at
tdku undir bríngspalir, ok djúpar grafir fyrir
innan í milli^ fullar af eitri? ok har var «at
hlaupa inn yfirt áðr enn hann komst ]þángat|
•) biisi al liöfíLWlí (böruðrbUt míkit, C), B, Cy G. «)
minni ani fyrír bord' koma, By C* *) bömlu, G. ^) m. ni«
kenna, B, C; med" konuarmi kn;^ttr vm verd'ai <?. ^) kreiii, 1/,
Cy G, ^} grípinn i alokk, G, Ok ætlar bann sér ofdul , yre^
aæll karl , ok m^gu batt takft slikir <tt geysaat, ef bann byggr
brtíá^i baugum rama y ed'a bann krepi (krefi) vængrinu, HrfWri'
nefja, er þar bænigt b)a' bonum , ok er eigi þyngri enn balm-
visk^ ok banu ætla ek i dug fyrir vist at snæð^a^ b, v. B^ C*
18 K. Sturlaitgssagastarfsama. 629
sem Urarhoxn stöit.' Ná befr Sturlaugr sik
uppy ok stökkr innyfir allar hellurnar vel ok
ir»kiliga, grípandi homit af borðinu með
skyndi^ án nokkurs tálma, faafSi sik i burt
aptr í veginn; hofgjðjan stendr hjá^ bólgin,
ok heldr á saxi tvíeggjuSu, honum pikkir eldr
brenna úr eggjum |)e8s$ hún grenjar illa á
hann , ok nystir tennum á hann allgrimmligai
en verðr hó bilt til hans at ráða; ok er Stur*
laugt kemr at hellunum, sér hann at Hrdlfr
nefja. hleypr inn yfír hellumar, snýr hann
Jiá pángat at, er f»eir pdr ok Óðinn voru fyr-
ir^ greip taflit ok steypir í kjöltu ser, ok
hleypr fram eptir hoíinu} ok sir hann nú,
hvar hofgyðjan hleypr eptir 8^r gnístandi)
hann hleypr nú á hellurnar, ok ætlar út yfir,
en hofgyðjan þrlfr í kyrtil hans, ok bregðr hon-
um á lopt^ ok rekr niðr viS hellurnar, svá at
pegar brotnar i honum hryggrinn, let Hrólfr
nefja |»ar líf sitt með mikilli breysti. Eptii*
Jxetta bleypr hofgyiíjan út^ ok œpir me5 svá
miklum drum ok œslum ok <Sgn| at dverg-
mála kvað í hverjum hamri ok púfu^ er (
nánd var. Hún sér mii, hvar Sturlaugr ferr,
ok sækir eptir honum, ok leggr at lionum;
hann verstvel með [stdrri hreysti' ok kænsku;
ok parnæst sér Sturlaugr, hvar maðr ferr or
skóginum, annar ok hinn f>riði, ok þvinæst
■jlila okj //, C, ^)liolUiiii ok liæíTum, C; liuíluiii ok Loia<^-
UUIy IS, O, ^) kuVlclbÍf Uy C\ G«
630 StURLAUGS SAGA STA1F5AJWA, 18-19 K»
koma menn or öllum áttum* Sturlaugr hopar
undan, en hún-sœkir at með {kví meiriíllsku,
sem hún sht mennina fleiri atdrffa. Hann
hleypr nú at henni með Hornnefjunaut, ok
rekr á hana miðja, svk at oddrinn sttfð iSt um
herSarnar^ h^n bn^gSr viS svá fast^ at hann
lœtr lausan atgeirinn, ok dvelst hannþar eptir,
en hún fœr |>egar bana$ Sturláugrhleyprnú á
skiji útj ok höggr ^egar strengin^, en Bjarínar
leggja at með magni á skipum at skipi Stur*
laugs. Framar mœlti pá: ]>at mæli ek um^
at ná komi byr sái er Grímhildr^ hét mér}
ok Jþegar rann á blásandi byr, svá at stóð á
hverjum.streng9 ok sigla á burt, en Bjarmar
hcldu eptir, á meðan f»eir*máttU| svá atauma
xak undan fyrir ofveðriy en aumir létust fyrir
vopnum, jþöttust jþeir gdðu bœttir, er aptr
komust.
19. En |»eír Sturlaugr sigla nú i haC
Ekki er nú getit um ferðir Jieirra, fyrr enn
peir koma við V^rmaland, lögðu at landi, ok
spurSu líðinda. peim var sagt at Hríngr jarl
var farinn or landi til Svípjóðar. Síðan fara
])éir á fund Haralds konúngs, komu i höll,
ok gengu fyrir konúng, ok kvöddu hann.
Sturlaugr stdð fyrir konúngi^ ok hélt á'Úrar-
horni. Konúngr sat 1 hásæti'sínu, bölginn
af reiðii svá.hannmátti eigi orð mæla. Stur-
laugr segir: nú em ek aptrkominn, konúngr!
---
') en aáfrir forka út, 2S, C- ^) HiímLildr,' B, C, Ilfldr, G.
ia-SÐIIU STURLA-UGðSAGA ðTAttPSAMA., 63 1
or j^Msari tenðifitr* » (^ ]^ éBtlaðir éigi y 6k
tínahn ]Mit «ántia^ ok tak bér við horni pví, er
ek Jer með. KoniSngr svarar engu^ ok hélt
«t aér böndunu Sturlaugr kastar pá hominu
á natir konúngii ,^á at pegar stökk blöS or
nftaum hant| ok brotnuðu Qdrar tennr or
höfði honuai« Eptir ]>etta fdr Sturláugr austr ^
til Sriþ]óteít, ok fann par Hríngy mág ainny
ok'Asu, konu sínai ok fö^ur sinn, í J^nn
t{$ rut sá konúngr í Svíaríkii er íngifreyr^
•faét. Sturlaugr tók landvöra fyrir riki hanSj,
44c ^eir fóstbr«Sr alliri ok heríuðu víSa um
)önd| ok fengu jafnan sigri hvar j^eir komU|
ok gékk ^etta 12 vetn pá gaf íngifreyr kon-
úngr Sturlaugi konúngs nafn ok miktt riki
^ar með séri en j^eir ftSstbrœðr höfðu land-
vðrn,
20. Á einusinni lýsir Sturlaugr pvíiyfiri
at hann viU til Bjarmalandsi ok safhar hann
at thr liði miklu i ök komu ^á til hans fdst-
brœðr hans. Ok frá peirra f?rð er eigi sagt,
fyrr enn (eir koma til BjarmalandS| ok brenna
|>ar allt ok bræla% sem peirmega} þeirgerðu
hvert illvirki at öðru. Böndölir^i konúngr
Bjarmalands | varð varr við f>etta i ok saf nar
I»egar liði| ok verðr heldr liöfári ok jþegar |>eir
fundust, slaér par-pegar í harðasta bardaga;
par miStri sjá marga jþykkva skildi klofnai.en
\' ■
») lor»cmliiig, B, C. ») YnRyifreyr, G;lngihr, C. ^) hilii,
632 STUat AlÍGS SAGtAdTABmjklA. . >i Sfr S.
Lvynjur höggtiar, faög^pjpt.i^ijMptuia^bv^ttni
ok fiundr svterðin, éa aail'gap liQfu6iafi$cui; ál
)ar5ar hniga } en svá lauk; þe^ari. or rosM 9 .at
|»ar féll Röndólfr konúngr, okfafact liS'með
honum. £n eptir petta yerk ii miklai:i«ggr
Sturlaugr undir 8Ík allt Bj^rmali^idy fékkbaM
ok náð aptr atgeirnum Ho'rnoefjunauli ok
mörgum öðrum gdSum gripum} okerJieásUm
hinum miklu störvirkjum var lokit ,' þá.œUr
áði hann at h^fa her sinn til Hundíngjalands
á hendr Uundíngja' konimgi. Epttr petU
býr Sturlaugr ferð sína at nýju með her ^inn,
ok er eigi afsagti fyrr enn hann kom á Hund-
ingjaland, peir drepa menn, en taka fé^
(brenna) besi ok bygð alte, Jiar ^em peir
koma. petta spyrr Hund^fr konúng^*;, ok
safnar liði, ok ferr pegar í móti Sturla^igiý
en I>egar |>eir finnastý slær pegar í bardaga
^ieð J>eim meðhörðutá atgángi ok ^törum högg*
um. Sturlaugr gengr opt í gtígnum fylkiogar
J)eiiTa, hann hefir báí^ar hendr bidðugar til
axla , greiðandi |>eim stdrlig liögg , svipandi^
mörgum hlfuðlausum til jarðar, ok (töku)
íjaudr vi&^eim. pat er sagt, at Hunddlfr koo-
úngr gengi vel fram. Sturlaugr sér at konúngr
höggr merki hans niðr, |)etta eyrir honum iIU,
ok veðr fram með brugðit saxit Véfre) junaut
ok at Hunddlfí konúngi, ok.höggr til hans
með svercinu í hjálminn, ok klauf hann all*
•) UmiilólH, /J, C, 6. •) sieypaiidi, B, C, (r.
an ettth^iiaiiin .:dk bi&kiitir fflr.:'br)m]im» - ol
he«tinn sundr i miðjumiU ifcter&it liam á )örðu
etðöbcý'^íob'ffsjði iSntrl^i|gns ok hAn$ fástbrœðr
áuí.ilHiuMbgíay ok^dékk iSiubkugr.kon&ngr
htgran úffeíhnhrnL^úr'fiU^nAmpíry ak Us&nm-
Iðttgípáiflóie&tij^rfim, ér núlieígi áagt; icá ferð
^rrá , ifyitr: enH-peir rkoltiu:Iheim í Svipyói.
2íii : -Ea' (uiD. ' v^rÍQiii^^ttf .ha£5i. Storlaúgr
'jöIaveizItj(,o^pk. bftufi %iti8[^i^Ur6tdcmeiini; .ok
«r^eiinlvjtou,JcrC(iviii/r, ( ipNiifbinn iyissta °|t51á
^ptan ; eliiði r&tHrlaugri App itíQÍk .mélti ; v f^t er
.Tani«alliaíi'fmaa|iar| lat! ef^iQýili gleJ^r.nol^kucf
iun. þ'^i«(^ilidie(ntiiiiaf(t smiifkbnwir, eru.j ná
fikal heQa ^hS^mtr^^gi^ii oKn^x liÁii fjdti þvf
mdtiyatíiekfkkAl yif)ii^^&ð; «f vhwríam vttHfti
Úrairharn: M% uppvuf mt.ífyfiíf hM þriíi^. }qI^
eðr dfiyli^ jeSfi Þá;aten(fe:^raiii4r 'Mpp^j.ok
aegisfe ^vi hqíiiay at Jbann'$ic9l!komiani,rekk}u
íngibfjargar; i^ id^ittur íogvaíH;kekiúngs ]4 : G^jrðum
austr > ok hioia Jcyst .hofa< iyrir.ihi^ •^iii}tt j41»
éSr deyáa ellai Sigvatr hima œikli ,8.tfQ«gir
Jyeta heity. at.'fylgja þ^'m fóatbrœ:ðrum^ hvert
er þeir viljafara, eit k^íjaím^é N4 .^rreigi
getit fleiri mannðl h^t^ti^ngmga i líik^nú jöl-^
in^ ok berr eigi til tí6inda,!en $ ptir veizluna
iör hvétrr heim nfceð gQ^iQí.giðfum» pexs er
^elit at Sturlaugr fór til.l V^freyju, ok |dk
hdn vel viS honum. Hann ^egir henni heit-
fitrengíag sína; hún lagði f>á holl.ráS tilj |>au
sem síðar munu birtast} ferr Sturlangr •beim
**
634 STimUkllGMáLCASTAftSSáMJr: ZÍ-22K.
|»a9ainy ok unfii rel viií dna féil} Ifia nú
stundiri ok er alk fcyru
22« pat var saigt) at einhvéra di^ kall-
ar Sturlaugrtil ftfh jTróstá ^ ok talar.TÍS'hana:
sendifor hefi ek j^íir'Mllat; V^am spuifi
at) hver sú vœri;' ^ ^pú sk41t fára nor&r
á Finnmörk^ bk^tkoáia kefli pessu i knc
[ddttur 8nœs kowáo^gg^i Hann jácar ferftinai.
Epttr j^tta býst Frostí á burt, ok [ferr ná í
haf*. Hann kemV á Fiinfi6i&rk>' okfyrtr Sns
konúng, ok heilaar 'ií; hana. Konibigr tókvel
kveftjU'hanSi ok spyrr* hann at-nafaL Hana
kveSst Géstr heiMr ek biðjti verft ek yðr, at
'þéi: takið við nsér.'' ^ Kpnúngr kvéðst svá gera
skjldi,^ hann Var fáskiptinn ok tf blntsamr um
j^at sétn viðbar^ rar haiifl J^ar um vetrinn, ok var
kdniiagi vel til hai»8r- Skamt £rá höllinni var
skemtna ein , ok 2 skfðgarðar si^á^ háfiri at eigi
kom&t yfrr utanfoglfljtigandi; jafnan sitrFrosti
um skíðgarfiinnv ék vildi sj^ Mj5ll konúngs-
ddttur, ok gat pat éldri leikit, líðr vetrinn, ok
gertst eigi til tíSitada. Ok einn dág , er mena
^voitt á leiki með kontSngi, gengr Frosti til sk{5-
garSsins, ok tkt at opinn er skiðgarðrinn, ók svá
skemman. Hann.gengr inúy ok sér at I>ar
sitr kona á stóli, ok kembir 9ér meft gullkarabiy
hárit lá á dýnunni hjá henni fagurt sem silki'.
■
■ } Mjallar, dóttur l'iniinkomíiigð , C; ilÓMur koiuiiigíiiny, ^r
5>n»kolh* heilír, Cr. *) tekr tór kiiti|miHiitið gerfi, C. ^j eír
kj«boirí nykariiui^ 6« v. C
22 K. STl7HLAU€SSAeA3TARF$AMA. 635
Hann shr nÁ yfirlit hennairi ok |45ttÍ8t hann
eigi hafá séð fegri konu enn ^essa. Hazm má tti
eigi k}rrr yera^ er hann mátti eigi fram koma
. 'þrler hann ▼ildi,^ tekr nú kefiitV ok kai^tar i
lcnh hennar« Hán s|<5par frá sér hárfau, ok
tekr keflit, ok litr á} ok er hún hafði álítit ok
lesit, lítr bdn út til akiK^^rfisint, ok brostt^
ok pótti allvænliga *um j^at, sem á rar risttt
keflinu{ komu ná pjdnustumeyjar hennar í
skemmuna, en Gestr gekk i burt, ok beim
til hallar , ok mátti hverki njöta svefns nét.mat-
ar fyrir áhyggju peirri, er hann halii^.á feriS
sinni. Ok er allir menn voru i avefni , var tekit
á brjdsti Frosta; hann fylgir upp hendinni,
Gullhringr féll frahi af handleggnum , hana
^ atendr upp ^ ok gengr út. par ér pá M)öll kon^
úngsdóttir, ok mœlti: er ^at aatt, er riut er
á keflit ? segir hún ; satt er pat | aegir hann.
Hún mœlti : saman' kemr |>at með okkr Stur»
laugi, pviat sá er engi malSr undir heims sdl-
unni^ at mér iinnist meira til, vilda ék g}arnán .
vera hans fri&la , ef faann vildi svá j istinda ek
eigi spara alla bliðu honum at veita með faðm<-
lögum ok hæverskligum blíðubrögðumi kpssum
ok kærleikum. petta vill hann allt blíðliga
piggja , segir hann , ef J^ú kemr til hans. Ertu
pábúínn, Frosti! segirhún. Fyrir löngu em
<ek all)úinn, segir.hann, Hdn gengr pá at
hallardyrutn , ok hefir ^ar hokkurn fórmála,
áðr hún iari i burt. Eptir ]þat fara t>au, ok
I
\
636 StDRIiAQ6S&4««1STASFSAMA. 22 k.
gat Frðsti valla fylgt henni. HtSn mœlti : harSla
seittfær ertu , - Fro$ti nrinn ! ok taktu undir belti
mér; hann fiöuist vindfulhr verða, svá fdr hún
faart^ ^ok er eigi éagt frá ferð ^eírra, fyrr enn
|»au. komu í Svi|>}(55;. töku konur pá M]ó\\
komingsddttur til sín f skemmu, én Frosti fana
SturJaugy ok segir honum frá férðum sínum,
ok'svá sem pá er komit. Sturlaugr mœlti: nú
er gengíha refr [or skörum' y skaltu nú drekka
bruUaup til hennar, ok &ra i skrúSa níinn binn
beata;. níiun hán hyggla ek si^ |iv{ vi5 erum
ménn m)ök líkir at. öIIiíi. áliti. Frosti mælti:
^£num ráðum öUum vil ek fram fara* pá segir
Siurlaugi:: pat vil ek^ Frosti! pá ^ú kemr í
sœng hjá MjöII kondngsddttur , at pú spyrir
hana at, ðf hverjum rökum Úrarhorn sé komit,
J^viat húa ein veit ]þa(, en ek mun standa undir
t)áldinu , me^an |>ið talið petta. Hann kveðst
svá gera skyldí« Ná gengr hann inni höUina
mttð' fjðlda manns í fögrum skrdða, ok sezt í
há&œti, ok œtla allir Sturlaug. Mjöll Iftr all-
hýrfígatil brúðgumans^ ok hyggr allgott til
ráftannaj líðr á kveldit^ þat til er þau koma í
eina sæng. pá snýst brúðrin at bdnda sinum,
ok talar allbliðliga við hann. Frosti segir til
hennar: hversu pikkir pér sndi t ráði piau ? Nú
{likki mér at dskum gánga, Sturlaugr minn!
sejgir hún, eða {>ikki fiér eigi svá. Svá er mér
ok einninn umgefit, segirhann, en einn er sá
■ ) í sJloi', 2iy C',i kró, G.
^ «
22 K. StURLAUGSvSAGASTABFSAM^. 637
t
Iptr, er ek rilda at þú segSír m^c; hyerr er sá?
segir hiiú) ]þat er með |>ví mdti, segir hanti,
at heitstrengíng er á hendi.mér, at ek skylda
vita, BÍ hverjum rökum Úrarhorn er komit*
pat kann ek at segja ]»ér, segir hún j ar.par
|>á fyrstfrá at segja^ at Haraldr konúngr faerj*
a^i víða um Iðhd ^ ok fékk jafnan sigr , ]>ar sem
hann kom, en jafnan kom hallœri mikitvíifa'
um lönd^ ok mest á Bjarnpaland, svá at bœði
eyddi fi ok mönnum. pá toku |>eir dýr eitt^
ok blötuðuy okkölluðu patUr, ]>atgapti á |>á
kjaptinum , ok köstuSu |»eir bfán í pat gulli ok-
sllfri, ok svá mögnuSu {>eir pat, at|>atvarS
hverju dýri meinna ok verra, pat tók pá bœSi
at eta menn ok fánaiS, ok allt braut f>at lindir
sik, ok eyddi allt fyrir vestan óna Vínif , svá
at ekkert kvikindi komst imdan. Engi var iá
kappiy at f>yrði at gánga á mdti pessu dýri^
f>ar til at Haraldr konúngr frét^i ^essi tið*
indi, ok pat at |>ar var févon mikil, ok heldr
f>ángat með 3 ^hundruS skipa, ók'komu at Bjar*
malandi. par bar svá til, at Haraldr kon-
úugr sofnaði, kom at honum kona, ok lét
heldr rikuliga j hún mœlti við konúnginn: hér
liggr pú, ok œtlar at sigra dýr vort, er Ur
heitin Konúngr mælti: hvert er heiti |tttt?
Goðriðr, segir hún, ok er ek skamt á land
upp, jen ef ^ú vilt m(n ráð hafa, pá skaUu
fara á land upp á morgin með helmíng liSs
|>ins, ^á muntu sjá dýritj f>at'mun óttast mann- /
> I
^^ _
638 S'fUELAUGSSAGASTARFSAMA. 22*23 K.
fjSMana^ ok taka undan tll sjöfar, pá akaltu
athlejpá öllum hinum hernum, ok bera at
stortré, ok lemja |»at með; dýrit mua hlaupa
undan útá sjóinn, {»á mun Goðríðr^ renna
sér fyrir fiat, en I»at mun hneppa mik á kaf
undir sik^ ok halda niðri) J>at mun eptir pat
(dautt) uppkoma, J>á skaltu taka þat| en ek
akal eiga kjörgrip af.dýrinu, en pat er horn
er stendr fram 'or höfðinu. Svá skal vera,
aegir konángr; lei5 af nöttin, ok allt för á
aömu lei5, aem hún sagSi, at peir gátu unnit
dýrit; ^á kom þar J>essi kona, ok tdk hora
pettai f>at hitt sama sötti^ f>ú, Sturlaugr minn!
til BJarmalands í hofit. Nú hef ek sagt f^ir,
af hverjum rökum Urar^ora er' upprunnit.
Hann segir : vel hefir ]»ú nú gert , segir hann,
ok'eptir pat gengr Sturlaugr i burt| ok er
nú eldr lagðr í skemmuna , ok brend at köld-
um kolum Frosti ok MjöU ; Utu Jiau par svá
Uf sitt; voru petta allt ráS V^freyiu, j^víat
MjöU var avá fjölkunnig, at hún mundi þegar
kastat hafa fjölkýngi einhverju á fiau Stur-
laug, ok Véfreyju, ef hún hefði ^etta íyrir
▼itat.
23« pat er fiessu næst at segja, ai Stur-
laugr konúngr ok Aki senda Sigvat hinn mikla
[auatr til Gar6aríkís', at biðja íngib).argar kon-
«) Gein^eid'r, B, C, G^ *) Testr tfl Gard'aríkiSy B; veslr
tfl Geutlaadf, C,* vettt tÚ. Ganllaiida • fimd Ðagt Gautakopi-
23 K.' STIZBLAfIfiSSA61^STABF8AMA« 63.9
úngydcttturV/ Hc^na helirl&tkipi [okeplirj^t
siglir hanu lil GButlands^. Honum ferr vél ok
drengiliga^ unst hann kemr til Garðaríkis' ^ ok
ferr á konúngs fund^ ok kveðr hann vel ok
Tirðuliga« Koniíngr tók vel kveð)u hans, ok
spyrr hverr hann vœri. Hann syarar: ek heiti
Sigvatr^ ok er pat^yrindi'mitt, at biðja iugib)arg-
ar, ddttur yðary til handa Aka, fdstbrdöur min-
urn. Bæði er pat, segir konúngry at .^ér eruS
miklir fyrir yðr^ föstbrœðr, enda |>ikkizt þir
konúngum meiri, ok fiér œtlið at ek muni
kasta svá út fb okkonunniy löndum ok pegn«-
um 9 at gefa ^rælum Sturlaugs konúngs ddttur^
minay ok takið þá höndum^ ok skulu |>eir
spenna^ hinn hœsta gálga. Sigvatr snaraðist
út or höllinniy komst undan til skips, biðr sina
menn ferðast skjdtt^ unst [>eir koma heim , t)k
segja Sturlaugi, hvat tilbar i reisunni ; býst
Sturlaugr nú skjdlt, ok Jieir fdstbræðr fylgja
honumi ok fara vestr til Gautiands. Sturlaugr
konúngr tdk Ðag konúng höndum, f>vi hann
hafði eigi liðsafla á mdti "þeim^ ok gerði hon*,
um 2 kosti, at hann skyldi gipta Áka döttur
sina, eða deyja ella; en með |>vi at konúngr
sir sik yfirkominn, |>á kaus hann at gipta Aka
dóttur sina. Aki festir sér íngibjörgu , ok J>vi
nœst var búit til veizlu ^ ok gekk Xki at eigi
^ngibjörgu konúngsddttur, ok dvelst hann jþar
>) tfl handa Aka, h. v. G. '^J v. i B. ^) Gantlands C ^)
^róUf B, C; gifla, G.
640 STUELAUGSSilðASTAllFIUlMA* 23-ð4K.
ep(ir, ok ir hante -tín ^tdMri tt^iu ' ' Sitáii fór
Sturlaugr heim í ríki sht,*ol mt um ísjru
24* Nú er par til niáls at taka^ art Framar
TÍU efna heitstrengíng sina^ bý^ hann nú ferð
aina or landi, ok hefir 60 skipa^. ok ha]da í
Austrv^gý ok herjuSu um sumarity .ok héldu
herliði sinu til Aldeigjuborgar. par réðí fyrir
fngrar konúngr; hann var vitr maðr, ok höfð-
íngi mikiIL * íngigerfir^ hét ddttir hans, hún
Tar hverri konu friðari at sjá j en* spök at viti|
leknir göðri stfktu ok margir mann til faennar,
]þegar jþeir purftu við græðslu. Svá er f r^sagt,
at hún sjálf skyldi kjósa sér mann til eignar.
Margir höfðingjar hðf ðu beðit hennary ok hafíi
hún peim öllum með hœverskligum svörum
fráyisat« Framar sendi menn sina til Aldeigju*
borgar á fund íngvars lonúngs , at biðja.ddttur
hans honum til handa. Konúngr segir peim
orðum í mdti^ at hann mun j^ing stefna, ok
biðr hann f»ar koma: ok skal hún sér sjálf mann
kjösa. Framar dvelsc nú par^ til at kemr sá
dagr^ er pingit skyldi vera, býr Framar sik meS
öUum konúngsskráða , ok sœkir á þingit með
mörgu liði. Hann lét setja stöl undir sik.
íngvar kondngr kemr 'par með mörgu stör«
menni. Konúngr spyrr: hver er sá maðr, er
svá lœtr rlkugliga? ek heiti Snsekollr, segir
hann^ kpminn pess eyrindis hingat til yðar, at
bíðja döttur yðar. Konungr segir: hvar eru
1) lugibjörg, B, C, G. ' •
24-25 K.StURLJlUG8SAGA8TARP8AMA. 641
lond f»ín ok pegnar^miktir f}árh1utir okfremdir.
£k ætla b$eði fratna ok fjárhluti til þín sækjay.
ef ek mæg)umst við fik, segir Framar. Kon*
úngr segir: heGr pú eigi þat spurt^ at hún skal
s]álf kjdsa sér mann? Heyrt hef ek |>at, segir
hann. pá ér sendt eptir íngigerSi, ok erhún
kom á |>íngit, kvaddi hún foður sinn; hann
. tók henni vel ok viríuligaj biSli áttu hár at
heilsa, ddttir, segir hann; hverr er sá? segir
hún. SnækoUr heitir hann, segir konúngr.
Svá má jafnt vera, segir hiin, ok gengr fyrir
|)enna mann hinn mikla, ok horfir ú hann
um hríS, ok mælti síðan brosandi: alldrengi*
Irgr'maðr ertu, segir húu, enda ]>ikkir ytSr
pat föstbræðrum^ at j^er þikkitt konúngum
meiri at metorðum $ kenni ek j:ik gjörla, Fram!-
ar! segir hún, ok |)arftu eigi at dyljast fyfu
ir mér. Eptir "þat var slitit {linginu.
25. Fór Framar til skips, ok halda út
undir eyjar, pær er lágu næst landi. par _
' lét Framar tjalda yfir skipum sínum* S/ðan
tók Framar sér kaupmanna gjörðS ol^ g^^g^
til hallar, ok biðr sér vetrvistar. Konángr
veitir honum pat, ok er hann nefndr Gestr#
Opt sat hann um at komast i skemmu kon-
ijngsddttur, en pat gat hann aldri leikit. Sv&
bar til einn dag, at hann gekk i burt frá höll<^
inni , ok eptir braut einní} hann heyrði manna
»)) gci-fi, J5> P\ •knW'a, O, «
FoRVAi/DAR 8(1nvR Nnnop.LA9fOA. 3 TSikdi. ^ ^
642 Sturlaugssagastarfsabia. 25 K.
I
mál niíiri i jöréitmi hjá s2fr$ hann sér jarð-
hiiss muuna, ok gengr niðr, ok sér at J»ar
eru seiðmenn prín Hann mœlti: þat er vel,
at vér höfum hér f undizt 5 ek skal segja eptir
yðr. peir segja! gjör eigi pat, Framar! ok
munum vi8 tilvinna, J>at er 'þú vilt, ok meS
hverju möti sem {>at er. pá svarar Framar:
'þú skalt kasta manna l{k|>rá á mik| en ek
skal pó {legar heiU » er ek viL Svá skal vera,
segja I>eir5 ok er oss eigi fyrir pví at vinna
petta til. pá snéru Jþeir um holdi hans öllu,
svá hann var eigi nema hrufur ok prymlar
einar á miUum' hæls ok hnak^á, ok hverfr
hann í burt, ok til skemmu konúngsdöttur,
ok seitist undir skíðgarðinn. Ingigerðr kon*
úngsdöttir sendir skemmumey sina eina tii
hallar, ok er hún sér f)enna hinnauma mann,
snéri hdn aptr, segjandi konúngsddttur petta
nm |>enna mann: ok mun hann purfa ^innar
miskunnar* pœr.gánga til garðsins, ok horfði
konúngsddttir á hann lengi, |>enna mann hinn
vesæla^ -er {>œr höfðu engan hans líka scð,
sökum sins kránkdæmis. Konúngsdöttir sagði:
aumligr er sá maðr^ ok sdttligr mjök^ en þó
muntu meira purfa við at hafa at vinna miky
áðr enn |>ú fær mik svikit, J>víat kenna mun
ek þik, Framar! meðan heil eru 1 {>ér augun
bæðiy hverjum fyrnum sem þá slœr á ])ikf
gengr hún til skemmu sinnar aptr, en Fram-
ar ferr á burt til seiðmanna 9 ok taka peir
25-26 K. SrURLAUGSSAGAStAtlFSÁMÍé 643
af honum mein pat it illa ^ ferr bðnii í l^urt^
ok hirSir aldri hvat umlívír.
26i Hann gengr til skdgar, ok fratn á
brautina^ hann sér hvar rnaðr gengr á moti
sér, mikiU Ve^cti, ök héldr háðum hOndum at
kviðnum^ hann var i hrynju^ ok hjálm á
höfði, en sverífetillíttn hekk við brjdstit fram-
an. , par var kommn Guttormr^ fdsibrdðir
hans; Varð |)ar íágnafundr meS þeím. Framat
spyrr^ hvaðan hann var atkominn; hann lézt
hafa bari2t við Snð&koll vikíng, kveðst haTa
látit |>ar bæði menn ok fé^ en komizt sjálfr
með sundi i burt^ ok spyrr hversu lángt ná
er til skemmu konángsddttur* f*ramar segir :
|)ángat er nú daggánga'. pat er harðla lángt^
segir Guttormr. Þramar segir: hversu loiigi
hefir |)ú svá gengit Guttormr segir: tvo daga,
áðr við fundumsi Framar mð^lti: mikill er
munr hreysti okkar, ek ðyrgi eina jdmfrú) ok
fæ hana eigi, ok hef ek ekki i nokkurn bar-
daga ratat, en |)ú gengr, sem sjá má, at úti eru
í f^ér'iðrin, én ek vilda, át |>ú ks^mir mer í
skemmu hénnar ^ ef hdn taki við |>ér* Svá
skal vera, ef ek má , segir Guttormr. t^ara |>eir
nú pann sama veg, sem Framar hafði áðr farit,
unst peir koma til skíðgarísins) ok er þá minni
von manns^ Jar et Guttormr varj ok sem |)eir
eru par komnir, ferr Framarí burt. í |>enna
') <'*g>-g«ng«, B, C.
S8 2 .
644 StORLAUGS5AGASTARFSAMA. 26 K.
tíma var einni sLemmumeyjuiim gengit út {
gárSinn sinna eyrinda, ok leit |>enna mann, er
Lítí lágu iðrin, ok géngr inn aptr í'skemmuna,
pk segir konúngsddttur^ hversu sá maðr var
kominn. Konúngsdöttir bregðr við skjdtt, ok
J>ær 12 saman, koma at hurðinni^ sér 'nú kon-
úngsddttir þenna mann hinn aumliga , ok
hversu sárliga hann var útleikinn, at iðrin lágu
úti; Húnspyrr hann at nafni. Hann kveðst
Guttormr heita. Ertu fóstbröðir Sturlaugs kon*
tíngs? segir hún. Sá er xnaðr hinn sami^ segir
hann, ok vilda ek vera biðjandi, at {»ú veittir
mérnokkura hjálp: Hún segir: hvat mun ek
nær mega komast Sturlaugi, enn græSa fdst-
brd^ur hans, en svík pú mik eigl! Eptir pát
bera |>œr hann inn f skemmuna. Kondngsddtt-
ir átti sér læknishús lítit , ok var .par harðla
ununarsamt inni fyrir sjúkar mannskepnuri ,
at vera hjá mjiiktœku kvennfdlki ok meðaumk-
unarsömu at lifa. Guttormr var í læknishúsi
konúngsd(>ttur nokkura hríð, harðla vel hald-
inviy var konijngsddttir par.sjálf lönguln me$
sinum skemmumeyjUm^ ok lœknaðí Guttorm
með peirri list ok kænsku, sem hún ndgliga til-
hafði, ok hafði margan ríkan ok fátækan, konur
sem karla læknat ok heilbrygða gert. pat var
einn dag , at konúngr sendi boð ddttur sinni,
fdr hún, |)egar með skemmumeyjar sínar heim
til hallarinnar, ok verör opin skemman eptir-
^láiin^ en aptr skíðgarðrinn , en hliðit var eigi
2ÍS-27K. Sturlaugssagastjlrfsama. 645
læst. Frattiar sc&tir j^essii y ok kemr par Gutt-
ormr, ok leiðir hanrt inn í skemmuna, ok 1
Ið^knishúsít, ok ttendr |>ar undir tjaldínu; líðr
á daginn , |)ar til konúngsddttir kemr í skemm*
una, ók |»egar gengr hún til Guttorms, ok
leysir til sáránna, ok voru' f>á mjök grdin:
úti hefir |>ú verit i dag, segir konúngsddttiri
ok muntu nii hafa svikit mik ; en er jþau tal*
ast svá vif^y hleypr Framar fram undan tjald*
inu, ok tekrannarri hendiundir höku henni,
ok annarri undir hnakka, ok kystí hana einn
koss. 'Hún varS vi& iUai ok biðr pá i burtu
vera skjdtt: vil ek eigi at J>iS séuð hér drepnir
fyrir augum mér, sem makligt væri; Gtitt-
ÍDrmr heiir hér verit um hríð, ok nýtr hann
Sturlaugs at pví, en œrit haii þér nnnit til lif-
tjöns með pessu ykkar tiltœki, enmér er vel
i pokka við Sturlaug sökum hans atgerfis.
peir gánga nú svá sem him mælti; fdr Fram-
ar |>egar í burtU) ok út til skipa sinna, ok
halda nú til Sví^jdðar, ok segja Sturlaugi
kontSngi svábúit sitt mál^ biðja hann nú lið^
semdar. " ' -
27. Hann verðr vel við, ok lét safna liði
um allt sitt riki^i ok búa skipaflota mikinn,
8vá hann fær 3 hundruð skipa vel búin at
öllum kostum; halda.síðan til Garðarikis með
mikilli gleði ok prýði^ ok er f>eír koma við
land, hlaopa peir upp með herinn, drepa ok
deyða, brenna ok bræla líienn ok fénað. Kn
646 StÐAI'AÐGS SAG A STARF5AMA. 27-28K'
er svá bafSi framfarit um ht&f verKa ^ir
yarir viS liðsamnaS, ok er J>eir SnækoUr ok
[íngvar koQÚngr' yer$a varir vi5 þetta, Já
búast hvorir á móts við aðraj gk sem þeir fund-
ust, varS f>ar hinn harSasti bardagi ok snörp
atgánga, at hvorir veittu qSrum. Sturlaugr
gekk fram hlifarlaus, sem hann var vanr. peir
fóslbr^eðr börSust af mikiUÍ dáð ok drengskap;
orrosta sá atöð yfir 3 daga með miklu mana-
faUi$ þarmeð féU { pessi orrostu fyrir Sturlaugi
íngvar konúngr pk SneekoUr} Hvitserkr komst
undan á flcitta, ok tnart manna með honum.
Sturlaugr lét |»á bregSa upp friðskildi, ok fór
til Ald^igjuborgar með aUan sinn ber^ var par
mikill glaumr ok gleði ok sigróps háreysti í
Uði |ieirra Sturlaugs, ok horgin öU var í þeirra
valdi; gekk f^lk aUt til griðaok handa- Stur-
laugi^ Þ^t er i var borginni.
28. Síðan gipti SturÍaugr Fram$ri íngi-
gerði konúngsddttur^ var sú veizla virðulig
fyrir allra luta sakir, er til |)urfti at hafa, en
eptír veizluna voru Jíeir fyrirmennirnir burt-
leystir með gdðum gjöfum, skildust svá, ok
fór hverr heim til s{ns heimíUs* Stqrlaugrgaf
J>á borgina Aldeigju með öUu fé á vald Framars,
er Ingvar konúngr hafði átt, ok parmeð kon-
língs uafný sezt Framar nú at löndum ok laus-
um aurum, okstýrir ríki sínu með beztu manna
rá^i í því landi, ok erfrájþeim Framari ok íngi-
>; llvúseikr, JS, Cy G, \
28 K. Stdrlaugssagastarfsama. 647
gerði kominmikU ætt ok mart stdrmenai, j^ó pat
greinist eigi í'pessari sögu. Eptir petta fór
Sturlaugr aptr til Sví|>jóðár, ok settist at sínu
riki, ok [var margrróðr ok fjáðr', ok alla stund
var Sturlaugr i sœtt viS stdikoniiaginn í SvíJ)j(5ð>
ok |>dtti konúagi hana vera harðfengr i öUum
, raunum^ |>víat fdstbræðr hans héldu vináttu
ok trygð , á meðan ^ir lif ðu allir. paU Stur*
laugr ok Ása áttu tvo* sonu, hét annar' Hein-
* rekr, e'n annar fngólfr^} j^eir vorubáðir' mikl*'
ir menn ok vænligir, [ok koma við margar
sögur'^ I námu allskonar í|»róttir pegar á únga
aldri. [peir voru báðir konúngar eptir Stur-
laug, foður sinn, ok era margar stdrar œttir frá
peim komnar. Sturlaugr varð ellidauðr eptir^
Friðfrdða konúng j [endast hérmeð sagan^.
*) vainn mörg frapgðrarrerk^ By C, (?. ^) sex, C, Gr^ ^) cinn
Ilemúigr, C, G. **) þrid'i RögnTaldr, (jórd'i Frad*mar, fimli Ei-
rekr, séui Hrólfr, C, G, ^) allir, C^ G, *) i/. i Ai , C,
G» ^) Á dögum, By C, (r. ^ ^) ok Ifkv her »ögu Sturlaugs
^larfsama eptir £.oU)ein9 j^eykjjabók «knfa^n, G,
■ 'I '
Sagan af Illuga Gríðarfóstra.
»^A konúngr helir rá(;i8 fyrír Danmörku, er
Hringr hét, hann var Sk}aldar son, Dags son-
ar. pessi Skjöldr bar.Sist viS Hermann, sem
segir i 8ögu f»eirra. Hríngr konúngr var yitr
maðr ok vinsæll, ok mildr af fé, ok hinn xpesti
bardagamafir. Hann átti drottníngu, er Sig*
ríSr hét, hún var ddttir Vilhjálms konúngs úr
Vallandi. Við henni átti hann pann sony. er
Sigurðr hét; hann var allra manna fríSastr, ok
at íl^rdltum bezt búinuý hðnn var blíðr við
vihi sína, [ör af fé, en grimmr' sínum dvin-
um. Sviði hefir karl nefndr verit, hann átti
eitt garðshorn harla skamt frá konúngsböll-
unni^ý hann átti kerlingu, er hét Hildr, viS
henni. átti. hann einn son, er Illugi.hét, hann
var mikiU vexti, ok stérkr at afli, fimr var
hann á alla leika. ^ Faðir hans var kallaör
Sviði enn sdkndjarfi*. Sigurðr konóngsson
ok Illugi lögðu .leika með sér, átti Sigu^-ðr
marga leiksveina, ok bar hann lángt af |)eini,
1 1 »
») •tríárr, JB, G. *) Mki,- B, G, ^) •óknandi, i/, G.
1-2 K. Illuga SAGA Geíjdakfostka. 649
hvat 6em ^eir akyldu rey^a, en Illugi vann
hann í ölluj ok svá kom ^t beii' sdrust i stall-
bræSralag'^ ok skyldi hvorr annars hefna, ef
f>eir vaðri með vopnum vegnir^^ var nú all«
kœrt' fkeirra á níilli.
2. Björn hét maðr, hann var ráðgjafí kon-
úngs.) honum var allt iUa gefit, er honum
var sjálfrátti hann var lýginn ok limskr at
öUu I en |»ó eigi at si&r var hann hinn mesti^
kappi% ok varði land konúngs fyrir víkíng*
um| ok |>ví mat konúnjgr hann mikils. Björn
öfundaði þat mj[ök| at .IUugi var svu kær Sig-
urði konúngssyniý ok sva kqm at hann rægði
hánn við |>á feðga , ok ^agði llluga v.era dlrú-
an kohúngssynL Konúngr hlýddi á f>etta| en
Sigurör trúði pví ekki. Ferr nú s\á fram um
nokkra tima, at Sigurðr konúngsson er héima
.hjá föður sínum i mikilLi sæmd ok virðiogu.
Elnn tima bað Sigurðr fö5ur sinn at fá sér
skip ok ménn, ok segist vilja úr landi, at
afla sér fjár ok frægðar. Kohúngr sagði., at
]>at skyldi á mánaðar fresti búit vera : ok Björn
skal fara með pér, segir konúngr, en Illugi
vil ek heima sé. Sigurðr svarar: aí visu vil
ek at lUugi fari, en konungr sagöi, Björn
skyldi fylgja honum: ^ví hann er hverjum
kappa meiri, ok bilar aldri i striði; hann
*) fóstbrœd'ralag , 1?, (7. *> vökvuðTit þoir sér Mtin blóáT,
*• V. G. *) kyríy B, C, •*) hir v. blatS i A\ l>uí5 ^em vatit"
*^} ^t tehi úr B. *) bardagftimiðrr, Cr. . '
650 IllugasagaGríðarfostra. 21L
mun pér vera hollr ok'trúr, sem faann heCr
mer verit, sagði konúngr^ ok skilja J^eir nú
tal sitt, Eptir |>etta gengr koniíngsson til
Svi5a, ok segir Hildi tal fieirra feSga. Him
segir son sinn úngan vera, ok eigi í hernaS
fara mega: er hann ok ekki re^ndr, segir hún,
vilda ek ok ekki beldr, at Björn brygði honum
"þvij at hann |^yrði ekki at berjast með þhv í orr-
ostu$ lýkr Hildr sv& máli, en konúngsson
ferr heim til hallar, ok er mjök óglaðr, Am*
bátt sú vaf hjá Hildi, er Sunnlöð'. hét, hún
var fjölkunnug, 6k en mesta öldriða^. Hún
hafði margan mana illa leikit Hildr kemr
at máli við Illuga, ok biðr hann s^kja pál
í sel, er Sviði Ih eptir. Hann játar pví, pat
var síð dags, er lUugi gekk heiman. Hann
fór hart, ok kom til seljanna^ ok íann I>ar
pilinn; pa var myrkt af ndtt^ ok ferr fxS frá
selinu; ok er hann var skamt kominn^ var
hlaupit á bak honum svá hart, at hælarnir
Jcomu framan á brínguna. petta kvikindi
hafði vönd { hendt> ok barði lUuga með, Hér
var komin Sunnlöð'. lUugi gengr ekki at
síðr, ok bar flagð petta lánga leið, f>ar til
hann kemr at einum stdrum steinT, Hann
keyrir flagðit niðr við steininn, svá hart at
hryggrinn brotnar, ok lét hiSn svá líf sitt.
Lfetti hann eigi sinniferð, fyrr enn hann kemr
•) Suaiiilot)-, lM3t/ f'«rXíír/.f SímloíV, G. ^)kví>I(Ii Í(Vh, 5^1
í 4; galdia&kessa j ld3J. '») cða S\iuló^ c^u öumlöd, ftir lU
2-3 K. IwOGJL^GAGsiWXIktOSTAA. 651
I *
kom húimK lUugi v^r j^. óírjnn^ Hildr var
Jiá blíð«. : Haf^ ookkur nýtiðmdi gjörzt { I>inni
ferS^ $Qn n\inn\ sagði :hún|. íannstu pálinní
sem ek vísaði. jþér á? Já! segir lllugí« Húu
xnœlti; fafnq^M .'Pokkuð stúlku mtna) . er ek
sendi at ajQa m^r ^ldiviðar. lUugi sagði: valla
iBila ek verri ^túlka finnist., |>viat bi^n reiði
mér, en ek banaði henni m^$;f)eim hætti^ at
ek braut i henni hrygginn yið stein. Hildr
kvað hann mega vera i .sendlferðum; pk vil
ek| segir húh> at pú J^jdnif iSigurði konúngs^
syni, ok fylgir honum i vík/Pgu* Illugi játar^.
{>vi blíMiga f ok gladdíst við jþetta, ok gengr*
inn með möður sinni | ok . sef r af nött, At
morgni býst JUugi at fara tU koniingshallari
kveðr éAr föður sinn ok mdður, gengr síðan
til hallarinnari ok kemr |»ar, þá konúngr er
yfir dagdrykkiu^ hann gengr fyrir konúng^ ok
kveðr hann vel, Konúngr tekr honum vel.
£n er Sigurðr konúngsson sér IHuga, íagnar
hann honum .forkunnar vel, ok biðr hann
sitja hjá ser. lUugi g)örir nú svá. Ferr s\h
fram nokkra daga, at Sigurðr er heima með
föður sinum, ok lUugí,
3. Nú kemr sá tími, er skip Sigurðar
voru búinj hafda peir frá landi^ var {>at jþá
ráðit, at Björn ok lUugi sk)ldi báðir iara.
[Tekr konúngsson nii orlof^af feðr síamn-}
*) /i^ byrjar A apir, *} i/. » lí, ó*.
- m
652 Il:.LUGA&i&GA@áll>AJtJk082r]W4.i aK.
6l^k- nú fyrst til OdtlMÍjrjii ók< Skotlááds v ok
gjðra hvortiveggja margar upp^sir^-ok vinna
mikinii sigr á Sk<ittutny fá.nit^of i^&r,- leggja
feir hvergi par til, fft eigi hafi' p«risigri vaii
allt föik við {>á hrœtt. At haústi viU Sigurðr
heitíi haldá, 'ok |>árekr á stórði mikinh ; tók
pa skipit at ganga of mikit, rebp {>á^norðr í haf;
herti seglit, svá Kdlt við rif, tekr uú hyert baud
atsiitna, peir sjá h'i^ergi landa lil; sjdrinn tekr
nVi at dkyrrast, okgýörði svá stdran storm, at inn
rahn á baeði borðy ensvíá voru fieir Éillir. hraust-
ir, setti á pessu s^kipi vbru, at engi talaði œðru-
or^.- ^kipit tekt'ná mjök at leka, ok standa
állir í austri ð dðegiT} skip rekr lángt norðr i haf
f >vík {)á, er G^ndvík hét.- peir herða |>á seght
með sterku bandi, ok fá nú stdr áfoll, svá búit
var við at brjdta skipitj flestir voru pá móð-
ir.- " pvínœst sjá |yeir land, pat var björgum
lukix; síöan rekr Vipp skipit í eina vík, héldu
|>eir hellu skipi qk möntium. Konúngsson seg-
. ir, at Jþfeir skuli par bíða byrjar. Flestirhans
menn voru at protum komnir af érfiði ; peim
vár,ok 8vá kalt, at j[)eim pdui dau'irm sýnn ok
vera fyrir hendí, pvíat peir höfíu aungvan eld.
Sigurðr koniíngsson bar sik iur^u vel, en allir
vildu gjarna ná eldi, ok fengu jþd eigi. Björn
' tdkpá mjök at kala, okmælti svá: pú, Illugi!
segir hann, skalt rJa yfir fjörS penna, ok leiia
at eldi, ok, ef þá finor liann eigi, fá slíal
ek ráða fyrir höfði |»ínu, en, ef |)u náir eld-
3-4 K. IllugasagaGkíbabíostba. 653
inum, pá slcaltu eiga hríngpenng, er ek held
á. ' IUugi svarar : vís^ eigi vil, ek veSja
höfSi mínu við |>ik, Björn! en g}arna skal ek
' at eldi leita> ef vorum mönnuni má gagi;i at
verSaj rær hann nii einnsaman burt frá sin-'
um mönnum. • • ^
4. Hellij: nokkur SLÓ8 öSrumegin fjarSar
pessa ; . er réð fýrir tröUkona sú, er GríSr hét;
hún .var hin mesta tröUkona. Illugi kemr nú
at landi ^ ok festir bát sinn , ok gengr li land
vpp, ok kemr í hellirinn, J)á var komit kveld.
Ilann heyrir ]>á, at hart er stigit til, jaréar,
ok kemrGriðr heim. Hún frétti hann at heiti;
hann segist IUugi heita, en honum pdtti sem
hrí8 eöa hregg' stœíi úr nösum hennarj hor-
inn hékk ofan iyrir munninn, hún hafdi skegg,
ok sköllótt um 'höfuðit^, hendr hennar voru
sem arnarklær, en ermar' báðar brendar, en
sá stakkr, er hún var í^ tdk henni eigi lengra
erín á lendar á bakit, en Qllt á tær í fyrir}
augu hennar voru græn, en ennit braif*,
eyrun fellu [víða; éngin mátti^hana kalla fríða.
Illugi segist vilja eld sækja til hennar. Gríðr
svarar: aungan eld fær |>ú ef mér, nema |>ú
mælir ^rjú sannyrði^ ok ef |>ú gjörir |>eita
skjdtt, ]>á skaltu liggja hjá ddttur minni^ en
ef pú vilt eigi |>ennan kost, |>á hirði ek eigi^
>) Bagl, B, 0, ^) meé' akríngiligum hiínadTi, B, O. ^)
t/. r «, Gf. ^) helblatt, jR, G. *) iim vanga^a hvar vill,
654 Illuga saga'Grídarfostra. 4k.
«
}>($ BjÖril kali til dauSs. íllugi 8egist ]^eua
vilja* Éptir |>etta gengt fram ein kona, hún
er $vá fríð, at Illugí fdttist auUgva fríSari séJ
hafa; ok j>egar er hann sa hana, feldi hann
mikla ást til faennar; hiin var hljdð ok fá-
rsBðin. Illugi tdk pá til tnáls: mér mun mdl,
segir hann^ at fá< sannyrðin: hellir }>inn er
hár ok breiðr, at ek h^fi eigi s^ð hús meira
nh sterkara; svá er ok nefit á þir mikit, at
ek hefí eigi séð meira skrípi'^, enn |>ú ert, ok
. ^ svá svört^ at fagurt er gdlfit hjá I>ér, ok aungva
hef ek ámáttligri seð enn |>ik) ok víst er
döttir fín fegri, ok ykkar hefi ek s^ð mestan
muui ok svá munu allir segja, er ykkr sjá.
Gríðr mœlti þ&i víst er pat) segir hún, at
hvorki viltu lofa mik^ né hæla mér, ok ekki
' Ifzt 'þhr ivá illa á mik) sem |>ú Isetr, en })at
fiki mht ná ráð, at J>ú farir í hvílu (mei
dcittur minni)) ok leik allt |>at, er |>ik lystir,
J>víat |>&r lízt beir á dáttur mína enn á mik.
Ná mun skjótt at öUu farít, segir Gríðr, ok
j>arf ekki lengí lýsíngan lllugi segír svá vera
skyldui gengr hann at hvflunni, ak kastar
klæðum, en kerlíng |>j6nar ddttur sinni, ok
komu f>au í eina hvflu bæði« lUugi snýst at
henni, ok gjörir sik blíðan, en hiín gerir
aungva gleði* af sér; prífr Gríðr J>á í hár
IUuga, ok kippir honum fram á stokkinn^ en
• ) niœU, n, G. *) fcrlíki, J5{ ferlíkaii , G. ^) bWa'
kik, n.
4k. IllugasagaGbídarfostra. 655
«
annarri hendi brá hún björtu saxi ok mjök
bitrliguy ok reiddi at höfði hoÐum, en Illugi
lá kyrr, ok hrœrði hvergi i sén Gríðrmælti
pá nijök reiðugliga: heyr J)ú, vondr herians-^
son ! hví hugðir J>ú ek munda' |)ola, at þú bligð«
aðir döttu^ mína; neil segir hún, |>ú skalt
fá dauðann í stað« Ulugi mðslti 'þá: mítt
hjarta hefir aldri hrætt orðit^ ok þ\i kom ek
i belli pinn^ at örlögin hafa svá fyrir ætlat,
J)<S deyr engi optar enn um sinn, ok |)ví hræð-
umst ek ekki fínar dgnir. Við |)essi hans orð
kastar Gríðr honum crptr. Hann sn^rist pá
at brúði sinni, ok var |)á allglaðr; ok erhaun
var , sem blíðastr við hana^ vefr Gríðr hár
hans um hön'd sér^ ok kippir honum á stokk-
inn frara/ ok reiðir saxit allt at höfði honumj
djarfr ertu, ok ná i stað skaltu dauðann fá,
en Illugi sagðist eigi hræðast dauc^a sinn« Htín
mœlti |)á hlæandi'í aungvan hefi ek slikan
hitt, at eigi hafi hræzt dauða sinn, nema ^iky
far pú nú til svefns, ok sof vel! FerrlUugi nú^
ok snýst at konu sinni, ok er ná allra blfðastr
við hana* Gríðr hleypr ])á enn at sænginni,
ok kippir honum fram á stokkinn; hún reiðir
nú saxity ok mjök er hnn dfrýnlig at sjá^ en
allt fdr sem fyrr^ at Illugi kvaðst eigi hrœðast.
Gríðr mælti pá: eigi ertu sem aðrir menn,
pínar æðar skelíast hvergi^ ok pú hræðist ekki;
nú skaltu |)iggia líf af mér^ ok |>armeð gef ek
*) nied' nukliim ógáiigi, h. t/. JÖ, (r-
656 Ill?6AsagaGríðirfostra. 4-5 k.
^r ddttur inína, er Hildr heitir^ ok fœ fBÍk 'þó
aldri launat þir jþinn ▼elgjörníhg, þvíat þú hef-
ir koniit mér úr miklum álögum) pvíat me5
sllkum hætti heii ek margan myrt ok 4répit,
ok hafa allir hræðzt mitt hitt dgrlíga sax, 16
vaska menn hefi ek drepit með |)essusaxi, ok
væri slíkt pó eigi kvenna verk; nú mun ek
segja per aefisögu mína, en þá hlýða.
6. 'Konúngr sá réS fyrir Alfheimum, er
Ali hct^ h^nn' átti sér drottníngu, er Alfrún
hct, þau áttu döttur eina, sú hit Signý, hún
var at öllu vel at sér'. • pegar Signý haf^i aldr
til, var hún gipt peim konúngi^ er Eirekr hét,
hann féll i vestrvíkíng^. Ddttur áttu |>aii s^m-
an, |>á er Hildr h^, ok var hún meyja frfðust,
.ídr Signý pá til föður síns, ok var með horium.
Drottníng fékk jótt, |>á hana leiddi til bana,
en konúngi barst Htt af, enSigný var ískemmu,
ok hafði sorg mikia eptir koniSng sinn ok mdð-
ur. Konúngr fékk pá drottníngu, er Grímildr
hét, hún var fögur at sjá^ en innan' var hiin et
mesta flagð. Konúíigr unni henni mikit ; 'þau
gátu at eiga 7 dætr, ok brá peim öllum til
móður sinnar, ok urðu enu mestu flagðkönur,
pat bar til i rikinu við kvomu Grimhildar, at
maðr hvarí* hverja nött, ok ætluðu allir, at
Grimildr mundi |)vi valda. Kondngr tók nú
at eldasty ok ^otti drottníngu minna verða af
») ok nam, h. v. 2?, G. »J orrostu i Aiistrrikí, B, G. ^)
rauna^, /J, G. ♦) finjtu, b. v. S, G.
5K. IllugasagáGrídarfostra. 657
hjáhyflum) enn hún TÍldi; hugsar hún ná at
svíiija konúng, ok fá sér annan úngan, ge{r húa.
honum nú eitr at drekka, ok fœr hann |)egar
bana af, ok varhannheygðr hjá drottníngusinni.
Grimhildr ilskaðist nú svá 9 at hún eyddi allt
rikit bœði áf fé ok mönnum. Eptir pessi verk
Grimhildar gekk hiin til skemmu f>eirrar, er
Signý sat ok ddttir hennar, en er hún kemr
'þavy mælti hún svá: þú^ Signý! segir hún,
hefir léngi í sœmd mikiUi ok sœlu setit, en ek
skalpat allt aíþhr taka^ ok patleggek á |>iky
at ^ú hverfir í burt^ gk byggir f helli, ok
verðir hin mesta tröUkona, |)ú skalt GríSr
«
nefnast; dúttir pin skal fara með pér, ok hverr
maðr, sem hana lítr, skal fella til hennar mikla
ást,-|>ú skalt hvern myrða^ er þá sér i hennar
sæng; þú hefir átt þér 7 systr^ f>œr skulu
hvérja nótt eiga við |>ik bardaga^ '|>œr skulu
allavega |>ik sundra, höggva ok meiða, en
aldri at heldr skaltu deyja, ok aldri skaltu
fyrr frelsast af |>essum álögum j enn þá hittir
pann mann, er eigi hræðist |>itt hitt ögrliga
sax, pá er |>ú reiðir f>at} en með pvi at |>eim
mun I>at dgrligt sýnast, mun sá ekki finnast.
Signý mátti ekki mœla fyrir harmi ok gráti.
Hildr mælti |>á: vilda ek, Grimhildr! at ek
launaði þhr |>ín álög, ok f>at mæli ek um, at
öðrum fæti standir þú á skemmu f>essari, en
öðrum. heima á konúngshöII| ^rælar skulu
FoRKALDAK 8ö01'H Noii DIiL AJTDA* 3 UlKDt* -i t
058 Illuga sagaGrídarfostra, 5-6K.
I>ar kyuda bál midl' f milli fdta ^erj ^atbál
skal standa bæM nætr ok daga, ok öU ^keltu
neðan af eldi brenna, en' ofan frjdsai at
aldri fáir þú pína ró ; en ef við mssðgur kom-
umst úr |>essum álögum , þá skaltu deyja) ok
detta ofan í bélit. Grímbildr tök þá til máls:
mjök heimskligt er okkart tal, ok vil ek at
f>etta haldist hvorki. Hildr sagði^ at patyrM
at standa. Hurfu |>ær mæðgur pá burt i helli
penna, ok (er ek sú hin sama Signý), ok er hir
Hildr, dóttir mf n, ok vil ek nú gipta f>ér hana, ok
launa þhr svá^ at f>ú hefír mér úr álögnra kom-
it. Ok at endaðri pesari sögu koma i hell-
inn 7 skessur me5 bitrligum skálmum, ok
hlaupa at Grfði, ok höggva til hennar bæSi
hart ok tfðum. Hildr var nú ákafliga hrœdd.
IUugi veitir Griði dugnaS , ok höggr til |>eirra
bæði ött ok tiSum^ ok eigi léttir hann fyrr,
enn |>au hafa drepit pær allar, ok brennr
f>ær allar á báli. Griðr mœlti þá : nú hefir
J>ú, Illugi! frelst okkr bæði af f>essum skess-
um, ok heli ek við pær átt 11 vetr. Illugi
segir pat ndgu lengi verit hafa.
6« Eptir f>etta fylgir Griðr peim til báts
Illuga , ok gaf hún |>eim gull ok marga dýra
gripi, ok hafði hann nii met shr eldinn, ok
skildist hún par við pau. Illugi rœr aptr til
ainna manna } f>eir úrðu við |>at glaðir ^ ok létu
sér hitna* Mánuð lá konúngsson jþar^ ok gaf
a) mikit, By G.
6K» IllugasagaGbídarfostra. 659
honuxn aldri byr. Bjöm kendi j^at Hildi , ok
kvað Hluga hana hafa sötta í hella, ok segir
Björn, at hún sé hin mesta tröUkona. Sigurðr
hsA Björn f^egja^ ok ekki vildi hann því trúa^
er Björn sagði. Eina ndtt var pat , er menn
konúngssonar stáfu á skipi; en er f>eir vakna,
sjá 'þeÍT at Bjöm er horfinn , ok leituðu, ok sjá
um siðir^ at hann hángir upp við siglurá. peir
vissu ekki, hverju t>etta gegndi um liflát Bjarn*
ar^ en Gríðr hafði hengt Björn á peirri ndtt,
fyrir pat hann kallaði Hildi tröUkonu. Eptir
|»at siglir Sigurðr frá Finnmörk , ok gaf hon^
um |>á vel byr, ok kom heim til Danmerkr,
ok hafði fengit of f]ár, ok gaf guU á tvœr hendr.
]&r hann nd heima með föður sínum. Illugi
var laungum með Sigurði, en pd átti hann stdr*
an búgarð aœrri konángs höllinni. Litlu s(ðar
tdk Hríngr konúngr sdtt, pá er hann leiddi til
bana. Sigurðr lætr f>egar erfi drekka eptir
föður sinn^ ok lœtr tilbjdða öllum beztu mönn-
um i Íandinu^ ok var Sigurðr ^á til konúngs
tekinn yfir pat ríki , er faðir hans hafði átt.
Hríngr konúngr^ hafði verit fylkiskonúngr í
DanmÖrkU) ok hafði hann ráðit fyrir Skaun<«
Signý kemr nú til Danmerkr, ok tdk Illugi vel
við henni , ok pau Hildr. Illugi segir J>á öU
deili á henni. Sigurðr konúngr bað hennar
sér til handa. , Signý segir, at Illugi skuli vera
— «
») Skatiey, /i, O.
Tt 2
600 IllugasagaGríðarfostaa. sk.
hennar giptingarmaðr. SigurSr talar þá |>etta
mál viS hanny okmeð samþykki hennar giptir
Ulugi honum Sígnýju. Voru |)eirra samfarir
góðar^ ok áttu pau mörg börn^ ok urðu öll
mikilsbáttar menn. Sigurðr konúngr ok Signý
drottníng [lifðu mjök lengi, en< Illugi lifSi
lengr; en ekki hefir verit getit barna peirra
Hildan pesai IUugi varð síðan fdstbrdðir Gnoð*
ar-Asmundar} ok lúkum ver |»eS8Í sögu.
I*
Hér hefr sögu Ereks víðförla.
iVoNUNGR hét prándr^ er* r&8 fyrir pránd-
heim í Noregi; hans son hét Erekr'^. vœnn
maðr ok göfugligr, ok úngr at vetratölu.
Ok einn jóla aptan strengM hann heit at fara
suðr Í heim, unst hann fyndi Odáinsakur [á
heiðinna manna tíðsku'; ok petta fréttist um
Noreg víða. Ok á nœsta sumri íór hann suðr
til Danmerkr, ok valdi sér úuga menn ok vœna
til farar ok tolka j |»eir voru 12 samap. Dana-
konúngr tdk vel við Ereki ok hans mönnumi
ok var hann með honum um vetrinn í góðri ^
sœmd. Sonr Danakonúngs hét ok Erekr,
ok lögðu |>eir saman lag sitt nafnar, ok voru
at mörgu skaplíkir menn. Erekr danski fdr
^með honum at vori, ok sigla til Garðaríkis,
ok pvínæst til Miklagarðs, ok voru nd 24^
saman, ok allir afbragðsmenn at atgjörfi ok
vigkœni, Ok í pann tima hafði Girkjakon-
úngr* boðit út her sínum i mdti dvinumy ok
bað J>á nafna herferðar , ok |>eir fóru með hon-
I ) fy rstr, h. t/. l\ ^) Erckcp, A* ') er 1x61^*1)» menn kalla,
^n kriáUiir iikmhi jiii^)* lífdiidi luatini) e^r ]*;ii-a(]ís(tiii , f. ^)
/junni^ /', Ai; 15, -f/. •) (iiikkjakgjiiíii^r. F, M*
662 Ereks saga vídförla. » 1-2K.
um , ok var hann vVS fiá allyirSuliga , ok frétti
fy rr túlkinn , hverlr . f>eir vœri , eSa hvaSan
^eir ktemi, eða hvert peir vildi fara. Ok er
hann varð ^ess viss^ at ^eir voru Norðmenn,
ók œtluðu víða at kanna heiminn, þi hélt
hann |>á vel i öUum hlutum; en |>eir veittu
honum mikit lið í sinni framgaungu. Ok er
Girkjakonúngr sá^ at styrkri var einn af
þeim, enn tveir eSa firír' Girkir í orrostU;
ok voru í öllu trúlyndiri |>á gerði hann (á
sfna píónustumennkœrasta) ok [gaf Jieim mest*
an mála^ allra sinna mannai ok páhofst fyrst
Norðmanna sdmi [i Girkjakonúngs ríki'.
2. Einn dag spurði Erekr þTœnzkx^ kon-
Angf [hefir nokkur gjört' himin eða jorð?
Konúngr segir: einn gjörSi hvorttveggja.
Erekrmœlti: hverrersá einn? Konúngr segir:
guð almáttigr, er einn er i guðdómi, [en prennr
i grein^. Erekr segir: hverjar eru J>ærgrein-
ir? Kondngr segir: hann^er faðir ok sonr ol^
heilagr andi. Erekr segir: með hverjum
hætti eru |>rjár greinir eins guðs? Konúngr
segir: líttu sdlina á himni, hún er prír hlut-
ir| eldr ok birti%' ok vermi| ok er hún ^ó
ein' sdl i sínu e'Ii| svá er ok, at sama haii
einn gu8| faðir'ok sonr ok heilagr andi f sínu
almætti. Erekr mœlti: ^ó er mikill guð,
2k. ^ ErEKS SAGA YÍDFÖALA, 663
sá er g)ðr5i hiinin ok jör5, seg mér nokkut
afMRÍkUleik hans. ' Koaúugr mælti: guS er
öumræðiligDok [öætlanligr, ok óskiptiligr, ok'
er haxm yíir öUum hlutum^ ok alla veröld
heGr'hann ^ér i gaupnum. Erekr mœlti:
veit guð alla hluti? Konúngr segír: guð veit
allt |>at er nti er orðiti ok yerða mun. Ok
pá er koniSngr hefir petta mœlt, ^á undraðist
Erekr mjök almátt guða, ok mœlti síðan:
. bvar hjggir Kristr? A hinmum er hans veldi,
|>ar kemr eigi sött'y nh dauði^ né hrygðy ok
er par eilíf sœla ok Í5gau6r án enda. Erekr
segir: hverjar «ru par< ágœztar sveitir hans*
KQHÚngr segir: helga engla skapaði hann til
þíönustu við sik^ ok 1 fyrstu setti guð sér al«
bíacta bölly sem máttugr koniingr^ f»at kall*
aði hann himnaríki. Síðan gjörði hann myrkva-
stofu, þat er beimr fiessi^ ok i honum setti
hann bemdargrof , {mt köllu vér helvíti, en
til himins hallar sköp haan fyrA skíra tölu
valdra riddara, er eigi. er lofat af at sniða,
en tfaiiðsyn at fyllai eo i peirii tolu- vildi
hann saman$etýa af mönnum ok englum uiu
fylkingar englai setti hacnn ok ena tíundu
maixna, Bt ]>renníng i einingu, ok einíng i
prenníngu .ioraðist ok dýrkaðist af englum ok
mönnum of aldr. Erekr mœlti: hvater hel-
viti ? Konúngr segir : Jiat er dauðajörð , en o^s
tviföld kvöl, par er dslökvilígr eldr, er djöfl-
ar kveljas t i ok íllir menn. . Erekr segir:
») 'iyijr»ligtuiligt-^ r. ^; II é j.yii, b. i. F,
604 ErEKS SA6A TÍDFÖRLA« 2 K»
hver)a kallár pá iUa?. KonÚDgr segir: heiS-
íngia ok rœkiliga kristna txienn. Erekr mœlti:
er eigi jþat gu5 9 er vér göfgum , eða hví eru
allir hei5nir m^nn itlir? Konúngr eegir: f>v(-
at peir vilja eigi göfga Jesum Krist) ok iUa
er frá ]»eim sagt, er go6 yður eru eptir gjöri
hve glæpiligd |>eir lifðu, eða hve fúUiga |>eir
dduy ok eru nú l eilífum eldi« Erekr mælti:
ekki heG ek slikt hejrt fyrr sagt. Konúngr
segir: þvi vartu viltr) attu heyrðir eigi fyrr
et sanna^^ dk ef |iá irill trúa á einn guð í
prenníngu, f>ámuntameð honum eptirdauðann
fara í eilífa fuUsœlu. Erekr segir: pat »ski
ek mér, at ek eignumst eilíft h'f. Konúngr
segir: pessi <5sk geÍBt ^hr, ef þú trúir á einn
'guð^ föSur almátkan, ok á Jesum Kri«tuni,
drottinn vorn ^ ok á helgan anda j ok tekr 'þú
helga skirn; ok Tesðr-^il lifgaðr af hans holdi
ok bldði, ok gjörist algjörr kristinn Hiaðr i
öllum hlutum. Erekt segir: svá hæfir mér
at gjöra^ sem |»ú' eggjár^ en segðu m&r^ hvar
er faelviti? Konúngr eagði : |iaterimiðri jörðu
eða undir. Erekr segir: hvat er yfir jörð-
unni. Loptit, sagði koniSngr. Erekr segir:
hvat er yiir loptinu? Konúngr segir: festning
himinsins, i peim himni eru Öll himintúngl
sv& sem eidr brennandi. Erekr segir: hvat
er y£r festningarhimni. Konúngr segír: vötn
eru þav yfir uppfest sem ský. Erekr segir:
hvat er yfir peim vötnum? Konúngr segir:
2iC £rEKS SAGA TÍÐFUnLA, 665
t
/
afadligr ' heimr^ é . |)éim tfú,É .meim, . ;«t. biii
ándari, j^eir er. vhr köllum engla gúU. Erékr
segir : iiVat er y fir (eim ^ hiœni i uppi ? Kon-
úngr segir: skilnfngarhimin, á •jþeim.himni
, m& líia Igu5 sjálfan í sínu* veldi. pá undrai^
ist Erekr mjök speki koTiúngs^ ok'mœlii:
harðla'mikil ok háleiLok öyfir^iíglig er speki
yður) seg núj kondng! ef þú vetzt, hversu
mikil ec breidd jarðar? Kom&ngr segir: forvit-
inn ertu i mart! iriltu vita |)at| er eJgi er
naúðsýnligt^ ok flestum mðnnum eru peita
fáheyrðir hlutir ok dkunnir, en at ek g)ðra
gndtt spurafng pinci| pá heyrþit^ er eksegi
þkr: umhVerfis jörðmœla'menti at sé huiidrað
j^iisunda raata, ok 6t2^r pdsundaf ok halda
öBgir étdlpar henni upp, heldr guðligr al-
máttr. Erekr melti: hversu lángt er mill*
um himins ok'jarðar? - Konikigr 'segir: éa af
)örðu mt' talit tilf UimÍQs hundrað púsnnáa
milna ^ [ok hálfr uiutdi ' tugr mflfia^. Erekr
mselti:.hvat er um jarðirnar* utan. ; Konúingr
segif : mikill sjdr) er kallaðr er .Oáianum.
Erekr segir: hvert er land yst i ' Suðrhálfu'
heimsins? Konúngjr .segir: Indíaland seg}u
vér' enda á londum i þann liluta heims.
Erekr segir: hvar er Odáinsakur, frá honum
heyrðu vér sagt á voru laadi. Koni^ngr segir :
*) allt tiHiíns cfsla, Jlf. *) ok 3 hunJruá' ok liálfr níniiJi
tiigr mnna, F) ok 9 |iÚ9undn* iiiilua uk CCC mílna ok 60
ok 2, Nr. 179 £ arkarf. ^) jöríTÍJia , l\
6dd ErEKS 9AGA VÍÐFÖKLA. 2K.
fat tttla .ek; y8r kalla Odá|náakur ^ op vir tkoll-
um Paradf$^ ok NovfinieDti kalla )ðr5 .Hfandi
xnanna.i .Brekr segtr: bvar er sá staðr? Haim
er i iatistrieigi lángt: Crá Jndíalandi^^- Erekr
segirs -má. nokkut* komast |>ángat? Kenúsgr
segir 2 yígt eigi , JtTÍat eldligr veggr stendr fjr-
ir , sá m tekr af jörSu •tiit>hitliin& Síðan peiu
ok tnart annat hafði Jceáiingr sagt Ereki ^ þá
lét Erekr fallast til fóta honum^ ok mælti:
bi6 ek f>ik, inn beztt kohiin^r ok innspakasti!
at fyrir fujltíng jrivarar sæmdar^ greiSi þér
mfna ferð^ pviat mdr er nauðsýn at enda heit-
streni^ng mína, ok.leitá Odáinsakura^ eack
má at öngQHi kosti kotaaat, nema ek ii}óta yð-
vars fulltíngs. Kofaángt segir: v»tu bir meS
mér þr)á vetr etia xnte^tMXj ok farfiá sffian, ok
er naufisýn. at f>ér verfii xkýtt at mfnúm iundí,
ok káðum ykkr nöfnum^ ofc má ek þá nðkkut
yðr f ttll^íngja. Ok J^ir liétu því^ ok • ^ir. voru
'þn. pá spurði Erekr Jirænzki túIkinuF van-
liga at Um dýrS gufia ok at ömben réttlátra
matma ok -piíslum vondra i hann spyrr ok frá
greittum landa ok yfirbf agSi ^jdSa úr. Yitlöad-
um , ok atöðum þeim er ^eir áttu farveg bjá,
um s)d eSa ár, ok of alla 'Austrálfu heims-
ins, ok Suífrálfu heiitosins^. frá sk^um stór-
um eSr eyjum eía auðnastö&um, frí yfirsýnd-
um manna ok búníngi ^k si6 margra f)jú5a ok
fró hög^ormu m maFgháttuSum ok frá dýrum
I) kuAmigiiiii , F.
2-3 K. Ereks saga vídpörla* 667
ok fuglum ok gndtt gulls ók gessima bk gim*
8ieina. Allar spurningar Ereks .lieíysti kon-
úngr vel ok fróUiga.
3. Ok at liðnutn -8 vetruni ^á'er Erekr
hafM numit slíkan irdi^ik, ok margan ámran^
'þk ferr hann með sínu föruneyii til Sýrlands,
ok haföi tneð aér bréf Grrkjakonúngs ok • inn-
sigli, en af Sýrlandi gekk hann á ski|> með
dkunnum Austrvegsmðnnum. Siðanförhann
stundum á hestum, ok miklu optargengu peir,
ok föru svá^i unst peir kvomu loks út ti) India-
lands ; en hvarvetna par er (eir kvomu á dkunn
lönd, ok fyrir ina œztu böfðíngja, þá var vel
við |ieim tekit, ok lýðir greiddu lert^ peirrai
j^víat bréf Garðskonúnga^ ok patr(ai*cita or
Miklagarði ^ (á) mörgum túngum rituð, fttrðii
f^eir öUum enum rikustum mönnumi pau »
er voru um ferð {^eirra, ok bu6u allir at
veita peim, f>'gar er menn sá bréfin) ok af
^essum sökum gerðu öngvir |)eim grand, ok i
öngvum kaupum voru peir véltir, en guÁs
miskun hlífði |»eim Ereki ok hans f&runaut»
um miklu framast, |»öat gœfa ok röksemd
GarSskonúngs hlifði |>eim m)ök af spakligum
hans ráðum við erbiði ok háska , er varð i pessi
inni löngu leið. Ok pá er peir höfðu lengi
farit of hjöröð Indíalands, [fjóra daga' ins
iimta tigar, kvomu peir um síðir til.myrkra
héraða; þav sá peir stiörnur of alla daga^ ok
1) iioÍLkui'a \e\vy h: v. F. *) þannig A\ (JiíLl.jakoiiiíiigs , /'.
^j fjórar mílury V,
/,
668 ErEKS 8AGA VÍÐFÖRLA. 3R.
j^ar sá fiair gullstein^ miMtiii, ok undr önnar.
Ok pá ér {>eir hofðu marga daga Tillzt á skdgum
ok undarliga háfum fjöllum | ok 'þá hafSi skilit
hekt á um leifiinay pá kvomu fieir um sföir «t á
[jþeirri, er fellr or Paradia, ok Phison heitirs
yfir pi á var steinbogi| ok á steinboganum stdð
dreki undarliga mikill| sá er itieS gapanda
munni dgnaði ^eim j ok vildi bfta pá , en öSru-
megin árinnar sá jþeir land meft öllum blöma
grasa ok gndtt hunángs, ok kendu peir |iaðaa
sœtan ilm , ok œtluSu (eir pá at skil)a mundu
hjörö&in. Erekr prœnzki SQÖri f>á til brúar,
ok flstlaði yfir ána, en er ^at sá Erekr danski,
(á bannaði hann honum, ok mœlti: sé viS
jþú , ok far eigi , pviat pú mátt sjá, at drekinn
mun svelgja þik! pá svarar Erekr f>rænzki:
ekki dttumst ek drekann, ok eigi skal hann
hefta för mina. Erekr danski segir: bi8 ek
pik y ínn bezti vin ! at eigi sellr þú pik til bana,
heldr hverf J^ú aptr, með |»vi at, ef þá kemr
Bokkut framar, þá muntu þegar deyja. £n
er Erekr danski haf5i |»eita mælt, |»á vildi
Erekr jþrœnzki vist eigi aptr hverfa , ok mœlir
siðan hv&rr f>eirra vel fyrír ö5rum , ok skildust
þafi ok pvínœst brá Erekr þrœnzki sverÖi, ok
haf<>i fyrir scr i hœgri hendij en vinstrí tök
hann i hönd einum förunaut sinum, ok runnu
}>eir síSan í munn drekanum, ok pegar svalg
drekínn þá, at J>ví cr Ereki dunska sýndÍ6ií
\
)
3-4 K. ErBKS SAGA TÍÐFÖRLA. ^ 669
en pat g]ör6Í8t annan veg, enn peim sýndist^
]>víat f>á er^ Erekr ok hans förunautr höfSu
falopit í munn drekans^ |>á pöttust |>eir fara
i gegnum myrkva míkinn. Erekr danski hvarf
{>ar aptr, ok snöri leið sinni, ok eptir nokk-
ura^ vetr kom hann til sinna áttjarða, ok sagði
penna atburS, líflát Ereks prænzka, öUum
f>eim er vita vilduy at drekinn hafði þi sölgit,
ok Þrýtr par frá Ereki dauska at segja.
4. En er Erekr ^rænzki leið or myrkv-
anum , ^ sá hann (ar land me5 allri fegurð)
ok grösÍB voru svá fögur sem purpuriy ok
gi'din með öllimi blöma^ ok flutu hunáng^
lækir um alla teigu. Landit var lágt, ok
slétt mjök, STá at ekki mátti fjöll S)á fiar nh
höla ^ ok var jainan adlskin án skýi ok nótt^
ok án myrkrum, ok löngum logn it mesta
i lopti, ok er á vindsgol lítit, f>at er fieir
kendu f>á meir enn áðr af )arSar bldmanum.
Ok er ' peir gengu meft völlum fieim mjok
lengi ) ok hugtust ef peir sæi nokkur hus eSa
bæiy eða (eir mœtti ritaj hversu vítt f>at land.
vœri; f>á sá fieir um slðir pvílíkast, sem hjálmr'
héngi or lopti , ok snéru peir til Þ^gat , ok
, vildu sjá. Ok er f>eir nálguðust^ pá sá ^eir
at þat var turn einn^ ok stóðu ðngvir stdlpar
undir, ok er f>eir gengu nœrr, f>á sá f>eir
stiga háfan, aettan sunnan viS turninn; ok er
peir kvomu tíl ^ess staðati pá undruðuat fieir
■) hir byrjar M aptr* ^^ niarga, JW. *) tlöpully t\
670 ER£K5 SAGA YÍDFÖRLA« t 4K.
mjök (vilfkan kraj^ty w «v& máttí veiÆa at
turninn héngi í lopti, ok gengu síðan tilstig-
ang, ok upp eptir honum, |iá sá Jieir bús
eitt me& inum dýrligstum tjöldum innan búit;
þar stöð silfrborð, ok áskipat brauði hariila
Víörtu með sætum ihn$ j^r stdS diskr af
gulli gjörr^ á honum var allskyns slátr meS
inum bez^a aldini j þar var kanna sett j með
gimsteinum búin, ok kalekr^ af guUi gjörr,
stó5 I>ar ok hjá, með drykk einkar g<$ðum
hvárttveggja 9 ok rjokkjur voru par breiSar
ineð inum dýrligustum pellum. peir undr-
ast ná mjök^ er peir sá Bessa hluti; (há mœlti
Erekr): sé hir Odáinsakr,. ft ek leitaða með
miklu erbiði ok torveldí marga vetr. Síðan
lofuðu þeir guð) ok mœltií: mikill er almátt-
igr guð^ ok dýrligr í öllum hlutum, aá er osi
lét finna jþetta land. Eptir |iai neyttu ^eir
]^ar fæslu ok drykks^ ok fdru sföan at sofa,
ok í svefni vitrast Ereki ongr maðr ok all-
bjártr, ok mœlti við hann {>essum orðum:
mikil er trúa þíui Erekr! i staðfesti leitan-
ar þinnar; nú seg mér, hversu likar péf jþetta
land. Hann svaraði: dska vel, hverju landi
sýnist mér petta betra; en hverr ertu, er við
mik mœlir^ okskilr mikit okkra vizku, er|iú
kveðr mik með nafni^ en ek kennig |>ik eigi.
pá leit inn úngi maðr við honum bliðliga, ok
mælti : ek em engill y einn af |>eim er varð-
veita Paradís, ok var ek nœr ^ddri ^^ Þ^
4 K. EnEKS 8AGA VÍDFÖRLA. 6^1
I
strengðir heit -at fara suðr i heim , ok' ék egg]*
aia yik at sigla lil IVIiklagarðs at guðs bdði| ok
mefi minni forsjá tdktu skírn ok trú rðttá , ok
' fyrir ^vf tel ek I>ik sœlan, attu hlýfrr |>Yilsam-
ligúm ráðum Garðskoni'mgs'y ok tdkt bréf
ok innsigli af honum, ok si^an pötiu ^ik i
Jorðan, en drottinn setti mik varShdlðsengil
, )>inn, ok hefi ek hlíft ^er á landi ök sjd ok f
hverfum háska ferðar }>inn)ar, ok ek t-ari^veitta
pik yiS ölli^m iUum hlutum. Nú vill guð
marga vega verða láta ok atberaát um náttúr-
ur manna , ok skal |>vi eigi undrast, pdtt m«irg-
ar sýnir beri fyrir menn; en vér erum eigi
m^nn, heldr eru v^r atidar liimnéskjar föstr-
jarðar, en sjá staðr er |>ér sýnist inn fegursti,
er at virða við Paradis sem eyðhnöfk J^á er
byg^u inir fyrstu menn, ok nú byggja andar
yiirfeSra ok spámanna^ en sá staðr er skanrt
héSan, ok paðan fellr ású, er |>ér/(5ru8 yfir;
en á>r þér komuð hegat, ]þá banð guð oss at
vökva ok bldmga |>enna stað^ til at sýna þer
jörð lifandi manna með nokkurri mind ok lík*
ingy at gjöra pér veizlu ok launa pér svá er-
biði pitt. pá mœlti Erekr: Kvar búi |>ér?
Hann segir: vér byggjum á himnumy {>ar sem
vér sjáum andligan guð^ en fyrir nauðsynja
sakir eru vér opt sendir i heiminn, at vér veit-
'im f>eim fulltíng e)$a |>)dnustu við menn, sem
nú við I>ik. Erekr mælti: hvat heldr upp
hiisi þessu, er mér sýnist hánga i loptinu?
*) GaroakouiíiigSy A/; Giik.kjakoniuigs, K
. f
672 . ErEKS SAGÁ VÍDFÖRLA. 4K.
Enj^llinn segir : einsatnan kraptr guSs^ e^ at
sénu fiviliku tákni œáttu at sta^fastligar trúa,
at almáttr guða muni alla.hluti skapat hafa af
öngu efni^ e5a viltu vera hér eptir, eða hverfa
aptr til œttjarSa pinna? Erekr segir: aptr
vil ek hverfa. Engillinn segir: fyrir hví gim-
istu nú aptr til ættjarða (inna vesaligra?
Erekr segir: atek megi segja kunníngjum mín-
um frá fer$ minni ok frá stdrmerkjum Jæim,
er ek hefi séð eða hey rt , en ef ek f er eigi aptr,
pá munu allir pví trúay at ek hafa iUum dauöa
dáit. pá segir engillinn: p6(t skúrgo^ablöt
sé á [pínu landi', ok ei^i sé exm sú tið kom-
in, er jþeir menn snúast til réttrar triSar, pá
mun \& 8ii tið koma, er guð mun |>á leysa frá
sinni viUu, ok kalla ^á til sinnar miskunar, en
geíit er j^r leyii til aptrfarari at |)ú segir fri
göigan guðs peirrí , er ^ú hefir séð í Austrlönd-
um, pviat berast má svá at, atf»eir trúiskjót-
ara [guðs dýrð^, \Íl er peir minnastpeirra hlutai
er \ht segið% En 10*^ vetrum siðar enn pú
komir aptr, pá mun ek vitja ^ín [sem Abba-
kuggs okÐanielsspámannSi erekfœrðahannyfir
mörg lönd'; þá mun ek koma ok færa pik aptr
tílpessa staðar, pvlat penna stað valdi guð til
pessy at bein þin skulu hér hirð vera framan
til ddms. Núskaltu hérvera sjö^ daga, siðan
>} Nord'rlöndum , F. ^} giid'sp)alla orá'ttm, Af. ^) Tjiré^'
Teít þik vcl (ra öllum löstum, |>eim er kriitiu lög^ banna J)ér;
gef fé þitt ok fæzlu fatckiim monnilmy ok Tet opt a bæouint
, h, 1/, M. ♦) nokknuiiy ¥. ^) w. < Fj ok, v. { M. ^) 6, f- \
4 K. Erek s s a g a vídförl a. 673
takiS ið leiSarnest , ok fariS aptr norðr ! S{San
▼aknar Erekr at morni) ok pakkaði guði
háleitum ^ , ok gerði hann alla hluti, sem eng-
illinn bauð honum. Nú er ekki aagt frá
nor5rfer&' hans^ fyrr enn ijdrum vetrum siðar
kom hann tU Miklagarðs, ok sagði Girkjakon-
úngi frá ferS sinni. Konúngr segir: mikithef-
ir guð veitt pér, er hann hefir sýnt pér leynda
hluti, ok er {>ér |)at vanlaunat. Erekr var
par tvo vetr, en á inu 7da ári aptrferSar sinnar
kom hann til prándheims, ok var |>ar (10) vetr. En
á inu lOda ári^ okat morni dagS| erBUrekr var
til bænar búinn, |)á greip hann guðs andi', ok er
I) engiUiga vitrun , jlil ^) ellípta Tetri, F. ^) F tndar hkr
þfinnig : ok yar hans leitat , ok fannst liann eigi. Eyrekr haf^i
sagt fbrtindut sitium drauin sinn , þann er haun haféTi dreymt
i turnínum, ok þctta sag^i sa mað'r, ok tn&d'i sá mad'r, at eng-»
iU guð^s niundi tekit haia Eyrek, ok Tar^Yeitt hann; þessi £y-
rekr var kalla^r Eyrekr hinn ▼i^iorli; þessa sögu hafa margir'
sannfr<$dlign eplir ord'um hans sjálfs ; nú liikum yér þar sögu þesst*
Sn þvi setti sá þetU æyintir fyrst {Col. 11-15} i þessa b^k, •■
hana skrifad'i, at hann Tilly at hverr mad'r yiti þat, at ekki e*
traust trútt nema af gué'i, þviat þ<S at heid'nir menn fái fr»g^
mikla af sinum afreksrerkumy þá er þat mikiU munr, þá et
þeir eilda þetta hitt stundliga lif , at þeijr hafa. þá tekit sitt Terd*-*
kaup af or^lofi manna fyrir sinn frama, eo eign þá tob hega^
iujgar fyrir stn hrot ok tnileysi| er þeir kunnu ttigi skapan
sinn $ en hinir , sem gud'i ha£i unnat , ok J»ar allt tnust haft,
ok barizt fyrir frelsi heilagrar kristniy hafa þ<S af hinum Titr-M
astum mönnum fengit meira lof^ en þat at auk at mest «r, at
þií er þeir hafa franigengit um almenniligar dyr dau^ans, Sem
ekki hold má ford'ast, hafa þeir tekit sitt ▼erð'kaupy þat er at
skilja, eylift riki me^ allsvaldanda gud'i utan enda, sem þessi
Iiyrekr, sem nn var frásagt*
FoHKALUAR SiÍWVA NenDRLAVDA. 3 BlKBI. U U
674 Ersks saga yíðförla.
4L
hann aldri sén hér í heimi sfSan, ok lýkr þar ná
frá honum at segja. En drottinn Jesús Rristr
efli þessa ritníng meS sinni röksemd, at hún
verði sannheilög í hans augliti, ok[svá ok heil-
agr andi gleói hann er skrifar, ok svá |>ann er
segir okallaJ>áertilhlýða|>essari sögu, (at þeir*
hafni þeim hlutum, erjognir eru, en elski
]>á, er sannir eru, ok vegsami guð almátka æ
ok œ at eilífu amen.
*) ok .«ð nndí htilagr i bjarta lesandiins ok hcy-rnniLinSy at
R E G I S T R
YPXR
ÖLL MANNANÖFN, SEM HNNAST I
FORNALDAR SÖGUM NORÐRLANDA.
Merki þetta * itendr wi& nðín goiía, jötna^ trolky
dverga^ Talna o. ié ír«
■•MMi^»SAii*«H«
AbbaknggT, 3, 672.
Afialbrigt Aðalmandarson,
1 > 356.
Agnar kappi, 1, 384.
- Bragason, 2, 9.
- Hr(Sars6on, ±, 26-2&
ASalbrikt Englakonúngr , *- konú^igr i Gestrekalandx,
AiSalninndr Englakoliúngri
1, 356»
Adam, 2> 13. 14.
ACels (Afiils) Svíakonúngr,
1 , 29. 30. 32-35. 36-
42. 44-46, 76-93. 106.
110,
AöjIs ofláti, 1,381: 2,12.
AgamemAon) 3> 419.
AgtSi þrjmsson^ 2, 5*
Agnar, 2, 220.
3, 556-558.
^ konúngr or Nöagörttttmj
3, 195. .
- Ragnarsson, 1,242.251.
259.260.261.263.265,
266. 268. 306. 346-
350.
- Sigtrygsson, 2, 104.
- þrymsson, 2, 5.
Agni skjálfarbóndi, 2 12:
3, 34.
Agrippa, 3, 555. .
- eiSa An6abró«ir, 1, 166, Aki karl, 1, 230-Í34.246-
336.
- hinn an«gi, 3, 408,^427.
- lerterkr, 2, 194. 195.
276. 526, 549.
249. 257.
- kappi, l,38tý
^ kappi, 2, 467. 468.
470. 471.
Uu 2
676
Mannaköfií.
Aki danskr, 3> 185.
- hiimilli, 3, 577. 580-
585. 587. 588.
r
- J/irngei'i^rsoii I 3» 593,
594. 618. 619. 623.
C24. 626. 638. 639.
- konimgr i Saxlandi, 1»
455. 457. 458. 527.
Akjar (Kjar) komaigr, 1,
490.
Alaflckkr, 3, 591.
Albrikt, 2, 15. 16.
Alfarinn, 2, 105.
- Gnndálfésoii , 1, 380.
Álfar GandálfMon, 1, 380.
Alfgeir Alfsson, 2, 11.
AlfbildrAlfadóttir, 1,376.
387. 413. 514: 2, 11:
3, 15. 32.
.r Haraldsdóttir, 3, 38.
39. 43. 57.
-> Ivarsd(5ttir yíiSfaSniay í,
509.
- Játgeirsdóttir , 3, 349.
357-359.
Alfífa. 3, 578-580. 582.
585. 586. 590.
AllnýEyinundardóttir, 2t9.
Alfr Agnarsson, 2, 9«
- berserkr, 2, 220.
- lierserkr, 2, 194. 195.
276. 526. 549.
.bjáJki,2,282, 286. 287.
289. 290. 292. 320.
552-556.
Alfr Danakonúugr, 2,467-
470.
.. binn gamli, 1, 140. 180.
376. 388. 413. 514 ; 2,
11. 383. 384: 8, 15.
- 'binn gainli, jarl, 2, 3&
- H jálprcksson , 1, 146-
149.166. 205. 206;s}^
* HíUfr.
- Hundíngsfon, 1, 137.
323.
- Uifsaon, 2, 7.
Alfrekr Eireksson, 2, la
- binn frækni Englakon-
[ úngr, 1, 490.
♦Alfrigg dvergr, 1, 391.
Alfrun, 3, 656.
Alfvör (Ölvö'r) 2, 198.
199. 201-204. 312.
528. 529. 53 L 532.
Algauti, 2, 103.
Ali, 2> 220.
-,«, 322. 324.
-. binn írœkni , 1, 381*
- konúngr, 1, 331*
- konÚDgr i Allbeinmoi)
3, 656. 657.
. Uppdalakappi, 2, 12i
126. 132.
Alius, 2> 463-466. 472.
Alrekr Agiiason, 2, 12«
'3, 34. 37. 38.
MANlTANÖFir.
677
Alrekr iiiiiii frsekni, 2, 10/
26-27.
AJrcks synir, 4, 382- 383.
Alsól (Alfsól) 3, 614. 515.
616; */« Vargeysa.
AIsviSrHeimisson; 1^174-
176.
*Alsvinnr, 1, 169.*
Aluí (Olnf) Hálfdánar.
dóttir, 3, 114-116.128.
129. 132-134. 139.
AlvÖr, sjstir Alh hins
gamla, 2, 383.
Alöf OJafadóttir, 2, 103.
Ama A6a1briktsson, í, 38 S*
- Ymisdóttir, 1, 412. 513.
Amon, 3, 351. 362. 364.
356.
Amr Ðagsson, 2, 9.
Amnndi, 3, 444.
An, 3, 20.
- bogsveigir, 2, 326-362.
*Andvari dvergr, 1, 152.
163. 187. 188.
Angantýr Árngrímsson, 1,
415-417.420-429. 431.
435-441. 444. 616-617.
519-622:2,9.210-217.
- Greipsson^ 2, 365.
- Heiðreksson^ 1^451-454. '
456-458. 489-495,497.
499-610. 626-528.
- Ilernmndarson, 2, 443-
446. 449-454
Angantýr Hðfundarson. 1,
444-448. 523-524.
- jarl i Orkneyjum, 2,
81-84. 89. 491. 496-
• 497.
- jarl af Skotlaudi, 3,
670. 691.
- SigurSarson^ 3, 491.
Angar (Angantýr, Agnar)
1, 104.
Annis, 3, 351, 352, 354-
367.
Aran RoSíanssou, 3, 375^
379. 381.
Arghyrna, 3, 638. 641.
643.
Ari, 2, 220. ,
- eineygi, 1, 379.
Arínbjö'rn AuSbjarnarson,
2, 6.
*Arinne£ja, 3, 372. 373-
381. 389-399. 402. 404.
. 405.
Arneið Asbjarnardóttir, 2,
157.
Armóðr Asmundarson, 3|
406.
Arngrímrberserkr, 1, 413.
415-417. 419. 421. 442.
514. 615. 517. 520.
622:2,9.211.212.214.
- Ðagsson^ 2, 9.
- risi, 1, 412, 613.
678
Mannaiíöfn.
Arngunu Guiinarsdóttir, 2,
156.
Arnoddr, 3, 322. 324.
Arnljótr (AUjótr# Ljótr)
gauzki, 3| 444.
AraviSr tréserkjabiini,2, 6.
Asa Eyateinsdóttir, 2, 101.
> liin fagra^ 3, 592. 594-
599. 604. 605. 607.
608. 610. 611. 616-
618. 631. 647.
- Haraldsdóttir , 1, 510.
- Olafadóttir, 2^ 325. 348.
350. 360-362.
- SiguxSardóttir, 3, 519.
52a
- liiii AórrMia, 2, 10, 105.
Asbjfirti jarl sLeijablesi,
2, 156. 157.
Aagauti, 3, 593.
AiíbiJdrEytteiiudóttir, 2, 4.
Aslákr bóndi, 2, 36. 54.
- Bjarnarson, 1, 511«
Aslaug Sigui-ðar dóttir
Fofnisbana, 1, 187. 229-
233. 257-259. 262-267.
269.277-281. 292. 293.
309. 346. 349. 351.
352. 358: 2, 10. 11.
(Kráka, i, 233. 234.
243-250. 255-257.
Randalín, 1, 270. 273.^
277 fg. 361).
^slaug Sigarðar dóttir
onui-í-auga, t, 293.
é58: 2, 10. 11., 14: 3.
519.
Asmundr berserkr, 2, 194
105. 276. 526. 549.
- berserkjabani, v'<í Gnoð-
M-Asmundr.
- á BA-urjúðri, 2, i53>
. ióstbrófiir FritSþjófs, 2.
65. 76. 85. 488. 489.
493.
- Hringsson, 3, .559. 562-
565.
. Ingjaldsson, 2, 154 162.
166. 169-172. 174. 175.
177.179-181.183.184.
188. 190. 195-197. 199.
200." 209. 279.300-302.
312.504-509.512.514-
518. 522. 526-53ti. 535.
551. 558.
- kappabani, 2, 468. 470-
487.
- koiiiaigr,- 2, 35. 38- 39.
43. 47. 57. 59.
- Oddssou, 2, 298. 321.
322.
- OJafsson, 3, 92-96- 99.
106-112.114. 118-121.
123. 125-130. 134-137.
140-145. 147-150. 152.
153. 155. 156. 162. 166.
167. 169-172. 174.181.
183. 184. 186. tó7.
A-B
MAlfMAirÖFN.
679
Astro, 3, 408« 432-435.
447. 448. 450.
Astromenus hertogi^ 3, 422.
AstrúCr Njálsdóttir, 1, 511.
Atli bcrserkr, 2, 22a
- berserkr, 3, 826. 3)27.
331.
- Bu6lason , 1 , 178. 181.
187. 201-203. 207--211.
213-223. 227. 335: 2,
11.
- Olryggsson, 3, 253. 254.
-' hinn syartiUlfsson, 2, 48.
- Yikingr, 2, 82. 495.
Atra, 2i 13.
Attill BuUason, 2, 11-
Autbjörn Frejbjarnarson,
2, 6.
AnSiHálfdánarson, 2^9. 10.
Auftleifr Guftbrandsson ,
2, 7.
Au6r(Unnr) bin djúpiii^ga
Ivars dóttir víOfai^ma,
1, 363-371: 2, 11. 14.
- (Uunr) Lin djnpúðga
Ketils dóttir flatnefs, 2^
104.
Austœundr, 3, 444.
«
Oai3i Risakoniíngri 2, 517.
519.
Bagi (Ðragi, Ðófí) Ani-
gríinssoii, 2, 212.
♦Jialdi , 1. 111. 309. 372.
487: 2, 63.69. 70.71.
72. 86. 87. 139, 491.
Bár«i'(Bár6r) Hálfskappi,
2, 36. 46.
B/ir6r bóndi, 2, 123.
- biriSmaSr, 3. 146: 147.
149, 161. 152. .
. (Haddr) 3, 326. 327. ^
33b. 331.
- þorkelsson, 2. 153^ •
Barri kappi, 1, 379.
" Arngrimsson, 1, 415*
515; % 212.
Baoggeztr Starkafisdóttir,
1, 514.
Beaf (fljár), 2, 14.
Beftúis^ S9^13.
Beiga^Sr kappi, 1, 379.
- Svipsson, 1, 35. 41-44.
75. 81. 82. 92. 100.
Beiuir, 2> 220.
Beiti Gorsson^ 2, 5.
Bekkbildr Bu51adóttir^ 1,
174.
" Herlryggsdóttir, 3, 365.
366. 369. 371. 394. 397.
399.400.402-4(U. 406.
Bfla drottníng, 2, 488.
Beli kappi, 1, 379.
- komíugr i Sygnafylki,2,
63-65. 71. 431. 432.
434. 439-445. «0.455.
457 459. 488. 489. ,
680
Mankakqfv.
B
\.
Bcra karUdóttiry 1, 49-
56. 58 -6a
- systir Orkninga, 1, 214. ,
Bergdis þrymtdottir^ % 6.
pergíjiiiir þryms&OÐi 2, 6*
Bergliildr^ sy'á noighiidr.
*B<írlíiigr, 1, 391.
Bersi liáifskappi , 2y 56.
- Helgason, 2, 7.
Bikki, 1 , 203. 224-226.
Bíldr, 2, 365. 372. 373.
- Ariigrimsson, 2, 212.
Birgir, 3, 326. 327. 330.
331. 339. 340. 342.
BjáJki, kappi Urólfa kon-
úng« kraka, 1, 44
Bjarni, 1, 381.
Bjár, sjá Beaf.
Bjarkniar (Ðjartmar) jarl,
3, 382.
- jarl Raknarsson, 3, 552.
Bjartniar jarl, 1, 419. 420.
429-431. 444. 517 523.
♦Bjólvi, 2, 517.
Björii, 2, 421.
- 3, 185.
^ bóudi, 2, 110. 111.,
- bóndi í Rafuistu, 2,
326. 347.
• blátöuri, 2, 390-392. 409.
• byrÖusmjör, 1, 511.
- féhirðir, 3, 477, 478.
- ióslbróðir FriSþjófa, 2,
65-69. 71. 73-75. 77.
78. 80. 83. 85-90. 99.
488-4ð5. 497-499.
. Hálfskappi,2,36.46.56.
- Hríngison, i, 47. 49-53.
55. 56. 58. 59.
- járnsíða , i, 251 - 254.
265. 267. 269. 272-277.
283-288. 290-292. 294
298. 338. 339. 346. 347.
349-357. 510. 511.
- konúngr at Haugi, 1,
öia
- N jCrfasou, 2, 404v
- ráSgjaii þorgnýs jarls,
3, 251, 259, 266. 267.
298-302. 307*311. 316.
320. 348-350. 358.
- ráðgjafi Vilhjálnis kön-
luigs, 3, 649-651. 653.
654. 659.
• binn stcrki, birðmat^r,
2, 325. 333. 334.
* Öuundarson, 1, 510.
Biindr Bavis, 2, 376-380.
Biót-Sveinn, 1, 511. 512.
Blæja Eiludóttir, 1. 355.
358.
Blængr kapx^i, 1, 379.
Bóíi, 2, 103.
Bolabjörn, 3, 377. 405.
Borgar kappi, 1, 379.385-
^ víkíugr, 3, 386. 387.
Borglaidr Eystcins dúuir
' bcla, 1, 347. o48.
B
Mannanofn.
681
Borgliildr(Ðergbilclr), kona
Sigtnnndai: konihigB, 1,
i'óe. 141. 142. 323. ^
Bósi^ ajái B6ga-Ðód.
*Brflgí, 1, 169.
- liúIfdáQaraony 2,9.'
- skáld, 1, 310: 2, 6Q. 60.
Brái, SæHits fat^ir, 1, 385.
Brami ArngrímsBOii, 1, 415.
515.
*Brana, 3, 572-578. 580.
583-585. 589-591.
Brandr berscrkr^ 2, 194.
195. 276. 526. 549.
- kappi, 1 , 379.
Brani Arngrimsson, 1, 415.
Bralr írski, 1, 379.
Braut-Onuudr Ingvarsson,
2, 12.
BráviÖr Arnvi^arson, 2, 6.
mcti þræll, 1, 115-116.
Brennir Vífilsson, 2, 446.
448-450. 453.
Brenuu-Kári. 3, 240.
Biuni, 1, 378-380. 386.
- 2, 117. 118. 122. 124.
161.
Brúsi beinserkr, 3, 326-
321. 330.
Bryngcrör Olafsdóttir, 2,
404.
~ Haumsdóttir, 2, 384.
Brynliildr BuÖiadúttir, 1,
1G4-172. 174-204.229.
257-259.333-338.346:
2, 11: 3, 521.
Brynbildr Grimsdóttir, 2,
153. 156.
- Hakadót tir, 2. 51. 57-59.
• Hertryggsdóttir, 3, 365.
366. 369. 371. 394. 397.
399.400.402-404.406.
- Vemuhdardóttir, 2|156.
Bryniidr skjaldmey, 3> 195.
Brynjólfr Háliskappi, 2,
36. 54.
- bcrserkr, 3,. 241. 243.
248.273.291.292.294
322.323.327.329.337.
339. 341. 342. 346. 348.
- Ulfssou, 2, 48.
- 3. 185.
Brynþvari , 3 , 194. 195.
198. 199. 202. 207. 218.
228. 231.
Bu«li koniingr, 1, 178. 184.
187. 191. 195. 222. 259.
2, 11.
- konúngr i Sviþjóðu, 2,
463-469. 472. 473. 485.
- Hálfdánarson,2, 9. 10. 11.
Búi Arugríoisson, 1, 415.
515.
- Brámuson, 1, 379.
- Uifsson, 2, 48.
- Yesetasou, 2, 385.
Bur, 2, 12.
Burri (Fiunr), 2, 12. 14.
Ö82
Mannanofn.
B-D
' ' ;
Bosla, 3, 195. 202*207.
230. 231.
Bö6mó6r FiamarMoii, 2>
132- 134<13& 139. 155.
326.
Böfivar bjarki, 1« 53. 55«
58-78. 80. 81. 83. 84
85. 87. 88. 89. 92. 94.
95. 100. 101. 103-109.
Bðgu-Bósi, 3, 195-234
(Sjgorír, 3, 221-224).
Bölyerkr, 3, 426. 428.
430.
- Hálfskappi, 2, 36. 54
Börkr, 3, 426. 428. 430.
- Hálískáppi, 2, 36. 54'
- Ul&son, 2, 48.
Cípriis, 2, 13.
Cretus, 2> 13.
Dagbjört Hrólfsáóttir, 3,
363.
Ðagfari Stefarason, 3i 193.
215. 216.
Dagmær, 3, 519*
Daguý Asmiuidardóttir, 2,
153*
. drottning, 3, 408. 442.
- Gnoðar-Asmundárdóttir,
2, 372.
- Hrólfödóttir, 3, 363.
Dagr koiuiugr, 1, 357.
- koinijigr^ 3, 648.
-- Dciiiugssou, 2, 7.
Dagr Iiina dígri, l^ 38L
- Dyggvason, 2, 12.
^ Gautakouúngr , 3, 638.
639.
« Ilálfdánarson, 2, 9.
- lífski, 1, 379.
• Olason, % 9.
• liinn prú6i Hálftkappii
2, 36. 55.
Dau kinn mikiJIáti, 2, 12.
Dauíel 8páma6r, 3, 672.
Darfus, 2, 13.
Dcllíngr, 1, 468-470.485:
2,7.
Díana, 3, 464 465. 468.
Dís drottning, 2» 325.
- Kolsdóttir, 2, 390. 39Í.
396. 396. 398. 399.
Dóinaldi Visburs8ou,2, 12.
DcSiuar Doinaldason, 2, 12.
Drii'a karisdóttir , 2, 340.
341. 343. 344. 360.
- Hrólfs dóttir kraka, 1,
44. 45. 76. 109.
«
- Sua3sdóttir> 2, 3.
Diikr vindv«rski, 1, 381*
Dumbr konúngr, 3, 398*
*Dulinn, 1, 514.
DúngalISkottakonúngi', 3|
350. 351. 357.
"^Dvalinn dvergr, 1, 161-
391.414.436.473. 514.
520.
/
D-E
MAMNANtíFN.
683
I^yggvi (Tryggvi) Dóm-
arsson, 2, 12«
*Dýrinn, 1, 414
£dda HáreksdÓMir, 3, 208.
226-228. 232. 233.
Eddval (Odaal) konúngr,
2, 294.
Eðiiyja IlákoiiardiSttir, 3,
406.
- Háreksdóttir , 3, 639.
540. 556.
Egöir Skýlason, 2, 10.
Egill, 1, 30L
- 1, 306.
- 2, 221.
- 3, 535.
- Aslák^son, 2, 36. 54.
- einhendi, 3, 368-374.
382-406 (Fjalar, 3,
397-400.
- skjálgi, 1, 381.
- Tunnadólgr, 2, 12.
Eiiiar cgÍSski, 1, 381.
- þrjiigr. 1, 381.
Einiyrja Hálogadóttir, 2,
384, 385. 388. 389.
Einar skarfr, 3, 237.
Eiríkr Agnasou, 3| 34.
37.38.'
- Agiiar.'ison, 2, 104.
- Alisson, 2, 9.
- iijuriiar sou járiisíðu^ 1,
Biríkr blótex, 2, 16.
- danski, 3. 661. 668. 669.
- helsíiigr, 1, 381.
- jarl. 3, 248.
-t.jarl Hákonárson^ 2, 15.
- konúngr af Gestreka-
landi cða GarSari'ki, 3.
240. 242-248. 267. 269,
272-298.305.312.314.
317. 818. 321. 322. 325-
329. 333. 334 337-343.
346. 348.
- koniingr, 3, 656.
- konúngr úr MiklagftrSi,
3, 589. 590.
- lángihertogi, 2, 14.
- Magnússon, 2, 15.
- hinn málspaki, 2, 10;
- Myndilsson, 2, 431.
- Ragiiarsson, 1,242.251.
259. 260-266. 346-349.
- Refiisson, 1, 510.
- Róiísson, 3 , 145. 188.
189.
- hinn sigrssli, Ir 510.
' 511.
- Skjaldarson, 2, 10.
• - Sturlaugsson , 3., .248.
325.327.330-332.647.
- Svíákonúngr, 3, 67-69.
73-75. 77-90. 95-97.
102-105. 141.
- at Uppjiðluin, 1, 339.
510.
.- Vatiiarssou^ 2, 10.
Oó-i
Mannanöfn.
E
Eiríkr þrújidartoii , hitiii
ví«fðrU, 3» 519. 601-
674.
£iaa Hálog^dóttir^ % 384.
ȣkkin, 1, 263.
- MynáilHon, 2» 5.
ElgfxóiSi, is 52-53. Sé*69.
61. 62. 63. 109.
Ella, 1, 385.
- AðalbriktsBou , 1, 388.
" kouúngr, 1, 855.
- 1, 388,
- konÚDgr í Englandi, 1,
280-292.309.310.352-
354.
- konángr i Englandi, 3|
44-47.49.146-153.156-
160. 162. 163. 165. 185.
186.
♦liudill, 1. 306.
Engilbert greifi, 3, 352.353.
Enoch, 2, 13.
£no0y 2> 13'
Eredcí (Eindrifti), 2, 13.
Eritbóníus, 2, 13.
' ErlendrErlíugssou, 1,395.
Erlingr (£rleudr) Asláks-
, son, 2, 36. 54.
^ snákr af Jai^ri , 1 , 381^
- steinvcggr, 2, 15.
- Uppleudíngckónúngr, 1,
395. 397: 3, 408-410.
420-425.431.435.438-
441. 443. 452.
Erpr, 3, 20. 28.
Erpr karl, 2, 356. 361.
- Jónakurssou^ 1, 224.
227. 228.
EstroTal, 3, 416.
Eygrimr Bólmr, 1, 412.
413. 513.514.
Eylinii konúugr, 1» 143-
145.147.180.322.323:
2, 10.
EymóíSr, 1, 206.
Eymundr, 2, 220.
• konúngr or HólmgarSi,
2,9.
- Olafs son sænska, 1,511.
- þjónnstumáðr y 2, 387-
389.
*£ynefr, 2, 47.
- Heimarsson, 2, 11.
Eyólfr Hnndíngsson , 1,
137. 323.
Eysteinn Aðilsson, 2, 12.
^ Alfsson, 2, 7.
- beli , konúngr í Svíþjóð,
1, 254. 255. 257. 259-
262.266.267.270.272.
302.347.348. 350.351.
510.
- birkibein, 2» 15.
- glumra, 2, 21: 3i 555.
- Hálfdánarson, 2, 12.
- Hognason, 2, 105.
-. ilífáði. 2, 8. 104. 106.
- illráði Haraldssou, sjá
Eysteiun beli.
- jarl af Valdresi, 2, 2a
E-F
MANRANÖFir.
685
£y«teinii koniíngr ( Dan-
mörk, 2, 40. 47. 50. 59.
- konúugr Haraldason,
2, 15.
- konúngr i HeiSmörk,
2, 4.
- konúngt MagniÍMoUf
2, Í6.
- kónúngr i VettmSmm,
1, 388. •
- Vikíngsson, 2, 405.
- þrándarson, 3, 519'523.
526-533. 535. 5^ 551.
555.
EysðSuU berserkr, 1, S79>
£y vindr kapþi , 1 , 381.
- kinnrifa, 3, 237.
- skinnhöll, 2, 470-472.
Eyvör (Eyfnra), 1, 415.
416. 435. 515. 520: %
9. 212. 214
Eyþjófr víkíngr, 2, 242.
Fáfnir, 1, 111. 150-164
173. 175. 184. 187. 188.
190.192.322.324 329.
336.
♦Fála, 1, 303.
Falr, 3, 444 446.
»Farbanti, 1> 392.
*Feinia, 2 , 14S-14Ó.
*Pengr (OSinn), l,l57.32á
•Fenja, i, 111.
Fertramr , 3, 555.
Pi«r fiiíski, 1, 381.
- Finnakonúngr , 3 , 540.
549.
Finna Refilsd<$ttir, 2, 404.
Finn-AIfr Raunuson, 2,
6.7.
Finnbogi Vikíngsson/ 2,
405.
Finnr, 2, 242.
- hinn au6gi, 2, 26.
- Vikíngsson, 2, 405. 415.
Fjalar, 2, 220.
Fjölmöíí, 3, 7. 10. 12.
FjSlmnndr, 2, 2201
•Fjölnir (OWnn), 1, 157.
309. 325.
•-Preysson, 2, 12.
Fjöri Ftekason, 3, 16.
Fjörnir, 1, 214
Fjösni, 2, 242.
Fjetra, Q, 7. Ift
Flöki Finnakonúngr, 3,
540. 548. 549.
Flosi, 2, 22a .
F'ofnir, Bji Fáfnir.
»Forat, 2, 127-13L
Fomi, 3, 110. 111.
»Fomjötr, 1, 475 : 2, 3. 17.
FraSmar Stnrlaogsson , 3,
248. 647.
Framar Hrrfinsson, 2, .
391.
> (Frafimar) 3, 610-615.
618-2a 623. 626. 630.
686
F-G
633. 640-643. 645. 64&
(Snckollr, i, 640. 641,
Ge«tr, 3, 641).
vFramar TÍkiajakonúngr ,
2. 132. 133. 135-139.
Freki jarl af Hálogalandi,
3, 15.
Freybj5rn Freygar&Mon,
2, 6.
Freygarfir.GaHSr-Agfiason,
2, 5.
*Freyja Njar&ardóttir, 1,
391-394. 463: 2, 26:
- 3, 223. 624
Frejr konúngr, l, 303«
- 3, 237.
/-Njarfiarsoni 1^391« 531t
2 1 12. 288. 289. 291.
555. 556.
♦. Oðinssoii, 2, 12.
Frcysteinn gamli á Gaul-
• u(», 2, 6.
Fri5fró6i,l,395:2,12. 14.
Friðleiír Fríðfró6aaon ,
2, 12.
Friðleifr Frófia 6on Irina
friSsama, 2, 12. 14.
- Skjaldarton , 2, 12. l4
*Fr%r þjassadóttir, i, 415«
Friftþjófr Iiitiii frækni, 2»
63-100. 455. 459. 488-
503: 3, 14. (þjófr, 2,
91-95. 499-501. Her-
þjiSfr, Gcirþjófr, Guun-
þj6fr,EyþÍQfr,He1þjófr,
Valþjófr, 2, 92.
Frifiþjófr Húnþjóissoni 3,
15. 25-29.
*Frigg, 1, 117: 3, 624.
Frjáláfr (Bors), 2, 14
Fröðel, 3> 444 446.
FróSi Aufiason, 2, 11.
- Ðanakonúngr, 1, 3-16.
.- liinn fri&ami^ 2,12.14.
- hinn frækni, 2, 12. 14.
« HávarSarson, 2, 12 14»
- konúngt í Noregi, 1, 358.
Froömar, 1, 431.
* jarl, 1, 463.
Frosti, 2, 17.
- 2, 220.
-3, 613. 615. 634-638.
(Gestr, 3, 634. 635).
Fullafli, 2, 423-426.
Fýri Frekason , 3 , 16.
Fönn Snaðsson, 2, 3.
Galterus meistari^ Ij 108:
3, 309.
Gandálfr konúngr, 1, 380.
- Alfgeirsson, 2, 11.
- Rólfgeirsson , 2, 105.
Gandálfs synir. 1, 329-331
Garan, 2, 344-346. 357.
Garfiar, 3 , 420-424.
Garöar, 2, 240. 244-246.
252. 254. 257. 318.
Gar8i (Gar6r)í, 326. 327.
330. 331.
G
Mannaröfn.
687
Garír kappi, 1, 379.
Garör-Agði, 2', 5.
Gaukr,' 3, 5S7. 558.
Gaungu-HróJfr, sjá Hrólfr
Sturlaugsson.
GauUn, 2, 410-412. 415.
, 431.
Gautbildr snót (mjðll); 2,
103.
Ganti, % 220.
- Bálfskappi, 2» 36. 55.
- konúngr, 2, 383.
• konúngr, 3, 3-9. 10. 14.
57. 193.
Gantr, 2, 103.
*- 3 , 389. 394-401. 404.
- Greipssou, 2, 365.
- ^ubi, 1, 381.
- á Hamri, 2^ 326. 347.
Gautrekr konúngr binn
niildi Gautason, 2, 103 :
3, 9. 11. 13. 14. 29.^
38. 43-45. 47. 49-53.^
57-67. 69-7t 130. 131*
103.
- Bólfssou, 3, 141. 145.
175. 182. 183. 187.
Geirálfr, 1, 379.
Geirbrandr, % 220.
Geirfaildr Drifsdótlir, 2,
25. 26.
- Sölgadóttir, 2,143.144.
Geirmuudr beljarskiim, 2y
59. 60.
- liersir, 2, 7. 46.
Geir berseVkr, 1, 379. »
- Njörfason, 2, 404.
*GeirríÖr Gandvíkrekkja,
2, 149-151.
*- GeirröÖsdóttir. 2, 253-
255. 257.
*Geirrö»r jötun , 2, 253.
254.
Geirþjófr Hiinþjófsson^ 3|
14. 26. 35.
Geitir Gorsson , 2, 5.
* Njöríason, 2> 404.
Gellir, 3, 326. 327. 331.
- hinnfœriski,3,441 442.
Gerðar glati, 1, 361.
Gestr hinn blindi, 1, 463-
487. 531-533.
^ Olieifsson, 2, 157.
* sjá- Norna-Gestr.
Gillíngr, 3, 7. 10. 11.
12. 13.
Gissur, % 220.
- ióstri Hoifireks, 1,444
445.
* Gautakonúngr, 1, 490.
- GertingaUfii, 1, 495. 500-
502. 504-507. 523.
Gjafa-Refr,3, 3^40-53.57.
Gjaf ar, 2, 25X>.
Gjúki konúngr, 1, 178.
181. 182. 183. 191. 195.
332. 335: 2, 11.54.
Gláma, 2, 22a 314.
Glammaðr berserkr , 3 1
387.
688
Mannanöfn.
Glammi Geifísson , 2,5.
GlaiimTÖr. i, 211. 213.
214.
Glismakr gd«i, 1.381.
Glúmr yermskiy 1, 381.
*GIyrna, 3, 482.
Glö6 Grímsdóttir, 2, 383.
384.
♦Gneip, 2, 517-519.
Gnepi liinn gamli, 1, 379«
Gncpja kappi, 1, 385.
GnoSar-Asmundr, 2, 153:
3, 367-407. 660. (Frosti,
3, 397-4O0)*
Gnœvar Högnason, 1,214
^GoiSmandr, 2, 232-234.
*^ af GlæsisTöllnm, 1, 315.
411.442.443.444.513.
522. 523: 3, 208.210.
214. 216-218. 221. 222*
224. 228. 233.
GoWlfr, 2, 14.
Go6rí«r (GeírríÖr) 3, 637.
638.
Gói þorradóttir, 2, 3. 4.
17. 20.
Gormr liinn gamliKnúta*
8on, 1, 355-358.
* jarl af Blökumannalandij
3, 377.
• Kuútsson liins fandna,
1, 355.
Gor porrason, 2, 3-5*
17 -21.
Goti, 2, 220.
Gramr Hálfdánarson, 2,9.
Grani Njörfason, 2, 404.
Granmar konúngr, 1, 137.
139. 140. 375.
♦Greip, 3, 482.
Greipr bóndi, 2, 365.
Grér, 1, 391.
Grettir, 3, 19.
- rángi, 1, 382.
- aterki, 2, 362.
*Grí«r, 3 , 653-656. 658.
659. (Signý, 3, 656-
660).
Grífir, 1, 155. 156.
Grfma, 3, 565. 566.
- 3, 593.
- kona Aka karls, 1, 230-
234. 243-246. 249.
Grimar Grímólfsson, 3,
106-112. 114 122. 123.
Grímliildr hin fjölkunniga,
1, 178. 181-185. 187.
190.192.199. 203.20')-
208.
*- gygj*, 2,241.243.
- Jösursdóttir , 2, 144.
148. 151-153.
Grimildr drottning,3, 656-
658.
Grimnir Grímólisson, 3,
122-126.
Grímr, 1, 315.
- 1> 3lá.
G
MAimAiiöPir,
689
Grímr bóndi. % ^9.43a
434. 435.455.
- kappi, 1, 379.
- (Oýmir, Geymir), 2,
383.
> Bryuliildarsoii, 2, 156>
157.
- Gantuon, 2, 326. 347.
351. 352. 354. 355.
• Hergrj'msson, */'á Ey*
Grímr Bölmr.
- loSinkinnn 2. 123-125.
139. 143-157. 101-163.
170-173. 184 186. 187.
189. 190. 191. 214.260.
281. 301. 302. ð04. 505.
509-511. 520-524.
- Njðrrason, 2, 404. 415.
436.
- «gir, 3, 241-245. 247.
248.273.280.291.312-
314, 318.322. 326-330.
832.334.337-340.342-
848. 354.
- þórisspn (þorkellssoh),
8, 154. 155. 165. 168.
17a 17i. 174. 185. 188.
Grjótgar8rGarðr-Ag6«son^
2, 5.
- Herlaogsson, 2, ð.
- SalgaHSssou, 2, 6. '
*6róa völTa, 3, 241
Gtabs, 3, 550.
Graudi Háreksson, 3, 552.
GnSbrandr GnBmandar*-
•on, 2, 7«
•^ . llaamsson, 2, 6. 7. '
'.. Rottgeirsson , 2, 7.
Gn&maudt Aafileifssou ,
2,7.
- á GlaMÍsT6llam,«y<i Go6->
mandr.
* Grímssott, 2, 171-174
176. 177. 179-181. 184
185. 187-192. 196. 200.
226-228.303.310.509-
516. 519-521. 523. 524.
527. 53a 537.
Gu«ný Gjiikadóttir, 2, 11.
Ga<irúu Gjúkadóttir, 1,
177-181. 18S. 184. 188-
191. 193. 194. 197. 2oa
201.203.205-211.215-
217.219-227. 329. 332.
337.- 2, 11.
Gu«r6«r, 1, 373.
- Háifdánarson, 2« 9. 12.
104
- binn gamll^ 2> 7.
- hinu gðfugláti , 2, 105.
- konúngr Olafsson, 1,
357.
- Raumsson, 2, 7.
GuðvarSr, 2, 220. .
Gufiþormr Signrðarson, 1«
358. 359.
Gullkúla, 3. 542. 544 545.
FoRirA]>OAii Sö<:i']i NoiiDi.tAiroA« 3 litnúi
. Xx
690
MANNANÖfH.
G«H
Gullrönd Gjúkadóttír,
2, 11-
Gull-þórir, 3, 521. 657.
Gunnar Baugsson, 2, 156*
- Gjiikason, 1 , 178. 182-
188. 190-203.206.209.
210.211.213-220.226.
227. 329. 330: 2, 11.
- helmíngr, 3, 237.
- á Hlíöarenda, 2, 156.
Gunnfastr, 1, 38 L
GnnnliIöS Hróksdóttir, 2,
8. 59. 365. 370.
- Rómnniiardóttir^ 2, 8*
36, 46. 55.
Gunnólfr Mesí, 3, 20.
Gunnvaldr Storfiajarl, 2,
26. 27.
Gnnnþjófr FritSþjóf sson ,
2, 100.
Gnsi Finnakonúttgr, 2,118-
122. 173. 511.
Guttorœr, 2, 220.
- Asgautason, 3^ 593. 643-
645.
- Gjúkasou, 1, 178. 198-
200. 204. 332.
GyÖa Eirekadóttir , 2, 10.
- aystir Eireks , 3 • 240.
247. 269. 271. 274. 278.
286. 288. 289. 290. 297.
312. 348.
- syslir þórSar, 3, 160.
161. 185. .
Gy«ja(6y«a), 2,282.553-
555.
Gylfl Geitisaon, 2, 5.
« Hálfdánarson, 2» ð.
Gylfri, 2, 220.
♦Gýmir, 1, 475. 478.
Gyrör Haraldsson, 2, 105.
*Gó'Inir jötan, 1, 140.
♦GpaduMj li 398-402.
Haddíngr, 2, 22a
- 2, 22Ö. 221.
- 2, 273.
- Amgrimsson^ 1, 415.
417. 515: 2, 212.215.
-. Arngrimsson, li 415.
417. 515: 2, 212. 215.
- Haddingsson, 2, 8.
~ Haddingsson, 2^ 8.
- Raumsson, 2, 7. 8.
Haddr liarði, 1, 382. 384.
Hafr, Í, 381.
Hagall karl, 2, 376. 378.
HagbarÖr, 1 , 180 i 2, 10.
- Hundíngsson, 1, 137.
HagnýHakadóttirf2, 59.60.
Haki, i, m
- 2, 242.
1 1, 381. 385.
- (Her^ir), 3, 325-329.
- Linn frspkni^ 1; lOO.
- Greipsson, ^, 365.
- Ha^berserkr, i, 359«.
360.
•y:
I . (. . . H I ►<; /.'<••"
H
Mavvanöfbt.
691
Haki Hálfskappi, 2, 3& 54.
- Hroðmarsvon y 2, 8*
- liöogviiilLÍnni, 1, 379.
380.
- (Hámnndarson, konúngr
á Skáney, 2| 46. 51.
55. 57. 58. 59.
- Rómnndarson, 2, 8.
* sækonúngr, í, 395»
- sækonúngr^ 2, 205.
* .þjönQstnnuifirSiIkiaifjari
2, 554. 555.
Haklángr berserkti l^ lOÓ.
nákon, 2, 657.
-. A5alatein«íÓ8trí, 2, 16«
- gamli, 2, 14. 15.
- Hálf dáiianon , 1, 895«
397.
. liáleggr, 2, 14. 15.
- Biamudar«oii> koiiúiigr>
8, 406.
.. lianitclati(Si« 2, 14 15.
- lierfiibreiSr, 2, 15.
. blótjarl, 1,315:2>6.16.
- jarl 6rj6tgar6sson, 2, 6.
- jarl Hákonar<on> 2« 16.
- MagnÚMon, 2» 15.
- úngi,' 2, 15.
,- þóriafústri, 2, 15.
Hákr, 2, 24SÍ.
Baldingy (Haddíngr) kon-
úngr í SviþjóS, 2, 372.
873. 376-379.
Hálfdán Belaton, 2. 68.
66. 67. 68. 70. 71. 72.
77. 78. 84-87. 89. 9a
98. ^. 454. 488-494.
497-499. 502. 503.
Hálfdán BrSnnföftri, 3,
408.427-435.438.445.
559. 562r591.
- Ðanakonúngr, 1, 3. 4.
6.10.12^15.16:2, 14
- Danakonúngt, 1, 395-
397.
- EytteinMon, S, 519.
520. 523-62& 630-633.
535-658.
.. gamli, 2, 8. 9. 11. 21.
- Hálf8kappi,2,36.49.5S.
-. BaraldMon, 1, 451. 453.
454. 526. 527.
- HrasrekMou, 2, 13.
.. hTÍtbeinn, 2, 12. 103.
104
> konúngr i 6ar<$aríki, 3»
114-116. 127-130. 132-
136. 138-140. 188.
.- liiaa mildi, 2t 9. 12«
104
. raniSfell , 3, 240.
" Sigortanon hrÍM, 2, 14.
>an)alii, 1,372.375.609:
2, 11. 14
- trarti, 1, 859. 36Ó: i,
9. 10. 12. 106.
- UlÍMoa, S, 896-406.
^vikíngr, 2, 187. 186.
Xx 2
692
Mannahöfk.
H
276.279.313.521.622.
549. 551.
HÁlldán i Vogam, % 422.
- konúngr i Ylfíng, 1«
316. 388.
Hálfr konúngríDanmðrku,
1. 316. 320; tjÁ Alfr
HjálprekMon.
- H jörleifsson , 2, 6. 36-
46. 47. 40.50. 52-54. 67.
Hálfrekr, *já Hjálprekf.
Hallbjörn hálftröll, 2,109-
li6. 119. 123. 124. 504.
Hallgeir, 3, 543. 545.546.
Hallketill, 2, 157.
Halliteinn Steinkeluon, i,
512.
Hallvarðr, 2, 81-85. 495.
496.
Hálogi, 2, 383. 384. 392.
446.
*Haffldir, 1, 806: 2, 271.
047. -
- Jónakarsson, 1,224. 227.
228.
*Hamgl6pi, 2, 72. 79. 80.
84. 492. 494. 496.
Hámundr GonnarMon, 2,
156.
- halti, 2, 156.
- heljarakinn , % 59. 60.
- Rómnndarson, % 8. 36.
51. 52. 57. 58.
Hámnndr Sigmnndarson, 1,
136. 32a 322. 328.
Handir, 2, 31. 33.
Hár (hinn faartgreipi, 1,
110.
Haraldr, 3, 20.
- eg6»ki, 3, 15-17. 31.
- hinn gamli Valdarsaon,
2, 11. 14.
- gilli, 2, 14. IS.
- Oormsson, 1, 315. 356.
357.
- gráfeldr, 2, 16.
- grænski, 2, 10.
- gullmuðr (gallkamhr), 3,
592.596-604.610.615-
617.630.631.637.638.
- hinn harðráSi, 2, 14 15.
- hinn hárfagri, 1, 293.
839. 360. 510.511: %
9. 10. 11. 12. 13. 14.
16. 156. 559: 3, 621.
- herair í Vik, 2, 143.
144. 151. 152. 153. 161.
504.
- hilditSnn, 1, 238. 366.
368*371.374-388.510:
2, 11. 13 1 3, 193. 215.
216.
- hryggr, 1, 511.
- látgerssoa, 3, 349-352.
356-360. 362. (Hrafn,
3 , 262-265. 347-349).
- kesja, 2, 431. 455.
H
MannanOfn.
693
Haraldr konúngr i ReiS-
gotalandi, 1, 449*454
526-528
- konúngr i Vindlandi,
3, 38.
" Naumdælajarly 2^ 6*
- Olafsson, bersevkr, i,
379.
- konúngr SígurSarsoni i^
294. Sll, 612 : 3, 36l!
- konángr Valdimarsson ,
3, 408. 420-425. 436.
4«). 442. 452.
- Vikarsaon, 3, 26. 29.
39. 40.
^Har^baus, 2, 519.
HarÍSreíill berserkr, 1, 100.
HariSskafi (Harfifari) Ulís-^
son> 2, 48.
HariSvígr jarl, 2, 530,
Hárekr, 3 , 160-162.
- Bjarmakonúogr, 2> 241.
242.
^ Bjarmakottángr, 3, 208.
210.216,217.225.226.
228-232.
- Bjarmakonúngr, 3, 539--
542. 548. 550. 554. 656.
- fóslri Silkisifjar, 2, 270.
271. 281. 282. 293. 320,
322.541.546.547.551.
552. 553.^
- gandr, 1, 359.
- Hildiríi^arson, 2, 156.
Hárekr járubaus, 2, 386-
393. 395-397. 409.
Hár (Hallr), 3, 326. 329. ^
Harri Hálídánarson, 2, 9» '
*Hástigi, 3, 491. 495-497.
SOl-504.
fíaukr, 3, 657. 658.
- Hálfskappi, 2, 36. 55.
- Raumsson, 2, 7.
Hiiyari3r binn bandrammi,
2, 12. 14.
*Hé8inn,.l, 301:2, 32-
- Hj.aranda8on, 1,398-307;
S, 284,
- jar), 2, 51. 52.
- mjófi, 1, 379.
♦Heflir, 1, 301.
Heiðmar, sjá Hreittmar.
HeiSr Gylfadóttir, 1, 413.
♦. seifekona, 2, 72. 79- 80. ^
84. 492. 494. 496.
- skjaldmær, 1, 379. 380.
*. vöhra, i, 10-12.
*- völva, 2,166-169.321.
506-508. 557.
Heiðrekr Höfundarson, 1,
438. 444-489. 490. 491.
493. 499. 501, 512. 521.
623-533.
Heifirekr úlfsbamr, í, 509«
- Ulibamsson^ 1, 399.
Heimar Nefilsson, 2, 11*
*Heimdallr, 1, 373*.
Heimir i Ulymdali, 1, 174.
694
MANNANÖFir.
H
184187.229-232.249:
8, 521.
Heiiir«kr konúngr, 3^349*
352. 356.
- Sturlaugssonj d, 647.
Heiti Beitason, 2» 5.
- Gortton , 2 5. 20. 21.
♦Hcklíugr, 1, 298. ,
♦Hel, 1, 162; 3, 627.
Helga Gantreksdóttir, 3#
38. 52. 53. 57.
. GcaUdóttir, 2, 157.
- Haraldsdóttir, 1, 449-
451. 454. 526.
- Helgadóttir, 2, 156.
- kona HrAfns^ 3, 593.
- kona þorgauUj 3, 593.
Helgi, 2, 220.
- Belason, 2, 63. 64
66-«8. 70-72. 74 79.
83-90.98.99.454,488^
492. 494 496-499. 502.
503.
- binn frækni, víkíngr, 2,
367. 372. 374 375: 3,
362. 363.
- Greipsson, 2, 365.
- Guftr^uðsson, 2, 104.
- Haddíngjaskati, 2, 8.
- Hálfdánaraon , 1, 3 16*
17. 23. 24. 26-35. 45.
85. (Hamr, 1, 8. 9. 12.)
• (Hálfdánaraon) f , 363-
366. 368. 369.
Helgi Bildibraudssony 2,
466*468.
- hvasti, 1, 357. 358.373.
- hinn hviti, 1, 381.
• Ketgsson, 2, 156*
- Olatsson, 2, 9.
- Sigmiuidarson Hnndings-
iMui, 1, 136-141. 320.
323.
- þórólfsson, 2f 7.
Hemíngr, 3, 699-601.
- Hundingsson, 1, 323.
- konúogr i Nore^i, 3, 4.
- Sturlaugsson, 3, 647.
Herbjðrn, 3, 524.
Herborg drottning Hroll-
augs, 1, 458-461. 626-
531.
Hcrbrandr hinn höfui^
mikli, % 441. 443.
- yigbrandsson, 2, lO*,
Hcremotb(Hermó&r), 2,13.
Hcrfer (Hcrfinnr) jarl af
Ullarakri, 2, 385. 400.
Herfinnr jarl HroSmars-
son, 2, 391.
Hergautr jarl, 2, 530.
Hergeir konungr, 3, 520-
524 532. 533. 553.
HergerSr HroIIaugsdóttir,
±, 458. 462. 463. 531.
Hergils Iinapprass, 2, 155.
Hei^nir risi, «/4 Arugrimr.
H
Mannanöfn.
695
Hergrtmr Jjálftrbll, 1, 412.
513. 514.
*Herguijii, 3, 482-485.
Uéri Reiðaraaou, 2, 30. 31*
33. 34.
*Herjaii, (0«inn), 1, 310.
Herlaogr Haraldssoii, 2; 6.
* HroUaugúon , 1, 458-
460. 462.504-509. 528*
529.
Heilcifr, i, 378.
- FriftfróSasoM, 2, 14.
Hermann, 3> 648
♦Herin<56r, 1, 373: 2, 13.
Herinundr jarl af Gant-
landi, 2> 443.
HerrautSr Hunakonúngr, 2»
260-262. 265-268,270.
271.280-283.292.293.
319.320.541-547.651-
553. 556.
- jarl, 3, 453-455.
- jarl á Orkneyjuœ, 2,454.
- Oddsson, 2, 298. 321.322.
- Rófiiansson, 3> 376. 380.
381. 403-^406.
♦- Sindrason, 2, 4*7. 448,
- s/á Hcrrnfcr.
*HerríÖr Siudradóttir , 2,
447.-448.
Herru6r Hundingssoh, 1,
323.
- (HerrantSr) Hríngsson,
iarl, 1, 237-242. 361.
34S. 346 : 3, 193. 194.
196-209.211-221.223.
225-234.
Heitryggr (Tryggvi) kt>n-
úngr i Rússia, 3, 365-
371. 394.402-404.406.
Hervaitr Arngrimsaon, 1.
415-417. 426. 426. 43.5,
436. 615. 519. 520: 2^
211.
^- Hnndlugsson, Ij 137.
. Ylflngr, 1, 375.
Hervör Angantýrsdóltir,
1, 429-444. 446-448.
452. 463.512.517-525.
(Hjörvar«r, 1, 432-434.
442-443. 518. 522. 523.
- Hei«reksd6ttir, 1, 463.
497-499.500.531:2,11. -
- Hjörvarísdóttir, 1, 399.
- Hundingsdótlir, 3, 479.
486. 488-491. 497-498.
505 509. 517. 518.
Herþjófr, 1, 305.
- Húnþjófsson, 3, 14. 15. ^
17-22. 25-
Hcstliölöi, 3, 114-116. 130.
132.
Hildibrandrberserkr,l,358
- Hclgason Plúnakappi, 2,
467-470. 472-487.
- Hlldisson, 2, 10.
.- Húnakonúngr, liiniiríki,
2, 466. 467. 473.
696
MANirAHtíFir.
H
BiMibrandr koaúngr í
Rei«gouUndi> í, 376.37«.
Hildigrimr, 3, 20.
*Hildigunn Hildi*dóttir,2,
232-238. 247. 318.
- Hárekidöttir,3,552.554.
Hildíugv bóndi, 2, 64. 67,
68. 71. 488.
Hildir kappi, 1, 381.
*- 3, 389. 394. 396-402.
*- riai, 2, 232-239. 318.
- Hálfdánarsoiii, 2, 9, 10.
- Bildibrandma, 1, 375.
376.
- yigbruidsMn, 2, 10.
Hildirí«r, 2, 156.
- kona Hildii, 2, 232.
Hildetif, 3, 514- 516.
.*Hildr, i. 303. 304. 305.
307,309:2, 54:3,25,
- Angantýrsdóttir, 3, 570-
572. 575. 583. 585. 586.
590. 591.
- Bn«lad(Sttir, 2. 463-468.
- Eireksdóttir,3,656.6S7,
• - Eíreksdóttir, 2, 9.
*•. (Grímhildr, Hr/mhildr),
3, 619. 620. 63a
- Grí«ardóttir, 3, 663-656.
658-660,
- Grjótgarftsdöttir, 2, 10.
- Gu«rau«sdóttir, 2, 7.
- (Hervör) Heiíreksdöttir,
1, 509.
Hildr Hildibxaiidsdöttir,!,
375-376.
- Hðgnad<(ttir, 1,399-406.
- Högnadóttiz hin mjófs,
2, 6. 28-31. 34 35.
- kona Sviðfi, 3, 646-651.
Hilmir Hálidánaxsota, 2, 9.
Hjalli þra»U , 1, 218. 219.
Hjallr Vatnarsson, 2, 28.
Hjálmar hinn hngumst^rí,
1, 418. 419. 421-429.
438.439.441.516.517,
521. SaHi 2, 191-201.
203. 205. 206. 206-211.
213-219. 221-223. 279.
308.31^311,314.524-
527. 529-536. 55a
Hjálmgunnar, 1, 166. 336.
Hjálmr Tikíngr,2, 125. 126.
132.
- (Hjálmar) 3, 351. 352.
354.
Hjálmtér Yii^asonj 3,453-
456. 458-518.
Hjálmþir £g«isson, 2, 10,
Hjálprekr konúngr afDan-
nörk. 1, 146- 148. 149.
150.154. 156. 188. 32a
321. 322,
Hjalti kappi, 1, 379.
- hinn hugprú«i, (Hðttr),
1, 65-75. 83. 85. 90.
98. 99. lOa 102. 103,
104. 105. 106. 107.
H
Manjiaköfh.
697
Hjarandi konibigT. i, SQ9.
Hjördú EylíniBdöttir , i,
143-149- 154. 155. 180.
320. 323; 2, 10.
Hjörleifx HjSruon, hinn
kTenns«iqi> 2, 5. 6. 28-
31. 33-35. •
Hjðrmandr Hfrrax&inoB,
1, 375.
Hjí^rölfir konúngr, 2, 287,
- Hjtfrleiftson, 2, 35.
HjSr HáUÍMon, 2, 59. 60.
- Jfiuuruon; 2i .5. 28.
Hjörtr, k«ppi, 1.379.385.
HjörTsrðr AmgximMon, 1,
415. 417. 41& 419. 421.
425.^433. 435. 436.
515. 518-520 : 2, 211.
m 550.
- HeiSrekMon, 1, 399.
HandingMon, 1, 158. 323.
- mágr Hról& konúngs
kroka, 1, 46. 47. 96-
99. 101. 102.' 103. Í05.
107. 108,
Hjötra, 3, 7. 10.
Híaegerðr, 3, 57& 58&
HlaomboSi, i, 381.
HleiCr, 3, 210. 211. 214-
22a 222. 223. 233.
Hlér Fornjötsson, 2, 3. 17<
18.
♦HWriíi, 3, 37.
HlöSr (Hl(i6ver) Angan-
t <
týriion , 1 , '455. 490-
499. 502. 504-508« 510.
527. 528.
Hl6ever, 2, 22a
^ Hjálmtirsioii, 3> 517.
518.
- kouúngc á Saxludi, 1>
339.
- konúngr af Gantlaiidi:
3, 521.
«. koniiugr i STÍþjóS, 2,
191.195.196.209.210.
218. 219.221.223.225.
« s/á lugYÍ ok logjaldx
liiun illráti. ;
. lækouúngr, 2, 205. 533.
*HIökk, 1, 304.
Huefi, 2, 221.
^Hnikar (OtSinn)i 1, 157.
325.
Hoddbroddr Uataridn,2j8«
Hóketill, 3, 209. 215. 217.
Hólmfastr Vefirormsion, 2,
156. 167.
Hólmgeir jarl, 2> 530.
- konúugr, 2, 294.
Hólmsteinn benerkr, í,
379.
- hTÍtii 1, 381.
*Hornnefja (Hróneíja) %
620-622.
Hrafn, 2, 113.
- 2, 220.
- bóndi} 3i 593.
69a
Mannanöfn.
H
Hrafo Bjá Haraldr Játgen-
6on*
- hinn báC, 3, 594. 606. 613.
- ]ögmá6r, % 156.
Hraiukildr Ðniuadóttir,2,
117. 118. 123. 124. 161.
-> K«tilsdóttir,2,124.125.
132. 139. 155. 156. 326.
- StórólAdóttir, 2, Í5&
Hrafnkcll, 3, 534. 536. 5ð7.
Hrani (Hrau) Arngríitis-
son , 1, 4-17. 426. 435.
436. 615. 519. 620: fe,
212;
- bóndi (Ot^íun), 1, 77-
79. 94.
- HildarsoA, 1, 881.
Hrappr, 2, 221.
HranngviÖr vikingr, 2, 366.
36t. 372. 374.
Ureggvífir^konúngr íGai6-
aríki, 8, 237-240. 242-
247. 267. 269. 277-383.
314. 333-335. 346. 555.
- Hrólfsson, 3, 362.
Hreiðar fainn hvatvisi, %
148. 149.
HreitSœar, 1, 149. 151. 152.
153. 321.
♦Htemsa, 3, 482.
Hiiílíngr, 3, 538. 541-
544. 552.
*Hrímnir jötnn, 1, Itó*
119: 2, 145-148. 1£2.
Hrindir, 2, 31. 83.
Hríngja Reittaridóttir, %
30. 31.
HríngrGaatason, konúngr,
3, 193. 19*. 197. 198.
20>-2Ö7. 214-217. 219.
225, 232.
* Hál&kappi, 2, 36. 55.
- jarl, 3, 592. 595-599.
603.604.610.615.616.
618. 630. 631.
- konúngt, 1, 140.
- konúngr i J)anui6rk, 3^
63^. 70-72. 83. 105.
112.
- konnngr i Uanmörk, 3,
659-565. 567. 571. 586.
- fylkískonútigr Í Svía-
ríki, 2, 385-387. 392.
393. 396. 397.
* konúngr i Hríngaríki, '%
66-68. 70. 84. 90-98..
490-492.. 49& 498-502.
- kouúiigr í Uppdölum, 1,
47-54. 56. 59. 60.
- konúngr i Smálöndnm,
3, 382^ 390. 391. 393.
405. 40&
-. Oleifssoii, 2, ð.
- Raumsson , 2^ 7* 8.
- ^jaldarson, Daniakon-
úngr, 3, 648. 659.
- Víkingssop, 2^, 402.
- 9*<iRiugr<
H
Mannanöfn.
699
Hrtfaldr tn, 1, 382. 884.
Hróar, 3, 20.
- Hálfdánarsoii , 1| 3-16«
23-28: 2, It- 14
(Hrani, 1, 8. 9- 12).
- koniSngr, 2, 297. 29&
- sækonúngr, 2, 533;
- Tiingngoíi, 2 156.
HroÍ^geir Hakason, 2, 8.
•* ^já Roftgeir.
HroSmar HroiSgeirsson,2,8.
- konúngrafMarseralandi,
2/39L
HrcSi jar), % 532.
- Upplendíngakonúngr, 2»
521.
Hrokkell liækja, 1, 381
Hrókr, 2, 371.
- Greipsson, 2 865.
- hinn hviti, 2, 8. 36. 42.
45. 49. 54.
- hinn svartí, 2, 8. 36. "£2.
45*. 45. 49. 51. 58. 59.
365.
. Sævilsson, h 16. 24-27.
Hrólfr or Bjargi, 2, 4.
20. 143.
-* konángr Gantreksson,
3, 38. shr. Rólfr.
- Greipsson, 2, 365.
- Hoddbroddssoni 2> 8.
- (Hondólfr, Hundingi)
Isonimgr á Hnodingja-
]audi, 3, 6ia 624. 682.
- kraki, 1, 28. 32. 43-
47. 62. 64-109. 112:
3^ 46. 47. 49. 440.
Hrólfr kverinsami, 1, 381.
- nefja, 3, 248. 593. 608;
609.612.620-622.626-
629.
- skjóthendti (skjAtendi),
berserkr, 1» 100. 110.
- Stnrlaugssoto , 3« 248*
273. 275-284. 286-298.
302-360. 362-364. 655.
647. (Stígandi 3, 255-
. 257).
Hrollaogr konúngr í GarS-
ariki, 1, 458-402. 528-
531.
Hroœundr GreipssoB| 2,
a 36. 365-377.- 879-
380: 3, 3fö. 368. 519.
- harði, berserkr, 1, 100.
- Vikíngsson, 2, 405.
* sjá Rómundr.
•Hroptr, 1, 169-
Hrossbjörn Ranmsson, 2, 7.
Hrosshársgraai| 3» 17* 18.
32. 33.
Hrosskell, 3, 39.
- 3, 130. 131.
- (Hrossþjófr) , 3, 114-
116. 128-132.
Hrotti, 3, 20.
Hrútr vafi, í, 381.
Hrærekr, 3, 376. 379-381.
- Danakonúiigr^ t\ 364-
370 373.
700
Mahitanöfii.
H
HrMrekr Hár«kuon,3, 208.
216-219.222.224.225.
228-232.
- HiIdiríSanoii, 2, 156.
- bnöggvanbaugi, 2, 13.
- (IðngTanbaugi, 1, 377:
2, 11. 13.
Hugi ábóti, 2, 537. 538.
Humli Húnakonúngr, 1,
455. 4ðO. 'töl. 495. 496.
502. 506. 527. 528.
Handi, 3, 563.
Hundingrkonúngr, 1,136.
137.143.156.180.320.
322.323.824.327.328.
- (Hundingi) konúngr, 3,
483. 486-498. 501-508.
- konóngr i Noregi, 2, 4>
Húnfastr, 2, 221.
Hánn, 1, 385.
Húnvðr, 2, 385-389. 392.
394. 396-398. 400. 402.
Húnþjöfr FriCþjöfÍMon, %
100: 3, 14.
Hústó, 1, 354.
HTe6na, 1, 395. 400-402.
403. 404;
HTÍt, döttir Finnakonúngs,
1. 48-52. 54. 58. 59. 60.
Hvitserkr Ragnarsson, 1.
251-253.265.268.269.
272-277.283-288.290-
293.346.349.350.352-
357. 510.
HTÍtserkr STÍpcson, 1, 35.
41-44. 75. 81. 100.
^Hyrja, 2, 147. 148.
Hæklingr TÍkíngr, 2, 26. 27.
Hcngr, 2, 113.
"Hnnir, 1, 152. 373-
H6dd 8T«6ad4ttir, 2, 4. 5.
Höddbroddr Granmarston,
1, 137-141.
Hö6r Hattalands konúogr,
2. 8.
Hdfpndx GðBmondarson,
1, 411. 442-449. 452.
453. 509. 513. 523-527.
«B6gui, 1,303.
- Eysteins son Iiins illiiðis,
2, 106.
m Gjúkason, 1, 178. 182.
183. 185. 192. 193. 198.
201. 202. 203. 210-220.
226. 227.329: 2, 11.
- Hálfdánarsou , 1, 395.
397-407.
- Hálfdáoarson, 3, 432-
444. 447-452.
- liino hTÍti, 2, 35.
- konúngr, 1, 137. 138.
140.
- binn ranfii Haddiogsson,
2, 8.
- 8«Iy«son, 2, 6. 28. 29.
H6r6a-Knútr, 1, 355. 358:
3, 363.
H5x6r, fóitxí Ivart kon-
H-I
Mannamöfit.
701
úngs vi6ik5ma, í, 372.
373.
HörSr CrarBr-AgSaaon, 2, 5.
- Erólfsson^ 3, 363«
" (Hríngr) Ptólómeison |
3, 477-480. 484-490.
492. 494 496-518.
*Höttr CO«nn), 2, 25. 26.
- ^aHjaltihinnhngprúði.
*Iöi, 1, IH.
Igull, 2, 220.
Illugi Grí«arf68tri, 3, 648-
656. 658-660*
II us, 2, 13.
Imaldr Vatnarsson, 2, 10>
Imi (S6ni) jarl, 3, 321-
323.
ImsigulU 3, 7. 10. 13.
Ingi BáriSaraon^ 2, 15.
•« Hallsteinsson, i, 512.
- Hjálmtérsson, 3, 517«
- Krypplingr, 2, 15»
- Ringsson, 1, 367.
^ SteinkeIsson» 1, 511.512.
Ingibjörg, 3, 299.300.302.
307-310. .
. Beladóttir^ 2, 63. 64«
66. 68-71. 74. 77. 78.
80. 84. 88. 90-93. 96-
99. 454 459. 488-493.
495. 496. 498-503:
3, 14
Ingibjörg Bjartnnrsð6ttir»
3i 382. 390. 391. 393.
404.
- Ðagsdóttir, 3, 638. 639.
- £)rsteinsd6ttir , i, 254
255. 257. 269.
-* Erlingsdóttir , 3, 408*
442-444. 452.
• frilla Finnakonúngs ,
li 48.
- Hákonard6ttir , 3, S55.
- Hákonar dóttir háleggs,
2, 14
- Herfersdóttir, 2, 385.
40O.
- HlóÍSverS- . eSa IngYa-*
dóttir, 2, 196. 218.
219. 221. 223. 627.
^ Bríngsdóttir, 3, 559-
562. 565-568. 572- 575.
683. 685-587. 590.
- Hrólfsd6ttir> 3, 141. 142.
172. 173. 174 177-181*
183-187.
« (Ingigetttr) IngvaTsd6tt->
ir, 3. 633.638.640-646.
. Klakk-Haraldsdóttir, 1«
85&
^ Skatadóttir, % 431« 432.
438-440. 459.
^ Yngvad6ttir, 1, 418.
419. 427-429. 616. 517.
. þ6risdóttir, 3, 68-62.
65. 66. 70. 71.
702
MAraABÖFir*
1
tagiíreyr (Yngvífroyr)
STÍakomíngr, 3, 631.
Ingigerðr drottníng, 3^77-
79. 82 83. 95. 96. 104.
105.
■.. B«raldtd6ttir, 1^12.
* Hergeir(d6ttir, 3, 521.
523.524.648.550-554
558. (Grímr, 3. 528-
532. 540. 542. Ofeigr,
3, 632).
'- Hreggvi8ard6ttir, 3, 238.
243. 245>248. 267.280.
281.291.292-297.302'
30Q. 313^31& 334-336.
347-349. 358. 359. 362.
363. 555.
- KoI<d6ttir, 3, 521. 524
526-528. 533. 537. 550.
, 653.
Inginiandr Alfuon^ 2i 7.
- liina gamli i yazdal, 2,
361. 36X
Ingjaldr bertericr, % 194
195. 276. 626. 549.
T koonngr, 1, 374
- AimundarSQn, 2> 153.
164 155. 157. 162-
166. 168. 169. 189.
199. 301. 302. 504*
509 557.
> Helgiuon, 2, 104
- liirðmei^HerraQðarkon-
.úngt, 2, 262-268. 270.
271. 542-546. 552.556.
Ingjaldr binn illi, fylkis-
konúngr, 2. 325 329-
333 335-340. 3^346-
35a 352-361.
- Iiinn illráei, 1, 509 : 2,
12. 103. 404.
- liinn,illrá«i, 2, ££4.527.
536.637; »jáBli&bya.
Ingjaldr Ingasou , 1, 357.
- Olafwon trételgja, 2.
103.
> Ríngtson, 3, 63. 67. 72.
76. 7á 87. 91. 105. 112.
113. 117. 130. 134. 135.
14a 144. 175.181.182.
186-188.
- Storkaðarföstrí , 2 , 13.
- tnma, 2, 391. 395-397.
399. 400. 402. 403.
Ing6Ifr Nanmdvlajarl, 3,
592-595. 602-604 631.
- Stnrlangsson, 3, 647.
Ingvar, 2, 221.
- (Hvítserkr) konángr i
GöHSum, 3, 633. 64a
641. 646.
- Eysteinston 2, 12.
- hinn TÍðfSrli, 3. 239.
Ingrí koni&ngr í Sviþjófi,
% 311 ; vá Hlí»?er.
Ijinsteinn, % 6. 36-43. 45.
46.
I-K
MANorAnufir.
703
lagerír, 3, 620- 522* 523.
526-530.532.633.651-
555. .
*Itrekr, 1, 473.
Ivar Lii-öinaÖr, 2, 348-350-
- beiiilaim, 1, 251-253.
265.266.268-277.283-
294. 346. 347. 350-354.
356. 510.
- böggull. 3, 534-536.
- afFinnmörk, 3, 436-438.
- Ijómi, í, 405-407.
- skagi, 1, 381.
- Upplendíngajarl , 2, 21.
-vföfa«mi, 1, 363-375.
388. 509. 510: 2, 11.
14. 103.
Japlian, 2$ 13.
/aphet, 2, 13. 294»
Jarisleifr, 1, 206.
Járngeri^r, 3> 593. 617.
*Járnbaas, 3, 573-575.
♦Járnnefr, 3, 569-571.
Járnakjöldr, 1, 405.
Játger Englakonúngr , 3i
, 348. 357.
játuiundr EnglakonúngTi
2, 204. 205.
- komingri binn belgi, 1|
354. 356.
Jeaús Krístufly l^ 339: 3ý
663. 664 674.
JÓUr, %24fr-261.a87. m
540-542. 5S5.
Jólgcír, 3, 265-257.
♦Jómali, 3, 210. 213. 215.
217.
Jónakur koniingr, ^, 203.
224. 225. 227.
Jórmanfrói^í (Jörundr)
Yngvaaon, 2, 12.
Jórmuurekr konúngr, 1«
203. 224. 225. 226. 228.
229.
Jóruni.-, 2, 346. 347. 350.
351. 353-357. 359. 362*
Jiípíter, 2, 13.
Jö'fur Ðagsson, 2, 9.
- Halfdánarson, 2, 9.
- (Jð«ur) BarCarson, 2, 5»
Jökull Asgautason, 3»593i
513. 615.
- Kárason, 2, 3.
- járnhryggr, 2, 391. 39S.
397-399.
- Njörfaðon, 2, 404. 406-
408. 41Ö-41S. 417-422.
433-437. 439. 555-559.
J&'mndr áMifieingi,% 157.
Jðsor Ögvaldsson, 2, 26. 27.
Jötunbjörn. Rannisaon^ 2»
6- 7.
^Kaldnuú, 2, 115. 116.
131. *
Kári, 2, 220. •
•••2, 365-368. .
704
Maxhahöfm.
K
Kiri B«Amaát 3, 363.
Kwl kekkja, 1. 381.
Karmon, 3, 409. 417. 425.
448.
Kár FróSuoo, 2, 11.
Katxi (Kárí), kappi, 1, 379.
Kaynan, 2, 13.
. Ketilbjfim «t Morfelli, 2,
167.
' Ketill breiCr, 2, l^.
- ílatnef, 2, 104.
> Gantreksson, 3, 62. 63.
66. 70. 72-77. 90. 102.
105-113. 115-117. 127-
130. 134-136. 139. 14^
144. 175. 181-182. 184
188.
> BirSnMfir Ingjalds kou-
áag; 2, 325. 331. 333.
337.340-342.
> hmngt, 2, 109-139. 143.
145.152.161.170.173.
326.504.
••Længrþorkelasoa^ð, 156.
. ranmr, 2, 7- 361« 362«
- þrymr, 2, 157.
Risi, 3, 556-558.
Klakk-Haraldr, 1, 355.
358a
•Klcima, 2, 145-147*
Kniíi, 2, 221.
Knátr Danaiit, 1» 356. 357«
-* hinn fandniy í, 455»
Knútr kTeiaa^ 3, 326-327.
328. 330.
- hinn riki, Danakonongr,
2, 15: 3, 408.
* Ungara]and»kon4ngr,2,
539. 540.
Knöttr OrmMon, 2, 7.
Kolbein. 3, 647.
Kolirosta, 3, 310.
Kolli (Kolr/Kollr) 3,599-
600.602.
KoIIr , hirSmaSr Alteb
konúngs, 2, 25. 27. 28.
• 3, 459. 46a 462.
Kolr, 2, 221.
- 3, 542e 544. 545.
- hinn krappi. 2, 391.
-krappi, 3,598-611. 619.
623.
^ kroppinlakr, 2, 386.388*
390. 391.
- þrœll, 3. 521. 523-526.
553-554.
Konráfc, 3, 234.
Kostbera, kona Hðgna, 1,
211-213.
Krabbi, 3, 548.
Krákr, s/á Sigurfir Játgen«
8on.
Kristr, 2, 317; sjá Jeras
Kristos.
Krókar af Akri, l, 381«
»KúIa;3, 389*
K-M
MAmrAiröFii.
705
^Kúrícl, koni^ngr í Kæn-
Tigörbum, 2, '294.
Kvillanuð blesi, 2, 293--
298. 319. '
Kænmar konúngr, % 294.
Köttr, 3, &56-55&
Lamecli, 2, 13*
Lamidon, 2, 13«
*Lara, 2, 374 375.
Laszínns, 2,469.476.477.
*Lanfey, 1, 392.
Leifr Loðliattarsony 2|
59. 60.
- BkipstjómannaSr Helga,
1, 138.
Lénfa Vifilsson, 2, 11.
Líf Dagsdóttir, 2, 104.
Lifólfr, 3 , 326-328.
*Litr, 2, 327. 338. 396-
399.
*Lj66 Hrimnisdóttir^ li
118. 119.
LoShött, 2, 66..
LoÖinn, 3, 422.
- digri, 3, 326. 327. 331.
Loðmnndr bóndi, 1, 316«
- (Luðmandr)3,326.327.
329.
Lof6i Hálf dánarson I 2,
9. 10.
Logi Fornjótssou, 2, 3. 17.
-- Greipsson, 2> 365.
*Loki, 1,152.153.392-394.
Lopthæna Haraldsdóltir ,
2, 143. 144. 148. 151-
153.161-163.504.505.
510.
Loritha (Hlórí«i), 2, 13.
Lacartiis(Lucratas) 3, 457.
Lú6a, 3» 457. 458.' 469-
472. 479. 515-517.
^y^B^ (LýngTÍ) konúngr
Hundíngsson, 1, 143.
144. 145. 157. 158. 323.
327. 328.
Læsir, 1, 381. 382.
Mági (Magni), % 13.
Maguúsberbeinn^^, 14. 15.
. blindi, 2, 15.
• Erlingssoni % 15.
- góöi, 2, 14. 15.
- Haraldsson, 2» 15.
- lagabœtir, 2, 14. 15«
• hinn riki^ 2, 15.
Magok, 2, 294.
Malaleel, 2, 13. -
''Mána, 3, 416-420. 451.
672. 573.
Máni karl , 2, 368. 370.
Manna-þengiUi % 9.
"Mardöll, 1, 111.
Margariuskonúngr, 3,453.
^Margerðr, 3» 482. 484.
485.
Margrét Ola&dóttir, 3,
145. 187.
FonifAi.DAn 8ÖG11R NonDnLAiTDA, 3 IÍimdi. *- y
706
Mamnanöfn.
M-N
Margrcta Valdauiarsdúttir,
2, 16.
Márró konúngr, 2, 294.
Marsíbil, 3, 432.
- HáUdánardóttir, 3, 432-
435. 451.
- Margariídóttir, 3 t 453«
, 455. 457.
Marsteinn kondngr^ 'ii
306.
Maskabert keisari, 3^ 419*
Massíbil (Marsíbil) Olais-
dóttir, 3, 576. 679^2.
685-587. 589-591.
Matliúsalem hinn gamlí,
2,13.
Melan (Melans, Melant)|
3, 350. 351. 352. 3S4#
Meitir Gorðson, 2, 5-
Menelaus konúngr i Tatf a«'
raríki, 3,284285:291.
Milva kappi^ l^ 379.
Mjöll Ansdgttir, 2, 361.
362.
- Snæsd6ttir, 2, ~3.
- Snæsdóttir, 3, 634-63%
Mó6i, 2, 13.
*Molda, 3, 672. 673»'
Mundilfari, 2, 7.
Munnon (Memnon), % 13«
Myndili Meitason, 2> 5.
- Meitálfsson, 2, 431«
MæfíU Meitason^ % 5«
Mæfill sækonúngr, % 40t.
Mær, 1, 611.
Möndall Pattason, 3,298-
302. 307-310. 316-319.
322. 328. 329. 331. 336-
339. 343-346« 348.
*Nál, 1, 392.
»- 3, 482.
Náttfari Safarason, 3, 193.
215. 216.
Nauma, 3s 519*
*Nefja, 3, 482.
NeriVikarsson, 3, 26.Í29.
39-48. 50-53. 57.
Niilúngr HÖgnason, i,^
*Nistill, 3, 490.
Njáil Finnsson, l^ 511
Njörör/1, 391: 2, «.
Njtír& . konúngr i Upp-
löudum, 2, 400 -406.
408. 410. 4t2. 415. 421.
422.424. 428. 432.433.
455. 458.
Nóí, 2, 13. 294.
Norfri, 3, 285. 287. 288.
.. koniingr, 1, 16. 25. 26.
Nóri, 1, 381.
Norna-Gestr,- 1, 313-32a
322. 328-333. 338-342.
Not þorrason, 2» 3"^'
17-20.
Núdus (Rúdua), 3, 457'
46& 467. 468.
N-0
MAmAnörv,
707
Niefill Hálfdánanon, 2,
9. 11.
OblfiSSr HjSrleifftion, 2, 35.
Oddbjörn askavmiðr, 2,
156.
Oddraktanti, 3, 621.555.
557. 558.
- Uir«M>n, 2, 48.
- ví6förli, 1,'381} t/d
Örvar-Oddr.
Oddrún, 1, 203.
*08inn, 1, 95. 107. 116-
118. 12a 121. 14& 150.
152. 153. 156. 157. 159.
166. 228. 258. 265. 301.
310.328.336.35^380.
391-394.402.406.413.
422.423.454464486.
487.488.501.502.514
627. 632: 2, 12. 14
89. 45. 51. 132. 135.
137.139.213.228.257.
289. 291. 366: 3, 7.
8. 10. 12. 31. 32. 38.
34 193. 223. 237. 379.
393.407.408.519.592.
624 629.
Ofifiiaa hinn nortlíi, 3, 444
Oféti, 2, 131.
Ogautan, 2, 410-412. 415-
418. 421. 429.431-436.
438.
*Oinn, 1,- 163.
Olafr. 3, 58-62.
Olafr Bjarnar8on,konúngr,
i. 5ia
- Eyateinsion, 2, 404.
- fylkiíkonúngr , 2, 32Sl
328. 329.
- GeirsUfiaálfr, 2, 105.
106.
- GnoSar - Aauinndarson,
»jd Olair liSsmanuakon-
óngt.
- Hákonarson, 2, 15. 16.
- hinn belgi , 1, 611 : 2,
14 15. 559.
> herkonángr, 3> 48. 49.'
50. 52. 63.
- Hríngsson, 2, 9.
-- Hrólfsson,Danakonúngr,
3, 362. 363 ; */á OJafr
liðsmannakonúngr.
- hviíi, 2, 104.
- konúngr í Englandí, 3,
676. 578-582. 584. 585.
687. 588. 590. 591.
- kyrri, % 14 15.
- liSsmannakonúngr , 2,
154. 365-367. 371-374
379. 380.
.. Utilláti, 2, 12.
- Magniísion, 2, 15.
- Njorfason, 2, 404. 406-
408. 410. 416.
• Ríngsson, 1, 357.
Yy 2
708
MANKANUFir.
0-R
Olafr skautkoniíugt .
(sienski), ±, 511.
- Skottakomingr » 3| 92*
142. 16& 186. 187.
- Bkygni,2,103i 3> 27*30.
- tifílclgja, 2, 12. 103.
* Tryggvasoti, 1, 313-320.
331. 332. 338-342.405.
407. 2, X6, 559.
Oleifr Dagsson, 2t 9*
Oli Dagsson, 2 . 9.
Olius, 2* 463-466, 472.
Oluf Akadóttir , 1> 455-
458. 527. 528.
Olöf (Olufa) drotUiíng i
Saxlandi, í, 17-23.
28. 29.
• Vemandardóttir, 2> 14.
- Viliijálmsdóttir^ 2, 433.
434.
- þórííardóttir, 2, 157.
Orkningr, 1, 214.
Ormar jarl, 1, 463. 497-
499. 504. 506. 531.
Ormr, 2, 220.
- enski, 1, 379*
-^ skeljamoli, 2, 7.
. Stóróifsson, 2> 156.
Otr HreitSmarsson, 1, 151*
162. 153.
Otryggr, 2, 36.
- 3, 36.
Ottar, 2, 221.
- hiri3mat5r> 2f 262. - 263,
265-268- m 271. 542-
547. 552. 556.
Ottar jarl afÐjarmalandi, 3,
566-568.
- jarl af Jótlandi, 3> 374
376. .
- konúngr i Hálogalandi,
3, 374. 403. 405.
- vandilskráka, 2, 12.
Ottó (Otta) keisari, 1, 315.
Oþjóían, % 202* 531-
Palltes, 2, 294^
Fantiparus (Pandarns), 3|
419.
Fharet]], 2, 13.
Fliilippus Baglakoniuigr,
2, 15.
«- liallsteinsson, 1, 512.
Flatal, konúugr, 2, 294.
Flato, 3, 555.
Priamus, 2, 13*
l*tólómeus, 3, 515, 516.
Raðhar6r konúngr i GaiiJ-
ariki, 1, 370. 374. 374:
2, 11.
Ra&stafr (RaSstofn) kon*
lingí, 2, 294.
Rafn konúogr* íf 302.
^ ajá Hrafo.
Ragnar lotbrókj l^ 238-
243. 245-252. 255-261.
263-265.274.277-283.
R
Mannanöfit.
709
285-287. 291. 292. 298.
300-310. 345-347. 351.
352. 377. 387. 388. 5ia •
611: 2, 11.14: 3,216.
233. 521.
Ragnhildr Oddsdóttir. 2,
203.204.322.532.567.
559.
- Sigurfardóttir , 1, 293.
358.359.360: 2,9.10.
11. 14.
Raki Eynefsson, 2» 11«
Rakknar, 2, 220,
- kouiingr, 3, 552.
- Aguarsson^ 3^ 556* 557«
*Róu, 1, 152.300. 479:
2, 77. 78. 493. 394.
Randver Jö'rinunreksaony
1, 224. 225. 226.
* Rafibarðsson , 2 > 11.
13. 14.
- Valdarsson, 1, 510.
RauiWi, 3, 352. 353.
Rau5fe)l Bárðaraony % 153-
^RauSgrani, (Oðinu), 2,
239-244. 246. 252. 257.
Raudr liinn rammi Ulfs-
son, 2, 48.
-' Vcfrej'jusou , 3 , 594.
606.
-/(Herraufir) Ölvisson, 3,
517.
R aumr Jó'tunb jarnarson ,
2, 7.
Raumr Norsson, 2,6. 7.
384.
RefiUBjamar son járnsiSuA
1, 510.
- Mvfilsson, 2, 404.
Refnefr, 3, 48. 49-
Refr, sjá Gjáfa-Refr.
Reginn, fóstri Hróars ok
Helga, 1, 3. 4. 12-16.
17. 24.
*- dvergr, 3, 403.
- Heittmarsson, foatriSig*
nrBar, ±, 149-156 158.
159. 161-164. 175. 186,
192. S21-324. 328. 329.
Reiðar Sjálands kouúngr,
2, 30. 33-35.
Rennir bóndi , 3 y 30. 31'
40. 41.
Rerer Sigasony 1, 116-
118.
Reytnir CReifnir) Arn-
grlmsson, ^, 415. 515.
Rigarftr, 3, 234.
Rikarðr Hálfdánarson, 3|
691-
Ríngr Ingjnldsson, 1, 357.
•« konángr i Hríugaríki,
1 , 357.
RoKgeir jarl Geirmundar-
son, 2, 7,
Ró&an konúngr, 3, 375-
377.
Rólfgeir konúngr, 2, 105*
710
NANOFK.
R-S
Rólfr i Bergi, BJá HróUr
or Ðjargi.
- Gautrc]^sson« 3, 63. 65*
,67. 70-190.
- Irakoiiúngr, 3, 141-144.
152. lee-lÝl. 175-178.
18M85. 187.
Rómundr berserkr Rólfs-
son, 2, 8.
Rúgálfr Gorðr - Ag&asOD ,
2, 5.
^Runa (Raun) 3, 482.
Ræsir Hálfdánarson, ' 2f 9*
'♦Rögnir, 1, 169.
RdgMHFaldr binn gamli', 1,
51L.
- hái (RaðbarSr hnefi),
1, 382.
- beiðum-bvri, 2, 106*
> jarl bÍDu riki, 2, 21.
> laudyarnarœatSr, 3j367.
368. 371. '
- Ragnarsson, 1, 251-253*
265. 305.
- Riignlfsson, 2, 5.
- Sluilaugsson, 3, 248.647.
Rfíudólfr, 3, 322-325.
- Bjarmakouúngr, 3, 631.
632.
Salgart^r Grjótgarfisson,
2. 6.
Sali gauzki, l^ 381.
Sálmr, 2, 423-425.
Sálmr kappi, 1, 379.
- ▼íkíngr, % 360.
Satúrnns, 2, 13.
Saur(Sor)konúngr>(bandr),
Saxiflettir, 1,381: 2,103.
Selr, 3, 543. 456. 547.
Semingr Arngrímsson, 1,
415. 416. 425. 515.
- konúngr i STÍþjótt, %
371.
- Oðinsson, 3, 519*
Sesepb, 2^ 13.
Setb, % 13.
*Sif, 1, 111.
Sif ka, frilla Heiöreks kon-
úngs, 1, 458-460. 528-
631.
- Humladóttir, 9ja Syaft.
Sigar, 1, 180.
- 1, 205.
- Grj6tgaz6sson, 2, 6.
.- Hálfdánarson, 2> 9. 10*
^ Signíttndarson, 2, 10.
Siggeir, 3, 376- 379-381.
- 3, 423.
* konúngr í Gantlandi, 1,
119-128. 130. 132-135.
139. 205.
^ Háreksson, 3, 208. 216-
220.222-224.228-231.
- Sigarsson, 2, 10.
Sigi Oðinsson, 1, 115-117*
Sigmundr Angantýrsson,
Mannanöfn.
711
.3. 571. 572. 574 575.
678. 584-588.
Sigtnuiidrílálfdánarsoi], 3;
432.433.435.445.446.
448. 450.
- Iilö6versson,3,521. 532.
533. 553-558.
- kaupángskappi ^ 1 , 381,
Sigmundr Sigarsso»| 2, 10*
- Sigurðarson, 1, 184. 198.
200. 204. 207. 208.
- Völsiing»8on 1,119,121.
126- 13a 141-.146. 147.
149. 154. 156. 160. 180.
181.202.205.320,321.
323. 328.
Signý Iláirdánardóttir, 1,
3. 9. 10, 1 1. 16. 23. 24.
- Sigarsdóttir, 2> 6. 10.
- Uiiheðinsdóttiri 3, 559.
- Völsúngadóttir, 1, 119-
129. 132-135. 2, 10.
- dóttir konúugs af VörS|
2, 26.
- sjá Gríftr.
Sigríör Báröardóttir, 2,123.
124. 126.
- iiióöir Hclga ok Hróars,
1, 16.
- Otiarsdóttir, 3, 374. 395.
405.
- liiii stórráða. 1, 511.
« skeuiniumey, 3, 172.
174. 177-180. 186.
Sigríðr Vilbjálmsdótlir, 3,
6^.
Sigrún Hognadóttir, 1, 137.
138. 141.
Sigtryggr koniingr , 2, 9.
- konúngr af Vindli, 2,
104.
Sigurðr, kappi, 1, 381.
- hirömaðr, 3 , 146- 147-
149. 151. 152.
- rá^gjafí GoÍSiiiundar kon-
úngs, 3, 220. 221.
- Angantýrsson , 3 , 571-
675. 578. 584-587. 490.
. bjóftaskalli, 2, 362.
- Fofuisbani Sigmundar-
8on, 1, 146. 148. 149.
150. 15M54-178. 180-
209. 215. 216. 223. 224.
226.227.229.257.320- •
333. 336-339. 346; 2,
10. 54.
- fairSmaðr HerröÖarkon-
úngs, 2, 260. 263.265-
280. 319. 320. 541-551.
.- bríngr, 1,238. 329. 330.
345. 376-378. 380-384.
386-388. 510. 511: 2,
11. 13. 14. 154 319;
3. 216. 233.
- hrísi, 2, 14,
- hjörtr, 1,293.358.359:
2, 9. 10.11.14: 3,519,
.. jarl Hákouarsou, 2, 6*
712
Mannanöfh*
SigurSr JiítgeESSou, 3« 349*
3.50. (JCiákr, 3, 262-265.
347. 348).
- Júi-salafari, 2, 15.
- kipa, 2, 385.
- konúiigr'i Daumörk, 3,
431. 432.
- kooúngr af Skörðuborg,
3, 579. 585. 586. ð9a
591.
- munnr, 2, 14. 15.
- Odds frandi, 2, 171-174,
176. 177. 179. 180. 187.
188.190. 195.200.226-
228. 303. 311. 509-515.
519. 521. 527. 530. 537.
- ormr-í-auga, 1, 257.
258. 259. ÍÍ6S. 267-269.
273-275. 283-288.290-
293.346.347.349.351-
358.510: 2,10.1114.
- slembidjákn, 2, 15.
- sý'", 2, 14.
-ullband, 3, 240. 243.
244.
- Vilhjálmsson, 3, 648-
653- 660.
Sigiulami, 1,413:414. 417.
514. 515.
Sigvaldi, 1, 381.
- 2„221.
- Erlíiigssob, 3, 408. 409.
422-424. 436. 440. 442.
SígvaU- skáld, 1, 354.
SígvatrHemíngsson, 3, 600.
- Hrafnsson, 3, 693. 633.
638. 639.
Silkisif Herraa6sdóttír» 2,
261. 266. 268. 269. 271.
282. 283. 293. 298. 299.
320-322. 541. 544-547.
551-554. 556-559.
*Sindri, 2, 446-448. 450^
452. 453. 457.
- víkíngr, 1, 395.
SinQötli Sigmundarson, 1,
129-136. 138. 139. 141.*
142. 320. 323.
Símir. 2, 24a 244-246.
252.253.255.256.257.
293. 296. 318.
Sisar konúngr, 3, 23. 24.
ySjótSr Hríngsson, 3, 194.
' 196-200.
Sjólfr, 2, 260-279. 319.
320. 541-551.
Skaíi, 1, 115-116.
Sjtafnörtdngr, 3, 7-ia
Skálkr, 3, 226. 227.
Skati konúngr Eiríksson,
2, 431. 432. 434 439.
SkekkiII LofSason, 2, 10,
- Myndilsson, 2, 5.
SkélGr Hálf dánarsoo, 2, 9«
•Skelkíngr, 2, 131.
Skellinelja, 2, 432. 435-
438. 459; */á Ingi-
bjðrg Skatadóltir.
Mabínanufn.
713
SkinDÍÚfn, 3, .471-473.
475. 507.
♦Skinnnefja, 3 , 372. 373.
390 395. 399-402. 404.
Skjaldin (Skjöldr), 2, 13.
Skjöldr Daguon , 3 , 648.
- Obinssoa, % 12. 14
- Skelllssou, 2, 10.
Skógkarl, 2, 46.
SkolU, 2 , 204. 205. 275.
30? 532. 533.
*Skrímuir, 3, 412. 416.
419.
*Skröggr, 3, 396-402.
Skald Helgsdóttir, 1, 31.
32. 46. 95-99. 101. 105.
108. 109.
Skiíli jarl, 3, 521. 523.
524. 526. 542. 543. 548.
650. 556 CGrímr, 3, 528-
532. 340.541. Vigfúj,
3, 532).
Skuma. 3, 20.
Skiír Urólfs döttir kraka,
1, 44. 109.
Skýli Hálfdánarson, 2, 9-
- Loiðason, % 10.
*Skögal, 1, 306.
•Slcggja, 3, 569-571.573.
Slúa-Uii,' 2, 441-443- 446.
Slæviðr Arnviðarson, 2,6.
SmitSr Brynþvarason , 3,
195.196.218.219.221.
223-225. 227. 229. 230.
Snákr, 3, 337. 339.
apei«i (Sveiöi) 2, 21.
Sncrill, 2, 220.
Siii«ill, 3, 229.
Sníi, 3, 391.
Snjallr Vatnarsson, 2, 28.
Snotra, 3, 6-11. 14.
SnækoJlr. 3, 561 666. 588.
SnækólJr vikíngry 3> 643«
646.
♦Snælaug, 3, 617. 633.
Suær konúngr JökulMon,
hinn gamli, 2, 3. 8. 17.
Snœr (SnækoUr) Finna-
konúngr, 3| 634.
Snæú]fr, 3, 525.
Soddán (Soldáii)^ 3, 406«
Sóknar-Sóti, 1, 38L 384.
Sókni, 2, 19.
Sc51 Mundilfaradóttir, 2, 7.
S6]ar Högnason, 1, 214
Sólbjört, 2, 394.
Sóti, 1, 428.
- beraerkr, 3, 284-288.
291.
- illvirki, 2, 132. 133.
- víkíngr, 2, 189. 190.
217. 313. 622. 623.
- víkíngr, 3, 561-566.
688. 589.
- þorgautsson, 3/ 593»
Stáfi^láfjir víkíngr, 2, 125.
126. 132.
714
Mavvahöfk.
Stari Hálftkappi, 2,36.
SUrka&r (Störkafir) Stór-
verksson, 1, 330. 331.
.381. 383-386: 3, 15-
37- 406.
- StörkTÍfiston, Alodrengr,
1, 412. 413. 513| 514:
3, 15.
Starólfr berierkr, Ij lOa
Starri, 2, 220.
Stefnir þorgnýsson, 3, 251«
259-261. 263-266. 299-
301.305.306.311. 313.
315. 319. 320. 322-325.
327-330. 333. 335-341,
345-360. 362.
Síeinar, 2, 55; sy4 Inn-
•teinn.
Steingrjœr Hálískappi, 2,
36. 55» V
Stcinkell, 2, 220.
- STÍakonóngr, 1, Sll.
Steinn, 2, 220.
- Víkíngsson, 2, 405.
- af Vani, 1, 381.
* s/á Innsteinn.
- tjá Utsteinn.
Steinvö'r Haraldfdóttir, 3,
420. 425. 452.
Steinþórir, 3. 20.
Stikill, 2,220.
Stóróllr, 2, 220*
- KetiUfion, 2, 156.
Stórverkr StarkaKarfon, 3,
15. 16. 31.
Stúfr Hálfskappi, 2, 36.
Sturlaugr hinn starfdaini,,
3, 248-251. 253. 257.
258.325-327. 330-33^
348. Ö92-Ö97. 602-640.
644-647.
Styrbjö'rn hínn sterki, 1,
511.
Styr, 2, 220.
- 3, 20.
~ hinn sterki, 1, 381.
- hinn sterki, 3, 326 327.
330.
- hinn sterki, Hálfskappi,
2, 36. 54.
StörkuGr, s/á Starka^r,
Sunulöð(8auiulö5, Sjmlöð),
3, 650, 651.
*Surtr, 1, 161.
- bóndi, 2, 114. 115.
•SvaW, 2, 4. 5. 20: 3,
556.
- Heitason, 2, 5.
* RauSíelsson, 2, 153-
Svafa (Tóía) Bjartniar^s-
dóttir, 1. 420. 429. 432.
435. 519.
^ (Sifka) Humladóttir, 1,
455. 527. 528.
Svafrlami, 1, 414. 415.435.
514. 519.
SvafrJöð, 1, 193.
Mahhanöfn.
715
Syali (Svalr) 8, 341. 342.
Svalr, 2, 221*
- 3, 437-439. 441-444.
Syanbildr guUfjöi^r, 2, 7.
- SiguHSar dóttir Tofnis-
bana, 1, 203. 224-227.
Svanbvit GnoSar-Asiiiiind-
ardóttir, 2, 372. 373.
376L 380: 3, 519.
Svanr binn rau6i, 2, 7»
Svarfraði, 2, 221.
Svartr, 2, 424.
- Ögmundarsony 2, 257.
294. 296.
Sveigðir Fjölniison, 2, 12.
Sveigir Hakason, 1| 395.
Sveinn, ]^appí» li 379«
- Alfívuson, 2, 15.
- DanalLonúngr , (tjúgn-
«tegg) 1, 316.
- Ðauakonúttgr (UlCuon),
3, 361.
- jarl Hákonarsoui 2, 16.
- mágr Inga konúngs , 1,
511. 512.
- sigrsæli^ 2, 51. 57» 59.
- uppskeri, 1, 381.
♦Svelnir, 1, 304
Sverrir (Svipbald, Svanr)^
3, 440.444. 445.
- magnus, 2, 14. 15.
Sviði binn sókndjarfi, 3^
233. 635-538. 548. 554-
556. 648. 650.
Svipdagr Sviptson, i, 35-
45.47.75.80-83.85.95.
100.
Svipr bóndiy 1, 35. 36. 41.
42. 43.
- bóndi, 3, 52a
SviputSr, 3, 594. 606-609.
613. 625.
♦Svör«r, 2, 32.
Sylgja Sæiaradóttir,3,193.
215.
S»bj6rii, 2, 221.
Saofari Svansson^ % 7.
. jarl, 3, 193.
SBmundr(S9andr) víkiagr,
2, 224-226. 278.815}
sjá SæviCr.
Sævar (Sæfinnr), atafnbiji
Sðrla, 1, 396. 307.
Sævi6r vikingr, 2> 536.
537. 550; ayi^aMniindr.
SæviU jail, 1, 3. 6. 8. 9.
10. 11. 14. 16. 23. 24.
Sö'gu-Eiríkr, 381.
Sö'lfí Gr jcStgarfisson , 2, 6.
- Hbguasoii, 2, 6. 28-30.
35. 46. 59.
Sölgi Hrólfsson, 2, 143.
Sölva, 2, 103.
Sölvi, 2, 7.
- 3, 326 327. 330. 331.
" binn gamli, 2$ 103.
Sðr konúugr Cbundr)| %
8. lOi.
71Ö
MAITHAHÖFir.
S-lJ
Sðrli (Serli) Bufiluon , 2,
11. •
- JónAnrMon, 1,224,227.
.228.
. (Sölli) (í«nefr, 3, 326.
327. 329. 337. 339.
-aterki, 1. 395-407: 3.
408-420. 422-483. 435.
436, m 444-452.
Sörkver benerkr, 3, 241.
243.246-248.267.273.
280. 281. 283. 291>295.
305.
SfirkTÍr, 3, 19.
- SvaBuon, 2, 153. 154.
155.
Teitr kappi, 1, 379.
- Njðrfeson, 2, 404.
Telins, 2, 13.
Tiggi Hálfdánarson, 2, 9.
Tiudr, 2, 220.
- % 242.
- ArngrimMon, 1, 415.
515: 2, 212.
Tirus konúngr, 2, 389.
390.
Tjörfi, 3, 326. 327. 329.
- (Torfi) hinn stcrki , . 3/
326-3á0. 338-340. 342.
- liinn finski, 3, 423.
Tjösui, 2, 242.
Tiösnir, 3, 326. 327. 331.
Tófa, sjá Svafa,
Tófi. 3, 420-424
Tóki, 1, 379.
- 2, 242.
- 3. 459. 462. 463.
- Amgrlmwou, 2, 212.
- Njö'rfason, 2, 404.
ToUus, 1, 381.
'ToIofrosti, 1, 381.
»Torfa (Torflja) 3, 618.
619.
Torfi, 2, 242.
Trandill, 2, 220.
*Traua, 3, 482.
Trani, 2, 220.
Trinan, 2, 13.
Tröana, 2, 13.
Tráes, 2, 13.
Tróna, 2, 389^391.
Trór (þór) 2, 13.
Tryggvi, 1, 381. 382^
- Ulfkelsson. 3, 259-262.
319-321.
Túngu-Oddr, 2, 7.
TvÍTÍviU, 1, 381.
Tyrfíngr, 1, 379-'
- 2, 220.
- Arngrínisson , 2, 212.
- Njöifason, 2, 404.
*Týi-, 1, 167.
TöUa, 3, 7. 8. 10. 13.
Ubbi hinn friski, 1, 379.
382. 383. 384.
u-v
MAirirAiiuFiir.
717
Ulfar Svipaflon, 8^ 520.
óóó» d04* #
Ulfljé«inn (Vilhjálmr, Ulf-
hamr) konúngr, 3,559.
Ulfkell .snillíngr , 3, 620.
523-528. 533-542. 548-
551. 553.
*Ulfr, 2, 232* 233.
- 3. 20. 28. '
- 3, 36.
- 3, 58l
- 3, 312.
- (IUr) 3, 326-329.
- liinu óargi^ 2» 109.
- liinn illi» Syipsson, 3,
520. 539. 542. 548. 550.
- Linn rauði, 1, 315. 316*
- lii;in ranfii, ráKgjaíi Ey*
atcins konúngs^ 2s 47*
48. 50.
-^ liinn skjálgi, 2, 35*
- Sæfarason, 2, 7.
-> Víkingston, 2, 405.
«• ÖnundArfon^ Í^ 325.
338. 339.
- Öuandarson, 2 825.
Uoieris skáld, 3, 310.
Unnr, ^a Aufir'okÖnnr.
UtJtcinn, 2, 8. 36. 37. 42.
46*50. 50.
Valbjörn, 2, 220.
.yBldamdr Ðanokonúngrf
2, 16.
- ai DanmSrk, i, 206.
Valdar Ðanakonúngri i,
490. 509. 510.
-binn mildi, 2, 11, 14.
Valdimar Haraldtsoni 3y
442.
Valr Hálfskappi,2,36.55.
- Agnatsson, 3, 556-568.
, Valsleitr jarl , 1 , 60.
Valþjófr, 1, 304.
Vandlandi SreigiSísson ,
2, 12.'
Var, smiiSir Ftóia, kon*
lings, 1, ±4. 15.
♦Vargeysa, 3, 474-478.
507, sjá Alsól.
VatnarVikarsson, 2, 10. 28.
Vazi, 3, 259-261.
Vebjö'rg skjaldmœr, 1, 379.
384.
Vekrormr VegarSsson, 2, 5.
'^ Vemundarson^ 2, 156.
157.
«- liersir Vemundarsoni 2|
156.
Vee konungr, 2, A.
Véfreyja, 3, 250.
.. 3, 594. 604-609. 611.
614.615.617.633.638.
* þorsteinsdóttir, 2, 459.
Vegarfir 6az<)r<«Ag6asoU|
2, 6.
.Vei konúngr, % 4.
Vemundr, 2, 220.
.^ Hálfskappi, 2, 36. 65.
718
V-Y
Vemaiidr Sygnttraiuti, 2»
- Veðrorniuon , 2, 1S6>
Vermnndr liinn Titri, 2,
12. 14.
Veuti, 2, 220.
- j«rl, 2, 884. 385. 3d2-
VitS^pr Alí>K>n, 2, 282.
284-286. 553-555.
ViSkufir Hikonarton, 2,
557. 669.
»Vi«rir COCinn), 1, 309.
310: 2, 214.
VifiU , Í , 273.
- 2, 22Ó.
- karl, 1. 3-8.
. AttílMon, 2, 11.
. HéBinsson, 2, 51. 62.
• jarl, 2, 384. 385. 388.
389. 391. 392. 446.
> (Kkonáiigr, 2, 8.
Vfgþrandr Hildibrandaaon,
2, 10.
Vlglog, 3, 371.
Vignir OddMon, 2, 239-
247-261.
Vikar, 2, 220.
. AlrekMon, 2. 10. 26-28
- HaraldMon, 2, 15. 17-
86. 39. 40. 52.
Vikingr VifilMon , 2, 386.
388. 389. 391-406. 408-
412. 415-424. 4^7-429.
433. 436. 446. 456. 458.
Vilhjáiiar bastatSr, 1, 294
Vilhjálmr, 3, ^-279.
.281-294. 297. 302-^.
311-134. 344.
> UngaraIandskonúngr,2,
539. 540.
- konúugr i Vallandi, 3,
673.
.- konúngr í Vallandi, 3,
648-651. 659.
- i Vallandi, 2, 433. 434.
468.
Vilmnndr TiSntö'nn, 3, 233.
Víngi, 1, 210. 211. 214
216.
Vínglner, 2, 13.
Víngi-Þ6r, 2, 13.
Visbur Vandlandason ,
2, 12.
Vísinn, 3, 377.378.405.
Visma skjaldmer, 1, 379.
385.
Vóíen (Oíinn), 2, 14
Voli, 2, 365. 368. 371-
373. -375.
Vnlnir, 1, 303.
Vöggr, 1, 86. 87. 90. 109.
- 2, 476-478.
VöIsdngrReriktson,!, 118-
124 135. 325 : 2, 10.
Vöttr, 2, 220.
-2, 418^0.
-. liiiiii mikliaflaftí, 1, lOO.
*Yi£íngr, % 232. 233.
Y-þ
Mannanöfn.
719
*Yina, 3, 480-482. 488.
•Ymir, 1, 469.
Yngi konúugr, 3, 453.
454. 456-458. 469. 470.
477-479. 493. 517.
Yngvar Ivatson, 1> 354.
Yngvi, 1, 321.
- 1, 382. 383.
- 2, 288. 555.
- Alreksson, 2, 12.
- Svíakonúngr, i, 418.
419. 429. 516.
Yngvi-Freyr, 2, 106.
Yri Geirmoudardóttir,
2, 60.
Yrsa Helgadóttir, 1. 22.
23. 28. 29. 30. 32-35.
38-42. 45. 46. 85. 86.
. 87. 90. 91. 109,
Zechim, 2, 13.
Pengill, tjá Manna-
þengill.
'þjassi, 1, 111. 414 415 :
2, 145-
þjóöólf r hvinverski, 2, 106.
þjófr^ lendr maðr, 1, 512.
þjóstólfr, 2, 221.
•þór 1, 413, 514 : 3, 15.
32. 33' 35. 222. 890.
556. 624. 627. 629.
þóra borgarfajörtr, 1, 237-
242. 245. 248. 264 281.
300. 345. 346 : 3, 233.
þóra drengjamötir, 1,357:
2, 9.
- Grímsd<5ttir, 2, 430. 431.
- Hákonardóttir, 1, 205.
- Ottarsdóttir, 3, 667.
- þorgnýs dóttir, 3 , 251.
265. 267. 268. 305. 306.
306. 313. 321. 350. 358-
360.
þórálfr, 2, 221.
þórarinn at fiúrfelli| 2,
157.
þorbjöm fálkni, 2, 155.
þórdís BJarnardóttir , 2»
326. 347.
þörír, 3, 160-162. 185.
- 3, 613.
- Bjarnaxson, 1, 511.512.
- Hliseyjankalli, 3, 241.
243. 244 248. 322. 326^
827 330. 332. 334. 337.
348.
- at HöflSa, 1 , 294.
- Btafnglámi, 2, 191« 193.
194.201.208.209.240.
243.250-279.308.314.
524-526. 635; 550.
- vagalldi, 2, 157.
» þingbítri 1, 314.
þorgartr Garfir-Ag&isoo,
2, 6.
' þórgautr, 3, 593.
' þorgeirVikingsson, 2/ 405.
720
Maritanöfn.
Þ
þoiyorBr B65inó6sdóttir ^
2, 328. 827. 833. •
*- hdrgafröU, 2, 131.
þorgnýr jaxl i Jótlandi,
3, 261. 258-260. 262.
264. 266-268. 280. 298-
307.310.311.313-316.
32^321.335. 336.347-
349.
þorgiU Grímison, % 157.
þorgrímr kobbi, 2| 431-
433. 439.
þorgann þorradóttir, 2p
153.
þórir, 2, 13i
.. bóndi; 3, 154. '
. á Espiholi, 2, ÍSO.
^ björtri 8, 555.
háleggr, 2, 344. 358-362»
. berrir i Sogni, 3, 58-61.
• hundsíótr, 1» 52. 53.
55-59. 63. 64. 109.
^ járnskjöldr, 3, 114 128.
132-140. 144. 145. 163-
165. 176. 181-186.
- maBrski » 1 y 381.
. VíkíngMon, 2, 405-421.
423-431. 433. 434. 436.
437.
- þegn, 2, 326-339. 347.
350. 352. 353. 354.
þorviCarson, hinn sterki,
3; 428. 430-433. 435»
44Ö* 44u« 44o» 4du« 4<3Z*
660. 561. 563. 564.
þorkell buudiníóti, 2,153.
- jarl, 2, 156.
- þrái, 1, 382. 384
þorlaug þormó&dóttir,
2, 7.
þorleifr goti, 1, 382.
þormóSr Bersasou, 2> 7*
þornbj6rg Eireksdóttir, 3i
68. 69 73. 75. 76. 79-
81. 83-87. 104. 105.
114-117. 143-145. 163.
164. 175. 181-183.
(þorbergr konúugr, 3,
69. 87-9a 97-103).
þorný BöðmóSsdóttir, 2,
155.
- Ketilsdöttir, 2| 155«
þór^iír, frœndi Ketils
liængs, 2| 156.
- hálmi, 2, 7.
þorri Snæssoni 2^ 3, 17.
þorsteion Járnskjaldarson,
1, 405.
. Ketilsson, 2, 361. 362.
- rautSr, 2, 104.
- Vikingsson, 2, 63. 64.
65. 82* 85. 405-409.
412. 431. 433-459. 488.
489.
þorvi^r (þoriinnr} jarl, 3,
42& 66a 561. 563. 567.
590.691.
þ-ö
MAinrAiruFif.
721
þorriSr þorgtrBMon, 2, S.
þráinii, 1 » 416.
- 2, 221.
- kontíngr i Vallandi, %
. 368-371.
þrándr gaœli, 1, 377.
- Norsson , 2,5.
- Semíngason, 3, 519.661*
- þrmzki, 1 , 381.
ÞrymrGarðr-Agðason, 2,5.
*• jötnn, 2, 6.
þröttr, 2, 154. 155.
- Greipison, 2, 365.
þumall, 2, 418-420.
þvari, t/d BrjnþTart.
þyri Daanurkiarböt, 1,
355.
*Æ|{ir,l,306. 479: 2,17.
Æta hin fagr*, 2, 467.
294-296. 298. 313. 318.
534. 535. S5a (Plóki, 2,
240).
ögn Air«*prea(i , 1, 412.
513. 514 -
- Nor6r«dóttir", 1, 18.
25. 26.
ÖgTaldr Rögnraldmn, 2,
5. 26.
ölrún K^rsdóttir, 2, 11.
Ölver böndi, 3, 270. 27L
313.
- HerranSarton , 3, 454.
455.468-468. 470473.
476-47a 483-486. ,4S3.
496. 49a 501. 505. 507-
513. 516-518.
ÖlTfir (AlTör), 2, 312;
V'd AlfTðr.
470-474 486. 487.
- Hríng.dóttír, 3,382. *Öndóttr ( Anda«r) 1, m '
"-- •-- Önn (Ani) hinn gamli,
2, 12.
öiinr (U^nr) Frekádöttir.
3, 15. 16.
önnndr Eirekuon, 1, 510.
- EysteinMon, 2, 8. 404
- OlaÍMoii sancka, 1, 51^
- nppsjá, 2, 325.
Örn konúngr, 1, 307.
- binn ernuki, 3, 326-
328.
Örntfirr UlfÍMon, 2, 48.
405. 406.
- hin )jó««, 2, 28. 30. 31.
34. 35.
- hin T»na, 3 , 248. 250.
251.
Ogmnndr .krupiUir^ 2,
362.
- fainn dantki, 1,298.
- Eyþjóiíbam, 2, 206-
209.224 24a 243. 246.
248-253. 265-257. 277.
FonuALpxm Söova Nordrlavda. 3 Sivdi. Z Z
722
Mannanqfk.
o
ÖrnMlfr. ?, 365-367.
- keÍMri, 1, 357- .
Örvar-Oddr, ,1, 421-426.
429. 617: 2^ 139. 154.
157. 162-322. 501-559.
(VÍSföruU,' 2, 540-547.
651).
•Ötkr«u6r jfittta, 3» 389.
394.
Östur, 2, 220.
Ötunlaxi, 2, 441-443. 445-
452.
• I
R E G I S T R
YPIK
LANDA-, STAÐA- pJÓÐA- OG FLJOTA-
NÖFN.
Affríka, 3, 423. 42S.
Agftir, 1, 35Sí 2, S. lOS:
3, 15. 22.26/31.
Agnafit, 1. 428: 2, 218.
466. 472.
Akr, 1, 381.
Akrane9^ 2, 26.
Alaborg, 3, S21. S23.
Ö28. S33. 539. 554. 655.
Alasundi 1, 307.
Aldeigjuborg , 1, 419: 3|
272. 321. 520. 521. 523.
533. 539. 548. 552. 640.
646.
Alfar, 1, 387.
Alfasund, 3, 361.
Alfheimar. 1, 377. 411.
413. 514: 2, 4. 6. 7.
11. 84. 105. 384: 3|
15. 65ð.
Allausliaí, 2, 18.
Alrekastafiir, 2, 25.
Alsey, 3 , 961.
Aluborg, 3> 248. 322«
Alofossar, 1, 412.
Andvarafofs, 1, 152.
Angr, 2, 91. 92.129.499.
Aunisneð, 2, 49.
Antbek jaborg , 2, 292.
AntJ<Skja(Aiitekja), 2.292.
320.
A^vjtauía, Aqvítanaland, 2|
227. 272. 316. 538.
Aqvítanir, 2, 547.
Arabíariki , Axabía j 3 ,
416. 514. 517.
Arhaugr, 2, 132. 133. 134.
136.
Arheimar, l^ 464. 490.
491. 499. 502.
Arneifiarstaðir í Aostfjöi'C-i
om á Islandi , 2, 156.
Aróa, 3, 348. 361.
Asatdn, 3j 351. 352.
Asgarðr, ±, 139. 391. 392.
Aaía, 1, 391: 3, 193.
Asiaheimr, 1, 391.
Asíalaiid, 1, 391.
Zz 2
724
STADANUFir.
A-B
'Auamenn, 1, 411. 413 : 3|
592.
Aakr, 3, 17. 1&
AUlfijall, (AtttMÍjall.) 2,
274.548.
Aungulsey, 1, 307.
AoitfirSir álslandi, 2,157.
Aiutrálfa hei ouin*, 3, 666.
Austrlönd, 3, 596- 672.
Austiriki, 1, 371. 378.
509. 510: 3, 239. 284.
656.
AustrVegr, 1, 292. 293.
347. 397. 515. 529:
2, 9. 253. 40a 402.
443. 445: 3, 208. 22a
362.387.406.520.533.
534. 535. 553. 640.
AustrviJi^ 3, 618.
BalagartssíSa, 3, 397: 3,
528.
Baldrsbagí, 2, 63. 68. 69.
73. 74. 75. 76. 77. 85.
87. 88. 89. 488. 490.
491. 493. 497. 498. 499.
502.
Baii5afjör8r, 1, 304
BeilisttíS, 2, 21.
Beitsj<Sr (Bcitisær) í þránd-
heimi, 2, 5. 21.
Bcltissand, 3> 361.
Berg (Bjarg) í HeiSmðrk,
2, 4 20. 143.
Berg (Bjarg), 3, 593.
BcrurjóSr á JaSri, 2, 153.
155. 157. 162. 163. 168.
169. 299- '301.504 505.
506.507.508. 509.557.
558.
Bjálkaland , 2 , 282. 552.
Bjarkey, 2, 559.
Bjarmaland, 1, 515: 2,28.
80. 171. 174 187. 192.
204 207. 241. 2^ 244
247.281.360.509.512.
515. 521. 525. 532. 534
539: 3, 208. 210. 215.
216.217.225.228.232.
233. 520. 535. 539: 54a
541.552.564 555.556.
557. 558. 566. 567. 568.
624 626. 631. 6X2. 637.
638.
Bjarmar, 2, 175. 176. 177.
178.241.274303.304
614 548: 3, 630.
Bláland, 3, 416. 42a
Blámenn, 3, 457. 468. 473-
501.
Bletanergr, 3, 556.
Blfikumannaland, 3, 377.
Búlgaraland, (Bölganland)
1, 298.
Bólm (Búlmey), 1, 413.
415. 417. 514 515: 2,
212.
B-D
Stadamöpit.
725
BÚ6sia (Böeofa), 3, 457.
Borgandarhólmr, 1, 303:
2, 385. 456: 3, 361.
Brandifurfia, BrandfurSa-
borg, 3, 349. 357. 36a
Brávík, 1, 378. 380.
BráTcIlir, 1, 139. 23&
378. 38i 510: 2. 154
319: 3, 216. 217.
Brei6aQðr6r, 2, 60.
nrennieyjar, 2, 445. 446.
453.
BretÍand; 3, 376.
Bræðr^haugr, 2, 28.
BákaniítSa, 3, 259.
'BiSrfelI, á Iilandi, 2, 157.
Bú.iltjörn, 1, 150.
Cúrland, »Já Kárlaad.
Dal, 2, 6.
Ðal, 3, 594
Ðamp«ta8ir í ArBeJmuai,
1, 490. 49«5.
l)anariki, 1, 510.
DanaTeldi, 1, 284. 287.
345.357. 3Í53. 378. 509:
2, 103.
Danavirkf, 1, 315.
Danaþjó«, 2, 65.
W-Mir, li 196. 264 315.
316. 337. 357. 377. 380.
385. 386. 476. 490 : 2,
16. 469: 3, 352. 353.
354. 361.
DanmSrk, 1, 4. 16. 24 34.
43. 46. 64. 95. 109.
146. 205. 206. 238. 290.
314315.823.329. 331.
332. 352. 355. 357. 358.
371. 372. 375. 376. 387.
. 395. 399. 510: 2, 15.
16. 18. 30. 32. 46. 47.
200.201. 240. 24Ö. 252.
365.400.467.485.530:
8, 46. 63. 64. 65. 67.
70. 71. ra. 74 76. 105.
106.112.113. 117.140.
176. 188. 193.197.241.
251. 258.259. 260. 263.
268.269.270. 2Q4. 298.
303. 305. 312. 314 318.
. 347.348.349.358.360.
361. 362. 374 406. 426.
432. 559. 566. 571. 58a
589.591.648.659.661.
Daiukr, 1, 298. 314.355.
418. 516: 2, 31. 470.
Daa6rfuf, 2, 4.
Dintimynni, 1, 801.
Djúpamö«a, 2, 432. 436.
Dofrafjall, Dofra, 1, 351;
2, 4 20.
Dnmbshaf, 2, 4 131: 3,
398. 556.
Durob.haf«bjSrg, 2, 131.
13úngalsbær, 3, 350.
DóuhpiBr, 1, 501. 502.
ð(k. 5ia
726
Staoahöfii.
D-E
DúiuUind, 3, 898«
Dylgja, Dylgjadalir, i,
ðOl. 602.
Dýna, 3, 23» 817.
l^ýneK li 501.
Effía, 2, 81.
Efiluiand, 2, 80.
£g«akr (afÖ£6am) 1,381.
.8,15.
EiSaskögr, 8, 252.
£i8, 1. 412.
Eikreyjar, 2, 637.
Eikund, 2, 289.
Einderiteyjar, 1, 302.
£irar(ker, i, 197. 895 : 2,
206. 808. 441. 52a
633: 3, 199.
Elfarsn^td, 2, 277. 65a
Elfr, 1, 881. 388. 413:
2, 130. 195. 196. 3ia
383. 527. 533. 611 ; «/4;
Gautelfr.
Ellieaeifi, 2, 5.
Elivogar, 1, 412. 514 : 2,
383.
England, 1, 16. 278. 280.
285.287.289.291.292.
293.294.351.352.353.
354.356.375.388.463.
509. 510. 511 : 2, 204.
243. 244. : 3, 44. 146.
152. 157. 159. 163. 164.
165. 166. 185. 186. 320.
349. 35a 358. 360. 362.
408,433.447.451.459.
576.578.582.586.588.
589.591.
Snglanea, 1, 304.^
Englar, EagUunenn , 2,
275. 289. 551 : 3. 352-
854. 356.
£n«kr, 1, 285. 379. 49a
Ermland, 2, 294: ^ 248.
862: 'M OrmalandL
Brnukr, 3, 327.
Ernarliirati, 1, 49a
Espelíngar, 2, 60.
Espihóll, 2, 60.
£ygotaland, 1, 347. 370.
Eyland, 1, 347.
Eynafylki í þrándlieiai,
2, 104.
£yrasaud, Eyraraund, 1,
300.378: 2.455. 458:
3, 361. ^6. 432.
Eysk<Sgaaiðrk, 2, 132.
EysUand, 1. 509 : 2. 294.
Eystra-Gautlaud , 1. 375.
376. 378. 512: 3, 193.
214
Eystra-Gotland, 1, 5ia
Eystrasalt, 1, 395 : 2« 1&
445. 453. 455: 3.^.
62a
Eystridalir, 2, 4. 6. 7.
Eystrielfr, 2, 6.
Eyströud, 2, 289.
F-G
Staðanöfw.
727
Falstr, 3, 361. «22.
Feigabýr. (?) 1, 293.
FciiliKÍngr i Norcgi, í, 330.
381 : 3, 17. 1&
Finnar, 1,48.398: 2, 118.
119, 1Í2. 161. 173. 174.'
180.184.202.241.303.
511.515. $19. 52a 531:
3, 613.
Fiiiulaud, i,i^9, 628: 2*
3. 17.
Finnrafitk, 1, 47. 513: 2,
18. 28. 116. 124. 144.
174.179.241.611.515.
520 : 3, 436. 440. 519.
618. 634. 669.
Finskr, 3, 423. 444. 540.
Fir&ar7]ki, Í, 325. 337.
404.
Fii«ir, 2, 5. 6.
FirSskr, 1, 381.
Fjalir, 2. 6.
rjall (Mundíafjall), 1, 323.
Fjóii, 1,205: 3,361,560.
FiæDiíugjaland, 2,214. 226.
246.
Flefuingjar, 2, 280, 551.
Flreiníugjavcldi, 1, 303.
Frakkar, 1, 206. 551.
Frakkland, 1, 165. 320.
323. 354. 357 : 2> 226.
246.
Fi'amnc* í Sogni, 2, 63-
66. 72. 73. 84. 85- 89.
4t0. 492. 497.
Frekasteinn, 1, 14D.
Frísir, 2, 280. 551.
Frísland, 1, 327 : 3, 272.
315. ^5.
Frískr, 1, 379. 382..
Fýrisvellir, 1, 91. 92- 511.
Gallía. 2, 297.
OandTÍk, 1, 411: 2, 17
144. 150. 152 : a 557.
652.
GsrSar, 1, 186.
Garfiar, 2. 293: 3, 633.
Garfiar íDaum8rk,2,965.
Gaxearíki , 1 , 370. 413.
417.458.459.461.509:
2, 261. 292. 293. 204.
299, 322. 536 : 3. 114.
115. 116. 118. 127. 140.
188. 238. 239. 245. 246.
24a267. 269.271. 281.
284. 285. 298. 302. 304.
305. 310.312.313. 314.
315. 316.317.318.319.
321.326.344 348.349.
S62. 365. 553. 554. 638.-
639. 645. 661.
Gaular, 2, 6.
G«utar,l,57.58.378.384.
490. 491. 497: 3, 80.
85. 99. 183.
728
StaðaiíÖph.
Gautuker, 2, 18. ~
Gautelfr. i, 376. 888.
413: 2. 6. 1%. 383:
3, 3. 254 598. 601.
607. 611.
Gautland, 1, 57. 58. 63.
119. 122. 123. 237. 239.
290.300. 375.376.388:
2, 46. 103. 224. 226.
240.252.257.278.315.
383. 443. 550: 8, 3.
14 23. 29. 38. 39. 50.
57, 61. 62. 65. 67. 69.
71. 72. 74 77. 78. Stt
89.90.94.98.105.113.
130. 139. 140. 175. 188.
197. 198. 199. 215. 216.
217.219.225.227.228.
233.254 382.39^403.
404.405.406.521.638.
639.
Gatizkr, í, 381 : 3, 444.
GeirröttargarBar, 2, 253.
Geii-rtabir á Vettiold, 2,
105. 106.
Ger, fj«i«r, '3, 240.
Geatrekaland, 2, 132: 3,
24a 556.
GUlfngabamar, 3, 7. 10.
Í2. 13.
Gjallaudibrú, 3, 398.
Gjar&eyjargeima, Gjarð-
eyjarh<Slmar, 2, 28.
•Glatir, i, 111.
*Gl«tisT«Uir i Riialandi,
i, 315. 411. 442. 444
452. 513. 522. : 3, 208.
210.214 215.216.217.
213.219. 228.233.
G'uípafjði«r, 1, 254.
_ •
GnifMiIuudr, 1, 138.
GníparbeiSr, 1, 32£2*
Gnítabeifir, i, 150. 210.
322.
G«8þj<i«^ i, 492. 495. 499.
Gotar, 1, m 491. 492.
501. 504 505. 506. 530.
Gotland, 1,379. 510: 2,3.
536
GráidaUvog, 2, 27.
GrauTfill, 1, 139.
Greipá, 1, 489.
Grikkjaríki, 2. 292.
Grikkjar. Girkir, 2, 273.
317. 548: 3, 6<)2.
Grikkland ,2, 283. 537;
3, 419. 590.
Grikklaudabaf, 1, 173: 3»
213. 406.
Grikklaudseyjar, 2, 538.
Grímaey, 2,429. 435.438.
455.
GrinugarSar í Jö'tuubeim-
um, 2, 383.
Grímauf* álslandi, 2,157.
Grindar, 1, 140.
Grund, 1, 411. 513.
Græcía, 1, 398.
G-H
Stadanöfr.
729
Grisniiigjaraiid, 2, 892.
Graningr { Danmfirk, 1,
314. 340.
Granland i Noregi, % 106.
392.
Gramlandiliaf, 2, 248.
Granskr, 2, 10.
Gufibrandtdalír, 2, 7.
Ilá (H»), 1,403. 405. 407.
Haðaland, 1, 359: '2, 6:
3, 519.
Haddíngjadalr. 2,^ 8.,
HáfíaU, 2, 145.
Hilcygjar (Hálegir), 2, 32.
149. 195. 30a 521.
miejAr, 2, 53. 154.
Hálogalaud, 1, 411. 413.
ðll. 513. 514: 2, 113.
143. 144. 161. 372. 383.
504 509. 520. 559: 3,
15, 374. 375. 376. 404
405. 4Ó6. 519. 558. 618.
Hallabd, 1, 355.
HallkeUbólar, 2, 157.
Hamar í Noregi, 2, 326 :
3, 592.
HambeiSr á Sánuey, 2,
222.
Haraldseið, 3, 361.
Har«ángr, 3, 22.
Har«s»r, 2, 25. 27.
Hangr. 1, 510.
Hauknet, 2, 275.
BáTafiaQsn, 1, «8. 489.
HMimcy, 1. 137: 3,284
Beðuíngavog, 1, 304
HefnÍMy, 1, 137.
Hei«ab«r, 3, ð6L
Hei&mörk, 359- 360: 2.
4. 20. 104. 106.
Hcimdalir, 1,^9.
Helluland, 2, 248. 250.
318: 3, 556^ 568.
Helafngjaborg, 3, 360.
Helsi'ngjabotn, 2, 17.
Helai'ngjaland, 2, 132. 226.
Hekingjar, i, 301. 38L
HindarlíöU, l^ 164 165.
329.
Hindarbei«r, 1. 329.
Hjaltland. 3, 91.
HjSrTarttÍMUgar é 8ám*«y,
1. 433.
HlaOeyjar, 3, 578. 588.
Hlaðir, 2, 6.
HleiSargarSr (LeiQra), 1,
46. 64 65. 97. 347.
Hlisey, 2 , 18. 200. 275.
530. 549: 3. 241.406.
Hlíeareudi, 2, 156.
»
Hlyrticlalir (Hlymsdalir ,
tíJyiiilalir), 1,184,187.
229.
Hlýiiakógr, 3, 634
Hollsetiiland, 1, 327*329*
Hólnigar&aborg, 3> 362.
HóiiDgar&iriki,3. 285, 362.
730
Stadahqfv.
H-I
Hólngarðr (ildlinguCur),
i,m\% 9.293.294.
I 29$r 9ffJt i, 237. 334
362. . . ■■
Húlmsnct, 2, 309. 549. '.
Homíagaintrgi . 3, 890.
Hrafuista fyrivi^auinaclal,
2, 110. Í19k 122. 12&:
132.1^.^35,139.143.
144 152. 153. 156. 157.
161. 162. 163. 17a 186-!
190.191.192.200.226.
260. 299. 322. 326. 328.
. 329.338.3^7.361.362.
504.505.^9.510.620.
522. 523.527. 530.537.
557. .
Hrafni«tuineiin,2, 152.163.
236. 826. 362. 505.
HrafuMy, 2, 127.
Hríng«rí)(i« Ringariki, 1,
357. 35& 359: 2, 8.
66. 99. 100; 3, 248.
252. 253. 257. 258. 332.
362.
HrlngttaSir, 1, . 136-
Hrúiskelda, 1, 395.
Humlalaad, i, 491.
IIiíiialand/l« 116. 119. 144.
455.491.495.496.509.
527. 528: 2, 466. 467.
540.556.557.509.365.
376.
Uiíuaveldi, 2, 132.
Húnar (Hýnir), 1. 219.
496. 497. 498. 499. 50a
501.502.503.504.505.
A>6..507: 2,.47a 472;
tbr. Uúnniegir, býnskr.
HandipgiaUnii!, 3»618.623.
632.
fiuudíngjar, 3, 625. 633.
Húnmegir, 2, 486.
HviuTvrskr, % 106.
Hvit^atr, 1, 252. 254.
U^ýuskr, 1, 198. 204. 207.
Höf&i á Uöf6astrðiKl , 1,
294. 511.
U&rðaiand, i, 381: 2, 5.
8. 25. 28. 36- 38. 59.
100: 3, 14. 17. 18.22.
31. 34. 35.
Ifa, 1, 301.'
Uasand, 1, 307.
Iddíalaud, 2, 386. 389.
390. 396. 397. 399: 3,
■ 284. 665. 666. 667-
Imiþrændir, 2, 8.
Irar, 1, 307 : 2, 196. 199-
201.280.528.529.551:
'3, 168.
Irlaud (Iralaud), 1, 306:
2, 196, 200. 201. 202.
203.311. 322.527.530.
531. 632. 557: 3. 141-
142. 144. 162. 164. 165.
1-k:
STADAJrÖf^N.
731
166.172.475. 181. IM.
186. «7. 248,
Ir«kr, 1, 379.
IsUiMl, X 109: 2, 1426.
166. 157. 362: 3,m
555.
JaÖar, Í, 381 : 2. 68. 130.
167. 289. 299: Is, 22.
30. 41.
Jáuifalaiicí; 2; 132. 15Ö!
Járiiauióða, 1, 329.
Júrdáu, 2, 230.317.539:
3, 671-
JÓTsataland , 2, 538. 539.
Jóraalir, 2, 317.
Jórvífc, i, 353. 357.
Jossaifjölí, 1, 501 502.
Jótland (Játlaud), 1, 355.
357. 526: 2, 30: 3,,
251. 258: 3, 350.358,
360. 361. 374.
Jútlaud (Jötunheimar), 1,
374: 2, 17. 315. 319.
Jót1aQdssí6a, 3, 360*
Jörúngr, 3, 361.
Jösurlieier, 2, 26.
Jölunheimar, 1, 411. 412.
513:. 2; 4. 383: 3,246.
273.291.322.3,62.371.
372.389.394.396.398.
402. 404.
Kiilfíírakógr, 3, 543.
Kaiiaakógr, 3, 351.
Kantaraborg,; 3> 360.
KaAipángr, 3> > .692.
Kirjálalaiidi KkjjíMand^ 2»
294 - . •
Kirjálabotuar C^arjála-
l)otn«r),l,:371: 3,540.
441. 555. 556.
Kjalir, (Kjöl) 2, 4 18:.
3, 3. 556«
Kliflönd, 1, 356*
K^ifskógr, a, 643. 645.
646.
Klyfaudanes, 3, 534.
KoUsey, 2, 9^.
Kolmörk, i, 378.
Kolskógr, 3| 542.
KonúugaLeJla, 2, 30.
Krákunes, 3, 533.
Krít, ?, 13.
Kiirir, 1, 330.
Kúrland, (Kjrrland) 1,
609; 2, 294: 3, 256.
^ 439.
KvöunaLéraiS, 2, 27.'
K ænagaHSr , K ænugai'ðar,
1, 378: 2, 294
Kæiiir, (Kvæuir) 1, 330:
Kæiilaud, iKvenuland) 2,
3. 17. 18. 20.
KænugarSr^ 3, 23. 362.
Kögja, i, 378.
körittt, 2, 130.
732
STADAirtíFV.
L-N
Laganeii 1, 139.
Lálaitd, 2, 294 : 3, 361.
Landeyrí, 1, 378.
Lángalandy 3, 361.
Lánganes, 1, 13ð.
Lángbaiear, 1, 206.
Lánland, 2, 294.
Lappir, 27 l^-
Leíðra, q/á Illeí6argarKr«
Líðanditnet, 1, 351. 355»
Li«ar á Vestfold, 1, 351.
Lífland, 2, 294.
Lffskr, 1, 379.
LímafjörBr,. % 400. 455.
458 : 3, 361.
Linditey. 3, 350. 352.
Lindiae^nnt 1, 307.
Litidórúm, 3, 432.
Loka, 3, 593.
Lúkanni íjall, 3, 392.
Lámbarti, 1, 354.
Lúna, i, 276. 354.
( Lundr, (( Danmðrk) 1,
331: 3, 361.
Lundúnaborf, 1, 289: 3,
360.
V Lúugberaland, 2, 391.
Lymdalir, 1. 187.
Lögrinn i Noregí, 2. 6.
Lögrinn í Syiþjó6, 1,
347 : 2, 466. 472.
JMannheimarj li 411: 3»
453.461.492.516.517.
Mai6ey, (MaBney) 3,593.
Markaríljót, % 156.
Marteraland, 2, 391-
Met&alfarartQnd , 3> 361.
Me6a1ielltttr6nd i BreiSa-
Mi, 2, 6a
MiSeingi á Itlandi, 2, 157.
Mi5fj6-r6r , 2. 113Í 114.
Mik1agai«r, 3, 589. 661.
662. 667. 671. 673.
Mjört, 1, 359: % 6- 19.
M6artland , % 294.
Mora« í Skotlandi, 3« 350.
M^ramar i Gar5arik.í| %
294.
Morland hitt eyatra, 3|
420. 426.
Motfell á Islandi, 2, 157.
Moatr, 3» 436.
Mnn, 3, 361.
Munarvog á Sámtey;, 1,
298.421.433.435.517.
518. 520: 2,210. 212.
Mundíafjall, t, 323. 338 :
3, 419.
Myrkviðr, 1, 493. 496.
499.
Mœkinborg, 2, 15.
Mæri, 2, 10. 19.
Mwrtkr, 1, 381.
Naumdælafylki , 2, 166.
325. 329. 557 : 3, 592.
Manmudalr, Naumudalir,
N-0
Staðaiiöfh.
733
2. 5. 6, 2t m 826.
329. 360. 520: 3, .^2.
519. ð99. 602. 617.
NjarSey fyrir^ Naumu*
dahmyiuu, 2, 6. 28.29:
NjörTasaiidi í, 138.
Nóagarðar (Nóatún) 3 ,
195.
Nógatðar^ 3, 362. 556«
NórafjðrtSr, 2, 4 19.
NorlSiinbraland (Nortt-
iimbTaland,Nor6yinbra-
lan^ , Norfthamraland),
1, 23. 25. 306. 36a
366. 388. 609- 632. 633.
Norðmenn, i, 367. 378:
2, 16 : 3| 37.: 662. 666.
Noi*6mæri, 2. 6.
Nor6rá]fa beimsins, 1,73.
98. 149. 238. 411 : 2,
248: 3, 104 592.
Nor6rl6*nd| 1, 17. 43. 93*
98. 99. 205. 229. 242.
254.277.283.289.355.
371.382.387.395.404.
411.413: 2, 7.75.251.
442: 3, 75.79.82.104.
113. 128. 193. 216. 241.
267. 308. 335. S58. 424.
, 434. 592.
Noregr, (Norigr, Norvegr)
1 , 47. 230* 243. 293.
816.330.358. 360. 378.
381.405.407.440.509.
510. 522: 2, 3. 4. 12.
14. 15. 16. 19.2a 35.
59. 65. 66. 84. 8». 98.
13a 153. 162. 186. 187.
281.299. 325.335-342.
362.365.383.400.402«
497. 505. 522. 527. 633.
657. 559: 3, 3. 14.30.
34. 36. 58: 248. 257.
326.408.409.410.417.
420.422.425.426.431.
435.436.440.444.446.
447.452.619.633.554.
656. 666. 658. 69!^. 661.
Norrænn, 2» 176. 513.
Norakr. 3, 423. 437. 439.
442. 444.
Næríki, 2, 103: 3, 27.
Næstifjðrfir, 2, 113.
Nörvasund, 1, 138. '
♦Odáinsakr, 1, 411. 513:
8. 619. 661. 666. 66&
67a
OSinsey. 1, 397. 3, 361
Ofara-þruma, 2, 119«
Ofötansíjörðr, 2, 131.
Opdeingi, 2, 157.
Orknéyjar, 2, 71. 84. 89.
196.454.491.496.527:
3i 91. 558. 652.
I
734
StAÐANÖP!!*
0-S
Oroidaiid (Erúiiaiid)i 8|
234. 318.
Otianiu^ 3| 665.
Palltcslt juboTg , 2, 294.
Papcy í Orkucyjum, 2,
454.
Faradis, 3« 661. 665. 668«
670. 671.
Paríf, 1. 398.
Phíson, 3# 668.
Pálinaland, Pólcn, 2, 294 í
. 3, 422-
RátSstofa i GarCaríki, 2,
294.
Rafeitaland, 2, 294.
Rángá i Islandi, 2, 156«
Raut^abjÖrg, 1, 137*
Pau6aliaf» 3, 426.
Raumaríki, 1,388; 2,104
105. 384.
Raumelfr, 1 , 376- 388.
413: 2, 6. 383.
Raumsdal, 2i 6. 7- 110:
3, 599.
RefaUnd, 2, 294.
RciSgotaland, 1, 347. 355.
RlicB,2»513.
Rín, 1, 111* 17& 188.
322.467: 2,318. 484.
Rípar, 3. 360. 361.
RÍMland, 1, 452. 453: 2,
232. 233. 246. 516.
Ri«ar, 1,411.513: 2,232.
517.
Rogaland, 2, 5. 26. 28.
Rogi, 2, 26.
Rúiskelda, 3, 361.
R«Sm, Rómaborg, 1, 276.
277. 338. 339. 355.
Rómaríki, t, 339.
Rómavcldi, 1, 284.
Rú«zaland (Rústalaud) , 3,
362. 556.
Rússía, 3, 365. 529. shr.
Gai 6aríki , Hólmgarl^r.
Sámland^ 2, 294.
Sámsey, 1, 298. 299. 419.
420.421. 427. 429. 43L
432. 516.517. 518:2,
210. 219. 222. 277. 314.
550: 3, 361.
Saxar, 1, 206. 356. 378.
457: 2, Í102. 279. 531.
65L
366. 368. 375. 449. 450. Saxlaná , 1 , 17. 20. 339.
451. 462. 453. 461. 462. 373^ 455^ ^^ gog^ 527:
463.490.496.509.526.
531 : 2i 10. 559.
Reikncsingar, 2, 35.
Rcnniicy (Rcimicy), 3, 30.
2, 10. 11. 246. 455.
469. 474: 3, 197.
Sclund, Sælund, Sjáland,
Sjóland, 1, 347. 349.
Stadanöfn.
735
S6ð. 366. 371. 374. 378 :
%. dO. 194. 195. 276.
526. 53a 549: 3, 106.
361.
Serkjnr, 2, 273. 548.
Serkland, í, 398. 40a
401. 405; 3, 406. 419.
^ 457. 465.
Sigtúmt, i, 381: 2, 217.
219. 315.
Sikiley, 2, 537. 538.
SkagafjðiSr, 1, 511.
Skálkskógr, 2, 132.
Skáneyri, 1, 378.
Skáni, Sk4ney, Skaun, 1,
355. 374: 2, 46. 201:
B, 361. 659.
SkarSaborg, 1, 356= 3,
36a
Skarpasker, i, 302.
Skarta*taðir (Sk«Ia*ta6ir),
3, 593.
Skatalundr á Islandi, 1,
336.
Skiríngml, 1, 388.
Skorsteinn, 3, 352.
Skötar, 2, 280. 551: 3»
352. 353. 355. 356. 357.
65^.
Skotland, 1, 309 : 2, 104.
Í96.527: 3,92.94.109.
186. 187. 259. 320. 351.
571. 590. 652.
Skroíar, 2, 127.
SkuggaQðrSr, 2, 131.
Skuggi, f jði«r í Hellulandi
6byg6uni, 2 , 248. 550.
Ský«a (Ski«i), 2, 189. 205.
276. 313. 522.
Skði«uborg, 3,579.685.
586. 590. 591.
SIm, 1, 3ðá.
Smálaud, Smálfind, 1, 512;
3, 193. 382. 39a
, Sogn, 2, 19. 25. 46. 64.
67. 70. 72. 84. 88. 90.
99. 100 202. 431> 434;
439.440.453.45^.457.
459. 488. 497: 3,58.
Sóknadalr, 2, 19.
Sóknarsond, 2, 68.
Sóleyjar, 2, 7. 103. 104.
106.
Sólfjall, 1, 136. 140.
Sólnndar, 2, 73. 74.
Spángarheiei, 1, 23a 243.
257.
Spaníaland/ Spanía, 1, 323;
398.
Suð (StaSir), 3, 16. 20.
Steig, 2, 130.
Stein (i Hringaríki), 1, 359.
StíHasund í Vestfold, 2,
105.
StiklastaSir, 1, 511.
Stokksnnd, 1, 376.
Stor8, 2, 27.
Storfiar, 2, 26.
736
Stadahöfr.
StreitalaiHl, 2, 90.
Sufirálfk heinMÍiis, 1, 73:
3,665. 666.
Sufireyjar, 1,30S: 2,156.
367: 3, 91. 107. .
Sufeeyakr, 2, 202. 531.
Su6rríki, 1, 273.276.283.
Sundmeri, 2, 6.
Súrtdalr iGar6ariki, 2, 294.
Srafa, Srafariki, 2, 396.
397. 399.
Svarinsliaogri ' i, 138.
Svíat, 1, 93. 110. 272.
378.384.418.511.512:
2, 103. 279. 373. 490.
551: 3, 37. 80. 90. 91.
98. 99. 101. 102. 168.
183.
Svíaríki, 1, 29. 109. 347.
363.510.511.516.517.-
2, 15. 103: 3, 14. 28.
80. 237. 252. 255. 432.
435.436.444. 452.631.
Sviasker, 2, 18. 276. 313.
549; 3, 387.
Sviaveldi, 1, 90. 92. 345.
347. 363. 366. 374. 377.
381. 422. 509. 510: 2,
378. 385. 402: 3, 34
69. 105. 428. 444.
Svinasund, 2, 397.
Svínavatná'lslandi, 2>157.
Sviþjó«« i, 35. 42. 264.
255.257.359.265.270»
347.351,355.364.366.
870.371.372.374 375.
376. 377. 378. 387. 424
429. 511. 512: 2, 46.
106.191. 195.201.209.
217.222.226.246.288.
311.367.371.372.379.
397.400.402.445.463.
468.486.490.524 527.
536.537: 3, 3. 27. 36.
38., 67. 73. 75. 77. 91-
94 95. 105. 113. 114.
117. 140. 141. 145. 163.
164 167. 175. 185. 187.
188.193.271.315.406.
432.435.437.451.613.
630. 631. 633. 536. 645.
647.
Sviþjóð hin kaldaCKalda-
Sviþjóe) 3. 408. 427.
439.
Sygnafylki, (Svignafylki),
2, 5. 63. 99. 100. 488.
Sygnskr, 2, 75. 153.492.
Sylgisdalir, 3. 255.
S^Iand, Syria, 2,539: 3.
453. 667.
Sýrströnd i Sogni, 2, 63.
85. 89. 440.
Scntkr (Sveiukr) 1, 511:
2. 311.
SSgja (?) i, 378; 9ir.
OgM.
s-v
Staðanöfn.
737
Sök, 1, 140.
Sörshaugr, 2, 104
TamiJs, 1, 391.
Tattararíki, Tattaría, 3,
284.291.375.403.406.
Tfója, 2, 13.
Tröllakjöl, 3, 319*
Trönuvogar í Elfarskerj-
um, 2. 206. 242. 277.
313» 533. 550.
Túnga, 2, 156.
Túiiglalieimr, 3, 593-
Tyrkjar, Tyrkir, 1, 411.
413 : % 14. 592.
Tyrkland, % 12.
Ulfaliangr, 2, 340.
Ulfamóar, 2, 4.
Ulfasker, % 365.
Ulfsfjall, 2, 548.
Ullarakr, 1, 302: 2, 385.
388 : 3, 69. 75. 86. 96
97.
Unavogr, 1, 421.
Ungaraland, 2, 539. 540.
Ungarar, 2, 540.
Uppdalir, 1, 47: 2, 125.
Upplandaríki, 3,421.425.
435. 43&
Upplendíngar, 2, 21; 3,
15. 26.
Upplenzkr, % 125. 348.
UppKnd, (útlöny) 3, 298.
' FoAITALDAIi SöOCft NOKÐSI.AVDA» 3 BlNfl* A ð &
Upplpnd, (í Noregi) 1,
355. 395: 2, 20. 46.
90. 143.400. 455.458.
459 : 3, 3. 25. 26. 27.
29. 39. 40. 41. 408.
422.
Uppsalaríki, 1, 355.
Uppsalayeldi, 1, 348.
Uppsalir, 1,29.32.76.78.
91. 254. 255. 259. 260.
267.339.347.349.376.
381.418.428.610.516.
617 : 2, 12. 209. 221.
223. 311: 3, 34. 36-
69. 77. 95. 103. 104.
113.
Upp-Svíavcldi, 1, 347.
Urga (Varga) 3, 593.
♦Uskaplr, 1, 161.
Uuteinn, 2, 130.
Valbjörg, 1, 208.
Valdres, 2, 8. 9. 19- 28:
3, 619. .
•Valhóll, 1,106.387.422.
424: 3, 8.
Valland, 1, 334. 354 : %
10. 11. 226. 368. 369.
433. 458. 573 : 3, 648.
Vallar, 1, 490.
Vaiskr, % 202. 631.
Vanakvíal, 1, 391.
Vandilskagi, 3, 361.
Vanir, 1. 170.
7^8
J
Stadanöfh.
V-Y
Viíí-geyiar, 2, 235. 237.
Variiisey, 1, 139.
VariiisfjÖrÖr, 1, 138.
Vata, 1, 380.
VatiiarAbaagr, % 28.
Vazdalr (Vatnidalr), %
361. 362.
Vaídælar, 2, 362.
Vaznes, 3, 618.
Vazvík, (Vastuvík, Olsla-
vík), 3, 618.
Ve, 3, 594.
Vebjörg, 3, 361.
VefcrafjörÍSr á Islandi, 1,
306.
Vermá, 2, 6.
Vermaland, % 4. 103 : 3,
254. 255. 630.
Vermskr, 1, ð81.
Vcstfold, 1, 351. 388 : 2,
.104. 105. 106.
Vestraarar, 1,388: 2,104.
Vestra-Gaatland, 1, 345.
346. 376.^77. 378. 388.
612: 2» 103: 3, 3.
Vestra-Saxland, 1, 509.
Vestrátt veraldar, 3, 425.
Veitrlönd, 3,91. 114.360.
Vi«ir, 2, 26.
Vifilsborg, 1, 273. 338.
VlfiUey, 1, 11: 2, 385.
388.
Vikarsliólmar, 3, 34.
Vikaakerer (?) 1, 306'
Vík, Víkin í Noregi, 1,
316. 355. 388: 2, 89.
143.151.162.161.162.
163. 504. 505: 3. 23.
Vína i Bjarmalandi , 2,
174. 176. 512. 513 : 3,
626. 637.
Vínbjörg, 1, 206.
Vinccatr, Vince«tul)org, 3,
349. 367. 360.
Viudar, 1, 379: 2, 27L
547.
Vindill, 2, 104.
Vindland,Vindaland,Vinn-
land, 1, 355. 356. 462.
.531: 2, 293. 294: 3,
38. 199. 315.
Vindverskr, 1, 381.
Víngnlniörk, 2, 105.
Vinumynni/ % 28.
Víntukógr, 3, 208. 217.
Vírland. % 294
VitaSsgjafi, 2, 114. 115.
Vitlaud, 2. 294.
Vogar, 2, 404. 422. 423.
427.
Vænir (Venir), 1, 381 : 2,
4 6. 7. 103. 372. 373-
409. 411 : 3, 23.
Vwingar, 1, 173.
V«w, 2, 9. 25.
Ygsfjall, 2, 273.
Ylííng, 1, 316. 388.
/
Y-Ö
Stadanöfit.
739
Ymislandi Ymifló'nd, 1. þrændir, 2, 8.
411. 412. 513; 3. 240. þrmzkr, 1, 381.
York, 3, 360. .
þekmörk, 1, 382: 2, S.
26: 3| 25. 26. 29« 4a
þilir, i, 382. 384.
þjórsá á Islandii 2| 156.
þórslundr, 3s 361.
þórsnes, 1, 139.
þotn, 2, 104: 3, 519.
þrándfaeimr, þrondfaeimr,
1, 313. 316 1 2, 5. 19.
þýðskalend, 1, 509.
þývcrskr, þýCeskr), 1, 205.
332,
Æsir, 1, 391.
Æskraci6, 2, 21.
Ælternisstapi^ 3» 7. 8< 9.
10. 12. 13.
Ögnvaldsnei, % 26.
2a 104: 3» 519. 55& Ölfossar, i, 412.
592. 661. 673. Önd vcrSarnea á blandi i 2^
þrasnes, 1, 139. 157«
þruma, 2, 5. 119. 403: 3, Ónundsncs, 2, 49.
15.16.31. .
A a a 2
R E G I S T R
YPI*
HLUTI OG EFNI.
Afl, ailraan, 1> 102 < Í,
37. «8. 94. 112. 334.
384. 498. 500 : 3, 60L
Afliman, 1, 36. 27. 99:
2,342.849: 8,75.687.,
Akkeíi, 1, 433. 480-481:
3,377.
Alfar, álfkonor, 1» 32. 96.
161. 170. 313 sbr. 387.
384: 3, 205.276.316.
Alög, *já Osköp.
AptantAongC, i, 313.
Aptrgaungur, »Já DCangat.
Arfr,arf«tiikall, arfaakipti,
1, 23. 24 487. 491-^.
Armbt^tti, sjd Skeyti.
Analr faýnskra meyja, i,
207.
A«Ut, 1, 28. 51. 171.250:
2>-69. 96. 98-99. 602t
8, 209) <£r. Gjöniínga-
grðs.
Atgeir, *Jd Spjöb
Au«r , 1 , 147. 149. 150.
165. 181. 209. 431.
Bál, 1, 204. 3^ 461
620: 2, 321.
BardagakTnði, sJdBjatka,-
mál enfomii, Krákomál.
Bardagalýsíngar , 1 , 89.
102 108. 144- 145. 158.
216-218. 281. 382-387.
498-499. 503-508: 3.
321-333. 337-347.362-
357.
BarnburKr, 1, 45-66. 118.
168: 2, 161. 162.
Bendíngar, 1, 63.10^260.
264: 2, 26. 33. 34
Cforynjnt 129). 136.
137. 179 : 3, 140. 239.
242. 294. 577.
Sergbúar, 2, 147; «br.
TröU.
Betaerkir, 1, 32-34 37.
39. 41. 44 45. 72-76.
77. 100. 379. 416. 421-
424 616: 2, 8. 154.
194212. 242. 274 483.
626: 3, 130. 420. 66L
B
Hldtaregistr.
741
Benerksgdogr, 1, 416> 4íli~
422. 42ð. 615: 2, 82.
211. 470. 484: 3, 115.
466.
Bik» i, 83.239: 3, 09.
446.
Birnir, ajá Dýr.
Bitkup, 2, 229-230.
Bjarkainál en foma, 1,
110-112.
Bjór, bjórgerS, sj'á öl,
6lgei6.
Blámenn , 3 , 411. 502.
612; cé/. S^ttaxegistrið.
Blðfitbeiti, dreyri, 1, 303:
2, 32. 276 j dögg, 1,
304; sveití, 1,159.301.
302. 304
B 1 66skenningar, beitt g j^fr
nnda, 1, 301; rautr
ISgr, 1, 447; TÍn or
sárum, 1, 302.
Blóm og jnrtir,ijaIlbTanBÍr,
1, 4171-4172; liljur, 3,
489 ; rósir, 3, 489; 'ir.
Laukr.
Blót, blótskapr, 1, 260.
261-388.464.511.512:
2, 3. 8. 11. 17. 133.
135. 174. 242. 282. 289.
291: 3^ 33. 210. 379;
goðablút, 2, 490. 497;
dtsaUót, 1, 413: 2,
85; mannaUöt, 1,452-
453. 526-527: 3, 31.
Blótgöltr, 1, 87-88. 105.
463. 531-532: 2, 403:
3, 230.
Blótmenn, 1, 35. 87. 266.
513. 2, 17. 64. 132.
165.^: 3, 141.
Blötnaut, 1, 253.425:3,
210. 211. 498; Síbilja,
1, 254. 260-261. 266:
270-272.
Blótspónn, 1, 452.
BI6utaeir, l, 252. 254.
Ooo* 391<
Bogar, 1, 247. 271: 2,
88. 165. 264. 327.329-
332: 3, 529; álmr, 1,
303. 804; bombogar, 1,
502; lá8Í>ögar, 1, 271.
Bogaskot, 1, 271 : 2 , 88
119. 121. 122. 197. 264-
267.297.338.344.357-
358: 3, 339. ö49; atr.
Skotbakki.
Bogmenn, 1, 382: 2,265»
bogsvaigir, 2, 332. 341-
BfSnorð, sjá Koubsnir.
BorebúnaCr, 2, 260. 428 ;
diskr, 1, 54;: 2, 35;:;
kníír, 2, 259. 357-358.
464
Borði, borfiasaumun , li
742
Hlutaregisth.
B
82. 175-176. 192. Iðð.
205. 334. 443i tbr.
Vefiutr.
BoHiker, 1, 221.
Bor6«i«ir, 1, 66-68.
Borgir, 1,* 273, 276.
288-289. 353. 493. 4ð7i
borgarlOiB, 1. 36. 14a
239. 497.
BráSþnMki, 1. 27. 55.
136. 267. 413: 2, 95.
241 : 3, 19.
BragarfiOl. 1, 345-346»
417.515.
BragS i bardago, 1, 40. 82.
92. 274 459: 2, 191.
> 284-285: 3, 223. 351.
Bragningar, 2, 3. ð.
Branfigeie, i, 127. 129.
243. 244.
Br^, 2, 297. m 389:
. 3, 421. 667.
Bremiifteina, 8, 446.
Brók, 1, 324. 846; Ifn-
br«kr, 1, 120: 2, 357;
Io«bra^, 1, 238 ; bróka-
boIU, 1, 46; 6knl<
brók, 3, 41.
BrúiSkaap, 1, 18. 120.
250.420.444.445.462:
2,99. 124:3, 62.359.
399-400.
Brynjukenníngar, faríng-
•erkr, 2, 275; Hamdi*
•kyitnr, 2.271 ; Hamd-
ú grár lorkr, 1, 306
Hildar nofr, 1, 307
H{^na kafl, 1, 303
Skögler kápa. 1, 306
•kyrtnr Svelnia hunri
þef6ur, 1, 304.
Brynjor, 1, 132. 138. 165.
197.206.491.492.497:
2, 40, 126. 215: 3.
239.536; giárwrkr. 2.
212; <&r. Gjðrninga-
VáS.
Bntlúngar, % 3w 11.
Bnklari, tjá Skildir.
Bnningr, sjá KlasSabún-
íngr.
Bartrei6, 1,399:3, 295.
455. 583.
Bortstaang, ±\ 369: 3,
239.
Biúif jar, 2, 125.
Builaban, ajá FomkTaefii.
BústaSir nndir jSrCo, *Já
. JariShúi.
BygghlaSa. 1, 231.
^ggíngar, 1, 15. 82. 84.
85. 88. 89. 164-165.
1T7. 179. 232. 316: 2,
43-44. 69. 81. 87: 3,
2ail9. 311.443. 511.
Bylgjaheiti, bárnr ok
brekar, ±, 481: 2, 76.
79. 492; boSar, 1,481;
B-D
Hlotabegistr.
743
hrantiir, 2, 74; öldnr,
1, 479. '
By Igjakenningar , áætr
Gýnixs ok Ránar« 1,
478-479; eldis brúSir,
1,. 478; Ægia d«tr
e6r ekk jtir, 1 , 479.
Byrlarar, 1, 13: 2,* 81.
176. 49ð. 512.
Bætri 1, 34. 59. 68. 152-
1Ö3. 206. 287. 363 : 2,
168: 3, 124.
Diblissur, 3, 171 ; myrk^-
stofa, 3, 201; sön
Orragari^r.
Dísablót, 9/á Blót.
Dísarsalr, 1, 464. 627: 2,
70. 71. 86.
Dísir, 1, 168. 213. 327:
2,47.487; *Ar. Spádísir,
Dómar, 1, 167. 446-447.
458.463. 464: 2, 35:
3, 163.
Dómendr, höfandr, 1, 58*
411-412. 444. 462-464,
513. 523. 531-532: 2,
Drápnr, a/á FornkvaBi. ^
Draugar^ 1, 106. 434. 436!
437. 518-522: 2, 65.
346. 368-370: 3, 173.
333-335. 378; grllttr,
2, 118.
Dranniar, draumspifki, 1,
14. 41. 178. 181. 209.
212-214 367. 371. 372.
402. 420. 51T* 2. 40-
41. 47-48. 49. 80. 172.
353.377-379.411.413.
414.474.483.495.610:
3, 77-79. 95. 117. 164.
506. 560-561.
Dranmbut, sjá Fomkyæti,
Ðrékar, flugdrekar, í, 69.
169. 172. 173. 367. 2,
111 (h»ngr 112) i 3,
230. 339. 568. 668.
Drekar, sjá Skipsheiti.
Drengsaðal, 1, 308, sjá
HugprýfiL
Prengskapr, éjá Hreysti.
Drengskaparrauu , sjá
Mauuraun.
Drykkir, 1, 199. 206 : 2,
43 , s^r. Mjö«r, Vín,Öl.
DrykkjarLorn, 1,142. 168.
183.207.295-298. 315.
400: 2, 12.31. 81. 82.
265.267.337.390. 390:
3, 391. 495 ; Grima^ í,
315; Hringhorni, 3, 140.
163-164; Urarhorn, 3,
248. 616. 617. 624. 627.
633.636-638; bjúgvi6ir
hausa, kenuíng, 1, 309.
Drykkjarjter, 1, 76. 221:
3, 392; skaptker. 1,
744
Hlutaregistr.
D
79: 2, 175; kanna ök
kalekr, 3, 670$ gulU
staup, 1, 175.
Drykkjur, 1, 101: 2, 6.
265. 267: 3, 651; of-
drykkja, 1, 18-19: 3.
584; kappdrykkjur , 1,
295-298: 2, 270-281.
546-551; œinni, 3, 222-
223; sbr. BragarfttU.
Dulgerfi, dularklaðti, 1,8.
9. 20 22. 230: 2, 90-
93. 441. 499. 500: 3,
459; dularbfittr, 1, 9;
Iiulinslijálmr, 3, 219-
Dvergar, 1, 152.391.414.
435. 514: 2, 327. 396.
447. 457. 485: 3, 308-
309. 319. 388.
Dvergaheíti , sJá Nafna-
registriS.
Dýr, asni, 1,306: 3,416;
birnir, 1, 50. 102. 112.
169: 2, 12. 214. 306.
367. 4l3(bersi,2,181;
grábjörn, 3,121; hvíta-
birnir, 2, 114. 172.
233: 3, 77. 95; rau8-
kinnr, 2, 413: 3, 77;
hý«björn,l,S0:2, 235.
237. 3;78); drómedarii,
3, 240; élgir, 1, 55.
125. 297. 306 ; íilar, 3,
422; geitr, 3. 91. 312.
372. 373 ; geltir, 1, 88,
201. 282. 529: 3, 95.
543 (giltur, 1, 4S2.
485); biri, 3. 374;
hirtir, 1, 181. 205. 237.
367: 3, 4 íilidýr, 3,
.273); bjassi, 3, 365;
Iireinir, 2, 119 : 3, 359 ;
hreiaikettir, 1, 131;
kettir, 3, 384} kýr, 1,
484; led, 1, 498; 3,
146. 239 (I'itt «Sarga
dýr, 3, 77. 95); otr,
1, 151; refar, 2, 310
(refkeilur, 2,413.417;
melrakkar,3, 183. 561) ;
aclir, 2, 114. 128. 516;
avín, 1, 139. 207. 218.
378 (villisvín,'3, 359;
•vínahirSir, 1, 430-431:
2, 52); tigrií, 2, 233;
ú]faldi,3, 416; úlfar,
▼argar, 1, 13a 139. 169.
213- 300: 2,146. 233 r
3, 77; geri, 1, 301.
306; ánikorníus,2,2.33;
nxar, 1, 345: 3, 30
(gri6úngar, 2, 211 ; úr,
3, 637; öldúngr, 1,
853. 463; visuud, 1,
201 ; sbr. Hestar, Hond-
•r, Bvalir.
DýraveíÖi, sjá Ve&i,
D-F
Hlutaregistr.
745
Dyxáv^rBír, 2, S86; 3,
41. 220.
Dægrastyttíng , «/a Forn-
sögur, Leikar, Taíl.
Döglíngar. 1 , 357 : 2, 9-
Dfínsk túnga^ í, 355. 418.
Eife, i, 13-14. 172. 178.
187. 196. 202. 214 288.
335: 2, 38. 71. 204-
205. 408. 533.
Einvaldr , einvaldsstjórn,
1, 360 : 2, 12. 16.
Einvígi, 1, 328. 358. 382.
424-425, sbn Hólm-
gánga.
Eitr, 1, 130. 162. 202.
322. 441. 478.622: 2,
217: 3, 242.
Eitrdrykkir, 1, 142: 3,
392-
Eitrormar, i, 130. 160.
EidahÚ8, eldatkáli, 2, 109.
110.388: 3, 30; steik-
arakdð, 1, 467.
Eldr, 1,474. 483-484: 2,
384.
Eldr i hðlla , 1 , 83. 84.
120. 218 : 2, 86.
Elgir, 8/á Dýr.
Eiliði, 8/á Skip.
Englands auðr, 3, 360.
Epii, 1, 118.
Erfi, 1, 221. 227. 295.
4ð0. 493: 2, 98. 122.
174. 223Í
Eruir, s/á Fnglar.
Eyrir, 1,331» 500: 2,871.
FagnaSarðl, 1, 260. 266.
376: 2, 122. 353.
Faldafeykir, sjá Forn*
kvæSi.
Fálkar, sjá Fnglan
Fararleyfi, 1, 247.
Félagskapr , sjá Fott-
bræfiralag.
Fertfabúníngr, 1, 36. 64.
Festar, s/á Trúlofun.
Festargáfa, sjá Mondr.
Filar, s/á Dýr.
Finngálkn, Finngalp, 2,
243. 244-246: 8, 473.^
616.
Pinnskr galdr, 2, 117. 118.
161. 180. 241. 516: 3,
444. 540. 613. 636.
sbr. Galdr.
Fiskar, 1, 161. 483: 2,
111.3975birthigar,2,5.
27; geddur, 1, 152.
489: 2, 376; brygna,
2,114; laungur,2, 111;
lax, 1, 162; már, 1,
265; örriSir, 1, 246.
Fiskiskálar, sja Skalar.
Fiskiveifti, fiikibr6g«, 1,
152. 246. 489: 2. 31.
746
Hlotaregistr.
F
110-111. 115. 116. 144.
152
Fjárfundr, í, 20.
^ölkýiigi, f jölkýn^Íuneiiii,
i, 31. 35. 5a 54. 59.
85. 97. 105. 126. 128 :
2, 18. 19. 30. 83. 88.
117. 123. 136. 152. 178.
207.249. 251-252. 29«.
374.377.390.417.421.
443.457.514: 3, 155.
196.213.214.222.237.
241. 244. 253. 285. 313.
818. 319. 338. 339. 344-
343.351.393.397.400.
401. 469. 471-473. 491.
545.583.584.589.608.
638; ^br, Finnskr
Galdr, Galdr, TröQ-
skapr.
Fjötr, 1, 192. 218. 449.
529: 2, 224. 261: 3,
385.
Flateyjarbók,tilritu6 1387,
2, 15: 3, 673.
Fleinar, «já Skeyti.
Flettiskepti , sjá Skeyti.
Fló, 1, 384.
Fluga, 1, 383.
Flngdrekar, */á Drekar.
Fl6g«, 1, 59: 2,128.129:
3, 572. 574
Fölkorrostur, 1,106.310;
sbr, Bardagalýsiogar*
' A I
Forl6g, óflýjandi, i, 107.
123. 161.216.306.325.
42a 508: 2, 44. 51.
56. 80. 131. 135. 168-
169. 216. 225; 3, 470.
655.
Fojíacskja, 1, 77-79 , sbr.
Pjölkýngi.
Fornkvæfii , GuniiaTS»1agT
ok 6a6rúnarbrögð hiii
fornu4,318> Sörlastikki,
1, 397; Ynglíiigatal
þjó&ólfa LTÍnverska, 2,
1065 Vikarsbálkr, 3>35;
Buslubæn, 3,202; Gyg-
jars]ag,Draumbut,Hjarr-
andabljóð ok Faldafejk-
ir, 3, 223.
Fornsögur, 1, 119. 315.
317.320.329.331.346.
359. 365. 381. 382. 387.
411. 505. 516. 517: 2,
9. 15; 3, 14, 189-190.
193.237.309.363.648.
Fornsögur ok þættir, er
nefnast sem undirstaða
frásaguarinnar, Fró6a
þáttr, 1, 109; Saga Hró-
mundar Greipssouar , 3,
363; Saga Ingvars ví6-
iörla, 3, 239 ; Kouúuga
Bögur, 1, 509 > JLand-
iiámabók, 3,521 5 Olafs-
saga Tr jggvasonar , 3,
F-G
Hlutaregistb.
747
V '
237 ; S«ga Ragoan ]o8-
hx6kur, 3, 521; Saga
SigurSar lirings, 3, 216 >
SörlaMga, i, 397 > Stnr-
langs saga, 3, 332.
FÓstbræðralag, 1, 183.202.
397. 399: 2, 27. 164.
240. 242. 395. 401. 4ia
427-428. 44a 444-445 :
3, 66. 94. 37a 375-
376. 615.
Framyin, 1, 122.155-156.
174: 2, 165. 167} *br.
Spi.
Fréttir, 1, 10-12: 2, 8-
9. 166. 507: 3, 31^.
FriOland, s/á GriCastafir.
Frifiskjöldr, 1, 46}: 2,99.
193. 207: 3, 94 150-
Frillar, 1, 48. 98. lOa
391.447.455.458.459.
525 : 2, 195. 375.
Fræg6^ 1, 146. 148-149.
162.173.180.190.204.
242. 277. 322. 351: 2,
44. 46. 442. 484.
Fnglar, álptir, 1, 186: 2,
373.374; emir, 1,169.
213. 42a 485. 517»
íálkar^ 2, 378, »br. hauk-
ar; gammar,2,löl.231.
238: 3, 210.212.366;
gJBS, 3, 359} ]uakar(fálk-
«1)1,81.89.175.179.204.
. 209.225-226.307:2,43.
378:3,3.39.43;haukr-
inn Hábrók, 1, 81. 89 ;
brafnar, 1. 132. 483.
326; •Hugin, 1, 325..
329} krákur, 1, 118.
,137} nösgás, 1, 479; '
páf uglar, 3i 359. rjúpur,
1, 477 1 3, 359; •ker-
gípr, skergýgr, 3,230;.
spör, 2. 13; sTanir, 1,
471; sTb'lur, igfior, í,
164 332;. 8, 266; titl-
íngr, 2 , 13 ; nglur, 1,
170} valr, 1, 487; sa5-
nfngl, i, 4B6iSad, i,
. 48a
Fuglarfidd, 1, 163v 164
174. 256. 332.
Fylgjnr, 1, 6.367: 2,172.
510: 3, 78. 95.
FylkÍDgar, 1, 124 145.
215. 327.379. 380.496.
502: d> 286. 322. 338.
(blanpamenn, 2, 206.)
Fylkiskonúngar, 1, 374:
2, 66. 325. 361. 385,:
3, 14
Fyrirburtir, {/dBendíngar.
Ftegíog Topna, 2, 326.
Gabban, 3,110.114.331-
333. 337. 343.
Gaflok, sjá Skeyti.
748
Hlutaregistr.
G«Mr, 1, 97, 167: 2, 72.
137. 375. 385; 3, 206.
241. 248; »br. Finiukr
galdr, Fjölkýngi.
Galdrahrið, tjá Gjðndiig-
aTe8r.
Galdramenn, 1, S, *br.
Fjölkýngi.
Gálgar, 2, 30. 34 352 : 3,
314.
Gammar, tjá Faglar.
Gammar, Fíanaliiís,2«174. '
511.
GandreiS, 2, 131.
Gátnr, 1, 245-246. 463-
487. 532: 2, 91-93.
499.
Geir, sj'á Spjót.
Geitr, sjá Dýr.
Geltír, v'á Dýr.
Gectrinii, i, 77. 79.314:
2. 134. 162.
Gimateinar> 3, 239.
Gjafir, 1, 21.90.176.203.
262: 2, 95: 3, 41. 53.
399; tannfé, 3, 233;
sbr. Nafngjöf.
Gjúkúngar , 1 . 223. 329.
332.
GjSruíugadrykkir, 1, 62.
63. 70. 163. 166 - 168.
170. 181. 183. 190.206.
400. 402: 2, 26. 39^
394. 397: 3, 290. 313.
335-336: minnisveig, 3,
309.
Gjtfrníngagrða , 3, 576*
580, «£r. lifsgröa, læku-
islist.
GjSrníngalilif, (LerklxCi)
1, 227. 279-280. 282.
352: 2, 373. 430: 3,
336-337. 343. 391. 397.
415. 419. 543. 544. 549.
676; skyrta«3rvar-Odd«,
2, 198-202.215. 224.
230.231.245.256.531;
Veireyjunantar, 3,260.
279. 353; »br. Sigr-
steinn.
Gjörníugamatr, 1, 54. 59>
70. 118. 163-164. 184.
199.
Gjðrningar, 2, 72. 143.
248-249: 3, 390. 506;
sbr. Fjölkýngi.
Gjörningasigling, 2, iSSl.
170.223.236.443.509:
3, 218. 317. 488. 577.
619. 626. 630.
GjSrningatjald, 3, 468.
GjörníngaveSr, 1, 108.
324: 2, 72-83. 412.
435. 436. 4^-495 : 3.
118. 123. 279. 317. 318.
G
Hlutaregistr^
749
413.442-443.471.506;
TeSrbelgr, 2, 412; 3,
33&
GjörníngaTopn , deyfan
vopna, 1, 61. 94. 22í»
280. 414-415. 438-442.
460. 488. 514: % 137.
, 139.173. 208. 215.224.
230.466. 472. 511:3,
230.239.241.476.621.
626.
Gler, 1, 169 : 3, 393. 397;
400-401.
Glimur, % 133^ 148. 333.
345. 369-370 : 3, 253.
392. 414-415. 502. 547.
GnoB, 8já Skip.
Go6, 1, 95.107.112.120.
145. 160. 167. 159. 193.
229. 250. 280. 411. 437.
612: 2, 6. 69.72.228.
•239. 267. 332 1 3. 2ia
664; 8kar«go6, % 228»
' sbr^ 06in o. s. fr. í
Nafnaregiatrinu.
6o6ablót, sjfá Blót.
Go6amyndir, likueski^ 2t
86-87. 89: 3, 213
tréma6r, 1, 298-^299
trigo6, 2, 288. 556
sbn Hörgar.
Go6ar, hofgoðar, blólgoð--
ar, 1, 391: 2, 6.
Go6a8tal1ar, 1, 464. 527.
2, 292.
Go6gá, 1,95. 107. 112:
2, 69^ 89. 291.
Qói, mána6r, Góiblót, 2,
3. 17.
Gramr, sjá STer6.
Grani, sj'á Hestar.
Gri6a8ta6r , fri6]and » 2«
63. 87. 196. 488; 3,
248. 369.
Grima, sjá Drykkjarliorn*
Grimar, 1, 9: 2, 90.295:
3 321.
Gr68» 1| 205: 2, 378;
LTeiti, 3, 360. 373;
liaddr jar6ar, grasakenn-
ing, 1, 112.
Ga6rúnarbr6'g6 hinfornu,
sjá FornkTæSi*
Gu6Tefr, 1, 274. 333 :2|
155. 197.
Gull, 1, 92. 121- 150. 152.
153.162.165.173.209.
210. 215. 219. 316-319-
494. 50a 525: 2, 60.
78.267: 3, 12. 47.6ia
Oullinbjalti, sjá STer6*
Gulllila6, 2> 165.
Gullbringar, sj'd hríngar«
Gullmen, 1, 392. 494.
GuUskenuingar, daluauð-
arsTell , Draupnia dýr-
sTeiti, Fáfnia m^6gar6ry
750
Hlutaregistr.
G-H
« •
Frajtt forrerki Glasu
glóbar, GrafTÍtiria dún,
Grant fagr byriSi, I6ja
glifmáli Mardallar tár,
Niilúiigarógrf tregOtrs
gjöld; öronareldriRín-
ar ran&náloir, Sifjar
iyarSfestar, þjasta þing*
skil» 1, 111; ráfnif
dýna, l^ 336; Ijónar
logi, íi 153 ; Rinar glóð,
1,467; s3r.92. 154. 192.
Gnllsteinny 3» 668.
Gúngnir, a/d Spjót.
Gnnuarsslagr, sjd Fom-
kyasfii.
Gnsisnantar, s/d örrar.
Gyðjur, hofgy«jur, 2, 287-
292. 555: 3, 210. 212.
627-628.
Gýgjarslagr, a/d Fom^
ky»Si.
Gýgjar, 1, I7a 333; 336-
338: % 241.243.292;
•jóíýgr, 3, 241.
Hafnarmedd, 2, 336.
HaMeití, agirV 1. 30a .
807: 2, 73. 494; mar,
2, 83. 82.
Haf*kennfngar« birtiuga'
8ló6i, 1, 299: 2,27;
lyudar c6a landa vdllr,
1, 301; máyángr, 1,
265; mávarStt. 1, 297;
RánacMlr, 2, 494
Hálfsrekkar, s/á Kappar.
Hallir, 1, 119.316: 2,44:
8. 42. 220.
Hallari og árbót, 1, 451-
454. 526-527: 2. 126.
144: 3, 80.
Hamfarir, hamaskipti, 1,
30-31. 50-55. 102-105.
118. 126. 128-129. 130.
131. 135. 151-154. 185.
187. 393. 487: 2, 116.
131. 151-152. 373: 8,
230. 231. 241. 261. 280.
318. 322. 339. 342. 391.
424.440.472.507.549.
550. 613; bamUeypnr,
2> 80. 390: 397; ná.
gríma, 3, 22L
Handfestíng, 2, 08.
HandyrfHr, 1, 443. 523.
Hasia T61I, 1, 329. 378.
501: 2, 458: 3. 3S2.
Hattr, 1, 57. 62.
Haogabrot, 1, 109. 44a
521:2,28.368:3,260-
281. 283.
Baugaeldar, 1, 43^ 437.
439.44^442.518-522.
Haagager5, 1, 109. 294.
356.360.387.424.429.
437.489.508-509.517:
2, 26. 28. 65. 96. lOi.
H
Hlutaregistr.
751
105. 106. 176. 200. 21&
222-224. 354. 368. 488.
535: 3; 246. 321.348.
371. 558} tbr. Utför.
Haukar (fiílkar) baakrinn
Hábrók, s/d Foglar.
Hefiidir, 1, 14. 21.25.
26. 59-60. 77. 109- 117.
130. 136. 155. 156. 162.
171. 200. 264. 284. 292.
322. 349-351. 354. 446.
489: 2, 31. 57. 59.
199.240; tbr.Kyentui-
befiidir.
Heilrœ«i, i, 36. 171-172.
375.44S-447.453.525:
2. 64.
. Heimaiifylgja, 2) 35 ', shr,
Mundr.
Heim'sspekí, 3, 664-66S,
Ueinbrýui, 3, 43.
Heitstrengíngar, 1, 84. 86.
123. Í66. 238. 345. 417.
463. 489. 615: 2, 17.
51. 72. 82. 125. 262.
293 : 3, 266, 297. 633-
661. 666.
Heklur, s/'á KTæ8abú]ii|Íiir.
Herbcrgi, 1, 316.
Herblástr, 1, 373. 386.
• 498. 503-505: H, 87j
trumboþytr ok lúðrs*
liljóð^l 503-504 ;liJ«r-
«r, liittragángr, ;1, 19.
92. 144.382. 454.461.
505; lú«rsveinar» i, 497. ♦
HerboÍ^, sjá ÖrvarboS.
Herbtóir, 1, 378. 503 : 2,
191.
Herfylkíng, sjá Fjlkíngar.
H^rklæöi, 1, 73. 91. 172.
239. 279-280.
Hetkonúngar, 1, 'IX 177.
510:2, 9. 533.'
Herkuml, 2, 32. 487.
Hernianns heiti, bragnar,
fírar, firíJar,gumar>balir,
ítar, böldar, rekkar,
seggir, skatnar, virttar,
þegnar o. 8. fr. i» 306.
808. 326. 350. 434. 480.
621: 2,38.46.129.222.
304; skálkar, 1, 494:
3, 461.
Hermannskenningar, bryn-
þínga valdr, 1, 166.
lleina vi«r , 2, 60;
bjálmsbristir, 1, 805;
mannbrjótr, 2, 44;
valmeyjar állr, 1, 368.
Hemuminna me«fer«, 1.
124-126.133. 218.328:
2, 34. 167. 226. 399.
466 : 3, 171. 367.
Heróp, 1, 382: 2, 191.
Hersaga, í, 39. 140. 144.
£00-502.
Hersir, 2, 7^ 99- 100.
752
Hlutaregistr.
H
I
Henporcri 1# 40.
Herðri ðjá öryarbofi.^
HesUbrynjur, i, 91. 99-
206.
Heftageymsla, bestaatallry
1, 66. 80 : 2> 168 ; besta-
sveinar, 1, 149.
Hestar, 1,90-91.149-150.
331:* 3« 38; stóSbrosa,
3,39.130; '"AlsTÍniir ok
ArTakr, 1, 169; DúU
cifal, 3, 239. 240. 281.
294.303. 307; Faxi, 2,
168.169.300.508.558;
Goli, 1, 185 ; Gr^ni, 1,
139. 150. 165. 175. 181.
185.190.205.331.337;
Hölkni, i, 185 ; Lóngant
ok Spólíant , 3 , 582 ;
♦Sleipnir, 1, 150. 169-
486; Sveipufir ok STcig-
jnfe, 1, 140.
Hestsbeiti, drösull, 1,486;
ess, 3, 471. 582; eykr,
2, 110. 162. 356; foli,
1, 496; bross, 1, 150.
512; jór, 1, 472; mar^
1,486.491-494; trippi,
1, 9 ; skjötí, 1, 9. 488-
Heyannir, 2, 110.
Himinskenning , r6')3als->
tjald, 1, 438. 521.
Himintúngl^ sjá Stjörnu-
speki.
Biremenn, 1, 166; 2, 26.
95; verSúng, 2, 40;
hirtSkonnr, 2, 31.
Hirðsi6ir, 1, 45. 65-69.
73-75. 339.
Hirtir, 6já "Djr.
Hjálmar, 1,138.206*491.
497: 2, 52. 430: 3,
239.535.
Hjálmr, 3, 669*
HjarraudaLljótt, sJáTQrnr
"kydAu
Hjátrá, 2, 78.
Hlífar, bliíiSarvopn, 1,423.
438. 521; 2, 52. 120.
218. 345. 485 : 3, 353;
sbr. Hjálmar, Skildir.
Hljóöfæri, 1,144: 3,220-
221; börpar, 1, 220.
229-233.315.318.342:
3, 220. 222-224. 359.
simpbon ok salteriuai^
gigjur, bumbur, trumb-
ur, pípur, 3, 359- 464.
Hlunnar, 1, 260.264.401.
Hneftail, sjá Tail.
Hnetskógr, 2, 51. 59.
HnituSr, sjá Hringar.
Hof, 2, 63. 288. 292.
488. 490. 555: 3, 2ia
624 626.
BofgoSar, hofgySjur, sjá
GoKar, GySjur.
Hólmgánga, t, 38. 412.
H
Hlutabegistr.
753
419. 420-^. 516: 2, Hrottí, tjá SrerB.
125-126, 132. 136-139.
153-155. 157-371. 387.
393.430.444.452.475-
486: 3, 161-162. 601.
608. 614.
Horn , geraimum fyllt, 1,
9a
Horn, tfé^rylLkjuhovu.
Horn, */d LúSrar.
Hornbogar, s/á Bogar.
Hrafnar, t/á Faglar.
Hrafntinna, 1, 470.
Hrey«ti,l,74 84-85.219.
220.261-263.282.285.
293.349. 35^ 384: 2.
36-38. 44. 50. 52. 82.
83. 85. 94. 134. 192.
22ð. 226. 457. 471. 483.
495: 3, 132. 370.
Hríngar, 1, 11.23-?ð.27.
53. 59. 86. 90. 91. 93.
153.322.428.500.502:
2, 38. 65. 69. 78. 84.
86. 93. 96. 219. 221.
223. 371. 596: 3, 31,
417; baugr, 1,348. 493.
519: 2, 87: 3, 44;
AndTaranaatr, 1, 153.
187. 188 i Olassir, 2,
390; Hnita«r, 1, 316:
3, 576; STÍagrís, 1, 90.
93.
Hrossát, 1, 512: 3, 569.
*Hugin, OBina hrafn, t/á
Fuglar.
Hagprý«i, 1. 68. 73. 75:
2,38.52-53.89.9495.
97-98. 19á. ^94. 401.
421.500: 3,64 92-93.
151. 159. 169.
Halinabjálmr, s/d Dulgerfi.
Hnnáng, 1, 126. 209: 3,
668. 669.
Hnndar, 3, 211. 232-235.
237.238; rakkar, 3,45.
546; glatiínabundr, 3,
231. 365; Flóki, 2, 33.
Graar, 1,87-88; Gramr,
2. 423-426; Hoppr ok
U6, 1, 3, 7. 11 ; Sanr
konúngr, 2, 8. 104)
Yraa, 1, 22.
HTaUr, 1,372: 2. 8a 114.
116. 516. (*tiSrhTe]i,2,
78; hTtlkálfr, 8, 546»
skeljúagr ok Tagna, 3,
507; hafgufa ok lýag-
bakr, sjóskrinisl, 2,249;
hrosshTaIir,3,317.506i
reiðr, 2, 148 ; rostángar,
2, 114)
Hðfn6skenaing,hjálmstofa, '
1, 305.
H6f a«sU6ir, 1, 46 ; 3, 360-
361.
HðggTopa , bryatrfills*
F0RIÍA1.DJLI1 Sðn VR NonDiiiiAiioA. 3 Biaoi. B b D
754
Hldtabsgistb.
H-K
broddr, 3,331i steingr,
(táli spengtar, 3, 4lii
*br. Sverð.
Ilörgar, i, 413: 2, 287-
288. 555.
Hfirpar, ]i<3rpu«pil, sjá
IlljóSferL
Innibreitna ÖTÍna ,1,4.
14-16. 88. 135. 223.
359. 512: 2, 27. 43-
44. i55. 360: 3, 16.
182. 484. 616.
Innsígli, 3, 667.
IþróUir, 1, 173. 315: 2,
147. 164. 406 : 3, 272 ,
*6r. Bogaskot, Glímur,
Skinndráttr, Sund.
Jar6arfræSi, 3, 361; 'ir-
665-666.
Jartarfaeiti, 1, 481. 500.
519; Mó6yn, 1, 469.
Jarbhús, 1, 4» 15. 127.
134. 3á3: 2, 198. 229.
416. 419 : 3, 100. 642.
Jarl, 2, 7.. 98. 156. 221.
Járn, 1, 73. 164. 338 ; 2,
64. 396; gerjírn, 3,
240. *br. Málajárn.
Járnbarfii, ejti Skip*
Jarteikn, 2, 344359.^.
. 428.
Jól, 1, 69. 08. 316. 417.
515. 532: 2» 331: 3.
371. 600.
Jólagjafir, 2, 331-332.
Jnrtir, *Já Blóm.
Jðtnar, skessur, 1, 39. 140.
412: 2, 115. 181-186,
231.232.234.236.253.
517-520: 3, 15. 37.
383. 387. 399. 412. 471.
474. 556. 574 i galdra-
tomr, 2, 375; mellor,
2, 146; »ir, Nafnareg-
istriS.
Kappar, 1,37. 379. 387:
2, 47. 486; Hrólfs
kappar, 1, 43. 68. 75-
77. 79-80. 83. 84. lOa
108; Hálfsrekkar, 1,
316: 2,37. 43-47.50.
■ 53. , ,
Kappdrykkjur,«/rfDrykkj-
'wr.
Kappmæli, 1, 188: 2, 47.
Karlmannslýsíng , 1, 43.
173: 2, 207. 241. 322.
365. 405 1 3, 63. 74.
195. 238. 298. 519. 592.
Karlmenská, sjá HreystL
Kastalar, virkj, 1, 497 : 3,
648. ^
KanpfexSir, kaapstefhar,
2, 512. '
Xerti, i, 341-342.
K
HLnTAREGISTB.
755
KertisTeinary 2, 31«
Kesjar, a/á Spjót.
Kirkjur, 2, 227. 229.
Kjðr koniinga, 1, 376;.
Danakonúngs , 3i 361 »
Gautakonúngs, 1 57-58.
Klukkustrengr, 1, 331«
Klæi5abi5na8r, 1, 120. 248.
263.276.317.324.333.
346. 352. 432: 2, 93.
147.242.281-329.335.
343. 344. 374. 447: 3,
7. 10. 621; belti, 2,
379: 3,299.487; glcSf-
ar, 2, 239. 403 ; heklur,
1, 325: 2,239; káp-
uhattr, 2, 133; kip*
ur nar Vef rey j unantar |
3, 250. 252.260 ; næfra-
klæöi, 2, 258; ólpa,
^ 3, 392 ; pillz, % 342.
343; róírarhanzki , 2^
237; skikkjur, 2, 31.
93: 3. 417; stakkr, 2,
343.370; týglamöttull,
3, 376; yfirhöfu, 2,
3?4u
Knattleikr, s/á Leikar.
Knífr, týgilknífr, 2, 452 5
sbn BorfibLinaðr.
Knörr, sJíÍ Skip.
Konbmir, 1, 143. 184.
225. 363-366. 444: 2,
57-66. 70. 123. 196.
433-434: 3, 59. 597.'
Kóngarófr, 1, 469.
Kouúngsheiti, alyalðr, 2,
271; au6broti,baagbrott,
2, 44; bragningr, 2, 38;
buðlúngr, 1, 440. 522;
2,55.56.97; döglíngr.
2, 97; fylkir, 1, 501:
2, 39. 42. 98. 168;
gramr, 2, 3ð.275 ; gnnn-
farí, 1, 501; hilmir, 1,
487; jöfur, 2, 53.486;
landreki, 2, 56; loílS-^
úngr, 1, 307: 2, 85;
mildlngr, 3, 477. 492 5
ræsir, 1, 321 ; siklingr,
1, 302: 2, 53; skjöld-
úngr, 2, 40; stillir, 2,
279;tiggi, 2, 66;vísir,
1, 486. 501. 521: 2,
42. 44. 97; þengill, 2,
40. 66. 74; öölíngr, 1,
495: 2, 40. 45. 85.
Kraki, 1, 86.
Krákumál, 1, 300-310$
sbr. 282.
Kristindómr, 1, 357.511-
612: 2, 227-228. 289.
656. 559: 3| 662-665.
670-672.
Kvennahefndir , 1, 18-19«
23. 28-29. 96. 127.
Bbb2
756
ITlctaKiígistr.
K-L
133 135 189.221.226.
'472.
Kvcnnmannslýsíng, 1>224
244 ; 3, 238. 489. 592.
Kvern, 1, 493: 2, 377.
Kylfur, 1, 386: 2, 113.
177.213.215.251.291.
296. 367. 379. 448 : 3,
322. 494. 499. 545;
gaddakylfnr, 3, 329i
KýngisLot, 2, 449; «^^*
Gu«isiiautar, Örvar.
LagTopiii ítjá Spjót.
Landnóni, 2, 7, 103. 156-
X^ndnámamcnii , 2, 26:
3, 15.
Landvarnarmeniiy'l^ 418:
2, 8, 97*
Láugskip^ V'á Skipsbeiti.
Lángstólarj s/'á Stólar.
Jjáfibogar, s/á Bogar.
Laugun, 1, 331. 377.
Laukr, 1, 57. 136. 168.
205. 229. 246. 469.
Lás, 1. 314. 391-
Leiöángr, 1, 349.
Leifcar. 1, 37. 75. 368:
2> 191. 406 ; tnattleikr,
2. 406-407: 3, 262-
265.529-530í soppíeikr,
3. 196.
Leó, s/á Dýr.
Leynivogr, 1, 20. 239.
456.
LiðsbúnaSr, 1, 90. 4^6:
2, 35. 36 i Hjörólfsfaeri,
2> 35.
Liðsmuiir, i, 41. 89. 92*
503: 2, 54. 278. 483.
486-487.
Lím, 1, 276.
Listir, sjá Iþróttir, Bor5-
asaumuu, Handyrðir.
Loftbrækr, ð/á Brók.
LofÖar, 2, 10.
LoflSúngar, 2» 10*
LoforS, 1, 40. 82; sbr.
Heitstrengíngar.
Lú6rar, IdtSragángr, lúlSr-
sveinar, sjú Herbláatr.
Lygikonúngar i Noregi,
2, 15.
Lýngormar, sjá Ormar.
Lyptíng, sjd SkÝpreiðí.
Lækniskonnr, 1, 41. 46:
2, 150-151. 376: 3,
' 640. 644.
Lækni8]ist , 1 1 168. 508 :
2, 116. 375: 3, 139.
174. 308-309. 508. 571 ;
lífsgrös, 3, 306. 396;
Hfsteinar, 3, 244. 307.
Lög,' 1,488. 611: 2,214:
3, 232; Jóosbók, 2,
14. 15; ]6'g Hálftkoii'
L-N
HtUTAREGISTR«
' 757
úngs, 2, 36-37. 53-54 ;
vikíiigalög Ujáliparsfaiuá
hDgumstóra , 2 , 194 >
I6gma6r, 2, 156.
Málajárn, 1, 300. 414
MáJasax, 1, 514»
Máli hermauiia, 2>104t 3>
3& 69* 258. 662.
Máli, sjá Muudr,
Maunablót, s/á Blót.
Mannakjöt, 2, 114.
Manngar8r , mannliringry
2, 33.
Mannraun, 1, 77-79. 84.
127. 129. 218: 2,65.
Manndráp, 1, 68. 446.
Marmeudill^ 2, 31.
Matr, matl*ci68la, 1, 54*
134: 2, 18. 29. 76.
194. 232. 345. 357 > 3,
33. 106. 122. 186. 203.
274. 302. 359. 373. 389.
412. 569.
Matsvcinar, 1, 243. 293:
2, 441. 471.
Mei6mar, sjá Hríugary
GuHmen.
Mcrki, 1, 136. 138* 144.
165.297.358. 379.496:
2, 285. 338.
Merkismonu, 1, 397: 2> 36.
Meyjarheiti, hnoss, 1,519;
: iiiót, 2, 2n ; fljOö , 2,
217-219.
Meyjarkenníngar, guðvcía
þclla, 2, 155; hlað-
be&gunur, 1,427; víu-
. kers njórun, í, 307.
Miðgarðsormr/ 1, 373.
Miiiiii, sjá Ðrykkju^'.
MÍ8tiltcinn, sjá SverS.
Wjólk, 3, 373.
Mjöör, 1, 168. 170. 181.
193. 427. 466. 493. 500 :
3, 58; pímcnt ok k1a«
rent, al ok enskr mjci^r,
Mjöl, mjölbelgr, 1, 127.
129.
Morgungjöf, s/á Mundr.
Mundr, 1, 148. 149. 186.
195. 455: 2, 71.
Mnnngát, sjá Öl.
Músarkenníng,veggja aldiii,
1. 112 shr. 107.
Musterí 2, 227. 229.
Mækir, sjá Svcr&shci(i.
Mœling, 2, 132 : 3, 665-
Nafnbaítr. 1, 376 : 2, 66. 96:
Nafngjöf ok nafnfesti, 1>
86. 136. 184. 258. 490-
491: 2> 162. 185-186.
332. 359.
Nártvi'g, 2 ; 400.
758
Hlutaeegistr.
N-0
Natut, 2, 31. 114 115:
3, ð47; faróf, 2, 409.
NeikoDÚogar, 1,356: 2, 20.
Ní6{ng«kapr, 1, 85. 108.
331. 448. 454 488: 3;
32 34. 150.
Nifliirigar, 2, 3, 11.
Njútnir, 2, 357 j njósnar-
akuta. 2, 355.
Nornir(apnkoiiur), 1,-136.
153.161.17^309. 34a
5Ó8*: 3, 205.
Norrieu túnga, 2, 175.
512.
Udáiosakr, »Já StaSare-
giatrið.
Ofdrykkja, tjá Drykkjur.
Oi«*kÝiSir, 1,7. 34. 41.
42. 47. 48. 55. 61. 74.
87. 93. 98. 101. 116.
123 145(2). 158. 161.
164. 186. 205. 228. 282.
31Ó. 318. 363. 420. 451.
465.493.494,498.505.
506 : 2, 19. 38. éu 89.
94115.127.147.150(3).
178. 188. 190(2). 193.
205 206.208.224225.
226. 235. 251. 253. 254.
- 262 282. 342(2). 355(2).
358.359.384398.409.
418. 446. 465. 495: 3,
41. 43. 59 (3). 60. 6L
64 69. 76. 78. 80. 85.
91.93.101.124.129(2)
156. 16& 170. 172. 180.
183. 210. 214 218. 243.
275.282.313.314321.
340. 351. 365. 370. 409.
412.450.470.486.497.
50a 522. 524 585. 601.
607. 6ia 636.
Oraiar, 1, 130. 150-151.
154163.309.322.345.
350. 352: 378; góin, 1,
310; lýngorinar, 1, 151,
159.237:3,233;n>a5kr,
2, 247; nafir, nafim,
1. 310; 2, 168. 300;
»hr. Drekar.
Ormgar«r,l, 219. 281. 352.
Orinr inn lángí, *Já Skip.
OrnMkenningar, foldarfickr
og hei8arlax, 1, 240;
lýiigCakr, 1, 207 ; gnf-
Titnir, lýngáll, atoriiar-
lykkja, 1, 111, 30a
Orrostur, *Já BarSagar,
Strífislieiti, StxíSckean-
iogar.
Orrostnatafir markaSr, 1,
4Ö ; thr. Hasla tSU.
Oskmej Otins, 1, 118-
119.
Oskðp ok ál0g, 1 , £0-55.
130-132. 153 394 402.
405-407. 488: 2. 152.
0-S
Hlutabegistr*
759
431. 4M: 3, 82- 35.
276. 515. Ö1& 589. 656.
657.
Ovefir á é)6, 1 , 138. 156:
2, 38. 72-83. 179,
Ovœttiry sjá Vættir.
Pell , 2, 69.
Peuíngar, s/á Eyrir.
Pitiíiigar, ^, 6a 292. 328.
354 : 3, 124 367.
Primsígiiíng, 1, 314. 339.
Purpariy 1, 333.
ItaknarsfllóSíy s/á Skip.
Refar, s/á Dýr.
Regnskeiiniog , akýjagrátr,
1. 299.
Reikningslist, 1, 496. 502-
5'J3: 2. 224. 559.
Reki, 2, 148.
Ríkiseríb, 3. 70.
Ri«ar, 1, 513: 3, 1311.
189. 38?. 48g^ berg.
risar, 3> 205 ; báifrisar,
1, 513.
Rógakr, 1, 173.
Rútiir (staílr og \j66, i,
52. 110. 166^171. 207.
210.211.212.436.520:
% 302. 558 , sbr, 301 :
3, 206. 213. 635 ý Nau6^
1, 166; sigrúnir, brim-
r únir , málrúnii* , öl -
rúnir, bjargrúnir, liin-
riUiir« hugrúnir, bók-
rúniri meginrúnir, 1,
167-170.
Saltbreunur , 2, 91.-94
259. 499.
Samdryikjur, »/á drykk-
jur.
Sir, 2, 375. 453: 3. i38;
ten, 2, 44. 53. 237}
undír, 2, 216.
Sárlæknislist , tjá Lækn-
islist.
Sanuiun, 'tjá BorSi.
Saunglist, 1,318: 2, 225:,
3, 223.
Sax, 1, 386. 489. 491:
2,37. 43. ^: 3, 543.
Sei«drykkir, sjá Gjörn-
íngadrykkir.
Seiíieidr, sjá Vafrlogi.
Seitthjallr, 1, 10. 12. 105:
2, 72. 82: 3, 319.
Seiðkonur, 1, 10. 128:
2, 72. 79-80. 165. 506,
sbr, TröllkoDur.
Seiðkvenns atferS, 1, 10-
12 : 2 . 165-168.
SeiSr, 1, 10-12. 374: 2,
72. 78 -TO. 130. 146.
166.241391.506-507:
3, 247. 318 - 319. 416.
760
HLnTAREGISTK.
. 481. 569. 571. 642 1
seiSTÍllitr, 3, 319.
Selir, sjá Dýr.
fieudimenn og þeirra íri5-
helgi, 2, 226:3. 439.
Sibilj*. blötkýr, tjá Blót-
naut.
Siglíng, 2, 37. 72. 78. 79-
81. 88. 112. 114> 116.
180. 166. 189. 191. 305.
306: 3.118.142: Ulf-
•egl, 2, 37: 3, 626.
Sigrateinn. 2, 430.
Siklíngar, 2, 10.
SUfr, 1, 317. 450: 2, 86.
93, 176. 238.
SilJd, rilkikMi. 1, 31.
352. 508: 2,202.343.
Sjómannakenningar,£ndila
nitr, 1, 306 i Eyuef*
íonr, 2, 47.
Sjöíkrímsl, 2, 249, «*r.
HTalir.
Sj«)«trí«, 2, 188-190.205-
207. 39a449: 3, 107-
112 } tengal , 2, 190.,
Skail, 1, 116) sjófarakafl,
2, 76} mjallroka, 2.
118.
Skáktofl , tjd Tafl.
Skálar, 1, 56. 359. 430:
2, 81. 93. ,112. 116.
122. 133. ieí 18a 345.
360: 3,568ifiaki4kálar,
2,112-115.144; laof-
akáli, 3, 303 s srefn-
tkáli, 2, 416.
Skáldakapr, 2, 278 : 3, 33.
Sk<lmir, 1, 56. 57. 61.
206: 2. 229: 3, 485.
SkarktaUastSi, 2, 165. 281.
Skattgildan, 1, 5. 46. 375.
398. 450: 2, 67. 196.
200. 253. 454.
Skattfaeimtan, 2, 71. 82.
282. 491.
Skattr og akuldir, 1, 99:
3, 194. 198.
Skeromor, 1,54.237.345.
359. 391. 456: 2, 69.
Skeyti, akotvopn, 1, 271:
2, 118 164 260. 265.
302. 339:3,^;arm-
bryíli, 1, 503} á«, 3,
428} axir, 3,428} broddr,
3,a8.122.146}brodd-
6r, 2,344} fleinar, 1,
481.503:2,45.50.120-
122. 130. 386 } tTÍángafir
fleinn,3,385.487}flett-
iskeptnr, 1,503: 3,340;
gaflok, 1,503: 2, 92.224.
225: 3,340} bandaðx,
340} keajur, 3, 377.
537} krókör, 3, 331;
pálatafir, 1,S03;.3,428}
pílur, 3,329; atrenglfigar
pálmi , keniUttg, 1, 305.
Hldtaregista.
761
Skí«, 2, 132$ öudrar, 2,
120-
SkiSgailSr, 1, 36* 237. 239:
2,63.490: 3,246.634;
atauragarCr, 3, 280.
Skildir, 1, 138. 172. 336.
379.415.476.492.497.
505. 515: 2, 344. 353.
373: 3, 42.354; búkl-
ari, 1; 379; lind, 1,
494; rit, 1, 302. 306;
rönd, 1, 303. 435. 494.
600: 2, 47: 3, 42;
mundrifti, S, 355, «&r.
Skjaldarkenningar.
Skilfíngar, 2, 10.
Skinndráttr, 3, 502-503.
Skip, 1, 156. 277-278:2,
5. 31 ; hafskip, 2, 64 ;
Elli«i, 1,396: 2,64-
88. 489-498; Guo6, 1,
396: 2. 153: 3, 406-
407; Grimarsnautr, 3,
112. 188; Hálfdánar-
nautr, 1, 396. 403: 2,
188-196. 523; Járnbarbi,
2, 395; Ormrinn lángi,
1, 396: 3,556; Rakn*
arssIótSi, 3, 552. 556;
Skrauti, 8, 426. 431.
436. 444577.589; S6ta-
nautr,2,J90.523;Ufa-
nautr, 2, 450; sbr^
Skipshciti*
SkipreiSi og skipásaií5i, 1,
156. 167. 395: 2, 28.
189. 210. 395. 442 : 3,
.113. 426. 556; aktaum-
ar, 3, 204; árar, 2,
64. 80. 355 ; ás, 2, 355;
beitiás, 2, 104; vindás,
3, 231. 232; bai-ö, 1,
268. 401; bor«, 2,64;
bakborð, 2, 5; ráng*
« byrSi, 2/355; Láir, 1,
215; bálaar, 2 , 64. 77-
80; hjálmvölr, 2,21;
hlummr, 1,215; 2,355;
húfr, í, 268 ; húubora,
2, 436; kjölr,2, 189;.
lypting, 1,2*7. 367. 371:
2, 5. 188; reflar, 8,
204; rúmatal, 3, 534.
556; Mz, 3,260;seg1,
1,156; hásegl, 2, 494;
sigla, 2,442 ; skipsaumr,
3,301; skípsleði, 2, 5;
stafnar, 1, 167 : 2, 79:
3, 426 y bugustafnap, 2,
64 ; skutstafn, 3, 626 ;
stjórnarblafi , 1, 167;'
stýrisstaung, 2, 37 ; s?ír-
ar,2,442:3, 113;tjald,
1,372: 2,37.206; vigi,
2,77;þiljur. 2, 226.
Skipsbeiti, askr, 1, 422:
2, 206. 213: 3, 18i
borö, 1, 309; drckar, 1,
762
Hldtíuiegistr*
156. 371- 895. 396: 2,
188. .190. 378. 442;
drómundr, 3, 213 : elU
i6i, 2. 5 81. 412.458:
fer)«,2. 112-116. 131.
. I44;liúfr,l,350;kuör,
1. 277. 352: 2, 304}
lingfkip, 1, 278. 301.
351; <kei6, 1, 381: 2.
54. 308 ; ckúu, 2, 143.
247.355; anekkja, 1,
268. 350; •teinnðkkvi,
2, 231-236.
Skipshöfn, 2, 30. 193 : 3,
16. 94-
8kiptkenningar, brauda-
hjSrtr, 1, 298 ; Eynefit
«8r£giU findrur, 1, 301.
304; gjálfrniw, 1, 441.
522; hafnarheatr, 1,296 :
luifchestr, 1, 297; heflii-
. he«tr, 1, 301 ; hlnnna-*
tÚQga, 1,299 > Uunnvigg,
1, 325; hlunnvíðr, 2,
214 ; IiVJtr heitr mávar
raatar, 1, 297 S Iðgdýt.
2.74.492; RafiU hektr,
1, 324 ;seglmar, 1,167;
sædýr, 3, 462 ; aætré, 2,
242 ; Ægis aani, 1, 306.
Skipsverjar , stýrimaðr ,
siafnbái, 1, .396, 397:
2, 28.
Skírn, 1, 314. 34t 357:
2, 228. 241. 537 ; aasnn
vatni í fornesk jn, 1, 148.
251. 430. 517 : 2, 162.
504 : 3, 62.
Sk jaldarkenningar » b65-
inániy Hlakkar tjald,
randarnáni, 1, 302*305.
Skjaldarmerki, 2, 484.
485.
Skjaldborg, 1, 66 108.
165: 3,337.
Skjaldmeyjar, ±, 17. 140.
165.174.177.379,384.
430.498-499.517: %
283.553:3, 68-69-
Skjðldúngar, 1, 9. 99: 2,
3. 10; 3, 36L
Skór, 1,324: 2,239; jirn-
•kór, 1,276. 338; akó-
þvengr, 2, 34 : 3, 9.
Skotbakki, 1,399: 2,118.
164. 297» ébr. Bogaskot.
Skoteldr, 3, 90.
Skotpeningar, 1, 450.
Skotvopn, tjá Skejti*
Skósveinar, 1, 314.
SkurðgoÖ, 8/d GofS.
Skyrtur, sjá Gjörnínga-
kUf.
Skðfnúngr, i/'á Sverð.
Slátrau, 1, 213.
Sleipnir, s/á Hestar.
Slíður, 1, 57. 70: 2, 95.
Smífiir, smi&itól, smitar,
llLDTAft£GI8Ta.
763
1. iS. 151-155. 322.
392. 467. 468: 2. 4^3-
464 478.
SinjðrI«opr, 2, 116. 118:
SuðBrisspjót y s/á Spjót.
Hól. 1, 169 ; röðall, 1, 438 :
2,146.
Soppleikri sjá Leikar.
Sótarkenning , lundögg
arins, 1, 207*
Sóttir, 3, 300; fótaryerkr,
2, 106; lepra, 2» 390;
IJkþrá, 2,394: 3,642.
Spá, 1, 11 - 12. 136. 146.
153.156.249.294.340.
372. 452 : 2 , 31. 166-
168. 218.300. 505. S57:
. 3, 31. 141| sbr^ Fram-
. visL
Spádisir, 1, 144: 2, 483.
Spákonnr, í, 340» sbr.
Noriiiry Völvur.
Spámenny 3, 671, abr. Vú-
indamenn.
Speki, 1, 164-172.
SpekingarCdómsmen^), 1,
463-464.
SpiUvirkjar, 1, 58. 430.
5t8: 2, m 344: 3>
542-543.
Spjót, 1, 138. 239.241..
284. 505: 2, 57. 209:
3, 287.4224 bxoddspjót,
2, .29; snænsipjöt, 2,
339. 513; geir, 1, 145.
300. 306-307. 435. 439.
494. 501. 512. 521 ;arn-
geir, 3, 462 ; atgeir, 2,
403: 3. 24. 261. 287.
537. 620; kesJDf, 2,
105 ; kesjufleiiiuiiin Há*
reksnautr, 2,419. 423;
járnteinn, járufleinn, 3»
123-125 ; Atíauantr, 3,
260 ; Gaupnir (Gúngu-
ir), 1, 170.
Spjótsk'enníngar,lir9kyud-
ill, hræsili, skeribildr,
1, 302. 304.
Sporar, 1, 80. 165jgull-
sporar, 1, 185.
SUfnbúi, sjá Skipvexjar.
Stallarí, U 396.
Steikarahiísi sjá Eldahúi.
Steinaíþróttír, 3, 497.
Steinar, dverga bústafiir, 1,
391. 392. 414. 514: 2,
396: 3» 388.
Steiuörvar, sjá örvar.-
Steyþing, steyptir hjálmar,
1, 206.
Stigamenn, ^'<iSpillvirk jar.
Stjðrnuspeki, stjörnulistir,
1, 147. 477.514.518;
3 , 497. 664-665.
Stólar, 1, 36. 57. 465: 2,
109. 223. 3?7i gull-
764
HLtJTAmEGISTH*
•tóll, 1, 36; l«iigsí6lar,
1, 84, •tólbrúftir, 3,
213.
Straff, 4 , 222. 225. 2Í26.
♦46. 458: 2. 35. 153.
399: 3, 151. 200. 30 L
314.
Strandhögg, 2, 194. 367 :
3, 369.
8tr)6sheiti, banitta, 1, 26 ;
bö«, 2, 276 ; gunnr , 1,
407. 501: 2, 46. 81.
120.212; bildr, 1,303.
309. 496. 508: 2, 32-
274; Hé^inakvánCUiIdt)
1, 301 ; hjaldr, 1, 302-
806; leikr, i, 307;
róœa, 2, 57. 212;
. •nerra, 1, 304; styr,
1, 301-304; víg, 1,
803 : 2. 67. 276.
8lrí5<hnykkr, 9/á firagS.
StriSakenningar , branda-
gnýr, 1,298 ; brandmót,
1, 397; bryndr grund-
arvals (arnar) , 1 , 303 ;
, brynþingsboð, 1, 303;
dynr geira etr svertSa,
i, 306. 308; cggro«,
2, 271; lleinþíngsbo6,
1,310; fóIkro6, 2,273.
280; Frcysleikr, 284;
geiramót,2, 337; Hild.-
arleikr, 1, 110. 304.
305: 8, 25 ; Hildarvcrk,
1, 57; hjálmaujót, 1,
302 ; hjörleikr, 1, 327 :
2, 487; hjörþíag, 2,
138 ; hrottameibar brap,
1, 326 ; hræsilna (spjóta)
bjaldr, 1, 304; lögfeis
(svcrfes) leikr , 1, 308 ;
málma brak «6a brí5,
2, 32- 138; mót málms
ok ritar, 1, 306; odda
él, messa Aa aenna, i,
304. 306. 308; rand-
arregn, 1, 305 ; «ver&
. leikr, 1, 307. 308:2,
126; •verfitog, 2, 48;
sveriSagu5tr, samtogei5a
svipan, 1, 305. 308. 325.
326 ; •HÖrloga (sverfis)
senna, 1, 304.
Suud, 1,27: 2, 267-269.
452. 545 : 3, 581.
Svefnhúa, 2, 34; «^.
SkáJar, Skemmur.
Svefnþorn, 1, 18. 166:
3, 303. 306.
Sveit, 1, 318. 381.
Sver«, 1, 61.70.120-121.
134 136. 145. 146. 154.
173.202 360. 379.414
416.423.425.514515:
2, 37. 326. 393. 442.
465. 472-474 484: 3,
288. 324 388. 472;
Hlutarbgistr.
765
AngrvaSiin 2, 800-469;
Bryiiþvari, 2, 366;
DragveiKim, 2, 422-
154; GrBmT^ 1, 146.
1Ö5-158- 163. 164. 173.
185. 187 322 -»330;
Gulliiilijalii, 1, 71. 72;
Hornbjaltiy 3| 656;
Plrcggviðarnautr, 3,296-
353; Hrotti, 1, 165^.
416. 515; Mistilteinn,
1, 416. 515: 2, 371-
376; Riðill, i, 163.
323 ; Risauantr, 3, 127-
160; Sigurljóœi,3,439-
450 ; Skðfnúngr, 1, 93.
102, 109; Snarvendil],
3. 475-Ö17; Sni«ill, 2,
245. 256. 296; Tyrf-
Ingr, 1, 414-424.435-
461. 487-494. 504 507.
614-529 : 2, 215 Ve-
freyjnnautr, 3, 609;
þegn, 2, 326-360; sbr.
Sax, Skálmir.
$verða ra nn, í, 56* 164.
155. 322. 465: 3. 606.
Sverðabeiti, brendr, 1, 301-»
309, 0br. 2, 484 : 3, 24.
473 ; b jðr, 1, 134. 300-
310; brotti, 1, 302.
326; járn, 1,300; lög»-
ir, ±, 308; málmr, 1,
521? mimúoig, 3, 475 ;
' mækir, i, 306. 435: 3,
245; skjómi, i, 305;
týr, 1, 300.
SverÍ^akenníngar , blar,
. blófti smeltr» barðrben-
grefill, 1, 303; bcn-
teinn, 2, 138 ; benþvari,
1, 303; brynþvari, 3,
387; brægagar, 1,302;
aáralaukr, 1, 468 ; >líSrfl-
þorn, 1, 306; alife-
logi, 1, 304; VíBria-
vöndr, 1 , 310.
Svíagría, sjá Hrítigar.
Svinfylking, 1, 380* 382:
% 40.304: 3, 28.
SvíviriSíng,!, 18-19. 23.
39. 90. 93. 221: 3, 75.
Sækonúngar, 2, 5. 9« 10. 20»
Sœngr, 1, 63. 508; atafn--
sæugr, 8, 209; befi, 2,
77: 3, 473; bólatr, 2,
77. 493; bíng, 1,305;
rekkja, 2, 34 118;
rjokkja, 3, 670| lot-
reykja, 3, 209.
Sæti i böllu, 1, 38. 4^
68. 75. 8». 295. 298»
316: 2, 51. 58. 221.
223« 262. 281. 330: d^
79. 105. 273. 498; sbr.
Öiidvegi.
Sættir, 2, 70. 71-
Söðlar, 1, la 331. 387.
766
HLUTAJtEGISTR^
s«u
506: 3. 287; 86*601-
briiigja, 1, 319. 331;
brjóstgjarftir, í, 5M«
Sögar, sjá Foniaögur.
S0r!astikki, sjá Forukvatði.
T«fl, 1, i92. 285. 349.
476-476: 2, 490: 3,
391. 392. 417. 486. 529.
675. 627; hneftafl, 1,
284: 2, 67-685 tWk-
tafl, 1, 443. 473-474.
523.
Tálgrafir, i, 82.
Tifiagerfi, 2, 227.
Timamðling, 1, i47-l48:
2, 3. 13. 199. 388 '. 3,
369. 581.
Tjara, 1, 18. 346 : 2, 342.
Tjöld, 1, 88. 372. 373:
. 2, 37. 191. 206. 210.
262: 3, 318.
Tré, apaldr, 1, 120: 3,
60; a«kr, 1, 326; eik,
i, 119: 2. 51. 239.
328; fura, 3, 33:- selja,
2, 336.
.Tré ihiflla,'!, 85. 119-
i20.
Trú á mátt sinn og megin,
1, 89.* 438: 2, 165.
228. 605.
TrúnaOareiSr, i, 4. 453.
Trðll, 1, 87-88: 2, 29.
ilð. i23. i25. 132. i47.
185. 24a 256. 362.466.
3, 107. 137. 165. 176.
179.202.207.394.450;
fýtonsandafúlk, 3, 457.
TröIlalýsÍMg, 2, 149. 184.
390-391. 435: 3, 411.
623; skinnkyrtlur, 2,
361. 435: 3, 653.
Trðllaþíng, 2, 131.
Trðllkonur, 2, 79. 116.
127. 13L 145. 373. 494 :
3 , 372. 480. 482. 653.
668 ; Fála, i, 303 ; for-
al, 201; bjargafrejja,
2. 185; kvöldrlSa, 3,
6ðD ; *br. Gýgjur.
TröUskapr,!, 90: 2,370-
371. 400: 3, 49, 210-
211.330337.378.389;
abr. F^ölkýngi.
Trúloían, 1, 172. 178:2,
69. 77.
Trúlyndi, 1, 99: 2,' 45:
3| 662.
Tnminienti é/á Bortreifi.
Tjrfíiigr, ðjd Svei-6.
lJ]far,Fáiubestr, kenning,
1, 303; ébr. Dýx.
Undirheimr, 3« 391. 393.
Uppfóstr annara barna, 1,
447. 459. 463. £28: 2,
U-V
Hlutarsgistr.
767
26: 35. 64. 163. 467:
3, 67. 196.
Urarliorn, ya I^yltkjar- *
liorii.
Utför, 1, 172. 223. 456.
457. 463: 2, 31: -3. 7-
8. 10; atciiiþró, ;2, 301.
559.
Utilegumenu, sjé^ SpiU-
YÍrkjar.
Utlegð , 1 , 446. 458 : 2,
89. 113. 342. 384: 3,
151. 197. 207. 263.
Vafrlogi, 1, 165. 184-186.
Vagnar.'l, 98. 179. 208.
360. 380. 386. 387: 2,
118. 201. 356. 415;
reið, 1, 333 ; sleSakjálki,
2, 119; vagn«le8i, %
162.
ValiugUkcnníngar, 1, 296 ;
blótvalr, 1, 309-; íöt-
gulr fngl (örn) 1 , 300 ;
gera bró5ir, 1, 306;
beiðarvalr,!, 284 ; nndá-
valr Ekkih, 1, 263.
*VaÍhölI, 1,106.387.422.
424 f lieimsalir ' Oðins,
1, 301; Fjölnis húa,
Viðris Aa Herjans höll,
1, 309. 310.
ValalauuguTi 1, 275; 3,
90.
VarS)ja]J8menn,l,7L 405.
407. 456. 488: 2, 8L
495 : 3^ 618.
Vargshár, vi;ibeuding um
sVik, 1, 210-211. 216.
Varníngr, 3, 358.
Ve«jan, 1, 317-320: 2,
266-280. 544-551.
Vebrbelgr, Bjá Gjðrnínga-
vcér.
VeiK, 1,53. 115.414.460:
2, 26. 51. 263-265.
54^ ; bjarnsvida, 3, 546.
Veizlur, 1,295: 2, 64.66.
165. 299; «^r- Brú6-
' kaup, £ríi, FagnaSarðl*
Vefna6r, 2, 25. 69. 2021
3, 360. 594; lcrept,
blæjur, 2, 70-71. 75.
Vetrarkenning , bjarnar
nótt, 1, 477.
Vikarsbálkr, sjá Forn-
kvœði.
Vi'kíngar, 1, 40. 41. 377.
449 501; 2, 89. 125.
187-190. 209-211. 224.
360 ; víkíngalðg, 3, 361 i
shr* Lög
Vin, 1, 79- 110. 169. 172.
176. 188. 193. 214. 221.
302.306.307.446.466:
2, 69 : 3, 358. 360.
Virki og hertaka þeirra^^
768
ULUTAREeiSTS*
\-0
1,82.275: 2,250: 3,
98-100.
Virt, sjá Öl.
Vmudameniiy 1, 5. 452.
ViUr á f)öUum, 3, 18.
Vitiii, 2, 204. 533.
Vopna raan, s/á Svez6a
raun*
Væríngar, 1, 173»
Vættir, 1 , 71. 171. 24a
433. 485. 487: 2, 79.
111.131.221.232.254.
438.
Vöggur, 2, 234.
VölJr markaðr til bardaga,
8/'á Hasla töII.
Völvur, 1, 5. 10. 12. 128.
136. 170. 340: 2, 165.
167.169.300.302.506-
Ö07: 3, 241.
Völðúngar, 1, 118. 223:
2, 3.
J)jngbo8, s/á Örvarboö.
þíngstéfnay ±, 58. 241.
453.
þorramána8r , þorrablót,
2, 3. 17.
þrenniiig, 3, 662-663.
þrælar, 1, 115.
þuw, 1, 373.412: 2,29;
bríinþusðar, 3, 205.
Inglingatal þj6661£i, sju
FornkvæSi*
ÆiSiveCri ejá Gjðrnínga-
ve6r.
Ægishjálmr, 1 , 160. 162.
165.
JEtislieiti valfu^la, Lrá6,
gisting, tafn, valufn,
verör, undum, 1, 300-
309. 472.
Ættartal írá 06ni| 2, 8-
15: 3, 692.
Öeiíngar, 2, 3, 11.
Öl, 1, 102. 142. 168. 176.
190. 261.470. 482:2,
219. 221 : 3, 219. 221.
336 ; bjór, 1. 166. 207.
309; munngát, 1, 396.
427. 465. 466: 2, 25.
34. 222. 335: 3, 394;
virt, 1, 169.
ölger«, 2, 26-26.
Ölker, 1, 132. 482.
Ölteiti, sj'á Drykkjar.
Ötidrur, t/á Skíð.
Öndvegi, 1, 296- 297. 307.
310: 2, 58. 162. 172.
261.280.330. 359. 510:
3, 31 79. 627.
Örvar, 1 , 175. 176. 272.
357. 384: 2, 121. 173.
o
Hldtaregistr.
769
327; steinð'rvar, 2,260.
265. 287. ^i Gn»u-
nautar, Flögj Hremsa
ok FÍfa, 2, 122-146.
173. 182. 185. 245-296.
511'.
Örvaheiti, málmr, 1, 303.
306; oddr, 1, 301-310 i
2, 121; ormr, 1, 304.
ÖrTakenníngar, íólku6'6r-
nr 1 , 126 ; ílugdreki
•ára, 2, 308; hregg-
ský, 1, 303; streng-
Örv^mælir, 2, 164.170.
197.210.225.2301245.
258.260.262.264344.
506.
Örvarbo«, 1, 157. 261.
270: 2. 33. 396.
Öxir, ii 57. 232: 2.110.
115. 133. 225 ; baatöx,
2, 177. 213; vi«aröx,
2] ^43; bensbildr^ kenii*
íng, 1, 301.
Öxarbamrar, 1, 215.
völur, 1, 303: 2, 119.
Lbidxxttivgar. Bls, 13, /in. 3liȒ; borfa ^niiborfa. 256,
I8:n6ttinn ;.n(Sttin. i260,26; 261, 1: söxinn /, sðxin. ."^75, 15 :
jnegun /. megum. / nokkrum exemptórum .4 , 13 Itta. 14 , 25
rád-it. 33, 23 blcStiins. 40, 4 ad-r. 45, 25 mid-H. 70, 14
hvert að'r. 102, 5 flðtu, 17: forrád^i. 105, 18 bróéTur. 118,
28 gjöríi. 127, 23 rffriíi. l45, 2 fóstbroíir. 131, 20 liáTu.
151, 12 misbod-it, 23, heféi. 186, 16 þ«. 254, 17 sár. 269,
25 þir. 281, 5 lik. 285, 25 þrí^ja. 343, 1 nánd« 503, 4
átök. 583, 27 bTeaM. 667, 5 bafiTii 19 þegar.
F0RKAI.DAII SönriV NORDIILAKDA* 3 BlXDI* C C C
NAFNALISTI
þEIRRA MANNAi £R HAFA. TEIKNAD tlK FYAIR
FORNALDAR SÖGUM NORÐRLANDA.
I ÐANMÖRK.
Havb Hati«n Konitngrink. ^
Hennar Hation Drottninoin.
Hans Konungl. Hahrit Prinds Frsdrrik CarIí
Cbristjan.
Hans Konungl. Hah£IT Prinds Fridrrik Ferdinand.
Hans Durchl. Painds Wilhjalmr af Hrssen Phíl-
IPSTHAL. .
Han6 DuRciiL. Prinds Fridrik, Landgrrifi af
Hessen.
I Kaufmannahöfn.
Hra. t^. jábrahamson, P D., Oberstlöitenant og Divinióus-
adjútant.C.D., D.M. C. af St Önnu-Or&uuni, R. aí
SyerÖs-, Heiðrsfylkingar- og Bath-Or6unuin &c.
- BiUíed, Etatsráö, R.D.
Hs. Excell. Hra. v. Bornémmn, Jústitíariaf i ^»6t«
rétti, SK.D.^ D.M. &o.
Hs. Excell. Hra. v. Biiloié^ ^ Genertllöitenant , SK.D.,
D.M. SK. af hius rau5a Arnar Or6unui &c.
Hra. DeutggBy B(Skayör(^r.
- Engelstoft, P.D. , Etatsráð, R.D,, D.M. &c.
- Grándtyig, N. F. S., Prestr.
- Höegh-Gúídberg^ Hæstaiéttar-Advokat.
- Kolderup-Rosenvinge^ J.U.D., Prófcssor, R.D.
- Krieger, 3f., Stúdent.
- Larsen, Pólitísekretéri.
- Magnáeeonf.^TáÍMQTy Leyndarskjalavö'rSr, R.D. 6íc.
" Moldenhawer^ Kancellirá6.
- Múnter, T.D. , fiiskup, SK.D^, D.M. &c.
- ^. Raben, Greifí.
- Rask, Prófessor BókaverSr Háskolans &c.
- ^it^ertsen , KaupmaÖr, R. D.
- Schábólhes Bókaliö'udlutl.
~ Treschottfy Etatsrá6 ÍSic. ' .
- Velschow , Cand. Tlieol.
C C c 2
772
Hrm. fTeriáuf, P.D., EUtiráKt R.D. &c;
- Orsud, T.D., £utfrá6,.R,Ð.| D.M. &a
Ui6 Konúngl. Rentakanimen «
CUuens Bókasafn*
Metróp^SlitanskóUnf Bókaiafn.
StúdeaUftUgsins B6kasaftk
Laudkadettalittsins Bókasafn.
I SXALANÐI
(fyrír ntan Kaupnuimaliðfn^
Hra. BasiAóim, Trestr i SUgelse, R.D. .
- Chrisiemenf Stúdenti í Sórejju.
- Lyngfyé^ Prestr tii Sieborgar.
- IVegenery Adjúnkty i Sóreyjo.
SjáUnds Stiptsbókasafn i Hróarskeldo»
Sóreyjar Akadeniia Bókasafn.
HerlúUhóJnis SkóUbókasaín.
A FxoKi.
Hra. H^gh ^ Gúidberg , Oforsti, C.D., 1>«M., i
06intfeyju.
- MuUriM, P.D.. Yiirkennari, í ííýborg.
Fjóns Striðsnianna Bókasafn.
A LaIiAKði.
Hra. Bergf Adjúnkt, i Nakskóv.
I JOTLANÐI.
HraJ jidiery Ad^únkti i Ripum.
- BuU^ EUtsra6^ i Arósi.
- 'Pineen^ Kaacellísekretéri , i Koldfng.
• Júei fVind-Frys, LénsgreiH af, til FrýBcnborgar.
- Hansen^ Yilrkennari , i Rípum.
- Liiijeneiijoid^ C. G. $*., Kamoierjiinkr, i Hroasanesi.
^ Aíöneier, T.D., Biakup, R.D., D.M.
- Randrup, Stiptsph jrnicus , i Ripum.
- ^iorm, AdjunJ&t, i Hrossanesi.
• Tkorup^ Rektor, í Ripum*
SkóUbókasafniÖ i AUborg.
SkóUbókasafnið ^ Randarósi.
I Slksvic oo Holsetulakði.
Hs. Ðúrchl. Hra. Lú^pig ^ Frinds af Witgensteia , i
Rendsbprg.
Hra. Fiár, P.D , Prófessor, í Kíel.
• Sc/Ueepy Kammerruð, i Gautaþorpi*
Háskolans Bókasafn í Kiel*
773
»
I Færxtívv-
Hra. DauidMonf AiDtsskrifarí , i þórshöfn.
- j^ersö€, Kenuori, i þórshö'fn.
- Jacobsen, Kemiarí^ í pónhofa*
A ISLANÐI.
Andrea BrandaMon^ Bóndi, á Fjótam.
Hra. jíri járason^ HaDdlœknir^ á Flagnmýri.
^ri Gudnumsson, Bóndi / á Eyrardal.
Síra Ari Jónsson Stordal^ á StaS í AÍSalvík.
^rsL. ^rni Helgasonf Stipt6prófastr> R.Ð., á Brei51ioIti«
Ilra. ArnÁr Gunnarsson, Faktor, á Keblavík.
yfsgeir Asgeirsson^ Bóndi| á Rau6aaiýri»
Asmundr Jtnsson^ Bðndi, á Ytrikleif.
Síra Benedikt Spsinssun^ á Hraunger5i,
Sira Benedihi pórarinsson, á Elirkjubæ.
Bergr Gudmundsson Strandalln^ Lærd6msyCkarí»
Bjarni Andresson, Bóndi, á Melgraseyrí.
Hra. Bjarni BJarnason^ Faktor, á IsaJlrSi.
Bjarni Björnssony Bóndi, á Miðliúsum.
BJarni Jónsson^ ForlíkunarmaCri á Skaptafelli.
Síra BJarni Páisson, á Felli.
Hra. B/arni porsleinsson, AmtmaSr, á.Stapa, R.D«
Hra. BJörn AtJSunsson Blöndahl^ Sýslumafir, áHvammi..
Síra BJörn HJáUnars&on^ á Jröllatúngu.
Hra. BJÖrn Olsen, Admínistrator, á þíogeyrom.
BJörn Shálason, Bóndi, á Parti.
Brynjúlfr Evertsen Wium^ Bóndi, á KetiIsstðCam.
Síra Brynjúlfr Sipertsen^ at Utskálum.
Sira Da^i JónSson^ K^pellan, á DyraÍjrSi.
Hra. Bóenezer porsteinsson, Sýsluma6r, á HjariSardal«
Einar Einarsson, Bóndi, á I^'estliiJsum.
ISinar Einarsson, Bdndi, á Skarðsbæ.
Einar EirUbsson, B(Sndi, éi Reinishjáleíga.
Sira Einar Pilsson, i Met^alfelli.
Einar Pálsson^ Vinnupiltr, á Holtum.
Einar Stlorrason^ Bóndi, á Vestmannaeyjnm.
Síra Einar Sœmundsson Einarsen^ á þíugvöllam.
Eirihr Arnason^ Vinnupiltr, á Holtum.
Eirihr Eirlhsson, Bóndi, á Draumbæ.
Æirihr Jónsson, Bdndi« á Flatey.
Hra, Eíríhr St^errisson^ SýslumatSr í Mýra Sýslu.
Erlendr Piirsson^ Bóndi^ á livoii.
I
I
774"
JEriðndr porsíeinsson^ Jat^egandi, á þorvaldstöfinni.
Fyilfr Eyblffison^ Vinnumaftr^ á VatnskarÖsboi.
Lyoljr Haldórsson^ Bóndí, á Melt-akkanesi.
Ura.. Frnlerik Suendsen, Kaupmaðr, á ÖnBndaríjrfti.
Geirmundr Olafssony Viuuuœai&^, á Oddsstöðum.
Sii^ Glsli Au'tunsson, d HlWvíg. .
Gisli Gislason^ Bóklindari, á Skörfium.
Gisli GulS/nundsson, Bóndi, á Ingnnnarstöðom i Kjós.
Sira Gisli Jónsson, á Stærra Arskógi.
Síra Grimr Pálsson^ Prófastr.
GiAmnndr Arason^ Yugismafir, á UppsÖlum.
Gu^mundr Benediktsson, B6ndi> á Rángi.
Gutmundr Jónsson^ Hreppstjóri.
Gutmundr Kristj ánsson^ VinnumaSr, á Keblavík«
Gu6iíiundr Magnússön^ Bóndi, á SkuggaliliÖ.
GiSmundr Schagfjor^^ Prentari, á Viöey.
Gu^mundr Stephánsson, Bóndi, á Hnaukum.
Hra. Gunniaugr Oddsson , Konsistóirai-Assessor, Ð6m-
kirkjuprestr, í Reykjavik. ,
Sira GuUormr Pálsson , Pröfastr, á Vallanesi.
Jiaidér Hallgrimsson, Bóndi, á 'Bakka.
HaUgrimr Haligrimsson , Bóndi, á Heiði.
HaUgrimr Jónshony Ðjákn, á Sveiusstð'ðum.
Halir Jónsson, Bóndi, á Túngu.
Haiir Kristjánsson, Vinnumat^r, á Geithellum.
Síra HJaUi Thorberg , á Kirkjubóli.
HJortr LiOptsson, Bóndi, á Hvolil
Síra Jaíob Arnasonj Pröfastr, á Gaulverjabæ.
Jóhannes Haldárssony Hreppstjóri, á Heidal.
Jún jírnason, Hreppstjóri, á Fagrhólsmýri.
Síra Ján Austmann^ á Oíanleiti.
Sira Ján Bergsson , á Hofí.
J6n Bjarnason^ Hreppstjóri, á Seljalandi.
Síra J6n Einarsson^ á Holtum.
Jin Eirikssony Silfrsmi6r, að Myrartúngu.
Síra J6n Gisiason^ Prófastr, i Ílvammi.
J6n Gi^iason, Fyrirvinna, á Stokkager6i.
J6n GuÍmundsson, Bóndi^ á Hofi.
S.'ra J6n Haid6rsson, é Barkastöðnm.
J6n Hannesson, Bóndi, á Núpsstað.
J6n Jatobsson^ Búndi, á Brekkii.
Síra J6n Jón^son, á Kálfafelli.
*(é« J^nsson^ Vinnumat^r, á Randeyjarstfifium.
775
Síra Jón Jón»íton Reyhjalin , á Fagraneai.
J6n Jóns.wn, Húsmaðr, á DalsbðfSa.
Jón J6nx807if Stúdeiit, á Leysingjastöfiuœ*
J6n Klemensson^ Hreppstjóri, á Uöfnom,
Hra. J6n Kolbeinsson, Kaupmá^r, á StíkkisbóJmi,
J6n Magnússon^ Bóndi, á HðlIustöSam.
Sira J6n Mathtasson^ á Arnarbæli.
J6n Pálsson, Bóndt, á Asgeirsbrekka.
'Hra. J6n Salamonsson^ Faktori á Reykjafirdi.
J6n porsleinsson, Utiglíngr, á Ketilsstððum.,
Juchum Magnásson^ BóndasoQy á Skógam.
Ketill J6nsson^ Bóndi^ á SvalbarVa. , ^
Kolbeinn Magnússon, Hrep|>stjóri« á Sk6garkoti.
Krisien Arnasony Yngismat^r, á Saltvik.
Loptr Gutmundsson, Hreppstjóri, á Neðrabálsi { Kjós.
£,optr J6nssonj Bóndi, á Svínadal.
Sira Magnás jimason, k Steinnesi.
Magnus GtiSmundsson^ Bóndi, á Saltvik.
Magnús GtAmundsson^ Hreppsijóri, á Bie.
Magnús J6nesonf Bóndi , a6 Kambi.
Sira Magnás Magnásson^ á Glanmbæ.
Hra. MagnúsStephensenylJJJy.^ Konferentsrá5| á Viðey,
Markús Rán6lfs8on^ Bóndi, á Melxakkanesi.
Nielseny Faktor, á Vopnafir5i.
Oddr Magnússon, RáStmaSr, að GrÖf«
Ckidr Sigurbsson, Bóndi, á BreifSavik.
Hra. Oddr Thorarensen^ Apotbekari , á Nesi,
Oddr ögmundsson^ Bónái, á Kirkjoba.
Olafr Gtíbmundssonf Stúdent, á SveinastöCam.
Sira Páll HJálmarsson, á Stat.
Páll Hjaléalin, Verslanarmaðr, á Stikkishólmi.
PáU JÍnsson^ Bóndi, á Blómstrvöllum.
Hra. Páll Melsted, Sýsluma^^r, á K«tils8tö6am.
Hra. Páll Pdlsson, Amtsskrifarí^ á Stapa.
Run6lfr St^errisson^ Vihnumat3r^ á Mariabakka«
Síra Salomon Björnsson, á Krossi:
Hra. Schram, Factpr, á Skagaströad.,
Síra Sigýús Finnsson^ k Hofteigi*
Sigfus Helgason^ Stefnuvottr, á TröHakoti.
Sigur^r Brynjálfssony Jarðegandi, 4'MúIa.
Sigurtr Eiriksson, Beikirsveinni á BreifiiurSit
Siia Sigur^r Gislason^ & Breíðabólstað.
Sigurbr Magnásson, Bóndii á HáagarSi.
776
Sigur^r Sigmundssónf BÓndi, á OrmsttöSum.
Hra« Sigu^r Sigur^Bson^ Stúdeiit, a Eyrarbakka.
Simon &iperís€nj á Dynjandi.
Síra Snorri Brynjuljsson^ á Eýdðlam.
Hra. Snorri Sœmundsson^ Stúdent, á Keblavík.
Hra. Sleenbach, C. M>, Kaupmafo^ á PatrixGr(Si.
Hra. Sleenbacht Ole, Kaapmatr, á Stikkisbólmi.
Sira Steplián uírnason, Vice-Prófastr, Kapelian tiiVal-
þjófsstaðar. ^.
Hra. Sleingrimr Jóhnsson^ Biakupy R.D.
Speinn u^rnason^ Hreppstjóri, á Éyjum i Breiddal*
Hra. Sphinn Pálsson^ Hand!æknir, á Vik.
Hra. Si^einnbjQrn Bgilsson, Adjúnkt^ á Bessastððum.
S^lui Speinsson, Bóndi, á Kirkjubóli.
Hra. Thaae, C, Faktory á &eruiirði»
Sira Thomas Sigurtsson^ á Garpsdal.
Hra* Thorlacius, A, O., KaupmaSr, á Stikkisbólmi.
Hra. Thorlacius, O., Kanpmat^r^ á Bildal.
Síra Vigfús E. Reykdahl, á Hofi.
'pórarinn Btnarsson, Yn^ismaiSri á SelárdaL
Síra þö^Sr JJaldórsson^ á TorfastöSum.
Hra. þö/^r Bjarnason^ Stúdent, á Sviðbolti.
Hra. \itr^r Spsinbjörnssony Sýs]nma6r> á Hjálmliolti.
þcJrSr Ipór^arson^ Jarðegaudi^ á Ytrikleif.
þdrKr póroddsson, Beikir^ á Reykbólum*
Sira porJteU Arnason, k St66.
porláír Jinsson^ Skólapiltr, á Laxamýri.
porsteinn Gisiason^ Hreppstjóri » á StokkahlöSiuii.
porsteinn porsteinsson, Bóndi, á Ketilstö'ðum.
porsteinn porsteirhsson^ Bóndi^ á HeitSi.
porpar^r Glslason, JariSeganði, á H6skuldsstö'6am.
I NORVEGI.
I Aggekshuas SxirTi.
Hra. AaU, N., Stal$rá6, R.D., R.N.O., í Skí8a.
- Bang, já» y Kadet. ^
- Daae^ X. C, Stúdent.
- Ðebes, Hæstaréttar Assessor, R.N.O*
- Flintöe^ Laudskapsmálari.
^ Galskíöti, Prestr til Vestraþóttns.
- fíersleb, Prófessor, R.W.O.
-r Lange^ C, Stúd. TheóL
- Munch, P,, Stiídent.
- Munthe, C, Kaptein*
777
Hra. Mörch, A., Prestr*
• Petersen, Bergráð.
- fioberty C, , Apóthekari.
- pyedel'JarUberg^ StatsráS.
- TVessel-Berg^ P. A.^ Stúdent
Háskólans Bókasafn í Kristjaníu.
HifS Ðeictimðnska Bókasafn i Kristjaníu.
MeSabkólans Bókasafn i Lárvig.
I Kristjanssakðs Stipti*
Hra. Aall, 7., R.D. , R.N.O., á Nesi.
- Mitnch, /. Si., Biskup , R.N.O.'
Strit^smannQnna Bókasafn í Kristjanssandi.
. I Björgvikaa Stifti.
Hra. Christie, Stiptamtmaðr , C.N.O.
- Fritzner^ E. C. , Adjánkt«
- Grieg, JT , Kaptein.
- Konow, JV.^ Konsúl.
- Konow^ A.
- NageU, H.
- Nielsen^ N., Prófastr í Norírfiríi.
- Pauels, P., Prófastr.
Stólskólans. Bókasafn i Björgvin.
I þRAKJ>H£IMS StIFTT.
Hra. Knudizon, Brótir^ Stórkanpmaðr.
- Trampey Oreifi af, Stiptamtmaftr^ C.N.O.
Hii5 Koniingl. Norska Vísinda-Félag.
I NORÐRLAKÐA OO FlKKMARKAB BlSKU>SDJBMI.
Hra. Kildal, S. N., Prófastr.
I SVIARIKI.
Hra. Aýzeliusy A. A. ,• Hofprédikari, í Enkaopángi.
- Atterbom^ Prófessor, að Uppsóium.
- Collin, H. S , J.UDr. , í Stokkhólmi.
Hs. ExceU. Hra. Greifi Ciaes Fleming, Einn af Ríkis-
ins Herrum, Rikis Marskálk, R. og C. af K. H.
Orðunum &c.
Hs. Excell. Hra. /. de la GarcUe, Einn af Rikisins
Herrnm, General - Löitenant « R. og C. af K. H.
Oi^unum &c.
Hia. Kroningsp&rd^ HiraðsIidfSíngi, í Falún.
- Richerty J. G. , Fxpeditiónssekretéri , 'í Stokkliólmi.
- Schfyter, C. /., J.U.D., 1 Stokkhólmi.
- TVallmark, Kancellíráð, í Stokkhólmi.
778
- #
Hin Konúngl. Vitterliets-, SagnafrsSa- og Forn&aeSa-
Akademía í Stokkliólmi.
' Hi6 KónúngL Bókasafn í Stokkhélmi-
Háskólatti Bókasafn tA Uppstflam.
I UTLÖNÖUM.
I RuðSIAliAKDI.
Hin KeisaraL Vísinda Akademia i St Fétrsborg.
Háskólans Bókasafn f Dorpat.
Háskólans Bókasafn í Kasan.
HiÖ Kúrlenzka Bókmetita-Félag i Mitá.
I rBU6SAV£LÐI.
Hs. Excell. Frílierra #/. ^llemtein^ Geb. Statsmínister,
R. af bins svarta Arnar OrfSanni &c.| i Berlin.
• Mohnihe^ Konsistórialrái^, R. af hins raa6a Axnsr
Orðunni, í StraUandL
Hið Kouúngl. Bókasafn i BerUn.
liið þ^'i^&ka Félag i Berlín.
Háskólaiis Bókasafn í Greifsvaldi.
HiÖ Fommcrsk^ Fornfræta- og Sagnafrsrf^a - Félag i
Stettiu.
Hii^ Slesiska Felag til FðSurlands Menta i Breslá.
Hið Tbiiríngisk Saxiska FornfrœSa-Félag i SaxahöU.
I þYZKALANDI.
Hra. jihely P.D., 1 StúttgarÖi.
- Grimm, J. , Prúfessor og Bókavörðr, i G^jttingea.
- Hohhachy G. , Assessor , í Stuttgorði.
Hi6 Konúngl. Bókasafn i Hannover.
. llib Yílrlásitziska. Vísinda-Félag i Görlitz.
Hi5 Bafienska Söguíræba-Félag í Friborg.
I KlDHI^ONÐUH.
IJra. Hamaker, Prófessor, i Leyden,
IJiii Konúngl. Niðrlenzka Visinda Stiptan i Amsferdam.
Atiienæum í Amsterdam.
Haskólans Bókasafn i Leyden.
Hi6 Niðrlenzka Bókmenta-Félag i Leyden.
I Stora Bretlandi.
Hra. Jo?in Heaih^ A. M.^ i Cambridge.
Sir J6n Sinclair^ Baronet, i £t3inaborg.
Sir ÍValter Seoii, Baronet^ i Skotlandi.
Bókasafnit of PVriiere ioHieMaf Signei^i £6inaborg.
Lö'gvitrínganna Bókasafii i Ei^ínaborg.
Fornfræða-Fclagit i Nýkastala vitS Tínarelfu*
779
I Fqakkarikt.
Coninctf P. E. de, Stórkaupmaðr , i Bordeau^í.
Hiu Konúngl. Viaínda-Akademia i Bordeaux.
I SrxiTS.
Ilra. F'ioUier^L. de, Keisaral. rúsJÍskrLegatiónasekrctéri,
R. af St. Önnn-Or6unni, i Bern.
I VAl.iiANni. ■
Hra Vlrichf 7. C.| KonsúJ, II.Ð.) i Lívornó.
I GamLAKDt.
Hra. Lúslgnm^ Pröfesior , á Koriú.
I Asiu,
Ura. Hanaen^ P., Kammer-Assessor^ i Traukvebar.
- Rehlingj J., JústizráS, R.D. , i Trankvebar.
* Rúhde^ j(n F, JV*^ Regimentschirúrg, i Trankvebar.
I Affaiku.
Hra. Gráberg af Hemaö, Konsúl, i Trípólis.
I Ahebíxv.
Hra. Siephensen, C uí., KaupmaSr^ i Gó8h6'fn á
, Grænlandi.
- Hoihcli, Kaptein-Löitenant; Inspektor, l Godtbaab
á Grænlandi.
- Pedersen, P.^ KonferenzráS, C.D., Mínisterresident,
i Pliiladelphju.
- Lang, y//M&'««p, R.D., Á St. Croix i Vestihdíaeyjum.
-^ Löpenelern y Barón, Kammerherraj C.D., D.M.
&c , Miuister i Brasilíu.
HÍQ Colunibíska Vísinda-Stiptu'h i Washíngton.
' Hit3 Amerikanska Heimsspekinnar-'Félag f Philadelphíu.
1
-/•1
í-^^--T»
«^ ^O Ov •* > -^ V*>- >*li ^y *tr i.i M '
^-<^^-^at^>>..'^:-»j
